장음표시 사용
221쪽
LIB1R IIII. rostgeneris essem luaereretum Zeno id dixit esse ignem et non nulla deinde aliter,sed ea pauca.de maxima auditem re,eodem modo,diuina mente,atq; natura mκns dum κniuersium,ais,eins maximas partes administrari, lateriam uero rerum,o copiam apud eos exilem, apud illos uberrimam reperiemus.quam multa ab his
quisit π collecta sunt de omniu animantium gemnere,ort mebris,aetatis usti iam multa de rebus iis, quae Inuntur e terraquam multae, quas de rebus uariis π causae cur 3κid stat, er demonstrationes quemadmota quaq;fant' a ex omni copia,pluria certissim I argumenta sumuntur ad cuiusque rei natura e micandam.ergo actu εὐπικm eqviodem intelligo,ea m uidetur fuisse mutandi nominis: n.nsi omnia non βεκebatur, iccirco no erat ortus illinc. Equidem et Epicur m inphψicis quidem Democritum puto: pauca mutat,uel plura sane . at cκm e plurimis eadem dicitgum certe de maximis. quod itecum vestri faciant,non satis magnam tribuunt inuetoribusgrauia. Sed haec hactenus. Nunc uideamus quaeso.de summo bono,quod continet philosophiam, ecquid tande attulerit,quamobrem ab inuentoribus,
tanq a a parentibκs,diisentire. Hoc igitur loco,quanqvim a te cato diligenter est explicatus is hie bonorum,qMicontinet philosopbiam ,π quia Stoicis, quemadmodwm dicereturi, tamen ego qηoq; expona λur persticis Ais potuerimus,quidna a Zenone nosui sit aliarum. cum.m superlaui, qκibus planissime
Polemosecundum naturam viliere summum bonum
esse dixissentibit nubiisigni care Stoici tria duunt:
222쪽
D g r I N I B V Sunum ei modi,uiuere adhibente scientiam ea ru reuyum,3κα natura eueniret.hκnc ipsium Zenonis aluntsnem esse eclarantem illucquod a te dictum est,couenlenter naturae uiuere.alterum signiscare idem , ut diceretur Uscis omnia media, aut pleraq; seruantem
Quere. hoc sic expositum dissimili est sveriori: καlud. Rarorum,quod τορθωμα dicebas, contingit stapienti foli,hoe autem inchoati e i Π officij est, non perstiti: κοd cadere in non nullos insipientes potest.
tertium aκtem,omnibus,aut maximis rebus iis, quae secundum naturam sint, fruentem uiuere. hoc non est positum in nostra actione: copleturin π ex eo genere uri,quod uirtute fruitur er ex iis rebus, quesecundum natκram sunt,neq; punt in nostra potestas te. sed hoc summa bonu, quod certa significatione telligitur,eas; udi piae ex summo bono destu'quia coniκncta es artus est,in sapientem solum eadit: hi fnis bonorum,ut ab ipsis Stoicis scriptum videmus, a Xenocrate,atq; ab Aristotele constitutus est. iras ab his con Irκtio illa prima nat ra,a 3 a in qκosordiebare,his prope uerbis exponimὐ omnis natura iuult esse consieruatrix μi,Mt π sal a sit,o in genere conseruetur suo. ad hanc rem ainni artes qμoq; exquisitas,qua naturam adiuuarent: in inibus ea numere,
tur in primis,quae est uiuendi ars, ut tueatur quod a natura datum sit quod desit,acquirat iidems diuiserunt naturam hominis in animκm, corpus. eumseorum unumquodq; per se expetendμ esse dixissent, uirtutes quoq utri A; eor m per se expetendas esse dicebant.cumanimum εκad infinita lagde antepod
223쪽
LIBER IIII. l II onerent corpori,uirtutes quo, animi bonis corporis anteponebant. sed cum sapientia totius hominis custode, procuratricem esse uellet,quae esset natκrae comes, o adiutrix: hoc sapientiae munus esse dicebat,ut euiueretur qui costaret ex animo π corpore, in utros iuuaret eum,atque contineret.atq; ita re primo sim
pliciter collocata,reliqua subtilius persequentes,corporis bona facile quada ronem habere censebant. de animi bonis accuratius exquirebant in primisq; reperi ban in his inesse iustitis semina primis ex omnibus philosophis a natura tribκtum esse docuerunt, ut ij, quilrocreati essent approcreatoribus amarentur ; πid quod temporum ordine antiquius est,ut contusa
