De iure familiarum apud Athenienses libros tres conscripsit A. H. G. P. van des Es

121쪽

δων παλλαγενα quod nihil aliud est quam inseriptum esse tabulis extare hieis iungit notioni vocabuli ephebi. Itaque vide inus locutiones ,ri διετὲς κβησαι, ἡβῆσαι, ἔμβον

γενέriar, δοκιμασθῆναι, δοκιμασθῆναι ἄνδρα ιναι, κιμασθῆναι εχ ανυας. γραφῆναι ει τὸ ἀιαρκικὸν γραμματεῖον, γγ ρα*ῆναι

eis ανυας, γραφῆναι la ob Dura ας omnes eandem signisi care aetatent, eam scit qua Athenienses sui iuris sebant. Ne litis mihi obiicia loeum qualis aput Demosthenem' inveni. tur: vir laetus ἀνὴρ γενωενος matri initiant Iibros leetitasti V dum aliquanto post ' quasi res enarretur quae longo lem poris spatio interlapso seeuta sit, legimus: postquam autem

in demotas inseri plus es quocunque modo, id enim praetereo: quae si di euntur ae si multi anni intereesserint inter ea quae priore et quae altero loe adversario orator exprobrat . enen. dum est nequaqua in oratoris consilium esse potuisse res quo saetae essent ordine exponere deinde latendum est revera mullos annos potuisse praeterire inter eam Aeschinis aetaten qua ex naturae lege vir esset laetus et Eam qua revera in demotarum librum inscriptus esset, quod illud ipsum quocunque modo, id enim praeter V quodammodo indicare videtur J. Quis denique ex tam calido et prope servente convicio argumenta petat contra rem quae aliis testimoniis tam firmo prohetur Si pater ipse curare non posset, ut liberi sui in dem tabu las inscriberentur, aut propinqui et aruiei id eurasse videntur aut ipgi filii in orationibus ad v. Boeotun saltem saepius a rant oratores ipsum Boeotum adiisse demotas rogantein, ut se

Mantithe no in in inseriberent eodem modo Eostratus' ipso idem petit. Eadem hac ratione' apparet inseribi in demi

122쪽

tabulas non potuisse, nisi qui phratriae libro inscripti essent. Frustra qua ritur utrum hac occasione inquisitur sit in eorporis et animi facultates eius qui inscribendus esset necne. Verisimila videtur probato testimonio demonstrandum uisse nomen in phratriae album relatum esse, et onstat adoptato, qui peteret ut inscriberetur, exspectandam fuisse iudicum sententiam, si quis contenderet eam adoptioriem ratam non esse in . Ipsum vero corpus aut animum ius qui inscriberetur, exami. natum fuisse nullo nititur argumento nisi ipsa verbi δοκ- ιν gignifieatione '. Iam videamus de aetatis uno quo thenienses sui iuris fierent. Nulla hac de controversia iam disputata sunt δὶ attamen res admodum perspicua est, si tantum recte veterum

testimoniis utaris. Cum autem adoptati, si adoptionis tempore iam consecuti essent aetatem eam, qua per leges inscribi possent, quam primum in extarchieas labulas inducerentur', nobis lantum inquirendum est, quo aetatis anno genuini et qui ante hunc annum adoptati essent inscripti suerint. Vulgo creditur nullum huius rei testimonium exstare, gram mali eorumque somnia viris coelis amplam disputandi ansam praebuerunt hanc autem disputationis partem a grammaticorum testimoniis incipiam, quia effata diseria ipsorum veterum non exstant cognita igitur illorum senten hia an ei pii videndum erit, utri sententiae horum testimonia eonveniant. Primo inspicias exicographum in eoeri need. gr. ), qui haec stoeel: m διε μ βψα Q i. e. duodeviginti annos natum esse cum enim ἔβη sit aetas eiecim ann

