장음표시 사용
201쪽
DD RELATIONE. 187inent tim est reale; at illo posito non ne eesse est ut hic simuli matur. Et ratio est quia ieet sine priori osterior existere nequeat ille Sine lio e Xistere OteSt. - Attumon vel in rotatione reali non mutua, Si temnitius logietis sumatur anulilam a tu relationem habens ad terminum realeni anilio diei debent existere inihil natura qui 1 ut animadvertit S. Thomas I. Sent. Dist. XXX. l. I. u. relatio Seeundum altum Xigit duo extro multi ae tu Xistsero. l Domum in relatione non mutua per eone optum illiu e Xtremi, in quo rebitio est reali' adeoneoptum alterius in quo rebitio S riatiothis mens nostra assurgit Sed non VicisSim. Si Conceptu enti Contingentis ad mentem nostram re Vocat Onceptum eriti necessarii ut hujus conoeptus ad Ontingenti QOneeptum Osne eeSSario Non ferdueit. pse fusius deo irabuntur in
theologia naturali. Vide ignorielli, Leaeleon Peripateticum. 262. Hellationes admittendas esse adeo eo nitra uniter
admittitur ut id quod Lim se ut axioma in philosophia habeatur. Id ut si quoad relationes logiens nihil nimimpedit quominus iens anidem . . rem varii QOn QPtibus et ei Piat, atque eam, Sub uno Oneeptu Sumptam, ad Scit sim reserat, sub alio eo ne optu speetatam. Id 00torum e Xperientia constat. At non minus vi senter patet dari in rebus rellationes sentes ut Colligere fas est X XempliS, qu in hie illi dedimus. Revera esse e tum ad ausam referri realiter Sensu communis tosti sentur. Immo, ut notat Liberator coni Cap. II. a. IV. Probitionum realium Xi- Stetit in se ipsa orseatorum sentium Conditione resultat. Rerum enim universitatis Constitutio oseit ut sertus nexus adsit et ordo unius rei ad aliam et omnium ad Su-Prettiani Cau Samon qua Pendent et jugiter eonservantur.
Nequo uid me it quod relationis notio autum montis in eludat aliud est quippe ordinem in rebuS OgnOSCere,
202쪽
aliud ordinem in illis onere poneretur quiem nisi rei
DE CAUAIS ET PERFECTIONIBUS EXTIUM. 263. Quas quCCStiones io capite comple etimur, multis pli ilosophi prosequuntur; et re et quidem, Siquidem non leve tum in nostra seientia, tum in aliis iubent momentum. Nos in iisdem immorari multum non oSSumus; attamen quantum satis est dilomus; aetera Vel mittentes, vel ad alias lillosophia partes mundantes Caput hoc in duos articuli is dividemus, quorum alter de causis aget, alter deontium perfectionibus.
264. Causa non idem sonat a Prineipium. Utramque notionem si ex . Thoma de olarat ignoriolli in I 0xido Peripateti eo. Prinuit tum est id a quo aliquid ut eum quo originem habet sive eum dependentia, sive non Causa
Diversas relationis partitiones jam nos attigiss vides in eXΡlidanda rotation reali set logi ea si linam Xei Pias. X qua habemus relationem aliam esse transeondsentalem aliam Di pedica montalem. Relati trans sen- dentalis est absoluta sentitas in qua tamen Secundari reperitur Ordo nil aliquid aliud. Si sentitas partis Ordinatur ad totum entita effectus nil Causam, et ita Porro Transeondentalis dicitur quia omnia senera transcendit nulla sest enim,utitas quae aliquom orditioni non habeat ad aliamentitatem non eo quidem sensu quod cujusque QSSentia in io ros90etu Sita Sit, Sed quatenus Cum hoc respectu considerari Ossit. Relati e Ontra praedi amonialis hune respoetum formaliter dieit quia est purus ordo subjocti ad aliud und lio alio sublato nihil de relatione remanet. Hujusmodi est at ornitas filiatio. te. Illa rior rotatio secundunt uici, haec relatio et indum esse solet etiam appollari.
