장음표시 사용
41쪽
inter eos se recenseri malunt , quorum nesciunt instituta , saepe societatem eruditorum se colere jactant , quam re vera ignorat esse aut combibonum festivam conversationem, aut Nebulonum nefandam societatem .
XX. Quemadmodum ergo oli D in Graecia Philosophorum omnium secta: eo poli longam contentionem devenerunt si) , ut aliqui , &quidem pauci , se complura scire , . certoque cognoscere existimarent ; alii oblimate negarent quicquam ab aliquo sciri, ac comprehendi polle ; quidam tandem de hoc ipso dubitarent , aliquid ne vere scirent, an scire polle aliquando quivissent ό sic nosti is hisce te Dporibus Philosciis contigit & quamquam Divina
oracula ea illos tutilliine docent, quae hummanae mentis captum longe superant , &omnium ethnicorum , haeret icorumque errorum tenebras dissipant , atque dispellunt; non tamen liaec sua aut horitate, falli nescia , obti- nuerunt , ut illorum impetus, oc audaciae , liberis philosophandi modis assuetae , intra prie- scriptos limites versarentur; nam quaecumque suis placitis inde asseruntur contraria , declinant si poli unt: si nequeunt, detorquent , violant , mutilant , interpolant , labefactant . oppugnant , reiciunt ό aut saltem , revelatione se polita Naturae lumine, & rationis ductum unice sequendum in rebus humanis , ac natu- tali-
42쪽
IS AGOGE. XXXIralibus , arbitrantur z Et quasi hoc parum fuisset, idem faciendum esse censent quum de religione eligenda anceps aliquis haeret , postposita majorum quorumcumque aut horitate . i) Ipli interea aut horitate Lactantii nostri abutuntur , qui Ethnicos alloquens , mone-hat , male se majorum praesidio sua sacra tueri , quum illorum authoritas tanti non esset habenda , ut posteri eorundem decretis devoti 1s1 me servi ren t. suare oportet a), ait, in ea re maλime , in gus vitae ratio versatur Abi
guemque coindere, suoque judicio, ac propriis sensibus niti ad inpesigandam, di perseuden
dam veritatem , quam credentem alieni, erroriseus deci i , tamquam i iam rationis ex- Aersem . Q me si bene , ut par erat, intellexissent, error in eorum mentibus , pessime 1u
bortus , facile potuisset radicitus evelli . Siquidem tam hi , quam illi , & si dispari ratio
ne , pari tamen aberrant , duplici praesertim fallaci principio decepti-: quorum I. est , eOS putandos censere majores nostros , qui non solum tales non sunt; sed potius a majoribus noliris turpi apostasii a discelserunt . Secundum γvero illud est quod ratione uti arbitrantur quum maxime eadem in inquirenda veritate abutuntur . Veritas illa , in sua vitae nosrae ratio versatur , aeterna elt, variari non potest; sicuti
43쪽
xxxii IS AGOGE. sicuti Deus , qui illius fons est , Sc origo . Qui
bene , ut oportet rationis illius participatione utitur, ab eo illam excipere se debere noscet, quum experientia doceat , & Deus ipse dicat fi) , omnem hominem mendacem esse . Quisquis ergo ratione utatur ; sibi confidat , suo judicio, ac propriis sensibus ad investigandam , N perpendendam veritatem nitatur ; at quum his omnibus noverit, se eam suis viribus non posse consequi , non sinat alienis er- rotibus decipi , tamquam si eis et rationis expers ; & luminum Datorem supplex oret , expendatque serio motiva credibi l i tat is , quae unaquaque secta suis dictatis prie seri , & nisi mentis oculos amiserit, aut pertinaci protervia clauserit , veritatem ipsam , de qua Lactantius loquitur , sibi occurrentem summo Dei beneficio poterit , si velit, amplecti .
XXI. Sed iis , aliisque similibns prave ad
sua sensa detortis , atque depravatae naturaedictamine ducti , falsisque principiis innixi ,
nullam actione in altera honestiorem esse , nisi ex hominum opinione , putant . opiniones vero non voluntarie susceptas ; sed pro clima tum , educationis, temperi eique varietate diversas semper necessario fore , ac propterea excusandos homines quum longo regionum , ac temporum intervallo di vili , discrepantia ample fiuntur sapienti e di stata cum circa ea,
44쪽
IS AGOGE. xxxiii quae humanam spectant eruditionem , tum circa illa , quae ad cultum stimini numinis referuntur . Audaciores alii hisce rationibus minime contenti , omnes Omnino religiones hominum industria induetas esse , praedicant ; licet aliquis doceat , quod ex arbitrio Principis ,
quisque suscipere teneatur eam, quam ille praecaeteris retinendam judicaverit. Mores Regum in leges transire subditorum, volunt, quOrum etiam mani ita scelera , quum populo sibi devoto ., regnoque, a se administrato , prosunt , inter prudentiae , ac justitiae facinora recensenda esse , contendunt. Plerique vero adeo depraevatam mentem habent, ut apud eos impietas in fortitudinem , libertas in necessitatem , cultus in superstitionem , virtutes in consuetudinem , revelatio in commentum , amor proprius in socialem, jus in tyrannidem, Deus in Naturam , Christus in omnia , horribili prorsus metamorphoii jam commutatoSelse, non falso rumore dicantur .