1 I. l. p. Iosa, es p. 97. n. I. 2 Sehoemann ant in e pubi Gr. p. sR Bis , ehol hypomn. H, p. 35s. a viile variorum gententias in Schaeiari . . III, 2, s es quoque .lio, set, hyp. II , p. 35 sqq. et quae nuper eonscripsit . Utilenitere et in laxe ophebi attieis Goettio BG3, p. 8 sqq. Ne aeta agere videar lectorem etiam atque etiam rogatum velim ea animadvertore, quae supra p. III n. 3 eripti

123쪽

1 Grum. το - διετὲς βῆσαι est aetas duo hus annis pro voelior quam βη. Si Aeschinis interpretem volveris non alia disces novimus, inquit, Athenienses inde ab anno duodevicesimo aetabis exi archie is tabulis inseribi solere praecedi autem inde ab anno duode vi eos inio aetatis in lucebantur in tabulas texta chi eas si duos annos inter ἡβου versabantur. His vero testimoniis opponunt alia Harpoeration enim haeo: qui decimum octavum ae lalis annum agunt eph εbi apud Athenienses dicuntur manentque imter os biennium post in exi archi eas tabulas roia seruntur, sicuti uyperides ait in oratione de tutela adversus Charetem; postquam inscriptus sum et mihi curam rerum matri relictarum lex attribuit quae iubet mulierem heredem omnesque eius facultates in liorum potestate esse, cum epheborum biennium exeesserint.' Sed Hyperidem nihil de vicesimo aetatis anno dieere vides Pollux sere eadem tradit J: inter ephebos octodecim annos uali reserebatitur et per biennium inter περιωλους numerabantur vi-egsimo aeta is anno tabulis lexi archi eis inseribe-hantur.

Haec grammatici tradunt nobis igitur eligendum est inter annum duodevicesimum et annum vicesimum ipsum videbimus non dubitandum esse, quin illo anno inseripti fuerint. In his en uel eandis mihi opus erat tu quisitione in annum natalem Demosthenis hunc vero natum esse l. XLIX. 1 atque ol. LIII, Ssui iuris laetum esse vir doctissimus Sellaeser in tam lueide

4 l. I. III, 2, 33 sqq. Quod Rahii sebol. hyp. III, p. 340 sqq. doetis-

siti, disquisitio in lianc impeditissimstu quaestionem Sesiaeser in fugit vehementissime miror.

124쪽

1186stendit, ut nihil addi possit suere quidem qui adversaren

tur j, sed eos errare haec ipsa demotis ratio flendit. Aliust vero argumentum ex olem oratore promam Mantiae si lius Mantillieus dieii in se iam in demotas illatum suisso, antequam pater coactus fuerit filios istos langone natos agnoseere nullum est dubium quot annos Mantitheus natus fuerit, cum haec Mantiae acciderunt: ipse enim testatur patrem suum indigna-lum et rem paviter sedentem sibi stati in annos ire iter et o decim nato persuasisςe u Euphemi filiam duceret ampliore demonstratione non opus est; sicut supra ipse Demosthenes, ita Mantitheus quoque anno duodevicesimo aetatis iam sui iuris erat, igitur eum septende ei annos alias esset Iam attulimus Aeseliinis testimonium ), cum de loeutionibus dieebamus, quibus hoc institutum indicatur. Iterum tamen in .spieiamus de se haec narrat: cum pueritiam Excessissem, custos huius regionis miti ολω σῆς χώρας sτης sui per biennium, cuius rei aequales et praetore mihi apud vos testimonium exhibebunt. inguntur vocabula ἐκ πρύγων απαλλαγῆναι

cum vocabulo πεν-Mς Athenienses autem duos priores annus aetatis militaris in περιπόλων ordinibus militasse notum est: annus autem militaris apud eos est duodevicesimus εὶ eum amtem περι λον et ἔφηβω γενωα hoc loe eidem aetati tribuatur, necesse est inde sequi id ni quod Emonstravimus reliquis duobus exemplis petilis ab Aeschinis adversario. Lycurgus' postremus in censum veniat , Atheniensibus tu

videas a Polluea VIII, 106 et inhaea XLIII, 3 4s, p. 243 G.