203쪽
DR CAUSIS ENTIUM. 189 vero est id a tuo ali ii iid talem originem latibus, ut ab ipso
proprie proditeatur Proin 'eque pendeat eoundum suum esse Seu fiet h. HOC Omen principium, ni S. Thomas, ordinem quemdam importat; lio vero nomen causa importat influxum quemdam ad esse causati V V. Met. l00t. . . Quod e prinuit io Oritur, principiatum quode QRuSa essectu nuncupatur. PerSpicuum est etsi omnis onusa sit etiam Prine it tum tamen, non omne i in il lum esse nuSam; nam notio Prine illi tantum originem alioujus ab aliquo a pesse fori notio vero causae signifient etiam
propriam pro luetionem illius rei, quae ab ipsa originem habet. Quocirca Satis est, ii principium naturam Suam principiat communicet, quin requiratur, ut hae aliquomodo distinguatur ab ea, qua ipse gaudet e Contrario, unusa Xpostulat ut ejus natura saltem numero distinguatur a natura esse eius, qui ab ea produeitur. Hino in Dipinis Pater dieitur non quidem onuSa, Sed rincipium
Filii otiatur et Filius prinoipium Spiritus uneti Siquidem non aliud denotatur, nisi ordo originis, quin ut idistinetio natura , udaque dependentia in eludatur. At in rebus creatis, qui diluid Si rineipium est etiam Causa, et quidquid a prinoipio oritur, idem essectum esse oportet. Unde causa generatim diuitur id quod aliquo modo influit in pro luetionem alterius.' Eam differre patet, tum a conditione, tum ab occasione, quum h P sit id ad cujus praesentiam aliquid fit illa autem pi perequisitum ad
265. Quadruplex assignari Solet enu Sarum genus:
1'. Causa materialis est id quod realitat sua influit inesse ipsius rei faetendod hae in Cosmologia. 29. Causu format is si id per quod materia determinatur
in aliqua Specie entitatis. Unde in ente composito ex materia et forma, materia influit in sesse rei ut quid determinabile forma autem ut quid do terminans. De lino etiam in Cosmologia. vii tantum commemoram ii forma Partiri
204쪽
in 'hy im ' metaphysicas et Halosus. Forma hystea illa Si 'hipd reapso rem Constituit talis lite est iii 4090ndentur a monte nostra Metaphvsien habetur quando ex Ρ nil iis diversis conceptibus ad rem uindem pertinentibus unus habetur tamquam perficiens ne determinans alium et rem constitueri in hae vel illa speete. Sioqunnilii . . rem definimus er genus et differentiam
genus per differentiam determinatur et quia hae differentia id rtaestat in ordine logico, quod forma in Ontologico Seu thysico, dieitur forma metaphystere. Demum forma analogida id omne diditur quod tribuit destinationem usum, aut emunciam determinatam rei per se ad plura iii differenti. Hoc pacto theologi materiam et formam in Saeramentis distinguunt.
3'. Causa natis est id propior quod aliquid sit Rodie
dieitur ausa, quia eo ipso quod movet agen ad operandum influit in ipsius effectus productionem. Causa finalis entia intelligentia immediate respieit, at his mediantibus etiam sentia ratione destituta. Quae hanc ausam respiciunt alit, iusius tradentur. 4'. Causa esseiens est id a quo aliquid sit id autem quod sit, esse tu nuncupatur. Illud per quod ausa influit in offectum ipsi exist0ntiam tribuendo Voeatura tivitas seu vis auendi. Porro activitatis otiante Xeroitium diuitur actio, quae transien est si terminetur ad ens ab agente distinctum immanens, si in ipso agente reeipiatur. In hoc aetivitatis Xerditio distingui solet actus
Primia remotus ab aetii Primo roXimo et uterque ab actu Seeundo. Ille prior est ipsa Vis agendi in se spectata; ulter eadem vis agendi cum ea omnia adsunt quae ad agendum requiruntur; postremias si ipsum activitatis
266. Causarum meientium multae feruntur partitioneS.IIa exscribimus e P. Tongiorgi unam vel alteram addendo Quare is causa prima est ea quae ab alia non
