장음표시 사용
261쪽
DE NATUR, SPATII ET LOCI. 245 ART. IV. - DE SPATIO ET LOCO.
1. - Donnitiones tractuntur et e Iarantur.
343. Xuetis, quantum satis erat, praeeipui quaeStionibu de Corporum uncinnorum SSentia, Superest ut videa-nius quic sit spatium et locus, quae eum Corporibus On-DeXI SSe OgnOSeimus. In his notionibus leola rati dis alii alio octo pro eo lunt uotores, et ita quidem ut caepe spissiores faciant tenebras ciuibu quaeStione istί eire um- volvuntur. Ab iis tamen attinge iactis 1 00Sein dere non POSSumVS, Cotine Xae enim Sunt eum quibusdam revolatis Veritatibus, quas plures ideo negant cluia confligere nutumant eum iis usi ratio Oeet. Quare quC Seitu necesSaria Sunt, hoc uno articulo Complectemur.
342. Spatium communiter dieitur esse ea tensi dimensiva in longum latum, et pro findum. Distingui solet in reale et inivitiarium, prout Orpora ad quae Xtensio Pertinet, et u CODeil iuratur Xistere vel Heus . in illud in actuali orporum X tensione, hoc in Xtensionis ossibilitate est reponendum illud est aliquid physi eum hoc ost liquid id ut illuc finitum quin qui bluid sexistit limita
bilia sunt. Aliter alii xplicant istud spatium imaginarium, quod ab8olutum aut deale voeari tiam solet id esse leunt h3 Sidam aliquam realitatem a uorporibus distinctam. Sec perperam. Nam quid ista realitas esset, lup eXistor dieitur 3 a Num aliquid inersentum attributum num p divinum ZId revera posuit Clarii, dum asseruit spatium absolutum osse ipsam Dei immensitatem. Sod errat; nam nullum divinum attributum con ip potest X artibus coalescenS Atqui spatium formaliter et nouessario L. Cludit Parios; siquidem illuc conseipimus ut divisibile et mensurabile;
262쪽
sliati uni absolutuli ocine illitur nullis innitibus uiroum seripi uni Atqui quidquid reat uni est, noueSSario limites hab0t Ergo 2'. Quin illa realitas nequiret ess eris Spirituale; nam quod hujusmodi est artibus constare
nequit. Ergo esset en materiale, orpus Se ille et Sed ii Oo oorpus otio illitur etiam in Spatio. Ergo, uXta adversariorum ollinio noni deberet esSe alia realitas in qua collocaretur se ita iii infinitum Pro Cederet urgumetitum. oontra milia Sol Vuntur, admissa ollitiione, quam
nostram fac imus Optime quili e litelligitur eur spatium absolutum otio ilitatur nullis limitibus ire transcriptum; i suiu nempe nul l datur limes potentis Creatricis Dei
si in OVI Semper Ori Ora Produci possint. Quoniam autem illa ipsa corpora lapse e XiStunt, antequam et V Xistorent ossibilia erant, et etiamsi annihiliarentur, possentitorum Creari, vel etiam non desinerent esse possibilia ratio datur eur spatium imaginarium non modo X tendi uotiuis intur ultra hujus universi limiteS, verum etiam 1 p000SSisse mundi e X istentium, ipsiusque destruetioni sui ei Stes fore. Quare spatium imaginarium seu absolutum hysteo nihil est; ipsiusque ooneelitus Oritur X Putio et Hali,
343. Loo do sinitio ne illime nullo intelligitur ostqvilis' bieus determinuta pati par q/ am corpus coupat vo etiam spatium quibi dam limitibus circumscriptum. Hi imitos si reales sint, provenientes Seilicet e superstete 'Orporum realium tDeus ipse dicitur realis si limitus ro- Venire eon Cipiuntur X Superficie corporum ossibilium, seu si deales sint, oeus diuitur de alis. Quod , ouui respiciunt sequentibus animadversionibus attingemuS.u Loeus alioujus determinati orporis alius est intrinse-
263쪽
I,D COMPENETR. ET MULTILOCATIONE. 247lu me supersiolos dieitiir locus XtrinSeeu corporis A spatii intrantem Porcii sani sentitatem Corporis A repletum, stipsius locus intrinsecus Per Primum COPPUS licitur Ontinori in oeo; per alterum dieitur replere Oeunt. I linodum pro Sitiguli corporibus, qvi in niundo Sunt, datur Simul locus Xtrinsecus et intrinse Cus volute ad totum rerum mundanarum uniri et Sitatem non datur nisi loeus intrinsecuS, quia non datur Supersietes quί0dum realis
hunc ipsum rerum univei Sitatem ambiens.
