L. Caelii Lactantii Firmiani De opificio Dei liber unus recensuit, variantibus lectionibus, annotationibus, castigationibus, ac dissertationibus illustravit F. Eduardus a S. Xaverio C.E. ad sanctissimum D. Nostrum Benedictum 14. P.O.M

발행: 1754년

분량: 414페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

tanquam in arce, mirifice ad usus necessarios oe facti . O collocati sunt . Idem L. I. Tusc. Cap. X. Plato triplicem finxit Animam , cujus principatum , id est, Ratiouem in capite tanquam tu arce , posuit natura. Hinc Bunem. emendat illud D. Ambrosii L. I. Or- sic. Cap. XVI. edit. Basileen. MDLXVII. sol. 1 o. ubi formae apex , quasi in arce quadam locatus Al. legebant quasi in area Bon. in Arcae . e Speculatur omnia, oe contuetur . Bon. punctigduobus tertium, & quartum primae vocis elementum distinguit,ut solet in corrigendis,& in ultima legit con

Hanc ejus aulam Deus non obductam , porrectamque formavit 1 ut in mulis animalibus : sed orbi , & globo similem : quod orbis rotunditas 4 perfecta rationis est , in .

sigurae o

a Hanc ejus aulam Deus non obductam , porrectamqve. Al. ri Deus non habent. Heum. mallet productam . Bunem. vero Dei aulam, frontem exponit, quod ita quae sequuntur minime quadrati melius ergo erit si tu

tum caput intelligas ,ssequitur enim . b Sed orbi O globo similem di quod orbis rotunditas a Al. omnis rotunditas Aldus quod omnis. An autem Orbis iste terraqueus sit revera rotundus , aut ovo similis dis. putant scriptores Dist. XXIV. Cap. IV. II.

252쪽

O. L I s E R u N u s C A P. VIII. o tanquam caelo tegitur - : cujus quum sum nitim fastigium naturali velle texisset, priorem partem , quae dicitur facies , necessariis in embrorum ministet iis , & instruxit pariter ,

Nornavit.

a luis ille dietinus . In sententia non propria , sed aliorum loquitur heic Lactantius,ut patet ex Cap.XVII. sc g. q. hujus libelli. Metaphora autem apte utitur , ut Ethnicos philosophos, qui adversus Epicurum sentie hant, ad suas sensim traheret partes, ac veritatem paullatim doceret . Vide Diff. XXV. Cap. v I I. g. xvra I. b Tanquam coelo tegitur, Plin. L. II. H. N. Cap. xxxv II. Hoc Ciscerum excelssimum es , proximumque Caelo capitis quum de cerebro loqueretur . Scholius notat , quod etiam Homerus es ρα,ον vocat teste Eustathio . Unde fortasse πανιον cranium .

Ac primum oculorum orbes concavi ς raminibus conclusit , . a quo foratu fron- .. sena nominatam Varro existimatς ,& eos . ne ille minus , neque amplius , quam duos esse voluit , quod ad speciem nullus est perfectior numerus , quam duorum, sicut Jc aures duas zquarum duplicitas φ incredibile est quantam pulchritudinem praeserat s , quod cum o pars utraque similitudine ornata est , tum ut VC nientes altrinsecus μ' voces facilius colligan

253쪽

quod oculorum Nobiscum Schoitus , ct meliores legunt. Bon. oculorum orbis Al. orbes. b Inclusit - Sie etiam Aldus . Al. conclusit - De mirabili oculorum structura vide Di T. XXV. Cap.IlI.6.IV. c quo oratu frontem nominatam Varro existimas Al. nominatum - Constat veteribus etiam masculini generis frontem fuisse. ; sed vix cum Bunem anno credam ita Lactantium scripsisse . Varronis autem locus non fsuperest , eius tamen ingenium hoc elymon redolet ιIsid. vero idem docet x I. Origin. Cap. 1. Al. legunt a iiquorum foratu fortasse non male Al. existimavit .d Et eos Bon. copulam omisit. e crearum duplicitas Al. quorum Τhys legit dUID catas - Noster infra Cap. x. Seg. 8. iterum - duplicitate valchius quis heic exclamat, praeter Lactantium vocem hanc posuerit , nescio- cui Bunem. respondet quidem illam legi in Tertul. L V. adv. Marcion. Cap. XLAdde nune Sypontinum , Grammaticum vere clarissim mi in Cornuc. L. L. col. 426. lin. qs. Item nomino

