Hippocratis et aliorum medicorum veterum reliquiae, volumen tertium

631쪽

του χρόνου καὶ πυρετοὶ ἐπιγίγνονται ὶσπροὶ καὶ φλυαρεῖ Φυλάσσεσθαι οὐν πιν, μηδὲ οἴεσθαι ἐς τουτο, ἀλλὰ ἐκδιαιτάσθαι Iδε - μον μὲν τἄν γυμνασίων ἀφελέσθω πάντων τἀ ῆι-εα τοῖσι δε σιτίοισι απασι χρε- σθω, bγροτέροισί 'δε καὶ ψώχροτέροισι, καὶ

τοῖσι πύμασι μαλακωτέροισι κώ υδαρεστι

ροιαι οκόταν δε παρέλθωσι ἡμέραι πέντε, των πύνων προσθέσθω τὸ τρίτον μέρος τίνὰ ιρεθέντων ' τοῖσι δε σιτίοισι χρή σθω τοῖσι

σεας των λοιτει πύνων προσθέσθω αὐθις δεπέροπτη μετὰ τουτο ἀπεδος το πονους πάντας, ' κουφοτέρους δε καὶ ἐλάσσονας, cla

πε2 Tοισι γὰρ ' πάσχουσι ταύτα οἱ πύ οι κρέσσους εὶα των σιτίων - ἀνισάζειν ούν χρε. Ἐνιοι δε οὐ ταυτα ' πάντα πάσχου τι, - ὰ τὰ μἐν, τἁ P ού. Πάντων δε τούτων οἱ πύ- νοι κρατέουσι των σίτων καὶ ἡ θεραπε' η αὐτῆ. Eυριφέρει δἐ τούτοισι θερμολουτέειν,

μαλακωνίειν, μεθυσθῆναι δὲ ἁπαξ ἡ δὶς, μηἐς οπερβολή D ἀφροδισιάσαι τε δυν υποτί

ραθυμησαι πρὸς τοὐς πόνους ' πλῆν τει περι-

gressuque temporis sebres validae succedunt et delirium. Cautione igitur utendum, nec eo usque res negligendaQest, sed ad hunc modum victus ratione prospiciendum. Ρrimum de exeue ditationibus omnibus dimidium. detrahendum. Cibis vero omnibus utendum, humidioribus ta

men iis et frigidioribus potibusque mollioribus et dilutioribus. Ubi autem dies quinque praeterierint, detractorum laborum tertia pars assiliciatur, cibis vero iisdem utatur. Post alios vero quinque dies reliquorum laborum dimi. dium vadiiciatur. . Rursusque alio quinto post die labores omnes, sed leviores paucioresque restituito, ut ne iterum exsuperantia accidat.

85. Nam qui his conflictantur, iis laboris cibos excedunt; aequales igitur reddere oportet. Ac quibusdam haec non accidunt, sed partim

quaedam, partim vero minime. Horum autem omnium labores cibos superant curatioque eadem est. His autem calidae balneum, et molle cubila conducit, semelque et iterum inebriari, sed non supra modum. Venere autem uti oportet, cum aliquantum biberit. A laboribus ex-eeptis deambulationibus. quiescendum.

632쪽

ΠΕΡΙ ΔΙΑΙΤΗΣ. DE VICTUS RATIONE.

ρητίουσα, ἐπὶ πολλα μεριτορ in , οὐ γίγνεται

αὐτὸ ἐωυτῆς, ἁλλ' αποδίδωσι τι μέρος ἐκα στ* 'του σώματος ἀκορ, ὁ νι, φαύσι, ὁδοιπορίη, ' πρεξ πάση του σώματος διακονέει αὐτὸ ' δ' ἐωυτῆς η διανοια οὐ γίγνεται. 'Oκύ- ταν δε τι σωμα ἡσυχάσν, η ψυχη κινευμένη καὶ ' ἐπεξέρπουσα τὰ μέρεα του σώματος διοικέει τιν ἐωυτῆς.οικον καὶ τὰς του σίματος ἀιας ἁπάσας αὐτὸ διαπρῆσσεται. To μῶν γαρ σωμα καθευδον οὐκ αὶσθάνεται, η δ'

