장음표시 사용
231쪽
L I A . F R l l l I. II teres nulla e si aute reliqua appetenda sunt, cunquod est ultimum reru appetendarum , id n3 aut ex
omnium eam, aut ex plutismarum, maximarum
appetitiora concluditur'ut Phidias potest a principio instituere signum, idqs perficere: potest ab alio inchoatum accipere,v avoluere. huic est sapientia Ditis: non enim ipsi genuit hominem, sed accepit a natus να inchoatum.hanc igitur intuens, debet institutuiti Iud 3μasi signa absoluere. qualem igitκν natura hominem inchoaκit'ecquod est munus,quod σκs sapietia addest,quod as ea absolui, perfici debeat si nihil in eo quidem persiciendu est,praeter motum inmgenis quendam,id est rationem: necesse est bale uitiamu esse ex virtute uitam fingere rationis enim persfectio est uirtus.si nihil,nisi corpus summa erat illa, ualetκdo,uacuitas doloris , pulchritudo, ore caetera. ntic de hominis μmmo bono quaeritur quid ergo dum bitamus in tota eius natura quaerere 3μid sit si diutcu enim constet inter omnes, omne of i , m nusssapientiae in hominis cultu esse occvarum :as' ne me existimes contra Stoicos sola dicere ) eas sentenotias afferκnt,ut summum bonκm in eogenere ponat, quod sit extra nostram potestatem tanqκam de anis mali aliquo lο3κantur: alii contra, quasi nulla compus sit bominis,sta praeter animum nihil curant,cum
praesertim ipse quoque animas no inane nescio quid sit, neque enim id pupum intelligere sied in quodam
genere corporis,ut ne is quidem uirtute una cotentui
sit,sed appetat vacuitatem doloris. quamobrem ntuque idem faciunt , ut si laμam partem negligerent s
232쪽
dexteram tueretur,aut ipsius animi,ut ferit Hersta6eognitionem amplexarentur,actionem relinqκerent: eomm enim omniism,multa praetermittentrum,dum eligant aliquid,quod sequantur, quasi curta sentenatia: at uera illa perfecta, atqMe plana,eorum, Ad inde hominis siummo bono quaererent, nulla in eo neq; animi, que corporis partem uacuam tutela reliquerunt.uos autem Cato,quia uirtus,ut omnes fatemur, estissimu locum in homine,e maxime excellente tetine er eos,quisapientes μn absoluto reperfectosputamus: aciem animorum nostrorum uirtutis
Uedore perstrinoris: in omni enim animate est fummum aliquid,atque optimum,nt in equis,in eanibus; quibus tamen o dolore uacare opus est,π uadere sie Uur in hominepe emo ista,in eo potissimμ, 3 dest optimum,id est in uirtute laudatur.itaq; mihi nosatis videmini cosiderare, quid intersit natμrae quaesprogressio. non enim boe,quod facit infrubus, uecum adsticam perduxerit ab herba , relinquat, πνο nihilo habeat herbam dem facit in homine. eum eum ad rationis habitum perduxerit: semper enim ita assumit aliquid,ur ea,quae prima dederit, ne desie, ra itaq; siensibus rationem adiunxit: et ratione esse, dia pensus non reliquit: ut si cultura uitiu, cuius hoe munus est,ut efficia ut vitis cu partibus suis omnibus pia optime sie habeat sed sic intelligamus licet enim, ut vos quoq; soletis, ingere aliquid docedi causa. si igitur illa cultura uitium inuite Vnsiit, sa caetera credo velit,quae ad colendam uitem attinebunt clitantes,
se ante omnibκs nitis partibus praeferat lutuat, vio
233쪽
hil esse meum in vita quam se: similiter sensus, cum
accessit ad naturam,tuet r illam quidem , sed etiam tuetur se eum autem assumpta ratio est, anto in L. minatu locatκr,ut omnia illa prima naturae huius it. rebe subῆriantur. itaq; non disicedit ab eorum cur time,quibus praeposita uitam omnem debet gubernare.ut mirari satis eorum inconstantiam non possimus: naturalem.n petitionem,quam uocant e/ικν, ite V ictum, sam etiam uirtutem,tnentem esse uolunt earum rerum suae secundum naturam sunt.cum antem ad summum bonum nolunt peruenire,transiliat omnia,er duo nobis opera pro uno relinqκκnt ut aslia sumamus,alia apperamus poti s , quam Mno fine
