장음표시 사용
351쪽
accipiendum est, Suppositio. n. est acceptio nominis S re, qlla nonae quomodocunq; figi iificat, siue eam significet proprie, ut Leo leonem:siue improprie, ut Agnus in nocetem: siue primo, ac immediate, yt Hohomine in comuni siue remote, ac mediate, Vt Equ Bucephalu: siue formaliter, ut Albu albedsne, seu poli' affectit albedine, quaerusmodi e . quo pacto usurpatas, cum dicimus, All, si est co creta qurda species qualitatis, iit Homo est albus, siue connotatiue, qδdicitur,ma ferialiter,ut Album nive, aut CkrΠssam, ut Orator Cicerone. Acceptio igix, hoc cit, ustis nomi ac re nis generaliter accepti, prue quacuq; re, qua quo mo φ . .
docunq; significat, dicit suppositio. Nec immerito. si quide ex ipsa verborti iii, nihil aliud dicere uide mur cu asserimus, nome accipi ,p re significata,qua nomen supponi, quasi lassici,ac substitui loco rei significare.Dessipta e hec suppositionis definit o ex initio Elenchorsi Aristotelis quo loco ille, quam ne nocessaria sit stippostio , his pene verbis declarat, sta. n. res ipsas p sese in displitationem afferre no possu sit fu
Inu S, nominib*, quas reru notis, p eb' uti cogimur. ρstio. Tria tamen hic velim animaduertas. Unu est, ne se Prima quaris Consuetudine eoru , qui hoc modo loquutur, AEnimadHoc nome supponit pro hac re illud pro illa, cu po νηηrsio. eius dicere debeas, Hoc nomen supponitVrs hac, it hia,
lud pro illa, quasi dicax sum citis, ac substitui ur Ῥ
hac, aut illa ro sigia sellia. Ferendum magis c flet qd alii dicunt, Hoc nome supponit re hanc, illud ver , illa Potest. n. in eo sensu accipi, ac si dicant:Hoc vocabulu sub1jcit in ellectui rem hac, illud vero illam: quod quidem recte dic tur. Alterii est, ne existimes, S ud , quod quidam autumant, suppostionem an soda propositione enunciatio neue habere locum. RE . n. vera ubicunq; nome D requii spmficat accipitur, ibi proculdubio p re suppon tur. Quod 1anc si in omnibus orationibus, in ovibus seistentia aliqua, pra sertim per stam declaramus etiam si tuta odi oravion a no sint enunciationes: quales hae 1 t, Fuit neis Z a Plato
352쪽
316 Inssitutionum Dialecticarum.
Plato Socratis auditorpUtinam Socrates doctrin 1 fidei, quam p claris sirris discipulis traderet, didicisset πεπω. ει aliae similes.Tertium est, cauenda esse diligentissime ea, quae recentiores traditae definitioni adiungui Vtpote, Nome, quod in propositione supponit ut loquuntur verificari debere de re significata mediate copula litae ,ppositionis, S alia sexcenta,quae longu esset recelare: ex quib' colligunt, subiecta huiusmodi propositionum, Adamus est, Antichristus est, Chimaera non ,est no supponere, & alia multo admirabi, Iiora corollaria. Hinc sane male habuit Dialectica,' ..i: ex quo sophistica illa Dialecticis tradi,atq; in culcari caeperunt .Sunt enim non modo inutilia, a sibus abhorret ars omnis, sed etia magna ex parte falla,qsub arte, nisi Sophistica, cadere non post uni.Id, qain praesentia facile ostendere, nisi alienum hoc esset ab huius libri instituto .Hoc unum quia eius feci meo . tionem admonebo, subjecta illorii triu propositio. num, Adamus est, &c. qilae illi negant supponere ve . re supponere,supposue: quoniam nulla causa est . . . alia, Cur itae pro postiqnes sint falsae, nisi quia praedi. 6 Cata non con uniunt rebus, pro quibus supponii V . . . tur ac sui littumtuns tecta. . . D suppositione m 3thriali. Cap. XX I.
