Summa philosophica juxta scholasticorum principia : complectens logicam et metaphysicam

발행: 1885년

분량: 463페이지

출처: archive.org

분류: 철학

301쪽

DE UNIONE ANIMAE ET CORPORIs 285 Constare realitate rejieere debent do et rinam quae asserit animana SSe formam corporiS, qua Corsu est. ASSerunt proinde eam constituere orpia in Poete Viventis et Sentientis tantum atque id PraeStare eo a Pu Dei meando et permiseendo Vires sua Viribu Corpori S. Doctrinam, quum

isti impugnant, eholastiei tenent et tenendam esse dicunt. His de elaratis:

Corpus et anima rationali 1 ita conjunctuntur ad hominem 'ormandum, ut eae earum unione una re8ultet tutura comp08ita naque per8oria. Ad hanc autem unitatem empli undam 2 admitti debet animam ita esse formam ubstantialem orporis hiona ui, ut ipsum coit 8tituat in esse

383 1 R PARS. Naturam osse diximus substantiam quatenus poetatur Ut perationum principium Ergo, Xunione animae et Corpori S una reSultu natura conq)OSita, si unum resultet novum Operationis principium Atqui ita res s liabet Ergo Constat enim inter alia hominem sentire Atqui sensatio elici nequitis oppore tantum ne n Otia anima Deque ab utroque seorsim agentibus Ergo provenit ab utroque qua telius Constituunt

Juverit notare Ecelesiam jam desinivisse an iniam rationalem SSeiormam Substantialein corporis humani. In Concilio Viennsensi haec habemus Doetrinam omnem seu POPOSitionem temere SSerentem aut vertentem in dubium, quod substantia animae rationa lis seu intelle livae, Vere ac Per Se humani corporis non it forma, Velut erroneam ne veritati catholien inimi eam fidei, r: edicto sacro approbante Concilio reprobatim definientes ut cunctis nota Si fidei incera veritas a Pru chidatur universis erroribus aditus ne subintrent, quod quisquis deinc09 aSSerere, defendere, Seu tenere Pertinaciter praesumpserit, quod anima rationalis seu intellectiva non sit forma corporis humani per se et essentialiter, tanquam haereticus sit censendus. Hinc inter catholicos non potest esse quaestio nisi de modo quo anima sit forma corporis humani, et ita quidem ut veritas desinita nullam patiatur acturam.

302쪽

286 ANTHROPOLOGIA. imam si ii Stantiam Compo Si tam atque de uniam Operationis principium.1R. Quod sensatio esse nequeat Solius CorporiS, OnStato iis quae diXimus in superiori thosi; et insuper Xperientia patet Ilia eum anima V. g. Uno et u neentur, OmniS sensatio illi eo e Ssnt, et tamen remanet orpori materia cum tota sua organiZntione.

2ῆ. Neque potest Sensatio esse animί solius quia hoc admisso, Vel bruti deneganda esset Omnis sensatio Vel oss0 in iisdem admittenda anima spiritualis spiritualitatis enim ratio Xinde oriuntur quod ens in agendo sit intrinsece a materia independens. Hoc non fugit ipsosndVel SariOS qui eum equeant admittere brutorum animas Spirituales esse, bruta a machinis non differre contra Communem enSum autumatit. - Praeterea Si sensatio esset aetio anim se solius liae sola deberet posse determinari adsentiendum ab objeoto extensori et item sola deberet oSse repraeSentare Objeetum X tenSum Atqui neutrum admitti PoteSt; non primum, quia OrPUS, O ipso quod X tenSum est, agere nequit ni Si per contactum quantitativum, quem Spiritus pati non potest tangere enim et taragi non est nisi orporum non alterum, quin ad Xten Sum Seu ParteSeonere te repraeSentanda requiritur ut Subjeetum Xten- Sum Sit anima porro artibu caret.

