장음표시 사용
401쪽
DE ATTRIBUTIS DEI GENERATIM. 385504. De attributorum partitione. Liuet Do substantia sinipli issima sit, illam tamen non aliter nobis repr0dsentamus, quam si onStaret e disti notis perseetionibus. Has p0rfectiones Si ad quasdam laSSe reducere olimus, ut en redueere Oportet, aliquo rinoipio ii initi debemus. Jamvero principium partitionis perseetionum divinarum ipsum no qui e perseetione Dei, ut in se est: quia attributa in Deo ipso non distinguuntur. Ergo sesumi debete ratione et ordine quo Secundum nostrae cognitionis
modum, Perieetiones Dei eoneipimus. Porro dupliei nos Via assurgium ad cognoscendum quid sit Deus, videli et via vel remotionis qua de Deo aegamus imperio et iones quas in orenturis conspioimus Vel allirmationi : qua Per- Dotion os, nihil imperseetionis in Suo Onoeptu ili Volventos, Deo attribuimus modo eminentissimo. Exurgit inii divisio in attributa, quae per notione negat iri a Coti Cipiuntur, et attributa, quae notionibus firmantibus Xllibentur; illa nereativa, haec po8itiva nuneupantur. Inter pliorare Censenda sunt ea, quibus Deus eoDeipitur ut en simplox immutabile, aeternum infinitum, immen Sum in Comprehensibile et in inter posteriora, quibus Deus exhibetur ut iis Summum, SSentialiter Verum in sinit bonum intolligontia, Voluntate. Otentia rὶ0ditum etc. - Datur et alia attributorum artitio quam cognoSeere HVnt, qu00 quo ad
tis ais moralia. Hujus partitionis ratio desumitur X o quod Deus tripliei modo considerari possit ut 14S Xi-
StenS, iit eras Perati S Ut en morale. Indo tria nasountur attributorum genera Primum Si orum quae Deum X-llibent sine relatione ad operationem, ut Sunt . . Simplicitas et a ternitas alterum est eorum qua Deum X lii beniquatenus operans est, et Virtute infinita Pra ditus, ut sunt intellectus voluntas, etc. tertium domum Si eorum quibus Deus cognoscitur ut fundamentum et e X0mplar totius moralitatis, ut Sunt bonitas et Sanctitas. ab aliis parti-
402쪽
386 THEOLOGIA NATURALIS.tionibus refersendis abstinemus, siquidem omne eodem
505. De Attributorum Distin otione. R. Distinctio est negatio identitatis unde ea distinguuntur, quod non urat idem. Si 0gatio identitatis mei res, distinctio strentis Si conuel tus eamdem rem respicientes distinctioos rationis. Si illi plures conoselytus eamdem rem diversimo C Xprimunt, distinetio rationis dicitur esse eum fundaniunt in se dicitur se contra distinctio mere mentalis. Si conceptus formaliter non differunt. Hae in utologia 0Xplieuimus ian. 198, 199 . His revoentis quoa divinorum attributorum distin otionem duplex est vitandus eXCOSSUS: negandum ei licet est ea re aliter vel ab essentiu vel inter se distingui et simul Dogandum est nullam dari inter a distin otionem. Notamus hie nos non agere de divitiis personiis fides nos douet eas r0aliter distingui inter se, te et Donnisi ratione curia fundamento in re ab ossentia distinguantur. 2'. Non est eur probemus nullam dari realem distinctionem inter attributa et essentiam, aut inter ipsa attributa
