장음표시 사용
381쪽
DE EXISTENTIA DEI. 365nt hae Vera sunt si res poetetur objeetive, non Ver Si consideretur se eundum Subjoetivam persuasionem. Nam ut et Brenna nota De Cons. Hum. yeneri in a N08 endo Deo lili. . . . o. 20 atheus non is est qui essime de Deo dissorit aut qui notioni divinitatis obscuritatem et ense rus assert; sed is qui divinitatis omnem deam
abradere urat et abradit X animo no nullam censet SSenaturam, quam religiosis institutis a ritibus color deben-IDUS, otium jure possimus. Vnde nomine se hie intelligimus en quo bbim Supremum, a quo rerum Universitas dependet, Ipsiusque Xistentiam, argumenti e X
Ordine metaphysico, hysteo, et morali deductiS, robare
480. Prob. 1'. Existuntia nil contingentis et productine eeSSari, Supponit existentiam entis Deo essarii et improducti Atqui constat dari sentia eontingentia et pro lueta, immo rerum universitatem talem esse probavimus in Cosmologia n. 294b Ergo iis neuessarium et improductum, Deus Cilicet, existit. Nam nisi denegetur rineipium enuSalitatiS, Constat omn0 ens produetum ab alio pro ludi debere. Hoc autem aliud vel et ipsum pro luetum est, vel secus. Si non sit pro luetum jam habemus Deum e X istere, quia nomine Dei lio loeo nihil aliud in tolligimus
nisi causam mundi pro lueti idem, vi Suae natur d XiSt Ontem liro duetum Sit iterum atque iterum instauramUS argumentum, e quo vel deveniendum ultimo est ad existentiam entis improducti, vel admittendus in ordine Producentium it Productorum processus in infinitum p vel
382쪽
306 THEOLOGIA NATURALIS.didendum si dii aiat plura entia e natu produXisse; Atqui diape posteriore livpotheses ratio vetat ne admittantur Ergo rinium est admittendum. Et sane: 1μ. Prodessus infinitus roducentium et pro luetorum tu in se repugnat quin SerieS, quod Sit simul Sueeessiva et infinita, si quid contradictorium. Nam quod infinitum est, ereScere equit Secu infinitum non osset Atqui
seeret Ergo nequit sese infinita. Immo i vel data
seri infinita contingentium, adhue requireretur en ne eeS- Sarium. Omnia enim entia qud Seriem Constituerent,
essent ab alio, et nullum Proindeque tota Series esset quid contingens Ergo tota serie non haberet in Se ompletam rationen Sumeientem Suae existentis Ergo nisi admitteretur aliquid, ab ipsa Serie oontingentium distinetum, et vi Suae natui de XiStetis, infinita serios explieari nequiret. 2'. Altera hypothesis est evidenter absurda. Idem quippe en e SSet et non SSet: Sset Prius et posterius alio. Ut enim aliud rodueeret det, 'ret Xistere; et tamen ipsius existentia lipponeret ulterius enti existentiam e Xeujus aetivitate proprium Xistentiam re eiperet Stat ergo e Tertim mundanarum contingentia reet inf0rri existentiam enti necessarii. 481. Prob. 2'. 0rium mundanartim iniversitas nobis praebet M mirabilem connexionem diversissimoruni corporum: -b motum se litabilem certis legibus tempera tum et huncinii idem Per plura Melita Continuatum; uno verbo datur ordo mirus in mi indo. Atqui hie ordo necessario re iiiii it onusam aliqua in intelligentem n rerum liniversitate distinetam Ergo hie causa mundialis ordinis existit; Atqui hanc ausam vostamus Deum Ergo sexisti Deius. Nam ad ordinem iubendum qualem palleis in majori indieavimiis, tria requiruntur 1'. Certus iii- dum et definitus, quietum siue ille Sit, OPPOrum numerus;
383쪽
DE EXISTENTIA IDEI. 8672'. Certa quae dant rimitiva omnitim torium orporium dispositio in lino potius pati parte, filiam alia 3'. primitivaeserti iijusdam determinati motus ratio se ita quidem ut 1iumquam n statuta directione a Veloeitate orpora desieiuni Atqui tria liae titillo modo rationem timetentem
habere ossi in in pSn materiali natura Ergo ausa hiijus ordinis si quid ab ipsa distinctium. Et sane a ni illa
os in ipsis orporibus ratio Iussi iens Hr eorum lumerius
hie sit potius stilam alius Hie enim ratio iii ipsis alia esse ne iiii et quam PSius Daiei id natura At illi nutrirnmaturis est indisserens ad quamlibet Corporium militit iudinem, sortimque oSSibilitas est ne Xhauribilis Ergo. Neque ii in ipsi corporibu esse Potest ratio sum eiensetur unam potiuS, quam aliam Spatii artem rimitius eoiit a Verint. Nam tir aeterquam quod corpus in hii oneoptiis,lenam dicit indifferentiam ad spatii partes, si se si ii
natura unam a d alii ΡοStularet, esset essentialiter immobile, quod con Stat esse falsiim. Demum ire utio Certa motuS, ut ille Certa Veloeitas De Cessario hipponit cognitionem sinis, et talem quidem iit omnia praevideanthir, qud eum Proprium, tum etiam aliorum Corporum motum
possent impedire Atqui ista omnia nati ira materialis ne itiit e Sese habere, quia certo ertius intelligentiam requirunt Ergo ex ordine, quem mundi is Praebet, multipliciter olligit hir auSa quaedam Suprema et intelligens, quam diei in is Deum.