ἰγρηγορουσα γιγνῶσκει καθορῆ τε τα ὁρατάκαὶ διακούει τα ἀκουστὰ, βαδιζει, φαλι, λυπίεται, ἐνθυμέεται, ἐνj λ φ ὁκόσαι του σώματος μηρεσίαι 'i τῆς ιγχλiς, ταυτα86. Qui de his, quae per somnum accidunt, recte coniectaverit, is ea per omnia magnam habere vim comperiet. Nam animus corpori, cum hoe vigilat, ministrat et in multas partes distributus sui compo& non fit, sed partem ali, quam sui singulis corporis partibus praebet; auditioni, visioni, tactui, ambulationi, cuivis corporis actioni ministerium praestat; mens vero ipsa sui compos non fit. Sed cum eorpus quibescit, animus movetur et in corporis partes subrepens domum suam regit omnesque corporis actiones obit. Neque enim corpus dum dormit sentit, ipse vero vigilans caenoscit, quae sub visionem et auditionem cadunt videt et audit, vadit, tangit, tristitia afficitur, secum cogitat, et ut semel dicam, quaecumque corporis aut animi officia, ea omnia per somnum animus

peragit. Quisquis igitur recte ista diiudicat, is

633쪽

- 488 - οστις οἶν ἐπίσταται κρινειν ταύτα υθίς, μέγα μίρος ἐπίσταται τῆς σοῖ ς. rζ . 'Oκοσα μεν ουν τίν ἐνυπνίων θεῖα

υπερβολὴν τῶν ξυμφύτων, ἡ μεταβο ν των

ξυνηθέων, κρίνουσι uἐν καὶ ταυτα, καὶ τὰ μῖν τυπιχάνουσι, τὰ Γε ἁμαρτάνουσι, καὶ οὐδέτερα τούτων γιγνώσκουσι διοπι οὐν γ γνεται, οὐθ' δ τι ἁν ἐπιτύχον , οὐθ' ο τι ἁν ἁμαρτωσι ' φυλάσσεσθαι δε παραινούντες

ρι si τι κακὸν ' λάβη, οἱ δ' οὐν οὐ διδάσκουσιῶς χρῆ ' φυλάξασθαι, ἀλλὰ θεοῖσι εύξασθαι κελεύουσι. Καὶ τὸ μῖν εὐχεσθαι πρέπον καὶ λ υ ἐστὶ ἁγαθω δεῖ δἐ καὶ αὐτον ξυλλαμβάνοντα τοbς θεούς ἐπικαλέε θαι. 3 . Eχει 'ri περὶ τούτων In ικε τῶν ἐνυπνίων τὰς ημερινάς πρεξιας τού ἁν- θρώπου ἡ διανοίας ἐς την εὐφρονουν ἐνυπνιάζεται Oσπερ ῆν καὶ ἀποδίδωσι κατὰ τρόποντά γενομενα, οσπερ 'τες ὐ μέρους ἐπρε M 8 ἐβου θη ἐπὶ δικαί* ργματι, ταυτα το ἀνθρώπ y ἀγαθά υγίειαν γὰρ σημαίνει, δι-- ἡ ni χῆ παραμένει τοῖσι ἡμερινοπι βουλεύμασι, ούτε π σαονρ κρατηθεῖσα, ούτεκενῶσι, οὐτε ἀλλιν οὐδενὶ ἔgωθεν προσπεσόντι. 'Oκόταν δε πρὸς τὰς ημερινας πρε- ξιας υπεναντιωται τὰ ἐνύπνια καὶ ' ἐγγέν 87. Quae igitur somnia a diis immittuntur et quaedam bona vel mala civitatibus, vel privstis nulla sua culpa sutura denunciant, quidam de his exquisito artificio diiudicant. Quas

vero corporis affectiones animus ante denunciat, quae scilicet ex repletione vel inanitione, per rerum a natura insitarum exsuperantiam vel consuetarum mutationem accidunt, de his quidem iudicant et partim assequuntur, partim

aberrant, neque utriusque causam agnoscunt neque cur assequantur, neque cur aberrent.

Cumque praecavendum esse ne quid detrimenti accidat adhortantur, non tamen quomodo' cautio adhibenda sit docent, set diis vota concipere iubent. Quod quidem etsi decorum est et opti

mum , oportet tamen et manus admoventem deorum opem advocare.

