장음표시 사용
261쪽
III DE Ovi PICIO DEI Seg. I 2. II. inquit, est omnis actio, ct imago animi vultus est , iudi ces oculi; nam haec est una pars corporis , qsae quot animi motus funι- tot significatioues , O commutatioNes posite cere . . . . Actio. qua pra se , motum animi fert, omnes moetet; iisdemque omnium animi motibus concitantur, o eos iisdem notis, in aliis agnoscunt, oe in se ipsi judicant . Adde Plin. L. XI. Cap. XXXVI I. Iu oculis animus habitat, ardent,intenduntur, humectantur, connivent.... Hos quum osculamur animum ipsum videmur attingere . Adde de Chamb. in Libr. de Passonum Garacteb Lucretius ineptismo usus est argumento Scilicet L. III. a sy. 36o. ubi post quam dixerat. Picere porro oculos nullam rem cernere posse , Sed per eos animum , ut foribus spectare recli is, vesipere es Se. 'Subdit e. 368. Praeterea , si pro foribus Iuni lumina nostra
'am magis exemptis oeulis debere videtnr. Cernere res animus, sublatis postibus ipsis . Haec quum G assendus cum iis contulisset, quae Lactan--tius heic habet . Expende tamen , inquit, ut quicquid sit de rationis Ui, saltem videri senteηtiam non improbari a Lactantio ; quum nihil aliud contendat Lueretιus , quam non esse nobis oculos, quasi foramina , aut fenestras , qηibus animus videat. Vide Diss. xxv. Cap. III. S. v. via' Lucr. L. III. ax 368.
, qui eum docuit , effossi oculi erant , ne viderent , effossos orbes ' , & ruptas Oculorum fibras a ποθι orbes. Al. usos Bon. orbis estiosus.
262쪽
IIa LIBER u Nus C A P. VIII. fibras , & fluentem per venas sanguinem , Acrescentes e X vulneribus carnes , & obdit has ad ultimum cicatrices nihil pos e lucis admittere , niti sorte auribus oculos similes nasci volebant β , ut non tam oculis , quam soraminibus cerneremus . Quo nihil ad specie inta edius, ad usus inutilius o fieri potest .
b Auribus oculos similes nasci Solebant Al. oculos naribus Al. volebat male , nain de Lucretio , & Epicuro heic loqui apparet. c Aa usus inutiles Al. ad visum Aldus ad usum Al. inutilis.
inantulum enim videre possemus - , si mens ab intimis penetralibus capitis . per exiguas cavernarum rimulas attenderet: ut siquis velit transpicere per cicutam 4 , non plus prosecto cernat, quam cicutae ipsius capacitas comprehendat φ .
a Videre possemus Bun. posmus. b Si mens ab intimis penetralibus evitis . Ubi scilicet imagines rerum contra nos positarum rectum statum Per actionem radiorum in nervis opticis recuperant ,
nam in fundo oculorum inversae pinguntur . Vide Diff. Xxv. ubi id , locis iam supra indicatis,demonstramus.c Pt si quis Oelit Bon. vellit, Al. vellet. Quae sequuntur no arae congruunt lectioni. d Transpicere per cicutam. Servius ad Virgil. Eesog.
263쪽
DE OPIPICIO DEI DL, I . IS. IIIE' MIbi disparibus septem compacta cicutis
Fluuia r notavit. Cicuta ess spatium quod reperitur intereaunarum nodos . Vide infra ad Cap. x I. Seg. 7. Posset tamen heic sumi etiam pro caule vacuo ipsius cicutae, sive pro qslocumque tubulo utrimque perforato , per quem si quis cerneret, lentibus opticis non adhibitis. non plus de obiecto cerneret, quam illius diametri capacitas metiretur. Num heic Thelescopii rationem,ceu in specimine quodam , suspicandam e Te , censeant eru- diti, se ire desidero ; antiquis enim eam omnino igno tam fuisse , non facile credam ; nam nou solus Lactantius eam heic indicat, sed , Rogero Baconio teste , simili instrumento usus est Caesar , quum e Gallicano litore Angliae portus. & Urbes conspexit. Idemque Author se thelescopio usum , Saeculo xI II., quo floruit, in suo de Perspectiviis minori opere, manifestissime; tradidit, quod Clementi IV. Rom. Pontifici nuncupavit. e Comprehendat. Addunt punctum interrogationis nonnulli; sed merito a plerisque omnibus aliis negligitur , quum nullam heic vim tribuat orationi .
Itaque ad videndum membris potius in Orbem conglobatis opus fuit: ut visus inlatum spargeretur, &, quae in primori facie adhaerent β , ut libere possent omnia contueri
a In orbem conglobatis. Sic enim quicquid oculis, adversus aliquam rem defixis sursum, deorsum , ad latera , & circumquaque, occurrat, ab eis attingi poterit. quod contingere nequiret, nisi in orbes essent conglobati . Et .