t, Substantia nita duplieiter eontinori in lo oo potest,
soli duplieiter ouo r*dson esse PoteSt, oi ripti e et e nitive. Prtaesentia ei reum seriptiva a est se qua totumons toti uilitani Putio rie Seu QS Per lioe, quod una pars ejus adest uni tantum arti Spatii altera ulteri, tisio Porro inguis Singulis Se invicem ab adem spatii arto
Praessentia definitiva habetur, eum substantia ita est tota in toto to eo, ut tota quoque sit in singulis odi artibus.
Ho modo anima humana est in toto Cor Ore; luia, ut dilemus, anima 1 20sens est toti Corpori; porro an inin est simple X ergo non potest esse toti ra)sons quin sit simul tota in Singulis orporis inrtibus. Hi o Praesunt in dieitur e nitiere ex eo quod substantia non Sit neo esse iossit naturaliter extra Suum locum adaequatum ou totalem. Limitatio tanton ha/o non est,ilit in solatiam divinam
num licet Deus sit totus in singulis oei partibus, a nudolo eo desinitur is sius rs Sentia; non modo est ru)SODSOmnibus, sed Ipsius rosesentialitas infinita est. Corpus naturalitor si in loco et in uno tantum ouo adsequato sed sin id ita ossentiale ut orpus vel ne illent non ei ut are locum, vel sequent esse Simul 1 d SonSpluribus to eis dosequatis 3 upseritur idoliuet utrum om- penetratio Cori orum Ortini demque multilo ratio ita intrin-
264쪽
248 COSMOLOGIA. Sede et ligne lit ut ne per virtutem qui dona Dei fieri possit ut vel duo oorpora eumdem Oeum simul Oecusent, Vel idem orpus in pluribus ovis Sit eodem tempore praesens Contendimus neutrum osSe probari repugnanS, at ille
ideo Dee Corporum Compenetrationem De Corporum mitii beationum ostendi impossibilem. Unde non asserimuS DOS POSS DOSitive probare uiriusque ossibilitatem, sed negamus ullum dari viden argumentum quo utriuSque
impossibilitas domonstretur Id patebit e diuendis.
Nequit ratio evidenter demonistrare intri ecam repugnantiam compenetrationi aut multilo attonis orporum, ita
ut ne per virtutem quidem divinam, aut plura corPora in eodem loco inihil esse possint, aut idem corpu8 in pluribus loel ad equuti sim tu on 8titui. 344. Prima pars uelle suadetur, si ea attendantur, quddin Ontologia se quantitate diximus n. 245b; quare illa
pr0 oeulis habentes, si argumentamur: Si qua daretur ratio ad demonstrandam intrinseeam compenetrationis impossibilitatem, pue e eo repeteretur quod corporisae tualis impenetratio ne per x rtutem quidem divinam Suspendi ossit; Atqui ut mininuim dieam hoc alterum demonstrari videnter nequit Ergo ne illud primum. Nam impensetiabilitas est is qua unum Corpii alteri Suum loeum e Culin re Conanti resistit; Atqui hae vis resistendi impediri potest ne in ne tum prodeat vel etiam. Si Xeratur, impodiri potest quominus Sortiatur esseetum Ergo in utroque easu illa vis considerari debet quasi non esset; Atqui vis resistondi si ratio impenetrationis Ergo hae Superata per vim divinam nihil impedit quominus vel
Plura Orpora eumdem locum oecupent Vel ture ejuS-dem Corporis artes sint in adum parte spatii. Nulla: enim Creata Vi prodire valet in actum quin adsint omnia
