장음표시 사용
151쪽
De Papa s Concsime Ecci auctoritate 7 o
Imperator uero ad motum summi Pontificis, & eius nutum taquam eius minister mouebit inferiora corpora ad id,quod intenditur, mi Vniantur Deo unitate voluntatis sub regulis iustitiae
Dei de summi Pontificis ad aeternam legem indeficientem, scilicet charitatem Dei, & proximi, quae hic incipit, & in patria perficitur,ut dicit Aug. Et ad hoc seruire debet virtutes morales The Uniri Dooricis: quia ut dicit Apostolus ad Rom. I 3. Plenitudo legis est di ρ lectio.& qui diligit, legem impleuit, &. i. ad Timo t. dicit, Finis autem praecepti est charitas de corde puro,conscientia bona, & fide non ficta. In hoc igitur Imperator dc Reges ac cet teri praesidentes sub eisdem populo Dei ipsum Deum creatorem suum a quoquo quicquid boni obtinent,& obtinere pollunt in hoc sinculo& in futuro, suscipiunt de suscipiant pro mensura dccapta cuiusque. ergo propter hoc Apollo ius praedicat ad Rom. 8.dices
Scimus autem , quonia diligentibus Deum omnia cooperantur
in bonum his,qui secundum propositum vocati sunt sancti.& infra,Si Deus pro nobis,quis contra nos' Qui etiam proprio filio suo non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit illum. quomodo non etiam cum illo omnia nobis donauit.& insta , quis ergo nos leparabit acharitate Christi tribulatio an angultia, an persoquuti O,ari fames, an nuditas, an periculu,an gladitas 3& infra, certus sum enim, quia nec morsicilicet comminata, nec vita scilicet LIMι δερ pro milia, nec Angeli scilicet apostatici, nec principatus, nec vir- rare debra. tutes scilicet de coelo iam diu ruentes, nec in statia scilicet torm ta nec futura, nec sortitudo scilicet carnificum, nec altitudo scilicet Principum, nec profundum scilicet malitiae&impietatis, nec creatura alia poterit nos separare Icharitate Dei, quς est in Christo Iesu Domino noltro. Ad hoc igitur virtutes morales, quibus praeste debet Imperator in regimine Politico, seruire debent virtutibus Theoricis,quibus principaliter praeesse debet Apostolicus,vi omnes & moralcs & theoricae huic ultimet scilicet charitati debitae famuletur,& sic p coseques Imperator debet subesse Papae. Circa quod ex auctoritate Greg.& Bonis scribitur 39. dis .ca. ad hoc. sequitur Ad hoc dispesationis prouiso gradus diuersos de
ordines con sii tui t este di itinctos, scilicet inter praelatos& subdi- tos: ut dum reuerentiam minores exhiberent potioribus, S p - istim cisi tiores minoribus dilectionem impenderent,& vera concordia se tiὸν tipeo-ret,& ex diuersitate conteatio , & recte ossiciorum generetur ad-S 1 mini
152쪽
ministratio singulorum, nec uniuersitas alia poterat ratione subsistere, nisi huiusmodi magnus eam differentiae ordo seruaret . . Quia verb creatura in una eademq; qualitate gubernari vel viuere non potest, coelestium militiarum exemplar nos instituit, quia dii sunt Angeli, sunt Archageli. Liquet quia no aequales sunt, sed in potestate Mordine sicut nostis , differunt alter ab altero. ubigi. dicit, super verbo potiores.hoc erit usque in diem iudicii tantum . Dicit enim Apos tolus, Dum mundus iste durabit, homines praesunt hominibus,daemones daemonibus, Angeli angelis. cum
enim Deus erit omnia in omnibus,ccmabit omnis pretiatio, non tamen ordo, vel maioritas: aliquis enim maior erit alio. haec glo. verba tamen Apostolicum reuerentia non ita sonant. nam Ap
stolus dicit i.Cor. is. Deinde finis cum tradiderit regnum Deo &patri, cum euacuaverit omnem principatu & potestatem Qui zinam . tutem. & infra, ut sit Deus omnia in omnibus. Sed Magister hae s is sent.in secudo sent. dist. 6. c. .dicit, quandiu. n. durat mudus iste m Angeli angelis,& homines hominibus, &daemones daemonibus praesunt,sed in futuro omnis euacuabitur praelatio, ut docet Apojtolus. de hoc tamen puncto magna fit disputatio per Docto. in ,
