Summa philosophica juxta scholasticorum principia : complectens logicam et metaphysicam

181쪽

DE NATUR, ET PERSONA. 167aecipiatur; hiodriiii iegligi int, eum plura die unt, quae ad rem minime faeiunt; tum etiam ultoribus quibusdat doctrinam attribuunt, Ud istortim mentem Umquam

subiit. 228. Hae ueta distinetione si natura ne ripiatur priori

sensu et eum a Conferatur et Sona Cum nratibus quaeliabet, personam n natura realiter differre videns est quia nutu a non ea primit totam illam realitatem quam per80nasioni ieret. In significatione natui pse in luit S. Tliomas quod lib. 2. ineluditur solum id quod est de ratione

Speuiei Suppositum autem non Solum habet me inus ad rationem Specie surtinent, sed etiam alia, qud ei ne uidunt; et ideo suppositum signatur Per totum natura nutem Si' equid litus ut pars formalis.' Atque hiae ratio est, Uridem sanetus Doetor dieat, tum loco ei tuto tum alibi assim distinctionem hanc realem, quam is in omni rentura ea reperiatur, in Deum adere non OSSe si uin Deu non modo e Sine Cessario XiSten S, Sed etiam si absolute simplex; ita ut nulla detur in Eo persedito, up sit Vel Sse OSSi troaliter distineta a divinuissentia. Ergo in ore turis realis est distinetio inter naturam et Personam Si naturn liri ilisensu oeipiatur. At est ne idem idendum, si natura creata, altero SenSuraecepta, eum persona conferatur Idalii affirmant, alii Dogant. Diuunt alii naturam eonstitui totam in Se per realitatem quamdam a roalitate naturiae singit iris se int0grs distinetam qua realitate Si natura. non quidem naturaliter sed supernaturaliter, carent, nequit diei, nec est persona. Alii Soeus utant; quorum opinio, quum probabilior nobis videatur, fusius XΡlieanda est.229. Dodoni rgo alii personam idem esse re ae naturam Singularem et integrum quin natura non onstituitur tota in Se per alienam Sed Dor suum proprium realitatem dissori e tamen ratione eum fundamento in re, quatent Seadem re Conuel in uno modo est natura, alio modo Con- uel in St ei Sona. Est natura, quatenus est Singultari et

182쪽

tota in se et sui juris. Quapropter si natura Singularis et integra, ei unionem ad aliquid aliud, non absent ut sit

tota in se suique juris, neque habet rationem perSOnae. Putandum tamen non est nil toros isto reponere ratione impersons in aliquo mere negati' Sentiunt quilipe PerSO-nam Speetare ad ordinem Ontologieum Proindeque Onstitui debere per aliquid positivum. Hoe non negant; sed n0gant positivum istud esse quid sentitor distinc tum

a substantia singulari et integra. Verba adhibunt negativa, quatenus chari US XPlieare Volunt per negationem

oppositi illud quod defendunt; at simul deo irant M ipsam

substantiam integram eo quod est in Se tota per Se PSam, non autem per aliam Superadditum realitatem esse hyposta siti seu personam f. Frangelii de Inoarnatione). 230 Auetores rima sententiae hane alteram orieulOSam SSe Pronuntiant, immo erroneam quippe qua admissa ratio reddi non possit cur humana Christi natura non sit in se persona. Respondemus Sententiam hane periculo urere si re et intelligatur in ea enim non negatur omnis distinetio inter naturam et personam quod

Certe non modo PericulOSunt, Verum erroneum Sset.

Quoad rationem additam, reponimus theologo multOS, eosque inter maXimOS seeus utare. Immo nobis videtur, hae opinione admissa Deilius explieari posse In uni nationis mysterium. Lie et niti lium ana Christi natura sit substantia Singularis se intogra, eique nulla desit realitas qupe est in nobis, nihilominus propter unionem eum Verbo Dei non est substantia in se tota ideoque Deo Dei Sonari Unde in Christo uni ea est orsona in quo divina Ad rem Divus Thomas: In aliis hominibus unio an imp et Oi Pori eou-stituit hypostasin quia nihil si aliud prίPter tu duo. In Domino autem Iesu Christo notor animam et OrPUS advenit tertia substantia sellieot divinitas; non ergo Si Seorsum hypostasis id, quod est e uti inni et Corpore OnSti-