265쪽
DE COMPENETR. ET MULTILOCATIONE. 249
requisita ad agendum necessarix Ergo si quod ex iis dosit, ipsum activitatis X eruitium desit oportet; Atqui Deus
impedire poterit quominu omne conditiones ad agendum necessario requisitae, adSint PoteS V. g. Deu non praebere Suum conelii Sum ad illam notionem, in quo, ut videbimus
in hoologia Naturali, aetio erentur00 Xistere nequit; Ergo vis illa resistendi quominus agat potest impediri. - Quod si quis nullo tamen jure diunt vim illam secessario innotum prodire, is Saltem negare non potest vim illam esse finitam Atqui vis sinita se aliam Vim majorem Superari
possest Ergo vis infinita Dei impedire potest quominus notio illa rosistendi sortiatur esse e tum Atqui si hoc sat
1iullum dabitur obstaeulum ad Orporis penetrationem; Ergo absolute non repugnat ut Plura corpora eumdem simul loeum CCUPent. 345. Altera propositionis suus assii mat nullum dari argumentum quo l)robetur Corpori intrinsece repugnare simultati eam 1 p0Sentium in turibus locis. Nam argumenta quae adversarii roferunt, derivantur velis unitate et indivision corporis, vel e ratione quantitati S, qud uni- eam tantum localem praesentiam pati posse dieitur vel x absurdis in quae simultanea corporis prodessentia in pluribusti eis, De Cessario impingeret Atqui uillum ex his argumentis repugnantiam vineit Ergo res agnani in non robatur. Nam, ut a Priori Xordiam Ur Contendunt duorsarii orpus fore simul unum et multiplex, si diuitiatur corporis multilo ratio Atqui segamus id ita esse Ergo primum argumentum nihil robat. Corpus Dim ostutium per intrinseonia entitatem qua eonstat Atqui tueentitas oti itur eadem numero in i luribus locis Ergo Corpus non eSSI QSSe unum. Relationes ad spatium multiplieantur quidem sed e istis concludi tantum potest plura esse loca, quibus idem ori u sit Praesens, non nitioni plures esse entitates quod in diversis oeis ponuntur. Hi ne tinni patet idem non esse a se divisum, Siquidem
266쪽
250 COSMOLOGIA. At idem nil mero orpus quod in plurilius Oeis constituitur. Res illustrari potest X rC0Sentin animἴ in Or- Poro humano Certe eadem est animno L0 simul tota est in qualibet Orporis arte num anima diei potest aut facta multiplex aut a se divisa Nullomodo. Dieerum in imo juvat Or his ut nanum esse locum d00quatum uni ny . Id 0gari nequit Sed ad reni nostram minime sauit quin Semper Verum S loeum . . en itiS, alium esse a loeo AEDUS, utque ideo verum est iura esse loca in quibus idem ens operitur. Quin porro veniret si corporis partes ab inviuem disjungerentur num quis repugnantiam in eo videt quod per divin*0 virtutis omnipotenti in eadem anima eisdem artibus leo disjunctis non
etiam non esso et a seipso indivisum 346. 00 oliugnarit in dedito potest e ratione quantitatis quae vetaret ne idem Coa PuS, alioubi Xistens quatit tutivo modo, alibi etiam eodem modo e X istoret. Nam ratio quantitati prior est quam jus X tensio in ordine ad loeunt ergo Sicut pse ab0SSe potest, quin quantitatis ratio destruatur, ita non est Contra rationem quantitatis lures oeulos i sesentias habere. Por id nimiorporis quantitas non mittitur, non augetur, non minuitur; inn- tum multiplicantur relationses Xtrins0000, non quidem Vinaturali sed or miripotentiam Dei; Atqui si quantitas
