장음표시 사용
371쪽
DE COGNITIONE SINGULARIUM. 355 Respondeo: Dis idos nostrae conferantur uni deis divinis mediantibus objeotis cono. nisi conserantur immediate ad sensum Ontologoriana, neso. Porro in SyStemate scholastio non iuberi ho alterum ultro otiosedimus; immo diximus hoc esse Contra rationem et Xperientium;
at habetur aliud quod omnino sum cit. Ad responsionem hanc intelligendam nota duri lii mento divina deas areh0- typa rerum, UXta qua Deus producit quidquid Xistentia donat. Res quae juxta has ideas vo lueuntur, ideas divinas quodammodo e Xprimunt; DOS autem re Contemplando ideas normamus, ac proinde deae PSI nostr00, Si rebus coli formes sint, Consormos etiam divinis deis qua dantonus diei obserit. Ut rem Xum Plo illiis tremus, in se artificem alii luem, uin a Phaolem, mente OneiPere liquid, quod arto sua in telii XI rimat nos toturam attente contemplando ideam es sormamus 'upe idea dissormis ab ea SSe nequit, quam artife in mente gerit. Num confor-1natio lis e proveniret se intuitione clope ipsius ni tisi ei ZNullo noto; verum e eo quod opus, juxta illam deam Confeci uni contemphiti ossemus. Idem ergo dicendum do
ART. IV. - DE INTELLECTUALI INDIVIDUORUM COGNITIONE.
469. Tria in hoc artieulo attingemus, quomodo Seilicet int0lle eius cognoseat individi in Ort Orsen, et Sum Deum. De Spiritibus puris, seu de Angelis Dilii diuemus, quia de iis agere ad thoologos pertinet. Quod non ita velim intelligas, quasi ratio nullo tib do queat assequi angeli, rumexistentiam; utamus en in argumentum Vere demonStrativum desumi posse ex iis, quae diXinaus gente de miraeulis n. 366 3P.) quum ududum nonnumquam sunt in hoc mundo, qud Vim creatum quidem, Sed humanae naturae SVPeriorem requirunt, nullique corpori mancipatam.
372쪽
856 ANTHROPOLOGIA.470 DE INTELLECTUALI COGNITIONE CORPORUM. Qilodo intollectus individi in corporea Ogni sunt in dubiuni nequit revocari. Constat niti intelleo tum de iis judicare, set iren ea ratio inari Atqui id praestare nequiret nisi singularia materialia oogni Seeret Ergo. Revera judi- Cium est pereeptio relationis quae datur inter duo eXtremn: ergo utrumque Xtremum ab ea nouitate debet 0ognosei qua relationem pereipit; Atqui haec relatio pereipitur ab intolle e tuo Ergo is est qui ambo extrema eognoseit; Atqui unum e his, Subjeetum nempe est quid Singulare Corporeum Ergo hoc Singulare ab intellectu Cognoseitur. Idem deduces e ullo montis aetu. Quare hie proprie non
b Puto imprimis intollectum singuliaria Corporea non OgDOSCere Per Primum suum aetum ; nam hic ab individuantibus rei onditionibus prostseindit, et singultare has ipsas Constitiones ne oessario ne idit. Ergo eognose debent
per refleXionem, non quidem in Silo aetuS, Sed in aetiassensitivarum saeuitatum. Non per reste Xionem in SuoSuetus quia Seeus non attingeretur nisi abstraetum, quod
Solim rimus ille eone eptus eXPrimit; Sed per esseXionem in uetus facultatum sensitivarum quia de Concretum, ut onere tum St, ereipiunt. Ergo ut intellectus singulare, qua tale, percipiat, Se eonvertat oportet ad faetunt sensationis. Quapropter singultiria corporea duplieiter homo Ognoseit, diroete Per sensus, indirecte per intelleolum redeuntem in pereeptionem SenSitivam. Hunc Porro SSe modum, quo et Uni COI POΓearum Cognitionem, quatenus singultire sunt, intellectus
nequirat, patet o eo quod non aliter individua desinimus,
quam enumerando haraetore loci, temporis, figurae, OloriS. 'terOSque omnes, qui sub Sensibus adunt. Id, inquam.
