L. Caelii Lactantii Firmiani De opificio Dei liber unus recensuit, variantibus lectionibus, annotationibus, castigationibus, ac dissertationibus illustravit F. Eduardus a S. Xaverio C.E. ad sanctissimum D. Nostrum Benedictum 14. P.O.M

발행: 1754년

분량: 414페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

Primum enim Caput , & huic annexa cervix . Item collo pectus adjunctum , & ex eo prominentes armi , adhaerens pectori venter . Item ventri subnexa β genitalia . Ultimo loco femina V , pedesque . . a Armi vox ista in Bon. nostro punctis suppositis

distinguitur. ' b Subnexa Bon. Subnixa . e Pltimo loco femina se etiam Al dus A l. foemina Al. femora. Infra Cap. XIII. Seg. q. Item feminum deducta... longitudo . Ubi Librarii eodem modo vel errarunt, vel vocem pene synonymam scripserunt . femina enim sunt interiores coXarum partes.

Nec solum membra suum tenorem , ac stum in omnibus servant, sed etiam par- tes membrorum . Nam in uno capite ipso. certam sedem possident aures, certam Oculi , nares item, os quoque, & in eo denteS ε , & lingua . Quae omnia cum sint eadem in cunctis animantibus,tamen infinita , & multiplex diversitas figurarum est : quod ea , quae dixi aut productiora , aut contractiora lineamentis f varie differentibus comprehensa sunt.

Quid

242쪽

92 LIBER u Nus CAP. VIL

b In uno capite ipso . Ultimam hanc voccm delenidam putat Heri man*, tamquam ortam. ex secunda ; sed fallitur quum laeic ad emphasim pertineat. e B in eo dentes . Sic lego cum plerisque meliori- bus . Quamvis enim in Bon. habeatur in ore , tamen Ilaec ultima vox punctis quibusdam infra positis insignitur, ex quibus locus suspectus , & correctioni obnoxius in Mss. designari solet. Al. O tu eo ore .d auum sint eadem in cunctis. Al. in omnibus. e Figurarum est Al. figuratorum .s Lineamentis Bon. liniameutis.

. 6.

Quid Z illud non ne divinum quod iu

tanta viventium multitudine unumquodque sanimal in sui generis specie si pulcherrimunt est Z ut si quid vicissim de altero in alterum transferatur , Mihil impeditius ad utilitatem , nihil deformius ad aspectiim ς videri necesse sit : sic si elephanto η cervicem prolixa imis tribuas , aut camelo brevem , vel si serpentibus pedes , aut pilos addas, in quibus porreeti tequaliter corporis longitudo nihil aliud exigebat f , ni si ut maculis terga distineti g & squamarum laevitate . sussulti , in lubri eos tractus sinuosis fle ibus laberentur . Ina Muid λ Illud nonne disinum Oe. Al. quid illud p b In fui generis specie I. E. informa, seu figura uni-Clitque propria. Bon. in sui generi Al. in suo genere, σ

243쪽

l. i

θecie Al. in sui genere , specie. Al. in Do genere aliis i

omissis. Al. in generis siccie . Aldus hanc noitram lectionem praefert aliis .e hil impeditius ad utilitatem , nihil deformius ad aspectum . Per ellipsin haec dicta esse Walchio vis lGnti quasi dicere Vellet qNod ad utilitatem . . . quod ad aspectum attinet, sed passim hunc dicendi modum inhoece libro offendes . Vide Donatum ad Terent.. dr.

d ut si Elephanto Bon. Elefanto .e Aut Camelo Bon. Camello .s Exigebat Al. exbibςbat Aldus legit nobiscum .g Terga disincti more Graecorum .h Et fruamarum laevitate . Al. levitate . Celi. dubitat de sinceritate hujus lectionis , quam sive uno, si ve altero ex hisce modis tam bass. quam editi exhibent. vero Heum. Bunem. aliiqui apud ipsos se.

quiantur. i Tractus Bon. tractos .

v Sinuosis Bon. sinosis.