183쪽

DE SEPARABILITATE ACCIDENTIS. 169tutu in . omp. Theol. o. 24. Et alibi ΟΡ. . Contra Graecos et Armen. o. Si quis objiuit quod humana

natura etiam in Christo non sit eoidens, sed substantia quaedam non autem nivei Salis Sed articularis, hipe hVpostasis dieitur . . . . et Si diis erunt in Christo hypostasses Considerare debet, qui Si objicit quod non omnis substantia articu iris hypostasis dieitur, sed solum illa, quae ab aliquo rineipaliori non habetur Humana ergo natura in Christo non est eoidens, Sed substantia non universalis Sed artieul iris, eo tamen hypostasis diei potest, quia assumitur a principaliori, Sollidet a Do Verbo.' Domum in Summa thoologica 3 3 Q. IV. a. 2 ad 2 . Naturae assu nil t. non deest propria personalitas propter defectum alioujus, quod ad seriectionem humanae naturae sertinet, Sed propter additionem alicujus quod est supra naturam, quod Stinio ad diVinum personum V p o Divus Thomas cui tamen auctores illi attribuunt opinionem de reali distinctione inter personam et

naturam lART. III. - DD SEPARABILITATE ACCIDENTIS A

SUBSTANTIA.

231. Qua)stio haeo ne Xa est eum iis mus revellatione docemur irea ineffabile ueharistiί mysterium non SI tamen Xtra Philosophi00 ambitum, Si tantummodo XPendatur utrum ratio humana, ut inniXa rinoipiis, demon-Strare ossit intrinsecum hujus rei impossibilitatem vel Seeu S. Unde Xpendendum primum est de quibusdamae eidentibus possit esse qu00stio ae deinde quomodo

tu pestio ipsa sit intelligenda. 232. Aecidentis nomine generatim Venit quidquid substantiae eoneipitur advenire ne eidens enim ab oeido

derivatur, quia rem Supponit cui addidit vel noeedit. EX

184쪽

170 METAPHYSICA GENERALIS. addidentibus alitem ea tantum in Odo lite speetamVS, quod plib si ea nuIieupantur, Vel etiam realia nulli 0dieamentalia,

qua tripliei oee idem designatur se ille et id eui convenit

esse non in o Sed in alio, ut in Subjecto. V Porro ae eidens physieum aliud est absolutuni module aliud. Absolutum est entita quaedam, quae proprie et per Se Substantiam amet a qua sustentatur module est ortu modUS See Hldum quem aedistens absolutum timuit substantiam. Unde utrumque Substantiam meit Sed diversimode unum immediate alterum mediate. Si eui vita virgo immediateam ei virgo quantitatem; quantitas autem immediate ii Sam Substuntium quI quanta est. Hi non agitur de addidentibus modulibus, erum de absolutis. 233. In ipsis autem nee identibus absolutis distinguenda est duplex Classis. Sunt enim i qu00 ne Cessario includunt notualem influxum si Istanti. 0 cujus sunt uel identia, ita ut sine illo iussu Xu in Xistentia Pol Se Vorare non OS-Sint. Id habetur . . in actibus vitalibus. Hi vitales QSSO nequeunt quin Cone ipiantur eum ipso vit de principio;

quod rine ipium si absit et ipsa abesse debent. Cujus

rei ratio repetenda est, non ex eo quod euidentia Sunt, sed e peculiari conditione eorumdem naturiae. 1 poterliseo b dantur et alia noeidentia abs Iluta, quod e Xum istum speetalem eum substantia non habent. Specialem dico quia ista etiam dei lentia hoe ipso quod aueidentia Sunt, ne eeSSario respieiunt substantiam. Sed substantiam. Qui naturaliter inliseret, potest aeuidens voSpieere duplieiter vel quia est tis essentialiter imperfectum, ideoque o Se in rapa seipsum sustentandi Vel quin, Praeter hane e Sustentandi in 'apacitatem non iubet ut sit tale elidens, vel eliden talis naturie nisi Conjun-etum sit eum ipsa Substantia quam amoit. Hi quaestio Vel Satur ire a coidentia secundo Oeo deseripta et de iis

quaeritur utrunt per Virtutem divinam OSSint, neene e Xistere a Subjecto Separatu.

