장음표시 사용
151쪽
DE RERUM ESSENTIIS. 137pritim est solius Dei; sed sunt necessaris quatenu certis ConStant notis ne ullis Constare possunt. Id nutem rc fluere patet e ipsa essenti ratione. 3'. Essentiae rerum diuuntur peteri tertium aliud
positive, aliud neoative dicitur. Illud ruspieit aut ualemeXistentiam ; de qua noti est quiaestio quum Deus tantum sit ho mo o aeternus. Dieitur alitem diernum negati' eid quod a tempore braescindit, et a tempore est indet endenS; hi e St, Semper est Verum, Sive in i peterito Sive in Ρrsesenti, Sive in futuro tempore Consideretur. Hoe en SileSSentiae rerum aetern*d Sunt quin in qua eumque temporis disserentia aliter oneipi nequeant. POSSunt etiam SSentis diei petoriis eo Sensu quo semper Deus illa e igni Verit; quae internitas non est illis intrinse ea sed extrin- Seen, uti putet. 178. 2 ' PARS. Rei uni essenti. aliquo ero Sen Su nobis Ognoscuntur, Si Conceptibus, quos de quibusdam rebus habemus optime Congruunt allat se essentio definitiones Atqui ita est. Etenim l . Essolatia est id per quod re Constituitur talo sens se non aliud Atqui relatu ad plura Cognosuimus quodnam sit istud ; Ergo Nam notio
Ud V. g. repr*0Seni ut hominem ut substantiam e corpore atque animo rationali Constantem vel ut animal rationale.
revera Xprimit id per quod obj0etivo diomo est homo et non aliud ns. 2'. Cognitionem immutabilem de quibusdam rebus abomus illud in in quod uno intolligimus
nomine . . hominis vel animalis, vel Substantidd, Semper
eodem modo fuit intolle tum nee alio modo intelligi osso concipimus Atqui id quod si immutabitu in rebus sttantummodo essent in Ergo aliquo modo essentia Cogno-Seimus. Quod ipsum Q. X O confirmatur quod nemo
neget os de quibusdam rebus seientiam habere posse treapse habere Atqui hoc ipso uid uisentia non sistit tantum in saetis sod e gnos ii quid sit ros jam essentia aliquo modo Cognoseitur; siquidem essentia est quod quid
152쪽
188 METAPHYSICA GENERALIS. est . seu quidditu reruni Fatemur qui leni cognitionem istam non esse omnimi si Perse tam fatemur etiam eam non esse intuitivam Sed arguitivam luippe qui nequiritur non ipsa essent in intuetitio. Sed De troprietatum et acet lentium quibus vestiuntur; verum nihil Pollibet quominiis, his ad ipsa rerum natura Dei Serutando Seendanius Mus diXimus spectant essentias rerum naturalium evidens enim est O non quo eumque modo Sed perseete cognoseere illarum rerum Ssentias, quarum Otistitutio amente nostra dependet, Cujusmodi sunt arteiae in Horum enim intrinse ea constitutiva intello eius noster determinat; Porro qu00 Seiente nos PSi Constituimus, ea perfecte OguOSelmUS. ART. III. DE DIVERSO EXTIUM STATU.