quarto sent. list. 47. c. ult. ubi solet quaeri, utrum In Inferno malis ad puniendum praesint daemones post iudicium , de qua quae
η stione satis dixi in Tractatu de Inferno, parte s. .consideratio ne poenarum. S.de 1.crudelitate. hic tam e gratia breuitatis omitto. iiissiciat autem nobis deduxisse quod diuersitas ordinum stan tuta est propter maiorem concordiam capitis αmembrorum, sed iam is iuxta quod scribit Greg. 1.dis licet.ver. lic. necet se est quaeque ecdit ad eam clesiastica negocia post multaru experimenta cau sarci sollicitius prospici,& diligentius praecaueri quatenus per spiritum charita-Π- -- iis & pacis omnis materies scandaloru & praesumptio invidoruatque oppressio simplicium fratrum de Ecclesiis Diti auferatur . desicut non uult quisquam fratrum se aliorum iudicio praegrauari, ita non audeat alii in serre quod sibi non vult fieri. hqc fu rut verba Tobic ad filium suum, Tob. . cum dixit, Omnibus autem diebus vitae this Deum in mente habeto,& caue ne aliquando consentias peccato,& praetermittas prςcepta Dei tui, & sic ordinauit ipsum quantum ad Deum. Sed quia oportebat ipsum ordinare quantum ad seipsum&quantum ad 'proximum pro se ipso subdit, Surerbiam nu quam in tuo sensu,aut in tuo verbo doe minari
153쪽
minati permittas: in ipsa enim initium sumpsit Omnis perditio . , hiso Sed inpioximo subdit,quod ab alio oderis fieri tibi, uide ne alte num ere'. rr tu aliquando facias. Haec est igitur uia qyotidie humani gene sum .ris ut aliqui regat & aliqui regantur, ut dicit Phil. r. Polit. na ut dicit Diis Io. I . in domo patris mei masiones multς sunt.ubi dicit August.domus Dei templum Dei, Regnum Coelor v. Sunt hc mines insti,in quibus sunt multae differentiae dc hae sunt mansiones
ipsus domus. quae verba etiam transumptiue describuntur de poeniten. dist. 4.in domo. 2.Totum hoc igitur factum est ad comseruandam fidelium unitatem,ut sub uno Deo unum sint omnes Deicol ,scut Christus orauit Io. Irdices, Pater sancte, serua eos in nomine tuo, quos dedisti mihi; ut sint unu, sicut & nos.& infra Non pro his autem rogo latum, sed pro his, qui credituri sunt
per verbum eorum in me,ut oes Vnum sint, sicut tu pater in me,& ego in te,ut& ipsi nobis unum sint,ut mundus credat, quia tu me misisti. Et Apostolus ad Ephes dicit, Obsecro itaque vos . .
ego vinctus in Domino, ut digne ambuletis Vocatione,qua voca-
ti estis cum omni humilitate & mansuetudine, cum patientia supportantes inuicem in charitate, soliciti seruare unitatem spirita in vinculo pacis. unum corpus & unus spiritus, scut vocati estis in una spe vocationis vestrae,unus Dominus, una fides, unubaptisma: unus d Dcus, & pater omnium, qui est super omnes& per omnia & i omnibus nobis. & infra dicit,Et ipse dedit quosdam quidem Apostolos, quosdam autem Prophetas, alios vero Euangelistas, alios aute pastores QDoctores ad confirmatione Sanctorum in opus ministerii in aedificationem corpotis Christi donec occurramus omnes in cum talem fidei & agnitionis filii Dei. Patet igitur quod ad conseruandam hanc unitatem necessarius est unus principalis director,sub cuius regimine omnes conquiescunt,sicut sub regimine gubernatoris nauis, etiam si Imporator & Reges in naui consisterent,acquiescerent patienter. ergo mulio sortius sub regimine Papae in his, quae ad Deum spectant& terminum salutarem,conquiescere debent Imperatores & R ges & singula membra corporis mistici Christiani. Tςdet me taedium inferre prolixitate sermonis,quapropter Omitto plurima, quae huic sententiae valerent rectius applicari.