185쪽

DE SEPARABILITATE ACCIDENTIS. 171234. His declaratis 'upestio potest speetari duplieiter.

1'. potestne meti nostra, sui inniXa prinuisiiS 08itive demonstrare ossibilitatem iiijus separationis vel V. ΡΟ- testite mens nostra hanc ipsam possibilitatem ostendere Nesative probando Solliuet non osse ratione naturali

ostendi id ess impossibilo Si priori se iisti ros intelligatur, nobis non videtur id seri posse. Possunt quidem

dari argumenta qui Udam, qui Pernendu omnino non Sunt sed eadem vim demonstrativam non habent Altero ergo Sensu qua Stiotiem Vel SabimuS. 235. Advorsarios line in re habemus, 1 puter aliOS nuet ,- res quosdam Catholicos Mirum Videtur os non deterreri

in Sua sententia propugnanda a mysteriis dei, quo toto corde prostentur. Sed mysterium ueharistit nullam ipsis dissiduitate ni fauore videtur, quia asserunt nocidentia

in ueharistia munere, non Seeundum entitatem, quam prius in substantia habebant, sed Seeundum entitatem esse eluum quatenus uilioet divinpe virtutis operatio textra Sensus et in Sensibus ea omnia meiat et eodem modo, qu00 Substantia Suis Viribus, attraque Sun eXten Sioni limites Daturalitor oporabatur.' H000 Tongiorgi in sua Cosmo igia, vestigiis P. Muigii an insistens. Utrum haec explientio admitti Missit vel eous videant theobigi; nobis quide in non videtur. Sed quidquid sit, id tantummodo probaret nos non indigero hau thesi ad dogma catholicum defendendum minime vero insorviret ad qu*0Stionem philosophico more Solvendam. Id praestabimus in Sequenti aragrapho.

Qua, vis separabilitas accidenti a ub8tantia nequeat ratione invincit, aerio positive demo=ι8trari dicendum tamen e8 hanc eamdem rationem eo devenire non posse ut pr0bet

intrinse eum istiusmodi selyurabilitati repurenantium.

186쪽

172 METAPHYSIC MENERALIS. 286. Ut probet irinooidens, ii per virtutem quidem divi 1ium, a SubStantia, Qui naturaliter liliae rei, Separatum Xi Stere osse, intrinseon Stiusmodi Xistentip repugnantiae principiis rationalibus et Videntibus, ostendenda esset; Atqui haec intrinseon repugnantia ostendi nequit. Eatenus enim separabilitas quorumdam dei lentium a Sub- Stantia repugnaret, quatenuS Videnter Otistaret ibi ea litatem euidentium SSe ipsa minet substantiae realitatem, quo in casu evidens SSet idem a seipso realiter sejungi non posse ; b aut inhaerentiam et ualem ad ipsam accidentis essentiam pertinereri quo etiam in Casu neganda foret possibilitas separationis, nisi per absurdum admitti Velit rerum essent in osse mutabiles. Atqui neutrum constat Ergo intrinseda illius existent in repugnantia probari nequit. Haec ultima minor e parte probanda

237. 1'. Nomini id sentitus illia videnter constat. - Enni mons colligere nequit neque e Cognitione quam habemus de natura Substantiae neque e cognitione de natura b aenomenorum. Non o Primo, quia quomodo probaretur id, quo Sese oorpus en Sibus manifestat nihil esse realitatis distinet: n substantia, quam ratione intelligimus ut fundamentum lipdnomenorum 8 Non e altero quia Xplieite et immediate lis nomena non pro bent nisi Semetit Sa qua ergo ratione lip o propria destitui realitato assererentur Id adeo planum est, ut eo abutuntur hilosophi quidam ad ipsani substantiae realitatem denegandam, Solii Phaenomenorum realitate retenta, qua ipsis immodiat et xplieite obversatur. Evidente ergo noli constat realitatem substanti: et elidentis esse unam

b Quid quod hae ldsentitat admissa diei deberet vel

mutationem realem nullam rebus Contingere Vol mutationem Omnem respleor ipsam substantiam 3 Id sequi pulset Atqui primum Xperientipe, alterum rationi ad Ver-