205쪽
per e est qui agit id, ad quod laturali destinatione dirigitur vel si sit libera, qud agit id quod agere intendit:
causa per acciden auteni dieitur 1 p esse uti quem 1 peterintentionem consequitur, Vel qui sese habet ad instur eorum quae a Caeter intentionem habentur. Causa principali est illa, a qua esse eius irimario dependet instrumentulis ud n i in Cipuli movetur ac regitur. - l) mediata seu pro rima est ausa eum inter ipsam et esse-etum aliud agens non interesedit quod si habsiatur dieitur mediata Seu remota. - e Ne e88aria, qud positis omnibus ad agendum requisitiS, non potest non agere libera, quae SUCUS. - Adinquata, qud per Se est par esse et ui producendos nudo quata quae aliartim indiget auxilio. re Unino ea quae esse etiam roducit essentia sibi similem qumo a quae diversum. - Demum phy8ie est quo leutique en Squod vires suas e Xerit ad esse etiam pro lueendum, m0rali8, ius ens liberum in ludit ad agendum te imperium, On- Silium, minae, restes Sunt enu Sae moraleS. 267. Solentio e loeo auctores euasionalismum proSequi, systema se illud a IIalebranehio et a quibusdam Carte- Sinni propugnatum, quod denegata reaturi quaeumque activitate eas tantum euasiones esse Vult nil quarum Prae- Sentiam Deus operari dicitur quae eum quo ab aetivitate Creaturpe provenire Videntur. Sest revera cum mortuis P agnant remque ggrediuntur Parum ne eeSSariam, quum experientia interna et e Xterna oeeamur Spiritu et Corpora Vera aetivitate donari, proindeque Vere enuSn CSSedi00ndRS. 268. Quae potioris momenti in ista quaestione sunt ad tria re VOeantur. Primum respieit ipsam causae mutentis ideam. Hane nos habere negavit Humius, licet nomen Causae retinuerit. In ipsius philosophia causa meiens non
significat id, quo aliquid sit, sed objectum post quod aliud
206쪽
190 ΜΕΤAPHYSICA GENERALIS. in phy.i 08. metaphy8icas Qt Halo qu8. Forma hystea illa est 'ud reapse rem Constituit, talisque est iii dependenter a monte nostra Metaphysten habetur quando ex Ρ nibus diversis conceptibus ad rem eumdem Pertinentibus unus habetur tamquam perficiens ne determinans alium et rem constitueti in hau vel illa speei0. Sio quando V. g. rem desinimus er gelius et disserentiam
genus per differentiam determinaturo et quia lipse differentia id prosestat in ordine logi eo, quod forma in oniologico seu physico, dieitur forma mota physion Demum forma analogi ea id omne diuitur quod triliuit destinationem usum, ut ostieaeiam determinatam rei per se ad plura indifferenti. Hoc noto theologi materiam et formam in Sacramentis distinguunt.
3'. Causa natis est id propter quod aliquid sit Rodie
dicitur ausa, quia eo ipSO quod movet agen ad operandum, inquit in ipsius esse eius productionem. Causa finalis titia intelligentia immediate respieit, at, hi mediantibus etiam entia ratione destituta. Quae hane ausam respiciunt alibi iusius tradentur. 4'. Causa esse iens est id a quo aliquid sit id autem quod sit, esse eius nuncupatur. Il id se quod causa influit in effectum ipsi existentiam tribuendo, Oeatur
stetit ita seu vi rectendi. Porro activitatis actuale Xeroitium dieitur otio, quae transiens est si terminetur ad ens ab agente distinetum immanens, Si in ipso agente reeipiatur. In hoc et ivitatis Xerstitio distingui solet actus Primia remotus ab aetii rimo Proximo et uterque ab actu Seeundo. Ille prior est ipsa vis agendi in se speetata; alter eadem is agendi eum en omnia adsunt quae ad agendum requiruntur; postremus est ipsum et ivitatis 0Xercitium. 266. Causarum efficientium multae feruntur artitioneS.IIa exseribimus e P. Tongior i unam vel alteram addendo Quare δε causa prima est ea quae ab alia non
207쪽