PNaeter suppositioiaem nunc explicata,quam V cant formalem aliam addunt Dialectici, qua diriss m te cunt materialem. Haec vero ad hunc fere modii d risiis. finitur, Suppositio materialis e acceptio vocis ipse
ipsa, ac sibi similibus, modo se ipsam non significet: quo pacto accipiunt subiecta huiusmodi propositio. num, Homo est nome Blictri est vox nihil significas Additum est, Modo se ipsam no significet, quia si se
ipsa significaucrit, acceptio eius P se ac caeteris vocib', quas significat, erit suppositio formalis, qualis cernitur in subiectis harum propositionum. Nomen est vox. Vox est sonus Sonus est qualitas. a cum di. μio, Nomen, imposta sit omnibus nominRus significandis, ta in dubita est, quin seipsam etia significet,
353쪽
qua do quidem Dipsa nome est. Quod eodem modo dicendu est de dictionibus Vox,& Sonus. Atq; hoc 'quidem genus suppofitionis sine scelere praetermitti potest;si verum est, quod primo libro sub iudice reliquimus, voces in quam)non significati uas, imo etiasgnificatiuas,cu i reb* significatis no accipiuntur, non esse partes orationis, sed esse tantii res significatas, atq; oste fas alijs diei onibus, q sunt partes orationis, quaeq; nisi facile intelligantur, semper praeponi solent: quae omnia eodem loco exemplis patefecimus.Veru quia illud ambiguu videri potest , & hoe genus suppositionis a grauibus autoribus usurpatu
est, tria documenta trada, quibus recentiores Vtuntur ad hac suppositionis forma cognosce da. Primuois vox non tignificativa, q in Ppositione ponitur,aecipit materialiter, ut subiectu hui' enunciationis Scyndapsus e vox, quς literis exprimi potest. Secundia, Dis vox, quae alia voce in oratione indicas, accipitur materialiter, quo pacto accipi ut he voces, Homo, SI Blistri in his ensectationib', Ηἴc vox Honati significat cx instituto. Hoc nome lio, e dictio duar syllabaru:hoc Blictri nil significat: Lu Blictri ut ire quutur est vox nulli rei imposta .Tertili cu pdicatuita significat subiectu, ut no significet. re,si lubiectsi fignificat, tuc subiectu accipit materiali ter: ut in his propositionibus, Ho est nome. Ego, est pronomen. Quandoquide pdicata ita significat subiecta, ut nosgnificet res, quas subiecta fgnificat. Adde tamen, Modo ea,q impediunt, remoueantur. Fieri namq;pcitest, ut additione, aut mutatione alicuius vocis impediatur materialis suppositio, ut si dicas, Omnis homo est nomen 'Ego 1um pronomen: quae propositio nes siit false, nec alia de causa, nisi Aa subiecta accipiuntur, pro rebus significatis, quibus no conuentur talia ptaedicata. Sed ne hac quidem moderatione PPetuo verum est docti mentum, quia S s cum dicinata S, Η'mo est nome, accipi soleat subiectu 3 se, ac
sibi similibus voeibus: si tame ulterius progrediaris
354쪽
hoc modo, Homo est vox, Homo est sonus,Ηo es qualitas, iam videbitur filium docii metu. Quanqu1 enim pdicata ita significat subicisita, ut no significet
res, si iubiectis sign1ficant, secuda in I, positio minus
libenter coceditur, de tertia, an cocedenda sit ambigi t, quarta plane negat.Accipe igit documen tu hoc no vi perpetuo verit, sed ut maxima ex parte .At ve. . ro, ut in hac re aliqua ex parte dica, quod seti inosisἐd,δ oiah sc docuimenta mihi videtur vera, Quicquid.noi,Edum dicendu sit de primo,ae tertio, certe secundu no via. serua psobandum.Nam, ut Uno aut altero exemplo re ape
ab doeu rialia si ex Prescripto primi ac tertij documeti nomant.. sine rone aliqui dici soleat,dictiones Blictri,& Flo . mo,cu dicunus,Blictri nihil significat, uot est nomesubstanti uu, accipi pro se ipsis,& pro alijs similib': in P in his enunciationibus: Hsc dictio Blictii nihil