88. De quibus se res habet ad hunc modum. Quae insomnia diurnas actiones hominis aut cogitationes noctu, quales fuerunt, reserunt et pro Tatione lacta reddunt, sicuti interdiu in re iusta acciderunt et consilio concepta fuerunt, ea hothini bono sunt; sanitatem enim significant, quia animus occupatus manet in diurnis consiliis, neque plenitudine superatus, neque vacuatione, neque alia quapiam re extrinsecus irruento Quando vero insomnia actionibus ei. urnis adversantur et circa eas pugna nascitur, perturbationem in corpore significat; quae si

634쪽

ται περὶ αὐτών μάχη, ' σημαίνει ταρα- ἐν σο σῶματι - καὶ ἡν ' μἐν ἰσχυρη ῆ, ἰσχυρον τὸ κακὸν, ν γ δε φα , ἀσθενέστερον. ΙΠερὶμD οὐν τῆς πραιος, εἴτε δει ἀποτρέπειν, εἴτε μη δει, ου κρίνω, τὸ Ω σώμα θεραπείεσθαι ξυμβουλε5ω πλ σμονῆς γαρ τινος ' ἐγγενομένης απίκρισις γέγονέ τις, . ῆτις ἐτάραξε τὸν φυχην. 'Hν μἐν ουν ὶα ὀνῆ τὸ oπεναντιωθῖν, ἔμετιν τε ξυμφέρει ποιῆ-

σασθαι καὶ τοῖσι σιτίοισι κουφοισι προσαγειν

ἐς ημέρας πέντε, καὶ τοῖσι περιπατοισι ' δρυί- οισι πολλοῖσι καὶ ὐξέσι ἐκ προσαγωγῆς χρέεσθαι, καὶ τοῖσι γυμνασίοισι ἐπι γυμναζεσθαι ξυμμίτροισι πρὸς τὸν προσαγωγὸν τίν σιτίων. Ην λ ασθενέστερον τὸ υπεναντιωθῆνγDηται, ἀφελών τὸν ἔμετον, τ3 τρίτον μέρος ἁ γλε του σιτίου, καὶ ἡσυχῆ προσαγε

πάλιν ἐπὶ πέντε ἡμέρας καὶ τοῖσι περιτάτοισι πιέζειν καὶ τοῖσι τῆς ψ ωνῆς πονοισι χρεέσθω καὶ τοῖσι θεοῖσι εὐχέσθω ' καὶ κατα- στῆσεται θ ταραχθ. θ . Ηλιος δε καὶ σελθη καὶ οὐρανὸς καὶ ἀστέρες καθαρα καὶ εὐαγέα κατα τροπονορευμενα ἔκαστα, ἀγαθά oγίειαν γαρ τψσώματι σημαίνει ὰπὴ πάντων τῶν υπαρχον- των ἀλλα χρῆ διαφυλάσσειν ταύτην την Π ιν τρ παρούση διαίτη. Et δέ m τομωνυπεναντίον : γένοιτο, νουσον τινα τ* σώματι

valida sit, validum est malum, sin levis, levius.

De actione igitur num eam avertere oporteat, necne, non iudico, corpus vero ut curetur Smtio aliqua lacta est, quae animum perturbavit. Quodsi igitur id quod adversetur validum sit, vomitum procurare confert, et cibis levibus per dies quinque sensim auctis transigere, et sensim multis deambulationibus matutinis et concitatis uti et modicis exercitationibus postea exerceri pro modo ciborum copiae adauctae. Sin id, quod adversetur, debilius sit, dempta vomitione tertiam partem cibi detrahere, et sensim rursus adiice per dies quinque et deambulationibus hominem preme et utatur vocis exercitationibus, diisque supplicationes decernat, quo laeto perturbatio sedabitur. . 89. Sol autem, luna, coelum et stellae pura quaeque et suo motu agitata in somnis visa

bona sunt. Sanitatem enim corporis omniumque eius partium significati Atque hunc habitum praesenti victus ratione conservare oportet.

Quodsi quid horum contra eveniat, aliquem corporis morbum portendit, a vehementioribus quidem vehementiorem, a debilioribus vero debiliorem. Et astris quidem exterior corporis

635쪽

p . Καὶ αστρων μἐν οὐν ἡ ἔξω περίοδος, circuitus respondet, soli medius, lunae vero quihλχυ δε ἡ μων , σελ ς δε ἡ προς τοι κοῖλα. ad cava spectat. Si quod igitur siderum exstin.

