장음표시 사용
161쪽
Dices. Opinio utcumque probabilis, certa non est aIioquin non opinio, sed corium esset, firnxumqtie ja- dieium. Potest igitur esse falsa , ideoque eam sequeu res peccandi periculo nos objicimus. 're. Dist. cons. quoad am. Part. Nos obiicimus p-Yieulo peccandi materialiter, sicut qtra operantur ex ignorantia invincibili, cono. Formaliter , neς Licet autem peccatum etiam materiale malum quoddam sit ; ideoque illud quantum possumus vitare debeamus, in men ipsum materialis pectati periculum in nostra hopothesi nos Vitare non debere, nec posse , ratio ipsa suadet, Cum nulla sit proposita menti ratio, ex qua
Non liset sequi OPinionem probabilem Doentem
bilis , quae favet legi naturali , aut dioinae.
Prob. I. ex Scri t. a.' Ecesi. XXXVII. eto. Ante
omnia opera tua Merbum Derax Praecedat te, et aate omnem actum consilium stabile e et Rom. XIV. 23.
Omne , quod non e t C. O lidae , yeecatum esι. At nullum potest stabile esse consilium , ac fides , sive certa persuasio, ubi de lege naturali, aut divina duae sunt contrariae , ct aequo probabiles opiniones , quae cotisi lium dubium , non stabile reddunt. I. ' Eccli. III. 27. λυι amat periculum in Alo peribit. At qui inter duas contraries , et aeque Probabiles opiniones eam eligit , quae Iibertati, sive cupidi inti savel , evidei ti, ac pro ximo periculo se objicit. 3. ' Qui inter opiniones, aeque probabiles boni , ac mali, limct , et abstinet , dicitur sapiens ; stullus Vero , qui confidenter operatur. Prov. XIV. I 6. Sapiens timet, et declinat a malo Mutius transuit, et confdit. 4. 9 Denteron. XVII. B. Si di jeile et ambiguum apud te judicium esse PersPexeris inter sanguinem, et sanguinem caussam et caussam
162쪽
De Actifus humanti , eorum'. regula etc. g sin ambiguitale nota edicit Domitius, licere uni iaeuique quod libnerit agere ; sed surge , inquit , et
asconde ad locu ui quem elegerit Dominus Deus tuus,
oeniesque ad Saeerdotes Leoitici generis , et ad judi-c m , qui fuerit illo tem 'ore quaeresque ab eis, qtii indicabunt tibi judicii peritatem Quod si quis noci
potuisset adire summum Pontificem , aut ille rosponis dele negl cxisset , declarat Dominus , Peccaturum esse eum , qui interea.. opinionem sequeretur libertati saucialem. Il. Parap. XIX. io. Omnem, imuit, Causiam , quae Menerit ad pos fratrum pestrorum , . . ubi
quaestio est de lege, de mandato , de ceremoniis, de justificationibus, ostendite eis , ut non peccent in Do minum, et non Oeniat ira Dei super pos , et suPer
Prob. II. ex PP. a.' Augustinus Lib. I De Bapt. Cont. Donat. cap. 3. Certum esse d ait , et a nenii ne in dubium revocari , cum , qui in rebus dubiis ad legem divitiam pertinentibus, incerta certis anteponit, Oraviter peccare: Grariter , inquit, Peccaret in rebus rad saltitem animae Portinentibus , pel eo solo quod. 'certis incerta praeponeret. Et Cap. 5. supra laudato ;Accipere in parte Donati baptismum ) si incertum
est , esse peccatum, quis dubitat, certum esse peccarum , non ibi Potius accipere , tibi certum est , nomesse Aeccatum Z a.' Gregorius M. Lib. V. Moral cap c. in ea verba Iob : Viro , cujus abscondita est pila. de , inquit , Sancti Diri . . . 'sua etiam benε ς sta formidant , ne crem bona agere arret int , de Θctionis imagine fallantur , ne Pestifera labes putredinis sub boni sperie lateat coloris ; quod'desumtum videtur ex ipso Augustino Lib. XXIII. De Cio. ca'. 3. At si in rebus dubiis, tilii aequae probabilis opimio est pro leae , ac pro libertate , liceret utrumlibet agere, nulla esset ratio formidandi. 3: .S. Thonias Qtinalib. XI. Q. VIL art. 5. expendens. utrum habere
sine dis pensatione plures plebeii laῆ sine cura anima- sum, sit peccatum mortale , ait: minis quaestio, ubide. yeccato mortali quaeritur, ndsi eryr sse peritas habeatur , periculose determinatur , quια error , qu non creditur eaSe Peccatum mortiae , quod est Pecca
163쪽
rtim mortale, eonScientiam non raecusat a toto, Iicet forte a tanto. Praeclaue autem periculosum est ubi peritas ambigua rat , quod in hac quaestione aceiditis Fussiim autem esset periculum , si ubi quaestio ambigua est , utrumlibet sequi liceret. Et otiolib. VIII. an. I S. Dicendtim, quod quando sunt duae opiniones con rariae de eodem , OPortet esse Hieram peram , ea alteram falsam. Aut ergo ille , qui facit contra opinionem mmistrorum , utpote habendo plures praebendas , facit contra peram opinionem , et sic cum faciat contra ι fem Dei. non excusatur a peccaso inutia mola non facIut contra conscientiam. Nihil dici potest elarius. ET O etc.
