장음표시 사용
211쪽
affectione testameta,mmendatisnes a morientium nata μm: Mili; nemo in solitudine vitam agere uelit, ne eum in ita quidem voluptatu abundantia acile intelligitur,non ad coniunctionemwogregationει hominu,o ad naturalem comunitatem esse natos impellimur aura natura,ut prodesse uelimv3 quaplurimi in primi, ; docendo,rationilimsi; prudentiae tradeis .itas, no facile est inκenire 3 1,quod sicut irae,no traidat alteri ita no solum ad discedum propensi sumus,
uerum etiam ad docendum,atis; ut tauris natura datu est,ut pro vitiais cotra leones summa ni impetu colendanti ic ij,Pi valent vibus, atq; id facere posisuntini de Hercule π Libero accepimus,ad seruandugenus bominu natura incitantur. atq; etiam Iouem cum optimum, maximum dicimus,cums eniae salutarem,bos italem, latorem De intellis uolamus salutem hominum in eius esse tutela. minime autem
couenit,eu ipsi inter nos abiecti neglectis simustos' lare vi dijs immortalibus chari simus, ab his diligamur.3κemadmodum Uit membris uti, ιν prius, iam didicimus cuius ea utilitatis causa habeamus sie
inter nos natura ad ciuilem communitatem coinnm,
cosociati sumus.quod ni ita se haberet, nee instruriae ullus esset,nec bonitati locus. er quo modo bomiunum inter homines iuris esse uincias putant,sic homini nihil iuris esse cu belli is praeclare enim chrysippus, cetera nata esse hominu causa, π deoru, eos autem comunitatis eν societatis sinae,ut bellῆs homines uti ad Atilitatem suam possintsine iniuria quoniams ea na tura esset hominis,ut cum genere humano quasi ci N. o siq
212쪽
DE FINIBVS te ius intercederet; sui id conseruaret,eum iustu; qui mitraret,iniustum fore. Fed quemadmodum, theatra eum commune sit ecte tamen dici potest eius esse ea locum, κem qRisis occ parit: sic in urbe, mundo uecommuni non aduersatur in quo minus fusi quidscui que piri cum autem ad tuendos,construadosq; hὀmines hominem natum esse uideamus consentaneum est bula naturae, ut sapies uelit gerere, o ministrare
Rep.us,Mt 8Miκra uiuat,uxore adiungere,,et Melle ex ea liberos procreare . ne amores quide factos ὰ sapiete alienos esse arbitrantur. Cγnicorum alitem rarione' atque uitam ali j cadere in sapientem ἐkμnt, si qui eiusmodi forte casius incid/νit,ut idfacteda siti alij nullo modo.ut uero tonsermetur omnis homini erga homminem societas oniunElio,charitas, era ollimente, me trimenta,quαί--λκματα aspellant,communia esse uoluerunt. quoνμm altera promμnt,nocent altera. neque solum ea comunia, uerum etiam paria esse dixerunt comoda autem, emeem E
communia esse uoluerunt, paria noluerunt:: illa enim,quae prosiunt,aut qκα nocent, aut bona sunt, aut mala:quae set paria necesse est. commoda autem, aut incomoda in eo genere simi. quae praeposita er res iecta dicimκLea possunt paria non esse: sed emolus menta communia esse dicuntur .recte autem Dessa e tpeccata non habentur communia . amicitiam autem
adhibendam esse censint, quia sit ex eo genere, quae pro*nt. qMnquam autem in amicitia alii dicant ae qκe charam ese sapienti rationem amici,ac suum,alij
213쪽
sit,aut probari: eaede enim uoluptates poterunt eas labefactare,atq; per ertereretenim nec iustitia nee amicitia esse Omiano poterκ nisi ipsa per se expetantur et
ius autem quod ita dici,appediris possit id esse naturam; alienums esse a sapiente,non modo iniuria culfacer Rerum etiam nocere. nec uero rectum est eum amicis,aut bene meriris cosociar aut coniungere inhoriam graui es,er Merisime defenditur, nunquaequitate ab utilitate posse seiuno ,et 3 us id aequu, iustus esset,id etiam honestκm, icillim , qμidquid esset honestum, id iustu etiam,atque equum fore. Ad easq; intutes,de qκibus distulatum est, dialeElicam