179. Entia omnia si Deum e Xeipias, in duplio statu con-eipi possunt, possibilitati su et emistentia . Notiones has duas de elaraturi ab Xistentia Xordimur. Quid existentia sit fauilius intolligitur quam Verbis declaratur Generatim tumen dieitur a tua lita essenti in Vel Si de robus orentis agitur, diei etiam Solet a tu quo re constituitur ea tra tutum possibilitatis vel id quo res ea tra ua causas constituitur. E ista deseriptione Vides iis Xistens
unde quaque esse determinatum Proindeque quidquid sexistit sese individuum. 180. Quaerunt o loco philosophi utrum ut quomodo
essentia et emistentia differant. Conveniunt omne 1'. Onceptum SSentipo diversum esse a Conceptu existent ip0; nam de rei essentia cogitare possumus quin ad ejusdeme Xistentiam attendamus et se essentium, si Poetetur in statu possibilitatis tantum vel etiam si si potetur abstracto modo, prout sellioe est Leo essentia tion autem ossentia
hujus individui. aliis verbis, essentiam, rout in defini-
153쪽
DE POSSIBILITAT ID RERUM. 139tione aliqua eXprimitur, ab Xistentia disseri e realiter: quia existentia diuit realitatem aliquam, quam essentia non didit. At V. si essentia neeipiatur prout est in statu Phy- Sico, et Cum ea leni Comparetur existentia, ista duo alii didunt se litor disset re inter se, alii id negant. Pro utraque Selitent in Stant magni ingonii viri. Si nobis li00 taliquid hae de re dicere, ut iis adh20rere non POSSUmUS, qui sunt sentiam de reali distinetione videnter falsam atque
absurdam pronuneiant, Sic fatemur rationes, qud ad ren-l0m disti notionem probandam asseruntur rem non Vin-Cere. Perpetuus sit transitus a statu intelligibili ad
Statum PhySieum essentiη atque ea qui de HSSentia abstrae tu et de ali diei debent, ne nemine negante die untur, ad essentiam realem et in Statu physios transferuntur. Quaestionem dirimere non vadat; quisque in Suo SenSuabundet.
181. En quod non 0Xistit sed ad Xistendum est aptum, dicitur ossibile. En possibile set ens Xistens in aliquo conveniunt, et in aliquo discrepant. Conveniunt in generali ratione titis, quod signifieat rem, abstraetione laeta ab sexistentia vel non-0Xistentia diserepant, quatenus en Sexistens est aliquid tum in ordine physioo titii in Ordine metaphysi eo vel intelligibili dum se oontra sens ossibile est revera illi in ordine libysto est aliquid dumtaxat in ordino intolligibili et metaph3 fleo. Quoniam de sente possibili agore hie intendimus de ejus definitione et natura quaedam Subjungimus.182. Possibilo in gener dieitur id quod Xistere potest ut autem existere possit, debet intrinseo et ea trinseo esse possibilo. Aliquid dieitur intrins000 possibilo oil So quod non repugnat repugnantia Vel on-repugnantia inde ruitur, quod notae eon eurrentes ad efforniandam determinatam aliquant sesentiam ad in Vieon conversiant Vel Sestus. Quare ut iis intrins000 ossibilo si id quod est immune a Contradietione in suis notis otistitutivis cita
154쪽
Hiis intriti suo impossibile est id quod in suis notis constitutivis contradietionem involvit. Aliquid autem dieitur eXtrinsece OSSibile quando datur causa ejus meiendi ca-ΡaX; qua desieiente, en diuitur Xtrinseco vel physice impossibile. Jamvero relate ad Deum illi est X trinseee impossibile, quia Deus infinita potentia pollet relate
ad Creaturus qui edam omnino in i ossibilia sunt; quaedam SeeUS; Uὶedam ossibilia uni impossibilia ultori. Hi nedum intrinsula ossibilitas est absoluta e X trin Seon Strelativa. Quoad extrinse eum ossibilitatem nulla alicujus momenti ii iter liliilosoplios controversia est. ConVeniunt generatili in potentia reaturarum solum osse ut modifi-Care OSSint re jam Xistentos, non autem uiuere ipsas res in potentia autem Dei ut moero possit ipsa reS, Seuentia ectoto Per creationem rodueere. Ergo dum relato ad creaturam soli modi relato ad Deum non solum Diodi rerum, Sed etiam ipso res sunt possibiles. At a Xima xiguit et viget controversia relate ad intrinse eam possibilitatem Si enim quaera ulide a proveniat alii alio modo
183. Impi iii iis a tot possibilitatem intrinse eam nullo
modo pendere a rebus X istentibus; quia non ideo res Sunt ossibiles quin existunt, sed e Contra ideo Xistunt quia ossibiles. Praeter entia reatu non datur nisi ei sinerentum hoc autem unum est, Deus Ergo ossibilia pondent a seo. At in Deo datur potentia datur voluntas datur intolloetus datur essent in quaeritiar ergo a quonam e his, proprie loquendo, possibilitas interna rerum P0ndeat. A divina potentia reponunt quidam ; alii e contra a divina voluntato alii ab intello otii 000ssario intelligente divinam essentiam. Primam sententiam defendit Ooliam ut quidam Soholastidi alteram Cariosius Drd Sertim tortia est communis Seholasti eorum doetrina. Hano
unum ratione ni reddere intrinseo: possibilitatis rerum antequam Probem VS, aueam tunda sunt.