Prob. III. ex S. Pontificum Constitutionibus , qui in quaestionibus decidendis constanter eo principio usi sunt: In dubiis semitam dehonius eligere tutiorem , quod quidem principium apud ipsos Philosophos ethnicos fuisse receptum osseudit Grolius Lib. II. De jur. B. et P. Cay, 23. Ita videre est in Cop. Ad audientiam 1a. DE IIomie. Cap Petitio 24' eod. tit. ρ. noenis 3. De Sponsal. Cup. Illud. 5. Del Ger. excom. ministr. Vatias autem, ae frivolas Probabilistarum exceptiones in uostris DissPrtationibus contra Bolaenium Satis , ut arbitror , cousulavimum Atqui ubi duae sunt contrariae , et aeque probabiles Opiniones , res est in dubiis. Ergo non licet eam serui , quae libertati sauci, sed tutiorem viam eligere
Prub. IV. ex sententia totius Cleri Gallicani tu comitiis anni MDCC. quae habetur apud Nat. Alexandrum Tom. II. Theol. Dogm. et Mor. Primum est , inquiunt Patres , ut in dubiis de saliatis negotio, ubi
acqualia u rivagae se inerunt rationum momenta, sequamur id, quod tutius , seu tu quod est in eo casu unice tu iam , nec id consilii ., sed praecepti loco habetimus , dicente Scriptura : qui amat periculum in illo peribit. Prob. V ratione. Ubi duae opiniones contrariae aC-que probabiles sunt de lege naturali, ac divina , etiam in praxi dubitatio esse debet , licitane actio sit, an il- sita, ut supra obtendivius Cap. ao. prop. a. Scd ubi
164쪽
De Actibus humanis, eorumg. regula etc. 161 dubitalio in praxi oritur, actus humanus semper m Ius est, nisi via tutior eligatur, ut ibidem docuimus.
Diximus autem de lege naturali , ac dioina, quia tibi quaestio est de lige humana . aliter est sentiendum , ut supra post LudoMDurn Habere advertimus.
