장음표시 사용
91쪽
oniitti potuisse, unde appareret quid relietis filiabus laetendum
esset. Loeum enim ex oratione adu Leocharemi conserentes animadverti inus legem multo plura praecepisse quana liae nu-stra formula dis imus. In reli qua parte nihil notandum habeo praeter te et ionem υπὸ τῶν του παρανόμ- , quam Rehlier ex eiskii a uetori tale contra esse lingi υπὸ τουτων του παρανοῶν tuetur ne hercita edendo omnem Ioni ordinem qualem eunque turbat, cum vix dubitari queat quin oratores, eum hac de lege dicerent, ipsa legis vocabula in sua in transtulerint rationem, et reeentiores postea more suo legum formulas constantes oratores secuti sint: hi autem eonstanter utuntur verbo mαρανοειν aut υκ issi M. Antiquissiuium, ut a multis habetur iuris attici monumentum per metavimus et ait vivum resecuimus, quo laeto cognoscerelie et quanti huiusmodi antiquitatis reliquiae laetendae sint in talibus autem summopere cavendum est ne imposiores nobis revera imponant ne itaque ex hac legis formula temere re damus Athenis civibus ad se ilitiis non licuisse testamentum sa-eere hac vero de re alias agendum erit, nune satis haheamus
didiei se nihil bonae frugis ex his iuri attico redundare. Demosthenes' narrat Polyeuetum duas siilias habentem alteram eum dole loeasse alteram adoptato silio despondisse unde Sehoeniann in censet patrem, qui plures haberet filias, reliquas eum dotibus elogare solitum essa, cum unam in universas opes desponderet filio adoptato. Quod quamvis legis voeabulis νευ τῶν θυγαπέρων non salis indicari videatur, tamen re vera non abhorret ab indole iuris attigi; nam ita agens abie nihil aliud facit, quam quod facturus suisset, cum unum tantum filium et plures filias relicturus suisset tune enim his nihil nisi doles, illi vero universae opes obvenissent Varias ex oratoribus leges quas ordine perlustravimus uno
92쪽
ienore, ut aiunt, repetentes videmus hoc iuris itistit ut uni Athe . nis valuisse: si quis ipso non adoptatus suorum bonorum dominus prole laseula genuina non nata siliun adoptaverit, ratum id esto. Sin vero siliae genuinae natae sint, non sine his heredem scribito rata si eius voluntas nisi furore senectute veneficio morbo correpbus aut harum rerum ali-mui insaniens aut a muliere impulsus aut vi e actus aut vinculis ei reum vetitus ita secerit. Una tamen dabatur ex e eptio patri scilicet licebat e praestament uni adoptare illuui, quamquam filii nati erant, quod lamen estamentum demum sub ea eondicione ratum sebat, si
filii ante pubertatem decessissent. Isaeus hoc iuris institutum digito stolidit legem ipsam ab alio petemus Cleonymus
Polyarchi filius παi mortitus erat oritti eontroversia uinam eius bona obvenire debeant. Cleonyrnus uiua testam eulum seribpserat, quod rescindere quidem voluerat sed repentina morte impeditus fuerat qui scripti ei aut heredes ex testamento sibi hereditatem petunt, proximi cognati vero adversantur: nos autem,' inquiunt, et angit in is neces Ritudine proxima Cleonymum attingimus et usi sumus eo omnium amieissimo praeterea ius ei vile nobis hereditatem eius ad diei ex titulo propinquitatis ipse quoque Cleonymus pro sua nostri caritate heredes nos sibi esse voluit, doniquo pater Cleonymi Polyarchus deinque avus noster praeceperat ut, si leo tarmus nulla prole relicta exstinctus esset, nos in bona itis immitteremur. ex
ipsa vero laudatur ab alio orator iudices admonente eam considerare legem, quae iubet testamentum, quod paler superstitibus genuinis liberis seeerit, si silii ante pubertatem decesserint, ratum esse. ' Videmus Isaeum per fraudem nullam rationem habere legis instituti, quod iubebat patris testa-
93쪽
