Hippocratis et aliorum medicorum veterum reliquiae, volumen tertium

31쪽

νοσεμασι ευρσεται. Quibus quidem verbis mihi opus aliquod suum deperditum signifieare videtur. Quin puto ad idem opus deperditum spectare quae extremo capite 98. reperimus

Quod supra ad locum e cap. 78. suspicari me dixi nostrum de anatomicis opus aliquod suum brevi conseribendum respicere, firmatur verbis capitis 93.: αἱ δε φλεβών καὶ τηριων κοινωνίαι D ἐτέρφ λ op δεδηλώσονται. Eodemque spectare mihi videntur verba capitis 105.: πολλά δἐ καὶ ἁλλα κατα τὸ σωμα τοι αὐτας αδελφίξιας ἔχει καὶ κατα νεύρων ξυντά- σιας καὶ κατα μυων σχέματα καὶ πλέονά τε καὶ πλέονος ἄξια γιγνῶσκεσθαι θ Ως τις οἴεται καὶ κατα τὸν τού ἐντέρου φύσιν καὶ τὸν τῆς ξυμπάσης κοιλίης καὶ κατα τὰς των ὐστερέων πλάνας καὶ Ευντάσιας αλλα περὶ μιῆν τοίμων ἐτέρωθι λόγος ἔσται -δελφισμένος τοῖσι νυν λεγομένωσι. Quod autem,capite 105. legitur: οἴαι δέ τινές εὶσι αὶ νουσοι, jν ῆσι ἐἴαρθρέεται τὰ τοιαυτα, οστερον γεγράψεται, id sere puto spectare ad partes huius operis ipsius deperditas; quamquam certo affirmare non audeo.

Quemadmodummautem supra dixi, qualem quasi imaginem auctoris operis nobis repraesentare liceat, ita brevibus quid de hoc opere gentiam exponam: opus hocce chirurgicum, praestans sano veteris artis monumentum, non sine vitiis ad nos pervenit per temporis cursum. Quae in dictionibus singulis, Vocabulis singulis, periodis abaliena manu insertis, corrigendis et tollendis fieri posse videbantur, in adnotatione pertractavimus. Sed certo constare videtur alias partes deesse, alias loco aberravisse; tum si respiciam de plurimis longe magis enucleate agi quam de reliquis, sussi cor nos passim excerptae capitibus nonnullis pro integris relicta habere. De ordine pristino revocando locorum consecutione in motalico comparata cogitavi quidem; sed multum vereor, si quis hac in re aliquidStentaret, ne spe decideret:

Haec igitur de hoc scripto sufficiant. 3 27.

Mostlico praemittitur in plerisque editionibus fragmentum anatomici argumenti, quod ab eo seiunxit Lindanus et ad libellum de ossium natura retulit, qua in re illum sequor. Postea de illo loco videbimus, cum ad libellum illum pervenerimus. Nunc dicam tantum fragmentum illud ab argumento Mochlici esse alienum, neque cum hocce quidquam commune habere,

nulloque nexu cuni eo teneri.

Haesecta illa parte Mochlicus summatim resert locos e libris de articulis et de fractis excerptos, de quorum ratione paucis absolvemus. Colloco autem, quod laureus etiam saest, statim post libros de haesis et de articulis, ne in editione longe sint remoti a fonte, unde profluxerunt. Magnum illud opus chirurgicum, unde mochlicus natus est, non integrum, sicuti ab auctore prosectum est, ad nos pervenit. Sed sine dubio plura detrimenta accepit hoc compendium. Quum autem illud opus intactum ad nostra tempora non transmissum sit, non

32쪽

certo constat, si quae res in m Uico occurrant, quae non memorantur in maiore opere, eas

in hoc non olim fuisse descriptas. Ut tamen in summa dicam, puto mochlicum excerptum esse e maiore opere a medico, sortasse in proprium usum; hinc probabilis origo deflexionis exiguae eius generis, ut eam librario adscribere vix liceat. Quomodo titulus μοχλικόν exstiterit, non liquet. Eum si cum argumento libelli conseras, apparet μοχλεύσεως omnino mentionem in eo fieri, sed perbreviter, adeo ut inscriptio argumento libelli non respondeat. Reliquias enim refert motalicus compendii partis arti . chirurgicae, sed non agit de ossium fractorum restitutione vectium ope.