significat, Haec vox Ho est nomen substanti uu, eodemo accipiat, ut secundia documetsi tradit, hoc trifilii nulla ratione niti videtur. Etenim in priorib=' duab mauciationibus nullor alis exprimitatur voces , 2b dictiones illae indicetum unde necesse videt, ut ipsae
sungatur ossicio nominis sui,& aliaru similiti. At in duabus posteriorib' plane ponuntur huiusmodi voces,Ης edictio, Haec vox,quib dictiones illae indicatur, quaeq; in illis accipiunt: quo fit, ut ridiculu omnino videat,asserere necesse esse, ut illae ipse dictioia hesi esu seipsas indicet,& lseipsis accipiant.Itaq; vel hac una rone dicere, nullas voces,q ali is vocib'
indicat indicare se iteru in ea de oratione, aut acci
pi subsilitatiue s se ipsis, & s alijs smilib' . sed solii
esse res, 'pi quibus alie accipi utur ac susscvitur. mor. tia .rio vere partes ὀrationis,sed perinde se habere ad orationem, in qua indicatur, ut lapides,siit ligna t. . cu de ipsis sermo incidit:nec aliud esse discrime,q sad hanc controue sam attinet, nisi ql lapides,& ligna no estingunt gutture , nec inierunt inter partes orationis, ut ille .Vertim in re parui mometi no multu roseri quicqμid dicas mo lationi alicui nitaris.
355쪽
OMissa igitur materiali 'ppositione, de ea,st nobis tradidit Aristoteles,dicturi, operae precium fecerimus , si Onnia suppositionum genera sub uno aspectu ponamus.
de tar Sim- Llis. pleX. fusa Pro genearibus sinistatu. Lgulorum ἐν
356쪽
i : 36o Institutionum Qtilecticarum
P Ropria suppositio est acceptio nominis pro re,
quam sprie significat. Quo pacto accipitur vox fluppem LCD in hac propontione, Leo fortissimus bestiarum n. . .ad nollius pavebit occurium. Imprcinia suppositio Pνοώ.ρο est acceptio nominis pro re, qua improprie signifi- Improia cat, Quo pacto accipitur illud idem iacmen in hae ννia . t emisiaisone,Vicit leo de trib' Iuda. Accapitur enim Apoe. s. per dranslatiouem pro Christo seruatore nostro: huius suppositionis tot sunt genera,quot sunt modi significationis improeriae, de quibus no nihil dixim', libro primo. Qui plura volet,grammatico S , quorustiuola id muneris est, consiliat. Communis suppositio estris eomia acceptio nominis communis ae suo significato , aut intini, significatis. Quo pacto accipi utur harum P posmonum subiecta. Ho mo est pcipua animalium species sinetita omnis homo mendax. Sin gillaris suppositio, seu dit, screta est acceptio nominis P una re tantum singulari, iudi uiduaue: Ouo p cto Accip tur subi ctum huius enuciationis : Salomon suit regu sapientissimus.
Et quoniam loco nominis singularis sit pissime utimur periphrasi nominis communis & inominis demonstratiuirinterdu etia ex hypothesi rem singularem comuni oratione significamus ut primo libro diximus veluti cu diximus, Hic puer est bonae in docv. lis: Filius Ioannis principis est rex Lusitant 1: eadem
est harum orationum suppositiobatqire nominu sin gula ium, quorum vice ponuntur .Quanquam i nterdum pronomen demonstratim non ostenditi rem: vi alia singularem duntaxat, sed tota spectent, ut si ψicas, Dic liber est optimus;Hoc nomen, Homo est comu is genEris apud G rammaticos. Quo pacto non visumπιε dubiu est, quin alia sit suppositio nomini: comunis
tum sup cu pronomine demonstrativo, alia nominis singula posti ο- ris. Suppositionis singularis seu discretae hoc tradit nis sin- documentnm. Omne nomen singulare accipitur di-guiarii. scretc. Subaudi, Modo non accipiatur materialiter.
