장음표시 사용
181쪽
vero cum aliis aliquantulum protrahimus Betuleio, Thomasio , recentioribusque praeeuntibus .' Al. C. III. Io. a Unde ego φ philosophorum qui Epicurum sequuntur β , amentiam soleo mirari , qui naturae operam reprehendunt O , ut ostendant , nulla providentia instructum esse , aer egi mund nna - : sed originem rerum insecabilibus , ac solidis corporibus ν assignarit f , quorum sortuitis concursionibus universa nascuntur , & nata sint g .
Praea Dnde ego Aon. unde ergo . b Qui Epicurum sequuntnr Bon. secuntur. Lucretium, aliosque intellige , de quibus sepe infra . & praesertim Diss . XL. cap. xx. , in quo de Epicuro, & ejus stetit locuti sumus. ιc Natura operam reprehendunt Al. opera Al. rvr henderunt .d ut ostendant, nulla providentia instructum esse , ac regi mundum Al. structum Hoc praecipuum est Epicureorum doctrinae fundamentum , quod subvertendum suscepit Lactantius, e Insecabilibus , ac solidis corporibus Atomos intellige, de quibus vide Diis XXIV. Cap. II. F. I. f Assignant Bon. Adsignant .g universa nascantur , O nata sint Al. nascuntur, σμι4 sunt Scholius legit nobiscum .
182쪽
3 a ' LIBER u Nus C A P. II. in II. Praetereo - , quae ad ipsum mundum pertinentia vitio dantς : in quo ridiculi insaniunt-: id sumo, quod ad rem , de qua,
nunc agimus , pertinet. a Praetereo Sic etiam Aldus, & Sehottus Al. Praterea. omnino prave ue sequitur enim i Id sumo.b vertinentia - Hanc vocem aliqui omittunt . e mitio dant Bon. Vitia dant. d In quo ridiculi infaniunt Al. ridicule sortasse non male.
Ueruntur,hominem φ nimis imbecillum,
& fragilem nasci - , quam caetera na- scuntur animalia ς, quae ut sunt editaeX utero , protinus in pedes suos erigi , Agestire discursibus , statimque aeri tolerando idonea esse , quod in lucem naturalibus indumentis munita processerint: hominem contra , nudum & inermem ψ tamquam ex naufragio , in hujus vitae miserias projici, ocexpelli et qui neque movere se s loco , ubi effusus est , possit , nec alimentum ladiis ap- petere nec injuriam temporis ferre . a Qiseruntur , homirum dic. Hisce verbis Aldus, Be-
183쪽
tui eius , Thomasius, aliique recentiores la occe Caput
b T imis imbecillum, O fragilem nasci Bon. ivbecillum - Hauc locutionis formam, inquit Erasmus , Nescio an apud ullum authorem reperias , licet, nimis quam in*eniamus pro valde. que enim est bic cowparatιvum nomen . Atque quam pro aeque atque legimus . Hic nimis quam usurpuPit pro prae , ut, nimis imbecillum prae caeteris animantibus. Mox iterum nove usurpavit hanc vocem statim quam , pro simulatque - Sparkius, Heu man. , Ualchius idem repetunt &horum secundus, Lactantium scripsisse contendit nimio magis imbecillum , quod Plautinum est dicendi genus et de quo vide Lexicon Paret. Bunem. vero putat esse ellipsin , & magis subaudien in 'Pro more Lactantii, qui singularis est in usu huius particulae . Adde H. Stef., Nigolium , qui notant apud J. C. quam pro magis, seu potius quam esse frequentl ssimum Scholius pro prae ut usurpatum putat. Aldus notat nimis quam nec aliud
c Caetera nascuntur animalia Al. caetera animalia nascuntur - Haec habent Plinius in Praefat. ad i. VII. N. H.S Lucret. L. V. a 2 23. adversus quos scripserunt Plutarchus , Aristotel. , Galenus, S. Basilius , S. Gregor. Nissenus , & nuper Cardinalis de Polignae in suo Anti- Lucretio , quos vide si lubet . Illos praei verat Theophrastus,Tyrtam tis antea dictus,qui morti pro-Ximus naturam accusasse fertur ., quod Cervis & Cornicibus vitam diuturnam , quorum nihil interest ; hominibus , quorum maxime interfuisset, tam exiguam vitam dedisset: quorum si aetas potuisset esse longior, futurum fui sse , ut omnibus perfectis artibus, omni doctrina hominum vita erudiretur . Vide Diis. nostram XXV. Cap. VI. s. XVIII. d Statimque aeri tolerando idonea esse , qAod BOΠ.C aere
184쪽
aere Erasmus pro quod habet quam, & novum dixit esse To statim quam , non heic quidem , ut vides, sed i. VII.