XXII. Ne autem & ego delirare , seu fabulas nectere stultillime, videar, Benedicti de SpinoZa , T liomae Hob belli , Johannis Tolandi fi J, atheorum, quos no ra aetas tulit, facile impudenti simi , ejusdemque conterranei ,
etsi non discipuli , saltem familiarissimi a),
i in Apud Budd. The s. de Atheismo: Ece. ia Confer Epist. Collini ad Tolaiad. Adesdaemonis libro prae
45쪽
farragine resertos , in testimonium tantae impietatis , ex libertate cogitandi , & ex prava philosophandi methodo subortae, profero , ac in med nim, aliis , vel quia nondum noti sunt , vel quia etsi noti , eos nominare non refert , silentio posthabitis, adduco : TEQUE Oro , PATER BEATISSIηE , ut in eos , quibus intima theatri facies deturpatur carminibus, oculos parumper convertas . Turpitudo enim ne tam horrendae tragicomaediae spectatores statim a
se repelleret , si tota simul line aliquo velamine sese illis praebuiis et adspiciendam , licibidem cubitalibus litteris legitur At pel Turca flet , vel At Iudaeus pelta ui bene vipet , erit Christicola illa
Nec satis ; nam intimius mens improba Panthei struam, seu potius Pantomimorum sic luculenter alio loco propalata est a): In Christo pretium es. M omnia , omnia Christus , Et qui funi Chrisi , quo tandem nominσdicti :Seu sint Romani , seu irat de gente Lu-iberi , Sive Reformati , seu ritibus Arminiani ;DI Memnone fati , aut alio sub Ddere
46쪽
IS A G O G E . XXXumiunt conjuncti fratres , conjunctusue
Et confauguinei ex carne , ct o bus
Oh quam impia i oli quam multi , & nefandi
errores in hisce versibus latent, his fortasse pejores , qui palam apparent i Oh quam pe ssime in eis sacrosanctum Christi nomen usurpatur lSed ut qui decipi caeperant , ulterius deciperentur , ac ut societas tam discrepantium membrorum aliquo umbratili foedere colligata videretur , naturam , quae in uno quoque individuo est , Dei , R Christi nomine in ligni re oportuit , & nova hac apotheosi donare , S in unam , eandemque substantiam , diversis dumtaxat modis se habentem , omnia complectendo conglobare , ut sic Creator , Reparatorque humani generis , una cum Creaturis , etiam sua sponte nequissimis , ac alternum in- fallibili , aequissimoque judicio damnatis , uno cultu , unaque religione adorarentur , parimque obsequio Numen , Sacerdos , sons , Insons , lictor , homicidia , bc carnifex , mactari possent; concessa omnibus , etsi perditis si spiritibus , hominibusque de sua perenni se licitate , tandem aliquando adipiscenda , inani prorsus , ac temeraria , immo desperata jam confidentia , Origenis Adamatii autho. ita tesulsulta; illudque facinus completum ell, quod
47쪽
xxxvi IS AGOGE. te terrimi hominum, Deique hostes excogitaverant , & quod XVI. ineunte saeculo jam delinea verat infamis ille Netturalisarum i)Praeco , qui Tolosae tandem , horrenda , ultricibus flammis traditus , morte , diem obiit , quem non vidisse meruerat , ne indignum il- tum libris suis titulum cuderet, in quo Alaturae non Reginae tantum ; sed Dear quoque nomen sacrilegus tribuere non erubuit .