In quadrupedibus autem idem opifex contextum spinae a summo capite deductum IonSius extra corpus eduxit , & acuminavit in caudam β , ut obscenae corporis partes vel

a Idem opifex Al. idem artifex., b Et acuminavit in caudam . De hac voce inquit Bunem. consule Savaronem , qui plura exempla collegit ad Sidon. L. VII. .epist. I 3. c. -umina tum adhibuit

244쪽

LIBER u Nus CAP. VII. propter foeditatem tegerentur, vel propter teneritudinem munirentur, aut ut animalia quaedam minuta, & nocenti motu ejus arcerentur a corpore . Quod membrum si

detrahas f, imperfectum fit animal g , ac debile .

buit Plin. L. XI. c. r. L. XVIII. Cap. 3s. In Talmude Babilonico Cod. Eruvio Cap. II. pag. I 8. Adam cunia, cauda , ex qua Eva producta fuerit, a Deo formatus dicitur per manifestam imposturam . Plin. L. VII. Cap. II. de Indis quibusdam loquens, eos cum cauda nasci L& quidem Villosa, eosque eximiae pernicitatis esse , aD seruit ex Artemidoro;quamquam lib. XI.C.L. illud communiter dicat. Caudas praeter bominem , ac ias , omnibus fere animalibus datas esse .c ut obscenae .... Deditatem .... teneritudinem Bon. obscena . . . . foeditate .... teneritudine .d Aut ut aηimalia . Al. primam vocem omittunt . e Minuta , oe nocentia . Copula in Bon. punctis distinguitur. Al. munita &c. Al. inimicα, nocentia haec mihi videtur optima lectio.

. f Si detrahas Al. si detrabes. g Imperfectum sit auimal Al. imperfectum sit.

Ubi autem ratio,& manus est ' non est id tam necessarium, quam indumentnm pilorum. β Adeo in suo quaeque genere aptissime congruunt , ut neque nudo quadrupede , neque homine tecto excogitari ψ quicquam turpius

possit . Quum

. a ubi autem ratio, o manus est . Rationale enim

245쪽

animal omnia manu praestare potest, quum illam agitare, ac contorquere queat in Omnem sui corporis par tem . Vide Arissol. L. IV. de Part. Anim. Simiae, &Elephanti ideo inter animantia homini visa sunt proximiora , quia illae pedibus anterioribus, isti vero probo scide , tamquam manu, utuntur, quae tamen manus non sunt ab Tum non est id necessarium, quam indumentum pilorum. Al. tamen non est &c. Al. non est id tam necessarium . Aldus nostram lectionem praefert. Hoc enim aliam respicit animantium utilitatem , qua non sine gravi in conmiodo carere possent; immo vix sine vitae discrimine eorum velamento carerent. Mira autem est eorum strinctura, siquidem si figuram speetes teretes plerumque sunt, nec desunt, qui eam habeant quadratam . Ex Plica , quam Polonicam appellant: cavos esse apparet . Radice , qua nutriuntur, globulo mucoso, formae ovalis adhaerent, & ramusculis, ac, veluti nodis , & lanugine ornantur, ut ope micro scopii observavimus .c In βο quaeque genere Al. in suo quoque genere . Quam lectionem etsi nostri Codicis, non sequimur , quia sensus , & alii plerique omnes quaque legendum esse suadent cum Scholio .d Excogitari . . . possis Bon. exeogitare Al. posset. 9.

Quum tamen ipsa nuditas hominis mire ad pulchritudinem valeat , non tamen etiam

capiti congruebat - . Texit ergo illud pilo , S quia

a Quum tamen . Al. βed quum sic.

246쪽

06 LIBER u Nus CAP. VII. R quia in summo futurum erat , quasi aedificii

culmen ornavit . Quia ornatus non est in ' Orbem coactus, aut in figuram Pili teres factus ς ne quibusdam 4 partibus nudis esset informis : sed alicubi effusus , alicubi retractds' pro cuiusque loci decentia I .