Cap. v.Seg. a I. a Lactantio usurpatum . Sed eundem loquendi modum reperies apud Martianum deor Pr i cons. Omnes Procons.des s. tim qsam Urbem egressi fuerint &c. e Hominem contra nudum &c. Gallor is ex Ρricaeo annotaverat, Tertullianum de Cariae Chrissi, Plutarchum de prolis amore sic locutos fuisse, sed Plinius huic erat laudandus, quem author noster in hoc capite potissimum respicit, adversus naturam conquerentem, quod hominem solummodo nudum nuda humo Natali die abiecerit , caeteris vero animantibus varia tegumenta tribuerit: Hanc sententiam Plinius a Platone mutua me videtur ; nam Plutarchus , Ρintiano interprete , in lib. de Fortuna - Homo solus , inquit , fecundum PlatoNem , nudus , inermis , sine calceamento , sine lecto a natura in medium abjicitur . Hermolaus Barbarus Naturae patrocinium suscepit , Aristotelis aut horitate, &rationibus fultus lib. II. de GeN. Maim. f Oui n que movere se Bon. moveri se .g inpetere Bon. adpetere .
ni generis , sed novercam : quae cu n muti tam liberaliter ge gerit - : hominem vero sic effuderit , ut inops , R infirmus , dc omni auxilio indigens , nihil aliud possit , quam fragilitatis suae conditionem ploratu , ac fletibus ominari ς : scilicet , Cui tantum in vita restit trans re malorum . . . ' Quae
a itaque naturam non matrem esse humani generis,
185쪽
sed noveream - Vide Senecam de Bene f. c. xx IX., &Jacobum Thomasi in praefat. prima sua: Collect. ubi naturam vindicant ab hac censura . b sua cum mutis tam liberaliter gesserit A l. se gesserit - Sed pronomen omitti potest , α a nostro saepe usitatus est hic loquendi modus . Scholius egerit. c Conditionem ploratu , ac fletibus suis ominari - Sie Aldus . Al. IO Dis non habent Al. fletu. Scholius lineam duxit sub ra fletibus . Al. Conditionem plorare Bon. condicionem sic semper Al. condicionem ... nominari Al.
flectibus suis Plinius tibi supra suppliciis vitam a picatur Bon. fletibus Dii somniari.
d UT TANTUM Bon. ut tamen . O Luc. l. v. 218.
Quae cum dicunt, vehementer sapere creduntur, propterea quod unusquisque inconsideratae suae conditionis ignarus . eit . Ego vero illos nunquam tam desipera contendo ε , quam
a Vehementer sapere ereduntur e scilicet ad Saeculi ingenium , quod propterea revixisse putamus, quoniam sim i liter desipientes, magnis laudibus extolli a desipientioribus non semel legimus in libris hodiernis , &paginis literar. ephemeridum b Suae conditionis ignarus Bon. & Aldus suae conditioni ingratus Al. suae conditioni ignarus . . c Tam desipere eontendo Al. tantum desipere &c. ALmagis desipere , Al. magis decipere .
186쪽
Considerans enim conditionem rerum, intelligo nihil fieri aliter debuisse ' , ut non dicam , potuisse : quia Deus potest omnia . :sed necesse est , ut illa providentissima majestas id effecerit , quod erat melius , &rectius. a Vihil fieri aliter debuisse Al. addunt cluam factum est . b auia Deus potest omnia optime quidem , nam nihil est , quod a Deo magis, atque magis perfici non possit , si velit. c Stilla providentissima Majestas Al. quod illa Al.
utramque particulam omittunt Al. prudentit a nobi scum Schottus,& Meliores legunt: Aldus secundam VO-cem excludere voluisse videtur, aut tertiam et diversimode enim eas notavit.
Libet igitur interrogare istos divinorum operum reprehensores , quid in homine de-ςsse ' , quia imbecillior nascitur, credatur . t nam idcirco minus educantur ς homines, nuis minus ad summum robur aetatis proVehantur - , num imbecillitas aut incrementum impediat , aut salutem : quoniam quae desunt , ratio dependit a Deesse Aldus deesset v.
187쪽
b credatur Al. credant ρ Aldus nasci credatur .c Educantur Al. educentur .d Dbur aetatis provebantur λ Bon. proveantur ' .e dependit λ Id est compensat Aldus deprehen- is IIuum. rependit Al. reprehendit Scholius compensas intelligit. .
hominis , inquiunt educat maximis laboribus consat. Pecudum scilicet coπ- dilato melior . , omnes uum 'tum
ediderint , nisi stasius ' fui curam gerunt f . quo efficitur , uberibus sua sponte disentis , alimentum lactis otibus ministretur , O id , cogente natura disiicitudine g appetant . .