omnia concludant. At.n.dicitis uirtutem
constituis ea, suae extra uirtutem punt, ad beate inuendum pertineant. quod totum contra est: introduci enim uirtus nullo modo potest, nisi omnia,qκα leget, καci; reiiciet,unam referantur ad summam. nam si omnino nos ne, stimus,in Aristones vitia, er peccarata in idemus,obliuiscenturq; quae virtuti ipsi primi, pia dederimus. sin ea non negligimus, nes, tamen adfnem summi boni referimus,non multum ab Herissilinitate aberrabimus.duarum.multarum nobis erunt
instituta rapienda ; facit.nasse duo seiuncta ultima
bonorum : quae,ut essent vera, eoniungi debuerunt:
nune ita separantur,ut dupundia sint: quo nihil ροαrs esse perMU 1:itaque contra est te dicitis. m costitui uirtus nullo modo pot,nisi ea, quae sunt prima
naturae,ut ad summa pertinentia tenebit: qκαμα virtus est, non quae relinqκeret natinam . ed qκα
234쪽
tvr,reliqua desierit atqM ipsa institutis homini, si loqueretur,haec dicerererimo Jos 3 asi coeptus appeα tendi fuisse,ut se conseruaret in ea natura n qua ortus esset.non ἐμm autem explanatlim satis erat,quod maxime natura uellet. explanetur igitκr. 3κid ergo aliud intelligetur,nisi κt aeque pars naturae negligaratur in quasi nihil est praeter ronem, sit in una uirtute finis bonorum n est et corpus, illa explanatio natiturae nempe hoc effecerit,ut ea, Mae ante explicatione tenebamus,relinquamus. ergo id est conuenienter naruturae uiuere,a natura discedere. ut quidά philosivbi, ιμm a sensibus profecti maiora quaeda, ac diuiniora vidissent,sensim reliquerunt: sic isti,cu ex appetitione
rerum uirratis pulchritudinem astexissent, omnia, Fropter qκα uirtutem ipsam uiderat,abiecerμn obu/i naturam omnem appetendarnm rerum ita late patere,ut a principijs permanaret adfines : neq; interigunt se rerum illarum pulchrarκm, atqwe admirabitilium fundamentasubducere . itaq; mihi uidentur otimnes quidem illi errasse,qui finem bonoru esse dixe, runt honeste uiκere: sid alius alio magis: Pγrrho scilicet maxime,qui,uirtκte constituta , nihil omnino, Mod appetendum sit,relinquat: deinde Aristo, qui nihil relinquere non est ausus,introduxit autem qMibus comotus sepiens appeteret aliquid, quod cisiq; in mentem incideret, π quodcκηνὶ tanqua occκrreret. is hoc melior,quam Pγrrbo,quod uel aliqκod genu appetendi dedit ; deterior, nam caeteri,qRod penitus tμrs recesse. Stoici autem,q od fnem bonorκr
235쪽
LIBER PIII. M una uirtute ponunt, similes sunt illorum ' autem: princlpium cnicii quaerunt,meliusquam Pγrrbor' ea non occκrrenus fingunt,wincuntAristonem.' autem ea,quae ad naturam accomodata,πper se assumenαda esse dicunt,non adiungunt ad finem bonorum,des sescunt a natur π quodam modo sunt non di miles Aristonis: ille enim occurrentia nescio prae cominiscebatuν: hi autem ponunt illi quidem prima naturarae: sed ea seiuntκnt .fnibus,o a summa bonονα quae cum praepon nt, ut sit aliqua rerum selectior naturam uidentur sequi. eum aute negant ea quida quam ad beatam uitam pertinere rusus natura rectlinquunt. Atqκe adhuc ea dixi,ων causa Zenoni nofuisset,qκamobrem ὸ superiorum auctoritate discederet. nunc reliqκa uideamus: nisi aut ad haee cato dicere aliquid uis,aut nos iam lingiores sumus. Ne reum uero,inqvit ille: nam π i te perfici istutationem uola,nec tua mihi oratio toga uideri potest.
