장음표시 사용
61쪽
iure enarrando ei ui vel nostra aetas in eo cognose endo nillilo postponi debet, eos in errorem induxisse narrans Hippareten Alcibiadis uxorem divortii petitionem ad archontem debuisse referre non per alios, sed ipsam noram in conieci Rutarchus, forsitata ex Andoeidis voeabulis μεσαν misa πιντα κα rcis mulierem debere divortii petitionem iradeste relisuli δι' ἐρ- αλλ' αὐτὸν παρουσαν, sed mala et perversa explicatione oratoris vocabulorum usus est, ex quihus nihil potest ille nisi quod dixi. Adversatur autem Plutaretii explicatio iuris alti eae natura nequa minus veterum testimoniis supra a me allatis. Plutarchus prorsus indignus esse videtur, quem in hoc argumento audianius. Nastrationem
de Alcibiade sequitur pulcherrima dispulatio de iustitia, qua probare conatur non plane contra leges neque inhumatiam suisse lethiadis vim. Legem enim videri propictrea mulierem quae a marito diseedere eupiat iubere in publicum prodire atquearehontem adire, ut ni arito potestas detur eius dum uni redueendae. Qui talem vim qualem Aleibiades uxori intulit ausus
est dicere non omnino παρανομγον neque παγ ρωπον. is non
recte videtur intelligere, quit iustitia et humanitas sibi velint. Cum autem Plutare hi legem iisquam firmatam videas, sed
contra appareat eum sua ex ora loris to eo perverse explicato hausisse, non anteponemus eius auctoritatem Isaeo et Demostheni ne quidquam aliud docebimus nisi personam mulie is sitiam hac in re sustinendat suisse eius κυρ - . Quae huc usqua disputavimus de divortii modis uituntur veterum testimoniis uorum nullus tamen aliquid tradit de aerionibus forensibus quae inde oriri potuerunt Pollux M- πομπῆς δ eoni mem0rat et πολι ε- δἰκην δὶ Vix opus est admonere ea quae iuris interpretes de his actionibus conseri-
62쪽
pserint moris coniecturis niti. Alii autem plane et ieiuni huiusmodi actiones, nimis temere opinor, nam ut nunc etiam olim divortia semper multis litibus obnoxia fuisse nou est quod negemus in .
Iam videamus quid matrimonio sinito leges mandaverint de eoniugum bonis atque de liberis. A. et iis quas matrimonio sinito consequuntur quoad opes spectant. In his praecipue agendum erit de dote, nam reliqua magis pertinent ad ius hereditarium bifariam autem hae dividitur disquisitio. Indaganda sunt enim iuris instituta de dote: mortuo alterutro coniugum: II divortio loeum habente. I. a). mortuo marito 1 oui liberi nati essent, mater α remans hal in mariti domo done edo gli.
herii adgeri hebatur aut S relinquebat mariti
domum et cum dote revertebatur in manum sui . Inter demosthenicas orationes exstat oratio adversus Phaenippum neerti auctoris. 0rator quisquis ille suit, e venit cum Phaenippo ad bonorum permulationem, eum designatus inter trecentos ad sustinenda onera graviora rei publieae ostendisset uno se loeupletiorem eo munere iniuria atque suo
63쪽
5Tineommodo vacare. Iure alia aegii sat si aenippum fraudis, quippe qui stimulet se debere quae revera non debeat in his etiam dos est quam se inatri debere diei isto. Si deinde persequitur λὶ . qua uinam ob causam ego, Phaenippe, matre mea in aedibus nostris remanente et vivente dotem quam attulit non recenseo inter aes alienum ne quo iudie es deeipio, sed matrem meorum participem esse sino quia leges iubent tu vero omnia contra leges
Lex igitur ab oratore dieitur iubero filio obveni rodotem, si patre mortuo uxor in mariti domo romanet, sed matri silium victum praebere debore. Contra filium non sinentem matrem participem esse suorum κακώσεως actio institui poterat δὶ β). Matrem mariti domo relicta eum dote in , si sui manum reverti docet Isaeus . te odemus enim affirmat se sororem suam cum dote Pyrrho locasse quod ut onstaret, filius Pyrrhi sororis quae in bona fraterna sueeesserat, idque, ut Ni eodem videbatur, iniuria, uin rogat quaenam si ut indi-eia linius desponsionis Maximopere se velle seire dicit uirum degponsa mulier Pyrrhum vivum reliquerit an ipso mortuo eius domum deseruerit et a quo tandem sororis dotem receperit, postquam ille sit mortuus cui se eam despondisso tertii bstat. aut si non receperit, qualem κο ,ου aul υοικδε intra xi
gestinum annum instituerit contra eum qui in Pyrriti hereditate1u successerit.