mentum tum demum ratum esse, si filii ante i,ubertatem decessissent pro quibus verbis allido nulla prole relicta addidit praeterea Cleonymus non anto pube latem obiit, nam testamentum reliquit, quod tantum est eius qui in suam perveni tutelam. Athenienses vero legum admodum imperitos suisse uno exemplo ostendere liceat Isaeus enim in oratione de Aristare hi hereditat x vehementer negat Aristarehum per testamentum heredem seribere potuisse, quippe cui esset silius genuinus De- moeliares certe potuit ex a lego, sed testamentum erat irritum donec Demochares superstes erat, quo demum ante pubertatem mortuo ratum sebat. Prudentius secisset eausae patronus si hoc quoque loco iam altorum attulisset argumen lum, quo Aristarchus impediebatur quominus heredem scri bene quocunque vellet modo filia scit ei superstes erat, insiqua lilium adoptare non potuit. an tamen legem, nunc ea non usus, paullo postea j commemorat. Sed hae de eo uiro versia intra amplius mihi agendum erit, num dieam de variis modis quibus patria potestas term ira tur. Plato suae civitati leges conscribens hanc imitatus esse videtur. eum seribit': si cui filius impubes moriatur si vo genuinus sive adoptatus aveto quoque do tali fortuna is qui testamentum seribit, quem alterum lilium in meliorem adoptet fortunaui. Inter eos quos lex adoptare velat, praeter adoptivos ipsos, de ilibus iam vidimus, primo loco nominandi sunt ii qui sunt rationi reddendae obnoxii Disertum huius rei exstat ese hinis sistimonium εἰ neum qui rationes debet neque opes suas consecrare sinit lex neque donaria templis sus pendero neque adoptari neque testamentum laeere. V causa non latet nemo donare legare potest nisi ea quoru in ipse dominus
94쪽
88 est, eorumque V ut ipse orator addit qui reddendis rationibus obnoxii sunt bona legislator in pignus arripit, donee eivitati
Soquuntur deinde mulieres a pueri, quibus nulla
ultra spumenti medimnum cum altero contrahendi potestas est: testamentum autem contractus est, itaque neque adoptare iislieet ut saeus 3 assirmat: puero negatum est de honis suis Constituere lex enim vetat disertis verbis dicens puero non licet cum quoquam eontrahere neque mulieri ultra singulos medimnos frumenti. a scit arguinentatione utitur, ut demonstret a Demochare inpubere mortuo Aristarchum iuniorem in silii Ioeum adoptari non potuisse. Vix opus est demonstrare et itum in errare statuentem fuisse legem ζωντα ποιεῖσθαι παίδα ex iis quae iam de adoptione dixi luee larius est licuisse et inter Vivo et per testamentum adoptare, et praeterea Petiti senten Liam iam satis eversam a Plat- uero in video.
Prorsus nihil attuli de aetate legum de quibus egi. Omnes consentiunt legem primariam a Solone latam sisse de reliquis nullum indicium exstat, neque ita iugenio indulserim, ut conite iam Solonis esse debere cum alius esse nequeant, quemadmodum Sehel lingium εἰ ut tribuenteria video legem, quarare pago iudicium de aedibus voluntariis, reliquis permittitur. eum selli eo solonis nequeat non esse. B. Da iis qui adoptari possunt. Orator, qui totus est in hereditariis controversiis, primus nos doceat quis universe adoptari potuerit neque diu nobis quaerendum est, eum in oratione de Apollodori hereditate si le-
95쪽
gamus adoptanti, eum lilium adoptatum in phratriam induceret, tirandum esse per aera illum a se filium indue natume eive attica et legitimo modo. Itaque tantii in is adoptari potuit qui ex iusto ei vivi atticorum matrimonio natus erat. Altero loco i idem orator ita verba facit, ad si moris fuerit aliquem ex proximis cognatis adoptare, nam inter rationes, quibus iudicibus persuadere conatur eum cuius eausa agitur revera a Mene et adoptatum esse, etiam liae est, Mene eli non alium quem adoptaret cognatum suisse. At iocora loris est inventum, cum Demosthenes ' Leptini legem se. renti ne populo in posteriun liceat euiquam miti unitatem dare propter id ipsum adversatur, quod auctor sit ne quidquam de suis opibus aliis impertiri populo liceat, atque ita agendo os tenda se nutu quam legisse neque intellexisse Solonis leges, quae iubeant ei ui logitimi liberi non sint licere quem libeat heredem in tribuere non ut genere proximos iure propinquitatis fraudet, sed ut utilitate a mediii proposita meiat ut homines in te so certos bene stolis. Similia quoque Plutarchus tradit'.