3se. Sed neque per tertiam hypothesim Sen Satio ValeteXplicari. Si enim anima et corpus seorsim agerent non haberetur una sed duple netio vel potius nulla haberetur aetio pereeptiva, quia nihil esset quod ab anima perciperetur, ne esset aliquid quod in corpore perciperet. Nec die valet sensationem coalescere posse e utriusque distincta actione, quia Sensatio est actio immanens et vitalis quae proinde recipi debet in illo ipso subjeeto a quo elieitur. Ergo ad sensationem recte Xplicandam requiritur subjectum quod simul simple sit a Compositum Sim-PleX, Ut detur pereeptio; compoSitum ut detur X tensi

303쪽

DE IUNIONE ANIMAE ET CORPORIA. 287 repraeSelitatio illi'Imque sint ut iit sensationis subj0otum habeatur. Inueis e in eludere si liuet operatio vitae sensitivae procedere debet a potentia liysi eo una Potentia autem tib sie una nequit esse nisi potentia unius naturae Ergo natura, a qua ultimo Sensatio procedit, una sit oportui Atqui sensatio prostedit ab anima et a corpore Ergo ex anima et Corpore una resultat natura omposita. 384. Unam X hac eadem unione QSultare Person Imsi faeli consteius Persona est substantin singultiris,

integra, et tota in se n. 224); Atqui neque animo

neque orpori Seorsim sumptis ista OnVeniunt sed optime eonveniunt eomposito e utroque Ergo compositume utroque debet diei persona. - Prraeterea Persona Stsubjectum primum omnium attributionum Ergo sexanima et Orpore resultat una persona, si uni eidemque subjecto tribuuntur tum ea quί ad animam, tum ea quae

ad corpus pertinunt Atqui de noto constat utraque eidem subjecto at ibui. Ille enim ipse qui dieitur intelligero

Velle amare, etc. dieitur etiam adere, Vulnerari, pereuliete. Atqui priora competunt homini ratione animae, O- steriora ratione corporis Ergo uni eidemque subje et tribu utitur tum ea qupe ad animam, tum ea quae ad corPUS pertinent. Stat ergo rima par theSiS, quoad utrumque

385 2 PAPA. Qui priorem partem admittunt, non

Degati animam esse formum Substantialem in compositolium uno ne reVera negare oSsunt. Nam posita illa Unione, anima Si quae Orseu constituit in specie viventis

et sentientis Atqui id quo aliquid constituitur in aliqua

determinata specie entitatis est forma sui,stantialis Ergo,im Sita unione, anima ut forma substantialis oneipienda est. Unde quaestio est utrum corpii constituatur necne in Suo esse per illum ipsam animam quae tribuit vitam et Sensum Dupliciter, ut notavimus, huic adverSantur hi-

304쪽

288 ANTHROPOLOGIA.losoplii alii propterea initia admitti in formam eorporeitatis, Per Ilam OrPIlS Si Corpus alii e eo quod eum atomistis teneant essentiam Orporis hVSiei sola X te Sarealitato oonstitui. Qui duo explieandi modi liuo intors differant ad rem tamen nostram quod Speetat, ad idem redeunt; alterutro quis De admisso, diei obo animam uniri orpori jam in Suo esse constituto Id rojiciendum esse dicimus Nam: 1'. Esse quod tribuitur reicium in se e impletae noeidentalo est Atqui in advorsariorum 3 Doth si corpus amo impletum est in ratione orporis quando se advenit anima rationalis Ergo anima rationali non tribueret eorpori nisi osse eoidental , Atqui si anima non tribuereteorpori nisi osse aeuidentale e eorum Dione non resultaret una natur Ergo admissa adversariorum VPothesi, negari debet unitas human00 naturpe Atqui hane unitato in ipsi admittunt et admittendam esse ora statis datis argumentis in rima parte thesis Ergo distendum est or-Ρu non esse OnStitutum in ratione Corporis eum anima rationalis se advenit, sed per eam constitui non modo inesse viventis et SentientiS, Sed etiam in SSe corporeo. 2'. Dicunt adversarii corpus osse quid ineomplutum in ratione natur00, quamquam Comi letum Sit, in ratione substantiz0 Vanum est effugium. Natura enim est ipsa substantia prout est operationum principium Ergo si ex unione resultet una natura, resultare debo una substantia; Atqui non possunt anima et Orpii ConStituere unam Substantiam Si utrumque principium in Se eompletum esse SUPPOnatur Ergo corpus et anima oneipi debent tamquam duo rineipia quorum unum alterum in Suo SSedetermina DS, cum eo mei unum Physioum ens Atqui principium Substantiale quod determinat, Oentur forma; principium quod determinatur, Vocatur materia Ergo admittendum AESP animam isses forrnam Substantialem