aperte demonstrat intellectum relate id Singultaria Per
373쪽
DE COGNITIONE SINGULARIUM. 357 Sela Sil edoeeri; non ita quiden ut sensus in intollectu ningant, sed quatenus late in illorum perceptionem rodit. Quando tamen uno reditum Xeroe intellectus essentiae rei or Sensu pereepis jam deam habet, priori ae tu abstractivo acquisitam ; hinc Objectum ori Oreum non
Stant; sed illud considerat ut onere tum aliquod illius ipsius essentis0, qtis relueet inciden abstrueta. 471. DE COGNITIONE IPSIUS ANIMAE. usestio de animo cognitione dupliciter speetari potest quoad essentiam et quoad Xistentiam ; videlistet et inquirimus quomodo homo cognosent Se habere in semetipso principium quo sentit, intelligit a vult; et quomodo CognoSeu quί0nam sit hujsis prino ipii natura. Porro cognitio alia est immodiuta, alia media tua quare, ad rem quod attinet, inquiri potest
utrum anima immediate e CognOSent Per eis Sam, an Pernetus suos. X iis, quae diximus in hujus tractationis de euvSu Patet uni nam ut iram nobis non onStare nisi erratiocinium: nam X animae operationibus deduximus eamdem Spiritualem esse debere. Igitur u pustio altero tantum Sensu agitur potest, a inquiri quomodo ad unimoste X istentire cognitionem moti deven int.18. Hau de re alii alia opinati fur. Nobis sent sentia Divi Thonne Post Aristotelem aliosque quae dolet animam e intelligore Per uos uetuS utile vera ne tetienda Videtur. Conestat enim an inium non semper se notu intelligere;
Atqui si anima immediat se oognoseeret Sena Per deberet S int 'lligere quin eo ipso quod uinquam ibi non adest. Dunii iam d00sset id quod ipsum ad notum moveret; Ergo
Sunt qui ignorant quid sit anima tum tiam ulli sunt sui
erronen Pinantur ei rea nini in tantiarnm Atqui se uti uni explieari ut 0rset, admissa nam 'diu in animn eognitione; ut I Umque e Contra nullo segotio X liuatur, si admittitur nnimum e Cogno uere ter suo uetus Ergo hoc admitti
374쪽
358 ANTHROPOLOGIA. illud rejiei clobot. Revera si cogititio immediata esset, conclitio ac antinum cognose endam esset ii Sila anim e P00- Sentia, im in nullo cleSi levatur; et essentia ipsa esset cilior quod anima e cogno Seoret At qui si ess0ntia ipsa anima esset immediatum cognitionis 1 indipium jam ignorant in aut error iron animae naturam X elucienda forent;
Ergo Si se eontra admittatur Divi liompe Sententia, admitti puriter debet ad naturam animi rimandam requiri diligentem au subtilem in Diisitionem atque discursum nuproinde non videbitrii mirum Si quidam ignorantia teneantur, aut falsa pinentur. 2'. Hanc esse angelio Doetoris sententiam Certum St, multis si liuidem in ostis eam elare Proponit. In Shia
essent in consideratus intelleolus se habet ut potentia intelligens. Unde ex se ipso habet virtutem ut intelligat; non autem ut intelligatur, nisi eo indum id cliuod notu fit.
. . . Non ergo Per Suam SSentiam, est Per notum suum, Se
HOStra, inquit, non olos Se ipsum intelligore ita liuod seipsani immediato apprehendit; sed e hoe quod apprehendit alia devotii in si iam Cognitionem. V Non insiliamur angelio uni diStingitere tripli 'em animp cognitionem, uolua em et habitualem seu perperam quidam hae uistinctione uti intur, ut doceant, ipsit is auetoritate innixi, animam habere perennem Sui Sensum. Nam habiti talis cognitio, ad mentem Divi homί0, non est notus quidam perpeti ius. Sed dispositio ad actum onendum explicite luis ii dieit b, eo citato Anima non ei Cipit e SSe nisi tercipieti do aetium suum V et litae dispositio non esto habiti proprio leto, sed e essent in animae quae Stsibi risessetis si istic it in quit Soba essent in animae lusementi est VHSei S e ea enim uetus progrediunt ii , in litibus uolualiter ipsa pereipitur.