Ο τι μἐν ουν δοκοίη των ἄστρων σβέννυσθα gui aut laedi, aut evanescere, aut cursum sib

ἡ βλά-εσθαι θ -ανίζεσθαι θ ἐ-χεσθαι stere videatur, et ab aere aut nube astrorum τῆς περιόδου, ξν μἐν uro θέρος ορρ ἡ γερέ- aliquod illud pati videat, debilius id est, sin ab

λης τι τῶν αστρῶν τουτο πάσχον, οισθενί- aqua, vel grandine, validius; significat vero in στερον, 'ῆν δἐ υπο οδατος ιλ-ὶσχυ- corpore humidam et pituitosam secretionem esse ριτερον iam δε ἀπό iσιν ἐν το σώματι saetam et ad externum circuitum incidisse. Ηuieoγρὴν καὶ φλεγματώδεα γενομένην, ἐς τὸν autem conducit, ut vestibus indutus cursibus 'ggω περιφορην ἐσπεπτωκέναι. E ιpέρει δἐ utatur multis sensim increscentibus, ut quam τούτφ το- τε δρομοι τι ἐν τοισι hae ατίοισι maxime sudet, et deambulationibus post exere, κεχρῆσθαι πολλοBι, ἐἴ ὀλίγου προσάγοντα, talionem multis, et sine prandio degere, sub-δκως ' H-ιδρώσει Δς μάλιστα, καὶ τοῖri προ tractaque tertia ciborum parte paulatim ad dies ριπάτοισι ἀπὸ του γυμναὰίου πολλοῖσι καὶ quinque adiicere. Quodsi Validior morbus esse' ἀνάριστον διάγει τῶν τε σιτίων 'ἀφελs videatur, etiam lamentis utendum. Nam cum μενον το τρίτον μέρος προσάγειν ἐς πέντε in externo corporis ambitu offensio exsistat, 'μέρας M H δοκο' ἰσχυρότερον εἶναι, καὶ purgationem per cutem sacere consert. Cibis πιν χρέεσθαι ' τὸν γὰρ κάθαρσιν δια του vero utendum siccis, acribus, austeris, meracis

χρωτος ξυμφέρει ποιέεσθαι, διότι ἐν re U-ω et laboribus maxime exsiccanebus. At si ex his περιφορη ἐστὶ το βλάβος τοm M. σιτίοι τι aliquid lunae accidat, ad interna revulsionem

χρησθαι Γηροῖσι, δριμέσι, Ἀ&m1ρο , ἀκρή - sacere utile est, post acres, et salsuginosOS ci - τοισι καὶ τοῖσι πινοισι τοῖσι ἴκραίνεια μά- bos vomitione utendo. Vocis etiam exercitatione λιστα. Eὶ δό τι τομων ' σελεν πάσχοι, utendum et prandio abstinendum et cibus de-εIσω την αντίσπασιν ποιέεσθαι ξυμφέρει, trahendus et sensim adiiciendus eadem ratione. ἐμων χρησάμενον απο τῶν δριμέων καὶ E, Ideo vero ad interiora revellendum, quod ad μυρων σιτιων. ' Tοισι δε της φωνῆς πίνοισι, eava oorporis noxa apparuit. Sin tale quid soli καὶ ἀναριστ*σι, καὶ του σίτου τρ ἀφαιρέσι eveniat, vehementius utique malum est et dis καὶ προσαγάγρ Δσαύτως ἴδιὰ τουτο δέ εBω Milius expellitur. Utramque vero in partem ἀντισπαστέον, διότι προς τὰ κοῖλα του σί- revulsiones faciendae et cursibus tum nexis tum

636쪽

τοιουτόν τι πασχει, lir ρύτερον τουτο ξδη

σπάσιας ποιέεσθαι καὶ τοῖσι δρόμοισι τοῖσί τε καμπτοῖσι καὶ τροχωῖσι χρησθαι καὶ τοισι περιπάτοισι καὶ ταῖσι ἄλλοισι πινοισι παM,

e σαύτως ρεπειτα ἐξεμέσαντα αὐτις προ

γε λ πρὸς τας πέντε. Εὶ y αὶ 'ς ἐοοσης θλίβεται καὶ ασθενέα δοκέει εἶναι, curὴ τροει σιης τῆς περιιδου κρατέεται καὶ σημα νει κωδυνον ἐς νουσον πεσεῖν - αλλὰ χρὸ τῶν πόνων αφαιρέειν, τό1. τε διαίτη θροτήρη καὶ μαλακη χρδεσθαι καὶ λουτροισι καὶ ραθυμίη

