장음표시 사용
661쪽
6 3o Praxeos Meilicae Lib. II.
nostrae Meinenses, per mensem integrum sumptὰ non parum conferunt. Η's Toto morbi decursu ,ad ventriculum ab illuuieteo purgandum,conferunt leuiora Cathastica virliab. ta marindi,myrobal fyrup. rosae. & catholicum, semel in septimana usurpata.
Denique ad viceris occlusionem sequentia usurpari
V. Boli armenae,terrae sigillatae,corall.rubr. lapid.
haemat.aqua rosar. diligenter lotor.ana Drach.i. sang. dragon. gummi arabici, & tragacanth. ana Drach. g.
sem .papau .albi leuiter contuit, & asii hyp'cist.thuris,& sarcocollae, ana B. j. sacchari rosac. Vnc. j. Fiat puluis,cuius capiat Drach. j. cum aqua plantag. aut conserua rosar. singulis diebus. Vel ex eodem puluere potest fieri optata,cum cohortia symphyti, vi rosar. up .cydonior.aut myrtino exceptis.Vel etiam possi int fieri trochisci ex eodem puluere, cum mucilagine sem. μyliij, aut tragacanthar. mibus omnibus vicissim uti aeger poterit, ne eiusdem remedij taedio afficiatur.
Exterius verb, ad viceris occlusionem , admoueri poterit regioni ventriculi solus ex decocto absinthij, rosa r. malicorij. gallar. balausti pr. myrtilior. thuris, mastiches ac similium. Ac deinde pars eadem inungenda erit unguento astringerite , vel emplastrum astringens eidem admouendum.
662쪽
ciso in tribus hiscem operatiombusco istit ; optime scilicet ingerere
petitum respicit , se secun da quAEc coctionem ad ventricujum pertinet. Tertia vero respicit intestinas quorum egestio moderata, ct secundum naturae leges yeracta , maximum toti corpori commo2um asserre solet. contra veros defiat, vi in astrictione alui, vel exuperet, is in υariis alui fluxibus contingit ; maxima in- e lucommoda . O grauis imi morbi emergunt: ἔκ erea seversu orum retentio tu in;sin;
663쪽
63 Praxeos Medica Lib IOres colicos , iliacos hamorrhoidatis, i erre solet. Ac emque putredines in intestinis genii
bracos, generare solent. Vt lac omnia sigillatim exponantur , unisseros hic fractatm vnderivi comprehendetur capitibus. uorum primum erit de visire colico. Sciundum de Iliaco. Tertium de astrictione alui. Marium de sicuteria insectione coeliata.minium de diarrhoea.Sextum de
dysenteria Septimum de tenesmo. Octauum de saxa hepatico. um de lumbrieis. Decimum defluxu hamorrhesidali. Vndecimum de haemorrhoi tam dolore.
m dolore colico. Coliciis dolor nomen desumit , parte affecta quae
est colon intestinium;quod longum &anfractu O hum est,& totius sere corporis excrementis recipiendis destinaram,illa autem excrementa diutius reteilata,dolores huiust nodi parere consueuerUnt.' Cauta igitur colici doloris sunt materiae excrramen xitiae quaesunque solutionem continui, distendondo, pungendo, aut erodendo efficere post int,eaeque sunt, flatus vel humore S. Flatus ex cruditatibus,aut frigida ventriculi,vel in testinorum intemperie geniti, si commode non exclu dantur, propter induratas faeces , aut alias causas in testina
664쪽
t stina obstruentes , magna copia in intestinis cransoribus, colo praesertim cumulantur, dolorem iniensissimum efficiunt Humores enim crassi,frigidi,dc pituito si tunicis iii- testinorum impacti , eiusmodi dolorem essicere pocsunt; tum mordendo, si acrimonia quadam aut salse-dine praediti sint rium refrigerando partem,quae consequenter cohcoctionem & diuulsione patitur,quemaadmodum Galenus de se ipso narrat,se dolorem colicum acerbissimum patientem, pituitam vitream acta frigidam excreuisse , tum denique flatus emittendo, qui facile ex humore crassis i scido ac lento a calore debili eleuantur. Humores denique biliosi& acres,tum etiam mel an colici & acidi,pungendo ac vellicando intestina, huiusmodi dolores essiciunt.1n harum autem causarum a stione dubitare licet quomodo colicus iste dolor suas exacerbationes & remissiones habear,eadem materia in intestinis remanente, quae quamdiu praesens est,distentionem aut morsum inferre debet. Cui dubio respondemus materi s illas interdum quietas
permanere , & nullum tunc temporis aut exiguum dolorem efficere: interdum vero commoueri,& exes