125쪽

iurandum est,' inquit , quod omnes cives iurant, cum exta cliteo libro inseripti atque ephebi saeti sunt, quo se ille et ea vetur ne sacra arma dedecorent neque stationem in ei deserant patriam autem defendant et meliorem reddant. V Tale iustu randum demum ab iis praestitum esse, qui iam per biennium inter περιπόλους mili lassent, quis serio amem et Si oui dubium videatur is attendit ad Demostlienis locutionem τὸ τ ἐψἡβ- ἄν κου et concedat necesse aetatem militarem ineidere in eundem annum, quo textare hicis tabulis inseripti sint. IIarpberationi nobis Aristotelis fragmentum servavit lioequeo nequaquam praetermittendum philosophi enim statum gramiuatico pugnare videbatur cum Aeschinis to eo nuperrime ira eta-lo Aristoteles enim dixerat . altero anno ecclesia in theatro habita ἀπὸ γαδιενα σω μιν περὶ τὰς τάξεις aecepto clypeo et hasta a populo custodiun regionem et in praesidiis versantur. Aeschines autem dixerat duos annos, quod gramma leo sto machum movit. Et iam hae in re chaeser , verum vidisse videtur orbi parentibus ut ante pubertatem si etiam primo anno postquam tabulis lexiarehicis inscripti erant immunes erant omnibus liturgiis j militiam equidem iis adnumerandam essa non censeo sed eos quoque militiae vagationem habuisse unius anni ut orditiarent a domestica hinc ex alialogia eontieere lieet. Quod si, ut facile mihi persuadeo verum est, es binem non amplius Aristo tili pugnanter habemus hic enim de iis, qui parentibus orbi sunt, illo universe de omnibus loqui iure ivibus sed praeterea apud Aristotelem sermo est non de omni

2 I. l. III, 2, p. 33; es quae Bahe de narpocrationis logo dispatavit Lehol. hrp. 11, p. 3s1 sqq. eonii et scit. ἀποδεν ἀμεν v περὶ τας τάξειε:et interpretatue; postqatim popul prohaverint se peritos esse eorum, quae ad militarem aciem pertinent. Mihi, ut latea , de loe di sieilli in non liquet. 3 Lys. c. Diogit. p. 93, I 24. Digitia in Go le

126쪽

hn orbis patre ephebis, ut et Harpoerationi et multis aliis visum est, sed tantum de iis quorum patres pro patria pugnantes oecubuerant, quod apparet ex iis quae addit de clypeo atque hasta iis a populo datis. Nusquam enim diseimus omnes iuniores istis armis a populo ornari solitos esse, sti lanium liberos eorum qui in stilo Meldissent j. Si autem omnibus panopita dari solita esset proeul dubio hie illi vestigia huius rei apparerent et impensae ad hanc donationem saetae rectensi a suissent, quod tamen numquam sit. Itaque tamentum Aristotelis nequit laudari ad aliquid demonstrandum de temporis spatio, per quod Athenienses inter περιτ υ militarint; undo sequitur armerationem illum onum aut non totum oboeulos habuissa aut perverse attulisse ad demonstrandum A se hinem laetare se per biennium inter hos militasse, eum reli. qui Athenienses unum tantum annum περίπολοι esSent. Breviter rem peregi, qua tot et tantas iras movit satis tamen, pluor, apparet eos errare qui statuant Athenienses anno demum vicesimo astatis inseri hi solitos suissa lexiarehicis ab iis. x huius disputationis consilio controversiam prorsus pra