compendii quidem nostri capitibus 1-5. invenimus excerpta e l* 85. 88. 78. , 56 seqq. , 61. libri de articulis. Capitibus vero 6-18. leguntur iisdem xerbis illa, quae in maiore opere occurrunt-65-77. Ex capite illo sexto collato cum * 65., sicuti in editionibus, etiam in novissima, legitur, constat postquam mosilicus exstitit in maiore opere peccatum esse a librariis, quippe in vulgato textu θ 65. ad adscriptum est glossema si παραρθρῆσαν et Ionica sormal θύ cessit communi εἰ θαCapitulis 19-24. rursus excerpta leguntur e l, libri de articulis 99., seqq. , - 102. , Seqq. , - 104. , - 105. 106. , - 107. 108., - 125. 118. Capita 15 7. reserunt ipsis verbis l* 130-132. alterius libri. Caput vero 28. paulo aliter descripta est θ 133. Simili modo res se habet in capitulo 29. collato cum θ 134. et

In reliquis motalici partibus supersunt in capitulis 31-33. excerpta ex li 110, - III.

33쪽

sed περὶ αδίνων οὐλομελίης.Tum quod maximi momenti est Galenus librum de articulis non ab eodem viro conscribptum esse contendit, a quo libellus de glandulis. Qua in re illum sequitur Liureus. Iterque opus illud magnum chirurgicum Hippocrati ipsi, hoc vero opusculum recentiori tribuit. Vidimus autem supra in his protegomenis libros de tractis et de articulis Hippocrati acceptos reserti non debere. Nunc autem primum ostendero conabor librum de glandulis ipsum illud

ab auctore librorum illorum promissum scriptum eSSe.

Quod ut demonstrema redeo ad auctoris libri de articulis verba e * 59. αλλα ἐν αλλωλ ιν περὶ ἀδένων οὐλομελίης γεγράφεται, οιά τέ ἐστι καὶ οἷα ἐν οἷοισι σημαινουσί τε καὶ δύνανται, quae si conferas cumέinitio libri do glandulis: περὶ δε αδένων οὐλομελίης Illa εχει, mirum esset, si utroque loco illud nomen οὐλομελ- , sortasse melius ουλομέλεια, usurparetur, nec tamen libellus noster esset ipsum illud opus promissum. - Tum vero argumentum libelli de glandulis accurate definitum est verbis ou τέ ἐστι καὶ οἷα ἐν Οχισι σημαίνουσί τε καὶ δύνανται , de quibus omnibus singulatim in libello, de quo agimus, exponitur. Sed praeterea, licet in argumenti diversitate, dictionum similitudo inter libellum nostrum et magnum illud opus chirurgicum, non ita frequenter appareat, in aliis tamen nonnullis, perinde atque in usu nominis οὐλομέλεια observatur omnino. Ita θ 3. libelli de gland. αδένες δέ, inquit, οπεισι ἐν το σώματι πλείονες κ. r. λ. et cap. 59. libri de articulis:

αδένες ὐπεισι - ἐλασσους, ξ μείζους πασι υπῖ τῆ μασχάλη, πολλαχε δε καὶ ἁλλου

του σώματος. - Tum verbum αξυνετέειν 3 14. libri de glandulis oedurrit, quemadmodum legi cap. 25. libri de fractis et articulis supra in his protegomenis iam monui. Porro Hταμωσι

34쪽

* 3. et ἐξα- ται , 12. libelli nostri legimus, idem autem verbum oecurrit libro de hactis 3 5. 48. Cap. 82. libri de artie. αλλ' οὐ βούλομαι ἀποπλαναν τον λόγον, quae formula iisdem verbis recurrit * 7. libri de glandulis. O . 83. libri de articulis ὁ ἐπιδεδεμένος κορίσκεται θ 6. libri de glandulis de renibus κο ρίσκονται πολλῆς πρασίης.Ηis ego indieiis conficio libellum de glandulis omnino esse illud de hac materie promissum

opus ab auctore libri de articulis et re ipsa ab illo conscriptum. Do libro de corde primum dieam eum apud Erotianum non memorari iised Foesius ad

experimentum * 2. descriptumesadposuit locum Galeni ε fine libri VIII. de placitis Hippocratis et Platonis, ubi: αλλ' ri καὶ ζφον. inquit, δ τι ἀν ἐθελήσης, διέλεσαι ποι Θεις, ας

κεχρωσμένον υδωρ οπομεῖναι πιειν, εὶ δ ς, εIτε κυανψ χράρματι χρίσας, ει τε μ ίλτφ, εἶτ' εὐθέως σφαξας αγατέμοις, ε ρσεις κεχρωσμένον ιτον πνεύαονα. δῆλον ουν ἐστιν, ὀπι φέρεταί τι του πιμ ατος εὶς αὐτόν. Unde conficiunt Galenum librum de corde novisse et, licet eum non appellaverit, tamen sua inde hausisse Foesius et laureus, qua de re nemo laesio dissentiet. Sed iuvat iam demonstrare librum de corde ab eodem auctore esse prosectum, a quo librum de glandulis con scriptum esse dixi, i. e. ab auctore librorum de fractis et de articulis. Utar indiciis ex orationis convenientia petitis. Ac statim quidem hic mihi se obserunt

verba capitis 8. sub finem: τὸν μὲν γαρ καρδίην Ποις ἁν ριπταζομένην Ουλο λη. Esthon aliquid. Illud οὐλομελες, α ληιD ειοι occurrit in libro de articulis, in libello de glandulis, in i libello de cordet Sed occurrit insuper inblibro περὶ τροφης θ 22., et in epist.