REsTAT nunc tamen ad argumenta contraria respondere .
Ad primum igitur cum dicunt, quod Regnum & sacerdotisi
154쪽
, aequaliter sunt a Deo. Respondeo, verum esse in concreto, no au- , o tem in discreto,vel in abstracto ablolute: nam verum est quod in primo parente habitualiter institutum est a Deo regnum &ίacerdotium, quia totum genus humanum propagandum erat in lumbis eius in statu innocetiar seminat i ter. Sed poli peccatum indignum se reputans non est ausus offerre sacrificium Deo t filii autem eius quasi secardotium iudicantes ceperunt offerre Domino sacrificia, sed reprobatum est munus Cain de acceptatum est munus Abel, ut patet Gen. . Ad intelligentiam autem praedicto' rum incidunt principaliter duae quaestiones. Primo quaeritur , i utrum omnis potestas dominandi sit a Deo. Secundo, utrum potestas dominandi sit a Deo, secundum institutionem natur a secundum punitionem culpae.
Ad primum quaesitum arguunt a iqui ad partem assirmativa, An oi pata qubdomnis potellas sit a Deo ex verbo ipsius Christi dicentis Pi- ν domina lato, Non haberes potestatem aduersum me rullam , nisi tibi da' in si tum esset desuper, propterea qui tradidit me tibi , maius prccatu
habet. Io. I9. Fortificant argumentum per auctoruatem Apostoli dicentis ad Rom. i 3 . Non est enim potestis,nisi a Deo, praemist eam. Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita se . Alii eco tra, argu ut negauiae, quia nihil iniustu est a Deo, sed mul. ti iniuste dominantur alijs, ut sunt tiranni, de quibus Iob 34. dicitur, Deus non accipit personas Principum, nec cognouit tirannum , cum disceptaret contra populum: accipere enim dc cognoscere Dei, est approbare quod suum est. erigo non cognoscere, et no accipere est reprobare: nam omnis
iniquitas reprobatur a Deo . unde ibidem dicit Iob , Absit a Deo impietas , & ab Omnipotente iniquitas. Simile Oseae. 8.in persona Dei dicitur. Ipsi regnauerunt& non ex me: principes extiterunt dialon cognoui. Respondendum est igitur distinguedo pro clariori intelligentia praedictorum,quod potestas praesidedi vel dominari dicite elle illud per quod aliquis praesidet & d mlnatur alteri: illud autem per quod praesidet, dupliciter potest
dici. uno modo dicitur ipsa virtus, per quam quis praeualet alteri,& hoc modo absque dubio a Deo et halio modo illud per quod
praesidet, dicitur modus deueniendi,vel proueniendi ad hac victutis excellentiam, et sic distinguendum est secundum D. Bonauen.in 2. Sent.dist. UlLart. a.q. I.nam ut dicit ipse,quidam pr sunt
155쪽
De Papa, ou lae Eccl. auctoritate. 7 a
filiis ex iustitia, quidam ex astutia de quidam ex violentia. Quando aut aliquis praeest aliis per iustitia, tunc illa potestas dominadi. simpliciter loquedo, a Deo est,& respectu praesidentisi de respectu subiacentium. Quando aut aliquis praeest aliis per astutia vel per
violentia, tuc dicedum est talis potestas habet comparari ad voluntatem praesidentis, &ad meritum subiacentis.Sicoparetur ad meritum subiacentis, dicendum quod talis praesidentia iusta est: quia aut ad bonorum promotionem , aut ad malorum puniti nem , ω sic intelligitur auctoritas Principis Apostoli. I. Per. 2.C. cum dixit, Subrecti estote omni humanae creaturae propter Deus ue Regi, quasi praecellenti, siue Ducibus tanquam ab eo missis ad vindictam malefactorum, laude veris bonorum.& infra, Serui subditi estote in omni timore dominis non tantum bonis & modestis, sed etiam discolis haec est enim gratia, s propter consuenistiam Dei sustinet quis tristitiam patiens iniuste.Si autem comparetur ad voluntatem praesidentis ex eo quod eius voluntas ini sta est, etiam eius potestas iniusta est, Sc tunc recte dicitur tiranqnia, quae est violenta, vel iniqua usurpatio dignitatis. Tirannus enim dicitur a tirphon,qui est seruiens iniquitati. tiro enim soristis est: nam, ut dicit Pap.apud veteres inter reges & tirannos noerat disserentia, sed postea usu accidit, tirannos.vocari pessimos dia improbos reges,sive praesidentes Primo ergo modo, scilicet quando comparatur ad meritum subiacentis,talis potestas est a Deo
