장음표시 사용
651쪽
c a o Praxeos Medicae Lib. IX.
Amatus Lusitanus valde commendat aquam e fi rib. chamarm. destillatam, tanquam praecipvssilente dis ventriculi, & intestinorum doloribus,auxilium: leuius unc ij.calide exhibeantur Vel in aquae illiu, penuria , decoctum flor. chamaem. ysurpari poterit: maxime laudatu a Foresto:Qui se mercatorem quendam ; ingenti stoniachi dolore affectum cum insigni clamore, hoc solo decocto semel exhibito curasse reis lsert. Quo epoto, emissis ruat bus ih sudo em soluatus est, & incantamenti insta omnis dolor euanuit ut nullis aliis praesidiis opus fuerit. Ex hoc autem decocto, cum semine anethi parato. aut etiam agarico, vel radice a sar : dissoluetido oxymel, sirupum lacet osum, aut rosatum solatiuum , parari potest vo- lmitorium, ab initio morbi exhibeti1um , quod euacuando mitigare dolorem poterit. Docet Galen. cucurbitulam ventriculo admotam illius dolores citissime resoluere initar incantamenti. Haec tamen cautio adhibenda est, vi nihil aut parum humoris crudi in ventriculo lateat i asioqui dolo
utiliter etiam admoueri potest eidem parti p/ηh
recenter e furno extractus, per medium se s , iussi per se,tum pulveribus aromaticis conspersus. Tandem dolore pertinaciter adhaerente , conia
giendum est ad balneum ex decocto herbarum emol Iientium, & calefacientium,quod tutissimum αcacissim iam est: status enim diffundendo, & per po ros avertos resoluendo , a dolore liberat. Quod ci sius efficietur , si in ipso balneo temedium aliquo4 discutiens aegro exhibeatur. Concurrente enitu
652쪽
cue praesiaio, tum int'rno, tum e terno , Opus ritς peragitur.' Balneum esse debet valde calidum, 't facilius status discutiantur', & hu 'res crassi colliquen-
Quod si propter doloris veh*mentiam clysteres vel iniici,vel retineri nequiuerint: in ipso balneo cathariaticum propinandum est ,&theo horam integram,
aut dimidiam immorandum , donec vis cathartica ventriculum & viscera attingat. iAliquando autem, ubi ex doloris vehementia pe-' riculum imminet, ad narcotica co0sugiendum. Quibus prudenter exhibitis , admirandus non rard subsequitur effectus. Nonnesii etiam cum purgantibus narco rica permiscent,ut simul dolor sedetur,& materia peccans
educatur ; quale est medicamentum Elidaei a resto laudatum , quod cc habet. V.Dia phoen.J. g. philoni j Romani Θ.is. Cum aqua yel decocto chamomillae, fiat potio- Polore prorsus sublato, in iis qui ei sunt obnorij, semel aut bis in mense purgatio iteretur, Ut proxima' tuum causa auferatur: tum remedia roborantia yiserpentur, qu lia in laeta concoctionis curatione proposita sunt. Qui vero abile dolor excitatur, curandus est Euis moris peccantis euacuatione,vomitorio blando, aut ς xliartico medicamento; aut clysteribus frequenti ΡR ,em'ilientibus quidem, non acribus, aut calefa
PQ stmodum demuleeatur humorum acrimonia tu pi. refrigerantibus & ineramantibus; emulsonibus
min.frig. maior. lacte recenter mulcto, oleo amygd . ulcium recenti,vitellis ouor. & similibus Interiirth
653쪽
Interim non omittantur optatae, aliaque rob rantia, in superioxibus curationibus descripta. lAc tandem necessitatρ urgente,ad narcotica con- lfugiendum est. Extrinsecus admoueatur cataplasma ex mica panis in lacte decocta, dditis Vitell.ouor.& croco. lVel admoueatur panis recenter ab igne extractus, lper medium se tus,& in ace ' madefasius. Vel foueatur eadem pars decocto flor. cham mili. violar.& nymphaeae. Aut quod multo praestatius,d inergatur aeger in balneum aquae tepidae i id enim ad lhuius affectus curationem praecipuam vim obtinet. Dolore sedato, si forte reuerti contingat, tege purgabitur bis in mense,& viscerum iΠtemperiescas llida corrigetur victa refrigerante,& remediis conuenientibus.
