L. Caelii Lactantii Firmiani De opificio Dei liber unus recensuit, variantibus lectionibus, annotationibus, castigationibus, ac dissertationibus illustravit F. Eduardus a S. Xaverio C.E. ad sanctissimum D. Nostrum Benedictum 14. P.O.M

발행: 1754년

분량: 414페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

191쪽

D E O P i ρ I C I o DEI Seg. IO. II I 2. III. PQuaero igitur ab his ' , qui conditionem pecudum suae praeserunt , quid eligant , si Deus his deserat optionem , utrum malint humanam ne sapientiam h cum imbecillitate , an pecudum firmitatem cum illarum natura ς

a Quaero ab his A l. iis . Item eodem modo paullo

infra a

b HAmanam ne sapientiam Al. ra ne omiserunt. Aldus legit nobis clim. e Cum illarum natura 3 Bon. cum illarum naturam saepe addit m in similibus .

Sei licet non tam pecudes sunt , ut non malint vel fragiliorem multo , quam nunc est, dummodo humanam , quam illam irrationabilem firmitatem . Sed videlicet prudentes . viri neque hominis rationem volunt cum fragilitate , meque mutorum firmitatem sine Tatione.

Quod

a Scilicet non tam pecudes sunt - Inter liocce & sua perilis segmentum nonnulli eum Isaeo & Τhomasio interserunt haec verba - Quid optant λ Quid eligunt λ Quae quum spuria credita fuerint a Cellario, Walchio, &Heum anno , Bunem an mis deceptus recepit pretes dio Bononiensis antiquissimi Codicis bis . , a quo tamen ab-

192쪽

esse testamur quamquam Aldus ex Longobardico Bononiensi S. Salvatoris Codice M s. eadem verba , omissa in editione parentis sui, sua manu restituerit. Hinc collige diversita eius ueni Codicis a nostro, quam alias etiam tape dc prehendimus .

in i 3' Quod nihil est tam repugnans μ , tamque

contrarium : quod unumquodque 4 animal aut ratio instruat necesse est , aut conditionaturae . Si naturalibus munimenti si instruatur , supervacua ratio est . Quid enim exco

gitabit ς ῖ quid faciet ξ quid molietur aut

in quo lumen illud ingenii ostendet , cum eas tquae possunt esse ψ rationis , ultro natura qconcedat

a Quod nihil est tam repugnans Bon. puncta duo sub ultima littera ponit , quae nota correctionis esse solent. Erasin./oτa . inquit , loqnendi figura ι Pro eo quod erati Nihil est pregnantius. Schottus - At quo : ut sic prinovs : positum pro repregnantius. Ister alιare nihil S Heum. Marte suo. Sed nihil &e. Al. quo nihil mal. rectius forsin Quo Bun. oti nihil Aldus nobiscum legit , corrigendo To quare in editione parentis sui. Et bene ; nam quod heic valet , ac quanto brem . b uriod unumquodque Al Sed unumquodque Al. Ut unumquodque uuod AI. O quia quod unumquodque AL Sed unumquodque ri quod licic idem Valet ac quia,

iccirco nili, i immutanduin .c Quid enim excogitabit λ quid faciet quid molietur

193쪽

tur Θ Al. aut quid molietur Bon. quid excogitaviit λ υpro b , ut alibi .d suae possunt ese Bon. quae pol ni .

e Ultro natura Bon. ultra natura.

Si autem ratione sit praeditum: quid opus erit sepimentis corporis λ cum semel con- 'cessa ratio naturae munus possit implere k quae quidem tantum valet ad Ornandum, tuendumque hominem : ut nihil potuerit majus , ac melius ς a Deo dari.

a Sepimentis Bon. Saepimentis .h Implere ρ Bon. inplere pc Majus , ac melius Al. aut melius .

Denique cum & corporis non magni homo , & exiguarum virium , & valetudinis ost infirmare tamen id , quod est majus - , accepit , & instructior est caeteris animalibus , N ornatior . Nam

a Valetudinis pon. Valitudinis. b Tamen id , quod est majus A l. tamen quoniam ij, quod est majπs.

194쪽

Nam quum fragilis, imbecillus lue nasca tur, tamen & a mutis omnibus tutus est : R ea omnia , quae firmiora nascuntur , etiam si vim cacti sortiter patiuntur , ab ' homine tamen tuta esse non possunt ε .a Imbecillisque Bon. inbecillesque Al. imbecillisque.

b Iuta esse non possunt - Ob L: brarii oscitantiam Tonon abest a nostro bis. Bon. I p.

Ita fit , ut plus homini conserat ratIo , quam natura mutis : quoniam illis neque magnitudo virium φ , neque firmitas corporis eiascere potest , quo minus aut opprimantur a nobis , aut nostrae subjecta sint . potestati.

a Neque magnitudo lirium sic Aldus , Aliique. Nonnulli contra habent nec magnitudo. b . Subjecta sint Bon. sunt.