virorum,ouxorum natura coniundia Ube dicerent, qua exstirpe orirentκν amicitiae cognationum. atque
ab his initiis prosedit,omnium virtκtum π origine, progressionem persecuti sunt. ex quo magnitudo
quos animi existeba qua facile posset repugnari,obsistis fortunae, et maximae res essent in potestate μαpientis. ωrietates autem,inluriasq; fortunae facile ueterum philosophorum praeceptis instituta uita supera 'bat. principiis aut a natura datis amplitudines quadά
bonoru excitabantκr,partim profeseae a contemplaatione rerum occiatiorum,' erat institus menti cognistionis amori,ex qκo et roni explicandi, isserendis mpiditas consequebatur: qκodq; hoc solum animai nastum est pudoris ac uerecκndis particeps, upetenis coniunctionum hominum ac societatum , anima uertensq; in omnibus reuelis, quas ageret, aut di
224쪽
DE F I N I B V s. rLhis initiis,ut ante dilai,tanqua sieminibus,a natura clatis,temperantia,modestis, iustitia,O Omnis bones stas perstete absoluta est. Habes inqua cato formam eorum,de quibus loquo philosophorsi. qκs exposita, scire cupio quae c.isi cur Zeno aio hac antiqua in litiotione desciueri quidnam horum ab eo non sit probatum,quod ne omnem natura conservatricem sibi dixerit,an quod omne animal ipsum sibi iamendatum,ut se er sduum in 'ogenere,incolumeq; uellet, an,cuomnium artium finis is esset, quid natura maxime quaereret,ide stami debere de totius arte uitae.an i,cuanimo constaremus,eπ corporein baec ipsa, π eomuirtutes per se esse pumentis: an uero δ' licuit ea, quae tributa est animi virtutibus tanta praestatia, an qκα de prudeliinde eunitione rara, de colanmone generis , mani, was ab eisdem de teperatia,de modestis,de magnitudine arimi,de omni honestate dicutur fatebuntur Stoici haec Omnia dicta esse praeclare: neq,. n.eam cam Zenoni desciscendistiis ia qua, dum dicent,credo, magna antiqκοmm esse peccata; quae ille ueri inuestigandi cupidus,nino mo ferre potueriti quid enim peruersim, vid intollerabiliusquid pallius,quam bona ualetudinem,quam dolorum saemnium vacuitatem, κam integritatem oculoru,reliqμ rus siensui; ponere in bovis pinus,quam dicere, nihil omnino inter eas res risscontrarias interessesea enim omnia quae illi bona dicerent,praeposita esse innbona iterab illa,quae iis corpore excellerent ulte an
tiquos dixi e per se esse expetedno sumeda potius,
quam expetenda.eadems de omni vita, εκα is una
225쪽
L1BER IIII. IIIuirtute consisteret; illam vitam,quae etiam taeteris rebus,clκue essent secundum natura, abundaret, magis
expetendam non esse,sed masi sumendum: ciq; ip αμ uirtus efficiat ita beatam uita, ut beatior esse non posse ,tamen laad; deesse sapientibus tu,cu sunt beatissimi: usque eos id agere,ut a se dolore morbos,des bilitates repellent. ὸ magnam uim ingenii, ea sambitaliam, ν noua existerer disciplina. perge porro: ραι uentur enim,quae tu scientissime coplexus es',omnem
insipientiam niustitia,alia uitia similia esse,Omnia ;peccata esse paris,eusq;,qui natura, doctrinus longe ad uirtutem processissent,nisi eam plene consecuti essenisumme esse miseero neque inter eoram uita, o improbissimorum sesquam omnino interesse ut Plato,tantus isse uiui sapiens non 'erit, nihilo melius, nam quivis improbissimus,nec beatius uixerit. hae uidelicet est correctio philosophitae ueterisin emendastio. quae omnino aditum habere nulla potest in urbe , laserum,in curiam: quis erim ferre posset ita laquestem eum,qui se a florem uitae grauiter, ex sapieteν
agendae prosteretur, nomina rerum eommutantem; eum idem sentire quod omnes,quibus rebus eandeuim tribueret,alia nomina imponentem, uerba modo mutantem, opinionibus nihil detrahentem patroanus ne causie in epilogo pro reo dices, negaret esse malum exilium,publicationem bonorum haec reiicien aeda esse,no fugienda i nee misiericordem iudicem esse opportere in cocione autem si loqueretur Annibal ad portas venissesim ums iaculo traiecisset,negaret esse in malis cari,Mnire mersici, patriam amittere l