faciente ordinante secundum quod dicitur Io. 3 . qui scilicet Deus regnare facit hominem hi Pocrita propter peccata populi.& Oseae 13. Dabo tibi regem i furore meo de auferam in indignatione mea. Secundo autem modo, scilicet quantum ad voluntatem praesidentis sic talis potestas dicitur esse 1 Deo permissiue,
non approbative.&ideo dicitur regnare non ex Deo.&S P. I a. t. -- Nec Rex , nec tirannus in colpectu suo inquirent de his, quos s- ὰ D O noradidisti. cum sis ergo iustus,iuste omnia disponis. & Abac. I. Imri deme .pius praeualet aduersus iustum, propterea egreditur iudicium peruersum . de infra,Et congregabit quali arenam captiuitatem,& ipse de regibus triumphabit de tiranni ridiculi eius erunt. ME clesiast. ii. Multi tiranni sederunt in throno, dc insuspicabilis por Impin b, tauit diadema . multi . potentes oppressi sunt valide gloriosi quod dicisse traditi sunt in manus alterorsi. Concedendu est igitur, V omnis --η
potestas praesidedi secundum id quod est,& etiam respectu eius, super
156쪽
seper quod est,hasta est,& ὶ Deo est, quia virtus est & ad metitum patientis,& sic intelligitur auctoritas Christi de Apostoli.concede
dum est nihilominus, quod in quantu modus deueniendi ad hac praes dentiam in comparationem ad voluntatem praesidentis, potest esse iustus & iniustus,& secundum quod est iustus,1 Deo est: sed in quantum est iniustus, non est a Deo, sed quia nunquam potest esse tam iniustus motus ex una parte, quin sit iustus ex altera scilicet respectu meriti patientis, ideo nulla potentia praesidendidici potest, quod non procedat a Deo, saltem permittente: & sic potest dici Imperium processisse a Deo, aliquo ex praedictis modis. Nam dicit etiam,quod ante aduεtum Christi Imperium Romanum processit , solo Deo,aliquo ex modis ante dictis, & sierunc recte dicebatur Imperator Dominus mundi, ut ind. Lbene, Zenone,C.de quadri. praescrip.&glo singularis dicit, quod Imp. est Deus in terris suis, in Auth .de haered.6c se l. in prin. in gl. .de quibus tractatur 23. q. 8. conuenior. per glos. & Archi d. & ead. eau. & quaest. S. qua uis,& in l. Barbarius, Ede ossic. prael. in glo. pen.& sic dicebantur omnia esse sua, licet alicuius rei particulare dominium non esset situm, sicut quis dicitur dominus gresis, licet unum pecus non sit suum. fide rei vendi. l. 1. 3.& . & uc etiarecte dicebatur Dominus mundi scilicet uniuersalis, licet sing
lares sint domini suorum prςdiorum, unde , possessis re posset ipse vendicare mundum, ut in dicta l. bene a Zenone, & ε ad leg Rhod. de lac. l. deprecatio. Nec etiam expedit', quod dicamus quod omnia sunt sita qud ad proprietatem, vel protectionem. imbomnia sunt sua, si uniuersaliter considerentur. Sed post aduetum Christi: cum omne ius imperii deuolutum sit ad ipsem,tan quam ad iustissimum et verissimum Deum & hominem,ergo &Per consequens ad Papam eius Vicariu, de per Papam auctoritate
Dei & Christi Iesii transfertur in Principem Rcularem, & dictoc enerabilem, extra de elec.& aliis iuribus ad praedicta similiter
concordantibus. unde si dicamus quod omnia lunt Imperii R mani, quod nunc est Christi, verum est: si vero reseramus ad pe sonam Imperatoris saecularis, non proprie dicitur quod omnia sint sua, quia non terrae Ecclesiae,quas sibi semper reseruat Papa
i quo principaliter ex Christi dii positione residet omne Imperia.