305쪽

DE SEDE ANIMAE. 289 ipsius torporis, Atqui hujus dorma, substantialis isse nequit, quin tribuat corpori primunt esse Ergo. 3'. Confirmaturis ipsa ration vit*0. Certe adversarii negare nequeunt corPUS PSum SS Vivens Ergo principium vitale Iobet esse intrinsece et substantia litor corpori unitum Atqui ct non haberetur, ipsorum opinione admissa Ergo ejici hae debet. Nam secus admittendum esset animam dare vitam eorpori vel quia osso illi prae sens vel quia Corpus mori ei et vel quin Sua Vire miseere viribus orporis. Haeu untrius apud illos invenimus. Atqui nullum sex his admitti potest. 0n primum, quin si rosesentia animp in corpore sumoeret ad Vitam Corporis eXplicandum, ipse Deus diei posset informare corpus idque vivum reddere, siquidem Deus in istans est a uor-POre. Non alterum quia, ut ea)tera omittam ho in easu Vita ad corpus non pertineret, quum ullus Vitalis motus Proeederet a prineipio intrinse eo corpori ut patet. Non tertii m - a quia vires in qualibet re ab sejus substantiadimanant Ergo admitti nequit sex viribus nim se et eor-ΡOriS, inter Se CommiXtis, Vires Xurgere quὶ ab utriuSque differrent, nisi diverssu substantis , a quibus illa d vires dimanarent, in unam substantiam compositam Coalescerent. -b Quaerimus a laeterea quodnam esset Subjectum eui Vires inlitUrerent, utrum commiXtione metuntur. Hoc Subjeetum esse nequiret aut Sola substant in anim Q aut Sola Substantia corporis, quia vires illi a virilius utriusque disserrent Ergo hoc subjectum deberet esse OmPOSi tume utroque quod a versarii negant. - Qui plura cupit,

386. Ad hujus usestionis complo mentum aliquid hic

diuemus de Sede animo , XΡendemus nimirum utrum

anima toti corpori conjungatur, vel alioui tantum Corporis parti Responsio patet ex dictis Anima luippe nequit

306쪽

290 ANTHROPOLOGIA.osso orporis forma inllin toti Cori or Conjungat iii . EX hae Orro at lite reste denti lies de an init inamatorialitatoso i litur illud quod luries antea notavimus, animam nempe ita esse in toto orpore ut tota etiam sit in singulis corporis inrtibus. Anima enim est substantia simpleX; Atqui substantia simple non potest osse nisi tota ubieumque reperitur Ergo Si ratio orna Substantialis requirit ut anima sit in toto corpore, ratio simplieitatis requirit ut sit tota in singulis partibus. Lo quimur porro de ipsa animae substant in quia si anima dynamie Spectetur vel prout vim habeat operandi, patet hane Vim non OSSez0quo modo Xereor ubicumque anima reperitur Funetiones nim vitae sensitivs Sunt diversse in diversis corporis partibus unde ibi anima Speeiales hujus vitae functiones

e Xere et ubi dantur organa Vm quibu et Per quae Xeroori obsent. Relate ad ipsam Vitam intelle olivam, Xeluditur quidum dopeiadsentia intrinso ea in datur dependentiaeXtrinse ea hine anima non valet unetiones vittae intelle- et ivpe Xereero, nisi in illa orpori Parte qua muteriam ipsi pro bet in quam aetivitatem Suam Xere eat . aueiS: anima est tota in qu selibet corpo i is parte secundum totalitatem e88entice, e non secundum totalitatem virtutis.

387. Quidam sunt qui animam in solo erebro residere autumant quum ipsis impossibile videatur ut bro sens sit pluribus orporis artibus. Quamobrem docent sensationes inoipere quidem in organis singulis ubi impressiones ab objecti reeipiuntur, sed non erit ei nisi in cerebro, ubi

anima residet ex assuefactione tamen referri ad ea eor-ΡOri Parte aut organu, in quibu impressiones objeetorum primitus obtinuerunt. Hae opinio 1'. destruit unionem Substantialem an inti e et corporis 2'. Se eum Pugnat 3'. contra diei experientis et rationi, quί tria cluet Pro babimuS. 1'. Primum manifestum est. Si enim anima cerebro tantum 1 deSen Substantialiter esset, illi tantuni uniretur;

