장음표시 사용
191쪽
D E F I N I B V S. tia sunt esus status,diligenda;alienari aute H interlarebus, interitum uideantur afferre. id ita esse sic probant,e anteqκam uoluptus,aut dolor attidigerit,silutaria oppetant parui, asternenturq; contraria. quod non erat,nisi statum ipsium diligerent, interitum timerent. feri a tem non posset, ut appeterent
aliquid,nisi senseum haberent Hi,eo s sie, sua dilige
rent. ex quo intelligi debet principium ductum esse a se diligendi. In principiis autem naturalibus diligendi sui pleris; Stobi no putant uolutatem esse ponenda. qugus ego uehementer assentior ne i uoluptltem natura pol μisse in iis rebus uidearuν, quae primae appem
tuntur,mκIta turpia sequatur satis esse aut argumenti uidetur,qκamobrem ista,quae nai Ara prima sunt astita,natura diligamus,' est nemo,3 in,cum utrκmuis licea aptas malit,ointerras oes partes corporis, quam eodem usu imminutas, ' detortas habere vis gnitiones σκtem uel haec uerba minus placet,aut minus intelliguntum, em reppellemκs licet eas igitur ipsas propter se assciscendas arbitramur,l habeant quiddam in se qμasi complex mi π continens ueritatem. id autem in paruis intestigi potest quos delectari uideamus etsi eorum nihil intersit,si quid ratione per se ipsi inuenerunt. artes etiam ipsas propter sie aspκα mendas p tamus,tum quia sit in bis aliquid dignum
pκmptione,tum 7 constent ex cognitionibus, cotineant qκiddam in se PrEne constitutκm,'uia ἰμlαμ autem assensione magis nos alienatos esse, quam a
caeteris rebus,quae 'rin contra naturam, arbitrantur.
Iam membrornm,id est pat ti m corporis alia uidetur
192쪽
LIBER III. propter eorum usiam a natκra esse donata,' manus, cruraledes, ea, i ae sunt intus in corpore ,quorum
utilitas quata sit,ὸ medicis etiam di 'utatur: alia autem nullά ob istilitatem,quasi ad qκHam ornatum, ut canda pavoni,plumae uersicolores bolumbis, uiris mamae,atq; barba.haec dicaturDrtasse seiunius. sim
enim qua iprima elementa naturae : quibus ubertas orationis adhiberi uix poti nec eqvidem ea cogito colectari: ueruntamen cum de rebusgrandioribus dicas,
ipse res uerba rapiat:itast cum grauior,tum et ille didior oratio. ψηticis,inquam . sed tamen omne, quod de re bona dii citi dicitur, mihi praeclare dici uidetur. isti modi antem res Qcere ornata uelle,puerile est plane autem,et persticue expetire posse,dodit, intelligentis uiri. Progrediamur igitur, quonia, inquit,ab hisprincipiis naturae disicessimus. quibus congruere debent,quae sequuntur.ρquitur autem prima
diuisis haec. aestimabile esse dicitur sic. h. ut opinor apa peltimus itqMd alit ipsium secunilum natura sit,aut tale quid e Pia ut silemoe dignum proptera esst,quod a liqWod pondus babeat dignum a limatio
193쪽
sentanea ; nat rae in qua primum inesse incipit, o intelligi quidsit et uere bona posse dici prima ej.n.