. . .

Potest ne igitur aliquis, quum videat b ves lucas , cum immanissimis corporibus viribus . servire homini , queri de opifice rerum Deo , quod modicas vires , quod par

a Quum vident boves lucas eum immani mis eor-

195쪽

se divina pro merito aestimat Z quod eli ingrati , aut quod ut verius loquar ) infini.

poribus , ac Ciribus Al. cum Icio , & Thomasio etidet Booes , O Vaccas, aut Equos cum immaniss: Sc. demptis duabus ultimis vocibus . Al. Boves etiam, meis eas Al. Boves Lupos, ct Vaccas Al. Boves Lucanos Aldus Boves Lucas lib. Setustis. Et bautos l. Ex tot variantibus icctionibus manifeste eruitur, Librarios scripsisse quod ipsi intelligebant , non autem quod inveniebant in exemplaribus . Lucae Boges Elephanti α, veteribus sunt appellati , quia primum , Pyrri Regis bello , quum eos in Lucanis vidissent Itali, anno ab V. C. CCCCLXXII. , eos Boves Lucas Socarunt, ut tradit Plin. l. v I II. Cap. 6. Vide Deirium ad Senec. Hippol. V. 33 I. ubi quosdam refellit, qui Lucaeque i Boves interpretantur Silvestres: legebant enim Lucι-que Boves Lucr. l. V. a I 3 2. Inde Boves Lucas turrito corpore tetras Anguimanos belli docuerunt vulnera Poeni Susterre , O magnas Martis turbare catervas,h Ac viribus - Η eum. voces istas additas putavit ἔsed non ita esse illud suadet , quod sicuti immanitas corporis Elephantici opponitur parvitati eorporis humani , sic exiguis viribus eiusdem ingens' robur illius erat opponendum H Aldus hasce voces omissas suo restituit exemplari .e Parvum corpus Bon. parum corpos sorte parum

corporis.

d Acceperit ἡ Al. accepit pe Vee beneficia in se divina pro merito aestimat quod Sc. Heum. vocem aliquam helc deesse non te me re existimavit, quam equidem , ergo aut quid simile fuisse reor. Al. purinum interrogationis geminant, Al.

unum

196쪽

LIBER u NusCAP. III. unum tantum odo a Potestiae usque ad astimant apponunt . - Mea lectio esset -Nec beuscia ergo in se divina pro merito aestimant, quod est iurati , aut quod , ut verius loquar , insani . Al. loquamur .f Aut quod Relativum hocce Al. non habent . At, pro aut quod legunt immo ,

Plato , ut laos μ credo ) ingratos refelleret naturae gratias egit, quod homo natus es et β .

a Plato ut bos Al. Melius igitur Plato &c. Sed glosi sema esse proxime legenda demonstrant: quanto melius dic.Nobiscum legunt Aldus,&Scholius Aliique plurimi.b Natara gratias egit . quod homo natus esset . Quidam addunt - quod oe ipsum quod sit, non est hujμs materia ponderare - Spuria ista haeς esse , ex OttobOniano Codice Ios. B. colligo , in cuius margine haec diverso charactere scripta sunt, cum addito - Nam ad L III. pertinet ubi NubiquAM QUIDQUAM DICTUM ESSE IN REBUs HUMANIs DELIRius r ostenditur . Vide l. III. Cap. XlX.Seg. 18. in quo ista leguntur , Etiam a Schotto eadem verba delentur ,

ao, Quanto melius , & sanius , qui sensit φ conditionem hominis esse meliorem, quam isti, qui se pecudes natos maluerint β ξ Quos si

Deus a Quanto melius , O sanius, qui sensit Bon. qηa to magiS . meliui &c. Al. qui sentit.

197쪽

DE Opi FICIO DEI Seg. I9.2O. Deus in ea sorte converteret ς animalia , quorum sortem praeserunt suae : jam profecto cupiant remigrare in , magnisque et amoribus conditionem pristinam flagitent e quia non est tanti robur , ac firmitas corporis , ut officio linguae careas ζ aut avium per aerem libera discursatio , ut manibus indigeas . Plus enim manus praeitant , quam levitas , ususque pinnarum ρ : plus lingua , quam totius corporis fortitudo . Quae igitur amentia est , ea prae

serre, quae, si data sint f , accipere detrectes t

b Pecudes natos maluerunt Al. natos esse Al. malue-νint Aldus robiscum legit; non autem Schoitus.c Quos F Dςus eonoerteret Al. converterit nostram lectionem sequitur Aldus, qui tamen addit eos .d Cupiant remigrare Bon. emigrare quae sequuntur vulgatam lectionem probant. Conditionem pristinam sflagitent vide Historiam Nabuchodonosoris Regis Chaldaeorum apud Daniel. Cap. IV. a 22. & Differt. Jo. Georg. Ducheim , de P. August. Calmet- de Metamor

phosi Nabuchodonos Ne ad fabulas Lucii, aliorumque qui similia literis tradidere, te ab legem. e Quam lemitas, ususque pinnarum - Sic etiam Aldus Al. Feunarum Bon. laevitas.

f QVa si data sint Al. fuit nobiscum legit Aldus.