i 10. Distinuito autem virtualis seu rationi eum fundamento in re, si evinoitur Illa distinguuntur ratione eum fundament in re, quorum Conooptus sunt formaliter di-xorsi liuet ad eamdem rem reserantur Atqui conceptus eum Ssenti: P, tum attributorum divinorum, sunt formaliter diversi lie et ad avidum divinam substantium referantur Ergo inter essentiam et attributa divina, et inter ipsa ut tributa divina datur distin otio rationis eum fundanaento in re. Nam illi one0ptus sunt formaliter diversi. qui non iisdem eonstant notis Atqui otieeptus essentiae non iisdem constat notis a quodvis attributum Ergo. Essentia quippe divina triet sumpta est divina Substantia, eonSiderata praeeis ut os en a Seri intellectus divinus HS divina substantia, considerata praecise ut habens rebitio-
403쪽
DE ATTRIBUTIS DEI GENERATIM. 387nom ad intolligibile ; voluntas divitia est divina substantia praeeis Considerata ad moduni facultatis volendi, set tu porro Atqui re u omnia, licet obj0etive idention sint, formaliter tamen sunt diversa, quia alio et alio modo eamdem rem Xllibent Ergo. 3'. Ut vides, hujus distinctionis ratio oontinetur tum in infinita Dei ori Hetione tum in limitatione montis noStrae. Deus non modo est in Se simplicissinius, sed est tiam infinito perfectus, ita ut in sua entis ratiotio lenitudino in habeat oujuseuntque realitatis et serie otionis Atqui quod ita est, continet equi alenter plurima set ubi dantur aequivalenter plurima, ibi datur fundam sentiam ad domatio ac alio modo coneipiendum Ergo Hui accedit mentis nosti pe limitatio Hoe enim ipso quod intello eius noster limitatus est, nequit apprehender et sibi exhibero unam perseetionem Ud Sit omni perseetio ergo notus suos multiplicare debet, et torum unoquoque poetales perie etiones pereipere, quibus uniea illa sequivalet 506. Norm in ad reote loquendum. Ut juvemur ad rected divinis loquendum, quadruplo h*00 norma attendi
debet quae X dietis colligitur 1'. Si attributa divinuspoetentur in Sensu formali, nec de e mutuo prcedi uri, ne eadem de diversis diei possunt. Quia perseetio una non est perie otio altera, formaliter Considerata essentia v. g. Dei ut habet rationem intelle et iis modo otio ipiundi nostro distinguitur ab essentia ut habet rationem voluntatis hinc unus con00ptus de alio a pedieari sequit 14000 a quae de intelle uti dicuntur possunt diei de voluntate. Sie diei nequit voluntas intellioli aut intellectus vult. 2'. Si attributa divina speetantur identice, seu pro uti sunt n
sunt eadem de inersis diei. Dici se ilicet potest intell00-tus divinus est illa res. qud est VoluntaS; Vol VoluntaS0s objective idem ac intelle eius; vel Deus vult per illam lisam rem per quam intelligit; quia haec omnia in
404쪽
388 HEOLOGIA NATURALIS. Deo sunt uita simplicissima et persecta essentia. R. Sunt quiDuam propoSitione quae utroque en Su accipi OSSunt,
formali nempe et identioo. In his propositionibus, si id quod respicit sensum formalem refertur ad sensum identicum, habetur falsita S. Ita quum . . diuo intellectus divinus est divina voluntas; si eo intelligatur, se id sigi scar intollectum quod volutitas, ' at Sa est propositio, Si contra intelligatur intellectum esse eamdem realitatem
a Voluntas, V Vera est propositio. S. Domum quaedam Sunt i OPoSitiones quί numquam Sensu identico accipiuntur, Sed semper in sensu formuli ut voluntas vult,
intolle eius intelligit. In his nullus transitus fieri potest; et si sint, propositio evadit falsa.
ART. II. DE QUIBUSDAM DEI ATTRIBUTIS
SPECIATIM.507. Limites, quo nobi pi pestituimus, non sinunt ut de omnibus se attributis agamus ne de illis ipsis quae
expendere intendimus, ut rolixum sermonem habeamus.