155쪽
DE POSSIBILITATE RERUM. 141 184. Deus cognoscendo SSentium si iam cognosei aliae Suis attributi ut est . . necessitas e Xistendi vid
reliroesentari, non uidem modo infinito prout in e Sunt
sod modo quodani finito, et i in Sub forma aliqua. Istini odi si cogniti, quibus SSentia divina liquatenus imitari possit constituunt idea divinas, juxta quas Deus produc it quidquid per liberum ne tum Sud voluntati pro ludit. Unde des divinae Sunt ea emplaria rerum res sunt ea emplata. pd autem re in dupliei statu speetari POSSunt antequam Xistant, dum existunt videlidet tirout potentiam diuunt ad Xistendum, vel prout de faeto0Xistunt. In primo usu habemus ossibilia in altero, HXistentia. Quare possibilia non sunt ipso ridet divitiae,
sod sunt id quod sori pol si juxta deas divinas ut Xistentia sunt id quod notum est uXta iisdem ideas. Unde ut ideo sunt cognitu imitabilitates essenti diviti p0, sic possibilia, proprie loquendo sunt imitabilitates divinarum id earum. Quapropter possibilia labent fundamentum proXimum in intelleo tu divino remotum in essentia di-Vina quae duo conjungentes diuimus possibilia pendere ab intellectu divino necessario intelligente essentium divinam Vel etiam pendere a divina Sesolatia, quatenus haec divini intollo eius objectum est His de elaratis Statuitur:
Distinet one foetu inter in te; nam et aeternam p088ibilitatem, a88erimus interno possibilitatis rationem 1 non pendere a divina potentia ut olium et quidam Soholustiolp08uerunt nec . a di in voluntate, quem ac nodHm Carte-8iu putavit verum 3 u divino intellectu necessario cin08cente diverso modos, quibus essentia divina po88it reliquo
156쪽
142 METAPHYSIC GENERALIS.185. 'PAus ril,lio urgii molito confirmatur Nam: 19. Possibilia noli dicunt aliquid Xtra CauSam OSitum, sed tantummodo meram alititudinem ad Xi Stendum quapropter non Sunt aliquid i hysicum, sed liquid idente, constitutum X eo quod not00 ac aliquam determinatam essentium eo nourrentes, minime repugnent; Atqui potentia non respieit ens deale, quod est proprium objectum intellectus, sed PhySieum Ergo.
2'. Si aliquid ideo ess0 possibile, i a Deus id fauere potest, ideo etiam aliquid esset impossibile, qui Deus id
in Cere nequit absurdum OnSequora S, poneret quippe limites divinci potentipe ergo et ante Ceden ut Surdum St.
Impossibilitas aliquid si ieiendi tune cluidum non contrahit
potentiae amplitudinem, Cum re it Sa et Ugnan OSt.