187쪽

DE SEPARABILITATE ACCIDENTIS. 178 satur Ergo idsentitas illa admitti ne iiiit. Experientia senim docet rem eamdem nune uno, OSten alio modo Se habere; quaedam modo esse, modo abesse. Ista erte sunt quid reale quia Si nihil essent, nequiret eadem res aliter no aliter modisient a nobis obversari. Mutationem autem in ipsum Substantiam adere non posse adversarii non negant et Viden in Se est; quia SecuS, Pro mutationum diversitate, diversam etiam substantiam haberemus. o Hoe idem argumentum alio modo et brevius proponi ita potest Illi id paliter a subjecto distinguitur quod advenire potest et diseedere, eodem Permanente subj0eto Atqui, subje et eodem permanente, nee identia quaedam advenire possunt set disee loro Ergo haec ab illo realiter distinguuntur. - Ergo repugnant in separabilitatis quorumdam nee identium a Substantia e primo illo capit dedit ei nequit. 238. 2'. At ne itio X alio sellio et ab ipsa aeuidentis essentia Fatemur essentias immutabiles esse Sed Degn-mus aetualem Suo Subjeeto inhaerentiam essentiam ingrediae eidentis, ut aestiden est. In hac re duo sunt distinguenda eri yentia inhoesionis et a tualitas inhoesionis. Exigentia inhaesionis ad ipsam naturam uel lentis pertinet quippe quod non habet in Se ipso unde Sustentetur Sed quod aeuidens ita sustentari debeat a suo subjecto, ut ista sustentatio a nullo alio possit Suppleri, quomodo probatur ad ipsam aeuidentis essentiam pertinere Naturale est ipsi ut suo subjecto insit; sed quomodo probatur id quod

SubStantia, ut eausa secunda, Confert ad esse et OnSerVationem uel lentis, idipsum a Deo, ut auSa rima, non Sane or modum Sustentantis, sed per modum causae meientis, Suppleri non osse In quo, qusdso, id repugnat quodnam est rationis rinoipium, cui opponitur Numquod aeuidens in substantiam mutaretur Id tum haberetur, eum aeuidens in o Statu Constitueretur, ut Sustentationem suae Xistentipe et conservationis non aliunde,

188쪽

174 METAPHYSIC GENERALIS. quam ab ipsa sua realitate haberet; Iuod Corte riegamuS, ut e diutis onstat. Igitur ne lite e lao repugnantia

separabilitati potest ostendi.λ

CAPUT QUARTUM.

DE PRAECIPUIS ACCIDENTIUM SPECIEBUS. 239. Non inisendimus hi agere de omnibus Verum de praeeipuis ae eidentium Speeiebus Se de quantitate, qualitate ne relatione. Caetera, raesertim ud loeum et Spatium respiciunt, Satius Xistimamus ad Cosmologiam amandare. Vel de iis tribu S, quae ne eeSSaria Sunt, tantummodo attingemus; qui plura cupit, Sua resium adeat. ART. q. DE QUANTITATE.

240. Quaestionum liano satis in se dissicilem disiciliorona adhuc seddiderunt hilosophorum disputatiotae quare Ut ejUS en Sum Ssequam Ur iura de e tranda sunt. Atqu0 imprimis i hic non agitur de quantitate perie etionis, quae reSpieit majorem vel minorem realitatem in linea entis neu b, de quantitate virtutis, Seu de vi quam

kHO argumentum sic concinno proponit S. Thornas IV. Dist. 12, art. 1 ad 2) Causa rima est vehementioris impreSSioni Supra cauSatiam auSae Secundae quam ipsa causa secunda. Unde quando causa seeunda removet infusentiam suam a causato adhue Otest remanere influentia causae primae in causatum illud. Cum ergo causa Prima CCidentium et omnium existentium Deus sit, causa autem Secunda accidentium Sit Substantia, quia accidentia se principiis substantiae causantur Poterit Deus accidentia in esso QOnsservare remota etiam Causa Se unda. Seilicet substantia. Et illo absque onmi dubitatione dicendum est, quod Deus potest iacere accidens esse in SubStantia.