DE CAUSIS ENTIT'M. 191 pendet, et a filia elident e ters omnes quae proindeat Pellatitur cum Me e cund e Creator Creaturae. b Ca aper e est quo agit id, ad quod naturali 0stination dirigitur vel si Sit libera, qude agit id quod agore intendit;
cau8a per acciden autem dicitur Dra essectu quem l peterintentionem oti Sequitur, vel qui sese habet ad instur eorum qinu 1 deter intentionem labentur Causa prinoipuli est illa, a qua effectus rimario dependet instruone utati qud a viri Cipuli movetur ne regitur. d)Immediata seu pi ou ima Si causa eum inter ipsam et essectum aliud agens non intereedit quod si habsiatur dieitur mediata seu remota. e Nece88aria, quae positi omnibus ad agendum requisitis, non potest non agere libera, qu aeSeeUS. - Adinqu0ta, qu0 per se est par esse et ui produ-uendos inada quata qud aliarum indiget auxilio. - re Unino ea qupe esse et una roducit essentia ibi Similem inquivoca quae diversum Demum physica est quo leutique en Squod vires suas exerit ad esse etiam pro lueendum, morali8, ius eris liberum indueit ad agendum; si imperiti 1, On- Silium, minae, reste Sunt enu Sae OrnleS. 267. Solent hoc odo auetores euasionaliSinum proSequi, systema se illud a Malobranchio et a quibusdam Carte- Sinni propugnatum, quod denegata creaturi quacumque activitate eas tantum euasiones esse Vult nil quarum I d Sentiam Deus operari dieitur quae eumque ab nutivitatuerenturae 1 OVenire videntur. Sed revera eum mortuis Pugnant remque aggreditantur arum neeeSSariam, quum eXperientia interna Ut externa oeeamur spiritu et corpora vera activitate donari, proindeque Vere enuSIS QSSOdidendaS. 268. Quae potioris momenti in ista quaestion sunt ad tria re VOeantur. Primum respicit ipsam causae stiuientis ideam. Hanc nos habere negavit Humius, liuet nomen CRUSae retinuerit. In ipsius philosophia causa estiuisens non
signisi eat id a quo aliquid sit, sed objectum post quod aliud
208쪽
492 METAPHYSICA GENERALIS. Objoetuin in consequiitur ut praesentia vini in diae ut ad rogi tundunt do altero ' Soerindum respieit Dioduniritio eausa agit vel gero ssit inquirit se utrum possibilis sit notio in distans, an e usu absolute requirat ' immedi te se mediat conjungatur cum eo, in quod agere debent. Domum tertium quod attingimus vel Satur irea modum, quo perseetio esse et ui communicata in causa continetur se breviter ait ingemus.
i. Habet mens nostra claram, i et o Hericam, cau86P
olentis deam. Causa autem . cum perfectionem, quum esse otui 0λι fert, in se debet pro eontinere tum etiam 3 ut auat in prooemistente subjecto, huic vel per e, vel per illud requirit ut it pr6 8en 8. 269 1 PARA. 1'. Quod id0am causae mons OStra habeat vix necesse est ut robetur quippe iij HS Xistentiam - a conseientia testatur, atque do hoc testimonio neu seeptio dubitare Valent. b Verba quibus utimur,
exprimunt verba ora O referunt idon qua mente Vel Sa-mUS; - o Seientipe omne Supponunt: nam si solentia
rerum CnHSa inVestiget, quomodo id sieret, Si vel quid causa Sit nobis esset neompertum 2'. Hanc porro ideam elaram esse Propterea Patet quineam men nostra a quaeumque alia diseernit. Nana o quid intersit inter ausum et Oeensionem vel Conditionem Optime cognoscimus apprimeque distinguimus i interea quae ibi Sueo edunt, quin unum in alteriit pro luetionem influat, et ea quo hunc influXum Xereent. Suecessio datur inter Oetem et diem et inter Varias anni tempestates quis tamen diem esse nocti eausam, ut Ver CRUSum
aestatis unquam dieat Causa instu Xum diuit in quo hic influxus retiit ad hune vel illum essectum situ sit
eSto non iure, immo nullo modo quandoque cognOSeatur:
209쪽