terire silentio non potui quod sero nihil novi attulerim, id spero fore ut mihi culpa non vertatur. riueis indieare superest, qui seri potuerit ut nonnullis ex grammatieis, quos inter recentiores inulti secuti sunt, aliter visum sit. Non perspexisse videntur nihil interesse inter eos qui ἐπὶ λιτὸς ἔβησαν et eos qui ἔφη βαι γένοντο. Inle . . Harpoeration recte scripsit ephebi apud Athenienses sunt qui agunt annum duo δε vicesimum, et manent inter ephebos duos annos Male tamen addidit post hoe biennium in tabulas texi archigas reseruntur, quod fortasse offecit ex male intellecta loeutione, ετες ἡβῆσαι, quam retulit ad annos post ephebiae initium eum reserenda esset ad ἔβης primum annum, quae in Graecia,

127쪽

ut notum est, indidit suo dedimo quinto aetatis completo. Inseripi in tabulas ex lare hi eas iusiurandum ii praestabant in Aglauri sano, quae Cecropis ilia Eumolpo cum Thracibus Athenas aggrediente ex oraculo sese a muro dei ieiens pro patria mortem occubuit Athenienses lia voluntaria morte belli e riculo liberati ad imam resim glauri sacrum condiderunt, ad quod phebi iurabant' id iusiurandum quod servatum esse vulgo putant, ut vero in talibus seri solet nubes est pro I

Tempus anni auo ephebi extaretii eo libro inseribebantur a Se haesero recte definitum est in mensem primum aut secunduma ille anni' quibus quid addam non habeo ε .Ρrimarium ollicium patris erga liberos igitur erat eurare ut libris phratriae atque demi inscriberentur praeterea ut filii aliquam discerent artem, ex qua sibi quaestum haberent, quod diserte testatur Vitruvius ' L. Alexis Athenienses ait ideo oportere laudari, quod omnium Graecorum legeseogunt parentes aliis liberis, Athenienses nou omnes, nisi eos qui lib0ros artibus erudissent. uius legis solonem auctoremiuisse tradit Plutarchus'. Aliam legem, quam et itus re-

sereenties recurrit, liquid eonstat Errorem eo inmissum ESRE.

128쪽

122 perisse sibi visu est inrasoeratis Areopagit leo in dubito an non pro lege habenda sit. Supra iam vidimus matre mortua dolei maternam liberis obvenire, patrem vero huius dotis usus senetum babere quoad libari sui iuris sint et inde liberis institutionem praebere oportere.

Denique, quamvis motum dicendum non sit, observandum est ontra patrem qui liberos ad corp0re merendum prostituerit γραν ἐπυρουσεως effies. Da patris in liberos iuribus. Qui inquisiturus est in iura parentum in liheros, ei summopere cavendum est ne liberorum ossicia cum parentum iuribus confundat. At ut vidimus patriam potestatem apud Athenienses ore nullam suisse, sic etiam singula iura non magnam tabuisse vim tuto statui potest. In primis hac in parte nobis apparebit, quam parum iuris attiei instituta nobis innotuerint aut proptare quod pavea tantum suerint aut propter ingeniatem quam monumenta antiquarum literarum graecarum passa

sunt apturam.

In omnibus magnis ciritatibus seri solet, ut reeens nati pueri exponantur de Athenis aliud quid si enseamus stultum sit: si ipsorum testimonia non ostenderent, tamen res la verisimi lis oret, ut eam veram dicere non dubitarem. Sed quoniam veteres ipsos loquentes indueere soleo, non adere possum quin unum saltem alterumque exemplum laudem in ristophanis Nubibus' ita dicentem mulierem audimus κἀγὼ πάρθενος γὰρ is κοὐκ sit πω μοι τεκεῖν, Posidippus' hunc Atheuiensium morem ita ostendit:

129쪽

οωγατερα δ' ἐκτίθησι νωὶν ἡ πλούσπος. In fabulis latinis ad graecarum instar expressis sat effem- litorum Oeeurrunt, sed prcipiere parenti as allidis ius uisse exponendi liberos ne seio an non redis hinc esse latur. Nulla autem ex hoe ius tribuebat neque ulla ist fieri vetabat Grammati ei mulla tamen narrant de κωμως, in quibus pueri exponi solebant, recentiores eos sequuntur nec dubitant ducere liberos exponero licitum suisse j. Hule legem alteram addunt, qua patri ius vitae atque necis in liheros conressisse perhibetur. 0ratoris promam locum, unda lueo larius abet o ius, si quando exstiterit, iam lim vitigere desiisse Aeschines scili Et laudata Lacedaemoniorum temperantia ita pergit ): ne vero Lacedaemoniis assentari videar natorum etiam nostrorum mentionem laciam: hi enim tam iniquis animis improba ferebant suorumque liberorum modestiam lanti saetebant, ut ei vium quidam deprehenso filiae suae stupro, eum puella sormam suam usque ad nuptias non diligenter custodisset eam una cum equo in vacuam domum in cluserit, a quo tu illo carcere sine dubio sam esse rato interitura esset. A solum illius domus etiam nune in vestra urbs exstat e loeus ille, aeri καί M 1 appellatur. Seson a tem legislatorum clarissimus scripsit more antiquorum et gravi terra diseiplina matronarum. Acerrimum ius vitae a necis a eive attie in silia exerceril verbum ad natum , τριγων eum omposito ἐγχυτριζε apud vetere

currit, A. . . Arist. Vesp. 289 et schol ad h. l. reeentiores autem nimis temet grammatieis credere docet exemplum Schoemanni, qui in gr. ait 2 ausi. I, p. 17 r ea stan dem mater Dei das hind was e niel, ausem hea volite, en ., tu tudien in oesi auriumuere, unc stas dies Won alens in de Miten, dere sitie die neuera homodi selii lderte nielitis garsesten e Sehehem ei erken ut man us de remis here nwh Id ungen teger. Saepius laetum esse eoneelo, ieitum utrae ne hae quidem erempta milii

persuadent.

130쪽

vide inus, cuius supplicii temoriana ne diuturna quidem aetas delere potuerat populus enim logum illum παρ' Ἀ- καὶ κόρη dietitabat. His vero narratis orator antiquissima in eam aetatem mox relinquit et Solonis graves quidem leges de mulieribus, eas vero mitiores quam antiquitas suo sanxerat exemplo, narrare pergit. His tamen nobis nune non opus est. Bonum actum autem, quod aliunde iudicare possumus quil Solon constituerit de eiusmodi puellis, quales ex Aeschine γgnovimus antiquitus a patribus suis crudelissimo potuisse inle fidi Plutarehus enim narrat eum omnino vetuisse vendero sorores aut filias, praeterquam si quis eas otia in innuptas amore illidit fruentes omprehenderit. diametro sibi oppositae sunt rationes, quas eschines et Plutarchus enarrant illo vero rem ex remotissima refert antiquitat , hic fortasse rem veram de seribit, ut aliquatenus fides habenda est Solon autem Atticorum instituta de patria potestate in multis mitigavit antea

enim multos aere alieno obrutos coaetos fuisse suos ipsorum Iiberos vendere diserte testatur historieus nulla enim laxi impediebat. Cum vero legislatorem videmus patriam potestatem ita coercentem ut vel omne ius tu orpus pare libus adimat praeterquam ea quam vidimus occasione, nobis contieere licet revi ante ius vitae ad neeis in thoros parentibus non amplius concessum fuisse. Dionysius Halicarnasensis' etiam dicit Solonem illa eum charonda poenas quidem in liberos sanxisse, eas vero non graves si parentibus diei non audientes sunt liberi, eo soras eiicere permittentes et opibus privare nihil vero ultra. Quis autem post hae sexto Empi-rieo erodat narranti Solonem legem sanxisse unicuique licere suos interficere liberos

1 Solon, e. 23. 2 ι . e. 13.

Hermogeriis et Sopatri testimonia laudantur. Dipitia in Coos e