tari per fomentationes varias , quae in humoribus contingunt, vel solet fieri in epilepsia,hystericis affectibus,& febrium accessionibu 'Aduertendum autem est diligenter, status illos aut
humores non tant lim in cauitate intestinoru residere, tunc enim facile excludunmr,ab euaaeuam ibus, deter gentibus,& carminantibus medicamentis; sed pleruque ipsis intestinorurn tunicis infixos esse ; unde fit x non tam facile incla auelli possint, morbamque
longiorem ac contumaciorem eisiciant, qui praedictis
xςmediis ho ita faciJe oppugnaci valeat. Sic humores
665쪽
ς'ssis pituitosi, aut melancholici per venas intestino; Cum in eorum substantiana sensim ac paulatim con- lnuunt,& non statim dol0rem essiciunt, ὸonec sussi cient copia cumulati naturam irritent ad expulsionem, sicq de commoti & exagitati dolorem inferunt; Vel flatus ex ea et eoantur, qui inter intestini tunicas lconclusi eas distendunt; ac diuelluui;facilemqupexitum non inuenientes ablorem inferunt diuturnum. Bilis etiam eodem modo per venas i in norum , in leorum tunicas effusa, iisque imbibita , dolores acer- lrimos excitat, qui. diuturni,ac c6ntumaces esse con' lsueuerunt,quia difficillimo negotio ab intestinorum
substantia avellii potest. Est alia colices bit tota specifs, quae in paralysini
degenerat,veteribus parum nota . quae fit ab humore bilioso , non in colon intestinum , quemadmodum praedicta,sed in abdominis membranas repete effuso, qui eb transfertur I cystide fellea, vel me senterio incris diutinam febrium , aut a vehementi iracum dia, aliaque causa e texna , quando propter Qbstru ctiones ad vias communes effundi non potest; sed lmotu prie postero ad praedictas abdominis inebranas lrepente excutitur. Hinc d lore oritur crudelissimus colicum ii Sitatus, qui ramen neque clysteribus , nst' lque fomentis eque aliis remediis cedit : sed ad plares menses perseuerar έ unde corpus contabescii , D' lbris interdum lieuius ex littermittentibus typum re ferens, molestat interdum I idque saepius continu/, lac lenta , ae tandem doloribus remittentibus, par lysis succedit , humore illo per abdomi is .mem branas in spinam dorsi sensim irrepete. Illa autem p ralysis sartes superiores magis occupat.Crura Vero& tibice pleruque dolet,in paucis res buutur omninoν. bile scilicet ob le'jtarem superiora petente.Imb Ves interdum
666쪽
interdum in ipsum cerebrum irrumpit, & cbnuulsiones epilepticas producit,Vnde mors viplurimum solet succedere. Dantur & aliae eotici doloris causae, sed minus see-4uentes, nimirum calculi in intestini sigeniti,& lum btici glomerati intestina obstruentes: compressio iti- testin6tum a tumoribus vicinarum patri in me veΙangustia ab inflammatione; aliisque tumoribus intestinorum, vel contorsio eorumdem a salibus excitata; quae via est ad iliacam passionem; interdiim etiam ma teria quae colicam ex eitat est venenata ac maligna, Meolicam pestilentem efficit, sicut Paulus AEgineta refert, colicam pestilentem in Italia exortam multas Romanorum prouincias infestasse. Omnia deniquEcorpora dura intestina obstruendo ' vel distendendo, colicum dolorem etficere valent, ut calculi in intestinis geniti,nuclei cerasorum magna copia ingesti, caseus durus, & similia. Sic refert Platerus praesedium quenda colicis doloribus diu vexatu conuulsionibu Lque laborantem, post clysmatum usum casei indurati magnam copiam per aluum reiecisse, qui per longum tempus in intestinis haeserat, proptere, quod ante,
quam aegrotaret,eo sese immoderate repleuerat. Causae externae sunt aleris constitutio frigidior aluum comprimens &constringens,ac indurans vel calidior, qua faeces etiam indurantur, ex iis enim a ca lore omnis humiditas exsugitur: usus ciborum,& po tuum hominis temperamento minus conuenientium, fructuum crudorum, & stypticorum,ciborum cras rum, & concoctu dissicilium, quies nimia,& somnus immodicus; exercitia intempestiua, immoderata Venus , aliaequae causis externae, quae ventriculi coctio nem inuertere possunt.