DE CAUSIS ENTIUM. 193stici id ad 0m non inuit agimus enim de dea caiisae g0nerion et in determinata, qud Sumoit ad prinoipium onusalitatis sessormandium. 270 2 PARS. Causa meton perso otionem quam eonsor esse otii in se 1 peoontinere debet: videtis enim ostprincipium se nemo dat aut dare potest quod in se nullo modo hab0t. V Unde nulla serie etio potest osso in osse utu
lude non it in causa: Soeus enim illa 2rio otio nullam 'ausam haberet. Dicitur psepe causam pro eontinere esse-etum virtualiter et Vere diuitur; aetivitas enim inussetulis esses debet ut sit par esse otia Pro lueendo, Seu sit potens tribuere effectui serie etionem illius propriam. At
notandum est causam Continere non POSA Perseetionem esse-otus irtualiter, nisi illam eontineat vel a aliquo modo eminenter vel J saltem formuli ter Ille continet perf0etionem ultorius forinsiliter c ii habet eum eo ei foetionem ejusdem speciei tali est causa univoon Continore aliquid eminenter dicimus eum mnum labet borie et ionem HXeellentiori Ordinis, qus alterius perseetioni o quivaleat nobiliori modo. Si diuimus esse in Deo eminenter perfectionem rationis, quia in Ipso si intelligontia infinita qua immediat et plenissime cognos et ea quίD OS, deducendo ignotum e noto, imperi et attingimus. Causa
aequi Voen non continet perfectionem esse tu formaliter sed ni inenter. Iam vero seri non potest ut causa entitati spectata sit effectu imp0rfeetior atqui tali osset nisi perfectionem esse eius contineret eminenter vel saltem formaliter Ergo ut causa continent esse e tum virtualiter, debet etiam ejusdem perlaetionem continete uno vel altero e Supra diotis modis. 271. 3 PARS. Antequam probemus notionem tu distans admitti non OSse, Sed enu Sam Oninem, ut in I P0- exitent subjecto agat, illi conjungi debere, notamus On-junetionem hanc immediatam vel mediatum esse OSSe.
Imnie diuta conjunctio iuberi potest tripli ei pra)sertim
210쪽
194 ΕΤAPHYSICA GENERALIS. modo selli eo vel porci hysienna Dionem. Vel per Contiguitatem vel per substantialem ProdSentiam. Prioris Xeni-plum habes in aetiolae uni md in Corpus alterius in motueorporum torti in octo quo Deus robus omnibus adest. Conjunctio autum mediata est vel per instrumentum quo unum alluc tangit Vel per emanationem aliquam itasso V. g. eonjungitur narib US; Velier actionem in ausam immodiatum ita orpus lucidum, mediati te diliere, euioSattingit Mu 0stionem restringimu ad CauSa Creatus,
nam relato ad has possibilitatem actionis in distans ro-Ρugnant adversarii clui etiam eo proce uni ut dicant
272. Omnis causalitas rerum Creatarum huc redit ut vo modis et pri0existentes substantias, Vel o iis noVacomposita smolat Atqui ausa finita per nutionem trans
neque alterum a p0Stare PoteSt, quin eSe Conjungat subjeeto eique applieo virtutem suum. Natura enim actionis transeuntis in eo est ut a nusa pro Cedat et in alio subjecto reeipiatur, in quo aliquid aetat Atqui suoc ita esse
habet postulti hine inde Conjunctioiaem eum utroque eXtremo, saltem Per aliquid quod inter utrum quo intere0dat. Causa enim distans a subjoeto, in quo hyste operetur est ausa Subjectunt in UO Peretur non habens; siquidem subjoetum, quod ausae Conjunotum non it, Perinde se habet re ite ad ausam, ne Si rea PS non Xi Steret.
Confirmaturi eo quod Si causa posset agere in distans, Dullus esset distantiae limes, ultra quem ejus acti Protendi non valeret Atqui modus agendi nullum habens determinat uni limitem non eo hi Pret eum limitatione causae Secundod Ergo hae in distan agere nequit. Requidem vera admissa possibilitate uetionis in distans en ageret ubi non esset Atqui ad hune agondi modum quaevis distantia esset quid indifferens. Distantia enim se haberet, ut upe nullum aetioni impedimentum objiueret;