πλείονι καὶ ὐπνφ πολλφ, μέχρις αν κατα- στρ. Eὶ Hjπυροειδες δοκο* εDαι τι υτεναντιούμενον καὶ θερμὸν, χολῆς ἀποκρισιν σημαίνει εὶ μἐν ουν κρατο τα οπάρχοντα, νουσον σημαίνει εὶ δὲ καὶ ,ἀφανίζοιτο κρατεύμενα, κίνδυνος ἐς θάνατον ἐκ τῆς νούσου

οἶνον δε πίνειν - εὶ δ'ούν, ' λευκον, λεπτὸν, μαλακὀν, μαρία ' ἀπέχεσθαι δε δριμέων, ξ μαντικων, θερμαντικῶν, αλ ρω -οισι δε τοισι κατα φύσιν ' πλείστοισι χρέ-

circularibus utendum et deambulationibus alibisque omnis generis laboribus, ciborum etiam subtractione et sensim facta adiectione eodem modo. Deinde vomitu saeto rursus ad dies quinquo paulatim cibos adhibere. Quodsi sereno coelo sidera premantur et imbecilla esse videantur, ambitus siccitate tenetur et periculum significat ne in morbum incidat. Sed labores subtrahendi et victus ratione humidiore et molli utendum et balneis, otioque maiore et somno multo quoad malum conquiescat. Si vero igneum et calidum esse videatur, quod iis adversatur, bilis secretionem arguit; - quod si igitur ea

quae in corporedadsunt superent, morbum significat; sin etiam superata ea evaneScant, periculum est, ne i in mortem deserat morbus.

Si vero terga vertisse et celeriter sugere videantur, aliaque persequi, insaniae periculum, nisi curetur, imminet. His autem omnibus post veratri purgationem optime instituta victus ratio conducit. Alioqui ut victus ratione ad aquam tendente utantur expedit, neque vinum bibant, nisi album, tenue. molle et dilutum. Acribus, siccantibus, calefacientibus, salsuginosis abstineat: laboribus secundum naturam .plurimis utantur et cursibus in veste plurimis. Frictio vero ne adsit, neque lucta, neque volutatio in pulvere. Somnum multum capiat et molliter recubet, et in otio degat, laboribus secundum

naturam exceptis et a coena obambulet. Proe

637쪽

εσθαι καὶ δρομοισι ἐν ἱματίζη πλείστοι . L

σις - ἱ πνοισι ' πολλοῖσι μαλακευνείτω καὶ μ- θυμείτω πλῆν τίν κατα φύσιν πενωπι απὸ

M τού δείπνου περιπατεΘω ἀγαθὴν δὲ καὶ πυριῆσθαι - ἐμέειν δ' ἐκ τῆς πυρίης κοντα δἐ ἡμερέων μὴ πληρωθῆνα οταν δε πλη ρωθii, τρὶς D τω μηνὶ ἐμεσάτω απο τίν γλυκέων καὶ μαρέων καὶ κούφων. Oκόσα δἐ τούτων πλανάται ἁλλοτε ἀλλη μῆ 'υτ' ἀναγκης, ψυχρή τινα ταραξιν α μαίνει ὁ τὸ μερίμνης' ξυμφέρει δἐ τατιμ μθυμ αί 'τε καὶ τὸν ψ υχὸν τροφπεναι πρῖς θεωρίας, μάλ α μἐν προς τάς φερούσας γέλωτας, εἰ M Ah, Z τι μάλιστα ἡσησεται θεησάμιενος, ἡμίρας δύο - τρεῖς, ' καὶ καταστοεται λεὶ λ μ i, κίνδυνος ἐς νουσον πίπτειν. O G δ' ἀν ἐκ τῆς περιφορῆς ἐκπίπτειν δοκέη τἄν ἄστρων, ὁκοσα μὲν καθαρὰ καὶ λαμπρἁ καὶ 'πρις θῶ δοκέει φέρεσθαι, ροίειαν σι μάίνει ο τι γαρ ἐν το σώματι καθαρὸν ἐον ἐκκρίνεται ἐκ τῆς περιάδου κατὰ φύσιν ἀφ' ἐσπέρας πρ/ς' ὐ G, ιρθῶς. ἔχεο καὶ 'γὰρ τὰ ἐς τὸν