482. Prob. 3'. Persuasio do existentia divinitutis habita
fuit et habetur a cultis quibus lite gentibus est undamentum subjectiVum toti is morulitatis; et artium seientiarumque incrementi Semper in erevit, et plenitis Se XΡlicavit At qui hujiusmodi ei SiaaSio equit esse erronen, et erronea foret Si Dei is non existeret Ergo existit Deus.1'. Probatur major. Quod illa persuasio -- a obtinuerit et obtineat apud cultas quasque gentes, non negatur ab
ipsis adversariis; est ii ad infirmandum cistius tonsensus
384쪽
868 THEOLOGIA NATURALIS. universalitate in nullam sexceptionem nisi e barbaris quibusdam t vlvestribus tribubus desumunt. Vel in hoo errant, est ab ho praescindimus. Ne minus constat b)Dei Suasionem lane esse fundamentum subjectivum totius moralitatis. Si nim tollatur de X istentia Dei persuasio, jam nulla datur e suprema uetoritate munitu nullusos mulo ne torum inde X, et bene notor Um remunerator; nullus existit finis ultimus attingendus er eonStan Virtutis Xereitium ; a proinde tota lominum felicitas ad Vita continetur. - o Tertium quod memoravimus histo ita Constat. Revera qui eos upserit, in quibus ei suasio de Dei existentia summuni obtinuit gradum, hos reperiet fuisse quotquot ingenii acumino intelligentia cultura, morumque Voluntatisque rectitudine i pestiterunt. 2 Probatur minor. Si persuasio hodo erronen foret, admittor eogeremur climanam intelligentiam, Semper X
quo tomine existunt, in re omnium maXima a Veritate receSSiSSe, Cum omnia veritati assequendo maXimo a Verent. Quid enim favorabilius assequentis veritati quam aere ingenium, doctrina expolitum, i Xeroitutione iuba-
De unirerstititate consensus circa divinitatis existentiam dubitari nequit hune nim praebent scripta tum Veterum, tum re ratiorum set quidein tum quoad humanum genus univorsim tum quoad singulas gentes. Hae documenta citata invenies apud Aloisium Brenna in opere Supserius citato Eumdem praetorea consensum Patefaciunt antiquo arae, luci sacri templa, templorum apparatus, atque inStrumenta, signa donique aera Publicis monum0ntis, sepuletaris, Umismatibus, armis, muliebribus orna insentis se ipsi domesticae supello tili impressa. Nobis specimi is gratia afferre si lineia testimonium Platonis, a quo sidenter eitatur graecorum barbarorumque omniurn onsonsus Deo esse intentium
Dial. X d Legumlatione j et Tullii in libro Primo de legibus dicentis:
de liominibus illa est gens tam immansueta, quae non etiamsi ignoret qualem Dei nil habere deceat, tamen habendum sciat V nec non lutaretii contra Coloten si terras obeas inVenire Oteri urbes rivis, litteris regibus, domibus, opibus, numiSmate Carente . . . Urbem Vero templis diisque destitutam quae procibus, jurejurando oraculo non utatur, non bonorum causa Sacrificet, non mala saeri aVertere nitatur, nemo umquam vidit.