Qtii vero dolor fit ab inflammatione, abscessu vel lulcere , remediis in sequenti curatione proponendis ioppugnabitur.
De inflammatione, abscessu, ovisere
r ventrisuli. LIcet in ventriculo , quemadmodum in omnibus aliis partibus omnia tumorum genera contin gere possint, non hic tantum de inflammatione, seu phlegmone agemus, quae frequentior est , clim reliqui tumores rarissime eueniant, & eadem methodo qua reliquarum partium internarum tumores , curari valeant.
654쪽
Est igitur inflammatio Ventriculi , tumor praeter naturam a sanguine per Venas quibus alitur a venae portae ramis derivatis,in Ventricyli substantiam eiusque membrana effuso
Ille autem sanguis vel purus est ae6ncerus, Aphlegmonem proprie dictam producit, vel cum bise, pituita , aut melancholia permixtus , & phlegmonem errupelat olim , demat olim , aut scirrhoiam efficit. Casiae externae plurimae esse possunt, quaecunque yidelicet:sanguinem feruidiorem efficiunt,ut at intenta calidiora,& meri potio , vel cum ad illam partem promouere possunt,ut contusio ventriculi,dum praesertim cibo turget.Quibus addi possunt calidissima,& acerrima assiimpta,ut cantharides, sublimatum,& similia.
Signa huius affectus diagnostica sunt, ingens dolor , ardens & pungens, distendens pulsans, &in dorsum usque protensus, tumor adest tactu conspicuus; imb & interdum visu. Scapulae. deorsum trahuntur; respiratio dissicilis est, sicut Sc deglutitio, atque eructatio , Cruentum nonnunquam aliquid euomitur,febris adest ardentissima saeuissimis comi-Dta symptomatiS. QSi inflammatio est pura a solo sanguine oriunda, mitior aliquantulum est, si vero erysipelatosa ; symptomata grauissima sunt,& speciatim febris lipyria adest , in qua exteriora rigent ,& interiora Vruntur , & sitis adest inextinguibilis, quae etiam febris inflammationi intestinorum erysipelatosae aduenire solet. Huic ventriculi inflammationi plurimum assinis est inflammatio , quae vel summam iecori S partem,ctua Ventriculus obtegitur ; vel incumbentem illi abdominis
655쪽
abdominis regionem occupat ; quae sola sympto matum vehementia & pernicie distinguitur; nemne ventriculum obsidens inflammatio omnia saeuissistit l& periculosissima prae se ferre consueuit.
Ex praedictis sacile est prognosim elicere, ' a ctum valde periculosum,imo ut plurimVm lethalem, lnuntiare. ' lPericulosior tamen est qui totum Ventriculum aut superiorem eius partem occup t, vel qui ad erysipelatis naturam accedit. lGalen. in 3. prorahet. nauseam , & conturbatio- inementris plurimam, ac frequentem prauam esse docet ; ostendit enim prauos hvmqres ventriculi tu- lnicis pertinaciter adhaerere, easque vellicare , E a4 expulsionem irritare. si inflammatio non interimat, neque reselutione curetur,in abscessum degenerat,qui cognoscitur doloris & febris remissione,tumore perseuerante. Rupto abscessu ulcus relinquitur , quod puris er-
cretione, per vomitum secessum relehi inno, ltescit. lAt vero ulcus ventriculi non solum ex abscessu disrupto, sed etiam ab aliis causis producitur, quae hqc etiam numerandae sunt, ne quippiam in illiu Theoria deficiat. lCausae igitur viceris ventriculi sunt, vel interna: vel externae. lInternae sufit humores acres in ventriculo genitia luel aliunde in eum transmissi, ut bilis flaua, vel atra,
vel pituita salsa. . . lExternae Causae sunt medicamenta acria eroden tria, aut Venena. Huc etiam referri possiant,vulner ventriculi male curata,quae in ulcus degeneranitatum
etiam ruptio alicuius venae insignioris, quae coales
656쪽
este sisAcienter non potuit post vomitum sanguinis copiosem.