307쪽

DE SEDE ANIMAE. 291 Ergo nullus esset noXus substantialis inter animam teddtera corpori Partes utque adeo non inberetur unumen physioum. Mirum est opinionum liano a quibusdam

dolandi qui atholidi sunt; nam Ecclesia definivit animam

eSS Vere et per se orpori humani formam. 2'. duo uetores isti mi munt animam in solo oorebro reSidere quia negant esse ossibile ut praesens sit pluribus

Corporis artibus Atqui ho ipsum admitti sebo in

eorum opinione ; Ergo sibi Contradicunt. Nam erebrum habet ei te partes et artes, X tensum quippe St Ergo 0tiamsi anima in solo erebro resideret, esSet 1 Sen PlUribus partibus; et quidem tota in singulis, nisi nimiae simplieitatem insolantur. Quod si dieant animam esse in

una tantum cerebri arte, praeterquam quod arieta Sen-Sationum non posset, ut o Videbimus, XPlistari neque tunc eontradictionem effugiunt, quin pee etiam erebri pars Xtensa Si ergo Vel relate ad hunc artem redit

3'. Ad sensation0m habendam sequiritur Simul anima et corpus Atqui onseii nobis sumus nos videre in euliS.guStare in lingua, alorem frigus, et , XIleriri modo in una, modo in altera orporis arto Ergo in illis omnibus partibus anima residere debet ergo qui id negant Xperientis contra diuunt. Diuunt adversarii persuasionem hane esse esse elum assuetudinis, vi oujus ex mentis judicio nos referimus ad organum id quod non venit nisi in Cer0hro.' Sed perperam. Num arius e assuetudine aliqua Subjeoti et non X objeetiva veritat locum habent adhibitis obiit adjumentis fauile deprehenduntur Porro nemo

potuit umquam experiri se videre ut intigere Cerebro. Pi puterea ut notat Tongiorgi, Xplieandum ei manet quomodo e insuetudo hu)e aequiratur et unde originem habent. Consuetudo enim repetitis nutibus nequiritur: multi ver notus a primo aliquo exordiuntur neceSSe St. Qua ergo ratione fieri potest, ut animus sensationem habi-

308쪽

292 ANTHROPOLOGIA. tam ad membra primo reserat Tenendum ergo est ipsorum opinionem experientiae repugnare. - Repugnat insuper rationi quia quo pacto XPlieari posset arietas sensationum et 1 20Sertim earum OPPOSitio admissa eorum Sententia 3 Experientia con Stat O quandoque SenSationem V. g. ealoris in utin Orporis parte Xperiri in altera frigoris. Si erebrum tantum Sentiret, sensationes istae oppositae inuriam eonfluere deberent. Adde quod inutilia prorsus organa tam elaborate OnStruet in homine ponerentur. Inquiunt adversarii ea D requiri ad recipiendas impressiones Objeetortim, qua Ope et Vorum, aut fluidorum nervos sensiferos pervadentium, ad cerebrum transmittunt. V Verum ad quid impreSsiones illpe redueuntur nonne admotum quemdam oentem Vibratorium Cerebro De DerVOS

communicandum 'V Jam vero ut nervi moveantur loca tor ab objectis Satis esset superque Si ad utem se porrigant vel si eum cute communieent frustranea igitur et

insipiens esset tanta organorum Struetur et utaneuSapparatus, quem ad habendam Sensationem Omnino ne eeS- sarium SSe fatentur.

388. Advorsarii ad suam probandam hypotheSim quaedam faeta addit eunt. Argumentantur ab X e quod morbi varii, solum erebrum ulmeientes omnem Seti Sumtollant vel perturbent; - b e eo quod si tantum viae, per quas nervi a membri eXterni ad erebrum porriguntur, HXtrueto Sint hoc ipso illorum membrorum Sensus etiam perit; - eo quod dolor aliquando Sentiatur in membris abscissis. Ita fere Cartesius Prine, Phil08. . IV. 196. His tribus etiam recentiores quidam philosophi

innituntur ad probandum a posteriori animam nonnisi ineerebro residereri quam conelusionem Confirmant X eo quod sonsatio citius habeat locum Si impressio organica fiat in parte Orporis erebro propriori Serius, Si in remotiori.' At hae laeta, etiamsi Omnia ineoneusSaeSSent, POSSunt commode aliter X9lieari ae proinde nul-

