장음표시 사용
171쪽
si in proprium objectum enclit illud quo appotit. Sie in homine dantur facultates sensitivae et dantur intollectivae; his stiritualia, illis materialia bona respondent. At facultates istae, hoe ipso quod in eodem ente sunt, ordinat p00sse debent ergo requiritur Subordinatio quaedam; upetum hab0 tur cum 'di tendenti .e, quae ritieeps est totiusque natur00, eae erae Suli Ordinniatur. Hi ne bonum vel umostri'. illud quod prinoipali sentis tendentis Convenit; R. illud tiam quo cita seeundariis artialibusque tondentiis satissa it ut principali tondentipe non adversetur. Quod si adversetur lio et aliquod obje etiam Sit in se bonum, et sit bonum rebite ad hanc vel illam adultatem quia illi
eonVenit non est revera bonum relate ad totum enS, quatenus majus illius bonum impedit. Unde bonum verum os illud quod talo est cujusmodi Xistimatur; apparenS, quod non est bonum liuet existimetur 211. Hoc ipso quod bonum est proprietas truti Scendent alis, omne ens est bonum. Esto'. bonum sibi. Nam quidquid est, habet sentitatem aliquam, qua in Suo SSe OnStituitur se eundum aliquem gradum perfectionis Atqui Perseetio qua quodque constituitur, maxime illi convenit;
Ergo quidquid est, habet bonitatem qua sibi bonum est.
Est 2'. bonum alteri. Nam omne en habet eum aliquo alio naturalem quemdam proportionem, vel ut auS eum esse tu vel ut pars cum toto Vel ut necidens eum Subjecto et vidissim Pi peterea, nihil est quod ad alterius litis perseetionem, deleutationem, utilitatem Vel non conserat Vel conferre non possit. Id manifestum est si latin reata spectentur. At cluid relate ad Deum omnium creatorem Certe creaturae diei nequeunt Deo convenientes eodem modo quo Ipse est eis conveniens, scilleo tanquam bonitatem eis communieans; sed Solum ut opera decentia Ipsum, Ipsiusque sapientiae a bonitati a te consen
212. SP quidquid ist, bonum est, num inferre ieet:
172쪽
158 METAPHYSICA GENERALIS.eruo nullum malum attir Non OSsunius mi quaestioni satisfacere nisi prius dierimus quid sit malum. Malum non si aliquid positivum; sed consistit in privatione erfectionis, seu in deiectu illius quod ens natum est habere. Undo malum definitur privatio perfectionis Vel arentia per feotionis debito . Duae isto desinitiones aequivalentes sunt; quia privatio non Si mera arentia alioujus, Sedearentia alieujus quod natura elatis requirit. Si mera rei carentia spe etetur, habetur illud quod Loibnit gius voeat malum metaphySi eum, quodque non nent con Siderare. His positis, quatenus malum nihil o Sitivum est, potest diei non esse aliquid subintelligendo Positivum est tamen aliquid quatenus consideratur ut privatio. Prout autem perfectio quae in ente desideratur, speetat ad ordinem physicum Vel moralem, malum ipsum est hysteum vel
213. Quoad mali originem tria notanda sunt 1'. Malum nonnisi in Subj0 et bono esse osse 2'. Mali ausam Semper esse physi e bonam 3'. Bonum nonnisi per aestiden eSSe causam mali. Nam a Cum malum denotet carentiam perfectionis debitae, atque Carentia hae nequeat existere nisi in subje et aliquo, relatione habita ad ipsius apaeitatem; cumque Ub-jectum erie etionis iis sit, et ideo bonum jam apparet malum non nisi in subjeuto bono ess posse. Hinc prine i- Pium Summe malum est quid ontradietorium; siquideme totali privatione boni non haberetur en aliquod, Sed nihilum. ι omne malum, eo ipso quod est perfectionis arentia, habet, ut aia Sam actionem alicujus subjecti e qua malum Consequitur Atqui omnis aetio in se inspecta quid bonum est, et ad subjectum bonum pertinens Ergo n-lum habet pro causa ipsum bonum. Maliam V inquit S.