numeralia ε simplex , duplex &e. a quibus simplicita duplicitas &c., & Η.& R. Stephani eam in suo 1 hesauro L. L. reposuerunt Lact. nostri authoritate contenti ιs Ad pulchritudinem praeferat Al raesererat.Non estheic quid corrigas , non semel Tullius verbum praeferolaocce eodem sensu usurpavit. Al. perferat. g Quod eum sic etiam Aldus A l. quod t*m. h Ot venientes altrinsecus in Al. advenientes .

Nam & sorma ipsa mirandum in moduni ficta, quod earum foramina voluit esse nuda I - , R inobsepta si , quod & minus decorum s

254쪽

R minus utile fuisset , quoniam simplicium

cavernarum angustia spraetervolare vox posset,

nisi exceptam a per cavos sinus, & repercussu retentam ramina ipsa conbiberent f illissimilia vasculis g , quibus impositis solent angusti oris vasa compleri . . Las

Gallaeus , Spark. Bunem ς, & Mss. pleraque exemplaria nobiscum lcgunt - .Al. loluit, sed male ut ex iis, quae sequuntur apparet.b id inobsepta Bun. Adjectivum hocce hactenus inobservatum aliis putavit. Sed ante ipsum R. & Η. teph. illud adnotaverant , & receperant in Thes. L.L.c Quod O minus decorum Al. quod non minus .

gi, nisi sic Aldus &c. Al. perceptam Al. inexceptam AL perfecta .e Et repercussu retentam sic Aldus. Al. retenta .s Conbiberent sic etiam Aldus A L eonveherent - Heum: Marte suo continereut - Al. cohererent - AI. cohiberent AL coercerent Nostra lectio inter omnes Optima est , ut ex sequentibus apparet- vocemque bis auribus hausi.Bibere auribus dixit Properi: L. IlLψ.8. HO-rat. II. Carmine XIII. yr. 3 a. Bibere mandata Plaut. Pers. II. I.st. Tullius II. ad Atticum Epist. XIV. Ita fac venias ad sitientes aures. g Vascalis Scholius Datis .h Quibus impositis solent angusti oris .asa compleri Scholius infundibulis Al. angustiora lasa Al. angustio . res Sasa AL angustioris Casis danus Guglielmi ad Plaut. Menecb. Quaest. C. q. extri quum in Lact. Codice Iegisset anusiores vasa . Tu inquit, mea Me rescribe in libro

255쪽

tuo angit si i oris vasa - Nam in mente Lactantio fuit Quintiliani pulcherrimus locus . Di vascula oris angusta superfusam humoris copiam respuunt, sensim autem influentibus , .el etiam inflillantibus complentur quae merito probata fuerunt a Pareo, & Almelovenio ; Nec video quare Isaeus, & Thomasius, qui Bon. Mss. Coindicem nostrum , in quo clarissime legitur , ut edidimus, vidcrunt, lectionem tamen neglexerint,quam mera con iectura alii non sine plausu haedi nus receperunt, & maxime rectenti adhibita Schotti explanatione, sicuti enim etasa angusti oris infundibulis complentur , sic auriculis vocem sensus recipis . Vide Differt. nostram XXV. cap. III. F. VIII.

Eas igitur aures , quibus est inditum no-tnen a . vocibus hauriendis , unde Virgi lius : Vocemque his auribus haus . Quia vocem ipsana G circi. αυδυ vocant . ab auditu , per immutationem literat , aures, Ve' lut audes, sunt nominatae) noluit Deus arti sex ς mollibus pelliculis informare . , quae pul' chritudinem demerent φ pendulae, atque flac- centes ; f neque duris, ac solidis ossibus , ne ad usum inhabiles essent , immobiles , ac rigentes : sed , quod esset g horum medium , excogitavit, ut eas cartilago mollior alligaret,