Non licet sequi opinionem minὼs probabilem faoensem libertati . sire eupiditati , in confictu probabilioris , quae Doeat legi natiirali,
aut dioinae. Haec propositio evidenter sequitur ex praecedenti. Si enim sequi uota licet opinionem probabilem faventeni liberinii, in conflictu alterius aeque probabilis , quae Iogi laveat ; multo minus sectari licet probabilem Ii- heriati faventem , in conflictu Probabilioris , quae pro Iege est. Nihilominus praeter argumenta, quae iii Prac- Cedenti propositione explicavimus. Prob. Prost. I. ex ScriPt. quae docet, enixe oran dum Deutri, ut sciasum legis suae uobis puto suci ut Praesertim in rebus ambiguis, eamque a nobis diligendam esse legem suster aurum, et tomaiori . et uixerimati omni specie mali abstincti dum esse. Iac. I. 5. Si quis oestrum indiget Sallientia , yostulet a Deo, qui dat omnibus a menter, et non myroperat M unde I avid praesertim in Psal. CXVIII. saepe 'orat Da
mihi intellectum , et discam mandata tua ' dii xi mandiata tua i Suer aurum , et toρaalon et . I. Thessal .QV. 22. Abetomui specie intili abstinere. pos. Sed qui opiniouem minus probabilem sequitur contra legem , is nee Oxat , ut coguOscat nec diligit, sed eontemnit legem , nec abbtinet a specie mali, dum id facit, quod verisimilius est csse malum . Ergo etc. Prob. II. PP. I.' Augusaluus disputatis contra Λcademicos , qui hanc regulam morum statuebam : m agit unusquisque quod probabile est , non P cat, neque errat , IOVI viribus e m Iesutat , et ever-
165쪽
Isset Instit. Theol. Lib. IX. Cast, XXII. tit Lib. III. cono. Aeodem. Taceo , tu quit C P. 16. de homicidiis , horricidiis , sacrilegiis , Omnibusquc omnius , quae sieri , titit cogitari po3sunt, aut DCi noribus , quae paucis perbis , et quod gro 'ius eSt , in a ud Sapientississimos judices defenduntur. QNDmodo enim non facer ni, quod prohnhile pisti m εξι l Qui Giit m non pulsent . ista.prostibiliter defendi y0 e ,
legant orationem Catilinae, qnti patriae ParricidiUmj quo uno Continentur omnia scelera, perstissit. Illi de4t c itale , illud formidolosi,m , illud optim0 CM que metuendtim , quod nefas omne si tio Prohiabilis erit , eum probobile . otii quam visum is , Se faciendum , non solum sine scelere, sed eti m Sine erroris Distiρ ratione committatiar. Quod nostris temporibus probavit eventus . eum nihil in .lola diVina lege intactum et intemeratum Probubilistiae reliquerint. a.' Clirysostomus Hom. XIII. in II. ad Cor Nora igitur mMltorum opiniones habetimns , sed res ψ40 , idest rei peritatem inquirrimus. Qui aulem mi um P habilem opinionem probabiliori . anteponit; ib uxique
nec amat , Dee qua rit veritatem. Ergo.
Prob. III. Summi Potiti sides etsi aalmo expres e Probabilisv tam Don damnuriani , satis tamen illum improbare professi sunt. Nam i.' Alexiander VII. . in Decreto renno 1665. die et . Septembris haec liabet. . D. N. nudioit non sine magno animi sui moe rore , Comyiares opiniones Christiana disci 'linae re Issa ativus, et animorum perniciem inferentes , Purili rara liquatus iterum stiscitarii, partim nostifer Pr0dire et Summam iuram luxtiriontium i genior in licentium iu dit S magis excrese re . pest quam in reluιs ud cV' Scis tiNm Pertineritibias modus ohinandi irressit uti Nus om uino ab Eoqngeliea simplicitate , Sauctor-m vve Patrum doetrina, H qtiem si pro certa CSVt id te in proxi sequerentur, ingens erupti ru ras ι Qe Christianae corriti tela. Quibus verbii PDi ii se
MUn soli im opiniones laxiores, verum. etiam iPSum VPi
undi modiam improbaubi , quem pro regula morum irrePSisSς conqueritur. α, Innocentius XI. in BreMι 26 Gnii anni 168o. maha ivit Πωrso Coti q&ὴ S.C. Je Fu , ut ipse libere , et intrepide praedicφι, doc ut ,
166쪽
De Aetibus humanis, eorumque regula etc. Ioel ealismo defendat Dymionem magis Probabilem uecnon Oiriliter imρugnee sententiam asserentem , licitum esse sequi opinionem minus Probabilem in concursu yrohobilioris . . . Injunxit pariter Generali Soc. I su , ne ullo Aacto permitteret Patribus societatis scrι-bere pro opimone miutis Probabili, et impugnara sententiam asserentium, liciιum non e se sequi Opinionem minus Probabilem in concarsu magis Probabilis.
Idem die 4. IIartii anni i679. Varias damnavit pro
propositiones . quae necessario nexu cum probabitismo IuuCtae Sunt. ι a. Generatim dum probabilitate sto intrinseca , stoe extrinseca quaviumris reuiat, dum)αα
do a yrobabilita is finibus non exeatur, conssi , αδ
quid agimus , semyer Arudenter agimus. 2 a. Prohu-brlιter extimo , judicem Posse judicare Secundum se aentiam etiam minus probabilem. 3at. Ab insidelitie secusabι ur infidelis ductus. ρinione minus probabili.