Democriti . ad Hipp., sub finem. Verum liber περὶ τροφῆς sorma sua toto coelo dissert a tribus illis aliis et epistolarum metor imitatus est plura alia et in usum suum convertit Permulta e libris Hippocrati illo tempore adscriptis. Itaque licet libellum de corde propter vocabulum illud seriptori libri de articulis vindicandum censeam, non ideo etiam librum περὶ τροφῆς et epistolam illam, sive epistolas omnes illi etiam tribueris. At plura sunt: arteriae et venae distinguuntur,manifesto cum in libro de articulis, tum in libro de corde; ad quam rem postea redibo, nune pergo in orationis similitudine. 9 4. libri de glandulis legis Ξ στε οκου τελματα δεα, ἐκει καὶ αδένες' cras μεῖον, -οκου ριδὸν ἐκεῖ καὶ τρίχες : - θ vero 2. libri do corde: οὐκ ἁν διέ- διείη ' ριεῖ ν ποτου οὐ δέν ση με Iον τουτο ' ξν γαρ κ. τ. λ. - Sed praeterea libro de gland. V 4. legis: το τε περισσιν καὶ ἐκβρασσομενον ἐπὶ τας ἐσχατ ιας : - libro de corde 9 4. οὐδε τῆς καρδ*ς νέμεται τὸν ἐσχατ ιῆν. - Porro * 4. libri de glando legis Miδια ἐς περὶ ουσίην πρου,

et occurrit in lib. de corde * 11. καθαρε καὶ ψωτοειδέ i περιουσίη γεγονυίη ἐκ τῆς

διακρ τιος του αἶματος. Eae notae, quae ex usu nominum oc ληχελῆ, εσχατιε et περιο se eo noxu, quo in libro utroque Occurrit, petuntur, mihi certum reddunt utrumque libellum ab eadem esse manu et

deberi auctori magni illius operis chirurgidi, quem ante vidimus ad opera aut Operum locos, quos de rebus anatomicis conscripsit, lectorem dimittere. Quin non negligendum verbum κληισκεται θ 8. libri de corde et κληὶ υσι eap. 90. libri de articulis. Videtur autem auctor noster novisse seripta alia, quae in nilogo Hippocrateu super8unt, videturque iis usus esse; qua de re item aliquid adnotare lubet.

35쪽

Capito 11. seqq. libelli de glandulis sermo est de septem fluxionibus de capite stillantibus, qui Ioel in memoriam revocant locum e libro de locis in homine, de quo monui in protegomenis ad vol. ΙΙ. p. LXXIII. - Ibidem vero p. LXXVII citavi ad ἀλλοίας κακίας in libro de Ioel Lin homine, illud δυ' ἔστον κακία e θ 12. libelli de glandulis. Vel oratio sola plane diversa