per multipli rem simultaneam praesentiam Deo destruitur, nee Ugetur, nee minuitur, Simultanen pro sentia irati in- se eo non repugnat Corpori ratione quantitatis Ergo ne quolio alterum urgumentum demonstrativum est. Moo fauit Contra auctores illos qui quamvis idtilo rationis ossibilitatum admittant nugant ossibilitaten multilouationis eireum Seriptivae do 'on nimirum Orpus uti tantum Oeo POSSO SSe Circumserit live r Psens Si aliis to eis sit 1 se sens, id sieri asserunt loeum non Oecu Pando; quod Probare
267쪽
Pori partes QSP rideati Singulis arti inis spatii set tot uni orpus toti patio aliud requirunt requirunt se itide ut corpus osse ion OSSit Xtra illuni loeum queni occupat. Sed io e prodeis probandum est. Id erum QSSe naturaliter eonesedimus sed quomodo probatur id ipsum ita essentiale esse ut ne ipsa quidem Dei potentia possit aliter rem disponere 347. Absurda quί0 multipli rem hane rivisentium equi
dicuntur, quatenus nempe admittere deberemus eamdem rem eontrariis asse etionibus Subesso osse, omnino dissipantur, Si Corporis multilo eatio rito e XPlieothir et Vitentur quorumdam lillosopliorum nimium Xaggeratae opiniones. N alii ob simul tuli eam Orporis praesentium ili Oeo multi-Ρlleantur luido in iubitudines et relationes ad spatium sed corpus ipsum interea nunt ae indiviSum manet. Ergo ea innia qui P ab habitudine ad loeum et spatium pondent, ita se iubent ne Si revera turn SSent OPPOrn ut ea omnia quo pendent ab ipso Corpore, en leni Sunt Ubieum que Corpus invenitur, quin eadem S Substantia
stipe Pluribus simul loeis risessens sit. Unde: u idem . . homo in dupli et to eo constitutus, non posset hi nutare illiu disse idem; hie cogitare illi non
ogitare hie eueare illi non Oeeuro et e quia lidde inniti tendent ab Idem substantia; quapropter Si ali ubi euent amat odit, id rhestu ubi ouni tu est. iii
SQ US Putaret is Pugnatii in assereret, et Contra eum faue
b At quciae clam climrur ut proveniunt ab habitudin ad locum et spatium; te e quadant onus diverSa SSel OSSunt qui ii in oti trudietionem impingatur, duo se ili eo titula non referuntur ad idem se eundum do in Unde liuet
Ol Pu non OSSet Simul moveri et non moveri oeundum
268쪽
linam i possentiam in eodem oeo posset tamen moveri Secundum unam Praesentiam in uno loeo, et non moveri Secundum alium 1 pdsentiam in alio loco.
o Quod si uredam dantur usso otiones, qu0 licet ab
eXtrinseco Proveniunt, it Sam tamen Substantiam aliquatenus afficiunt atque modis eant ut . . SSet si auris tempora turn in uno Oeo muXima esse Supponeretur, in alio minima, e qua diversa temperatura corpus non OSSit non amet nullo modo admittere cogimur Corpus in uno loco fore ualidum, in altero frigidum Sed orpus experiretur illum ea loris gradum, qui X utraque extrema temperatura reSultaret.