4 Benedietus XIII. in Concilio Romano Tit. V Cv.
IX. statuit , ut casus definiantur eis doctrinis, quas Merrores , magisque fundatae judicabuntur. 5. ' Benedictus XIV. idem docet tu Epistola Encyclica 26-
ntι an. I 49. italico scripta ad Patriarchas , Archie- Piscopos , et Episcopos. Prob. IV. ex innumeris conciliis provincialibus , et Dioecesanis synodis , nec non litteris Pastoralibus Epi-SHoporum , quae Probabilisvlum damnarurit, ut vide re est apud Merbesium , aliosque auctores , qui sustus de hoc argumento scripserunt. Unde Clerus Gallica-cus in Iaudatis comitiis anni MDCCi desinivit: Ul eir ca yrobabiles de Christiana morali sententias sequa mur ιd, quod Viennense Concilium Orcumeni in Iement. VII. De summa Trin. et fide c. sth. circa δρο sas tam Paroulis , quam adultis in basetismate oD-tutes Gereola his perbis: Nos hanc opinionem tamquam probabiliorem , et dictis Sanctoriam , et modernorum I heologiae Doctorum magis consonam, et Concordem ximus eligendam. Quod Concilii Iudicium eo magis ad Qrisendos mores Pertinere Constat, quo magis ex ipsis fibellum sanctitas , ac salus constat . . . Quod 'erilo in praxi eam nobis liceat sequi sentcntiam, quam
nec usι ut probabiliorem eluendam judicemus, hoc no
167쪽
nos um , hoc inauditum , hoc cer is , ac notis auctoribus Pcst remo demtina saectilo Proditum 'et tibicis i mPro moriam rextilia' Positum , reptignat hDic fato a Patribus cel uertito qnod tibiquc quod sempor quod ab omnibtis : nec habere potest Christiantia regulae
Prob. itnq. V. Illai doctrina rejicienda est , quae est nova. et Patribus incognita inio contraria, ut in Dissertatione Prodroma aliisque tu locis ostendimns; unde Tertullianus Lib. de Praescriyt.4Folsum .itiquit, quod recens incentum, quod Posteritis iι in Isstim. Atqui tulis est doctrina . quam impugilamus. Loin cnimi limi Profabilistae I ercati s . et δε Iedina in dio saeculo XVI. timido primum proposueruul , quique illos
fere dueentos veterum nititur iactita Summo CD nutu Te
168쪽
De Actibus humanis . cortini'. regiam etc. 165nt ipsi juctant, probabilius rationibus Obscurare tCuta veri rit , ut per .Singula Decalogi praecepta excurrenso, letidit Contonsorius. 4.' Liceret sequi opinionem,
tu in quis judicat: iulsum , dummodo fuit aliqui , qui cum dicat probabilem ; lioc enim multi Probαbilistae
docueruiit. Licercι ei, qui vult indulgere, cupuli inlr , varios adire Cusuistas, donec unum inveniat
inveniet autem siue dubio aliquem ) qui doceat , Probabile Ps- wuod concupiscit. Sed haee ubsuida
mi licere nil bene agendum , ut opinio non sit Scriptu Toc, aut Traditi Oui videtiter contraria. Ait enim: In iis . piae dubia sunt, id nυι erimus sequendum , quod Π's Presecesetis E augelicis contrarium, nec decretis riclorum PGIrtim inoenitiar adoersiam. Sed talis est opinio problibilioris , nut saltem aeque probabilis. Ergo. Arg. muj. et min. mjor. quidem propositio falsa Est . nam ait quidem S. Doctor , necesse es c , ut opitiam non sit Scripturae , aut Traditioni contraria , scd non dicit id suxi licere. Minor etiam similiter sal-εul est ἱ Hism ti sumus , sententiam , quae docet, licere
tali opimotio probabili , in constictu probabilioris , autauque piobabilis, non adversari Scripturae , aut Tu diti otii. Objic. II. Nagianaenus Ortit. XXXIX. disputans Coutra Novationes , qui secundas nuptias dainuabant , haec habet : Al haec minime Post baptismum , tu
rem ita se habere M oba , aut si tu uequis, ne Cou aemnes. Quod si res utibia est, oincat humauitas , et fac/litas Ergo in eo usu ictu opinionum Sallem neque Pi obabilium uti licet ea, quae libertati favet. U. A eg. coni. Auziaua rius enim loquitur de re apud Catholicos non tuti tum Drobabili , sed certissima,Amri .