docet libros, de quibus nunc agimus, non esse conscriptos ab eodem viro, qui librum de locis in homino composuit. Credo vero illorum auctorem ex hoc libro et doctrinam de septem fluxionibus et nomen κακια duxisse, quod quoad sciam duobus locis citatis tantum in hac sylloge medicorum veterum occurrit. Nempe videbimus,alios quoque libros esse, unde sua noster duxisse videtur. Capitulo 16. libri de glandesis procul dubio occurrunt talia, quae ducta sunt e capite 21. libri de natura pueri. Sed certum est eorum librorum seriem, ad quam referri debet liber de natura pueri, non esse conscriptam ab auctore, de quo iam agimus; nam in libro IV. de morbis legimus demonstrationem potum non ad pulmonem, sed ad ventriculum demitti; noster vero cap. 2. libelli de cordb potus exiguam partem etiam ad asperam arteriam devehi docet, de qua re Galenum cum eo consentire loco supra adlato vidimus. Redeo autem ad id, quod paulo ante attigi, nempe ad vasorum sanguiserorum distinctionem in venas et arterias, quae sine ulla controversia legitur , 93. libri de articulis verbis in his prole menis adlatis, ubi de hoc libro egimus. Sed manifesto etiam libro de corde , 11. auctor noster memorat arteriae stortae per abdomen distributionem. Quibus observatis verbulo moneo de iis, quae p. XYxum protegomenorum ad vol. II. dixi de loco de auriculis cordis. Nimirum si modum, quo ista res memoratur in libro de morbo sacro, respicias, inde efficias eo loco librum de corde isti auctori ob mentem obversaturo esse. Et tamen in libello de morbo sacro arteriae et venae non memorantur singulatim, sed ἄν φλεβον tantum fit mentio. Itaquε quum probabile sit librum, in quo utrumque vasorum genus distinguatur, esse recentiorem illo, in quo solum φλεβῶν mentio fiat; rursus quaerere cogor, num verum re ipsa sit, quod ibi dubitanter proposui, auctorem libri de morbo sacro locum e libro de corde respicero 3 Nempe fieri possit, ut auctor του περὶ ψῆς νούσου ex alio libro illamisententiam de auriculis cordis hauriret, e quo fortasse scriptor. noster de corde item eam duxerit. 'Sed fieri etiam possit, ut scriptor libri deamorbo sacro re ipsa respiciat librum de corde, ut inde sententiam de auriculis cordis duceret, nec tamen admitteret vel perspectam haberet duplicis

generis vasorum sanguiserorum distinctionem.

Haec hactemus de libellis de glandulis et de corde.

3 29.

De libro de ossetna medici. Galenum audire iuvat in praelati sie ad commentarium in hunc librum dicentem, ἐπιγραφεν αὐτι κατ' ὶητρεω. αμεινον δε ῆν περὶ των κατ' 'τρεω επιγεγρά*θαι, καθάπερ ενιο 'τι Διοκλέους ἐπιγράφουσι καὶ Φιλοτίρρου καὶ Μαντίου. γεγραφύτων γὰρ καὶ τω- των των ανδρgν εἰς την αὐτὴν υπιθεσιν ἐν ἐκά cy βιβλίω ἐν εκάστου βιβλίον' ἐν μεν

36쪽

τοῖς πλεΘτοις ἡ ἐπιγραφη χωρὶς της προθέσεδε ἐστι καὶ του ἄρθρου κατ' b1τρεῖον ἐπιγεγραμμίνων αἰ τον, ἐν ὀλίγοις δὲ σύν τε τη προθέσει καὶ τψ αρθρω περὶ τῶν κατ'.ὶ τρειον. ἀλλὰ - μἐν τούτων βιβλία πλείονα θεωρεματα διδάσκει, τὸ δῖ Ἱπποκράτους μετα τον κατάλογον ἐξ ἄν η χειρουργία συμπληρουται τον περὶ τῆς ἐπιδέσεως λόγον διέρχεται,

τουτο τον ἀξιουντος ἀσκεῖσθαι τἀνδρος. Quae in postremis his dicit de argumento libri, vera sunt, κατάλογος ἐξ ἁν η χειρουργία συμπληρωται continetur capitibus prioribus sex, reliquis διέρχεται τὸν περὶ τῆς 'ἐπιδέσεως λύγον. BL haec quidem postea eo rediturus nunc sibi relinquo, ut ad alium Galeni locum

e comm. ad librum de fractis nos convertamus.

Scilicet p. 323. ed. Milin. , p. 525. ed. Basil. , o qua partem loci describo: περὶ δε των κατηγματων, inquit, ἄξιον ἐπισημῆνασθαι τοσουτον, ὼς πλειστάκις δνομάκων ουτως αυτα, σπανιάκις δε που γράψας ἀγριος, τὸν ἐπιγραφὴν nempe inscriptionem περὶ ἀγριον)ἐποήσατο κατὰ τὸ σπάνιον. Tum pergiti οθeν ἔνιοί φασιν οὐδἐ διουρῆσθαι πρὸς Ἱπποκρά- τρος αυτου τὰ συγγράμματα, γραφῆναι δἐ Τν ὀλον ἄμφω, προσκειμένου το γυν ημώῖν προκειμέναν βιβλίφ i. e. το περὶ αγριώπι του περὶ ἄρθρων ἐπιγεγραμμένου. διαιρεθηναι δεὐστερον οπι τινος εἰς δύο δια τὀ μέγεθος, θνικα δ' ν εν ἁμφω, κοινῖν καὶ το ἐπίγραμμια

αυτοῖς εἶναι τὸν κατ' b τρεῖον φωνεν - καὶ τούτου δ' αὐτου πειρωνται φέρειν μαρτυράνκακος, ἀτε παλαιὸν ἄνδρα λέγονσες, του πρῶτου τίν ίτων dele) Ἱπποκράτους του Γνωσιδίκου υἱέως D εἶναι σύγγραμμα το κατ' h τρεῖον. οὐ γὰρ ὁὸ το νυν οὐτρης ἐπιγεγραρο-