472. DE COGNITIONE DEI. Superest ut Xpendamus
375쪽
DE COGNITIONE SINGULARIUM. 359 qiuomodo ad Dei e ignotionem deveniamus. Diximus jam iuid a deo illi Sentiant, qui Speus ne nos originem dearum Xplicant nimirum alii tenent doum Dolosso nobis ingenitam alii nos eam neoil ero e reVelatione alii demum no ad eamdem et Venire, qui eum Veinodo id fieri dicatur, divinam essentiam eontemplando. Huc redit Ontologorum opinio; nam id es divitis et uetus creativus realiter a divina essentia non distinguuntur. 1 liis confutandis non immorabimur; repetemus illud ipsum quod de origine dearum in genere asseruimuS, Philosophos nempe istos ideo has opiniones X cogitasse, quia
putarunt nos nullo alio modo Deum Ognc Seore Osse:
quod falsum est. Nani disquisitio, Deo duplo institui
Solet an sit, quid Sit utrumque Ote Si liter Cognosei. EX existentia entis contingentis mens nostra ne eeSSario coneludit ad existentiam eritis ne eeSSarii, ne tiroinde Ognosei Deum esse; et e Perse utionibus, qui dantur inerenturis, nSSurgit ad ea laetionem quam creator possidet; lieet numquam perse et cognoseat quid Deus sit. Id volvemus in roXimo tractatu interea cardinalem Frangelinde hae re disserentem audire juvat, tantique lieobigi verbis psychobigidam hane traetationem Oneludere. Coneel tu nostri de Deo omnes Sunt hujusmodi, ut manifesto suam Originem e prseintelle etis reaturi praeseserant, te ipso Deum, ut in o si non exhibeant. Vel enim con-eeptus Sunt as firmantes aliquam perfectionem, idque in Coneret O ut Sapiens justu S, et . aut in abstrueto ut sapientia, justitia, etc. Jam vero priore illi Omnes modo quolirimum mente informamus, XJlibent sub oetum oui in- Sunt Sapientia tamquam Orma posteriores XJlibent formam up postulat Sse in subjeeto a quo eogitatione abstrahituri Atqui hoste omnia tantum inirentis hoc modo se habent Deus non est Subjoetum Sub sorma orsi eiente, ne est forma abstrauia Sed est Sapientia substantialis qupe simul sit omnis alia perseetio eum Summa Simpliei-
376쪽
360 ANTHROPOLOGIA.into Hoe ita esse ration et fide assequimur; quomodo sit, nullus conceptus proprius nobiS XJlibet. Vel cone0Ρtus sunt negantes, quibus imperfectio in Deo negatur. Atqui his non repr00sentatur Deus, ut in se est; est Xlii-betur imperfectum, quod est in orentura illudquo, Deo negatur, quia intelligimus imperiectionum in seo nullam esse. . . . Unde nolle apparet, Oneestu serie otionum quas in Deo affirmanaus, e orenturi nos rimitus abstra-Xisse: siquidem eo modo, quo on distinete Oneipere os- Sumus, noti Sunt in Deo sed in eventuris. Hinc fit ut dum perfectiones de Deo a seirmamus, Simul eogamur negare eas io modo imperi et in Deo esse li00tmodum, quo in E Sitit, non appreliendamus. V De Deo,
377쪽
473. Ultima hae Motu playsios pars Theolosia Naturalis
volari consuevit illeologia quidem, ilia Sermoliem cleD0o fauit naturalis autem, quia agit de Deo Pro ut Cognoseibilis est per nativas intelleolus Viros. Ceteris hane partem r*0Stare non e St Ur probemus, Constat quippe X infinita sui obioeti dignitate diuomus otius nulli rei, quam hule, majori cum alueritate esse nol)is Studendum. Si nim gratissima nobis noeidit eorum cognitio, qui amicitis vel eognationis ineulo nobis de vineti sunt, quanto gratior I ius Entis ognitio nobis esse debet a quo tot bonosidiis eum illati fuimus, et continuo eum ilhini Ur, utque e Cujus possessione in altera ita ultio beati esse Possu-nius Et montem igitur set eoi adhibeamus ad n intolli-g0nda, ur de Dei Xistentia, natura perfectionibus atque operibus hi attinguntur majorem eorumdem Cognitionem e religione revelata potentes; lenam in altera vita habituri, cum de Servata, et juxta an totius Vitae noStrae ratione composita, Deum videbimus leuti est.
378쪽
362 ΤΗΕOLOGIA NATURALIS.unium est. Quare iii primo articulo agemus de Dei existentia in altero te Dei essentia in tertio se immultipli-0abilitate divinae naturae, ejuSdemque absoluta Simplieitate. ART. q. - DE EXISTENTIA DEI.
475. Ex iis, quae diximus in ostremo artieulo Syehologipe, jam novimus quomodo ad Dei cognitionem mens nostra deveniat. Hi eidem insistentes didimus: V. dieXistentiam immediate non patere ollatis terminis, sed demonstranctum esse ; 2'. eamdem demonstrabilem esse; quamquam ' nonnisi demonstratione, quae I Steriori
vocari solet. Sunt qui negati Dei Xistentium demonstration indigero. Ad id alii alia ratione uetantur Onto- logi, quia divinam essentiam menti noStrpe intuitu Obversari autumant Cartesiani lerique, quia ueti talem Dei cognitionem ingenitam nobis Dei unt; alii nonni illi, hilaputant Xistentiam Dei esse Veritatem Per Se notam. Priores duas philosophorum bisses praeterire fa est, POStea hipe alibi notavimus trioad postremos animadvertimus sexistentiam Dei esse quidem Veritatem in Se notam, Sed minimo notaminiis ad nos, quia ad hoe alterum habendum non siis fiet ut praedientum sit de ratione subjeeti, Sed Di peterea re iiiiritur ut tale nobis appareat ollatis terminis quod Certe non ita Se habere ipsa Xperientia dolet. Und Dei vistentia domonstratione indiget. 476. Demonstrationis porro diit te est SpecieS, a Priori et a Posteriori. Demonstratio a priori sit per id stilod in ordine reali ritus est vel hi prius haberi potest sollic et
379쪽
relat ad hujusmodi iis nihil prius ontologie coneipi potest. Eigo Dei Xistentia a priori probari nequit.