etiam adiungunt, physicam:essi; ambas ulrtutum nomine appellant ; alteram,quia habeat ratione, ne cui fesso sentiam 'neue unqκam copiosa probes ilitare tallamur,eas: quae de bonis,et malis diceremus, ut tenere,iuerib possimus: nam sime hac arte quemauis arbitramur a uero abduci allis posse. recte iri. turbi omnibus in rebus temeritas, noratios vitiosa est,ab his ea,quae tollit haec,κirtus nominata est. Physi. cae qMs no sine calis tribui s idem est bonos propterea quod qκi conlienienter naturae uicturκs sit, eierar proficiscendum est ab omni mundo, ab eias procua ratione. nee uero potest quisquam de bonis, er malis
uene inducare,nisi omni cognita ratione natisra. et ni
214쪽
ie,ellam deorum,o' utrum conκeniat nec ne natura
hominis cum uniuersa. εκα, μnt uetera praecepta sapientium,qui iubent temporiparere,ope ut deum , si nostere,et nihil nimii haec sine pbψici, qua uim habeant m habent maximam) videre nemo potest. ars etiam ad iustitiam colendam, ad tuendas a Mutias, et reliquas charitates id natura ualeat, haec unam 'itio potest tradere. nec sura pietas aduersus deos, nee quanta his gratia debetur ne explicatione natuura intelligi potest;d tam sentio me esse tomus pro uectμm,quam proposita ratio polludaret. surum adamirabilis compositio disciplinae,inoedibiliis rem traraxit ordo. quaeire deos immortales io ne miraris quid enim aut in natura,sua nihil eJ aptius, nihil destria prius ,aut in operibus manufactis ta compositμ,tamq; compactum,σ coagmentatu inueniri potest id posterius priori no couenit quid sequitur,quod non resstondeat sveriori t quid no sic aliud ex alio nectitur, ut nonsi ullam literam moueris, labent omnia i nee tame quidquam est,quod moturi possit. εκὰm grauis Mero,quam magnisca,qκam constans conscitur perssona sapientis ' qui,cum ratio docuerit quod honestu
esset id esse solum bonusemper sit necesse est beat s ,
vere s omnia ista nomina postis,quae irrideri ab imperitis solent:rectius enim appellabitur rex,quam Tarquisius,qui nec se,nec suos regere toruit Iectius maα .
triκm pestiferarum uitiorum luxuriae,auaritis,crudelitatis, magister 'it: rectius diues, quam crassus, qκi nisi eguisset, nγqua Euphratem nulla belli causa
215쪽
LIBER III. rostraψrre voluisset.recte eius omnia distumius it ut solsa omnibus. recte etiam pulcher appellabitur: nimienim lineamenta sunt pulchriora, Mam corpori recte solus liber,nec dominationi cuiusquam parens, ne Mobediens cupiditati: recte inuictu culm eis; si esu cybingatur,animo rame uincula insici nulla possint,
neq; expectet ussu tempus aetatis,ut tu denis iudices tur beatus ne fuerit, cum extremu suis diem mone
confeceri quod ille unus e sutem sapientibus no μώpienter croesum monuit. nam si beatus unquam 'φαρ beatam uitam usi κe ad illum ἰ oro extrahu ro
M. TVLLII cic ERONIS DE FI NisFVS BONORVM ET MALORUM LIBER I I I I
teminae tu,sequam, caro ista expossui' tam multa memoriter,iam obsscura dilucide. itaq; aut omittamus contra omnino uelle aliqμid, aut stallum sumamns ad cuitandum tum enim diligenter, etsi minus uere, nam non tam id quidem audeo discere;sed tamen accurate non modo fundatam,uerumetia m extructam disciplinam non est facile perdisce re . Tum isse,ain tandem,inqliit, cti ero te bas no
216쪽
DE r I NaI Biv sine uideam eode die accusitori restondere, eruibus heri, perorare,in hac me causis tempus dilaturu puista, quae tamen a te ageturno melio quam illepunt, quas interdum obtines.quare istά quoque aggredere ,
tractatam praesertim Gr ab alijs,eri te ino saepe, ut
