장음표시 사용
81쪽
tutae, emollitae videantur. MotuS enim membroruin fit per tensionem masculorum & contractionem ver sus sitam originem , quatensione cessante , resoluta du cuntur, licet nulla humectatio , aut emollitio extraora
ψ:naria illis acciderit. Deinde cum bilis Variae sint
species , variique gradus, non est necesse, Ut omnis ta dem habeat acrimoniam , quae conuulsionem efficere
valeat. Adde qubd varia fit immorum permixtio , &pituita, aut serosias humor bili paralysim producenti
misceri pbtesti quae illius acrimoniam contemperet. Talis permixtio in febribus tertianis nothis praecipue contingit, quales esse credibile est eas, quas dicit Ferianelius in paralysim migrare. Denique res manifesta euadit,ex paralysi scorbutiea, quae conuulsionem pe habet comitem , ut docet Eu. galenus multis cin locis , & Sennertus. libue scorbula cap. Et licet ucrus scorbatus nostris regionibus peliadgnotus sit, non raro tamen scorbuticas quasdam aste ictiones nobis videre contingit, in quibus nonnulla huius morbi symptomata elucebant. Vnde duo exempla paralysis scorbuticae , cui conuulsiones frequenter sim
perueniebant, recensiimus in obseruationibus nostria nempe obseruatione 7 .cent. I .& obseruatione 98.cem
' Aliae caus, paralyseos minus frequentes, variae es possunt. Ac primum frigidata & humida intemperies nuda & sine materia , t am spiritus congelando,eorum nil um impedire test ; tum nerui temperiem de struendo'; eum reddere potest ineptum. ad spiritum animesem recipitendum , taque excitari potest ab aeriambientesigidiore , & cuiustis rei frigidae contactu, quemadmodum docet Gal. Ac de locis δωρ. . quem dam tempore frigido ac pluuio , cum inoidum pal
liumcollo dititis obuoluitit, in manus paralysim in
82쪽
euisse, nermis qui a spinali medulla ad manam feruntatur,nimirum refrigeratis &, humectatis. A vi etiam narcotic medicamentis, Venenis,& ipsis
interdum humoribus insita, paralysim generari posse,
neoterici nonnulli censuerunt ; &ab hac causa produci. paralysim existimant,quae ex contractu torpedinis e oritur , quamuis ab hoc animali stupor quidam potiusqrmn vera paralysis excitari soleat. Ei uidem generis -est,quae a contractu hydrargyri contingit auritatas, &iis artificibus , qui specula parare selent, quod Veneriis frequenter conspicitur. Vinum etiam virtute narcotica censetur 4 Platero stuporem ¶lysim inducere , litacet alij aliter sentiant. Fernelius tamen huic senten tiae fauere videtur , asserens loco sapra citato ; se vidis. 4e aliquando uniuersam corporis cutem ex crupula & vinolentia, stupore affetiam fuisse. Et Petrus Fabius: Distersus in notis in Altimarum cap. I . refert historiam cuiusdam tonseris, qui ctim vino & gulae nimium it dulsistet, nocte media expergefactus incidit subito ine paralysim omnium Corpolis partium insta faciem exi istentium: in qua adeo motus &sensus erant deferdui, t nec acu profunde perforatus , nec gladiolo starifica tus quicquam sentiret. Hic tamen soluta in totum ebrietate & crapula, intra tertium diem omnino sanatus est, factis tantummodo nonnullis revulsionibus, ac inunctionibus quibusdam resoluentibus ad spinam Attamen hic author non virtuti narcotic, , ted vaporibus crassis ex crapula Oriundis, & neruos obstruentibus , paralysis huius generationem adscribit mcausam supra propositis addere non a ratione alienum In humoribus etiam corruptis, & malignam qua litatem adeptis vim narcoticam residere , in seporo serum affectuum expos1tione ostenuam est qui thumores, si ad neruos deferantur , actionum eorum labefactare
83쪽
ossint. Et cum humores scorbut Iroducentes ma ignam qualitatem adepti sitit, vis illius narcoticae pos sunt esse participes , quae etiam ad paralysim scorbuti cam efficiendam concurrere potest , , quamuis sola obstrudi io,vel compressio ad eum affectum producendum sussiciat , ut antea monuimus Tumores etiam iuxta spinam aut neruos concreti, eos comprimendo, paralysim sine dubio eficere po sunt. Sic etiam praecisio neruorum, & quaecumque continuitatis solutio eumdem effectum parit. Luxatio vertebrae , aliorumque articulorum spinam es neruos comprimendo idem praestat. Ac denique condensatio nemorum spirituum infli xum impedire potest : eaque fit, vel exsiccatione numia ; vel ab humore crasori & terrestriori eorum substantiae imbibito. Sic in elephanticis perit sensus multitarum partium,propter earum densitatem nimiam,quae inducitur ab alimento crassis & terrestri, quo illae nu
