장음표시 사용
231쪽
nonnullis lucida corpora esse, & non cum sensu ullo videantur. Atque hinc quidam
contate. recetiorum το ιν οσ3μον accipientes,animam nus&Rio coelo inesse, velut magis rationi consonum
dessenierunt . Sed quia tantos viros sine i meritatis nota contemnere non possum, combde ipsos interpretari malo, quam sententiae tam absurdae patronos sacere.Animqt hitur appellatione eos proprium &d te minatum motorem arbitror, intellexisse, Coelii quo qui & vires habeat naturaliter suo mobili sensu 'i' attemperatas,& a quo mobjle ex proprieta suae naturae regi aptum est , quomodo &rlato in Plato corpus ab anima inhabitari decernit. Alcibi dς enim coeleste corpus a nulla anima. taquam sorma vivificetur, tali ratione mihi
' persuadeo. Tradunt Physici formam esse
materiae finem, nec materiae causa formam
Lib. a.Phy- essci, sed materiam cum omnibus suis as ssico.cap. s. ctibus ad formam destinari. Idque eorum quae arte sunt, exemplis declarat. Non enim serra propter serrum existit, sed contra p tius serrum ad serram reserri solet: usque adeo, ut si instrumentum illud citra materia am seni &suum munus peragere valeret, Eserro ipsum construi opus non esset . Quae cum ita sint, nisi aliquid a corpore coelesti ad silas lanctiones obeundas adiumenti a cipiat eaanima, quae coelos mouere dicitur,
232쪽
LIBER III. Lia non debet sine ulla necesiitate ac fructum
teriae contagione foedari. Cit m igitur tria snt animae ossisa praecipua , augere dc nutrire corpus, sentire, & intelligere. quid horum erit quod cum per se subsistA agere nequit, coelo alligata facilius exequo turZAn augere & vegetare corpus quod iis- - , habitat ' Sed haec ossicia in corpore immo tali, alterationisque minime capaci locum tnon habent. Idque tam si i miter cunctis hoc seculo persuasiim est, ut risum non teneant discipuli nostri , cum ex Plutarcho reseri- Deplae: mus, ideo Stoicos opinatos esse Sole ad sep. philoso tentrionem ac meridiem euagari, si idemite perpetuo relegeret, in eo non satis ali- . t menti inuenturus esset. An vero sensus cau- i
si in corpus ea anima demersa estised neminem opinor tam male sanum fore,ut coelum vel oculos vel aures habere,vel ullis sentiena 'di meatibus perforatum esse dicat. An deni- que ut contemplationi veritatis incumbat.
necesse suit ipsam in corpus detrudit Sed mens est secultas a corpore separata, & quae . sine corporeo instrumetito suum ossicium . facere potest; nisi sorth sit humane similis, quae rerum cognitionem a phantasia & sensibus emendicat. Verum si tam imperse- tactam coelo animam inhaerere dicimus, ite- . .
rum ad prius illud absurdum reuoluemur
233쪽
di huemadmodum in homine ita & in coelo, iat quasdam, per quas rerum species ad 'nimam deserantur,patere statuemus. Seo rit sorte aliquis, qui motorem coeli, si noni ob aliam causam, saltem ut coeleste corpii mouere queat, coelo astigi d buisse conten-- . . det. Verum heque illam rationem 'llius ponderis esse ex eo perspicitur, quod nul- tum corpus etiamsi quam maximς anima- tum sit, seipsum mouere possit, nisi distinsuatur in partem mouentem & motam,hocin, quarum una per se moverit,& non nisi aliena vi moueatur, altera per se moueatur
tantum . & non simul motumis siciat, as partes quisquis in coelesti corpore designare voluerit, haud dubium, quin se omnibus cordatis ridendum propinaturus
sit.Neq.: enim hic suffecerit animam & co pus vel formam & materiam proferre, nam i ea ratione quoque grauia & leuia in parten i mouentem&moxam sicile esset dispertiri. Aristotio mare cum hoc neget Aristoteles, non pams tib t. substantiales Ad integrantes intellexisse conuincitur. Praeterea omnis motus, qui ab anima fit, y partes dunta at fieri solet.Wrbi cause, si manus mouetur, necesse est bra chium quiescere,brachii vero motus hume
ri quietem requirit, & ita deinceps. NeqRepotast quisquam pro voluntatis is p.rbitri
234쪽
LIBER III. M arbitrio simul totum suum corpus loco in uere nisi longe petito conatu vim sibi inserat, quod faciunt ij, qui fossas transiliunt, Atqui coelum totum simul in orbem volui tur, riec ullam habet similitudine in illiu