In duobus sequentibu articulis potiora pune in attingemuS, qut divinum intellectum respiciunt, et divinam Voluntatem. In hoc autem quoddam de Dei immutabilitate, aeternitate, ne immensitate delibabimus. 508. Deus est immutabilis. Immutabilitas est incapacita mutationis. Mutatio autem, si presse aecipiatur, fieri debet secundum aliquid intrinsecum rei, quo mutari dicitur; ita ut ros illa in se ipsa aliter se habent quam antea, Per neceSSum aut recessum alicujus perie otionis. Unde immutabilitas divina est porsectio per quani repugnat Deo aliquid intrinsecum de novo ooipsere, aut jam habitum amittere. Hoc autem facile colligitur ex diutis. Nam is id omne, quod in aliquo ente est necesSarium, idipsum est na mutabile; quia quod necessarium est, nequit non SSoe ac proinde nequit aut Me novo acquiri aut
405쪽
DE ATTRIBUTIS MEI SPECIATIM. 389
ni itii. Atqui quidquid est in Deo est absolute noeeSSarium id nim in Ipso iubetur vi essentiae; et quod SSentialiter bubotur nequi concipi ut adveniens senti aut ab ipso reuodens Ergo Deus est absoluto inimutabilis. J Praetorea ibi dari loquit veri nominis mutatio, ubi datur summa simplicitus Atqui in Deo datur Summa simpliei tas Ergo nulla in Ipso ooncipi potest mutatio. sed quippe Supponit quod ens quoin aliquid ei severat idem quoad aliud incipit esse diversum Atqui quod est absolute implo evadere non potest diversum quoad unum, et remanere idem quoad aliud, quin haec realem multiplieitatem important Ergo quod est omnino in ille est Ouipso immutabile. - Demum omnis mutationis ossibilitas exeluditur a Deo, hoe ipso quod ponitur esse infinitus. Si enim se in melius, vel in detorius, Vel in Gaequivalens mutaret, jam neque antea, neque os mutationem, infinitus diei posset, siquidem in quovis casu daretur aliquid majUS. 509. Chii a se ut videntia Sunt, si in Se Spe etentur; sed quando profundius serutamur divitis immutabilitatis naturam, et expendimus quomodo hime perieutio consistat eum rellationibus, quod de novo adveniunt Deo aut eum variis fimo tibiis quos Deus in tempore producit aut ri sertim Ouin divina libertate, Spissis tenebris quaquaVel SUScircumvolvi videntur. Debet 0rte esse modus aliquis eonciliandi perie otiones quas ipsa ratio vi senter Ostendit esse in Deo; linam sit, nos ii et Semperque itebiti iamdiu in lino vita erimus. Conditionem nostr e naturam meminisse debemus; si omnia intelligere possemuS, Vel
Deus non esset infinitus, Vel mens nostra non osset inita.
Nilii lominus quod bini advertunt philosophi ast has tishoilos lun)Stione de obirandus. Nonnulla ex his una in diuti vimus alia attingemus in traetationis de eursu Re voeari ergo debent iis diximus aguntos do Dei simplicitate n. 485); attondenda sunt qui postea die turi sui nus de
406쪽
390 ΤΗΕOLOGIA NATURALIS. divino libortatis natura et ad ea solvenda, quae X OPIDI te . . Crentioni Objieiuntur reo alenda Sunt ea quae
adveniant nous relatio aio et denominationeS, ut esse dominum, creatorem, et: hae On Sunt intriti Seeae, Sed extrinso op Deo; nam et utitur ab Xtrinse eo tantum,
nempe ab ontibus a Deo pro luetis, quae varie Deum denominant absilue ulla ui mutatione. 510. De,8 8 6 ternus. Nomen peternum triplieiter Sumitur, improprie, nempe, Pro eo quod diu duraturumost li00t initium habeat se finem minu proprie, nempe pro eo quoci liuet habent initium finem nullum sit inbiturum proprie, empe Pro eo quod non modo nullum habunt initium, nullumque finem, Sed etiam nullum Sue-CeSSiotieni. Est nen ii nunc semper eritianen ident, tota nullio Xistenti. durationem simul possidens Hoel'oStremo Sensu, set ornitas definitur a Boetio interminabilis nito tota simul et per feeta ossessio. - His positis uuillimo probatur Deum esse poternum. En enim De OSSarium, hoc ipso quod 14000ssarium est, non OleS non SSe et hoc ipso luod ens Deuessarium est immutabile, nullam Suecessionem in sua vita habere potest, Siquidem uouessio
sine mutation conoipi nequit; Atqui robavimus Deum eSSe en ne Cessarium et immutabito Ergo admitti obot