357쪽
1 Da suppositione smplici. cap. X X IV. SImplex suppositio, cli acceptio praecisa nominis communis pro 1uo immediato significato. Quo pacto accipitur subiectum huius propositionis, Homo est species animalis, Haec enim propositio non affirmat hv nc hominem, a ut illum esse speciem animalis, sed hominem communem , quem immediate significat vox homo, praecise tamen spectatum, hoc eit, quatenus consideratur,& cogitatur quasi abstra .ctus ab omnibus hominibus singularibus.Ad cognodcendum hoc suppositionis genus tria documenta obseruari positat. Primum . Nullum no mcn commune notatum signo aliquo,siue uniuersali,siue particulari accipitur simpliciter. Nam cum dicimus , exempli causa, Omne animal, vel, Aliquod animal .vel Nullum animal, &c .semper accipimus nonae Animal, pro animalibus, quar sub , animali communi Continentur, non gitur pro animali communi prsci se spectato, abstractoue a singulis tum indiuiduis,tu
1 peciebus.Secundum. Omne nomen, commune , deiqilo vere affirmatur aliquod ex his nominibus, Uni. : uersale,Grenus species, Disserentia, Proprium, & Ac. cidens, ut sunt nomina uniuersalium, accipitur simpliciter,modo non notetur signo aliquo uniuersali,
aut particulari, hoc documento intelligimus harum propositionu subiecta , Animal est genus, homo est species,&smilium, accipi simplic ter . Intelligimus etiam subiectum huius propositionis, Quoddam anii mal est species infima, non accipi simpliciter. Nam& si hac oratione significamus quoddam animal comune,exempli causa, homine communem, esse speciem infimam, cytod verum est,non tamen sumimus animal prosio immediato significato praecise,id est pro animali communi omnibus speciebus animalis. Tertium.Omne nomen commune, sub quo non licet descendere accipitur smpliciter. Descedere sub aliquo communi, ut hoc loco hac loquendi formulam
intelligi volumus multis enim modi. sub nomine
358쪽
161 Innitutionum Dialectisarum .
descenditur, ut paulo inferius docebimus nihiI est aliud qua sumere aliquid inferius signifieato immediato nominis communis, cu quo inferiori vete Coia puletur id,quod cum eodem communi nomine vere
iungebaturi Exempli causa, si dicam, Homo deambulat,sic licebit descendete sub note ho, Hic ho deambulat,aue ille homo deambulat,&c.Sub verbo autedeambulat hoc modo, Homo est hoc deambulans, aut illud deambulas,&c. quod inferius apertius fiet. p. 3ν Ex hoc documento plane intelligimus , hoc nomen Homo,accipi simpliciter in illa spositione , Homo est species animalis: & in hac itidcm, Quaedam species animalis est Homo , quia non licet mncIudere ex priori, igitur hic homo,aut illa , aut aliquis alius est species animalis : nec ex posteriori, Ergo, quae dam species animalis est hic modo, aut ille, aut aliis
pErsonalis suppositio est acceptio nominis comunis pro suis mediatis significatis. Quo pacto accio pitui hoc nome Antina in his propositionibη . Omne animaI sentit, ouoddam animal ratiocinatur: Quoddam animal est species infima: Quoddam antima I est indiuiduu siccipitur enim pro speciebus &indiuiduis animalis, quae mediate significat i quanquam in prima copulativo, an caeteris disiMetiue, ut in progredientib.patebit.Dicitur hec soppositio FersonaIis, quia praecipue res singulares,pro qui b.nomen
i eomune hoc suppositionis genere accipitur, sui . .pφυρη vertas, suppossionis forma cosnoscatis, , ' totide documenta tradi posiar Primu: Nuilli nome, Prima qε aeeipitur smpsicite f. ccipi is persis Glifer. hoc
documF satis patet ex definitionib. vlmi' si)pposeionis,sm um. plicis incitiam,& personassi' l Sreundum omne nomen communes notatum si nobis liquo vm uersali, Mesidy. aut particulari, accipitur personalister. Noe etiam Tertiu . satis perspicuum est ex dictis. Tertium, ostinen
Sa H a 4 3men stib quo liccet descendere ut paulo an te de
359쪽