Thomas De Div. Nom. o. IV. is defectus boni quod natum est et debet haberi Quod autem aliquid deficiat
173쪽
DE BONITATE ENTIUM. 159 a sua tanturali 0 debita dispositione, non potest provenire nisi e aliqua Causa trahente rem Xtra suam dispositionem. . . . ESSO autem Iusam non potest Convenire nisi bono quia illil potest esse causa, nisi in quantum ostenS. Omne autem DS, in quantum hujusmodi bonum
o Causa bona malum emuit non or Se Sed per aestidenS. Et Sane, Sive Sermo sit de ausa libera sive de
sed quatenus aut ab intrinseco, aut Ob impedimentum X-trinseeum desiuit in causando vel ex o quod id quod a causa sit, et Si in se bonum, et intenditur a causa ut bonum, alicui malum accidit. Atqui in utroque casu malum Si er aestidens. Ergo non nisi per aeuidens bonum Si auSa mali. Cl. Harpei S. I. Metuphysios of the , hool, Ol. I.)
DE SUPREMA ENTIUM DIVISIONE. 214. 0nuralis eritis divisio est in ens quod est substantia, et iis quod est eoidenS. Hae duo genera sunt Suprema quibus quaeque inferiora genera et speetes Sub- ordinantur. Primo gemit de Substantia et accidente generatim deinde de supposito et persona demum de Separabilitate quorumdam accidentium a substantia. De quibusdam accidentibus speciali modo loquemur in capite
Sequenti. ART. I. - DE SUBSTANTIA ET ACCIDENTE.
215. Substantiae et accidentis notiones habemus Pri0-
174쪽
160 METAPHYSICA GENERALIS. rem por id philosoplii plerique de elarant ii sit is per se Posterius auteni Oeant en ea isten in alio et per aliud Porro Substantia noli dieitur ons Per se ae si non indigeatenus ira qua Sit et Conservetur id enim solius substantis insinito proprium est Sed dieitur per e, Seu in Se quatenus non indiget Subjeeto eui in Pereat et a quo sustentetur. Iste Conoeptus est absolutus, et convenit cuilibot substantis cum inittae, tum infinitae. Substantia sinita potest considerari etiani elati e et Oe modo spectata est sub ieetum res otionum variabilium seu ae identium. EX hau consideratione desumptum est oeabulum sub8tanti εἰ lipeo enim ita dicta est quia aliquo Diodo sub-stat ne uidentibus. Aecidens autem, ut diximus, est id quod existit in alio tamquam Subjeeto eui inhaerent, et a quo Susten
216. Tradita a nobis do finitio substantiί non respieit Substantiam aliquam particularem, seu non diei quid determinata Substantias intrinse eo constituat Verum quid Sit Substantia generatim poetata. Quid hanc vel illam Substantiam intrinse e constituat, determinari nequit poriniri L eoas earumdem differentias ad id enim requireretur ipsarum essentiarum intuitio, qua caremuS. Pal tioulares substantius distinguimus per ipsarum proprietates esse et usque quos pereipimus adhibemus Settieet generalem notionem substantiae Veluti genus ritiam eontrahimus ad aliquam determinatam substantiam per determinatas qualitates quae ipsi inhaerent et e quibus erit quidam esse eius dimanant. 217. Diximus plerosque philosophos substantiam Voeare
in per se. V Hane tamen non tradunt nee tradere OS-
sunt veluti veri nominis definition0 m. sed ut definitionem late Sumptam. Vel potius descriptionem. Desinitio enim
Striete sumpta non habetur nisi quando res delinitur per genus et disserentiam; patet autem De en ut genUS, nee per se ut disserentiam posse considerari.