μένον βιβλίδιον μικρὸν οπερ verum hocce οπερ delendum est, nisi desint quaedam) o μέγας Ἱπποκράτης ἔγραφε, ῖς. ἔδοξεν ἐν αὐτοῖς τοῖς adde) Ἐλλησιν ἀριστος ὶατρος τε καὶ συγγραφε ἀλλ' ἐπειδῆ περὶ τίν κατ' hiτρειον πραττομένων ἐν τουτοις τοῖς adde) δυοβίλβὶς ὁ λόγος αὐτ* γινεται, δα τουτ' ἐπιγραφῆναι κατ' A1τρειον αὐτά φασι, διαταῖ τι δἐ τουτο καὶ τὸν τῆς διδασκαλίας ταξιν οὐκ ακριβος ἔχειν.

Quae ex hoc loco corrupto licet discimus partim ad libros, quos in unum coniunximus, et de quibus 9 26. prolegomenorum diximus, spectant, partim eo ut de hac scriptiuncula melius iudicare liceat. De quibus antequam diem, observo notatu dignum esse quod de librorum titulis monet Galenus. Nimirum quod loco, initio huius θ citato dicit, κ άπερ ἔνιοι το Διοκλέους ἐπιγράφουσι, cum paulo ante dicit ἐπέγραψεν αὐτο κατ' b1τρεῖον, iudicio est veterea titulos librorum subinde mutavisse, aliosque quam quos ab auctoribus acceperant ii Sindidisse. Unde partim intelligimus inscriptionum diversitates. quas v. c. in libris de victu acutorum, de aere, aquis, locis, animadvertimus: licet haec res partim etiam librariis debeatur, quod abunde ex inscriptionibus . in hac sylloge medicorum nobis constitit. Sed pergimus dicere de Galeno et libris chirurgidis, de quibus locis laudatis agit. Quod Pergamenus de libri περὶ μών. inseriptione dieit, facile intelligimus, quia sine dubio tam ille titulus qum alterius partis titulus περὶ ἄρθρων sunt recentes. Recte Viderunt illi veteres unum opus esse duo illa seripta, licet miro modo nonnulli existiment Hippocrate

antiquius esse, dum constat omnino esse recentius. Quod veteres nonnulli Galeno teste dicebant illud opus unum inscriptum fuisse κατ' b τρειον, coniectura esse videtur, ad quam postea redimus, sed quae, si libros de Daetis et articulis solum respiciamus, partim tantum est probabilis. Opus enim, quod illa aetate κατ' b τρεῖον inscriberetur, plura continere debuit

37쪽

quam quae in libris de fractis et de articulis sunt relicta. Sed fieri tamen possit, ut re vera opus aliquod magnum chirurgicum olim fuerit eiusdem auctoris, cuius partes tantum in libris illis supersint. Nempe eiusmodi quid negare non ausim, quum neque principium, neque finis librorum illorum, quos in unum coniunximus, sit eiusmodi, ut confidenter ammes principium esse operis integri, aut integri operis conclusionem; quin de fine certo assirmare licet eum

non esse operis alicuius conclusionem.

lam vero redimus ad libellum nostrum: Nexum non dubium animadvertere licet inter hunc librum et eum, qui de fractis et articulis audit. In adnotatione ad libelli κατ' ὶ τρεῖον* 18Mii iam citavi cap. 5. et 6. libri de tractis ad locos, qui inde ducti aut illis saltem similes

sunt. M libelli nostri verba 9 3. obvia: ἐστεcτα δῖ, ὶδεῖν μὲν ἐπ' α/wροτέρων ἐξ ἴσου ἀλιο, θῆν di το ἐτέρφ ἐπιβεβαωα, s το κατα τὸν δρώσαν χεῖρα operae pretium est conferre loeum e cap. 8. libri de fractis: θ δἐ ὶητρος.υθος μἐν ἐει χειριζέτω, τὸν ἔτερον