189쪽

DE QUANTITATE. 175ugens habet in suis petationibus quibus duobus quanti tutis nonaen ni et ni liori re libuitur Vortitia o de quantitato molis, me :oprie respicit ros materiales et Corporea ; et quidem V non quatenus divisse Sunt trium erum OnStituunt, Sed quatenia Separatim Spectantur.

241. Hae ipsa quantitas duplieiter potest considerari. improprie et proprie. In Proprie edepta. est totalita mutorialis substantip in aliquo Corpore ; quapropter in

hoc sensu quantitas determinati corpori et corpus il Suni non sunt clus reS, Sed una eademque diversimode considerata. Quantitas heu multis te apud philosophos nomen obtinui; dieitur quippe quantitas entitativa, intensiva, substantialis ete. Hanc pertinere ad ipsum Substantiam materialem in se eonstituendam, eviden est ideoque Sine ea CorPUS, ut OrPUS, Oneipi nequit. 242. 1 peterinia datur et alia Qui quantitatis nomen proprie eompetit, quamque Selioli Stie dimensivam vocant, atque generatim definiunt: aeciden e Xtensivum Sub stantiae.' Eam euidens dierint, quia negant esse ipsam substantis sentitatem, te et ab hae neuessario fluat, proindeque, HXta physica naturae leges, in omnibus et singulis materialibus substantiis reperiatur. Hujus om-cium est Substantiam materialem in artes Xtendere tum in orditi ad se, tum in ordine ad spatium non tamen eodeni modo. limum essentia litet alterum naturaliter tantummodo rίaestat. Hine e Xtensionem ii quantitate dimensiva provenientem dupli ueni gnoseunt iidem philosophi actualem Se et aptitudinassem. Hί0 illius est radix illa istius osse eius connaturaliμ altera Si roXima Xigentiu ad Xtensionem et ualem habendum altera est positio partium materialium X tra arte in Spatio per hanc corpus ne tu exten Sum S in Patio; per illam, aptuni ut in eodem spatio X tendatur. Hinc extensionem reptitudinalem oeant etiam ntrinsecam, in ordine ad e, vel

in es actualem e Contra, intrin8ecum, itualem, localem.

190쪽

lis; META PHYSICA GENERALIS. 243. Ut intonsium et dimensium quantitatis ne Xus ni J-logi eus inelius utent, dicta alio modo repetere juvat.

1V. Quantitatum dimon sivam a ab intenSi V naturaliter pendere ab eaque pro eoder0 -b tribuere materiae e X tensionem aptitudinalem; et e hanc quidem SSentialiter, ita ut intrins0eus repugno materiam, POSita quantitate dimensiva hano Xigentiam ad loeum non habere. Atque in hoc diser0Ρnt substantia spiritualis a materiali, quod illa, cum intensiva quantitate urent, non Solum non postulat esse dimensive extensa vel sola aptitudine, Sed nepotest quidem hanc alititudinem redipere. 29. Quantitatem dimensivum non essentialiter eidem materis tribuere e X tensionem cientem. Haec quidem natu- militer eonsequitur aptitudinalem; h. e. si lege natur. Dugere juXta vim Suam permittantur; sed quoniam Deus has lege moderatur, uno naturalem sesso e tum impedire poteSt quo in casu, te et remaneat exigentia ad extoliSionem localem, nulla habetur ejusdem actuatio. Sequitur inuimpenetrabilitatem a tualem non esse materi. ita essentialem ut non possit divinitas impediri. Corpus tamen quantitate dimensiva asse etiam si essentialiter aptum ad impenetrabilitatem Xerendam, tum inter arte S HIS

inviuem Comparatas, tum respectu aliorum COPPorum.

3P. Probari non posse sepugnantiam separabilitatis quantitatis a substantia. Non assurimus ossibilitatem huju rei posse ex brino ii iis rationis positivo probari Sed negamu probari posse rei impossibilitatem. Sunt qui

ulteri u Pro Cedunt, asserentes substantiam ipsam materialem poSSe divinitus onservari a quantitate separatam id

autem ut defendere, Si Condemnare non nudemUS.

244. Cum quantitate connexa est figura, siquidem haecos illius modus. Porra ut duplex datur XtenSio, Sic duplex datur figura, intrinse a se et emtriu8e ea. Prior resultat e tali unione natium partium inter se ratione