175쪽
DE BSTANTI, ET ACCIDENT R. 161 218. Juvat hoc loco timuero quasdam substantia definitiones, quae Vel Pel4CUlΟS O Sunt, Vel Certa parum rem do finiunt. Cariosius substantiam definivit orem iisdita sexistit, ut nulla ulla indig0nt ad xistolidum. V Quidquid sit de auo totis monte, Verba in malo Sensu necipi OS-Sent; et in revera necepit arueli Spinoga, qui X ipsis uniuitatem substantis deprompsit Solus nim Deus nullo alio indiget ad visiondum Substaniis desinitio a Cousinio tradita panthoismum redolet. Si enim substantia, ut ipse dieit, sest iis quod nihil ultra se in ordino ad XL
Stendum Subaudit, ' unicum certe tis jusmodi existit: Deus. Desinitio autoni quam Hibnitius tradit Coti optum SubStantii a causiae eone optu non satis diseriminat, oeat quippe Substantiam insig0ndi viti poditum. V219. Quoniam de substantia agimus, sententiam Lookii Silenti PrὶUterire non possumus. Asserit hie laetor Es- say book d h. 23 nullam nos substantia i eum habere eo quo nomine ilia aliud Venire quam eongeriem qualitatum ignota ratione o0Xistontium Latio cur in hane Senientium devenerit, repetenda Aidetur tum e eo, quod non distinxerit inter substantiam generatim Sumptamo substantias determinatas tum etiam et Dra Sertina, X praepOStero b Stemate, quod propugnat; iren originem idearum. Si nim idem id solum XPrimerent, quod XPlicite sensatio refert, eum substanti P0 dea, tum quamplureSalii e X dearum catalogo xpungi deberent. Sed do idearum Origine in Psychologia sermo erit Mis 00laratis:
1. Notio substantio maxime reali e8t. Sententia autem Loehi asserentis nomine substanti e venire convertem qualitatum onota ratione Oeaeistentium 2 fal8a in se est, et uoto contradicit. 220. 1 PARA. Ida notio maxime realis est qua ecit Si re-
176쪽
162 METAPHYSICA ME UERALIS.rum naturis depromitur, ut luo Ponto Xurgit e X Xperientia Atqui jusmodi est notio substanti: D; Ergo maXime realis die0nda est. DiXimus substati tim notio non dupli-Cem Sse aliam imperseetum, perfectum aliam illam respleor Substantia sinitas tantum proinde quo definiri
subjoetum Constans mutationum qu e senti a veniunt ;hane ad omnin X tendi, Polite reaque diui in per se Statis V in sensu SuPorius explicato. Jamvero illud pri
Seon S; modo unam, deinde aliam figuram se ipit. Idem dieas de Subj0oto cogitanto, quod idem Certe Perseverat in ass0etionum varietato. EXitido notiones duae habentur, litarum altera refert aliquid quod mutatioties recit it, altera repro sentat aliquid quod in his mutationibus reiaeeodit, Vel ab eadem recedit. Hoe noeidolis, illud substantiam nominamus; proindeque ut linia dicimus mutationum sub ieetum si illud sub et mo Lyeutionem. Rudem hanc notionem intello eius, ea lovi X orientia inniXUS, 0xpolit. Nam si sul)j0otum illud modo unam, modo aliam redit,iat modi sontionem, reet eo noludimus Starum nullam determinate sumptam Deoessariam esse ad subjeeti Xistentiam quin id quod nee sario est, ita in sente est, ut ab eon beSS Non possit. Ergo sui jeotum iis non indigo ut sit; ergo notionem habemus senti quod per se est, neque indiget alio ut inlissereat quod rodeis Substant in Sonat. 00 mirum videri debet si in desinienda substantia, ab accidentibus i sescindamus. Nam notio oujusque rei in eo
ΡΓΟΡri Ponenda est, per quod ipsam constitui intelligimus; Atqui substantiam constitui intelligimus X eo quod esse in se et non in alio habeat Ergo, si istud tantum Osinitio XΡrimat, eam reotam existimare debemus.