hoc etiam intendit D. Bartol. de Saxoserra. in extrauag.ad reprimendam, super verbo, totius orbis.
157쪽
Se Papa s Conc. ue Ecc auctoritate. 7 3
i Ad secundam quaestionem breuiter respondetur, quod pote- A, toti stas dominandi vel pr sidendi a Deo in hominem. descendens, tri star domina pliciter dicitur, videlicet primo largissime, secundo communiter, di detur ex tertio proprie. Primo modo scilicet largissime, potestas dominan ' idi dicitur respectu omnis rei qua homo potest ad libitum vo
-tum suum uti,& hoc modo dicitur homo possessionum suarum, siue mobilium, siue immobilium,quas Aristo t. vocat diuitias naturales& accidentales. naturales quo ad immobilia,accidentales siue artificiales quo ad mobilia,quae dicuntur etiam pecuniaria,
de quibus tractat in primo Polit. Quamquam sic largissime sub
nomine pecuniae, intelligantur omnia contineri. I.q. s. totum.&in l. receptilia, C.de conliit. pec. de tali dominio intelliguntur
communiter omnia,quae tractantur. E.& C. te ac q. rer. lom.& in
similib.tit. ut de rei vendi c. deverb. oblig. & simit. Secundo modo scilicet communiter potestas praesidendi vel dominandi ldicit excellentiam potestatis in imperando ei, qui est capax rati nis etiam praecepit. Octali modo intelligitur potestas in omnibus primatibus reipub. Ex quo dicit Arist. ubi supra,qudd homines ratione & intellectu vigentes naturaliter sunt aliorum domi si . Di de rect tes. Et i . Polit. licit, quod sine Principe impossibile est ciui-
esse ciuitatem, quia ciuitas non constat ex una parte tantum, sed ' 'sti Mex multis, quarum una pars sunt agricolae, secunda artifices m riuales, tertia qui negociantur circa sorum , quarta mercenaris, quinta propugnatores Se armigeri , quos etiam necellarium est
existere in ciuitate pro tuitione reipub. Sed non dcbent obsequi .i inimicis. Patet enim quod non omnes sunt sibi sum cientes. Vnde qui alteri seruit, non est per se sum ciens. Vnde cum det unicuique natura quod conuenit, quia natura nihil facit frustra, ergo expedit in republica consistere praesidem, ne totum corpus in praecipitium dilabatur. Sicut naturale corpus humanum sine capite ν
non subsistit.& ideo etiam in qualibet domo requiritur praesd tia magistralis. Tertio modo potestas dominandi, dicitur potestas coercendi subditos,& haec potestas dicit quandam artatione libertatis,& talis potestas dominandi proprie dicitur dominium, cui respondet seruitus. Primo igitur mouo potestas dominandi comunis est omni statui, videlicet statui naturae institutae, statui naturae lapis,& statuti naturae glorificatae sed excellent ori modo fuit in statu naturae institutae quam in statu naturae lapsae. excel-
De Papae auctoritat . T lentissimo
158쪽
lentissimo autem modo est & erit in statu naturae glorificatae. ubi ad libitum & votum suum omne, beati bonis omnibus perfruetur, sic usus peregrinationis in fruitionem patriae commut tur. Nam ut dicit Magister sent. in primo, dist. I.) utimur bonis illis,quae ad illud quo fruendum est,reserimus,fruendum autem
proprie est solo Deo: caeteris autem rebus est utendum, . Frutimur tamen in Domino creatura participe summae bonitatis. Inde dicebat Apostolus. i.ad Timo t. ca vit. Diuitibus huius saeculi praecipe, non sublime sapere, nec sperare in incerto diuitiarum, ted in Deo vivo, qui praeliat nobis omnia abunde ad fruendum .