Frons b Non tamen etiam capiti congruebat. Alii quidam

post haec verba stati m addunt . Quanta enim in ea futura deformitas esset, ex calvitio apparet quae a recentiori bus , concellis inclusa exhibentur .c Aut in figuram Pili teres factus Al. in figuram pilei Bon. pila. Sequor lectionem Erasmi, Gallis, Spar-kii, Walchii , de plurimorum Mss. quandoquidem

S opus Lactantii eam postulare videtur . Dicit enim , ornatum humani capitis non esse in girum coactum , ut fit in eo armorum genere , quod pilum antiquis appel. labatur , priore producta. Illud quippe , etsi non unius formae, missile tamen erat , hoc singulis habens commune , quod utrinque ferrum Preacutum, tereti immisitim hastili, praeferebat, & globo quodam, sericis quibusdam villis undique circumdatum non quidem adornatum solummodo , sed etiam ad pondus librandum, apte paullo supra medium cingebatur , indeque Pilani milites , & Primipili eorum principes, qui ea gestabant , dicebantur . Optime ergo Lactantius dixit , non ad instar Titi in orbem coegit Deus ornatum humani capitis , sed fronte nudata caeteras illius partes vel pilis , ut barbam , vel capillis , ut reliquas , aptissime coore Per uir, quod de more , statim explicat eleganti ssime . Nobiscum legit etiam Sehotius vide infra C. X. Seg. 2I. Aldus autem p efert pilae.

d M. quibasdam Bon , de quibusdam .

. . . sed

247쪽

DE OPIFICIO DEI SQ. IO. II. 97

d Sed alicubi effusus, alicubi retractus. Sic Aldus Al. , sed alibi infusus alibi &c. Al. diffusus .e Pro cujusique loci decentia Al .pro cujuslibet.

Frons ergo vallata per circuitum , &a temporibus . effusii ς ante aures capilli , Rearum summa pars . in coronae modum cincta ν , & occipitium s omne contectum , speciem miri decoris ostentat .

a Vallata Al. nullata, Al. relata ut Salmas.b A temporibus Praepositione plurimi carent libri . . G Al. clusi ιd Et earum summa pars .... ostentat Al. O earum summae partes .... ostentaut Salm. in earum ima partes. e In corona modum cincta Al. tincta. f Occipitium Bon. occipium .i II. a

Jam , barbae ratio ineredibile est quan

tum conserat ad dignoscendam corporum

ad decorem virilitatis , ac roboris , ut videatur Omnino non constatura fuisse totius operis

a uuantum conferat Al. confert Aldus heic: Votate zos, qui barbam abraditis, O abradi csteris imperatis, sic scripsisse videtur , quia tunc mos in Italia invaluerat barbam deponendi, quae antea colebatur.

b Plou constatura fuisse totius operis ratio Sic Aldus Αἱ, constructis A l. corporiό.

. .. γ

248쪽

CAPUT. VIII.

NUnc rationem totius hominis ostendam r singulorumque membrorum , quae in corpore aperta , aut operta 4 sunt , utilitates, Sc habitus explicabo .

a Hominis . Bone homines .h Aperta, aut operta Al. aut cιiam .c Dtilitates , habitus Bon. utilitatis &c. ri habitus. Heic a malchio exponitur, conditionem , rationem , formam . Intellige tamen coasitutionem , temperiem , qualitatem .