fcensum explicauimus, accipitur persenaliter . Sed M hoc ex distis apertunt esti. οι sup=srione abs uia. Cap. XXPI. SVppositio absoluta est acceptio nominis communis pro tuo immediato significato, non prscisa tamen: Quo pacto accipitur subiectum huius propositionis, Homo est finimal. Neein . sensus est quod hie aut ille, aut aliquis alius dii taxat, aut solus homo comunis praecise sumptus, seu, quod ide est, abstractus a singulis sit animal, sed quod homo crimunis absolute acceptus,seu qua ratione in singulis etia hominib' reperit, sit animal Hoc eode suppositionis Tenere accipi situs harum pro postiolium subiecta, Mod' differendi explicatur a Dialectico, Res naturalis tractatur a Philosopho naturali,& sinit v.Ut igit hanc suppositione cognoscas, accipe duo docia meta similia primo,& tertio suppositionis personalis,alteru sNultu nomen,quod accipit simpliciter, aceipitur absolute. Alterum, omne nomen siib quo licet descendere,accipitur abiblute. Adde tame . Modo nullo notetur signo psertim particulari, qua ex parte dissimile est hoc docuinentum tertio documeto suppositionis personalis Addeda ver. fuit haec moderatio, as nomen notatu fuerit smo partieulari fieri potest ut aliqua do no accipiat absolute, ut si dicas , Quoddam animal est species infima. Quidam homo est in diu iduum.Nam si subiectis haruna enunciationum li
cet defrenderetneutrum tame aecipitur pro suo int .v, inediato significato, quoniam falso dixeris absolute loquendo, animam esse speciem infimam,&homine esse inditii duum , ut ex appellatione Dominum Iinserius patebit, cum tamen propositibnex illae ut v rae concedantur ι Aliquando etiam nomen commii ne notatum signo vniuei sali no accipitur absolute byt si dicas. Omne animal per se moritur.Cum enim nullum una uersale intereat per se, sed per accidens ι interitu .videlicet sirorum singularium, necessaribessicitur , ut proposita enunciatio sit falsa , nisi vos
360쪽
animal, accipiatur pro solis indiuiduis animalibiis, na si pro homine et coi, & pro equo communi, Meaeteris speciebus animalis, & pro ipso animali comuni capiatur, plane falsa erit,. cum huiusmodi animalia non intereant per se,sed per accidens. Quare si enunciatio Rroposita vera est,no accipitur nomen Animal, pro suo immediato significato , quod est animal commune, sicque non accipitur absolute.Verum quia ambiguum forte alicui videbitur,si ne huiusmodi enunciatio concedenda , de aliae id genus,iccirco dixi, praesertim particulari. Conseruntur inter se suppo*io simplex , per senatiso absoluta. Cap. XXV II. εώρροβ- T Toc iam loco licet aduertere,suppositione sim-eia ab θ- L I plicem , & personalem esse contrarias inter usa es se,absolutam vero,esse mediam inter utranque. Simmedia in plex namque est acceptio nominis communis pro νεν immediato significato praecise personalis, pro m plied di diatis a Absoluta vero quatenus est acceptio nomi-Wνsona- nis communis pro immediato significato, conuenitDm. cum simplici, quatenus vero no excludit mediata significata,conuenit cum personali. Hac tame ex par
Maris in te magis inclinat ad perlonalem, quam ad simplice, elinat quod semper cum ea iungitur personalis, nunquam quadam vero simplex. Si quidem nullum nomen , quod fi ex parta pliciter accipitur,simul absolute accipi potest, cum ad νιν se illud accipiatur praecise pro immediato significato, lem. hoc autem non praecise, quod aute absolute accipitur , id quidem quia non praecise pro immediato significato sumitur, simul etiam necessario accipitur personaliter, cum in interim quasdam personaliter accipiantur, quae non accipiuntur absolute ut subiecta huiusmodi propositionum , aliquod animal est species infima . . Aliquod animal est individuum &aliarum multarum, Hinc ergo primum collige, nullum nomen quod accipitur simpliciter,accipi simul absolute, aut personaliter . Deinde omne, quod Accipitur absolute, accipi etia perlonaliter .Postr