ποδα ἐπὶ υφηλοτέρου τινος dic . Illo loco praeceptum habemus universale, altero eius

applicationem in repositione brachii fracti. Itaque tum in primis illis capitibus, tum in posterioribus nexus cum libro illo maiore chirurgico apparet. Sed praeterea technicae dictiones et voces similes ubivis apparent. Exempli gratia cito o j 8. formam πίεξις, de qua in pro- legomenis supra 'iam monui, et verbum ηρριάσθαι, quod saepius in libris de fractis et articulis recurrit. Universa orationis sorma ita differt, ut in libello, de quo agimus, orationem epitomes audiamus; in maioris operis partibus plerisque prolixum sermonem medici ample de iis, quae tractat, agentis. Est hoc sane aliquid, quod ad rectum iudicium de eo serendum lacit. Ista compendiosa orationis sorma apparet statim initio. ipsum vero illud principium ab eiusmodi rebus ducitur, quae omnino principium operis περὶ των κατ' ἰητρεχν esse potuerunt. Ceterum, quum deperditus sit liber, unde excerpta esse probabile est, de modo quo res ibi propositae fuerint, in tanta excerpti brevitate iudicium est dubium. Sequutitur dein talia, quae aliquanto melius intelliguntur. Sed opusculum non est integrum; supra iam dixi id non continere omnia, quae in opere περὶ τίν κατ' lητρεῖον exspectaveris, etiamsi tantum de apparatu chirurgico suisset expositum Ipse vero noster epitomes auctor cap. 5.: ὁργανα μέν, inquit, καὶ δυ καὶ οῖ- εὶρῆσσαι, quod indicio est deesse talia, de quibus re vera noster exposuit; nam περὶ ὀργανων in sequentibus nihil In protegomenis supra audivimus auctorem libri de fractis dicentem: διοριεῖται 'ρων περὶ

τρίφιος ἐν αλλφ λογιy. In libello nostro M 17. ἀνατριψις, inquit auctor, δύναται λυ-

σαι, δῆσαι, σαρκωσαι, μνυθῆσαι κ. τ. λ. Non est sane in his concursus sortuitus. Ne longior sim, huc redit mea de hac scriptiuncula sententia: Epitome esse videtur alius operis maioris, quod conscriptum esse debet ab eodem viro, qui maiorem librum de fractis et articulis composuit. Compendium illud primis duobus capitulis maxime interpolatione laborare videtur, quae aliis locis item observatur; in seqq. plura occurrunt, quae intelliguntur et satis bene desci ta videntur; extremis suis partibus pessime corruptum est; integrum non esse manifesto ostendimus. Non plane a vero aliena videtur opinio, opus, e quo haec excerpta

sint .ssaltem quod attinet ad prima libelli capita, praemissum fuisse illis, quae in libris defractis et articulis leguntur. Minime vero absurda est veterum opinio, de qua supra diximus, fuisse opus aliquod antiquum κατ' 'τρεῖον inscriptum, a recentioris tamen quam Hippocratis

38쪽

vi medico compositum, cuius membra supersint in maiore illo opere chirurgico. Fieri potuit ut aliae eiusdem operis partes olim materiem praeberent, unde nisi omnia, at multa saltem

sint ducta, quae hodie in libello κατ' ἰητρεῖον legimus.

De libro de natura sum. Hunc libellum a me in partes quinque divisum esse vides L. B., de qua distributione et partium singularum ratione et inter se nexu et discrepantia insta dicam. Ρrimum vero me ad Galenum converto Tenendum Galenum hane seriptiunculam citare nomine τῶν προκειμD non : ροσκειμί-

νωπι το μ, λικο. Ipsi autem loci inspiciendi sunt. Κοτυλίδα, inquit, - τὴν κοτιλην υ ὶσχίου D τε τοῖς προκειμέμις τψ μοχλικο κἀν τ* δευτέρον περὶ νούσων τέο μείζονι. κοτυληδόνας δὲ, τα στέγαατα τον Hς τας μνετρας κα κοντων ἀγροείων, Δς κἀν τοις περὶ τῆς 'Iπποκράτους ἀνατομης ἀποδωεικται. Puto illum respicere locum e * 4. ubi κοτυλίδα dedi, licet vulgo κοτυληδόνα legatur, quod sine dubio auctor non scripsit. Legimus quidem* 47. συὸς δε του γλουσου τηκοτυλίδι του φυσρου, ubi mss. serunt κοτυληδόνι et Littr. εGaleni l. l. reposuit κοτυλίδι, sed hunc locum Galenum . non respicere credo, quia nomen in accusativo citat, ita ut manifesto ex altero supra citato loco fossa desumpta sit, quod tamen