511. Eternit A orro Dei liuot eoundum se spectata sit tota simul indivisibilis, nullam habens neceSSionem, Si tum n Coti Sideretur 'espeetioe, equivalet eminenti modo durationibus omnibus rerum tum ossibilium tum Xi- Stentium. In Primo ea si a ternitas speetatur tota et non totaliter in altero etiam tota iter. Hine illi Indo temPO-rni'in terna Comparantur u0rsendo quomodo uie illa coeXiStant distinguendus est duplo quaestioni asPeetuS. - Si temporaria Poetentur secundum Hum 88 reale quod habent quando X istunt, diuendum est ea coeXiStere
407쪽
DE ATTRIBUTIS MEI SPECIATIM. 391 tot aeternitati absoluto spectat: θ; mini in vero toti aeternitati quatenus haec eminenter aequivalet durationibus omnibus SueeeSSivis, qua Sunt et eo nullsi OSSunt. Utrumque patet. Primum, quin Caeternitas realiter pectata nullus habet artes, quam se mutuo SU0oedant ergo
si aliquid vistit, a Duo distinctum, hoc aliquid toti aeternitati eo existere debet. Alterum non minus patet. Si quid nim a Deo distinctum ita nune existens, ut neque
antea e Xtiterit, nee postea Sit Xtiturum, o0Xisteret toti laeternitati quatenus temporibus omnibus a)qui valet, illud deberet concipi ut o litor X istens quando non erat, et quando esse desinet quod repugnantiam involvit. Di- Cendiam Orgo Si ea quae nune Sunt, immutabili Uternitati toti nune eo existere; quae jam uorunt Sod non sunt, iniesseternitati eo extitisse quando orant, Sed modo non m lilius eidem eo existere qua futura sunt, uno toti Uternitati QOeXti turn quando erunt, et quamdiu erunt. - , Si e eontra SSe rentum Spectetur Soeundum suam intolligibili tatem, seu ut aliquid cognitum, quoniam temporaria numquam a Deo non suorunt Cognita, semper peternitati divitiae PraeSentin Sunt ne proinde Prpusentia sunt ei ornitati divitis toti et totalitor Animadvertit porro Frangelin rationem et fundamentum clijus t ra)Sonti P puternae rei e tendum Sse e eo quod ab aeterno Vorum erat taleeSSe rentum pro determinata temporis differsentia ossueX iste DS pro alia rn teritum, pro alia futurum, quasomnos disserentius taeterna Dei Seientia oodem semper modo intuetur. Quare illud ipsum esse nolunt quod Seeundum veniem Xistentiam inuit it in tempore, Secundum cognoscibilitatem suam ab aeterno subest divinae
intuitioni. V De Deo Th. XXXII.
512. Deus est immensit8. 00 iratur imprimis hujus attributi natura. Vidimus in Cosmologia n. 343 4 aliam
corpus, aliam Spiritum dicere rebitionem ad loeum et spatium. Spiritus, sociis ne corpus, non CommenSuratur OCO;
408쪽
Verum si totus in toto, et totus in singulis lodi artibus. Jamvero spiritus reatus, eo ipso quod finitus est, limitos necessario habet in sua rpesentialitate hinc est de nitis e in odo. At Deus si spiritus infinitus hinc Ipsius praesentialitas nullis limitibus coarctatur omnem locum et Omne spatium exeo lit; a Proinde nihil est, aut esse potest, oui Deus sine ulla sui mutatione non sit essentialiter r00Sen S. Praesentia, hoe modo intelleuta est divitia immensitas quae tota est in actu sine ulla potentialitate. Non enim reaturis de novo advenientibus, divina praesentialitas os dilatat; ne ad illas divina substantia Sese extendit; sed omnes in sua infinitate reeipit ac continet. Quare olentialitas omnis sese habet X arte terminorum creabilium, non X arte divina Substantiz0. Immensitatem Dei nos coneis imus negative et relative. Cum eam Coneis imiis negativo, intelligimus immunitatem a logibus et proprietatibus spatii, quarum una est mensurabilitas. Ergo eum dioimus Deum esse immensum, negam US de Ipso leges spatii firmari posse. De immensitatem con- Cipimus rellative, quando oum dicimus esse Di 00sentialitatem infinitam; est seitieet eminentia supra omne patium, Vicujus divitia i sesentia a nullo spatio limitari potest. 513. Ut prpesentialitas infinita melius intelligatur, distino hiendum est inter immensitatem et bio uitatem Dei. Immensitas est attributum absolutum et necessarium; absolutum quidem, quia a nulla Omnino hyΡ : thesi depondet necessarium autem, quia ne CeSSario Conne otitur ima
ipso esse substantiali Dei; ita hii quam essenti liter Deus
est ens a Se tam Ssetitialiter est ens immensum. Ubiquitas e contra est attributium relativum et hypollieti eum.