conciliatio hominis ad ea,quae sunt secudum natura. simul autem cepirantelligentiam, ne omne potius, qμam appellant αν issi; vidit rerum agendarum ordinem, ita dicam,concordiam: multo ea plus ris aestimaui quam omnia illa,quae prima dilexerat: atqM ita cognitionein rone collegit, ut statueret in
eo collocarum summum illud hominis perse laudanis G,π expetetam bonu, ι3Mdpsuum sit in eo, Rod ρολογίαν Stoichnos appellemu-onuenientiam i plaα ceticum igitur in eo lit id bonum,quo referenda μnt Omnia: honeste facta, sums honestum,quod in bonis ἐκcitur,tuanqua post oritur,tame id sola nisus,
er digestate expetedum est:eorum aur,qnae sunt pri*ma naturae,propterse nihil est expetedum. eum ueroida,quae Osticia esse dixi, proficiscatur ab initiis natκαμ:ad ea haec referri necesse est:ut recte d uiposit,omnia os cia eῖ referri,ut adipiscamur principia naturae,nec tame ut hoc sit bonorum ultimu proptereano inest in primis naturae cociliationibus honesta aeutio:cUIMns ms,o' post oritur,ut dixi:est tame ea secundu nat ra, multo a nos ad se expetenta magis bortat ν,3κam superiora oninia. sied ex hoe prima error tollMκrest,ne qκis si qui existimet, si duo sine ultima bonorum. ut. n.si cui sit propositum 'collimare bastam aliquo aut sistram,sicut nos ultimum in bonis mimus: sie illi facere omnia quae possit, vi collium et: bule in eius similitisne omnia sint farienda,ut A colume o tamen ut omnia faciat, quo propositum
194쪽
gendum,non expetendum. eum aute omnia osticia 2
principiis naturae proscissantur, ab isZem necesse est proficisci ipsam sipientiam ed quemadmodu sepefit,
ut is,qui comendatus sit alicuilluris eu faciat, cui cό mendatus sit,suim tuum ὸ quo sit minime miril est, primo nos sapientiae comendari ab initiis naturae,post autem ipsam sapientia nobis chariore feri,qu illa sint,ὸ quibus adlam uenerimus. atque ut membra nobis ita data si in ut ad quanda ratione uiuendi data esse appareant: sic appetitio animi,quae ορμη gresce uocatκr,non ad quod is genus uitae sed ad quanda formam uiuendi uidetur data : items'ratio, πperfecta ratio. ut enim histrioni actio altatori moetus,non qκωs, sed certus quidam est datus: sic uita agenda est certo genere quodam, non qκοlibet: quod
genus conueniens,eonfientaneum dicimus. nec enim
gubernationi, aut medicinae similem sapientiam esse arbitramursed actioni issi potiusquam modo lxigi saltariori; ut in ipsa arte insir,non foris tetatur eratremum, dest artis semo. π tamen est. etiam alia eum bis ipsis artibus sapientiae dissimilitudo,propterea
quod in illis,qua recte facta sunt, non continetur tamen Omnes partes ex quibus constant quae aκtem nos aut recta, audi ae facta dicamus,si placet; illi au αtem appellan maia , ατα; omnes numeras uirtutis
continent: sola enim sapietia in se tota conuersa est quod idem in ceteris artibus no '. insidie aute mect instingaernationis ultimum ea ultimo sapientia
195쪽
DE F I N I B V S comparatur: sapientia enim et animi magnitudines complictitur, iustis iam,et ut omnia, quae homini accidan infra si esse iudicet: quod in in caeteris artibus non cotingit. tenere alite uirtutes eas ipsas,ci:ι αrram modo mentione feci,nemo poterit, nisi statuerit nihil esse, 3 d intersit,aut disserat aliud ab alio,praeter honesta et turpia. Videamus nunc, quam set praeclare illa φ,εκα iam posivi,consequentia . cum enim hoc sit extremum sientis enim credo me tu diu,quod
Graecus dica id dicere tum κεremum, tum ltimum,tumsummum : licebit etiamfinem pro extremo , aut ultimo dicere cκm ergo hoc sit extremum congruenter natκrae,conMnieter uiuere, necessarisset itur,omnes sapientes siemper seliciter,avolute Ortlinate ui re,nulla re impediri,nulla prohiberi,nia αla egere. QSod autem continet non magis eam disciplinam,de qua loquor,quam uitam, fortunas nostra id est ur,quod honestum sit, id solum bonum indicemus : potest id quidem fusi π copiose,'omni, bus elecitissimis uerbis,grauis iss sententiis rhetorice et augeri,et ornari: sed considiaris me Stoicorum breuia, π acuta delediant. concluduntur igitκν eoaerum argumentasic. quod est bonum, omne laudabile est: quod autem laudabile est,omne honestum est bos num igitκν quod est, honestum est. satis ne hoc coniel um uidetκν ὐ certe:quod enim efficiebatur ex bis d bκs,quae erat sumpta in eo, uides esse conclusium. duorum autem,e quibus effectu concissio est,cotra sis perius dici solet,non omne bonum esse laudabile . na