κοιλίην ἀποκρινόριενα καὶ τὰ ἐς τὴν σάρκα ἀπερευγομενα ἁπαντα ' ἐκ τῆς περιοδευ ἐπιπίπτει. UO G y ἀν τούτων set ιαν καὶ ' ἐμὸθρον καὶ προς ἐσπέρην δοκέη φυεσθαι, ἡ ἐς τὸν θάλασσαν ἡ ἐς τὴν γῆν ἡ ἄνω, μαλλον

ταυτα σημαίνει τὰς νοοσους i- μὸν ἄνω φερομενα, ' ὐεύματα κεφαλῆς, ὁκοσα δἐ ἐς θάλασσαν, κοιλίης νοσήματα ὁκόσα δἐ ἐς γῆν, ' si ματα μάλιστα σημαίνει τὰ ἐν τρσαρκὶ ρυομενα. Τουτοισι ξυμφέρει τι τρίτον

desit etiam lamentis uti et a lamento vomere. Per triginta dies minime repleatur, ubi vero repletus fuerit, cibariis sumptis dulcibus, aquosis et lenibus ter in mense vomat. Quae vero ex his nulla necessitate coacta huc vel illuc oberrant, animi perturbationem quandam ex solicitudine indieant.1Huic autem consert ut cum animi relaxationem adhibeat, tum animum ad iucunda maximeque risum moventia spectacula convertat. Sin minus, per biduum aut triduum ea spectet, ex quibus maximam Voluptatem capiat, et malum conquiescet; alioqui periculum estne in morbum incidat. Quae autem sidera pura et splendida suo ambitu excidere videntur et ad orientem serri, sanitatem denunciant; quod

enim in corpore purum est, cum secundum naturam suo ambitu excernitur, a vespere ad auroram sertur et bene habet. Quae enim in ventriculum secernuntur et in carnem reiectam tur, ea omnia suo ambitu excidunt. Quod horum nigrum et obscurum ad vesperam serri videtur, si mare, aut terram, aut sursum petat, haec magis morbos portendunt. Et quae quidem sursum seruntur, capitis fluxiones, quae vero in mare, ventris morbos. Quae vero in terram, tubercula potissimum in carnem eruptura significant. His utile est tertiam cibi partem detrahere et post vomitum sensim ad dies quinque adiicere. In aliis autem quinque didibus totum cibum reponere et vomitu laeto rursus eodem modo sensim adiiciendo exhibere. Ex his autem quodcumque purum et humidum coelo insidere videbitur, sanitatem denunciat,

638쪽

διξι, καθαρὸν ' μῖν καὶ πρὸν ἐὸν, ' πιαίνειν σημαινει, διότι ἐκ του αἰθέρος ἐς τὸν ἄνθρωπον ' καθαρὸν κατελθεν ἐστs τοιουτον δε καὶ

αγαθω νοσρορον γάρ τι ἐς τὸ σωμα σημαίνει '' ἐσελ H θέναν χρῆ ουν ρὸς τὸν προτερον ἐκθεραπευθῆναι καὶ τουτον. Κὶ si δοκο* Γ

σθαι οδατι ριαλθακο ἐν αδ ν, καὶ μὴ σφοδραβρέχεσθαι, μηδε δεινως χειμάζειν, ἀγαθόν

σημαίνει γὰρ Γύμμετρον καὶ καθαριν τι πνευμα ἐκ τού θυος 'ἐσελ, λυθέναι. Et nτούτων τἀναντία, σφωρα Γεσθαι καὶ χειμt autem nigrum, impurum, minime pellucidum fuerit, morbum portendit, non ob plenitudinem aut vacuationem, sed ex extrinsecus induetum est. Huic convensibus Greularibus concitatis utatur, qminime corporis colli quatio fiat, et ut quam creberrimo usus fuerit, id quo excernat. Post cursus autem deambul

concitatri utatur. VIctus autem ratio

quatuor mollis et levis adhibeatur. ivero purum a Deo puro sumere sibi detur, id bonum est sanitatis augur enim, quae in corpus iugesta sunt, lindieat. At vero quidquid huic contridere quis putat, bonum non est, morenim corpori advenisse significat. Hi velut priori eadem curatio adhibendi quis clementi coelo molli pluvia coneque vehementer, neque cum gravi te demissa madefieri videatur, bonum es moderatum enim et purum spiritum ingressum esse significati Quodsi his accidant, ut quis vehementer complui pura et cum tempestate ac procella 'morbum a spiritu inducto. Verum hiis eadem victus ratio observanda est, iisqbus modicus cibus exhibendus. Ac cquidem coelestibus fio statuere et con:

μωνα καὶ ζάλην εἶναι, οδατι τε μ καθαρω, videre ad idque victus rationem dirige

639쪽

- 494 νουσον σημαίνει ριπι του πνεύματος του ἔπα-

κτου - ἀλλὰ χ 1 καὶ τουτον ἰσαυτως διαιτηθηναι, σιτίοι σί τε ολίγοι τι πάντας τούτους. Περὶ μεν 'ουν των οθρανίων ' σημείων ούτω

γιγνώσκοντα χρῆ προμηθέεθθαι καὶ ἐκδιαι τῆσθαι καὶ τοBι θεοισι εύχεσθαι, ἐπὶ μἐν rosm ἁγαθοῖσι Ηλίφ, Διὶ οὐρανίον, Διὶ κτη

δε τοῖσι ἐναντίοισι τοῖσι αποτροπαίοισι καὶ

Γρ, καὶ θρωσι, ἀποτρύπαια γενέσθαι τα χαλεπα πάνσα.

ς . Προσημαίνει δε καὶ ταδε Θίειαν ' δειψῆν καὶ ἀκούειν, ὁδοιπορέειν τε ἁσφαλῶς

καὶ τρέχειν ἀσφαλίς καὶ μυ'φόβου καὶ σὸν γρο ' ὁρῆν λε'ν καὶ καλως εἰργασμένη

καὶ τα ' δένδρεα tam τα καὶ πολύκαρπα καὶ Bwερα καὶ ποταμοῖ ς κοντας κατἁ τρόπον καὶ ὁδατι καθαρ* μετε πλέονι, μήτε ἐλάσσονι τού προσεκοντος, καὶ τας κρήνας καὶ τα φρέατα uσαύτως. TMτα πάντα σημαίνει ιειαν το ἀνθρίπφ καὶ κατὰ τρόπον πάσας τε τὰς περιόδους καὶ τάς προσαγωγὰς καὶ τὰς ἁποκρίσεις εDαt. Εὶ δέ τι τοί- των ὐπεναντίον υ το, βλάβος ' σημαίνει τὶ ἐν το σῶματρο ἴφιος μεν καὶ ἀκοῆς βλαπτομένων περὶ τὸν κεφαλὸν νουσον συιαίνει τοῖσι οὐν ὀρθρίοισι περιπάτοισι καὶ τοῖσι απὸ

δείπνου πλέοσι χυμηστίον πριο τὸ προτέρη

διαίτη. Τῶν σκελέων δε βλαπτομένων ἐμέτοισι αντισπαστέον, καὶ τε πάλη πλείονι

τρηχεῖα οὐ καθαρῆν την σάρκα σημαίνω τοῖσι οὐν ἀπο ' των. γυμνασίων, περιπάτοισι 'είοσι et diis supplieationes decernere; ad res quidem prosperas Soli, Iovi coelesti, Iovi Ctesio, Mi nervae Ctesiae, Mercurio, Apollini; ad adversas

vero Diis averruncatoribus et terrae et herobbus, ut gravia omnia avertant et averruncent. D. Haec quoque sanitatem significant: Acute cernere et audire, firmiter iter sacere, et secure ac sine metu currere, terram, planam ac bene cultam videre, arbores item pullulantes, fructibus onustas et salivas. Flumina item cursu solito labentia et aqua limpida, neque copiosiore nequ0'pauciore quam conveniat, sontesque et puteos eodem modo. Haec omnia sanitatem homini denunciant, corpusque et ambitus omnes ciborumque exhibitiones et excretiones rite habere. Quod si quid his quodammodo adversum videatur, noxam aliquam in corpore significati Visu quidem et auditu laeso capitis morbus indicatur. Matutinis igitur deambulationibus et post coenam pluribus utendum, adieeta priore

victus ratione. Cruribus vero laesis vomitionbbus revellendum et frequentiore lucta utendum, servata etiam priore victus ratione. Terra vero aspera carnem minime puram indicat. Plurimae

igitur deambulationes post exercitationes obeundae. Arborum autem sterilitas seminis humani corruptelam significat. Si igitur de arbo-