226쪽
Dε FINIBVS an , sinatus clim trinmphκm Africano decerneret,
qκid de eius uirtute aut felicitate posset dicere, si neαque uirtus in ullo,nisi in sipiente,nec felicitas uere dici potest quae est hestiuer ista phila Ophia, quae comuni more in foro loquituri,in libello suo praesertim cum, quod illi uerbis 'is significet,in eo nihil mouetur, de
ipsis rebus nihil mutetur,eadem res maneant,alio mo
do quid enim interest,diuitias,opes, ualetudine, bona dicas,an ne praeposita,clim ille,qui ista bona dicit, ni, bilo plus his tribuat,3κam tu,qκi eadem illa praepora situ nominast itaque homo in primis ingenu 3,et grauis,dignus illa familiaritate Scipionis, Lel' Panaeαtius,cum ad Tuberonem de dolore patiendo scriberet; quod esse capμt debebat,si probari posset,nu qκa pose it,non esse malism dolorem , sied quid esset,
et quale,quantκm in eo inesset alieni, deinde εὐνο esset perfereti cuius quide,quoniάStoicus fuit,siem
tentia codemnata mihi uitetur esse immanitate ista uerboru . fed ut propius ad ea Cato accedam , quae a te QEta sunt, resti sagamus,eaq; ,qκae modo dixi, Iti,cum ijs conferam κ63 α t is antepono. εκα sunt igitur communia nobis c m antiquis,his se utam κr, quasi concessis,quae in controsse iam ueniunt, de iis,
si plicet,Boeram κ1. Mibi uero, inquit, placet agi subtilius,et,ut ipse dixisti, pressius: qMe enim adhue proinlisti,popularis sunt. ego aute 2 te eleg;tiora de s sidero. Io me tu,inquam sied tamen enitar, π, si minus mihi multa occurrent,non fugiam ista popissaria. sied prim m positum sit, nosmet ipsos comenda stat esse nobis,primam, ex natlira huc habere appetiu
227쪽
stula haec diligere,costitueres ex bis finem illsi summi boni,dis Astimi. quest prima uera sint,ita cona litui necesse est,earum rerum, quae sunt secunda naturam;quamplurima, quammaxima ad isti. hsie igitur sinem illi tenuerunt. quodq; ego pluribus uerbis,issi breuius, sicundum naturam uiuere,hoc hu bonorum uidetκr extremum. Age nune isti doceant,uel
tu potius, q is enim ista melius ) quonam modo ab isdem principiis profecti,ffciatis ut honeste uiuere, id est enim uel ex uirtute, uel naturae congruem ter uiuere )μmmum bonum sit , ex quonam modo, aut quo laco corpus subito deserueritis ; omnias ea, qκ cum siecnndum naturam sint, absint a nostra potestate; ipsum denique omium. quaero igitur, quo modo hae tantae comodationes a nat ra profectae susito
asapientia relictae sint. quodsi no hominis summum
bonum quaereremκs, sed cui dam animantis, is auα te eset nihil nisi animus, licet enim fuere aliqvid eiusmodi,quo uerum facilius reperiam asin tamen illi animo non esset hic uester finis: desideraret enim ualetudinem,uacuitatem doloris: appeteret etiam conseruatisne Rhearum s rerum in Odiam: Dems si si constitueret, secundum naturam uiuere:quod est , ut dixi, habere ea, quae secundum naturam sunt, uel omniquetriarim π m Ima cui unq; enim
228쪽
DE F I N I B V smodi animal costitueris.necesse est, etia si id ine cor αpore sit,ut singimus,tamen esse in animo cis dam sis milia eorum,quae sint in corpore: ut nullo modo,nisi
autem expones differentias animantium, aut alias erarum corpore excellere,alias autem animo, non nullas
ualere utraque re.deinde distulat, quod cuiusque teneris animantis statui deceat extremum . eum autem
homine in eo genere posivisse,ut ei tribueret animi excellantiam summum bonum id constituit,non excellere animosed uti nihil esse praeteν animu videretur. uno autem modo in uirtute sola summum bonum recte poneretur,si quod eger animal,quod totu ex mea te costaret .id ipsum tamen se,ut ea mens nihil habe