196쪽
si id,non ettim diligendum; ergo probandum ita etiam laudabile ; id aute honestu ita sit,ur,quod bounum sit,id etia honestum sit. deinde qκaero, qui, aut de misera usta possitgloriari, aut non de beata desola igit r beeta. ex q o efficitvr, gloriarione,ut ita dicam, dignam esse beatam uitam: quod non potitquidem nisi honestae uitae iure contingere ita si,ut honesta uita, beata ustasiit. π qκonlam is,cui contingit ut iure laudetur et insigne quiddam ad decus, ad gloriam,ut ob ea, quae tanta set, beatus dici iure posit: idem de uita talis uiri rediissime dicitunita sit beata uita honestate cernitur, quod honestum est, id bonum solum habendum est . quod uero negari nullo modo posse,qμem unquam stabili, 'mo,'maigno animo,quem fortem uirum dicimus effci posse, nisi con iturum sit,no esse malκm dolorem ut enim qui mortem in malis ponit,non potest ea non timere: sic nemo ulla in re potest id, quod malum esse decerunit,non curare,idq; contemnere. quo posito, π Omonium assensu approbato, illud si mitur, eum, q imagnost animo,atque forti, omnia, quae cadere in
hominem possint, desticere pro nihilo pκtare. quae cum ita sint, ejectum est nihil esse malum,
quod turpe non sit atque iste uir altus, excellens, magno animo, uere fortis, infra se Omnia humana ducens,is inquam,quem GHere uolumus,quem qκαπrimus certe ; er confidere sibi debet, e suae uitae, o actae, π cοUequenti,Mbene de se iudicare,
197쪽
L I E E R I I i. 'Teontra naturam sunt,reiicientem uest conuenienter, eongruenter ; naturae uiuere. sied in ceteris artibus, eum dicitur,artificiosin erum quodam modo, et coconsequent putanda est: quod illi ἐτη ιιατικοψι pellant. quod aute in quosapienter dicimus, id apprime recte dicituν: quidquid enim ἰ sapiente proicisicitur, id continuo debet expletsi esse omnibussuli partibus: in eo enim psuum est id,quod dicimus esse expeten adum. nam ut peccatu est patriam prodere, paretes idolaresana depeculari,qμα sunt in effectu : sic timere, sic moerere, sic in libidine esse,peccatum est, et tisime effectu. uerum ut haec non in posteris, in consequetibus sied in primis continuo peccata sunt: sic ea,q ae proficiscuntur a uirtute,'siceptione prima,non perfectione redis fiunt iudicanda. Bonum alite,quod in hoe sermone toties usurpatκm est, id etia definitione exsplicetunsied eoru definitiones paulum oppido inter se differunt,et tamen eodem stediat ego lentior Di geni,qui bona definierit,id,quod esset natura absolutum. id autem sequens,illud qκod prodesset, i ημα enim sic appellemus) motum ant statu esse dixit,
a natura absoluta. cuq; reru notiones in animis=ίt,
si a t usu aliquid cognita sit, aut coniunctione, aue similitudine,aut collatione rationis.hoc quarto, qκod extremum posivi bonorum notitia facta est . tu enim ab iis rebus,quae sunt secundκm naturam, Ucedit ansmus collatione rationis,tum ad notionem boni perues
nit. hoe autem ipsum bonlim non accessione, neq, crescendo, aut cum ceteris comparando, sed propria uss πρntimus,e appellamus bonum. nt enitn meh
198쪽
DE F I N I B V Ses dulcissimum est,sino tame proprio genere saporis, non comparatione cum alijs,dulce esse sentituri sic bonum hoc, e quo agimus,est ilHi quide plurimi
mandum .sied ea aestimatio genere ualet no magnitκα dine. nam eum simatio,qu. . dicitur, neq; in bonis numerata sit nec rursus in malis: qκatacunq' eo addideris, in suo genere manebit. alta est igiturprospria aestimatio virtutis: κε genere,no crescendo, uasset. nec uero linurbationes animorum,quae uita insipientiu miseram,acerbamq; reddut, quas Graeci emappellan poteram ego,uerba ipsum interpretas, morbos appellare , sed non coueniret ad omnia : quis. n.