circuitio,cum eo motu, quem in animalibo ab anima proficisci videmus. Non igitur ilialius causa coelum animatum sangere oport bit. Iosmper cum insuperioribus demon. stratum sit,coelum ex naturali appetitu nequaquam moueri, vel igitur sensitiuus appetitus 'et rationalis i psum impellet. Non enim plura sunt interna motuum principia, quam ii tres appeti tus. Atqui sensitiuus appetitus nunquam sine sensu reperitur cuius seum coelum capax non sit, neque appetitus sensitivi capax erit. Reliquum igitur est, ut a rationali appetitu circunseratur: is yero cum instrumento ςorporeo ad suam acti0nem non indigeat non oportuit coeli mot rem, quo expeditius suum munus obiret, cum coeli corpore velutformam coniungi. Porro si absolutus est a coelesti corpore,qui illud in orbem contorquet,mox eundem dc incorporeum esse consequitur. Nam ut picurei posteaquam Deum finxis ent cor, 'p0reum non malὸ deinceps quaerebant, iis consistere p0tuisset, cum 'niuersa mψliti - ,
onmataredi batur, ita & nos si quisquam
235쪽
coelorum motores r axeritatos & co pore. Os arbitretur,ex eodem sciscitabor,qusnam
ipsis intermundia,ii, quibus consistat attria buvinus, cum propter suam orpulentianilion valcat illud spatium quod a mobili o cupatur insidere. Quodsi ergo ipsos ne nier
coelestes spheras ullani vacuitatem statuere cogamur, aut si unus sit omnium coelorum motor, ne is extra mundum excludatur, liberos a corporea concretione fitemur, ne
que integrum nobis erit, num intelligentia praeditae sin dubitare. Vt enim iupra quo quo admonui, quiequid est per se intelligi bile idem & intelligens auctore Aristotele, haberi debet. U. ex praecedentiam inferripossis, cae&m diuinaegubernatim Aiacere
IS iactis fundamentis via pa tefacta ad probandum, coelestes orbes diuina prouidentia regi. Vel enim ab una mente impulsa sidera tam varios gyros ac circuitiones abseluunt, vel,ut mauult Aristoteles, quisque motus a proprio quo dam motore peragitur. Si unus omnium motionum auctor ponitur,Deus proculdu
bio is erit. Namsubstantia corporea, quae simul
236쪽
- LIBER III. i/7 smul tot locis praesens est, tamque vastum spatium complet quam est illud quod inter iupremuna & insimum coelum interiacet, tot denique immensis molis orbes tam varijs& contramis motibus ciere potest, infinitar virtutis& maiestatis sit necesse est, ac proin, de DEUS. Sin magis arridet quemque mo tum a peculiari quodam motore prosicisci, quςro num in ea intelligetiatu multitudine quispiam principem locum obtineat, aces teris agenda praescribat. Si ab uno summo
prsside gubernari negentur unde qusso sit,
ut votis tam concordibus in unum cψnspirent, nec aliud per tot annorum milia sibi propositum habuisse animaduerti possint,quim ut mundus in optimo statu persistat,
i annorum, mensium, dierum, aliorumque
temporum eadem descriptio perseueret' Si
ex natura quendam ad suos orbes, eorum qimotus ordinem habent, quod Philosophisylacere video, is ordo nequaquam fortuitus existetretenim prorsus incredibile est res. quarum tam sunt diueris naturae,inconsuruta temeritate ita inter se quadrare qWasi una alterius causa effecta sit. Si vero diuino con silio constitutus es is ordo Dei ergo prou dentia coeli reguntur. Quodsi magis probabile videtur, ex natura sua ad coeli motum
237쪽
nobis a glimenta deeratnt,quibus uni supimmo rectori subiectae esse doceantur. Nam si ad persectionem naturae ipsoru nihil inte erat, coelestes orbes Versarent nec ne, quo modo lata animorum unitate, & promptitudine in commune consulendi primum inter se coiugi potuere, deinde P tot secula inuiolabilem concordiam retinere, nisi V nus aliquis in inuisibili illo spirituum seg no praesideat, qui immensa virtute singulis adesse leges mouendi ferre. facultates & mPientiam tanto oneri necessariam impertiri. & sui amore ac reuerentia, ad capessenda libenter iussa inuitare queat Atque hic ruri suin non alius quam DE VS erit. Esse quodam alios caesi nona harent, ea inter homine versantur.