Contendit igitur Ni eodemus se sororem suam rite despondisse Pyrrho, ex quo matrimonio nata sit ili lilia quae in oratione nominatur Philo sive Clitare te. Ex iis quae filius Pyrrhi sororis rogat si inulat enim se eone edere Nieodemo istud
3 de Pyrrhi et p. 38, 9 3 es omnino p. 45, β 0.
64쪽
58 matrimonium ratum fuisse ut eum ipsius dictis irreliat apparet uxorem post mariti mortem eius domum posse relinquere eum dote Eliam si liberi nati sint. Idem demonstratur iis quae in oratione adversus Boeotum de dote narrantur i. an. iithei mater primum Cleomedonti nupserat: nalis autem tribus filiabus et uno filio leone maritoque mortuo deserta iamilia et reo epta dote iterum a uenoen et Bathyllo ollocata num talenti dote nupsit oratoris patri. inise nihil luculentius esse notest et egregie iis quae dixi illustratur Isaei locus, quo praeterea docemur quid muli estis κυριος, in cuius manum rediisset laeere debuerit heredibus negantibus dotem reddere. um scilicet Miti ν iso aut δίκην προικός ab eo institui oportebat, de quibus adtioni hus repetere quae in libris de attica lite optime sunt conscripta non necessarium duco 2 . Cum liberi non essent nati quid mortuo ma-stito de doto sieri soleret nune videamus. Nusquam dire et testimonio liui quaestioni respondetur; sed uxorem cum dote redira in manum usu et indoles iuris alti ei arguit et demonstrari potest. Sue cedere in bona mariti intestat mortui apud Atheniensos non ieebat uxori. Si quis ebus intestato diei ii supremui obiit, sugeedit in eius bona is qui ex iure hereditario genere proximus Est ): hic profecto non praetem mittet Ongum temporis spatium, ut hereditatem sibi vindie ei: quod ut liueiat ibi domus illa interdicenda est relictae viduae.
Quae ne iniuria assiniatur si gravida est atque adeo nondumeerto seipi potest an defunctus revera orbus mortuus sit, Athenienses hanc legem sanxerunt, ut archon curam gereret earum mulierum quas perhibentes se praegnantes esse aliquamdiu remaneant in des unoti mariti
65쪽
domo xj. Supra autem vidimus uxorem, si liberi nati esse ut, potuisse remanere in desuncti mariti aedibus ex hac lege conceptus pro nato habetur et uxori viduae eadem tribuitur saeui. ias. Ita legislator ea vit no destineti mastiti heredes nimis avide in eius hereditatem eruerent. Eiusmodi lamen lege opus non sitisset, nisi altera huic opposita exstitisset qua uxor iuberetur eum dote ex aedibus destincti mariti decedere si neque nati neque nascituri essent liberi. Divinando vero nihil proficimus, quam ob ausam his finem imponemus attendendum tamen es Meterum videri errare docentem legem praecipere mulierem perhibentem se gravidam esse debere remanere in mariti aedibus doneo peperisset. o enim haud scio an iuriani eo non eonveniat liberis iam natis uxori optio dabatur velletne in mariti domo remanem an eam Elinquere cur igitur gravidae hae optio negata suisset Gravida vidua non videtur potuisse cogi manere in des uneti mariti domo aut reverti cum dote in κυρ lo manu ru, Edii hora ei optio data suis κε ciditur, dum inodo, si gravida esset, nascitur iura in bona paterna integra manerant. Sed cum liberi neque nati neque nascituri essent, vidua vid tu gogi potuisse re linquere des uneti aedes idque ab eo cui ius erat in eius bona su cedendi. H. Mortua uxore 1 cum liberi nati essent quid de dote seri oportere docet auctor orationis adversus Boeotum de dote i. - Boeotus aegre serre digitur antitheum edueatum et institutum esse et uxorem duxisse in patris aedibus. Manli theus aulem his respondet matrem suam mortuam esse se admodum puero, sibi vero dotis maternae usuras ussetisse lum1 Pollux VIII, s. ex νς Mevata es a videbatur in P ea ossa.yor adv. Maear DTR, , S. T. praeterea Isaeus de Apoll. ter. p. 66, 9 30 et Ae&eb. e. Timare h. p. 22 9 158. 2 Meier et schoem. d. ait pro p. 12 .