Diagnosis huius affectus in genere satis iacilis est.
667쪽
In primis enites dolor acerbissimus est,adeo ut silesio fuerit,vere collaus appellari non debeat,ex sententia Galeni lib. de locu affect. eQ. a. Deinde dolbi iste interdum vagus est, ct modo in hac . modo in illi parte grauius vyget;ita ut nunc heeatis, nunc lienis, nunc ventriauli,nuite re hiim regionem occupet,nune lsupra . nunc infra umbilicum appareat ; ac saepe sinistro latere plus urgeat,ex eo quod in ea parte st
quaeda angustia,primum a Bauhino obseruata..an- ldo enim excrementa iri superiori ac capacissima coli lparte,in globos magnos, prout capacitas illius ferebat,indurata,a flatu versus illam partem magna cum
violentia pelluntur,fit ut noti nisi magno cum dolo- ire permeare possint, quo symptomate dolor colicus cum splenim es nephritico saepe contanditur;ab ilia lque satis dissicili negotio reliquorum signorum com- lparatione disti figui tui. Interdum' vero dolor magis lfixus,& in vita parte stabilist,terebro perforanti, aut lpalo infixo simillis. Ducto in consensum ventriculo, vomitus siepe excitatur, quo interdum pituitosa, interdum biliosa, porracea , de aeruginosa reiiciuntur Polt cibum dolor intenditur, quia.repletus ventricu tus comprimit ii testina. Aluus vi plurimum astrict est,ut nihil per aluum aegrotantes,ne flatum quidem emittere possint. si vero aliquid excernatur,vel spon- te vael arte,id maiori parte statu lentum est,ac bovino stercori simile,&aquae supermatans , utpote maiori parre pituitosam , quia pituita pet aluum excreta, aquae & serosis excrementis supernatare consueui . Tanta autem interdum est supradidi a alui astrictio,vxta utente dolore medicamenta purgantia exhibjxὸν es iam vehementoria, nihil operentur. Signa causargio in hunc modu distinguenda Si doloe fiat a pituit non adeo vehemens est, nisi flatu ni
668쪽
eitum habeat adiunctam , qui ex iis locis in quibus
continetur nequeat erumpere : Lunc enim grauissimi
dolores fiunt; modo in yna parde, ac si illa terebro, Vel infixo palo perfore 'rymodo in pluribus, si flatus ille diu agetur. λgri , calidis iuuantur, a frigidis rQ-tiuntur.Praecessit victus ratio generandae pituitae idonea, urina crudior, es albidior interdum est, non tamen perpetu δ,quod iuni0res & inexpertos medicognitere solet,interdum enim etiarnan colica pituitosia, ac flatulenta,urtha flava ac rubicunda apparere con- saeuit; propter vehementem dolorem,qui spiritus ti humores in venis&arterii contentos accendit & inflammat. inod sapiersier annotauit Aulcen .sen. I 3. lib. 3. tract. 3.cap. I I. Non oportet,in QPari,ut is ciliatur
.liquis, pre id quod forte sit desiti, ct inflammatione , est rubedine aqua, ut expimes quod aegritudosit calida, illud
namque est commune omnibus. Si a statibus colicus dolor oriatur, dblor tensivus aderit,dc quaedam ventris inflatio; aegri flatuum multitudinem, & ventris rugitum percipiunt; a flatu urn xclusione maxime leuatur , victus ratio statibus generandis idonea praecessit, ut aquae frigidae potio intempestiua,vsus freques leguminum,raparum, castanearum, olerum , fructuum, vi s milium. Et si flatus Incauitatibus intestinorum contineantur, dolor vagus est,neque in uno loco consiM:t,& per interualla renovatur11 vermntra eoetu tunicia coerceatur, dolor fixus est, quia status locu mutare Don postula sic On xinuus & pertinax,quia flatus exitum non inueniunt. Si colicus dolor ab humore acri &bilioso otiatur; si cerbissimus es ,vellicas,& pungitiuus; aestus adest, Mi ,δc pleruque febris urinae quae sunt valde bilio . A calidis alimetis & medicamentis malu inrenditus,a igidis vero leuatur. Materiae bilios, excretione malum