retin se,' esset secundu natura: ut ualetudo est. sed id ne cogitari quidem potest quale sit,ut no reprenetinum sibi. sin dicit Obsicurari quaedam,nee apparere,qκia aede parua sint: nos quoque concidimus,quod dicit Epicurus de uoluptate,quae minimae simi uoluptates,eas ob curari saeptier obrui sed no sunt in eo genere Diae comoditates corporis, tam productae tempo, ribus,tam mμltae. θαφ,in quibws propter eoru exisguitatem ob curatio cosequitur;sepe accidit, ut nihil
interesse nostra fateamur int illa,nee ne seri ut in seli,quod a te dicebatuν, lucem; adhibere nihil interis est,aut teruntium addere crosi pecuniae. quibus a tem in rebus obscuratis t. lia ηο eri tamen potest. ut id ipsum,quod interest,non sit magnum.ut ei, qui iucunde uixerit annos decem, si aeque uita lMunda menstrua addatur, qvia momentum aliquod habeat
229쪽
LIBER IIII. II 3M lueundam accessionem, bonum sit: sin aute id noconcedatur,non continno vita beata tollitur.Bona sa
hahent enim accessionem dignam in qua elaboretur: ut mihi in hoc Stoici iocari uideantur interdum,cκmitu dicat i ad illά uitam, κα cu uirtute degatur, ampulla,aut strigilis accedat, sumpturn sapientem eam uita potius,quo haec adiecta sim nec beatiorem tamἔob eam causam fore.hoc simile tatim est non ripv p tivssiam oratione eiiciedum y ampulla enim sit nee ne si quis non inre optimo irrideatur, si laboret que uero gravitate membrornm, π cruciatu dolorum siquis qκem leuet,magnam ineat gratiam. nec si ille seplens ad tortoris eculeu δ tyranno ire cogatur, simile habeat nullum,etsi ampullam perdidisset: sed ut magnum difficile certamen iniens,ca sibi cum capitali Huersaris dolore depugnandum videret, excitaret omnes rationesfortitudinis,ac patientiae: quaru prae usidis iniret illud difficile,ut dixi, magnAmq; praelisi.
deinde non quaerimus 3 id obscuretκr, aut interest,
jummum.una uoluptas e multis obscuratur in illa ulta uoluptaria.sed tamen ea,qηamuis par sit, pars est eius uitae,quae posita est in uoluptate . nummus incrasi diuitiis obscuratκν pars est tamen diuitiarum. quare obscuretur etiam hae quae siecudum naturam esse dicimus,la uita beata : simi modo partes beatae ultae . atqui Aut conuentire debet inter nos,est quaedam appetitio naturalis,ea, Mae secundum natκνam sunt,
appetens: eoru omni m est adiqua summa facienda.
230쪽
D F F I N I B Vis quo constituto,ium licebit Ociosi ista qMerere e maignitudine rerκm,de excesseris,ci tat in sit ad beate uiuedsi ; de illis ipsiu obscurationi,ns,quae prompter exiguitate uix,aut ne uix quide appariat.quid, de quo multa dissensio est nemo enim est, qui .lito dixerit,quin omnisi narκυνu simile esset id,ad Aod omnia referuntur:qκod est ultimu rerum appeten udolim: omnis enim est Drκra diligens sui : quae est innim,qκae se unquam desierat, aut partem aliquam sui,ant eius partis habitum,ant uim,ant ullius eam rerum,quae secunt m naturam sint, aut motum , aut statum quae alitem naturasuae primae institutionis oblita est y nussa profecto,quin sua uim retineata primo ad extremum. quo modo igitur euenit, lithominis natura sola esset;qua hominem relinquerer, qκα obliuisieretur corporis, quae summum bonu non in toto hominesed in parte hominisponeret quo modo aute,quod ipsi etiam fatetur,constatq; inter omia ne c*erκabitur,ut simile sit omnia naturale illud ultimum,de qκo quaerit ιν tum enim esset simile, si in caeteris q os natμri id c is esset ultimu,quod in quas excessereri. tale enim κUMm eet ultima Stoicoru. quid dubitas igitur mκrare prIncipia natκrae quid enim illicis,omne animal,simni atq; sit ortum ,
applicatum esse ad se diligendum ' esses in se costra
uado oceupatum' in potius ita dicis,omne avimal applicatum esse ad i quod in eo sit optimum,et in eius unius occupatum esse custocsa,reliqκasq; nain