L. Caelii Lactantii Firmiani De opificio Dei liber unus recensuit, variantibus lectionibus, annotationibus, castigationibus, ac dissertationibus illustravit F. Eduardus a S. Xaverio C.E. ad sanctissimum D. Nostrum Benedictum 14. P.O.M

발행: 1754년

분량: 414페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

231쪽

DE OPIFICIO DEI Seg. S. 6. 7. 8 l

ti ubi magni operis statura sit moles . Fallitur Icius quum dicit in nostro Codice legi Magnum oneris. Ibidem

enim ita exaratum est , ut edidimus: quamquam non moles sed molis, scriptum sit. Aldus vero ex Tax. habet oneris A l. magni onerit .c Decursus , exitus , cy' receptacula Al. exitus Aldus c3 utroque Cod. legit nobiscum. 6

Haec inquam prius providet - , ut quaecunque sunt persecto jam operi necessaria si , cum iptis fundamentis pariter Ordiatur ; cur Deum quisquam putet in machinandis ς animalibus non ante providisse , quae ad vivendum necelsaria essent, quam vitam ipsam daret ξ Quae utique constare non posset , nisi prius effecta essent quibus constat .a Hac , inquam , prius providet sic etiam Aldus,& Scholius Al.praevidet Al. per*idetAl provident Heum. Si hic inquam. Ρarticula me respicit hactenus dicta, ut ait Bun; nec To si addere oportet . b Perfecto jam operi neehfaria Al. perfecto operi jam necessaria Aldus legit nobiscum .c In machinandis A l. praepositionem in non habent. d Vitam ipsam Al. ipsam vitam.

α Videbat igitur Al. videbat euim.

232쪽

8a LIBER u Nu SCAP. VI. animalium divinae rationis solertiam si , sed ut essiceret, quod ante imprudenter alsiimp rat ε , adjecit aliud deliramentum superiori

congruenS .

b Solertiam Bon. Sollertiam vetusta scripturae indue

c Quod imprudenter assumpserat Bon. inprudeπ- ter adsumpserat. Quam Philosophi minore Syllogismi' propositionem appellant, eandem Oratores assumptionem vocant. Vide Quintil. L. V. Cap. XIV. .

Dixit enim , neque oculos ad videndum esse natos , neque aures ad audiendum , neque pedes ad ambulandum: quoniam haec membra prius nata sunt , quam 4 esset usus videndi, & audiendi, & ambulandie sedi horum omnia officia ε ex natis extitisse . a Neque aures Al. auris A l .nce Al.auriculas . b auoniam hae membra prius nata fant, quam &c. Al. quoniam membra hec Lucret. Lib. IV. 831. 2 il ideo quoniam natum est in corpore , ut uti FHs mus, sed quod natum es , id procreat usum . Vec fuit ante videre oculorum lumina nata' et dictis orare prius, quam lingua creata est &e.ς Sed horum omnia oseia Al. sed horum omnium .

233쪽

DE OPIrICIO DEI Seg.9. IO. 83dicula refutare , non minus is ineptum ess e vi deatur . Sed libet ineptire , quoniam cum inepto agimus et ne se ille nimis argutum putet .

a mereor ne hisjusmodi portenta , O deridicula refutare , non minus &e. Al. ridicula Erasmus sermo, ait imperfectus videtur , nisi addas quam dicere aut simile quippiam. Sed salva , & integra heic omnia,ut bene obis servavit Bunem. ex Cap. X. de Ira seg. 6. Vereor ne non minus delirare videatur , qui haec putet refellenda

Quid ais , Epicuret Non sunt oculi. ad videndum nati Z Cur igitur vident i Postea , inquit β , eorum Uus ς apparuit . Videndi ergo causa nati sunt β , siquidem nihil aliud

possant, quam videre ' Item membra f caetera cujus rei causa nata sint g ipse usus ostendit: qui utique nullo. modo posset existere , nisi essent membra omnia tam ordinate . , tam pro videnter eisecta, ut usum possent habere ,

a 'n sunt oculi Aldus se non sunt ex Tax. Bon. Duoculis Al. , ον sunt ad videndum oeuli nati . b Postea inquit Bon. inquid . C FORUM Usus A l. usus eorum verba sunt eiusdem Epicuri apud Lucret. ubi supra Seg. 8.d Qui sunt Al. nata sunt . . V

234쪽

l84 LIBER u NusCAP. VI.e Vibii possint aliud quam Cidere Al. nihil aliut

possunt Sc. Scholius videre delevit. f Item membra Scottus abrasit ultimam Syllabam .g Plata sinit Langi. nata sunt ex ms.ct viet.editis.Nescio qua fide .h Tum ordinate Al. tam ordiηata Al. tanto ordine

nata.