& ad Ro. Is .dicit, si vobis primum ex parte fruitus Riero. Et ad Philemonem dicit, circa finem,Ita fr.ego te fruar in Domino refice viscera mea in Christo. Secti do modo competit statui via siue pro statu naturae institutae, siue pro statu naturae lapsae : nam de si homo stetis letuir, potulisset etiam imperare uxori dc pater filio. Et hoc etiam reperitur in Angelis quandiu sunt administratorii spiritus,quia ex illa parte aliquo modo sunt in statu uic. hqc t men prςsidentia non manebit in gloria sicut in precedentibus est ostensum. Tertio vero modo potestas dominandi est in homine solum secundum statum naturet lapis. inest enim ei secundum, culpae punitionem, non secundum naturae institutionem. Et hoc quia seruitus sibi corret pondens, ut multi dicunt, est poena peccati:& fatis est rationabile, ut qui propter peccatum exljt sub iugo Dei,incidat sub iugum hominis, cum se proprius subiecerit iugo diaboli. Inde dixit Dominus Io. 8. Qui facit peccatum, se
A, G si, INLII I τ hic rertia qstio, videlicet an Christiani teneatur sua
ni tmean is= biacere tirannis. Ad quam breuiter respondetur,quod cum serui subiacere ti- tus opponatur libertati , libertas autem temporaliter intelligiam is, tur, videlicet primo a culpa,secundo a mi seria, tertio 1 coactione. Sic ergo seruitus tripliciter attenditur in artatione libertatis: primo enim in artatione libertatis a culpa attenditur seruitus peccati, sicut dictum est supra proximo,qui facit peccatum,&c. Et Apostolus dicit ad Rom. 6 . non regnet peccatum in uestro mortali corde. Secundo verb in artatione libertatis 1 miseria attenditur seruitus poen dc mortis, de qua dicit Apostolus ad Rom. 6.Christus resurgens ex mortuis iam non moritur,mors illi mitra non
dominabit ucia Et primo Corint. I I. Oportet enim corruptibile hoc
159쪽
De Papa Concsiue Au auctoritate. 7
hoc induere incorruptionem, in ortale hoc induere immort litatem δε reliqua 't ibi.Tertio modo in artatione libertatis a coactione attenditur seruitus conditionis, de qua dicit Apostolus. r. Cor. . V nu squisque in qua vocatione vocatus est, in illa per m neat: seruus vocatus es, non sit tibi curae: sed etsi potes liber fieri, magis utere, scilicet libertate. Subdit, Qui enim in Domino vocatus est seruus, libertus est domini. Similiter & qui liber uocatus, est,seruus est Christi, pretio empti estis, nolite fieri serui lao minu. Vnusquisque iniquo vocatus est frater, in hoc maneat apud Deum. quasi dicat si es liber, non te facias seruum spon te: si v ro seruus es,libera te si potes:& sic patet quod haec seruitus attenditur in artatione libertatis a coactione non quantum ad interiorem motum voluntatis, quae cogi non potest, sed quantum ad exteriorem . Unde seruitus introducta fuit ex hcc quod aliquis captiuus. victus est ab altero , cuius seruituti ad ij citur, ut non liceat contrarium eius quod ipse mandabit. seruitus enim ex iuregetium introducta est, non quia i iis gentium prim binuenerit,sed β' approbaui . Vnde iure diuino lina a turali introducta est pri- mduta
O propter peccatum, sicut exprimitur Gen. 9. Quod cum vidi Lset Chaim filius Noe,pater vero Canaham verenda patris sui esse nudata eo quod inebriatus fuerat, nunclauit duobus fratrib. suis seris,quasi deridens patrem . Qui tamen euigilans maledixit eum in posteritate sua dicens, Maledictus puer Canaham seruus
sertiorum erit fratribus suis. Dixitque, Benedictus Dominus Deus Sem,sit Canaham seruus eius. Dilatet Deus Iaphet ela habitet in tabernaculis Sem,sitque Canaham seruus eius. Ecce igitur quod tempore legis naturae servi tus est introducta per patrem in filium derisorem ad filios patris honorem intentantes & operientes verenda . Simili etiam modo Isaac Esau filium suum cunia sua posteritate ex diuina dispensatione subiecit seruituti Iacob dicens, Seruient tibi populi & adorent,re Tribus esto dominus fratrum tuorum & incurventur ante te silis matris tuae. Genes. 17.