non impedit, quo minus cum laureo κοτυλίδι, aut .si malis κοτύλη legere oporteat, nam κοτυλ δει aliud quid, sicuti recte docet Galenus. Hio autem habet etiam glossam: παραστάτας ' - τὰς ἐπ υμίδας ἐν τ* περὶ φλεβῶν, οῖ προκεῖται τ* μοχλιαδ. Nomen occurrit 9 15.; ipsa interpretatio num vera sit nec ne, non discerno, sed advertiι titulus περὶ φλεβων, sub quo haec citantur, tum advertit locus, unde desumta sit glossa. Nam probabile est, omnia quae hoc libello comprehenduntur, Galeni tempore praemissa fuisse mochlico; non illam partem solum, quae terminatur ultimo verbol l. Voce περαίνεται, et quae in editionibus typis expressis nostrae aetatis motali eo praemitti solet, sequentibus libellum separatum περὶ ὀστέων φο σιος titulo Meientibus. Ab hac ratione deflexit Undanus, qui omnia a motalico seiunxit: e * I. et parte j secundae nobis, quae concluditur verbis ἐν τῆ θ repsi πέντε, sedit libellum unum περὶ ὀστέων φύσιος, et e seqq. omnibus initio facto a verbis i secundae τι δὲ σπέρμα composuit alterum libellum seorsim sub titulo περὶ φλεβών. Quam rationem quare non sequar, patebit .ex iis, quae iamiam

dicturus Sum.

Nempe nunc videndum est de fragmentis, quae distinguimus, ut quorsum reserenda sint. quomodo inter se conveniant, discrepent, appareat. Primum vero partes indicabo, quarum origo certo demonstrari potest: Fragmentum secundum refert Syennesis Cyprii deseriptionem venarum apud Aristotelem; de qua re dixi in adn. , ita ut de huius fragmenti origine certo testimonio constet.

Fragmentum tertium 9 10. idem illud est, quod in medio libro de natura hominis legitur et de quo in protegomenis * 15. vidimus. Est Polybi descriptio venarum, quam

39쪽

OLEGΟΜΕΝΑ.ε de hoc loco plura dicam; origo qFra mentum quartum *1Ι. est eadem illa venarum descriptio, quam epid. II. feci. 4 β 1. 2. p. 495. vol. I.) legimus, cuius auctor incertus quidem, sed de quo tamen mihi innotuisse puto talia, quae ceteros, qui de his rebus egerunt, latuerint. Nimirum, me iudice, non sine causa pars horum fragmentorum cum motalico fuit coniuncta; nam fragmentum primum eiusdem, cuius motalicon et liber de fractis et articulis originis est; quartum Vero fragmentum nostrum ab eadem esse manu opinor, a qua primum

illud et libri, quibuscum coniunctum id esse dixi. Alius contra originis est fragmentum quintum, de quo tamen nihil mihi innotuit, nisi

unum hoc, seiungendum esse a reliquiis et ortum incertum esse.

Itaque primum iam dicam, quare fragmentum primum cum libris, quos dixi, cohaerere mihi videatur In libro de fractis et de articulis lito illic inseruntur inter chirurgi ea deseriptiones partium anatomicae. Ad descriptionem ossium cruris initio θ 1. fragmentorum, de quibus agimus, iam in adn. contulimus i 12. libri de fractis. Cum ampla descriptione spinae dorsi, quam legimus cap. 93. libri chirurgici convenit illa, quam j I. in fragmento nostro primo legimus. In illa spinae dorsi descriptione mentio fit του μισάλου σπονδύλου του ἐρ τών ἐπωμίδων eiusdemque fit mentio θ I. fragmentorum nostrorum. Ibidem sermo est de magna vertebra in infima spinae par te, cuius etiam meminit auctor fragmenti primi l 1. Pelvim authm totam esse hanc magnam vertebram certo constat e verbis *2 οἱ κατὰ κενεῶνας, σπονδύλοιο

Novimus seriptorem libri de articulis , s3. arterias et venas distinguere, eum non solum appellare φλέβας vasa sanguifera. In fine O 2. fragmenti primi sine dubio arteria storta abdominalis nomino ἀρτηδες nuncupatur; τῶν λεβ aliis locis lacta est mentio. Capitulo 8.hagmentorum manifesto arteria norta abdominalis et vena , cava inferior memorantur verbis

ἔστι δἐ κατὰ μιῆν θσγὸν ἁνω - αρτηρ , υποκάτω δἐ 8 α ι θροος, Θ aro του ματος διὰ φρενῶν ἐλθούσα.