tius,quam cum catone omnium virtutum auctore de
uirtutibus distulare sied primum illud uidearauissimam illam uestram sententium,3 familiam ducit, honestum quod sit,id esse solum bonum; honeste sutiere,bonorum finem,eommunem fore uobis eum omnibus,qui in una uirtute constituunt 'em bonoru: quodq; dicitis, informari nonposse uirtutem,si qκido gam nisi quod honestum sit numeretur', de dicetne ab illis, κοs modo nominaκLmihi aute aequius uide*batur,Zenonem eum Polemone disiceptantem, a qM, quae essent priscipia naturae, acceperat ὰ commκα
236쪽
nitas initiis progredientem dere ubi primum insisteret,er unde causa controuersiae nasceretum,non statinorem cum ne dicerent quidem sua summa bona esse a natura profecta, uti istam agumentis,quibus illi uterentur fidem sententiis minime uero illμd probo,quod cum docuistis, ut uobis videmini, solum bo isnu esse quod bonestum sit,ium rursum dicitis, initia
proponi necesse esse apta,Er accomodata naturae,quorum ex electione uirtus possit existere non. n.in seliactione uirtus ponenda erat,ut id ipsium,quod erat bonorum ultimum,allia aliquid acquireret .na omnia,
quae sumenda, καs leged aμt Optanda sunt, irasse debent in summa bonorum,ut is,qui eam adept s sit, nihil praeterea desidereti videsne,ur, quibus 1ῆma est in uoluptate,persticuum sit,3 id iii faciendum sit , aut non faciendum ut nemo dubitet,eoru omnia offfcia 3μο Itectare,s id siequi,qui uere debeant. Sit
hoc ultimum bonorum,qκod nunc a me defenditur.
upparet statim quae pint of cia,qμα actiones.uobis ante,quibus nihil est i d propositum si rectum, aris bonestum,unde Usciij,unde agendi principium nascatur,no reperietis.hec igitκr q ritis omnes,m' ii,qui, quodcunq; in mentem ueniat,aut quodcunq; occurarat, se sequi dicent: uos ad naturam reuertimio M.quibus natura iure restonderit, non esse uerum aliunde finem beate uiuendi,a se principia rei gere dae peli: esse enim unam rationem, qMVprincipia rerum agendarum,o ultima bonorum continGens turtatis, utAristonis esset explosa sentetis,dicem vibit differre aliud ab auo 'nec ee res ullas praeter uirtuteset uiti i
237쪽
LIBER IIII. lum inter Pas qκiqua omnino interesset; sic inrare Zenonem,qni nulla inre,nisi in uirtute,aut vitio, propensionem ne minimi quidem mometi ad summu bonum adipiscendκm diceret:et eum ad beatam uita nullκm momentum ea res haberet,ad appetitione antem rem,esse in his momenta diceret: quasi uero Lee appetitio m ad summi boni adeptione prineret. quid autem minus consentaneum est,quam,quod diiun cornito summo bono,reuerti sie aὸ 'naturam,ut ab ea petant agendi principium, id est osticii non.n. actionis, aut serii ratio impellit ad es,quae siesidum nutuia sunt,appetenda: sed ab bis'appetitio, amo commouetur. Nunc uenio ad illa tua breuia: quae conas ctaria esse dicebas: primum illud, quo nihil poeesse breuius. bonum omne laudabile: laudasile duistem omne honestum intur omne bonum bone luminplumbeum putonem quis enim tibi illud primum eoeesserit κο quidem concesso,nihil opus est secundo. si enim omne sonum laudes ile est, Omne honestum est. quis tibi ergo istud dabit, praeter Pirrhonem, Aristοαnem,eorum ue similis quos tu non probas. Aristoteles Mero enocrates, tota illa familia non dabit, qu αpe qui ualetudinem, uires, diuitiis, gloriam , miata alia bona esse dicantilaudabilia no dicant. bi quidem ita non sola nilatute finem bonorum contineriputant,ut rebus tame omnibus uirtute anteponB.quidrensis eos esse facturas, qui omnino virtκtem I bonomm De sigregauerunt, laurum, Hieronymum,itilos etiam, si qui carneadeusne tueri uolunt ρ iά aut
238쪽
