장음표시 사용
211쪽
COMΜA INTER assumptis , ET qua vULGo interiectum. Aldus nostram lectionem restituit , eamque retinet Bu-nCm, , allique , cum nota - UT οῦ valet E TEMPLI GRATl A.
Duplicem sensum verba ista praeseserunt e scilicet , vel innuunt, quod ii, qui providentiam denegant, ea reprehendunt, in quibus magis emicat , & quae Lactantius dixerat de morbis, & immatura morte , necessario sequuntur, assumptis iis, quae praesupponuntur. Vel docent, hujusmodi Ρhilosophos , ea repre- .hendisse , quae providentiam de monitrant; quum potius cogitare debuissent quaenam absurda , & paradoxa sequerentur , assumptis iis de quibus hactenus disputatum erat , ct jam adversus eos vi argumentorum evi- m. Si deleas ri quum prima expositio expeditiora si retineas , secunda retinenda est .c Sequuntur. autem illa , qim dixi - Sparh. , &Walch. intra parenthesim haec verba includunt; sed nulla ratione. 316.
. Si morbum non reciperet : neque tectis . , neque vestibus indigeret . Quid enim Ventos , aut imbres , aut frigora metueret :quorum vis in eo eli , ut morbos afferant rIccirco enim accepit sapientiam , ut adversus nocentia fragilitatem suam muniat.
a Si morbum nou reciperet. . . iudigeret. . . metaeret: I. E. ΗΟΜΟ Bon. & alii quidam in plurali ; sed sequitur sccepit - capit &c. praecessit reciperet metueret Sc. h rieque tectis Bon. tesis.c Iccirco enim recepit - Η ine lectio nostra , qu msuperius in singulari dedimus confirmatur .
212쪽
Sequitur necessario φ , ut quoniam retinendae rationis causa morbos capit - , etiam mortem semper accipiat: quia is , ad quem mors non venit . , firnnis sit necesse est : infirmitas autem ς habet in se mortis conditionem : firmitas vero ubi fuerit , nec senectus locum potest habere , nec mors , quae sequitur senectutem.
a Sequitur necessario Al. sequitur , quod necesse est Al. sequitur necesse , ut A l. sequatur necesse es Al. sed necesse est, ut &c.b Morbus eapit Bon. capiet. c Etiam mortem Al. oe mortem Al. O jam Al. σ
. d Ad quem mors non venit Bon. & Al. Od quem morbus non venit - Ob ea , quae sequuntur lectio nostra praeferenda cum Bunem. Aliisque. e Infirmitas autem - Bunem. edidit tinfirmitas enim ob sequens vero sed nihil erat immutandum ἔ quamvis enim , authore Valla , idem significent autem , 8c verohaeae particulae tamen discreti vae sunt , quibus ad libitum utimur . Cicer. l. . de Orator. Est enim, ait, finitiimus Oratori Poeta , numeris adstrictior paullo , Serborum autem licentia liberior , multis vero ornandi generibus socius , ac pene par .
Praeterea ο , si mors certae constituta ua ' esset
213쪽
DE OpIFICIO DEI SQ. I . I 8. I9.2O. 6 esset aetati , fieret homo insolentissimus , de humanitate omni careret. Nam sere ρ , jura omnia humanitatis , quibus inter nos cohaeremus , ex ' metu , & conscientia fragilitatis
Donique imbecilliora , & timidiora quaeque animalia ψ congregantur - , ut quoniam viribus tueri se nequeunt, multitudine tueantur r sortiora vero solitudines appetunt ψ , quoniam robore , viribusque confidunt.
a Denique imbecilliora, timidiora quaeque ani malia - Bunem. heic notat 13 quaeque raro admodum comparativis jungit adde tamen et quum comparatio sit . inter individua ejusdem speciei, non autem cum speciem inter & speciem integram , ut heic , contigit, Puta inter Lepores, & Leones ; bene enim dicitur rLepus quisque est Leone imbecillior, Sc. Vide infra C. XIV. Seg. 6. quae idem Bunem. ibidem Observat . b congregantur Bon. Congraegantur .c Multitudine tueantur Bunem. subaudiendum , inquit , se quod aliquando solet omitti.d Solitudines appetunt Sehottus solitudinem sic etiam alia quaedam MMs. Romana .
Homo quoque si eodem modo haberet ad
λ Homo quoque Senec. l. Iv. de Benen Cap. XVI II.