Feminas nonnumquam adoptata esse ali fasto discimus ): alta mei baec proprie adoptio vo api nequit, nam recte item huius adopti in is in dolo: imiteat scit ut ii liquis ex mi optatae
lilia liliis in adoptantis tomum adoptetur. Narrat enim a. gniam sibi pro lilia adoptasse sororis suae usiam; sin autem illa acerbo lato tot Ieretur, salieoni fratri eius uterino bona uaste legasse Piliae igitur adoptata nullum ius videtur suis e bona patris adoptantis, si interiret ipsa nondum quod de meo
addo natis ei liberis natu Iagulas herei letu substituens Glauiaeonem, si silia adoptatae humani quid accidisset, se prosee to
96쪽
nullam aliam ob ausam feeit, quam ii domus sua ne interiiro , si proles x ea nata non esset Si proles nata esset, iam satis, opinor testatoris domui tonsultum erat aliquis enim ex adoptatae filiis tunc de sun et filius institui poterat. Hinc quoque laetum est ut nonnumquam moribundi iuberent nepotem si hi x filia nas iturum ad lari tu suam domuiu, ut ab eodem Isaeo discimus ), qui narrat Pyrrhum, de quo a in supra diximus, alium e cognatis si adoptasset, una cum heredii ai filiam quoque ei daturum fuisse uxorem, eique licuisse, si revera sororem Nieodem curasset sibi despondendam, filiam quae ex ea nata esse dieeretur tu phrateras indueor ut ex se legitime alam eamque heredem universis opibus relin- qiuere, ea lege ut proximus cognatus ea in sibi a iudidibus u. rare adiudicandam et e nepotibus, si qui ex filia nascerentur unus aliquis sibi instituersitur filii lueo. Eodem modo Apollodorum videmus sororem si iam heredem instituentem ' si quid sibi sedius seellisset in bello, et simul nuptum elocantem a. erat id a cuidam quod plane idem est adoptioni, nam ex iis quae pollodorus poplea peregit apparet eum sororem suam eo donsilio Laeratidae despondisse, ut si lius ex hoc matrimonio
nas iturus in suam adscisceretur domum cum enim salvus e.
dux ex ea expeditione in quam prosecturus id testamentum laeerat, hoc antiquasset uxoremque ipse duxisset, sperans sors ut sibi liberi nascerentur, alque ea tamen spes eum sesellisset, illiu in interea ex sorore natum adoptavi μὶ . Gravissima oritur controversia, num liliae ut ita dicam. adoptatae sint Draum de sun et proximo cognato. Prorsus desunt testimonia, quibus quid respondeamus discamus. Iun-san affirmat sine dubio ita fuisse. AEquidem ego Apollo -
97쪽
dorus nivi, qui sororem in suas opes locat Lacratidae, hac re ipsa adoptat liliuni a se iturui ex liuius cum sorore matribinonio. Praeterea quae de agni disputavi usus satis indieant in siliae adoptione non adeo rationem haberi ipsius filiae quam ex ea nata prolis, itaque statuendum videtur Athenienses, cum filiam adoptasse dicantur, nillil aliud se eisse quam ex lia naseiturum filium adoptasse. Erant tamen inter eives atticos iusto matrimonio natos qui nullo modo adoptari possent Aesehines x tradit legem impedire, quominus reddenda rationi obnoxius adopaea ur Supra iam vidimus eidem adoptare non lieuisse, quippe qui suarum opum dominus non esset in cum legislator eius bona in pignus arriperet donec ei vitali ratione in reddidisset.
Sed quidas ad eum qui adoptabatur Respondeat Demosthenes ὶ Polyeuelus quidam Leocratem adoptaverat eique filiani
natu minorat despouderat rixa inter eos orta Polyeuutus Le- rati filiam adimit eamque pudiae nuptum e loeat Leocrales Polyeuetum pudiamque in ius vocat, et landem ita transigunt ut Leocrates re est plis iis quae de suo in rem a militiarem altulerat neque malevolus esset Polyeueto et omne inter eos discidium esset Duillum. laque adoptatus res suasi alienam domum transferebat si autem πευθυνο qais est et ab altero adoptatus laeto e. g. peculatu damnatur atquo interea moritur, a quo repetenda est mulcta, cum ipsius bona patris
adoptantis honis addita in ' Propterea autem lege avehaturno liceret τευθυνον adoptare, ne scilicet civitas damno assiee
Neque lieobat ex infamium liberis adoptare: Athenis autem infamia quaedam hereditaria erat ut igitur vi tarent liberos suos infamia notari, ii quibus eiusmodi damnatio
98쪽
instabat eurabant hos in aliam dum una adoptandos, ii Isaeus jdoeet, ita dicens: alii quidem, quibus res domestica pessu inierit, operam dant, ut liberi sui in alias domus ad se iseantur: hi autetia in opes obaeratas ultro semet ingerunt ut etiam bona sua ipsi perdant.' llo quoque loe nos uti posse pro argumento, quam ob causam πευθυν adoptari non liceat digito tantum