XXIII. Quid ergo mirum si pessimorum
horum dogmatum peste labefactata hominum ingenia nullius aut horitati , aut consilio se amplius obnoxia esse velle profitentur, suoquci malunt judicio abuti t Consentanea prorsus est suis ista haec consecutio principiis, quibus propterea intrepide inhaerendo , non legum Te verentia , non conscientiae objugationibus , non sanaae periculis , non suppliciorum timoro
cohibita , liberae Naturae juribus sibi unico
parendum , obsequendumque arbitrantur , a cum iis , quibuscum ubicumque agere contigerit , externis moribus , congruenter compos iis , inter viros fortes recenseri, tamquam HCroes , meruisse , stultissime sibi persuadent , alios omnes, qui diversimode vivunt , uti fatuos , dementes , ac ridiculos despiciendo ,
librum edidit sub titulo ia De A lmirauuis NATURAE REGIN E, DEAEQUE Mortaliam arcanis . Crimbustus judietum sententiη Tolosae obiit an. MDCXIX. de quo Joh. Maurit. schratam
statilin singularem edidit Crustiui ADLLiX, ε
48쪽
quoniam illis ignotum esse aut humant Genium Saeculi & arcanae sapientiae gustam , quem sibi solummodo manifestum , incredibili fatuitate, ac in tollerabili prorsus audacia praesumunt . Idcirco scite satis de iis quidam Author scribens, suae dissertationis titulum esse voluit i . Virorum fortium nova spector , quibus pro fortitudine impieIίI . XXIV. Re vera tamen , ut etiam de eo rundem origine aliquid tradam , unde pudeat , hominem Christianum cum eis facere , novata potius , quam uosa dici debuit haec fortium virorum impia progenies . Saeculo enim Ecclesiae secundo Cainanorum haeresiis sa)caput ab Orco extulit, docens, non solum Core, Da iban , & Ahiron , i immo , & serpe satem illum tartareum , qui Evam in Paradiso deliciarum decepit, verum etiam execrabilem Divini Ma
gistri proditorem Iudam , A impium fratricidam Cainum , quem forti me 3) virtutis
Virum . praedicabat , Sc merito hodiernorum Spirituum fortium Antesignanum appellandum , divino honore dignos esse , asserebat .
Hinc tam illi ) , quam ii , qui Compiausto res audiunt I) suis cantilenis , quas in Epu-
49쪽
lis cantitare solent , eum non quidem inventorem , sed professorem primum sitae sectae celebrare dicuntur . Inventio 'nim Proto parenti Adamo tribuitur a nonnullis; quamquam ab aliis , etiamnum cum Praeadamitis blaterantibus , eo antiquiorem ex Caldaeorum , AEgiptiorum, ac binensium annalibus sapientiae fugarcana originem habuisse , impudentissime , ac
integra fronte asseratur i) . Illam , nimirum sapientiam , quam Caelo , ut a junt , delapsam, Hermes Irismegistus , Orpheus , Zoroaster , ac demum Pythagoras reperisse crepant sa) ,
quibus etsi Hebrieorum Rabbini diu , multumque repugnarunt , tandem provocati , nescio an edoeti , socias quodammodo dedere manus s) , & improbo studio , ne aetate , aut domina Deorum cultoribus inferiores vidCTentur , aeternum verae sapientiae depositum in Rabbatam , innumeris pene fabulis consarcinatam , sacrilego ausu commutarunt, initoque foedere cum illis , ut decipiendis hominibus fraus magis est et idonea , mctissimos Patriarchas , Noemum , Abraa vum , 3c Moysen non solum , sed Judaeorum sapientissimos , Salom
50쪽
IS AGOGE. xxxi nem , & Esdram in Protosophorum albo permixte recensuerunt .
XXV. Nec Christo per Apostolos , orbis
universi gentibus jam praedicato , ac vitae sata stimonia , miraculorumque , ac do strinae fama longe clarissimo , inter tantae sapientiae Magistros sedes erat deneganda : ut qui ejus sacris initiati fuerant, iniquae societati nomendare non erubescerent ; sed quamquam diu
in hocce pulvere frustra aliqui desudassent , Valentinus tandem Ar giptius si extitit , qui inter Aeones a Nicolaitis ab quodammodo
acceptos , eum constituit , ut ipsus officium esset caeteros omnes docendi Aeones , qui opem ra ejus ad arguitatem naturalem formati ,
shmmaque laetitia persuis, optimam singuli 3 ,
florentissimamque sui partem contulere, unde Imus prodiit , quem omnium Aeonum complexum nomina , Valentiniani postmodum dixerunt . In Ogdoadis ultima Sygygia homo , ct Ecclesia tenuerunt; ita tamen , ut haec es
set Messiae regnum , quod etiam in singulis hominibus existeret ) . Haec & alia sexcenta id generis depravatae mentis insultissima para doxa , ad fabularis Hesiodi Theogoniae 34 imitationem , seu etiam ex tunc temporis jam c de-