Quid enim , si dicas aves non ad volandum elle natas , neque feras ad taviendum , neque Pisces ad natandum , neque homines ad sapiendum quum appareat ei naturae ossicioque servire animantes , ad quod est si quaeque generata ta Aves non ad votandum Oe. vide Quintil. L. I. ex Bunem. Et Anacr. in Od. ex Langi. .

b Ad quod es sic etiam Aldus ex utroque Cod. &Scholius Al. ad quod suot Intellige ποώ qusque animanistium generata Aldus ad q*od est Τησθης genera tac. Sic in Cod.

essi i 2. Sed videlicet qui summam ipsam querit - tis amisit, semper erret necesse est . Si enim

nona Qui summam ipsam sic & Aldus Al. ultimam vocem plerique omittunt. Summa , veritatis. Intellige ustamen rectae rationis , humanae naturae insitae Deri

235쪽

DE OPIFICIO DEI Se . I 2. II. 8stion providentia , sed fortuitis atomorum concursionibus nascuntur omnia , cur nunquam sortuito accidit , sic coire illa principia , ut efficerent animal ejusmodi , quod naribus potius audiret , odoraretur oculis . auribus

Cerneret

. - - ἀ------ -

Deo , cui tandiu repugnant Athei, ut sensim mutum evadat, & prorsus amitti videatur ab illis. b Odoraretur oculis sic Aldus. At Bon. odoraret. Cirum autem numquam active verbum odoro usurpari consuevit a Latinis pro olfacere Ideoque eum aliis lego odoraretur . Vide infra Cap. XIV. Seg. 7.ex Cod. nostro Bon . iterum collato. c Auribus cerneret λ Naribus videre aliquem possie , historia illa ostendit, quam de quodam villico refere Crato in consiliis medicin. L. VI. Epist. 3 & 36. Quomodo autem per os audire homo possit, ratio, & cxperimenta demonstrant a Pud Craan de homAe Cap. m. pag. I. Non tamen illud sine Oculis , hoc sine organo . auditus fieri potest , aut umquam factum est . . Quoavero rarissime uiuuenit, id monstrum est, neque Naturae consentane una .

Si enim primordia nullum genus positionis inexpertum relinquunt. Oportuit ejsismodi

- a ullam geos positionis inexpertum Al.expertum o ale . nam de situ . & ordine partium sermo est . qua tenus nulla inter eos reperitur alicubi collocata , ubi

236쪽

g6 LIBER u Nus C A P. VI. quotidie monstra generari in quibus , & membrorum ordo si praeposterus , & usus longe diversus existeret.

expers sit proprii muneris. Vide lae ic Bunem. contra Cellarium ex Virg. L. IV.AE n. v. I S. ex ovid. Heroid. Ep. XX. qa. Ex Curtio , Mneca. Luc.ali iisque. Item nota anno 17 3. Superiore Romae, natum esse puellum, qui loco nasi mentulam,& in huius loco nasum praeseserebat, & unumquodque ex his membris numeris omnibus absolutum; sed vix natus diem obiit & testes oeu- Iati, & parens ipsius, id mihi testati sunt. Vide Dis XV.C. III. . b Ia quibus O membrorum ordo Al. TO O non habent.

Quum vero universa genera , & universa quoquo membra leges suas , & ordines , S usus sibi attributos tueantur : manifestum est , nihil fortuito esse factum , quoniam diuinae rationis dispositio perpetua si servatur .

a Et unietersa quoque Al. quaeque Heum. Probo , ait, quaeque sed universa deleo , tamquam glossema , .et

in universo m muto . Ego vero nihil immutandum censeo , quamvis in Bonon . Cod. legatur universa i quoque membra forte . Et unizersa in uno quoqVemembro .

b Dispositio perpetua Al. ultimam vocem negligunt, AI. legunt perpe:vo σ

237쪽

DE OPIFICIO DEI Seg. I S. I.

Verum alias refellemus Epicurum : nunc

de providentia ut coepimus ) disseremus .

a st erepimus Al. visaepius. et etiam sine diphtongo

DEus igitur solidamenta corporis , qua

ossa dicuntur - , nodata , & adjuncta invicem nervis alligavit , atque constrinxit ς : quibus mens si excurrere , aut resiste re vellet , tanquam retinaculis uteretur . s& quidem ' nullo labore , nulloque conatu ssed minimo motu totius corporis molem temperaret , ac flecteret ἀ

a Solidamen a corporis Helim. Afrum , ait, ut videtur , vocabulum , nam ct Augustinus , Africam nactus communem cum Lactantio patriam ι eo usus est L. eonfessi; cap. XX. At in Thes L. L. id receperunt H. O c. Stes , hunc eundem locum laudantes. Bun. Aenob. ad

dit L. II., ubi nos solidamenta , sed solida ossa bis legi tur . vide Diff.xxI. g. r. . b Duae ossa dicuntur de iis in communi egerunt Plato in Timaeo, Arist. II. de Fart. Anim. Cap. IX. & lib. III. Hist. nim Cap. V. Cicer. de mat. D sti L. n. s. Gregor. Νyssien. De Opis C. XXX. Sle. Id in i is mira-