Cauis differentiarum liu sinodi se habent. In pe
secta paralysi , quae integram motus & sensus priuati nem supponit, materiae morbificae copia maior est,quae integram nerui obstructionem , vel astrictionem producit : in imperfectaverb minor,quae spirituum animalium influxum penitus non impedit, Ied aliquam eo'rum portiunculam commeare sinit. Motus laeditur interdum illaesti sensu , quia ad motum essiciendum maior virtus requiritur , quam adsensum , quia lentire est quoddam pati i motus 'eris in actioni omnino consistit. Senses autem laeditur illaesis motu , quia in aliquibus partibus nerui aut eorum rumuli sensit inseruientes, motui non inseruiunt, quem
admodum illi , qui ad cutem feruntur. Si igitur illi
84쪽
nerui tantum assiciantur, solus sensi is laeditur. QDd tantum contingit in paralysi particulari, vescoinparticulam occupat ; si enim assiciantur nerui miores, qui ad musculos seruntur , non potest laetusensus illaeso motuuDiagnosis huius affectus ad tria dirigenda est; as sectus speciem, partem affectam , & causam affectum producentem. Auectus species per se notissima est,cum motus impotentia ,& sensus priuatio, aut imminutio oculis ipsis pateat.
Partis affectae dignotio dissicilior est D ea tamen
uniuersa ex anatome desumitur, in qua nerumum orbgines,& insertiones docentur.
Si enim pars faciei dextra, vel snistra resoluatur, reliquis partibus illaesis, cerebrum tantum assicitur secundum eam patrem, a qua nerui ia partes eas deferuntur. Si vero partes capiti sebiectae una cum facie
laedantur spina dorsi & cerebrum ascitur. Et si partes subiectae laedantur facie ilIcea, in sola spitia vitium coiiussit.Et quidem in principio illius, si omnes simul,
laedantur. Si vero dimidia pars corporis paralytica sit, dimidia tantum spinae portio obsidetur. Cruribus resolutis affectio est circa finem spinalis medullae , iuxta vertebras ossis acri. Sic in caeteris inquirendus est locus a quo nerui exoriuntur, qui ad partem paralyticam
Aliquando etiam causae externae inquisitio ad loci affecti dignotionem plurimύm confert cuius res exempla duo apud Galenum iuueniuntur, quorum Vnum si in propositum eae de uc. e t. cap. cuiusdam
nominis, qui cum tempore frigido ac pluuiose madidum pallium collo diutius obuoluisset, in manus pyrlysen. incidit. Alterum habetur I . de lac. cap. I.de V asinitia Syro , qui in tribus digitissensum amiserat,
85쪽
s 4 Praxeos Medicae , L ib. I.
quem cum Galenus e vehiculo in dorsum prolapsuACognosceret, coniecturam fecit, in primo exortu nerui post septimam vertebram prodeuntiS, partem quamdam ab ictu fuisse laeum. Ideoque medicamentum d stgitis frustra admotum , huic parti apposivit, & curati ὁIubsequuta est. Causarum diagnosis ex causis procat arcticis, morbis praegressis & temperamento aegrotantis eruitur. Atque adeo cauta externae refrigerantes & humectantes pringress, , aetas senilis , aut temperamentum pituitosii tempus hyemale ictas frigidus & humidus, apoplexi praecedens, a frigida intemperie , & humore pituit
morborum exoriri significant. Paralysim vero a biliose humore, aut melancholico exoriri testantur,febres praegressae, & interdum praesen tes ; temperamentum bili vim , aut melancholicui tempus aestiuum, vel autumnale, usus aromatum, se serum,aliorumque ciborum calidorum, animi path mala gravia , & diuturna, humorum bilios omni, aut Helancholicorum, vel seri acidi, aut acris excretiae Fluxiones acres in varias partes decumbentes, & doli, restia iis concitantes; ac denique cum motus & sensis imminutione adest dolor, & conuulsio; & huiusmodi laborantes a calefacientibus, & exsiccantibus remediis laeduntur, a frigidis & humidis iuuantur. Tumores Xationes , & solutiones continui paralysim efficientes, per se satis inn*tescunt. .