Est nim ubiquitas praesentia Dei in rebus Ergo has Xi- Stere Supponit; Atqui rerum Xistentia pondet a libero decreto divitis voluntatis Ergo et ubiquitas. Quare
tibiquitas est per se attributum continsens neces8arium tamen est eae nothe8i reaturarum Ti8tentium, Clum, X
409쪽
DE ATTRIBUTIS DEI SPECIAT1 393 infinita se praesunt inlitate, absoluto ne ee Ssario Sequatur. Ubi quitas ergo equitur se immensitate, non illum constituit. Und liae s habui ad illam ut antecedens ad con- Sequens a proinde licet recte dieamus: Deus est immenS S, ergo est ubique V Diale quis argumerataretur Sidiceret: Deus est ubique ergo est immotisus. Si ergo probetur immensitas, jam posita rerum X istentia Probari
non indiget Dei ubiquitas. 514. Explieato immoti sitatis conoeptu, dupliei argumento robamus hoc attributum Deo inesse. Primum argumentum, quod est a priori derivatur a perfectionis in sinitate qua Deus gaudet. Ad institiam enim perfectionem ortinet absoluta independentia a rebus omnibus, et 1 0rfecta immutabilitas Atqui si Deus non esset immen-SUS, Penderet a loeo et spatio, et Seeundum ii eum et sputium mutabilis ess0t Ergo immenSu est. Alterum P U-D4entum est a posteriori, et Potest ita proponi: Deu S
utpote en in sinite perfectunt, si in sua potontia illimitatus Ergo non modo Illius potentia sese Xtendit ad aquae reapse festit, sed etiam ad alia atque alia sentia in indos nitum Atqui exercitium istius potentis Decessario supponit intinensitatem, Siquidem otio in distans repugnat Ergo eris, quod potest in indesinitum alia atque alia spatia creare, debet esse ita intrinsece Constitutum, ut habentia laesentialitatem infinitam. Aliis verbis ubiquitas quae oSSit reseere in indefinitum Praesupponit immensitatem Atqui, admisso rinoipio rei lignantis actionis in distans, obse admitti lii luitas; et ex omnipot0ntia Dei colligitur ubi tu ita toni divitiam Poss0 reseere in indesini tum ergo iniit pariter debet Deum Ss immensum. 515. Supserost ut paueis X plieomus tripli rem rationem
410쪽
39 1 THEOLOGIA NATURALIS. muttieat, et quibus se in illis manifestat dicitur esse serpotentiam, quatenus essentia Dei ita est in rebus, ut sit ma Xime eiu OSn, Causa omnis esse et omnis boni in quovis ordine dieitur demum esse per a Gaesentiam duplieiter, tum quatenu omnia manifesta sunt cognitioni Illius tum quatenus ereaturis intelligentibus Seipsum Vel naturali, vel
supernaturali bonorum communientione se manifeStat. Jam vero per SSentiam et per Drpdsentiam, Primo Sensu
intelloetam, Deus est in omnibus neuessario et eodem modo ut non est eodem modo in omnibus per Potentiam nee Per 1 pdsentiam uXta sensum alterum. Ex hoe intelligitur quo sensu dicatur Deus ae eodere ad Creaturam, illi intimius fise Ti. I, a paullatim re dedere. Vol otium illam relinquere. GP di euntur quatenu Deu vel auget vel imminuit vo fore enitus tollit suorum bonorum, suique
communientionem. ART. III. DE SCIENTIA DIVINA.516. Purissimus ille actus qui Deus St, quique UDUS re et multipl0 virtute prout intelligibilia respieit intell0 tum audit. Jamvero hic non quaeritur utrum hic intell0otus scientiam possideat; id a tot tum X institia divinost
entiam rodunt. Unde potius inquiremus qualis sit divina solentia. Quatuor uneta breviter attingemus, tu Pnam Sit natura solentio divinde mucis nam partitiones; quodnam obje Ctum et quisnam id Cognoseondi modus.
ka. De natura Solentio clivino .
517. Natura solentio divino colligenda est sex dietis. Unde 1 P. Deus si minuitabilis et peternus ergo talis est etiam in sua cognitione ; orgo in ea nulla datur potentialitaS ergo quidquid Deus aliquando cognosuit, idipsum