Dg FI N I s Vis concedere,quil ad honestatem deiad adiu gant, quod ex eodem genere non sit splacet igitar tibi Cato, cum res sumpsieris non conccssas,ex idis es cere quod uelis'ia ille Sorites,quo nihil putatis esse uitiosius,3 d boannm sit,id esse optabile ,quod optabit id esse expete, dum, quod expetenda,landabile . deinde reliqui grasdus. sed ego in hoc resisto: eode enim modo tibi nemo dabit, quod expetendum sit,id esse laudabile. illud uero minime consectarium, sed in primis hebes, illorii scilicet nominum gloriatione dignam esse beata uita, quae non possit sine bonestate coringere,ut iure quisequam glorietundabit hoc Zenoni Polemon,etiam magister eiκs, tota illa gens,'reliqui qui uirtutem omnibκs rebus multo anteponentes, aediungunt ei taαmen aliqκid summo in bono finiendo. si enim udrratus digna est gloriatione,ut est; tantumq; praestat Gera teris rebus, ut dici uix posit: et beatus esse poterit virtute una praeditus,carens caeteris; nec tamen illud tiribi concedet, praeter uirtutem,nihil in bonis esse duceis dum : illi autem,quibus summum bonum sine uinueste est, non dabunt fortasse uitam beatam babere, in quo iure possit gloriari. est illi qκidem etiam uol ptatesfacinni interdum joriosas. uides igitur te alitea sumere,quae non concedantur ' alit ea, quae etiam
concessu te nihil adiuuent. equidem in omnibus illiseonclusionibus hocpκtare philosophia,nobisq; dignu,
maxime, cκm summum bonum quaerer,m s ; uitam nostram, consilia, uoluntates, non uerba corris
xi. quis enim potest illis, quae te, ut diis , delec ant , breuibus , er auditis, de bententu decedera t
239쪽
tum non sit; dicunt illi asterum esse dolorem , molera Ium,odiosium, contra natκram, drecitem toleratu a sed, qμia nμssa sit in dolore nec fraus, nee improbitas, nec malitia, nec culpa, nec turpitudo, non esse illud malum. haec qui audierit, ut ridere non curet,dscedet tamen nihilo firmior ad dolorem ferendum, quam uenerat . tu aκtem negas fortem esse quen quam posse, qηi dolorem malum putet . cκν fortior sit,si in qκοd t te concedis, asterum , π nix se
rendum putabit ex rebus enim timiditas, non ex uocabulis nascitκr.eπ ais, si una litera commota sit, forare ota ut labet disciplina. utrum igitur tibi litera uis deor, an totas paginas commmere t ut enim sit apud illo, i quod est a te laudatum,ordo rerum conseruarat omnia inter se apta,π connexa, sic enim aieα
bas) tamen persequi non debemus, si a falsis princi pili proferita congruent ipsa sibi, a proposito non
aberrant.in prima igitur costitutIone Zeno tuus a natura recessit: cum s summum bonum posuisset in inogeni j praestantia,quam uirtutem vocamus, nec quid quam aliud bonum esse dixisset,Hsi quod esset honetfrum,nec uirtAtem po e costare, si in caeteris rebus est sis quidquam,quod diiκd alio melius esset,aut peius; his propositis tenuit prorsius consiquentia. recte dicis: negare enim non possum. sed ita falsa sunt ea, qμαωUequunt ' ut illa, e quibus haec nata sunt, Me . esse non possint docent enim nos ut siess) dialectici; iῆ ea, uae rem aliquam consequantur, falsia sint, set
am istam ipsam esse,qua siquantur. ita fi illa coς η .
240쪽
sio non solum uera, sed ita perstima,ut dies dira neruione qκide reddi pκtent vortere: si illud, hoe non autem bosii tur ne illud qvidem. te conseqκentibsis vestris sublatis,prima tollaturi. quae seq-ntur igitur: Oes,3 i no sunt sapientes,aque miseros esse,sapientes omnes summe beatos esse,recte facta omnia aequalia,
omniapeccaraparis.qκα cu magnifice primo dici utadentur,cosiderata minus probatur: siensus.n.cuiusis, o natura rerum, atque ipsi ueritas clamabat quodamodo, non posse adduci, ut inter eas res, quas Zeno exaeqκare nihil interesset. postea tuus ille Poenulus scim enim Cittaeos clietes tuos e Phoenicis profectos homo igitur acutus causam non obtinens, repugnan; te natura uerba versve eoepit:'primum rebus iis, Os nos bonas dicimus,concessii ut haberentκν aptae,
habiles, π ad naturam accomodatae: fateri coepit, sapiethboc est summe beato,comodius tamen esse, i eaqκοque habeat, quae bona non audet appellare,natutira ipsi accomodata esse concedit: negat s Platonem,
si sapiens non sit, eadem esse in ca s, qua tyrannuDlavsium; huic mori optimum esse propter desterautionem sapientiae,illi propter stem uiuere peccata antem partim esse tolerabilia, partim nullo modo; propterea et alia peccata plures, alia pauciores qκasi nκα meus V ij praeterirent: iam insipietes alios ita esse, ut nudo modo ad sapientiam possent peruenire alios,
qQ possent, si idgessissent, sapientiam eonsiequi. bie
loqκebatur aliter,atque omnes: sientiebat idem, quod caeteri.nec uero minias ae limanda dueebat ea,quae ipse bona negaret esse iquam illi, εκi ea bona esse dicea