a AT HOMINIs , inquiunt, Bon. AD HOMINEs . Sed pessime , nam Epicureorum Verba sunt, quae ab eis contra hactenus dicta reponebantur . b Inquiunt Al. inquit. . C PECUDUM SCILICET CONDITIO MELIOR Bon. condI-cio Al. Pecudiιm scilicet, atque armentorum Aldus armentorumque Ironice hisce verbis Lactantius exponit Epicuri sententiam .d Hae omnes Al. ra omnes non habent Bon. meum fetum e dederint . e NON NIs I PAsTus A l. partus sed male ; nam fele sollicitudo partus mutis animalibus denegatur. f SuI CURAM GERUNT A l. gerant. G SINE MATRUM soLLICITUDINE Al. solicitudine Bum
188쪽
Bun. cum aliis nonnullis Io Μώtrμm expungit, quam vis non ignoraverit hanc vocem legi apud Ciceronem, a quo haec sententia videtur mutuata L.II.deN.D.C. I. In iis animantibus quae lacte aluutur , omnis fere ei-bus matrum lactescere incipit eaqlie k quae paullo ante nata sunt, siue magistro , Duce natura , mammas appetunt , earumque ubertate saturantur . ih Appetunt Bon. Adpetant.
Quid aves t quarum ratio diversa est:
non ne maximos suscipiunt in educando labores ut interdum aliquid humanae intelligentiae habere videantur Z Nidos enim aut luto aedificant , aut virgultis , aut frondibus construunt : etiam ciborum expertes . incubant ovis : 3c quoniam foetus de suis corporibus alere non datum est , cibos convehunt, dc totos dies in hujusmodi discursatione . consumunt. Noetibus vero defendunt , fovent , protegunt .
a Aut frondibus tonstruunt Al. Iu frondibus Aldus aut e frondibus .h Etiam ciborum expertes Al. O ciborum is c 2 3n datum ess Al. datum non est .d Discursatione Al. Dis ursione is
Quid amplius homines facere possunt i lnisi
189쪽
DE Opipi CIO DEI Seg. 7. 8. 9. 39 nisi hoc solum fortasse , quod non expellunt adultos , sed perpetua necessitudine, ac vinculo charitatis . adjunctos habeant ς ῖ
Quid , quod avium scelus natiato fragilior est , quam hominis t quia non ipsum animal edunt . , sed id, quod materni corporis fotu G& calore tepefactum , animal essiciat : quod tamen quum spiritu fuerit animatum φ, id vero implume , ac tenerum ) non modo volandi , sed ambulandi quoque usu caret φ .
a Quam hominis Bon. homἱnes . b Quia non ipsum animal edunt Al. quia non matero' no corpore ipsum &c. Al. non matrimonio - De Ovi paris heic sermo est , ideoque subditur ἔ nobiscum legit Alns. c Sed id , quod maternἱ torporli fotu Aldus ri id non habet Boii . foetu Al . fetu sed male, ut vox quae sequitur indicat scilicet O talore Fottis incubantis actis est . unde Cicero II. de N. D. matum ova gallinis se pe Dpponimus , ex quibus prelli orti primum aluntur ab iis , ut a matribus , a quibus exclusi , fotique sunt-liaetas edididit . sed quoque materni eorporis forte .d Quod tamen qurem spiritu fuerit animatum is Ino tellige de spiritu animali, qui in semine residet , per
190쪽
quod ovum faecundatur . Vide Di XV. Cap. II.s III. Al. faciat animatum .e Id Cero implume , ac tenerrim non modo τοlandi, sed ambulandi qηoqμe risu caret - In nostro Bon. Ns.Codice omnium antiquissimo poli ri tenerum unam aut alteram vocem abrasam fuisse manifeste apparet Bun. , & Erasin Eb quinque primas voces parenthesi in lcludunt. Heu man. eas habuit pro glossemate, nos nullo pacto locum depra Vatum sanare potuimus , quum in omnibus tam editis , quam MSS., quae Vidimus exemplaribus iactionem eandem invenerimus. Bun. putat quum valere heic etsi, licet; ita , ut sensus sit - quod es fuerit animatum tamen quamdiu implume , ac renerum est Colandi, ambulandi Sc. usu caret
. Non ergo ineptissimus sit , si quis putet male cum volucribus egi s se naturam , primum quod bis nascantur β , deinde , quod tam infriarae , ut sint quaesitis per laborem cibis ς a parentibus nutriendae r Sed illi sortiora eligunt , imbecilliora praetereunt.
a Non ergo Al. Num e No Schottus Num Ergo non .b Vimd bis nascantur Bon. Vix nascantur prave, nam .fermo est de avibus , quae sunt ovi parae , asi proinde his quod amodo nascuntur , primum ΟVo contentae, deinde codem incubato, & cxcluso. Vide Malpighiuni de Oeto incubato Al. nascuntur . . .
e uuasitis per laborem cibis Bon. GBis v pro b vetustatis indicium .