Cognoscitur ulcus inventriculo genitum praecipue ex pure quod vomitu aut secessu reiicitur. Cui sigis primario alia addenda sant. Primo enim pertaeipitur in ventriculo dolor pungens cram ardore coniunctus, praecipue dum quippiam excedente aliqua qualitate praeditum assumitur , acre scilicet, i dira , vel acidum paudimense calidum, vel frigi dum. Adest praetere, deiecta appetentia, pus steti As,febris lentan assidua. Prognosis sanesta bi plurimuin instituenda est,nisi vidus fit perexiguum,& superficiem tantum occupet,
ae is rem coniunctiam non habeat. Membrana 'enim ventriculi viaeratae, utpote pars spermati dissieillitante coalesciti alimenta in ventri Ionaeaulineia nis benὲ concoquuntur , & ante absolutam cocti emreiicitant ut vi cus lancinantra. Praeterea medicamenta parum pr*stant , quia detergentia viceris calationi necessaria dolorem excidanti exsiccantia verosquis alteram ulcerum curandorum in vicationem implenti impediuntur continuo ab esculentis,& gotulentibus& chylona materia irrsque humoribus,qui in ventri
culo debili continuo restagnant
Curatio proelicto tum affectuum sigillatim lassi-
tuenda est Ac prim hin inflammatronis curatio inchoanda est maestistione pluries repetita in utroque brachio, quantum vires ferre possunt. Ac Iicet ob syneopen,ωςxtremorum refrigerationem,uires ab initio derectae videantur : illa ramen vitium infirmitas test ab oppressione,quae vacuatione mi postulπὸ auque:itae venaeiectionem prohibere non debet. . ii . o. Praeterea apertio haemorrhoidum,si aeger Ruic eua-R r cuationi
657쪽
euationi assuetus sit,sanguinem a Ventriculo utilit euellere poterit. Quod etiam minus utiliter praest, bunt cucurbitulas scapulis,dorso,& naribus admoti tum siccae, tum humidae ; frictiones & ligaturae pii 'eium extremarum ; & calefactio earumdem partium
quae frigese plerumque solent admotis linteis ea- lientibus es inunctione olei tripi,nardini,alictumque
calidorum. 'l' Purgantia in hoc affectu improbantur,quia humores Eonturbant &in partem affectam attrahiint. lAttamen Auic.tamarindorum decoctum,aut cassae l'. 6. cum aqua e fidiuiae, vel sero lactic dissolutam commadat, singulis diebus usque ad septimum diem Exhibitam. Quia molliendo,non trahendo expurgat, mitigat aerimoniam,& lenit dolorem. Satius tamen est ab orfini purgatione in principio abstinere. septimo elapso, apparentibus quibusdam iconcoctionisaeclinatiotiis indiciis, potestaetiam institui purgatissiex rhab. 5.j.cum santal. rubriΡ j. in aqua borrag.insu-sa,addendo syrupi rosac. 8.j,vel ij.ut sordes parti hae, entes paulo valentius educantur. Interim clyheres emollientes,refrigeratares, & lenientes singiuis diebus erunt iniiciendi,quorum formula talis esse poterit.
V. Iuris pulli,vel decocti maluae, violariae ib. j.
rassiae recenter extractae j. olei rosac.& violac.anas .ij. saccharr8.j.β.vitell.ouor.num. ij. Fiat clyster. i. Alterantia vero & roborantia per os assumenda, eadem esse poterunt , quae in curatione doloris ventricul1 ab humore biliose fuerunt proposita.' Peculiaritet autem conferre possunt syrupi de nymphaea . & de succo portulacae, potissimum in principio ,' quia repellentis medicamenti vicem implere possunt. 6Conferunt
658쪽
Conferunt priam non parum emulsiones iv. sem.'ig,maj.& sem. papau. ibi: dolorem enim leniuiu,&calorem contemperant. Tum etiam tu lepi sequentes. Aquae rosa r. aquae plan ag. Vnc. ij. succi acetosae,vel vini granat.Vnc.j. s.s acclivi rosar Vnc.j.