Superest ergo ut probetur u posteriori. Ad hunc orro demonstratiotioni confieiendam tria requiruntur et suff-uiunt 1'. ut detur esse eius, a quo auste dena on Stratio petitur; 2'. ut esse eius euessarium eum causa, Per illum demonstranda, conne Xionem habeat 3'. ut uni effectus, quam illa eum causa Conne Xio, Videnter Cognoscantur;
Atqui s0 tria dantur, ut argumenta a te facient, Ude proferemus Ergo Xistentia Dei demonstrabilis si aposteriori. 477. Quamquam hine Ommunia in aliud bonἴ nolpe philosophos, nihilominus iure putarunt, et auo adhue putant, Dei Xistentiam invicte probari posse or aliqui quasi a priori, vel, ut communius leunt, a initulaneo. S. Anselmus rima fuisse perhibetur qui hujusmodi probationem in mediunt rotulit eamque, auli mutata forma, artesius et Leibnitius invoXerunt. Augumenti summa hoste est Est in nobis idon entis perfectissimi, seuenti quo magis Xuogitari nequit; Atqui iis perie elissimum non potest eo ne ipi non Xistens Ergo existit. Vim
argumenti X pendere non neat doctore Communitor, poStD Thomam, nullium esse pronuntiant, ea clueti ratione
quod vel in eo non serpescinditur ab ordine objectivo et reali et tune est mera etitio rineipit e suppositaiiempo Dei Xistentia, eadem Xistentia rueretur Vel Proseseinditur ab ordine objectivo, atque tunc nihil pro reali 0Xistentia oon eludere licet, quum ordo mere dealis ad ordinem realem ad lueere nequeat. Qui iura cupit, consulere potest Toletum in Summam Divi Thomsu P. 1'. i. ' art. b. 478. His de elaratis, duo Supersunt inquirenda antequam Probatione aggrediamur utrum, Se Dei Xistentia possit inviti cibi tur ignorari; et utrum revera dunturi sui de eadem serio dubitent quo duo attingemus aliquid
380쪽
864 THEOLOGIA NATURALIS.d otheismo subjieisendo Athe alii dicuntur praetiei, alii speculativi atque X his alii negativi, alii positivi t dogmatiei fruetiei ii sunt qui ita vivunt quasi Deus non
esset neuativi, qui De Uni XiStere ignorarent; po8itivi, qui sibi persuasum haberent Deum ill im SSe JumVero 19. nullum est dubium quin dentur allio praetiei; trevera si quod esset dubium id Deo tuta quorumdam agendi ratione vanesceret. At 2'. inter homines ratione utentes ignorantia invine bilis, saltem diuturna de Dei eXistentia esse nullo modo otest. Prineis iuni enim causa tutis Quique patet hinc nisi lielietem et nullius rosio Xionis aliaeem hominem stigas, impossibile os talem inveniri qui ex mirabili a rerum universitate Supremam quamdam ejusdem ausam non colligat. Iulto minus 3'. dari putamus qui reapse Persuasum habeant Deum non OXiStere argumentorum enim, iis Dei Xistentiam d01monstrant, tanta is est tantusque Splendor; et si Phismatum, quo Contra eumdem roseruntur tanta absurditas; ut qui illa nihil hae multum robure SSerit, is vel Sineere non loquat in , vel rationis noturam nSSUS it. 479. Juverit hie notare thoi nomen ab antiqui quibuS-dam seriptoribus nativa ignis uatione non ne eis i. Saepe enim magnis i iibusdam seoleribus reos theo dixerunt; quo etiam noni in frequenter notarunt, qui Vulgi superstitionem in Deorum cultu spernerent. Hi ne Hebr*0orum natio ut 'gens contumelia numinum insignis' habebatur se Christiani ipsi quod unum Deum olerent, inter atheos a gentilibus adnumerabantur. Quare veterum testimonia. iupo moderni quidam athei asserunt ad suam impietatem confirmandum, ut lurimum nihil iubent a loris. PerΡ0ram etiam atheis noeensentur ii e quorum doctrinis equitur Deum non esse quod si oeulis haberent quidam, non adeo amplificarent ut lieorum numerum. Sane qui ilures uos admittunt, ait Do quamcumque Veri nominis perfectionem denegant, hoc ipso Deum tollunt;