198쪽

IIdem queruntur' , homines morbis . , Se immaturae morti ς esse subjectos . Indignantur videlicet, non Deos se esse natos . . Miniise , inquiunt q , sed eλ hoc ostendiisus LBominem nulla providentis o esse factum , quod aliter seri debuit.

a Iidem quaeruntur Bon' idem quaeruntur cum diis phtongo in hoc sentia semper; sed male . b Homiues morbis.... subjectos Al. hominem . . . . IDbjectum hanc lectionem repudiat etiam Aldus. c Et immaturae morti Ron. inmatura Al. mortis .d Von Deos esse se natos Al. se esse Al. esse sanator Al. esse senatus quae lectionem nostram confirmant. e Minime , inquiunt. Epicurei scilicet , quibus Theophrastus subicripsisse videtur ; is siqui iem moriens accusasse naturam dicitur teste Tullio l. III. Quaest. Tuscul. , quod Cervis , & Cornicibus vitam diuturnam , quorum id nihil interesseti hominibus , , quorum maxime interfuisset, tam exiguam vitam dedisset, ut supra vidimus Cau. III. Seg. I. f Sed ex hoe ostendimus Bon. To ex non habet. g 2 ulla providentia: Bon. nullam provideotiam .

Quid si ostendam o id ipsum magna ra

199쪽

tione provisu na - esse , ut morbis vexari posset ς , ut vita saepe in medio cursus uri spatio raperetur ψ ὶ quum enim Deus animal , quod secerat , sua sponte ad mortem transire cognovis et , ut mortem ipsam ς , quae est dii solutio naturae , capere pollet , dedit ei fragilitatem , quae morti aditum ad dissolvendum animal inveniret. - b Provom Bon. provisu.c Vexari ps t Al. possit. d ut ope in medio cursus sui Ipatio raperetur ALEt vita in medio . . . rumperetur ρ forte O ut vitta ALvita sua in medio. e ut mortem ipsam .... capere posset, dedit ei fragilitatem - Spark. heic laudatus a Ualchio , & Bune- m no , non id , inquit , dedit Deus , quod homo contraxit - Sed falsa sunt apprehensione decepti; nam Deus hominem ex luto formavit, eundem immortalitate donaturus s faedus inituri servasset. Quia tamen novit ab aeterno Adamum faedus violaturum esse , &mortis paenam pro praevaricatione subiturum , hinc ut is mortem capere posset, fragili nexu immortalem animam corpori eiusdem copulavit mortali ; iccirco scite interposuit optimam mortis definitionem et scilicet et ,

Dissolutio natura , de qua vide Dus. nostram XXV.Cap. VII. seq.

Nam si ejus roboris fieret , ut ad eum morbus , & aegritudo adire non posset : ne mors quidem posset: quoniam mors seque Ia

200쪽

L In ER u Nus C A P. I U. inorborum est φ . Immatura Vero mors quo in modo Abesset ab eo , cui esset constituta natura . t Nempe nullum hominum ε mori vo-junt , nisi cum centesimum aetatis compleverit

a Sequela morborum est Bon. sequellam . b immatura vero mors quomodo abesset ab eo , euiesset constituta natura λ Bon. inmatura is Haec vox ultima in nonnullis desideratur. AL constituta matura, quam lectionem tueri conantur Erasmus , Gallaeus, Sparhius, Heum annus, & Langi et ius, ea ratione ducti,

quia - concesso scilieet, quod volunt queruli homines, qvisendi spatium illis prae initum fuisse , nihilominus tamen ex natura rei id secuturum erat, quod intra terminos angustiores redigi posset, immo aliquoties necessario deberet. Alii vero, qui constituta , vel instituta natura retinent, ex falsa hypothesi locutum fuisse

Lactantium volunt, ideoque Bunem: ait in Accuratius Tertullianus de Anima cap. LII. dixit - qui primordio hominis novimus , audenter determinamus , mortem non

ex natura secutam hominem , sed ex culpa , ne i a quidem naturali. Nam si homo in mortem directo instia tutus fuisset, tunc demum mors natura adscriberetur dcc. At etsi Tertullianus videtur asserere , Omnem mortem esse violentam , id tamen intelligi debet, quia nunc

semper contingit ex aliqua contraria , ac vehementi passione ; non tamen proinde negat, mortem secundum se, iuxta humanae naturae conditionem esse; quamvis enim naturalem eam appellare non debeamus, quia iratura non intendit per se corruptionem , tamen se-sundum naturam esse dicimus universalem , ut optime

ibidem notavit La Cerda . Lactantius vero heic loquitur

SEARCH

MENU NAVIGATION