mistricordiam,aut ipsem iracundia, morbum solet dicere j at illi dicunt sit igitur perturbatio, qκα
nomine ipse uitiosa declarari uidetur . nee hae perturbationes ut aliqua naturali mouentur: omnesq; hae Mnt genere qκat o partibκs plures, aegritudo, formido lisIdo, Oms Stoici comuni nomine corporis, animi νuν appellant;ego malo latitiam appellare, quasigestientis animi elationem uoluptaria.perturbationes aute nulla naturae ui comouentur: omnias ea
sunt opiniones ac iudicia leuitatis. itaq; bis sipies siem per uacabit. Omne a tem quod honestum sit, id esse propter se expetendit,comune nobis est ca multo νκmesiorum philosophoru siententiis praeter. n. tres disi linas,quae uirtutem a summo bono excludunt, caeteris
omnibus philosophis haec est tuenda siententia,maxime tume his Stoicis qui nibit aliud in bonorum numero,
nisi bonest/esse uoluerκnt.bed haec quide est perfaci-h6π per expedita defensio. 3 is est enim,aut qMis un
199쪽
t I g p R I I I. quam suis alit auaritia tam arient aut tam esse 'tisci pjilitatibus,ut eandem illam rem,quam adipisci scelere quoliis Meti no multi, partibus malit ad sese, etia: omni impunitate proposita, sine 'cinore,qκam
illo modo peruenire quam uero utilitatem, aκt qκe fructum peteto cire cἹpim As,illa, qliae OccκIta nobis sunt, uo mοκeantlir, qκibusq; de ea is ea uersin merer in coelo; quis autem tu agrestiueres institutis uiuit, aut qxis cotrastudia naturae tu uehens rer obduruit, ut a rebus cognitione dignis abborreat,easq; sine κοα Iuptate alit utilitate aliqui non reqκirat,et pro nibi,
to putet a r quis est, qκi maiorum, aut Africano tirum,alit ellis, qκem tu in ore semper habes, proauimei,caeterorum s litrorum fortiκm,atque omni uirtute praestantium facts,dicta,consilia cognoscens, nulla animo asticiatur uoluptates quis autem honesta infamilia in tutus, educatus ingen: e non ipsa turptatκdine etiam si eum issura non sit, offenditκν f quis animo aequo uidet elim, que impure ac flagitiose ρκα tet uiuere quis non odit sordidos, uanos, lesses, futtales t quid aκtem dici poterat i tκrpitudinem non αsam pir sie 'giendam esse statueremus,quo minus homines tenebras, solitudine nacti, nasso dedecore se
abstineant,nisi eos per sie foeditate sua turpitnio ipsa
deterreat innumerabilia dici possκnt in hancsenteotiam : sid no necesse est: niueil est enim de qκo minus dubitari possit quam honesta expetenda persi, e se eodem modo turpia per sie fagienda. Costituto autem
illo,de qκo ante diximus, qκod honestii sit,id esse sol bonum intelligi necesse est pluris id , quod bonist m
200쪽
sit, estimandu esse,quam illa media,qMe ex eo eo arenturi si titiam autem, temeritatem, ustitiam, intemperati; eum dicimus esse fugienda propter eas res,lκα ex ipsis eneniant,no ita dicimus, ut in illo quod posit m est,solu id esse malum,quod turpe sit , haec pκgnare videatur oratio: propterea e ea
non ad corporis incommodum referuntur,sid ad turpes actiones,qκae Oriκκtur e viiijs: quas.n.Graec οκίας appellatoma meso,quam malitias nominare.
Hae tu inquά cato uerbis illViribus,et id , quod uis, declaratibus. itaque mihi uideris latine docere philou sublinet ei qκasi rinitatem dare,quae quidem adhue peregrinari Romae uidebatur, nec offerre sese no bis sermonibM: er ista maxi te propter limata quanda ex rerum et uerborum tenuitate.ficio enim esse εὐμdam,qκi 3κάκis lingua philosophari possint,nulus tamen partitionibus, nκllis de nitionibus ututur ipsi, qui dicut ea se modo probare,quibus natura tacita assentiatur.itaque in rebus minime obsiuris no multus est apud eos disserendi labor. quare attendo testuttio Ret,quaecunq; rebμε ijs, de qμibus sic sermo est,nomina imponis,memoriae mando mihi. merit ῆ de illi,sertasse ia utenda. Virtutibus igitur rectissime misit aladeri π ad consuetudine nostrae orationi uitia posuisse contraria.quod enim uitUerabile est per se ipsum, id eo ipso uitium nominatum puto, uel etiam j uitio dictum uituperari. sin κακίαν malitiam dixisses, ad
aliud nos unum certum uitiam cosuetudo latina tradsueret.hoe omni uirtuti uitia cotrario nomina oppo