H c verba dixit ad Iaco sed ad Esau dixit, Dominum tuum illum constitui,& omnes fratres eius seruituti illius subiugaui. Et infra Vives gladio fratri tuo seruies, tempusque Veniet ut excutias soluas iugum eius de ceruicibus tuis. Quasi dixerit,quod seruus liberari potest . De hac tamen materia satis habetur ff.de
de seruitid e manumisis de iure postlimin: i. list. tu en-
160쪽
turalem, S. s. ω 8. dissi sexto die.& per glos& Archid. in d. ius gentium . si ergo bellum ilistum est,captas in bello fit seruiis cata
igitur triplex sit seruirus principaliter distinguenda , ut supra dictum est, patet quM una seruitus oritur ab alterutra, nam non esset seruitus poeme ves miseriar,nisi praecessii set seruitus culpae, nec seruitus conditionis subsequeretur, nisi dupliciter illa praecedo rc . Cum ergo aliquis regeneratur in Christo, ellicitur Christianus& liberatur a serui tu te peccati : quia, ut dicit A poli. 2.Corin. 3.vbispiritus Domini, ibi libertas. Sed tamen non sic liber tur a peccato, quin etiam possibilitatem & facilitatem dc pronitatem habeat redeundi ad idem genus seruitutis, de quo satis agitur per glos de Doch. in c. ad nostrum, s. i. delia ret. in hiemem Hinc cit igitur, quod propter eius pronitatem&habilitatem re cidiuandi relinquit Dominus talem Christianum sub seruitute miseriae, scilicet poenς NUDortis,&est sub seruitute conditionis, de quo satis agitur in .s.c. ad nos trum, s. tertio Q illi. Vnde ita moriuntur Christiani, sicut alii. Et propter pronitatem ad malum des
concupiscentias militantes. in membris humanis, ex quibus consurgunt bella Sc lites, ut dicit Iac. c. sue Canon .ita indigem Christiani Rege, vel Principe terreno, sicut & ahae nationes gentiu ,&sisHiis, ideo no solum secundu humana inititutionε, sed et secundu diuio iam inter na dispensatione inter Christianos sunt Reges& principes,&dni Christianai & sei ut, & secundu distinctione potestatu subiiciuntur elide, ρ- ' μr parere renentur secundum plus minus, ut intendit Apost. dRom. I 3 . dicens , Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit. Et ad Heb., 3. Obedite praepositis vestris e subiacete eis: ipsi enim peruigilant quasi rationem pro animabus vestris reddituri,ut cum gaudio hoc faciant Mnon gementes. hoc enim non expedit uobis. Hinc etiam dixit Dominus Matth. 22. Reddite quae sunt Caesaris Cesari, d quae sunt Dei Deo. Hoc etiam docet Apostolus, 1. Tim. vlti&contrarium a iserentes damnat, Iustum s cum dicit. Quicuque sund sub iugo serui fominos suos omni ho superioribus nore dignos arbitretur, ne tiome Domini & doctrina bilasphemee circia. tur. Qui autem fideles habent dominos, non contemnant,quia
fratres sunt, sed magis serviant, quia fideles sunt & dilecti , quia