Bulliant parum x colentur. Capiat Unc. ij. bis aut ter in die. Si dolor vehementer urget,'rupli. de papau.ex- biberi potest. Pro potu utatur decoctro hordei cum syrup. vio-l c.& frigidum bibatur. In progressu morbi, alia medicamenta praedictis
exunt permiscenda , quae resolutionem adiuuent. In hunc finem tulepi sequentes praescribi poterunt. V. Syrup. nymphaeae, de pomi 4, de succo portulacae,ana Vnc j. st lupi de absinthio pontiso Vnc. g. aquasi lactRcή, acetosae,& sinniculi, ana Vnc. iij. pulueris eleehar.dum arg.frig. 5.j.Fiat tute p.pro iij. dosi bus,bis in die sumendis. γHis addere licet qpiatas instaurantes, narcotica &s milia. se omnia var, nda eruns multi. modis,pto Medici indicio & pruden*i' . Terebenthina cum aqua bsinthij lota, si bis,terve detur,vel resoluit,vel maturat 'entriculi apostem a. Lxterius vero taxus seque's in principio admo
V.Rad.aceto vnc.i .fol.end. cichorij,& maluae ana M.j. seminis lactuc.dc papau .albi,ana 5. iij. santali albi& rubri,ana 5.si .florum Violar.& nymphaeae, an a P.j.Fiat decoctio , addendo aceti rosacei parum; ueatur regio ventriculi tepides Vel ex aquis stillatiis end. lactuc. & nymphaeae, cum tantillo aceti,& pulu.Iriasan rati, idem fotus parari poterit.
659쪽
. Post solum inungatur eadem pars oleo rosic. de violac. inuicem permixtis,vel unguenso sequenti. F. Ol.rosac.Vnc. j. s. ol violac. acet I rosac. succi hieracij, ana Vnc. g.Bulliant ad succor.consumptio nem,deinde adde sentali rubri 5 j. rosar.rubrax.i g. spicae & camphorae,anai g. celae albae q. L Fiat vu-guentum, Cataplasmata in prisci piu non conueniunt, quia partem pondere suo grauant, & cat' rem retinendό inflammation*m augent. in declinatione, sit con xingat,& tumor resbluti ne finiatur, quod minimc est exoptandum λ tus resiluens admoueri poterit, in hunc modulia compo
Post latum inungatur eadem pals oleo absinthii, nucis mosch. nardino , & similibus , qaibus addita
cera,&pulu. ireos Florent aut cinam. potest concinnari unguentum. Emplastra vero , & cataplasemata, quia pondere grauant partem, hic non conue iniunt. Si verb tumor ad supputationcm tendere videatur, foueatur pars decocto flor. cfiam rem. & rosar. rubr. Poste cataplasma sequens admoueatur. V.Rad. althaeae Vnc.ij.int.branch.ursinae,& rosiar.ena M.j.Coquantur optime & contundantur; deinde adde farinae hordei,sem.lini,ssenu graeci, dc pulu. cha maem.ana Vnc.sem antali albi &rabri,ana 3.ij. Cum
oleo rosar. & chamaem. & pauca pinguedinae gallinq
660쪽
liat cataplasma tape renovandum. Rupto abscenu,ulcus detergeatur hydroinelite in potu exhibito. Cui addenda est interduin manna thu-tis, Galan. princepto. Vel aqua Eordei cum saccharotosac in principio,& constitutione calidiori exhi
Vicere vero in vetustaterii abeunteisue ab hae causa siue ab alia quavis,ut in humoribus acribus,& eto- dentibus; vel assumptis causticis, venenatis rebus, genitum fuerit, conuenient primum iusseula , herbis refrigerantibus 12 mpdice astringentibus alterata hordeata, a mygdalata , εum saccharo rosac. parata, lac recens mulctui cum saccharoin tantillo mellis, ac tandem chalybeatum: tum etiam aqua ferrata pro potu orginario, aut in qua boli armenae , vel terr sigilliatae frustula maduerint cui addi poterit vinum iubrum austerum, si perexigua caliditas in parte ap
Deinde apofiema sequens in usam reuocetur. i v. Hord.integri P. j. fui. scabiola, agrimon. piru- pinei l. Sc capill .ven. ana M. g. sem melon. Drachiis. Osar. rubr. siccar. P.j. Fiat decoctio ad h. i. In qua disia solue syrup .de rosis siccis j. iij.Fiat apo genia pro iiij.
do sibus frequenter iteranes S. Ad interha etiam ulcera plurimum confert decoctam rad. chinae, ubi febris abfuerit per viginti aut plutes dies sumptum , leuiter sudores prouo cando , sic enim ulcus paulatim exsiccatur. Si vero tabes ,& corporis consumptio timeatur, deco
quatur praedicta radix in iusculo pulli gallinacei, vel columbini, cum herbis praedictis & Eordeo mun
In diuturniori vicere potus aquar. mineralium Vi uiolararum erratarum,aut aluminosar Qquales suus