δ Domum si iis Sunt, quae Onoiliari nequeant, diei-mus Deum, per Cujus omnipotentem virtutem corpus in multipliei oeo simultane Constitueretur, non PermiSSU-rum ut eadem in corpore si Constituto eveniant. - aetera quae ab adversariis pro sol utitur, Vel proveniunt X ambiguitato orborum quibus utuntur vel ex datis principiis
Satis superque Coti futuntur.e Ut 0rgo quoestioni liuio imponamus inem notum US in his similibusque rebus non esse imaginationi indulgendum, sed rationi insistendum H Me de intrinseca rei impossibilitat iuno tantum pronuntiare Valet, Cum Videnter ut et rem aliter absolute esse non posse quod Sinon Oti Stet, Sileat portet et lateatur omnipotentiae divinae ambitum non esse dijudicandum e paucitate cujus- eumque sinit de mentis
DE MIRACULIS.348. Si umquam iii aliis aetatibus, certe in hac nostra, quaestio de miraculis diligenter traetanda est: aret enim
269쪽
DE NATUR, MIRACULI. 253 eum divinae revelationis Cognitione conne Xa est. Hinc est quoci modo uni Priaesertim ratiotialisis miracula quaquaversu aggrediantur, muXimumque Operam in eo Onant, ut vel ea vineant impoSSibilia esse, vel certe ab operibus naturae diSeoria non OSSe. Praecipua quaestionis puncta hoc capite ei Sabimus. ART. q. DE NATURA MIRACULI. 349. Miraeulum, si vim nominis Spe etes, S OPUS in Semirabito a mirando enim ducit originem. Quando vero inquirimus quaenam Sunt quae quamque mentem admiratiora rapere Valeant, eum auctoritate, tum Xl orientia et ratione duet invenimus opus non modo insolitum essedobore, nimirum supra id quod generatim Cernimus, sed etiam nullam proportionem gerere eum viribu quas entia
ereata praebent. Quidam conssietus, ut ita loquar, sit oportet inter opus, quod miraeulum dieitur, et creatae naturae vires; qui nisi detur et dari constet, non habebitur opus in se mirabilo sed tantum in opin/one hujus vel illius qui rem contuetur. Id miraculi nomine optimi
quique philosophi intell0Xerunt et intelligunt, utque id0o
miraculum esse definiunt: opus a Deo atratum facultatem et ordinem totius naturae erentae Superan S. V Hane delinitionem suscipimus Xplicandam.
350. Entia reata Spectari possunt spee o et dynamice quaeri sellistet potest vo quid in se sint vel quid agere
valeant primae quaestioni respondet otio et tu esSentiae, alteri cine eptus naturo, quos in niologia deelaravimus Quare, alii omissis significationibus, naturae nomine hic intelligimus ossentiam rei quatenus Stirineipium perationum, Vel etiam principium ipsum Operationum rebus in Situm. Quod operationum principium Si spectetur prout est in uno tantummodo individuo aut una individuorum clasSi, matures dieituri particulari8 Vocamus contra
270쪽
254 COSMOLOGIA. iiii tui im Nn v r-LGH But Simi lieiter naturam, Oml,le X una rerum tintium Prout otii in agentia sunt. Cum autem in iorum operationibus onstantia quar dum sit, et lisse oonstantinproveniat e quibusdam eluti normis, quo notivitatemerenturarum te mlhorant: -a hi nornuo, et is Spo ora Cretae sentium viros his normis usseolae, vocari solent eoe natur b modus Constans agendi quatenus eo ineat ad propoSitum finiem, Oentur ordo naturae; et i ordo ipse
quo sese e Xeiptim esse otiis ab illis viribus tirovenientos cur8u naturin nuneupatur. Attamon hi , sophi tria ista promis otio ad libent, ad Signis eandum modum Constantem se uniformem quem entia materialia ferri alit in agendo. 351. Hi positis, quando dicitur miraeulum Superare Vires naturae, duo quieri OSSunt 1'. quaenam Sit natura quam ill 09Metus superare dieitur; 2'. quo uoto illo idem ess Cotus naturam superet. Quoad rimum patet os non agere de natura partieulari, Verum de universali diuimus nimirum illum esse tum uno modo Vel alio sutherare vim
omnem senti creati, Seu nullum SSe rentum agens
quod producor valeat illud opus, saltem eo modo quo Producitur per miraculiam. Quare alterum solii modo os explicandum. Aliquod pia potest triplieiter superaro Vires naturae a Vel esseni in Sua ita ut opus ipsum in suspeetatum n nullii enusu erenta octie valeat oujusmo Eesset simultanen oujusdam eriti l riae sentia in pluribus locis; i vel ros, ter conditionum sui ij0 uti in quo sit: ita ut ausae erent in similia illi si oer valeant, sed non in se subjecto in quo sit per miraeulum. Ita creaturae qu*ddam gaudent vi largiendi vitam, sed ano in Orporem ortu pro dueere nequeunt; - vel Opus eonstituitur extra umbitum causiae renide, non rae eis quia talo opus
eSt, nec Propter conditionem Subjeoti in quo sit, sed an tummodo quoad modum quo sit. Hujusmodi esset restitutio valetudinis ut fieret uno instanti, vel nullo adhibito medio, vel ladhil illo quidem in udio sed effectui produ-