221. 2 PAPA Post ea quae ViXimu Suppa Vacaneum ridetur agere de Lookii sententia; attamen dire et illam
177쪽
DE SUBSTANTI, ET ACCIDENTE. 163
impetere juvat quo majus robur aeeipiat jam datum argu mentum. JuXta Lookium ipsiusque asseolas substantia nihil est aliud quam qualitatum eongeries Atqui qualitates Orieipi nequeunt, nisi admittatur aliquid, oujus qualitates esse dieantur Ergo qui admittit quo litates eorumdemque subjoetum insiliatur is pugnantia asserit. ReVeru a notio qualitatis liquid denotat quod rem non onstituit sed rei onstitut00 advetiit. b Prodierea qualitas nude sumpta est quid abstraetum ergo ut talis neu Xi-Stit, nee Xistere potest. - Aecedit quod qualitas sit quid relativum, orgo ad aliud ordinem dieit quod alterum est substantia. Ergo illo sine hac admitti nequeunt quod adeo verum est ut ipsum Lookium non fugerit. Xam licet negaverit nos identia substantis liabore fatetur
l. Q. See 4 DOS CODeipere non OSSo quomodo qualitates sold subsistant, is supponamus aliquid in quo existant et a quo sustententur. Si ergo id ne eessario est supponetidum noratio Lookius se ipsum confutat Id mirum non est. Error Constans ibi esse nequit, veritasque Vel invitos quandoque percellit. 222. Lookius domum contendit Oees quibus Substantias signis eamus. Dilii aliud Xprimere quam congeriem qualitatum quilius e instanter meimur. O nullo Omnino fundamento asseritur, cum aliud hominus intolligant quando substanti ae aliud quando qualitatis nomon adbi boni. Nominis significatio quam Lookius ti adit anto ipsum ignota erat; et post ipsum a nemine Si ipsius asse-ela eXeipias, Surpatur. Commentitiam esse ejus interpretationem ipsa nominis ethimologia ostendit. Substantia enim, si nominis Vim poetes aliquid denotat quod alteri sub-stat aliquid in quo alia onuntur ut ipsius eorrelativum ae idens in X primit, quod subjueto Hoedit vel id quod subjectum modissent unde neςidera voeari etiam solet modus. Reete igitur diximus Lochi Pollinionem
178쪽
223. Ens quod non Stoecidens, multiplieiter speetari potest vel in quantum Xistit in s ut non in ullo; et inquantum est operationi Prineipium vel in quantum sese possidui et si sui juris. Primus eo neeptus Xhibet substantiam, de qua egimUS; alter naturam mus desinitur: substantia prout in eludit vim oporandi V vel otiam prout est prineipium operationum, ad quas ordinata usi; V tertius demum, si generatim consideretur, quin attendatur utrum illa substantia intelleotualis sit volSecus, Praebet lipp08itum aut gr*deo nomine hypostasim: per8onum e Contra, Si respioin ens intelligentia praeditum. Porro Cum Suppositum et persona, Si rationalitatem eXcipias, aetera liabeant communia, qud nos in hujus lutaestionis de elaratione de persona die emus, aeque dicta
intolligi debent de SuppoSilo. 224. 0rsona triplio determinatione insignitur: R. est
substantia sinu Maris I S. haec substantia singultiris stinterera; R. hae substantia singultaris et integra est tota
in se et ui juris Personam esse Substantiam non est cur probemus nec identia numquam eo nomine donantur; quod autem lipde Substantia sit Singularis, non minus
evidens est. Solent quippe philosophi substantias dividor in insulare et universalex Vel quod idem Sotiat, in primas et se ei indus. Substantipe Singulares vel primim sunt substantiae determinatae, rea liter Xistentes substantis uniVersales, Vel Secundἴ0 Sunt genera et SpecieS, quae undamentum quidem habent in rerum naturis Sed,
ut sie, minime Xistunt. Atqui dubitari nequit quin persona sit iud realiter Xistens et en determinate sumptum respieiat Ergo persona Substantia singultiris diei debet. - Haec Substantia singultiri ut sit persona debet
179쪽