Quoad prognosim attinet : parabsis ab humore pituitosi herubrum substantiae impacto genita, curatu dissicilis est, quia segerrime discutium , propter frigidi,tatem Partis , eiusque debilem expultricem , quae cum remediis cooperari debet ; & situm spinae , neruorumque pio fundum, ita ut ad eas partes Vis remediorio Mesra peruenire non possit. Et cum diutumus eorusp
86쪽
siue necessarius sit, aegri viplurimum taedio affecti,cui Miloni adeo protractae te subiicere nolunt, paralysis apople lae succed nea rarissime curatur , oleriamque in apoplexi miterum degenerat,eX nouo eiusdem materiae ad cerebrum affluxu , quod ex priori morbo debilitatum est. Tremor paralysi superueniens , salutaris. Significat enim meatus Doruorum aliquo modo aperiri, peri quos aliquid spiritus animalis musessiorum motum e --
Si pars paralytica calore actuali praedita sit, famiath ispes est ; si vero ctu frigida continu senti turi djificii: i
Atrophia , aut insignis extenuatio parti paralyticae adueniens, & pallor ingens, curationismit. Non selum enim spiritus animalis desectum , ised δc caliorem naturalem propemodem extinoum arguit. Si resoluti lateris oculus imminuatur, exigua curationis spes est summam enim spirituum peti triani in ea corporis parte significat. Cruxum & pedum resolutio faciliut curatur, quam partium mporiorum , quia illi nerui duriores, ac robu-
In sςnibus paralysis inpur bilis Ost, ob cuoris natiui inopiam. Hyemis tempore paralysis curvi nequit, vere auis iniri & aestate curatio obtinori potest , s. caetera consentiant.
Paralysi febris valida superuςniensMona: materiam enim morbificam absumere potest. Paralysi debili & recenti diarrhoea superueniens, bona: dicit enim laeontiisse multos paralytico Garrhina superueniente curatos vidisse.
87쪽
Curatio paralysis iuxta varietatem causyrum Varianda est. Et cum viplurimum fiat a pituita,& frigida interi perie, huius causae ablationi praecipue incumbendum
cst. Haec autem ab uniuersalis totius corporiS euacuatio ne inchoanda est. Et quidem venae sectionem quod attinet, vix ea Coim
ferre potest,cum sanguis non peccet, sed pituita;& plerumque hoc malum senibus, pituitosis, ac natura frigi dis accidere soleat. Si tamen crudi sanguinis copia humorem pituitosum producere videatur,eumque fouere, venata in brachio partis sanae aperire lice attamen parisca manu, ne languidus calor extinguatur. Praetermissai tur phlebotomia, aut parca manu, ut dictum est, celebrata , reliqua curatio inchoanda est a sublatione cauis antecedentis , quae est frigida cerebri intemperies ; cuius curatio eadem omnino instituendacst,quae antea fuit proposita, per apoZemalitulas, diaetam sudorificam,sacculos, emplastra, errhina, sternut toria,apophlegmatisinos,vesicatoria, puluere Cepha- , licum,cucufam,suffumigium, syrupum magistratem,pitulas usitates piatam roborantem,causticum, puluerem digestiuum,dc aquas thermaleS.
Diaeta ad hunc affectum parari debet ex decocto guaiaci solius & corticis eiusdem. Post cuius haustum admouendi partibus paralyticis lateres igniti,extincti iudecocto cephalico, tacto in vino albo cum pauco aceto,& inuoluti linteo, ut partium calor languidus incit tur. Et quarto,aut quinto quoque die purgatio repetenda. Melius tamen erit, si dec0cto sudorifico piugans
praemittatur ad x via dies , ut tota humorum crudorum
saburra melius educatur, ac postmodum illorum reliquiae per habitum corporis discutiantur. Illud autem ita parari poterit.
88쪽
aquae fontis m. iiij. Infundantur per xxiiij. horas. Desu. bulliant ad Hediae partis consi mapi. addendo sub finem, sennae mund-,j. turbilli , hermodact. ana 3. ij. Colaturae capiat la. f. mane, sine sudore per xv.
Causticum applicetur occipiti, vel brachio sano, si alterum sit assectum S utrique , si tibiae tantum la
Post diaetam utatur pro pom ordinario bocheto ex maiaco, vel hydromelite, in quo tantillum rorismar. bullierit, vino abstinendo, quod in hoc affectu valde nocivum est. S i tamen aegrum vini cupiditas teneat,b tonica & saluta in eo infundantur. Et longe essicacius erit si tempore vindemiarum piaedictae herbae in dolium vino recenti plenum coniiciantur. Si affectus sit contumax,post diaetae usem,omissis sy-rupo magistrali, & pitulis ustalibus prae dictis fortiorcs usurpandae sunt,in hunc modum compositae. V. Missae pilui. foetidar. maior. & cochiar. min ana 5. g. trochisc. alliandat. gran. iiij. Capiat semel in septimana. Sed quia humor ante quamlibet purgationem praeea ratione indiget deb per biduum,aut triduum, ante sinήgulas doses pilui. capiat iij. vel iiij. aquae sequentis, mane duabus horis ante pastum.