Num, Una ea quae repugnant sint iliit si Deus diditurea facere non osse id ideo est quia non ossunt fieri, Seu non habent rationem entis. At Si repugnantia notarum non attenditur, et ratio internae impossibilitatis a pol sentia divina derivatur, rerum impossibilitas unio in ipsius potentiae defectum et limitationem refundenda SSet. 3'. Quid quod hae admissa opinione, ridicule 1 OPSUS d divina omnipotentia esset loquendum 8 Nam eur Deus dicitur set si omnipotens eorte quin ea omnia emeere potest quod OSSibilia sunt. Qu*dnam autem essent pec
possibilia Respondet etiam a quo divina potentia
potest. At quienam est rentura ud non OsSit ea qu*0 potest Omnis igitur reatura esset in suo ordine Sicut ipse DeuS, OmnipotenS, quod absurdum est. Si ergo absurda vitare Velimus, ad rationem aliquam divinae potentipe
186 2 PARS. In altera hau parte Cariosium confutamus. Rejectam jam opinionem alii Verbi proponens, illud Cartesius reputavit possibile vel impossibile, quo diale esse decreverit libera Dei voluntas. Sed se stantehac opinione, interendum est nul im SS Veritatem neceS-
157쪽
DE POSSII ILITATE EXTIUM. 143 Sariam, et intelleetum nostrum errai' vel quando firmissime ass2ntitur Veritati, quia ju Oppositum repugnare in se cognoseit. Id autem eum Seientiam omnem Vertit
tum inevitabilem reddit scepticismum. Quapropter recte Cartesium metapllysio: eversorem voeant udra Orth Syst. inteli. e. 3 et Clari i8t. Dei e 1 quia MetaphySista tota quanta est in veritatibus inaniritabilibus fundatur. Hii quippe ad lituit opinio. S. Si ossibilitas et impossibilitas a libora voluntate se penderent, Deus poterit faeer ut sit possibilo quod est impossibile et ieeverSa, ne
proinde poterit aethiare contradictoriari Atqui ou repugnat Dam meiendo contradictoria e moeret nihil. 3 . Tandem propona Cartesio an Veri nomitiis homo naturaliter XiStenS, absque Orpore nostro Simili et anima rati Ἀ-nali destitutus inter ni in possibilia nee senseatur Si sibi Constans QSSe Velit ho unum res Ondeat oportet Proi Susignoro non enim id in ilia revolutum habeo. Sola nim livina revelatio iotest homini manifestare a uiae Deus libere fauer potest. Quantum nutem hujusni odi est On- Sum en Sui Communi opponatur neminem latet.
187. PARS pde pars duo ponit: 1V. Possibilia formaliter loquendo eon Stituuntur per intelle et una divinum. Num M ut optime argumentatur Liberatore opus nolendum antequam fiat, endet ab intelle et u artis eis is cujus idea denominatur. In tantum enim aliquid ol,j0etivo est et a nihilo absoluto distinguitur, in quantum idea aliqua mentis ontinetur ad cujus imitationem mei potest Atqui possibilia nihil aliud sunt nisi re ereabiles, et ad Deum tanquam ad artificem referuntur Ergo ab Ejus intellectu in quantum sunt dependent. - , Praeterea possibilia formaliter considerata sunt sentia logica Atqui uti logi eum ab intelle et u constituitur in proprio orditi idouli Ergo possibilia propriam distinctam realitatem logieum non obtinent, nisi auue dente aliqua cogniti O- ne Atqui, nisi magi quam unum en primum et imprO-
158쪽
344 META PHYSICA GENERALIS. ilia et una adinittere velimus, ista cognitio ea est quani habet livinus intellectus Ergo 29. Possibilia remoto fundantur in essentia divina. Cum enim intellectus divinus ideas eo Deipit uXta quas res rodito possunt, aliquGd Objectum contempletur oportet, cujus varis imitabilitates
ipsas ideas constituunt Atqui objectum istud si divina ossentia, ne aliud ab essentia divina esse potest, siquidem nilii clatur praeter Deum Ergo possibilia ultimo in divina
Di me ultatus plures se iis filiae 1 pdnotaVimVS, Vel se argumentis allatis ad probandam theSim solutae manent.
Qui edam hi subjieimu S. 188. Dioes Si possibilia a Duo senderunt in absurdali)'lothesi Dei non existentis, nihil oneipi posset ut ossibile vel impossibile; vo certe quin ad eam hypothesim re eurrumias, te possibilibus Cogitare non OSSemii quineogitaremus de Deo Atqui utrumque experientia ipsa docet esse falsum Ergo. Respondeo 1'. In absurda hypothesi Dei non Xistentis, tollitur omne Verum omnisque int0lleolus id 0reipiendi Capa X. Haberemus urum nihilum. Si autem hae saeta hypothos aliquid videtur adhuc esse ossibilo, id ideo est quia, Sublato Deo, intactum relinquunt ordinem objectivum qui ab Eo originem habet, ne intellectum nostrum qui ab Eo Xistentiam redipit. Quare Deus simul tollitur et noti tollitur; tollitur, ex hypothesi ; non tollitur, admittendo ea omnia quae in Dei existentia fundantur. 2'. Cogitamus do possibilibus, quin cogitemus de Deo.