214쪽
ει Lis ER u Nus C A P. IU. ad propulsanda pericula suppetens robur - , nec ullius alterius auxilio indigeret : quae societas esset i quae reverentia inter se Z quis ordor quae ratio ψ ῖ quae humanitas ρ aut
quid esset tetrius homine φ ὶ quid efferatius tquid immanius r
a contrario hac utitur argumentatione - Fac nos singu-Ios ; quid sumus p praeda animalium ct victιma , ac vitisimus, ct facillimus sanguis . Quoniam caeteris antis realibus in tutelam sui fatis virium est; quaecumque vaga , nascuntur , O actura vitam segregem, armata sunt; hominem imbecillitas cingit &c.b Suppetens robur Bon. subpetens Bun. , & Heum. i. e. s ciens - ab aliquibus abest . e P ec ullius alterius A l. nec nullius alterius .d uua reverentia inter se , quis ordo p qua ratio λAliqui priores duas voces non habent. Al. addunt in qua nutrientia 3 Al. qua notitia λ Al. quaeve ratio .e Quid esset tetrius homine Θ Al. deterius homine pNobiscum legunt antiquiores , & meliores . Alduseriam &Schottus, qui addit pro vocis explanatione immitius , inhumanius.
in al. Sed quoniam imbecillus est , nec per se β potest fine homine si vivere , societatem appetit, ut vita communis & ornatior fiat,
215쪽
' .a 22. Vides igitur, ρ omnem hominis rationem in eo vel maxime - stare , quod nudus , fragilisque nascitur , quod morbis assi ritur , quod immatura morte multatur . Quae si homini detrahantur , rationem quoque , ac sapientiam Idetrahi , necesse est . .
a Vides igitur Al. vide ergo Al. Unde ergo.b In eo vel maxime Al. in eo maxime Aldus ri vel restituit.
Sed nimium o diu de rebus apertissimis . disputo , cuni sit liquidum , nihil sine providentia , nec fastum esse unquam , nec fieri posse φ . De cujus operibus a universis si nunc libeat disputare per ordinem , infinita male ria est e . 3
a Sed nimium diu de rebus aperti mis disputo - Sic Iegit etiam Aldus. Cicer. IV. Acad. 69. De quo jam nimium etiam diu disputo . Et I. in Cat. Io. Nimium diu te Imperatorem &c. Al. Sed nimis diu ob de rebus aperissimis Al. apertis. e Vec fieri posse Al. potuisse lego cum Aldod De cujus operibus Al. de quibus operibus .e Infinita materia est Bon. infinitam materiam est .
216쪽
Sed ego de uno tantum corpore hominis institui dicere , ut in eo divinae providentiae potestatem , quanta fuerit , ostendana, his dumtaxat tu rebus , quae sunt comprehensibiles - , & apertae r nam illa , quae sunt animi ς , nec subiici - , Oculis , nee comprehendi queunt . Nunc de ipso vase hominis loquimur f, quod videmus . CA-
a Sed ego de uno tantum corpore hominis Al. Totantum postponunt . In nostro Bon. Codice duae ultimae litterae penultimae vocis , punctis totidem insigniuntur. b Comprehensibiles Bon. Compraehensibiles . Et sic fere semper .c m α' sunt Animi Al. Anima .d 2 ec Dbilei Bon. nec subici .e mcunt Bon. quaeunt Schol. possunt Al. potest. f unc de ipso vias hominis loquimur sic etiam Aldus . Al de vase Al. loquamur Al. loquemur - En hujus libelli thema, seu princeps, ut aiunt , Propositio. Corpus autem humanum a Lactantio Vas appellatur non solum ad imitationem Ciceronis I. Tuscul. Quaest. a. 2 dam corpus quidem , quasi vas est , aut aliquod animi receptaculum - sed cum Apost. II. ad Corinth.
IV. 7. babemus thesaurum in vasis fictibibus.
217쪽
IN principio ' , quum Deus fingeret ani
malia noluit ea in rotundam . formae speciem V conglobare - , atque colligere , ut &moveri ad ambulandum , & flectere se in quamlibet partem facile postent: sed ex ipsa corporis summa produxit caput: item produxit quaedana membra flongius , quae vocantur pedes , ut alternis motibus solo fixa producerent animal g , quo mens tulisset , aut quo petendi cibi . necessitas provocasset .
a In principio Scholius Labest in Ul. et an . b In rotundam Bon. lin rutundum .c Forma speciem . Ah formam, speciemque.d Conglobare. Al. globare .e Et moveri . . . sed ex ipsa Al. ea moveri. Heum. sed O moudiri. . . ex ipsa . f Item produxit quaedam membra Al. membra quaedam Heum. Putat Laetantium scripsi Te r produxit item. g Producerent animal - Sic Aldus A l. perducerent. h Tetendi cibi Al. cibum .i 2.