Rasur. ligni guaiaci iiij. corticis es isdem L. i. Igdic silis parit. S. i. g. rad. chin: ' M C. chinae j. ligni sessast
ligni aloes, Plang. ana 5.j. g.rad. angel. pcdoniae, niculi , ana 3. iij. sem. poeoniae 3. ij. Infundantur per Σ . horas in aquae fontis m. n. vini albi m. iiij. yostea adda fol. betonicae, tuae arthet. salutae, ana M.t. r. xiliae,primulae veris, stoechados & anthos,ana P.ij.
89쪽
dum artem destillatio in B. M. Pro ib. ij.gninguoris de stillati, adde manus Christi cum oleo cinnam. paratae dv. Vel loco illius aquae optata caput roborans , 11 frigidae cerebri intemperie descripta , usurpari poterit. Sed multo efficacius,& cum maiori fructu,opiata Mo ragnanae , In epilepsiae curatione descripta. . Caeteris purgantibus parum proficientibus,haud erit inutile ad vomitoria chymica transcendere, si aegertis robustus si,qualia in soporosis affectibus fuere pro
posita. Illa enim humores contumaceS ex alto trahunt,& amorborum interdum,qui vulgaribus remediis extir pari nequiuerunt curationem ablol uunt. Diebus vacuis ab usii aliorum remediorum utatur
optata cephalica, descripta in curatione stigidae intemperies cerebri,vel aqua apoplectica vel tabellis pro se porosis affectibus propositis. Post uniueriales evacuationes ad topica Veniendam est , quae &parti resolutae applicanda , ad calorem & iritus reuocandos;& spinali meduli se,ubi viplurimum mali causa haeret, ad eam exs1ccandam & discutiem
Pars ergo affecta pannis calentibus quotidie fricetur; sed leniter: ne quod de naturali calore, & spiritibMattractum est, iterum dis βxuri Cuc bitulae etiam applicentur captibus musculo, rum partis affectae , eaeque sint ingustioris orificij, de Um multa flamma adhibeantur ne tamen diu assim maneant, ne quoad attractum est dissipetur.Postea emplastr ex pice & resina pini applicetur , ut qiuoad attra'ctum est,ibi conseruetur. Vel membrum resolutum VPticis viridibus leniter percutiatur, aut ipsi sinapisini imponantur,donec pars rubescere incipiat: ea tamen nasium tam diu in parte relinquenda, ut vescas excitent,
sic enim spiri in &sanguis dissiparentur ; sed tam dig
90쪽
Cap. P. De Paralysi solum, donec pars rubicunda digito pressa non albineat Od rabicunda permaneat. Postea inunctiones fiant & parti affectae & spinali medullae, oleis, unguentis & balsamis, quorum descriptiones apud autores numerosae habentur; Ad hane rem peculiaris est efficaciae,balsamum Guidonis, quod apud Pharmaclyceos nostros perpetuo parmum inuenitur Hoc vel solo utimur, vel cum aliis permixto in
Ol vulpini umbricorum & decinpreo , ana 3.j . balsami Guidoni j iij. aquae vitae J. f. olei rorismar. destilI 3. j. f. Mil. fiat linimentum, quo inungatur tota spina dorsi, & bartes resilutae calidissime, si er- tegendo linteis calidiusculis. Sequens etiam Vnguentum a Valetiola in obseruationibus plurimum lauda
V . Fol. salutae, maiorinae, betonicae, lauri, rorista.& primulae veris, an M.j.radic. acori veri, & 4reos recentis, an.*.iis. olei vulpini, de nuce Indica, ia rustia i n.lb.j. olei terebinthi lite ib. g. vini potentissimi .l. aquae vitae 1b. g. Coquantur simul ad vini con semptionem N colentur. Colaturae adde serapini,
opopanac. bdellij , an. 3. ij. castorei S. si . macis, nucismosita. ityracis calamitae, benjoini, an. 3. iij. piperis longi, pyrethsi, an. 5. j. axungiae cati pinguioris, axungiae serpentis, 3c anseris , an. L. j. modullae cru ris bovis ij. saccorum ebuli, salutae , & melisis, iiij. cerae propoleos ij. Miscς , & cum cerae s q. praedictis oleis liquatae, reducantur omnia ad
formam unguenti mediocris consistentiae, quo uniue
si dorsi spina calide inungatur, de per admotis lanas mollibus, vel linteis calidis. Maioris etiam essicaciae, & minoris *pe Vnguen'