. a. Quum igitur' statuisset Deus ex omnibus animalibus solum hominem facere caelestem - , caetera universi terrena , hunc ad caeli contemplationem rigidum erexit,ς bipedemque conitituit , scilicet ut eodem spectaret unde illi origo est : illa vero depressit ad terram : ut quia nulla his immortalitatis expectatio est , toto corpore in humum Pr iecta , ventri pabuloque servirent φ . Ho-

249쪽

mal , di Noster L. II. Divin. IV. Cap. l. de eodem agunt

b Facere caelestem L. II. divin. Iuli. cap. A. Al. 1A. Seg. 2 . nos enim , ait noster, quoniam caeleste , atque immortale animal f mus . Non quia homo ex duobus elementis constet , quorum unum terrenum , ex quo corpηs, alterum di.inum, ex quo animum eius .finxerit

Deus , ut perperam heic dixit valchius ; sed quia homo ita constat anima, & corpore, ut qιι asi e Calo, in terra constare videatur; qua*doquidem anima, q a vi- Cimus , Selut e Caelo , oritur a Deo. , Iorpus, ὸ terra. Ut idem Lactantius explicat eodem L. II. Cap. XIII. Al. XII. Seg. 3. ad quem locum , & ad Diff. XXV. Cap. VII. g. XVIII.& seq. Langletium,qui suppresso alchii nomine eadem exscripsit, idcirco provocamus .e Caeli contemplationem rigidum erex ιt S. Ealil. homil. ultima Hexam. , & Nyssen. Gregor. de Homin. Opis. Hae figura Dblunarium omnium . Imperator donandus erat, ut regis dignitatis praeseferret indicium .d Pt eodem spectaret AL ut eodem . Nobiscum legunt Erasmus,Schottus, & recentiorum optimi. D r adverbium est adverbio Pnde respondens . Vide Iursellin. de Tarticuti editionis secundae Schmart. pag. 2q8., α no st rum L. I. Cap. V. Seg. aa. , & Lib. IV. Cap. XVII. Seg. 18. quibus in locis eadem utitur phrasi .e In humum projecta ventri, pobuloque servirent Al. porrecta Noster L. IV. Cap. XVII. Seg. I9. in terram toto corpore , O ore projectum ventri semper, oe pabulo servit. Salluit. Catilin. Cap. I. I. Seluti recora qua natura

Hominis itaque solius recta ratio est ' &

250쪽

ICO Lin LR u Nus CAP. VIII. sublimis status , R vultus Deo patri communis , ae proximus . , Originem suanr , fictoremque testatur. Ejus prope divina mens ,

ε qaia non tantum animantum , quae sunt in terra , sed etiam sui corporis est sortita dominatum , in summo capite collocata, tanquam

in arce sublimi - , speculatur omnia , & con

tuetur e . H

a Hominis itaque solius recta ratio est. Verbum hocce ultimum in plerisque omnibus deest sed etiam Aldus restituendam censuit Bun. heic rationem pro conditione usurpatam putat. In trilige staturam;nam statim addidit, oe satus Dblimis.Sic rectam ratio vem usurpavit, L. II. Cap. I. Seg. I 8. auum ratio corporis recta sit. Un- 'de forsan Scholius heic etiam ri corporis addidit . b Et vivitus Deo Patri communis, ac proximus Al. communis , ac propius Scholius an nouat ra vvLTus pro facie O lineamentis corporis ex IVillis. heic Obs. VII pag. 3I. eadem fere Lactantius habet L. Vi I. Cap. V. Seg. 6. Francius T. communis, mutat in consuis Epit. Cap. LXX. Al. LXXI. olim X. cum Deo oe Vultu, mente communis Id est: rationis societas , qua invicem alloquuntur; respiciens fortas. ad id , quod habetur Exod .XXXIII. p. I I. Loquebatur autem Dominus ad Moysen faeie ad faciem , sicut folet loqui homo ad amicum

si um. Vide Diff. XXX. Cap. VII. g. I. c Ejus prope divina mens. Platonis sententiam mollit , & explicat, de qua vide L. II. Cap. XI. Al. X. Seg. 3. seq., & Diff. XXV. Cap. VII. g. XU.d Tanquam in arce sublimi, sic infra Cap. XVI. Seg. q. seq. Al. sublimis Cicero lib. II. de Nat. Deor. ἔςUiis autem inφerpretes, ac nuncii rerum, i n eapite , m.

SEARCH

MENU NAVIGATION