a Ex ipso autem Pasculo corporis in Hocce diminuti-
218쪽
6S L1BER u Nu SCAP. V. secit extantia si : bina posterius , quae sunt in omnibus pedes : item bina capiti - , & collo proxima, quae vari OS animantibus usus praebent . In pecudibus enim , ac seris ψ sunt pedes posterioribus similes : in homine autem manus , quae non ad ambulandum , sed ad faciendum, tenendumque ' sunt nais .vo usus est S. Petrus Apostolus Epist. I. Cap. III. 7. quasi infirmiori vinulo muliebri impartientes honorem . b Quatuor fecit extantia Bon. quattuor &c. Al. exi arcitantia Al. instantia ./ c Item bia a capiti Schotius qua nobis sunt brachia .d Ac feris - Haec non omnes habent. e Ad faciendum , tenendumque - Sic Aldus A L ad faciendum , operandumque Al. temperandumque Al. rθ- parandumque .
Est & tertium genus , in quo priora neque pedes , neque manus sunt , sed alae , in quibus pennae per ordinem fixae , volandi exhibent usum . Ita
a In quibus pennae - Sic , . aliique plurimi Aldus pinnα . Hocce pennas inter , & pinnas discrimen interesse docet Perottus , quod illae tortiores, ac densiores sunt , illae autem molliores , & tenuiores ; quamquam promiscue usurpantur. Ideoque communiorem lectioissem elegimus; non enim lieic de piscibus loquitur .
219쪽
Ita una fictio diversas species , & usus '
habet . Atque ut ipsam corporis crassitudinem firmiter cona prehenderet φ, majoribus, de brevibus ossibus invicem colligatis , quasi cari- nam compegit , quam nos dicimus spinam . :eaque noluit ex uno , perpetuoque osse sor- mare , De gradiendi , sectendique se facultatem animal hon haberet V .
a pirmiter comprehenderet - Plerique omnes , legunt eomprehenderent. At prave , nam hocce verbum non regitur a relativo plurali Seg. a. Item bina eapiti,
O collo proxima , quae &c. Sed ab Opisice Deo , qui subintelligi debet. Nobiscum legunt Bun.& Langletius . b Majoribus , O bretibus ogibus invicem colligatis, quasi carinam compegit , quam nos dicimus spinam Vide Aristote l. de incessu Animal. Cap. v m. pro spi- . nam nun nulli legunt sparmam prave. Ind. Nili. legit
minoribus O brevibus. Al. ad invicem - Heic obser vandum cst comparativum cum positivo iunctum,quod etiam alibi fecit Lactantius , ideoque Schotti corre .ctionem non recepimus , qui mallet bretioribus.c 2 e gradiendi, flectendique se facultatem animal non haberet. Bon. facultatem non habet, quae VOX est omnino ad sensus integritatem necessaria, unde recens manus in quibuictam M s s. reposuit illam, vel in ejus locum legunt cum Aldo - flectendique se animal usum non habeat - vide Aristol. L. II. de Fart. Anim. C. IX. Galen. l. TI I. Cap. x. seq. Gas end. Phys Sedi. III.L.H. de Part. Animal. Cap. I. ante sinem .
220쪽
po L I B E R u N u s C A P. V. . .: S. Ex ejus parte quasi media costas , id est transversa , & plana ossa H porrexit in diver- um: quibus clementer curvatis, R in se , velut in circulum pene conductis , interna viscera contegantur : ut ea , quae molliorati minus valida feri opus erat , illius solidae cratis amplexu postent elle munita .
a Id est tra persa , ct plana ossa Willis plena ossa Obs. III.
b Quae molliora - Sic Aldus etiam Al .mollia .c Solidae cratis amplexu Al. soliditatis amplexu Al. solida aetatis - Nostra lectio optima ex Virgil. probatur. AEn. XII. SO8. Transadigit costas , O erates pectoris ense . Et similiter Ovid. l. v I II. Metam. 9 . 8O6. Pectus O a spina tantumodo crate tenerι . Adde Arnobium L. III. Apuleium IV. Metam. & commen. apud Bunem. heic. d Tossent esse munita Bon. possint.
In summo vero ' constructionis ejus , quam similem navali carin cir si diximus , caput collocavit, in quo esset regimen totius animantis ε . Datumque illi hoc nomen eli , ut quidem Varro ad Ciceronem scribit , ψ quod . hinc capiant initium sensus, ac nervi ' Ea