385쪽
DE EXISTENTIA DEI. 369eium 3 Et tam0n dioetidum osse homines innumeros, in iis conditionibus constitutos falsum pro vero semper et ubique ample Xos fuisse et Veritatem aueis illis illuYisse, qui atheismum profeSSi Sunt quosque ipsi ad Versariis latentibus, nonnisi inter ineuitas barbarasque gentes invenire est. - Prodieren dioendum esset moralem ordinem sine salsitat et erroneis udieiis stare non OSSe ne non humanae naturo dignitati et perfectioni uno tantum ro-SPiei, eum veritas liter fabulas amandatur. Qui talos absurditates solens ne volens admittit, is certe dignus est
3. Quibus Iam clinicultatibus satistit.
483. Ut se existentiam insidiotitur quibusdam Athei
utuntur argumentis, Seu potius sophismatibuS, up hoelOCO OlVere non OSSumus quin Versantur ire a divina attributa ea suis locis expendemus. Sunt et alia, quae puerilia nimium Sunt, quaeque roinde nullum merente Xamen Paven Supersunt, quo diffluultatem tironibus fauere possunt; se breviter attingemuS.
48 1. O . 1'. Non valet illatio a distributivo ad collectivum Atqui, quando Dei Xistentiam robamuS X
contingentia rerum mundanarum, id r*0stamus Scilieet e eo quod singula entia sunt contingentia, totam Seriem dicimus esse contingentem Ergo. eu'. Diat. - non valet illatio a distributivo ad colle olivum, uni agitur de Di dedicato, quod si non do quate, saltem inad aequalec in Venit artibuS, cone. cum rί0dientum neque inaddd- quate Oli Venit artibus, ne re. En ab alio etiam infinities multiplieatum, numquam dabit iis a se; SSe eniti a Senec nudarquate convenit senti ab alio ; unde erran OmneStermini colluetionis sint contingentes et ab alio, recte insertur totam collectionem Hsso contingentem et ab alio. b In seri insinita, conlisi non potest rimulat ergo in Serie insinita causarum, ausa stupedam rima concisi
386쪽
870 THEOLOGIA NATUE ALIS.140quit.' Resp. X dato ante Cedente coneludimus Onoeptum hujus serio esse absurdum quin hoc ipso quod ponitur series iis dum debet poni aliquid primum; et hoc ipso quod ponitur series infinita, aliquid primum negari deberet; ergo duo illa Seoum Pugnant. Si tamen per absurdum Series infinita dientur ossit ilis, nequit quidem admitti quid primum in eodem genere Cul Surum, cono. in diverso, neuo. Hi ne in Serie infinita causarunt contingentium non posset con Cipi Cau Sa rima Contingens, cori . eon 'it' non posset eausa Prima a se et Sibi sumetonsad existendum, qud communicet enu Si Seeundis sum cien
o Ut ex sent ab alio possit inferri ens a se deberet in illo hujus ratio sum eiens contineri Atqui hoc est absurdum Ergo et illud. ' Resp. Si est quoestio de
demonstratione u riori, ratio sum eiens entis a se deber0teontineri in ente ab alio, eo)ὶ . si de demonstratione aDOSteriori, necto. En ab alio non est ratio Xistentiaeentis a So, Sed est medium quo O Cognoscimus Xistentiam mitis v se Seu est Signum manifestativum Xistentiost ipsius Lioset ni in entia ab alio non Xistant De Cessario, nihilominus semel e Xistentiam obtinent, hode XistentiaeSi ne eessario eo mi e Xa Um XiStent in enti a Se atque ideo praebet undamentum demonstrationiS. Notio Xi- Stetitii senti a Se non ineludit quidem existentiam sentis ab alio hinc dicere non possumus emi8tit en a s er Oemistit en ab alio a re et diuimus existit en ab alio erre emi8tit ens a se, quia hujus notio est Decessario implicita eum notione entis ab alio. V Si una ex primmissis ratiocinii Sit Ontingens etiam conclusio est eontingens Atqui dum arguimus ab Xistentia entis Contingentis, arguimus e praemi SSa Contingenti; Ergo conclusio ipsa debet esse contingens Ergo ipse Deus contingenter Xistit. V Huic argumento jam fuit in priorireSPONSUm. Quamvis re contingenter XiStant, nempe ita