309쪽

DE OBJECTIONIBUS CONTRA UNIONEM. 293lum praeboni fundamentum conetuSioni adVe1 Sariorum. Primo nimis ulteri argumento sit satis si dicat hir communientionem organorum SonSuum eum cerebro requiri ad SenSationem tum quia erebruin, ut Par Praecipua Systematis nervo est centrum unitatis viis sensilis turii quia facultas sensitiva a Systemate nerveo, adeoque R erebro

tamquam a radice principaliter pendeat tum domum quiae cerebro per nervos fluidum quoddam dimatiat quod requiri communiter do00nt liysiologi ut organa sint ad agendum OnVenienter disposita. - Ad tertium Communiter reSpondent hilosophi, eos quibus membrum aliquod amputatum sit, dolorem confuso experii in iis nervorum ramulis qui prius in umbrum illud a in varias ejus

dinis, de hujus doliris sed judieare ut prius atque hunc

Suum errorem doteger hoc ipso quod ad suetum advertunt. Quartum factum, si admitti debent infirmum Omnino Primbere advorsariorum conclusioni fundamentum patet e eo quod major illa minor o XPeriendae Seti Sutionis celeritas tribui possit validiori se iniboeilliori statui

facultatis sensitivpse Rationi enim eonSentaneum Staliquana saeuitatem, quo propior it contro, Seu radi Ciundo tota pendeat, aut ab eo remotior, magi minUSVexigere et Xplieari.

389. Antequam ad singulas objectiones contra unionem an inad et Corporis noeedamus, auon Cae geheratim notare juVat, quae quibusdam ruspondent adversariorum non argumentis Sed eavillationibu8. 10. EX anima et Ort Ore non sit una substantia ei conversionem unius in aliud, quod certe absurdum est, sed ei mutuum union Um, Uannim Cori u aetunt. V. Huic unioni minimo ossi Cerediversita natur: quae inter animam et OPPUS in Se Pectata, inter rodit quod mucipue valet iro Chiuileis qui

310쪽

294 ANTHROPOLOGIA. douent elementa eo melius combinati, quo magis oppositis instrueta uti proprietatibus; 3'. non ineo aliquid negandum si quia dimoti intellectu est quoi si admittatur

jam multu a Verorum numero SSent XPungenda. Quum res hae valde eoondit Sit, attentiotiem ma Ximam requirit et mentem a ra)judieii Vueuaui. P. NOS DOStra nouincimu reSPonSione qua Silam a nonnullis Scholastidis

dari solitus, qui nimium re e Xaggerant. 5'. Domum in responsis quae ad Singula Objeetiones dabimus, prae oculis habenda sunt argumenta OSitiva, quibus thesim stabili-vimus. His praemuniti ad r*deipuas objectiones Solven

390. O . S. Si anima rationalis esset corporis forma insensu quem nos defendimus, anima rationali esset pars essentialis corporis Atqui id absurdum est Ergo anima rationalis non dat corpori PSum SSe Orporis. Respondemus nefando mino= em. Absurditas, si qua esset repeti deberet vel ab Dinas simplieitato vel ab animo spiritualitate Atqui a neutro potest rel)eti. Non a primo quia, gente de UbStantia orporea Vidimus omnem formam Simplieem esse debere ergo non modo non repugnat ut unum e Corpori elementi Sit in ille X, sed potius repugnat ut imple non sit. Non ab altero, quia spiritualitas in eo consistit ut en agat cum intrin- se ea independentia a materia Atqui hunc intrinsecum in agundo independentiam re ite ad operationes ita rationalis anima retinet, licet corpori Conjungatur ut forma substantialis Ergo. Recolendum illud est quod

antea notavimuS, animum rationalem non SSe corporis formam quatereti rationali est, Sed quatenus virtute continet formas sibi inferiores.

391. O . 2'. Illud corpus secipit ab anima quod amittit

quando ab anima Separatur; illud e contra quod ei Severat, facta Separatione, COI PUS ab anima, ut utet, reeit ereti sequit Atqui corpus iaeta Separatione, eeSSat quidem

SEARCH

MENU NAVIGATION