669쪽
imini mistur, & yictus atio bili generandae
Dolores reliquarum partium in imo ventre cona
entarum , colico dolore propriis signis facile distin
guuntur,excepto dolore nephritico, cuius siona duci doloris colici signis tantam habent assinitatem, ut Medicos non raro etiam peritissimos, iis eorum di stinctione errare contingat. Quod ipsi Galerio con tigit,qui ut ipse fatetur, de loc. U. cap. S. colico do lore vexatus,se nephritico laborare , ex lapide alteri lyreterum impacto arbitrabatur; donec humore per aluum excreto ,& inde sedato dolore, colicum esse animaduertit. Sequentibus tamen signis hi duo affe- ictus satis dilucide inuicem distingui possicini,s aeeu- irate eXaminentur. lPrimo dolor nephrixicus fixus in rene est;& ab eo lad testem exporrigitur,secundum longitudinem ure- lteris. Colicus vero vagus est , & cinguli instar me- ldium ventrem affigit. Secundo,, pastu colicus dolor augetur , ob compressionem intestini,qui fit a 'entriculo repleto: ne- lphriricus vero neutiquam augetur , sed potius imminuitur ; quia aliquid humoris alimentarii ad renes transfertur,quod doloretsi aliquantulum demulcet. Terti δ,in colico aolore vomitus est vehementior,& aluus strictior ; quia colon intestinum fundo ventriculi adiacet, de intellina distenta, aut inementer irritata sese cousttingunt , ut inimicum expellam. Vtrumque tamen symptoma virique affectui commune est , ut eorum intensio , remissio difficilem habeat diagno sim ; quandoquidem dolor nephrixi cus intensior maiorem vomitum , & alui adstrictis' lnem maiorem,efficere potest, quam dolor colicus rc
670쪽
Gallo in colico dolore,ab excretionibus per al-uὸui, & per Vomitum malu . leuamen emergit,quam in nephritico. Quinto,in dolore nephritico, Vrina primum clara & tenuis, & trans colata, postea aliquid subsidet,&tandem asenu Iae,aut lapilli excernuntur. At in colicis urinae ab initio classiores existunt. iQuod ad progno sim spectat, colicus dolor ut plurimum,si leuior ac remissior sit, nequζ admodum diuturnus, neque constans in una parte, sed vagus,& instabilis, per vices intermittat, & aluum omi4ino non constringat 3 curabilis est,& periculo vac t Si vero dolores sint acerbissimi, in uno loco figmit ex fixi,
nunquam intusmittentes; nihil per aluum excernatur urgeant vigiliae;ac demum sequatur vomitus, singotitus,delirium,refrigeratio extremorum, sudores Diagidi,tei halis est affectus. 'Colicus dolor contumax a materia acri, & biliosa praesertim oriundus, in alios affectus eosque graui iasinos saepe degenerat, arthritidem,epi lepsiam,& fre
Colicus dolor epidemicus , contagiosus, dc pestilens,lethalis ut plurimum esse consueuit. Curario huius assectas pro varietate causarum varia instituendae M Ae primum flat utentae & pituitosae eadem curatio adhibenda est; quae incipit a clystere emolliente , cui postmoduim succedat carminans & disciHiens, qualis in dolore ventriculi a simili causa descriotus est, q ii rei terandus est eadem die sis , ter, quater,donec dolor dispareat. Si tamen uno aut altero; clystere tuus non deponat,ut inter ducontingitis acri supposi-xorio sollicitanda est. In uno autem prae ichori in