DE SUPPOSITO ET PERSONA. 165esso int0gra id est habeat oportet qu00 cunque nata est habere non quidem Parte Omne inteorante 8 quarunt lude iam abesse OSSint quin integritas, de qua hi loquimur, desit Sed artes Omnes essentiales, qud illam Onstituunt, et sine quibus non esset illa Substantia, verum alia omnino diversa. Hane, inquam, substantis integritatem persona requirit. Nomine enim persons intelligimus aliquid perfectum in ratione substantiost Atqui ab hac serie etione desideret, si in ea desideraretur integritas essentialis Ergo lisse illi inesse debet. Demum, ut sit persona, si de Substantia debet sesso tota in se debet selli re ne aliis communieari ut aliquid vel logisto, vellent iter Commune Deo ad alterum ordinari ut aliquid ipsius Persona Se ipsam habet; quod ut magis doterminemus, addimus notam illam sui juris. V Hune chara Cterem et Scinae OnVenire Vel e eo Patet, quod et Sotin
Sit Subjeetum omnium attributionuni, vel sit illud ut Omnia qu0 a natura sunt, ut propria, attrit nuntur. Substantia, upe hoc modo existit, dieitur ub8ῖ8tere et ipsa persona dieitur ub8ι8tentia, Si de VOX Oncrete necilitatur. Subsistere enim non idem signis eat a simplieiter sexistere; sed ira existere ut ens Sit totum in Se Seti SuSuperius XΡlieato. Modus iste abstraoto Consideratus diei solet itimus substantio terminus Vel ultimum complementum. - Stat ergo, praetor singularitatem et integritatem, totalitatis etiam rationem l ei Sonam Compleoli. Porro, quum Substatilia nequeat esse integra quin Sit singultiris nee tota in se et sui juris quin sit singularis et integra, persona definiri breviter potest: substantia vel natura rationalis tota in se V a qua definitione Si demasus remo attonalis hal obis si id sit suptiositum.
225 Ab his minimo abludit vulgata ursonae desinitio, tua, Boetio praeeunte persona dicitur ration lis natui de individua substantia.' Si nim o in dioidua re et et
180쪽
166 METAPHYSICA GENERALIS.urotain Substantii realitatem de temni lint e. e 1 SOtinui esse substantiam Singularem Sive rimam tum d)ossuntiatem substantis integritatem tum lemum substanti90 Perseetionem, qua eon Stat tota in se. Hoerevera sonat initi iduum SenSu trietissimo Sumptum. Vo autem ratio νι alis adllibetur latior Sensu, unionus
sextunditur ad signifieandum naturam intelligentem quo Sensu etiam nolit, debet in desinitione a nobis traditu.
226. Nisi revelatio praetuleret, mens OStru num quam suspicaretii naturani Ili Uam OSSe esse Singularem et
integram, quin Sit in Se tota, Proinde ille luin Sit ei Sona. Id tamen id do eo mur. Nam ut nihil dieamus de satietissimo Trinitatis mysterio, ei mus, Per divinum revela
nam liuet sit substantia Singularis et integra. Habita huc re velutione, etiam ratio, quantum satis est, intelligit cur ita Sit, et esse debent sollico quia cie ipso quod sueta sit natura verbi Dei ab Eoque possideatur ut aliquid Ipsius, natura humana non est in Se tota et sui juris. Unde in Christo admittere debemus unitatem person* eum natura dualitate. Hi ne tui in iam in Ipso mi dantur natur20, duo etiam dantur Perationum genere et ilia Diam una datur Persona, eaque divina hute, uXtatio tum nutum laetiones sunt suppositorum,' notiones utriusque nuturi tribuuntur. 90tera theologis relin
quam US. 2. Me clistinctione inter naturnin et DorROrium.
227. Natura dupli litor potest oti siderari: et quatenus sub ea tantummodo ooneipiuntur notae essentialeS, Per qua Sub ali ilia poete eontinetur, quasque definitio XΡrimit; et quatenus speetatur oneret O mi do eum omni realitato quam habet; ut si natura Singulari et integra. Hinc cluando inc uiritur quid naturam inter et tersonam intersit, determinandum sedulo est quonam modo naturu