Anto sunt Fpicureis melioresi qui se Aristotelicae disciplinae lectatores profitetur,quod M ςα xores prolitetur,quocl cum Epicuri familia nihil incorpotam eum velit agnosce e Aristi trutici non negent, quin a spiritibus & a mat
ria separatis naturis coelum mqueatur. V rum utrorunque communis error est, quod
nulli in sublunari hoc mundo spiritus repe- riatur, Uti se megotijs humanis immisceant
c i itur de re, quia non parum ad sana
238쪽
habet, nuc disterere opsi epretium eri . Pri- .
mum igitur de huiusmodi spiritibus subdsmonum seu geniorum appellatione, plani
sunt Omn es veterum poetarum & sapien
tum libri, ut videre est apud Eugubinum de perenni Philosephia, ubi Orphei, Home
ri, Sibyllarum, Chaldaeorum, aliorumque quam plurimorum de iis testimonia recenset. Quae cum hic repetere non sit necesse. tantum historica documenta nonnulla,quae vel ex fide dignorum relatu accepi, Vel ex probatae fidei scriptoribus collegi, in grati - am eorum qui adhuc tyrones sunt in historis cognitione, huc apponam.Hsc autem iuu' dae memoris causa in tria capita digessi, quorum primum continebit phasmata ex improuiso hominibus oblata, vocesque ab incerto auctoreprosectas;secundum ea,que incultu simulachrorum prodigiosa euenerunt.tertium, opera quaedam ab hominibus feri visa, sed humanas vires longe superantia. Primi generis exemplum esto, quod de Socrate omnes scribui, eum vidclicet fami
liarem quedam daemone habuissse, ius ipse
vocem duntaxapcipere, forma vero & sp ciem nequaquam videre solitus erat, atque: hoc eum duce & cosultore in rebus geredis
239쪽
iro DE PROVIDENTIA DEI ensibus Lachete praetore ad Delium infeliciter pugnatu esse ipsum a daemone admonitum, ne eadem, qua caeteri, Via fugeret. , Hunc eo modo saluum euasisse, eos vero et
alia via sugerat ,sin equitatum hostium incudisse. Auctor Cicero i. de diuinatione. Idem in apologia apud Platonem de suo daem0nio sic loquitur: η μοι μοίιαὶ ἡ τὴ δοu-
ηδενὶ,-- ἰρω. Id est, consueta diuina, tio genii omni superiori tempore admodsi
frequens erat, etiam in minutisrebus mihi
obsistens. si quid non recte facturus in m.
Nunc autem neque man cum domo exirem, DEI signum me retraxit, neque cum huc ascenderem, neque in ulla meae oratio-
Paulus Ae- nis parte. Clim Paulus Aemilius insignem γ' milius. de Persa Macedonum rege v ictoriam repor tasset, eodem die in Italia bini adolescentes in equis cuidam Vatinio obuiam facti, hanc exercitus Romani victoriam ei nuntiarunt. Is quod audierat, mox ad senatum desert. Verum quia nullum certum istius nuntij auctorem proferre poterat, velut senatoriae maiestatis contemptor in carcerem coni
240쪽
eius est, donec ab Aemilio allatae literae es ent,sibus idem significaretur. Creditum xst igitur Castorem & Polluce Vatinio apparuisset. Sic Valerius Maximus,Liuius, La- Lactant. E. ctantius,& plures alij. Pithius iunior libr. 7. z. cap. i6. epistolarum reseri, suo tempore A thenodo rum quendam Philosophum Atheni, do ' μyὴφ mum vilitate pretii illectum conduxisse. Nemo enim illas aedes propter spectrumdam isthic apparere solituin, inhabitare audebat.Posteaquam vero in eam domum immigrasset, spectrum illud noctu ad ipsum. lucubratem accessit, de cathenam, quam g . stabat,supra caput eius concussit, insuper &digito ipsum ad se inuitauit.Idque cum alia quantisper secisset, eodem in loco semper ea uanescebat . illic igitur cum sedi Atheno. dorus iussisset, cadauer hominis simili cathena vincti repertum est. Quo inde subi to, desijt hoc quicquid suit terriculamenti in illis aedibus apparere. In eadem epistola narrat, ad puerum suum cubatemper senestras venisse quosdam in albis tunicis, eum que detondisse, ac deinde qua venerant re cessisse. Hunc tonsum, sparsosque circa capillos dies ostendit . Atque prius quidem illud de Athe odoro affirmantibus se credere ait, hoc se alijs amrmare poste Plutarchus