640쪽

- 495 -

τοκητέον. Δωρων δε ' - ακαρπία ' σπέρμα- ribus solia decidant, ab humidis et Egidis σορ τού ανθρωπθου διαφθορῆν δ λορο ν ν μῆν offensionem denotant. Sin stondosae fuerint a οὐν φυλλορροούντα ἡ τα δένδρα, ori τῶν bores, at se tu careant, a calidis et siccis. ρίν καὶ ψυχρῶν ' βλάπτεται ῆν Π τεθελη Haec igitur per victus rationem refrigerare at-

μῖν, ἀκαρπα δἐ oro των θερμων καὶ gη- que humectare oportet, illa vero siccare et ca-ρων τα μὲν ουν τοῖσι δαιτρμασι χρὴ ε - lefacere. Flumina non pro more se habentia ραίνειν καὶ θερμαίνειν, τα δε vis χειν καὶ sanguinis ambitum denotant et plus iusto qui-υγραίνειν. Ποταμοὶ δε φιλῆ κατα τρόπον τι- dem fluentia exsuperantiam, minus vero de-γνύμενοι αῖματος περίοδον σημαίνουσι, πλέον sectum. Huno autem per victus rationem au-

ἐν ι Κοντες)υπερβολην, ἔλασσον δε μοντες gere, illum vero imminuere oportet. Cum vero ἔλλειψιν δεῖ δὲ τη διαίτη τὸ μῖν αὐξησαι, impura defluunt, perfurhationem indicant, quae τι δε μειώκται. Mη καθαροὶ δἐ ἐέοντες τα- a cursibus circularibus ac deambulationibus, per

ραν σημαίνουσι ' καθαίρονται δε υπο των densi spiritus agitationem expurgatur. Fontes τροχῶν καὶ τῶν περιπάτων&πνεύματr πυκνοο et putei si videantur, vesicae aliquam affectio-ὰ κινεύμενα. Κρῆναι δε καὶ φρέατα περὶ nem significant, quae medicamentis urinam prO- τὸν κύστιν τι σημαίνει ' ἀλλα χρη τοισι ου- moventibus expurganda. Mare perturbatum ven- ρι σικωτι ἐκκαθαίρειν. Θάλασσα ' δε ταρασ- tris morbum signifieat, sed alvum deiicientibus σομένη κοιλ*ς νούσον σημαίνει ἀλλα χρὴ et levibus et mollibus expurgare oportet. Τerrariam διαχωρητικοῖσι καὶ κούφοισι καὶ μαλα- aut domus si moveri videatur, sane quidem κοὶσι ἐκκαθαίρειν. 'Γρ κινευμένη ξ οὶκίη ροι- imbecillitatem, aegro vero 3 nitatem praesenti αίνοντι μῖν ἀσθένειαν σημαίνει, νοσευντι δἐ que status immutationem portendit. Vidius igi-υγίειαν καὶ μετακίνησιν τού υπαρχοντος ' τ y tur rationem transmutare convenit. Imprimis μὲν οὐν πιαίνοντι μεταστῆσαι τὸν δίαιταν vomat, ut rursum paulatim cibum sumat, ni-gυμφέρε ' εμεσάτω δε πρώτον, - προσδε- mirum quia corpus ex praesenti victus ratione ειται τις κατὰ φυον' -ὐ γὰρ τες totum movetur. At aegro etiam eadem victus serαρχούσης κινέεται ἀπαν τὀ σώμ, α. To δὲ ratio conseri, cum nimirum corpus ex praesentia πωνέοντι ' ξυμφέρει χρῆ αι τη αὐτὴν statu transmutatur. Terra ab aquae aut maris αἴτη μεθίσταται γὰρ 'si' τὸ σωμα ἐκ τού diluvio inundari si videatur, morbum ob mul- παρεοντος. Κατακλυζορι ν γῆν bH τινος tam humiditatem in corpore exsistentem de-ύδατος Ῥὶ θαλασσος γῆν νουσον σημαίνει, nunciat. Sed vomitibus, prandii abstinentia,