tibi deesse non possit oratio. Tu ego, no mehercule soleo temere contra Stoicos: non quo illis admoduas, sentiarsed pudore impedio ita multa dicat, quae uix intelligam. Obscura,inqκit,quaedam esse confiteor: nec tamen ab illis ita dicatur de industriased inest in rebus ipsiu obscuritas. Cur igitur easdem res,inqua, Peripateticis dicentibus,uerbum nullum est,qκod non intelligatur ἰ Easdem ne res, inquit an parum diseserni,non κerbis Stoicos a Peripateticis, ped uniuersare, tota sententia dissentire A tqκhinquam , into istud obtinueris raducas me/ad te totum licebit. Putabam equidem satis,inquit, me dixisse. 3 re ad ea primum uidetur: in aliud quid uoles, postea . Immo isto quidem,inqμam,toco nisi iniquum poesynlo,ressionde aνbitratis meo. Vr placet, inquit..tsi illud erat aptius,aequnm cuique concedere. initistimo,inquam, caro, ueteres sillos Platonis auditores, vi usippum,Aristotelem,Xenocratem, deinde eorum
Polemonem,Theophrastκm,satis π coplasi, π elem tanto habuisse constitutam disiciplinam,ut non esset
causa Zenoni,cum Polemonem audisset, cur'ab eo
ipso , er i superioribus dissideret . quorum fuit hae
institutio. in qua animaduertas,uelim ,quid putes mutandi m ,nec expectes, dum ad omnia dicam , qtiae a te dies; a sunt: uniuersa enim illoram ratione cn tota
217쪽
L B L R. I I I l. IO7 uestra eonfigenium pκto. qui cum uiderent nos ira esse natos,ut ex com niter ad eas uirtutes apti esseamus,qκα notae,is stros sunt;iustitiam dido, tempesvatiam, aeterasq; generis ei fidem; quae omnes similis artium reliquarum,materia tantum ad meliore paratem, tractatione disserunt ,eas ipsus κirtuaes uiderent nos magnificentius appetere,o ardentius, bibe: re etiam insitam 3 andam, uel potius innatam cupiaditarem frientiae,narosep esse ad congregationem hos minum,π ad societatem , communitatem, generis humant,eaq; in maximis ingeniis maxime elucere totam philosophiam tres in partes diuisierunt. qua paratitionem a Zenone retentam esse videmus. 3 ar mcκm una sit,3 a mores eonformari putantur: disseroeam partem,quae quasi stirps est huius quaestionis: iusit enim finis bonorum,mox.hoc loco tantum dico, a. ueteribus Peripateticis, Academiciss, qκi re consenutientes uocabulis disserebant,eum locum, que. si lim recte appellaturi videmurgraece. in ικγν , graviter, σπ copiose esse tractatum. qaam multa illi de ep.scripserunt f quam multa de legibus qκam multa non solum praecepta in artibus, sed etiam exempla in orationibus bene dicendi relis runt primu enim ipsa illa,quae subtiliter disserenda erant,polite,aptes dixerunt, cum desinientes,tum partientes: ut uestri etiam: sed vos squassiius: illorum , uides, i amniteat oratio . deinde ea, quae requirebant oratiosnem ornatam, πgrauem, quam magnisce si ni meta ab illi, am ibi ii ide de iustitia,defortitudisne , de amiciti de aetate degenda,de philosophia, de
218쪽
e pessenda Rep. de temperantia,de fortitudine bomianum, de stinis uellentium, ut Stoici,nec silinudantiam; sita eorum, qui grandia ornate uellent,
enucleate minora dicere. itaque quae sunt eorum consolationes quae cohortationes quae etiam monita.ete;
filia sicripta ad summos uiros erat enim apud eos, ut Ut rersi inarsi natura te dicendi exercitatio duplex. nam quidquid quaeritur, id balet auigeneris ipsius sine personi temporibus ,aut ijs adlanius, si , aut
iuris,aut nominis controversita. ergo in utros exerces
bantum.eab disi lina effecit tantam illoru utroque in genere dicendi copia tot m genus hoc 'Teno, e ab eo qui sunt ut no potuerunt,alit uoluerunt, certe liquerunt. 3 qua scripsit artem rhetorica clia ibri,chosippus elused sic siqvis Obmutesicere conrvieri nkil aliud legere debeat. itaque uides, quomodo loquantur. noua uerba fingunt, deserunt usitata:is 3μanta conantur mundum hunc omnem oppidi dum esse nostrum. incendit igitκν eos,qni audiunt.uides,quantam rem agas: κt Circeis qui habitet, totum