66쪽
ad vietum, tum ad institutionem Liberis igitur matre mortua dos materna obvertit pueris autem eum non lieor et ou trahere ultra hordei medimnum i), pater dotis usum ruelam habebat, quoad libεri sui iuris lac bi essent, sed vietum et institutionem iis inde praeberi oportebat. Non semper vero adulti liberi dolem maternam si hi vindieabant, ut prohatur eiusdem Mantithei exemplo, quippe qui patre
adhue vivo ire iter duodeviginti annos natus ipse uxorem iam duxisset et post long tim Emporis intervallum, cum ipsi iam M. Cum liberi nati non ossent dos revertebatur ad eum qui eam dederat, ut prohat Isaeus ). Rogat scille et orator: Nicodemus astu existi inandus nulla cum dote sororem suam nostro avuneulo despundisse praesertim qui sciret eam ex eorum quibuscum consuevisset nullo peperisse, Iegesque nosset ipsi dot Em ad iudieare marito da tam si contingeret ut mulier sine prole decede
ALI, 6 institutum illustrandum nihil habe qaod addam, nisi hine itidem δικην repo ix oriri potuisse ''.
Non opus est ut dieamus quid de dote fieri oporteret patre et matre mortuis, nam in superioribus me salis ostendisse arbitror quid patre mortuo quid matre mortua fieret. 0mnia inde pendent uter prior diem supremum obierit atque sintne liberi nati ne De. II. Divortio lotum habente unius lanium legis de dote doctrinam Isaeo debemus et eius hac in re discipulo Demostheni. Excisae vocabulis: si quis quid nou in dole alteri
67쪽
aestimatum matrimonii gratia dederit, id ei postmodum repetere non te et, si sorte fiat, ut aut uxor sponte sua maritum deserat aut aditus eam domo expellat, satis tuto videtur posse confici iacere dotem repetere ei qui eam dederit. si uxor sua sponte maritum reliquerit aut maritus uxorem dimiserit. Hae autem eoniectura a Demosthenei firmatur. ne tor enim pii ob sororem cum ut desponderat. Interea Aphobus a causa de euiosthenis tutela condemnatur et ne tor simulans sororem suam cum pli obodivortium fecisse atque se non posse recuperare dotem datam expellit Demosthenem a latoris bona invadentem ex quodam praedio die litans hoc sibi oppigii ratum esse . ne opis argu mentatio haec est soror me ui dote eloeavi Aphobo praedium is ud oppigneratum est pro sororis dote divorii laeto os ad me revertatur neeesse est te igitii ex isto praedio expello. llis Demosthenes non adversatur, sed tantum demonstrare conatur dolem omnino non numeratam et adhuc in D netoris pol estate esse, divortium autem prorsus silvulari. Hae igitur
eum de divortio valent in quo uxor ipsa non est i eulpa, quaeritur quid de dole fieret, cum matrimonium solveretur uxoris culpa. Nullum praesto est exemplum unde ho discamus. Attamen eiusdemmodi quid Apollodorus nobis narrat. Phrastor per Stephani fraudem peregrinam duxerat et uxore domo eiecta reddere dotem negabat. Hane ob causam Stephanus ei diem dixit ex lege iubente , si quis uxorem di mittat, reddendam esse dotem: quod si non sederit novem obolos usuram pendat, et mulieris κυριος pro ea de te tu ad deum instituat actionem. Phrastor legare potuit dotem reddere aut quia ita lidebat ex lege aut quia putabat Stephanum sibi litem intendere non ausurum. Cum ea quae in oratione eontinuo sequvnbur diligenter reputamus, posterius verisimillimum sit. Nam et usatus
68쪽
62 Siepliano dotem reddidit Lie et igitur legem ab Isaeo LDemosthene eommemoratam ab Apollodoro firma iam videamus. nil no i inde diseimus et lueepti haeremus quid de dote e rei in eo quod diximus divortii genere. Iam supra indieavi lotos aueborum de forensibus elionibus apud Athenienses in quibus agunt de hac aelione ). Si qua mulier a priore marito dise edebat et alteri nubebat, dotem eam sequi oportebat. Haec enim condicionis mutatio divortium est, quod novili sequitur matrimonium eque iuris instituta alia valet potuerunt stilod dixi probat Demosthenes qui narrat uetorem sororem Aphobo dedisso et Timocratem, cui mulier ea antea nupta fuerat, pepigisse se ei dotem debiturum esse cum quiuque obolorum
Antea j docuimus pie teri opes similes habendas esse doli. Ne quis hine stietat adem instituta valuisse de huius bonis. do quibus quid Allienienses insit uerin supra ain vidi imus ): quibus nune haec tantum addemus ex iuris hereditari institu. iis probari posse videri huius tereditatem, si omnia eonamina ad patris nomen et familiam ab interitu servanda suceessu e ruissoni ei obvenire ui ius in eam fuisset si epicleri pater omnino orbus liberis diem supremum obiisset Prustra tamen huius rei exempla aut lestimonia quaeras. Nec hanc disquisitionis partem ulterius persequar cum ales quaestiones nee dirimi possint ne quidquam prolaturae sint j.