264쪽
II 4 LIBER u Nus C A P. VIII. b Et, qMae in primori facie adbarent Al. in priori
c Tufent contueri Al. possint.
edi I 6. Ergo ineffabilis divinae providentiae virtus secit duos simillimos orbes eosque ita devinxit , ut non in totum converti . , sed moveri tamen , ac flecti commode possent φ . orbes autem ipsos humoris puri , ac liquidi plenos e ste voluit: in quorum rue dia parte scintilhae luminum ' concluta tenerentur , quas pupillas nuncupamus et in quibus puris , ae subtilibus cernendi sensus , ac ratio continetur . Per
a Duos simiκimos orbes simillimos in figura , non autem in colore , nam , ut ait Plinius loco supra laudato , in hominibus non uno sed diverso sunt oculi colore insigniti. As. similes . Sed quamquam diversimode coloratis oculis utuntur homines , adeo, ut hoc veluti signo nationes distinguantur : raro tamen accidit, eidem homini alteram caesiam, alteram flavum aut nigram inesse pupillam . Quamobrem constat omnino, singulis duos simillimos esse orbes . b Di non in totum tonuerti. Polt ri in totum . . . tria
apparent in nostro Cod. puncta , quae aliquid indicant ibidem deesse. c Me flecti eommode possent. Al. cum modo . Sic Schottus, ct alii nonnulli. d mmoris puri Bon. humores . Triplex est humor iste, aqueus nimirum Chrystallinus, ac vitreus, de quOrum discrimine vide Diff. XXV. saepe laudatam .
265쪽
- DE Opi FICIO DEI Seg. I 6. I7. I. II se Scintilla luminum . Plato sgnem in oculis omnibus posuit; & in quorundam animalium pupillis, etiam recentiores philosophi recognoscunt. Arist. L. de Rufa, in sensib. Cap. II. hanc opinionem impugna ivt. Thom. Bartholinus rem optime declarat L. I. de luce Homin. Cap. xvi. Quid autem heic Lactantius indicare voluerit, suo loco a nobis dictum est .
Per eos igitur orbes seipsam mens intendit, ut videat miraque ratione in unum miscetur, & conjungitur amborum luminum visus . .
a Se inam mens intendit, ut videat. I. E. attendit is est applicat. Cicero hac phrasi saepe utitur de sentibu e, mente , at intelligentia loquens . b Amborum luminum visus. Quamquam in utraque Pupilla pingatur rei contra nos positae imago , non duaStamen , sed unam nos rem videmus, quia ad cerebrum non duplex, sed una tantum , vividior quidem, utpotς ex duabus ficta , effigies pertransit ,
Ibet hoc loco illorum reprehendere va nitatem μ , qui dum volunt ottendere H a sen
a Illorum reprehendere vanitatem . In nostro Bon. Cod. sub N illorum puncta plurima, apparent, ad in dicandam fortasse correctionem , quam nobis innuit, iste us
266쪽
sensiis salsos e ste 4 , multa colligunt , in qu I-bus oculi fallantur : inter quae illud etiam , quod furiossis , & ebriis ε omnia duplicia videantur : quasi vero ejus erroris obscura sit
causa. Ita us in suis variantibus . Archesita reprehendere vanio talem quae tamen lectio Codicis nostri non e st; sed Bononiensis Longobardici, cuius lectionem Aldus reprae 1entat. Cicero de Oratore . Arcesilas , ait, nihil esse eer-ti , quod aut animo percipi possit cum Scepticis alseriat. saepe de eo Lactantius L. IlI. Cap. I V., S seq. Heic Ve. xo non eum salum modo, sed alios reprehendit, & praecipue illos , qui exemplo, a furiosis, & Ebriis desumpto, quibus obiecta duplisia videntur, sensus esse falsos contendebant ostendere , b Sensus falsos esse. Lucret. L. Iv. a P. 4 9. Si pupilla , aut nervi optici parumper loco moveantur geminantur imagines, quae non amplius in unum coire possiunt seiugatis radiis. Vide Arist. Ρroblem: Seet. III. seq.e Quod furiosis, ct ebriis. In his motus fit intrinsecus , quo nervi distrahuntur, nec in unum convenire positant imagines obiectorum , que per ςos ad sensum deseruntur ; ut infra declarabimus ,
2, Ideo enim sit , quia duo sunt oculi . Sed quomodo id fiat , accipe . Visus oculorum intentione animi constat . Itaque quoniam
a Visus oculorum intentione auimi co at . I. E.
267쪽
DEo vir ICIO DEI Seg. a. 3. Is 7 fenestris utitur : non tantum hoc ebriis, aut
insanis accidit , sed & sanis' , & sobriis ς. Nam si aliquid nimis propius 4 admoveas,
duplex videbitur. Certum est enim intervallum , ac spatium , quo acies oculorum coit φ .
attentione, ab attendo, quod verbum sicuti intendo plenam non habet significationem , nisi addas animum , vel ocu los, aut quid simile . b Pt supra dictum est I. C. vo I. Seg. II.
e Sed O sanis, O Sobriis Al. sed etiam sanis , ae sobriis .d Vimis, propius Al. ra nimis nam habent, Al.
cum Erasmo . Umis prope. Columbus ex coniectura nimio proprius . Intellige et nimis, aut propius. e Quo acies oculorum coit. In coni modum duple eradius ad oculos procedit ab omni obiecti puncto , ita ut ipsius e uspis ibidem incipiat, basis autem in utraque pupilla desinat; cui deinde alter conus opponitur , qui ex radiis ipsis, pupillasti ingressis, atque ob refractio anem in unum retinae pudetum collectis, componitur cuius bafis in pupillis pariter est: mucro vero in fundo oculi. Ubi, quia imaginem pingit, penicilli optici , nomen acquirit; quum ergo duo sint oculorum orbes , &duo penicilli, duae etiam erunt diversae rerum visarum imagines, fi antequam radii coeant, Mutari, aut in .pediri quocunque modo contingat. Vide Diff. xxv. Cap.