bunc mudum suum municipi m esse existimet. quid sile incendat i restinguet citius se ardentem acceperit. ista ipsa, με tu breuiter,Regem,Dictatore,diuite μαιμm esse sapientem,a te qκidem apte,ac rotAde: q ippe babes. n.a rhetoribus. illorum uero ista ipsa quam exilia de virtutis ui quam tantam uolunt esse,nt beat m per sie effrere possit pungunt quasi scinii nurrogatiunculis angustis. quibus, etiam qui assentiunatur,nihil commutantur animo, r ijdem abeunt, q inintrant:res enim fortasse verae,certe grauesmon ita
219쪽
LIBER III I. IO8 tractantur,ut debent,sed Eiqiato minutius. Sequitur disseredi ratio,cognitio, naturae. nam de sum bono mo ut dixi,videbimus, ad id evmodsi disputationem omnem coferemus. In iis igitur partibus duulus nihil erat quod Zeno commutare gestiret: res
enim praeclare sie balent, quidem in utraq; parte: quid enim ab antiquis ex eo genere,/quod ad disserendum uale praetermissum est' qui π definierut pinxima er desinundi artes reliq erunt:εκομ; est desinitioni adiunctu,M res in partes dividatur,id Ο fit ab
illis, queadmadum feri oportea tradituriitem de contrari s a qκibus ad genera, formassi generum de Menerunt am argumenti ratione conclusi, caput esse faciunt ea, με persticua di ut deinde Ordine sequvis ruri tum qκid uerum sit in singiuis . extrema conclussio est.qκanta autem as illis uarietas argumentorum ratione concludentium eorumq; cu captiosis interroα
rationibus dissimilitudo quid, ε pluribui locis 3 asi
denunciant,ut neq; senseuusdem sine ration nec Matiuncisine sensibμs exquiramus,atq; ut eorum altersi ab altero separemus quid ea, quae diocties nune tradunt,er docent,no ne ab illis institutasunt,er inuestauenuibus etsi ae chrysippo maxime est elaboratu,
tame a Zenone minus multo,qua ab antiquis.ab hoe autem quaedam non melius,qua ueteres quaedam omnino relicta.*ms duae sint arte quibus perfecte raulis,er Oratio copleatur,una inueniendi,altera disseiadi hane posteriorem er stoici, er Peripatetic priore autem Eri erre e tradidersit, hi omnino ne attigera quidem.nam,e quiue s locis quasi thesaviris argumeta
220쪽
depromerentur,uellai ne pusticati quidem sunt, sura
riores autem artificio usi trad idemni. quae qvidens efficit, ne necesse sit Udem de rebus siemper quasi dictata decantare,neq; ὰ comentariolis uis disicedere. nam qui silet ubi εκihi positum sit 3 ab eo ueniat,1 etiam si quid obrutum erit, potuerit eruere, semaper, ube in dist tando suus. quod etsi ingeniis maugnis praediti qκidam dicendi copiam sine ratisne consequuntur:ars tamen est dux certior, qiam natura: aliud est enim poetaru more uerba fundere,aliκd ea, quae dicas,ratione,π arte distinguere. Similia dici possunt de explicatione nature' qna hi Mutu et uestri: nes uero ob dos modo causas,quod Epicuro uidet 'ut pellatur mortis, religionis metussed etiam modestiam quanda cognitio rerum coelestium assertiis,qui videant, quata sit etiam apud deos moderatio, quantus ordo; magnitudinem animi deorum opeura, facta cernentibus iustitiam etiam, cum cognia tum habeas,quodsitsummi rectoris,o domini nutimen quod consilium, quae uolnntas. enius ad natura apta ratio,vera illa,o summa lex a philosophi, dici, turi inest in eade explicatione naturae insatiabilis quedam e' cognostendis rebus uoluptas in qua una, cor fectis rebus necessanis,uacui negotii honeste ac liberaliterpossumus uiuere. ergo in hac ratione tota de msα ,
ximi, fere' rebus Stoici illos sicuti μnt, ut o deos
esse,π quatuor ex rebus omnia constare dicerent. cuautem quaereretur res admodum diffrilis, num quinta quaedam natura videretur esse,ex qua ratio, intelligentia oriretur. in quo etiam de animis, cuius' generis