387쪽
DE EXISTENTIA DEI. 371 sint iis potiuerint non esse posito tamen quod utit, non DOSSunt non esse; ne 'iroinde debet ne eossario Xistere eruusa a qua Sunt. Si me ipsa onusti non osset neuessario 0xistens, in infinitum rediret argumentum. 485. O . R. argumentum se mundano ordine do- ductum infirmum est: R. quin ut X ordino mundi Dei existentia colligatur, deberet ost0ndi ordinem hunc rO- Venire non poSSe nisi a Quia Sumus sit infinito sapiens, et
infinite potens id quippe intolligitur Domin Dot Atqui
id non probatur Ergo 2'. quin argumentum X nnb gia deductum nonnisi probabilitatum gignere potest; Atqui tale est argumentum noStrum e eo enim quod os se otii lium una arto producti intelligentiam postulant, ad idem do mundo mi man b, gradum fauimuS Ergo. 3'. quia si mundus provonii et a Causa insuit intelligente qualis Deu esse ponitur, tot defeetus On 1 puberet. Rem Here 6 rite . Ad 1' ' respondemus notionum Hiduplieem esse, aliam relativam, aliam absolutam dila X-hibet Deum ut eausam primum mundi; haeo, ut oris infinito perfectum. Utrumque olligi potest e ordino mundi: nos primo tantum insistimus o in loco, quia id abundosum it ad athoos confutandos. Alterum infra Stabiliemus. Ad ' ' negamus argumentum inniti analogia operum humana arte fautorum; verum innititur lio principio: ordinem nonnisi eae intellioentia profolsci quod rinoipium motaphysion videntia gaudet. puterum ili Spiuor
Sumuit modum quo argumentum 1 OPOSUimVS ut utent objectionem hanc nullius osso valoris. Ad 3 '' respond0mu in rerum universitate multo esse defectus, quatenuSomnia ossent esse absolute Perfectiora, /uc. Unient Squaedam sint nullo modo in Silo genere Persecta, Here. 486. O . 3Q. Ex unanimi humani generi QODSen Sunon magis probari potest Deum XiStere, quam liliare esse
Deos Atqui hoc alterum uete rejieitur; Ergo et illud primum ejici debet. Respondemus paritatem esse nul-
388쪽
372 THEOLOGIA NATURALIS.lam, si ii iidem Charaeteres, quo utraque ei SUI Sio praebet,
toto coelo disserunt. Persuasio enim de deorum multiplici numero non erat 1'. univer8alis quia M antiquissimis temporibus monotlieismus a populis admittebatur; ibi sebi se unum Deum agnoscebant; - o multi e philosophis gentilibus unitateni Dei prosit bantur; 2'. 0- quo constans hoc robatione non indiget, quum, quin loquamur do antiquissima humani generi Dei SuaSione,
maXima nunc mundi Par unum Deum admittat 3'. 0-que profecta eae re t rationi υ8u, Cum multa erant in idolatris professione, quae Videnter errorem Stenderent,
si iis mons attondere Voluisset. Confer haec omnia eum iis quo dixinius in tertio argumento, et Videbi recte noS
487. Essotitia in rebus reatis dupliciter speetari solet; physio et metaphysice Spectatur tib Sie Cum Oti Sideratur se eundum illum tutum, quem in Se habet, independentur a mente nostra; et hoc sensu omplectitur ea Omnin quo ne eessario euidam entium Lissi insunt. Spectatur meta Pitysice, quum consideratur sub ratione generis
et different ipse, 0 ad instar generis et disserentiae. Id autem quod in essentia metaphysio considerata est differentia genus determinans, dicitur ultimum rei constitutivum I genu enim Vel quasi genuS, rem utique constituit, sed non ultim O.