69쪽
B. De iis quae matrimonio sinito consequuntur quoad liberos spectant. cum in tota matrimonii iustitutione summum ius semper penes maritum esse viderimus, non mirum est etiam liberos huius esse et haberi matrimonio quocunque molo soluto ne autem recte et ordine inquisita videbimus et morte alterubrius eo niugis et divor i soluto matrimonio liberos aut remansisso in patris aedibus aut quo proprio idem
est in tutoris domum transiisse, numquam veromate 8m eo ut os esse . Rara quidem sunt exempla, alia inensatis idonga ad cognoscenda Atheniensium hac de re instituta.
Mortuo marito uxori, si liberi nati essent, .ptionem datam esse vidimus λ velletne redire eum dote in κυpis manum an cum liberis in marili desuneli aedibus remanere. Hinc apparet patre mortuo liberos matrem non sequi. Mater, postquam cum dole in κυνίου manum rediit, a liberis seiuncta suit. Si e. Duantias filiam Polyarati duxit, quae primum Cleomedonti nupta suerat, cui tres filios et filium pepererat. Desuneli domo seliet eum dote redierat in patrum manum, qui ipsi sui iuris
erant. Mantitheus autem horum uterinorum nullam mentioneinsa Cit, unde contigere nobis licet libe eos Cleomedontis in patris domo remansisso Mantiamque eos domi suae non habuisse in . Idem alius orationis Iocus dueet Boeotus scit Mantitheo sum.
tus obiiciens, quos Manlias pater ad ipsum alendum et insti tuendum laeerat, ne verbo quidem agit de Cleomedontis liberis quod proeul dubio sapere non neglexisset, si matrem Manliae
nubentem sed uti fuissent. Unde equitur eos aut in Cleomedontis domo remansisse aut in tutoris domum transiisse δ).
70쪽
Lysias in oratione contra Diogitonem narrat huius fratrem Diodotum qui Diogitonis filiam duxerat, mortuum esse filiam et filios relinquentem, quibus Diogitonem tutorem p aeseeerati . Vidua filia a patre Diogitone iterum nuptum data est sed liberi matrem nou secuti sunt, nam sui iuris saeti tutoris et eiusdem avi sui fraude eomperia perculsi et lacrimantes ierunt ad matrem et una cum illa venerunt ad sororis mari.
lum, qui orationem habet ). Haec eadem oratio docere id tu quid de liberis fieret, eum domus paterna a matre relinqueretur, transirent ne in tutoris domum an alio quo modo iis prospiceretur orator scit. narrat Diodoti silios, eum logiton migraret e Collyto in Phaedri aedes in libellum quemdam eiectum incidisse, quem ad inatrem detulerunt hi autem libellus testimonium erat Diogitonis fraudis. Huius migrationis tempore igitur pupilli in Diogitonis aedibus habitasse videntur: Colirtus autem demus urbanus erat , quo fit ut alter orationis loeus absque omni dubio hue respieiat. Ibi enim orator na rat liberos, cum tandem aliquando Diogiton matri et liberis eoniugis et patris mortem retulisset et hi desu uel iusta solvissent, primo anno in Piraeeo ommoratos esse omnia enim a vietum neeessaria ibi praesto fuisse his vero desie lenii has liberos in astu misisse s απι - , verisimiliter igitur in aedes suas in Collyium. Ceteroquin pupillos solitos suis se habitare in patiis de sun etia edibus aut his relietis in tutoris domo eliei potest ex Aese hinisi estimonio ), qui narrat Timare huin in aetatis suae ore non puduisse relictis paternis aedibus vivere non apud tutorem sed apud Misgolam, qui neque paternus amicus neque aequalis esset