238쪽

bile, quod quamvis solida , & dura sint, tamen arteriae, venae & nervi sese in illa insinuant , suaque officia exercent; quod famim a medicis fuisse putatur quum eadem adhuc essent mollia , & glutinosa sanguinis

enim , ac spirituum decurrentium continuatio , coalitum tubulorum pro ibi buit quum tractu temporis ossa circa ea sensim solidabantur . Sed nonne idem fit in durissimis arborum trianeis, ac ramis, quos vitalis humor alere , ac nutrite videmus pc Neretis alligavit, atque confrinxit AI. construxit . De nervorum substantia , origine , & propaginibus Diff.XXV. Cap. II. g. VI II locuti sumus. d Quibus mens , si alit excurrere, aut resistere zellet, ισmquam retinaculis uteretur Al. subsistere , & primum aut pauci habent. Adverte non omnes nervos humani corporis imperio mentis subiici, singulos motui , ac sensui deservire . Si autern velit, molem corporis dis- eurrere , aut subsistere , nervis utitur, tamquam retinaculis , quibus eam moderatur. Vide Dissse XXV. Cap. VII. g. XXI. S XXII.Al. aut resistere velit Bon. retena culis Scholius pro mens syp: ait, Coluntas ise Et quidem Bon. equidcis .f Minimo motu Sic enim Aldus A l. minimo nutu AI. zel minimo.

Haec autem visceribus operuit ρ , ut quenque locum ρ decebat , utque solida ossa V conclusa tegerentur . Item visceribus

ipsiis

a . Haec autem visceribus operuit Vox Viscus , seu potius v/scera non tantum, inquit Servius , intestina significat .

239쪽

DE OPIFICIO DEI Seg. l. 89 ipsis venas admiscuit quasi rivos , - per corpus omne divisos , per quas ' discurrens humor , & languis , universa membra succis vitalibus f irrigarent g : R ea viscera sormata in eum modum , qui unicuique generi . , ac loco aptus fuit , superjecta pelle conte- Nit t quam vel sola pulchritudine decoravit ,

vel setis adoperuit , vel squamis munivit , vel plumis insignibus i adornavit.

scat , sed quicquid sub corio est l.e. Carnem , quae cutem inter , &ossa noscitur esse posita . Intellige Musiculos ex Witi heic .h Di quemque locum Al. quaecumque Al. quemcum que . Scholius & Aldus nobiscum legendum censent. e fietque solida esse Boia.utque solida essent Al. ut quo Al . solide Al. utique. Lego cum tribus Vaticanis, Betuleio . & Tornesio qui expeditiorem & clariorem exhibent lectionem Bun.ut, qua solida ossa. Aliis Aldus hanc lectionem praetulit. d Venas admiscuit quasi rivos &c. Intellige etiam arterias iuxta ea quae infra dicturi sumus ad Cap. X.

e Ter quas Al. per quos Al. per quae . Diversa siquidem respicere putatur hocce relativum , nos ad Venas id referri debere existimavimus ob ea , quae sequuntur. Vide Diff.XXV. Cap. II. s. X. & infra ad Cap. X.

s Succis .italibus Bon. sucis. Al. suis. Celsus & Plinius faniem vocant , ait Schoitus , humorem illum, de quo Lactantius heic; sed errat,nam Saules apud Celsum est humor , veluti medius , inter sanguinem , ct pus, qui e vulneribus post aliquot dies e siluit. L. U.

240쪽

so LIBER usus C A P. VII.

Cap.XXVIII. Vitales autem succi, & humores,qui cum sanguine corpus irrigant animantium , saniem dici nequeunt, quia illi in visceribus , ad hoc deputatis , separantur, & naturam quisque suam, satis inter se diveriscam , induunt, ut Diff.XXV. Cap. v. s. XII. dicturi si mus . Fulgentius Lib. II. Mythol. Fab. VIII. Autumnus enim, ait, ita omnia musculino corpore astringit, quo constrictis arborum venis, Vitalis Succi commerciales transennas uteri strangens, foliorum marculentam detundat callitiem .g Irrigarent Bon. inrigarent I. F. sanguis, humor Al. irrigaret I. E. Deus. Bon. non habet in ultima voce aspirationem. si Generi Bon. genere.

i Superjecta pelle contexit: quam vel sola Vide supra Cap. II. Seg. 2.k Vel setis adoperuit Al. vel fatis adaptavit prave . Al. operuit, ut Scholius & Betui. I Insignibus in aliquibus haec vox deest.

ῖ . Illud vero commentum Dei mirabile ς quod ε una dispositio , & unus habitus innumerabiles imaginis praeserat varietates ς . Nam in Omnibus fere ,e quae spirant, eadem series , & ordo membrorum eli.

a Commentum I. F. Inventio. b Dei mirabile, quod: Bon. ante ultimam voce tria puncta inter Onit. c Innumerabiles imaginis praeferat varietates AI. imagines Al. animantium forte imaginum Al. perferat . Aldus nobiscum ex utroque Codice . At proforaι ὰ

SEARCH

MENU NAVIGATION