quando praeseindimus ab intima natura et esse reali possibilium cono. quando inquirimu in intimam eoruni uturam et realem entitatem nego. Objectio probat rerum possibilitatem non esse cum Deo contie Xarai quoad quamlibet apprehensionem, quod ultro concedimus Sed argu-
159쪽
DI POSSIDILITATE INTIUM. 145m nta, quibus Stabilivimus ille Sina intiniam atque letiam possibilitatis cognitionem inbero no non OSSe Oeent, nisi ad Deum RSSUrgam US. 189. Di es II. EX nos fra thesi iura sequuntur absurda. Essent in Cilicet divina omnes eontineret essentias; deStrueretur Oneelitu Crentioni S, quae Onat productio ex
nihilo tolloretur simplicitas Dei, siquidem plures in Eo
admitterentur deae, te. 'Respondeo en absurda minime sequi Si res re et intelli gatur. Nam ' Essentia divina Continoro ess0ntius Omnes realiter, Nereo tamquam Templar, di8t. tanquam ex mplar virtuale et radicule o)io tanquam X emplar formule, ne I9. Quae est Onsio clara si, si diuta in hostrecolantur. 2'. Coneeptus orentionis, ut in Cosmologia dicetur, Xeludit tantummodo physicam aliquam realit
tonari quia si res e toto seri debeat, re quae sit ant0- quam sint physio nullo ni odo Xistit ut minime volu litro faeisenda possibilitatem immo si hane excluderet hoc ipso orentio evaderet impossibilis id enim quod sit, antequam sat, nulliam repugnantiam in eludor deb0t. 3'. Quod idearum multiplieitatem Speetat, nunc diuore sumulati lotis divinas non ideo die plures quia plures ero optiones in Deo admittuntur hoc quidem simplieitati divi ut omeli. Nomine deae hoc in loco voti it torminus divinae ognitionis, qui tot sunt quot onei piuntur ossentire divini imitatione S. 190. Diees III. Fauultus supponit Huni Olijeetum. Ergo intellectus divinus etiam Supponit ossibilia, non
Re . Supponit a iquod objectum in quo intello otio
fundetur, cono. Supponit illud ipsi/- 0 eotum quod onstituit; ubd.; fundamentaliter, o)io. formaliter Nw0. Certe
intellectus ipso divinus dum aliquid intolligit, obj00tum
habeat oportet, quod intelligendo, alia etiam cogni Sunt. Hoc objectum est divina essentia, quam contemplando,
160쪽
146 METAPHYSICA GENERALIS Deus cognosuit muli is sinitis modis roserpesentari posse ad e X tra. Istae auten imitationes non sunt formaliter in divina SSentia, ut V. g. imagines rerum essent in aliquo Spestillo, Sed fundamentaliter modo quo explieavimus in th0Si.
191. Di es C. Tota hae quaestio nominalis St. Omiles quippe divitis perie otiones sunt quid unum in Deo; ergo qui defendit internam rerum possibilitatem Pendere e liotentia vel voluntate divina hoo ipso dicit eam ab intellectu divino pondere. ReSponSici, quatenus hoc in loco dari potest est haec. I ieet divinae serie et tonos sint quid unum realiter, tamen aliquo paeto distinguuntur; quia earum Oneel tu non idem formaliter Xprimunt. Si eo neoptus potentis dissert
leolus et ita porro. Quare ho ipso quod essentia divina infinita sit se id quod si infinitum, unico sinito nutu
adpΘquate nequeat Ognosei, Sequitur OS iure habere eoneel tu S, qui liuet inter se disserant, ad eamdem tamen infinitam referuntur realitatem. Quoniam autem nos ita Deum Oneipimus et cone elitus nostri fundamentum absent in infinita se perseetione re et agimus eum OXPendi-mUS quanam ratione rerum possibilitas e XΡlienia da sit utrum per Dei potentiam, an voluntatem, an intellectum.
D liis fusius in Theologia naturali.
DE COMMUNIBUS EXTIUM PROPRIETATIBUS. 192. Proprietates, de quibus hic agimus, eae Sunt quae
omni enti conveniunt. Tres enumerantur ad qua caeter aereducuntur unitas Sollicet, veritas, ne bonita8. Ut temporis compendium faciamus, de Singuli Sic agemuS, ut quae