& haberent aptam simul . , flexibilem fir

mitatem . In

a Inditum nomen Al. indutum Al. ivductum

256쪽

b Aut quia vocem ipsam Graci αυδεν zoeantri aut non legitur in plerisque aliis . Betule luS vero locum hunc ex Phavorino illustrat, observando ,- apud Graeco, non quamcumque , sed hominis vocem solummodo significare .c Noluit Deus artifex Bon. statim subdit neqRe quam particulam cnm aliis plerisque omni bus delencam, utpote superfluam , censuimus. Al. voluit Deus .d Informare Al. formare, ait , Ualchius, quos tamen nec Bunem, nec alii viderunt .

e Ne pulchritudinem demerent Al. ut pulchritudinem non Al .qua pulchritudinem Bonmeque pulchritudinem demerent sic in Cod. f Penduia atque flaccentes Al. pendulas Al. faecida Al flectentes Ρli ut Lib. XI. cap. XXVII. Aures , in quit, bomini tantum immobiles si iis Flaccorum tognomina. m. notavit ibidem Delecham pius , a faccidis auriculis Flaccorum Familia dicta fuit .g Sed quod esset Bon. ra sed omisit .h Aptam simul Al. aptam sibi . ' Virg. hneid. IV.

In his audiendi tantum officium constitutum est , sicut in oculis videndi quorum praecipue - inexplicabilis est , ac mira subtilitas si, quia eorum Orbes , gemmarum similitudinem praeserentes , ab ea parte , qua videndulta fuit , membranis perlucentibus texit c ut imagines a In bis audiendi tantum o scium constitutum est .mus

257쪽

DE OPIFI cIo DEI Seg. 9. Io. Io gines rerum contra positarum ,- tanquam speinculo refulgentes , ad sensum intimum penetrarent f .

sicut in oculis videudi Al. ri incium ad finem usque

transponunt, alii vero non habent.b auorum praecipue Bon. praecipuae . ie Mira subtilitas de qua videndus omnino Galenus Lib. X. C. 6. de isu partium , ut appareat quam mira bile sit oculorum opifici um . .d si imagines rerum contrapositaram Bon. ut magis&c. Al. rerum compositarum .e Tanquam speculo refulgentes Al. in speculo - Al. relucentes Plin. ubi supra plurima scitu dignissima de oculis habet, inter quae , & illa leguntur -Iis absoluta viis speculi, ut tam parva pupilla totam imaginem reddit hominis . Ea Carsi. est , ut pleraque alitum e manibaes hominum oeulos potismum appetan , quod sigiem suam in iis cernentes, Celat ad cognita sua desideria tendunt. Vidi ego adolescentulum , altero orbum lumine , quod passerem sibi fregisse ictu rostri, narrebat. f Adsensum intimum penetrarent Isaeo , & sparhio

fibi minime constare in explicatione visionis Lactantius visus est: scilicet , fiat ne per extra missionem ue an per intus susceptionem specierum; Sed falluntur nam in Verbis supra expositis , & ex mox exponendis sententiam suam clarissime Lactantius exprimit ; neque heic aliud hanuit, nisi quod rerum imagines , ab obiectis immissis, per oculos ad sensum communem transeant . V ide Dis. XXV. cap. III. g. VI. '

Per eas igitur membranas sensus ille ,

258쪽

io8 LIBER u Nus CAP. VIII. qui dicitur mens , ' ea, quae sunt soris , trast spicit r ne forte ex illimes , aut imaginum con cursione 4 nos cernere , ut philosophi dixerunt ς ,) quoniam videndi ossicium in eo deinbet esse , quod videt , non in eo , quod videtur 4: aut intensione aeris ' cum acie, aut effusione radiorum s : quoniam , si ita esset, tardius , quam oculos advertimus g , videremus , donec intentus aer . cum acie ,