Itaque puto me non levibus argumentis permotum Statuere primum fragmentum coniunctum emo cum libris de fractis et articulis, mochiseo, ceteris, quos cum illis e communi fonte demanasse supra ostendimus. Qua de re antequam plura dicam, nunc osteudam se gmentum quartum cum iisdem libris chirurgicis et cum primo Dagmento coniunctum esse. Statim initio *11. legimus μ έχρι του ροεγάλου σπονδύλου κατωθεν, itaque pelvis eo nomine perinde ac locis, de quibus supra vidimus, memoratur. Descriptio venae πατιτιδος,

quae μετέωρος π ῆπατος καὶ δια φρενων ἐς καρ γ pergere dicitur ibidem, plane convenit cum ea, quam supra citavimuS, ubi ista αἰ μορροος appellatur θ ἀπὸ του ατος δια φρεν ν ἐλθούσα. in quod in media illa * undecima dicit auctor Dagmenti quartii δισσαὶ δ' ἀπι κλμων μεν ἔνθεν, ἡ δε ενθεν. υτὸ στῆθος ἐς ξτρον, οπη δε εντεύθεν ου πω εἶδ'ον, - docet

eum ipsam naturam rerum suis oculis observare studuisse, non aliorum opiniones descripsisse

Quid autem p l 2. stagmenti primi tradit primum numerum viginti vertebrarum dorsi, dein i

40쪽

ἁ δ' ἡμεῖς. inquit, αὐτοὶ ἐξ ἀνθρώπου ιστίων κατεμάθομεν, σπόνδυλοι ... οἱ .... κατατας πλευρας ὀσαι περ αὶ πλευραὶ, δώδεκα. Eccet sine dubio idem auditur utroque loco anatomes studiosus et ab ipsa natura discere cupiens et cuius loci in libros spurios Diff. aberrariant duo, - alter de venis in ep. ΙΙ. l. l. obvius, alter de colo intestino in ep. VI. quemadmodum in adn. significavimus. Puto igitur coniunctionem inter fragmentum quartum et primum non dubiam apparere, adeoque de quarti nexu cum libris chirurgicis et anatomicis de quibus antea vidimus, abunde

constare.

Audivimus in protegomenis supra auctorem libri de hactis et articulis lectores dimittentem ad libros suos vel locos de rebus anatomicis agentes. Horum sive scriptorum, sive locorum reliquias in hisce superesse puto fragmentis. Ceterum de forma pristina iudicium ex his proferre non est sacile, quin neminem posse opinor; sed operae pretium saltem est certo originem communem fragmenti primi ei. quarti et coniunctionem inter utrumque et nexum cum opere maiore illo chirurgico, iisque quae cum hoc ipso cohaerere vidimus supra, bstendisse et certis notis demonstravisse. Superest fragmentum quintum: pauca vero suffcient ut ostendam hoc alius esse origi, nisi oratio ipsa statim luculenter docebit. Percurramus igitur locos eius et notemus, quod

advertat.

Ad rem, quam nunc agimus, nihil sagit, sed advertit 3 12. sententia κύκλου γὰρ γεγενημένου αρχη οὐχ ευρέθη, quippe statim in memoriam rovocat alteram e principio libri de

locis in homine κύκλου γο γραφέντος ἀρχῆ οὐχ εὐρέθη Dietio, qualis 3 13. ἐνερρίζωκε πολλὰ καὶ λεπτὰ φλεβία, in fragmento primo et

quarto non occurrit, in hoc fragmento eadem aut amnes saepius leguntur.

πολυπλάνως ἐρριζωται. Illud ἀπορρέειν de vena insuetum et huic seriptori peculiare. Aspera arteria a venis originem ducere digitur principio θ l4., quod non exspectas a limgmenti primi auctore. Pulmo paulo post appellatur ab auctore τει ἐσωτων ὐγρον νομεύς, quod item a seriptore capituli secundi fragmenti primi alienum, modo relegas locum. θ 15. διὰ δε τίν σπονδύλων πυκνοῖσι φλεβίοισι ἐς τον νωτιαῖον μυελον ἐγκισσεύεται dictio est huic scriptori plane propria, quae apud alios non reperitur. Ibidem νενευρώσθαι de vena usurpatur: ἔπειτα η φMik αὐτηὶ νενεύρωται πρω τὸν Δ ρχεν Memorat ibidem τοῖς παραστάτας, qui . quae partes esse debeant mihi non constat, licet Galenus epididymides esse assirmet; est autem nomen ἁπαξ εὶρημένον in his scriptis. Principio * 16. verbum προσκεκαύλη κε item huic scriptori proprium occurrit, ipsum locum In eadem θ ἰθυπύρ κε et νευροπάχης oecurrunt huic scriplari propria. Sermo est * I7. de vena, quae ταο πλευράς διαπέπλοχε; item de alia, quae τὴν κοτυλίδι του μηρού ἐστ ετ ρυπηκε φλέβατ tum de alia, quae δια του ιστέου του κνη- μιαίου ακρου σεσυρίγγωκε φλέβα :- tandem de alia, quae δυσκρίτους φλίβας μεμε

ρυκε. Sunt haec omnia nostro quinto fragmento propria et auctorem a ceterorum scriptore diversum esse testantur.