Item si retrorsum avoces animum, quasi ad
Item si retrorsum Bon. retrorsi; 4
268쪽
ii 8 , LIBER u Nus CAP. IX. ad cogitandum , R intentionem mentis . re laxes , tum acies oculi utriusque diducitur ς , es singuli videre incipiunt separatim . . Si animum rursus intenderis , aciemque direxeris , coit in unum , quicquid duplex videbatur .
b H intentionem mentis . I. E. attentionem ut Segmento superiori annotavimus.c Tum acies oculi utriusque diducitur. Sic etiam Aldus A l. eum Al. func Bon. deducitur . Male et sensus enim est : tunc acies illa coni, seu Pyramidis, de qua supra locuti sumus, separatur , aut di Gungitur ; nec unum idemque punctum , sed duplex attingi necesse est a radiis, quibus componi debuerat idem conus.
d Et singuli Oidere incipiunt separatim . Al. tunc δε-guli. Al. tum Aldus nobiscum legit .
Quid ergo mirum , si mens veneno , ac potentia vini dissis tuta ,dirigere se non potest ad videndum , sicut ne pedes quidem ad ambulandum , nervis stupescentibus β , debiles ZAut s vis suroris in cerebrum servienS , concordiam disjungit oculorum ς ῖ Quod adeo Verum est , ut luscis hominibus , si aut insani, aut ebrii fiant , nullo modo φ possit accidere , ut aliquid duplex videans . Quarea Si mens Seneno , ac potentia vini dissoluta . Heic Lacta nitus mentis vocabulum usurpat ad lensum illunχω Πrimem indicandum y in quo prima impressio, sit - spe
269쪽
specierum ab organis externis delatarum. Is quippe in membrana consistit, quae nec tensa nimis , nec admodum laxa esse debet , ut suo fungatur ossicio. Vid. Diff.
b Neretis stupescentibus . Stupidi remaneant nervi toties necesse est, quoties per eorum cavitates spiritibus non datur efluxus, qui in ebriis, & furiosis ob abundantiam mutuo sese impediunt. Vide Dissi. xxv. Cap. II. F. VI II. .c Concordiam disiungit oculoνum . Nervi optici prope infundibulum conjunguntur, in unum, veluti fasciculum qui seiungi, aut mutari pluribus ex causis solet. Ut F. g. nimia quorundam intumescentia, ex abundantia spirituum conturbatorum orta ; Aut etiam compressione , a proximioribus facta: Suffcit enies quaecumque , etiam levissima situs mutatio ; ut apparet, quum digito oculi orbem vel deprimimus , vel erigimus t Unde Lucretius L. IV. a qq8. . .
At si forte oculo manus uni subdita subter Tressit, eum quodam sensu sit , uti videantur
omnia. quae tuimur , fieri tum bina tuendo . Idem etiam contingere ex perturbato spirituum motu in furiosis , ut supra diximus , expressit Virgilius AEn. a s . 669- . . - Eumenidum veluti demens evidet agmina Pentheus ιEt solem geminum duplices se ostendere Thebasd Qt luscis hominibus Scholius seu strabonibus . Lulcus is proprie dici solet, qui altero captus est Oculo: Idcirco Lactantius in omposio aeni g. xc II. quod est de Lusco alium tendente , Lusit. 2.Snus inest oculus, capitum sed millia multa. Hoc ce experimento solvuntur quorundam argumenta adversus explicationem visionis, quas hactenus cum Lactantio . opticisque meliaribus tradidimus talis XXV.Cap. III; s 6 H
270쪽
. e Hullo modo Al. nullo pacto. f Duplex videant Bon. Sideat .
Quare si ratio apparet, cur oculi fallum tur , manifestum est, non esse salsos sensus , qui aut ε non falluntur , si sint puri, &integri , aut si falluntur , mens tamen non fallitur quae illorum novit errorem φ .
nostram lecti opem praefert . b . alii aut Al. quia aut . . c Si sint Al. si sum . . d Mens tamen non fallitur quando , & quomodo id
contingat vide Diss. XXV. cap. VI. g.v. E QUIE ILLOR v Μ NOUIT ERROREM Mens sana, id est externo dumtaxat motu oculorum duplicem recipiens imaginem obieeti, ita illam accipit, ut bene animal dignoscat unum ibidem adesse obiectiim , cuius geminatur imago. Iccirco idem Lucr. eodem l V. a P. 48 ait . π
Invenies primis ab sensibim esse creatam Notitiam veri , neque seresis posse refellio