Praeterea ' exstat grammatiei testimonium, quod non negli. gendum est, quippe quod eandela Allieniensium consuetudinem in die et is enim nos docet multos inter patres, cum in magistratu peculatu facto metuant ne in reddendis rabionibus dam nentur, liberos suos iu aliam domum adoptandos dare. Quod quomodo honestali conveniat, videant qui ita egerint a suis eonsulere tunc pluris suisse videtur qua ui patriae utilem esse. Equidem suspicor nimis saepe eo modo publieas peeunias una eum filiis in alias domos transiisse. Nonnumquam etiam iis ipsis, qui in lamium liberos adoptassent, infamiae poena imminebat in psephismate enim de Are teptolemi et Antiptioni is damnatione δἰ haec addita erant: hiusames sunto Arelieptolemus et Antiphon eorumque liberi et spurii et genuini et si quis ex Archeptolemi et Antiphontis liberis ali litem adoptat, is infamis esto. V o vero in peculiari ea su esse laetum observandum est. Iure attico igitur adoptare licebat omnes, qui nati essen ex iusto matrimonio civium atticorum: reddendis rationibus obnoxii vero infamiumque li- heri adoptari non poterant. Reetissime quaeritur qui nondum sui iuris sint num tantum cum Gis sui consensu adoptari possint equidem allirmare haud ausim, eum potius negandum videatur. Iuni oei, qui
99쪽
1i tibi sere persuadent ponsensum necessarium asse, sed accur lius taetati aut nihil probant aut arguunt om sese non ita habere. Isaeus e g. narrat λὶ Apollodorrum cir umspicientem quem adoptaret, sororem suam, quam maximi sacestet auiisse
et petisse ut sibi liceret eius filii adoptare, quod
impetravit. Nihil hoc loco de consensu nece sarin uitur m que mater, quae ipsa semper in alterius astu erat, consensum
dare poterat. Praeterea lilius ipse iam sui iuris orat. Alius orator narrat Plangonem concessisse ut filii adoptarentur ab ipsius fratribus quod nihil aliud signiueare videtur nisi Plangonem in miseeepisse se non advorsaturam esse quominus filii sui a fratribus suis adoptarentur. 1 testat tamen Isaei testimo nium haudquaquam sperne ii dum ): Mene los, orbitati suae dum consulere vult fratri suo unicum filium natum esse videt: propterea ei turpe videtur postulare, ut hie sibi in adopti onem detur, eum ita agens fratrem lili orba lupus sit. Quae iam et turpia sunt, idcirco legibus non semper velantur eodem iure nobis lurpe videri possit post patris obitum peti potuisse a proximo cognato ut filia hereditaria a pati iam locata sibi ad iudiearetur, nisi pater testamento filiae maribum vel ex libεris ius aliquem adoptavisset hoc tamen ex allica iubebat. Deinde, quod Isaeus o loco tarp tantum dicit, id in ea escente oratione εὶ sere iniustum fit a lubens autem,' indignabundus exclamat, ab adversario, qui sapere se dipit, cognorim quemnam cognatorum adoptare Menecles debuissot num istius filium atqui ei filium suum non concessisset prole se ipse orbans. V Qui locus si solus exstaret de adoptione negari non posset inpis consensum necessarium fuisse: ea ut lamen eiusmodi tabis utendum est, nec voeabulis atqui ei filium suum non concessisset maiorem vim nesso
100쪽
censendum est, quam si orator dixisse Menoetis fratrem pro suo erga lilium uni e uia amore omnibus modis Menecli persuadere conaturum fuisse. tali consilio abstiueret, si quando filium adoptare vellet. In oratorum enim interpretatione omnia se in per aeeuratissune sunt expende uda ipsis legibus saepisgima abutuntur. Itaque ne ex hoc quidem loco estici potest parentum aut κυρ si eonsensum necessariu in suisse, cum aliis locis, ubi magis versatur orator in rebus enarrandis neque id agit ut auditorum animos esserat, nihil do eo eonsensa tradal mihi
autem probabile videtur potius honestalis qua in legis institutum fuisse, si quis ab altero liliuin tu suam domum adoptandum peleret.
C. De reliquis institutis ad adoptionem
pertinentibus. Si quis ilium adoptasset et ad se recepisset ei curandum erat, ut omnes quorum id scire in te esse huius adoptionis certiores fierent: huc saeri cura ut in phratrias et lemos inducantur. Quem morem ut explicemus ex nostra unguetudine vetere ipsos estes itabimus Apollodorus Thrasylvi sororis silium adoptaverat qui ipso ea quae in adoptione sua acta erantho modo iudicibus enarrat: Apollodorus a matre mea postquam impetravit ut me sibi filium daret ita sestinavit negoti uim hoc peragere, ut statim me secum domum suam deducere lo- tamque suam rem familiarem in illi administrandam traderet quasi ipse huiusmodi curis impar ego vero idoneus essem Tum hargeliorum die est ad duectat me ad gennetas et phrateras et ad aram statuebat. His autem moris est ut quicunque filium indueat sive ex ipso natum sive adoptatum is per aera iuret illum a se ilium sive is naturalis sit sive adoptatus. induci natum e cive alti ea et legitim modo quae lamel si paler