488 Ad hujus analogiam, in ipso Deo ob modum quo a nobis in hac vita oneipitur, potest essentin utroque modo Spectari. Ac primo essentia Dei hyste Considerata est ipsa Ejus simplieissima realitas, in omni lati genere Perlaeta. Id eonstabit eo ipso quod probabitur Deum esse infinitum Nam eum essentia rei plo Stea Sit 9Sa entitas
389쪽
DE ESSENΤIA DEI. 373 rei ut est in se et a parte rei, si probetur Deum Seeundum Se et a Parte rei esse en in omni genere perseetionis infinitum, jam nullum Potest esse dubium quin in hae perfectionis lenitudine Ejus physica essentia consistat. Quare hic potius Xplicandum est quo sensu Deus sit et diei dobeat infinit S. 489. Id male explieunt nonnulli Sunt 1'. qui Deum eatenus infinitum esse dicunt, quatenus potentia pollet nullis limitibus eoarctata, negantes ipsius divino essentipui sinitatem. Evidenter errant. Attributum Dim ullum ipsa substantia perso et tu esse potest ergo si divina potentia infinita asseritur, illogie negatur Substantiam divinam esse infinitam. S. Sunt alii, qui eum Hobbos Deum eo Sensu in filii tum die uni quod mens nostra Ejus sine non assequatur. 'Quando die imus aliquid infinitum. non aliquid in re signis eamus, sed impotentiam tantuni in
unimo OStro, tamquam Si die eremus neSeire nos an et ubi
tur, re negant Dei infinitatem. 3'. Demum, opse teris ra)tormissis, aliis infinitum idem sonat ne indeterminutum, seu ut loquuntur, imper80Hale. Si Deus SSetitis ei Sonn-le dicunt, esset oris determinatum; si determinatum, non
osset inlinitum Ergo vel negandum Deum esse infinitum vol admittendum Eum esse impersonalem. Argumenti vitium jam Xposuimus in Cosmologia n. 296 . Dotorminatio quippe duo signi si ea re potest, Vel negationem ulterioris perfectionis Vel id quod unum iis ab alio distinguit
quatenus realitas unius non est realitas ultorius. Si priori Sensu aeeipiatur doterminatio idem sonat ac limitatio Secus, Si POSteriori.
490. Unde seu in As infinitum signifient Eum ut 0r0
Omnem Omnino perseetionem, vel in Eo osse totam essendi
plenitudinem. Cave tamen ne istud antheistiuo modo intelligas quasi nihil sentitatis esset extra Deum vol nihil quod non esset Deus. Dicitur Deus lenitudo essendi
390쪽
374 HEOLOGIA NATURALIS. quia realitatibus omnibus, quae Sparsae Sunt in rebus urentis immo realitatibus omnibus Ossibilibus sequivalet Dei perso otio, utque etiam illa infinite e Xoedit Notandunt i terea est non omne Perseetione partiales eodem modo en infinitum continere. Persectiones enim Simpli- uos formaliter, miXta vero Ontinet eminenter. Nam ei
foetiones simpli re nullam in suo conoeptu formali imper- foetionem involvunt omnes simul identificari possunt, omnesque infinitum gradum recipiunt secus de mixtis diuendum est. Quamobrem ilip in ente infinite perfecto
debent esse Secundum Propriam rationem isto Vero solum eo modo qui nudum initiei foetionem eontinet, neu perseetiorem realitatem ex Cludit. Immo perfectionesii Siae Simpliues, quἴ formaliter Sunt in Deo, non sunt in Ipso Secundum eam rationem, quam habent in rebus erentis. Perseotione multi e ut Sunt in erenturis, Sunt tantummodo modi elidentales, et intra certos limite Continentur in Deo Sunt ut Stantialiter, nullisque limitibus conretatae. in illa ipsa nomina qua tum Deo, tum creaturis tribuuntur, non Sunt univo ea sed Lalogien n. 21, 4'. . atque hare sumetant quoad prioris unetido et rationem.
491. Essentia autem Dei metaphystea considerari nequit secundum genu et disserentiam spe eis eam; num Deus sub nullo genere eontinetur. Ens enim dicitur do Deo terenturis non univoce Sed nul loe et up eumque ad Deum signifieandima adduntur enti, ut a se in nite perfectum, aliaque hujusmodi non sunt proprio die tu difforentipe Contrahentes genus, ut diXimus in Ontologia n. 70, u). Restat ergo ut essentia Dei motaphyestea Consideretur so eundum liquid quod esse habent instar generis et differentiί0, seu Secundum aliquod raedientum quod enti additum intelligatur, modo nostro Oneipiendi ut Prima radix et ri Deipium eorum omnium, quae entitutive de Deo praedicamus Quaeritur ergo in quonam hoc onSt,