aut erasi radii ad id , quod videndum esset ,

pervenirent . a Sensus ille , qui dieitur MENf. Plurimi sunt, qui

mentis vocabulum pro significanda Anima rotionali 'usurpant; mentem tamen ab animae substantia distingui optime demonstrat infra Lactantius , cui mens est imtelligentia , ut e spresse docet L. v M. Cap. TII. Seg. 9ι Author libelli de Spiritu, O Anima inter opera Augustini, mens, scite ait est, oculus Animae . Vide infra Cap. XVI. o. R DIU. nosseam xxv. Cap. v 1 I. g. XXI II. b Imaginum concursione Al. incursione utraque voce utitur Cicero ; primim siquidem adhibet I. Acad. quaest. 6. fortuita concursio corpusi ulorum secundam ver L. I. de Nat. Deor. II S. atomorum incursione sempiterna Bonon. incursione ut etiam Aldus notavit. Scilicet pro eo , quod est in concursioue imaginum , & forte imagi*mm in concursione sed praepositio in stipeta flua semper em& heic minime apta. Aldus de hoc Gellium L. v. pag.

2I6. co, sulendum monet.

c . Ut Philosophi putarunt Plutarebus L. I V. de Plac. Thilos Cap. x I ii. Democritus inquit, O Epicurus visum

259쪽

DE OPIFICIO DEI GT. I O. I . I 9 num) incursus. Sic Laertius L. I x. Seg. qq. Idem Plutarc. in Sympos. L. VI II. quaest. X, & L. I. ad U. Colotem .d In eo debet esse , quod videt; non in eo , quod videtur. Gass. Phys. Sest. III. L. VII. C. V. pag. ex Plutar.. Laertio , & Macrob. Aristotelem , & Laetin istium exponit: ac Democriti, di Epicuri sensa declargi .e Aut intensione aeris . Sic cum Scholio lego , ubi Ri. plerique omnes tam editi, quam Mss. habent intentione quamvis utroque modo scribi possie non denegem . Haec opinio Platoni ab eodem Plutarcho de Placitis ubi supra tribuitur , explicaturque ab eodem in Sympos L. I. quo, 8. Plato vero in Timaeo pag. q8 I. seq.f Aut effusione radiorum . Multifariam hane radiorum effusi6nem explicant Ρhilosephi apud Plutarchum L. C., ut diximus Diff. xxv. Cap. III. F. vI. g Tardius quam oculos advertimns Sic Latini. Ani-

'rum, mentem , aures, oculos advertere , pro contertere

dixerunt. AL oculis Al. radium , quem oculis AL ra - .dius &c. h latentus aer Al. intensus, ut paullo supra inensio ,& intentio .

' M- α Quum autem videamus eodem momento temporis , plerumque vero aliud agentes , nihilominus tamen universa, quae contra posita sunt' , intueanriir , verius, dc manifestius est,

a uua contra posita sunt Ab qua contra sunt posit*AL iunctim contraposita.

260쪽

3IO LIBER u Nus CAP. VIII. mentem esse , quae per oculos β ea , quae sunt apposita , transpiciat , quasi per senestras perlucente vitro , ut speculari , lapide 4 obductas .

b Mentem esse, quae per oculos Cicer. L. I. Tuscul. Quaest Cap. ao. Asseruit, Animum videre , O audi re ἔ uou eas pertes, quae , quasi fenestrae sunt animi, quibus tamen sentire nibil queat mens, nisi id agat, ct adsit. Isaeus juxta illud vulgatum , inquit, Heracliti, de quo meminit Arist. UObl. Se t. II. 33. At Epicharmo hanc sententiem tribuit Tertuli. de ostuma Cap. XVIII. cuius earmen esse dicitur illud, a Plutarcho in lib. de fortuna recitatum Animus cernit, animus ausit, reliqua surda, sunt , ct muta .c a Vasi per fenestras perlucente vitro Al. lucente Al. quam lucente Al. pellucente .d Aut speculari lapide. Vide ad sympos. Aenig.

12. Et iccirco mens , & voluntas ex oculis saepe dignoscitur H . Quod quidem, ut refelleret Lucretius η, ineptissimo usus est argumento . . Si enim mens , inquit , per oculos videt rerutis , & effossis oculis magis videret e quo niam evulse cum postibus fores plus inferunt luminis , quam si fuerint Obdu me ,

a Et iccirco mens, O voluntas ex oeulis faepe digno scitur . Cicer. de Orator. L. III. prope finem . inimi. inquit, ll

SEARCH

MENU NAVIGATION