169쪽
dubitet, cum nullae dubitationis suae posFit profore rationes , vincatur salium ratione humaunu imbecillia
OUM. III. S. Thomas QDod- lib. VIII. art. I 3. docet , eum , qui plures Firmat prat bii diis possidet , se
ex contrariis vina inibus in ntillam dubιtacionem in- .diacimr . . . non committit se diFcrimini , nec peccae
Atqui agit ex opinione probabili , nixus Probabilitiarum principiis , in unitam ex contristis opinionibus dubitationem inducitur. Ergo. U. 1.' Dist. maj. Et S. Thomas ponit, cum, qui plures praebendas habet , sequi opinionem, quae in
se ipsa vera est , nec ei probabilem videri contrariam conC. Secus , nex. Non mutilus , sed integer legendus est S. Doctoris textus. Dici ndiam . inquit , quod quali do stim dtiae opiniones contrariae de eodem , OPomtet . alteram esse perom .iet alteram falsam . Aut ergo ille , qDi facit confra opinionem magistrorum , timo e habendo prures praeben s acie conrra Deram ορι-niovem , et sic cum facias contro legem Dei, non excusatur a Pec Glo , quamois non facim contra conscientiam. Aut illa syinio non est Dero, sed magis contraria , quam iste sequitur, ita quod oere liceathnbere plures pracbendas; et Iuno distinguendum est. Quia uel talis habet conscientiam de contrario , et Nie
iterum Peccat contra conscientiam , quamois non contra legem I aut non habet conscientiam de contraris , seu certitudinem , sed tamen in quandam dubitationem induci tir ex contrarieέate omni auum . et sic manents
rati opinione plures praebendas habes, periculo SseommiUit, et sic proctit dubio peccat, utpote nimis amans benescium temporale , quam propriam salut m 'aut ex contrariis optasonibus in ntillam uti hisMionem addueittir , et sic non sommutu se discrimini , nec
v. a.' Reg. min. Cum enim illud Probabilistarum L ipium sit per nos evidenter falsum; et operantical saltem apparere dubium , propter graVissimvs Ructores. qui contrarium sentiunt, ut in I ximi poris xis rationes . fieri mon potest, ut o contrariiSnibus ita uulιanu durulationem induuatur.
170쪽
Obic. l . celeberrimum est utriusque juris Civilis, ei Canonici principium : In Pari causa , et in Pariarabis , melior est condisio possidentis. Atqui humanalis erias , quae prior est Omni Iogo, possidet ius agen-ci quod libet. Ergo nisi ex hac possessione deturbetur Per iugem Ecrtum, polust, in rebus dubiis agere quod .st vel acque probabile , vel etiam minus probabile.
H. I. ' Dist. Ins. In soro externo , et.in rebus ad
legalem sive potius forensem justitiam pertinentibus ,
quae indivisibiles sunt, couc. In rebus ad alias virtutes spectantibus , et in foro conscieutiae , neg. Cum bona, quae sunt justitiae objectum , legibus humanis Subjecta sint , possitque Legislator Ob commune bo- Dum domitii iam ex uno in alium transferre i ut aliquia esset inter civ cs litium finis', sapienter Cautum est , ut
tu pari dubio potior csset eius conditio, qui possideret, Si res , quae in controversiam venit , Don est di-Viduo; nam si dividua est, . etiam in Pari dubio tran-Sactio inli r actorem , et reum iniri debet. In yari inquam dubrir: nam si minus probabilis est causa Posses- Soris, judex Doti secundum possessioriem, Sed secundum prohabiliorem rationem judicare debet. Unde nescio quid ex hoc axiomate pro opinione minus Prob hili concludi possit. At in a tibvsbImmanis ad alias Virtutes portiocritibus , quae noti a Volutitate Principum , sed a lege Dei aeterna petident, qua lex ex lio minutu opiniori ibus, et diabitatione non mutatur, in pari dubio semitam debemus eligere ratiouem, ut SuPNi ex jure Canonico , imo et naturali ostendimus. a.' Neg. min. Missa enim metapbsica illa qua stione , utrum lihertas prior sit Iege naturali, ac divi-NR, absurdum est, libertatem hominis possidere jus agendi quod libuerit sive bonum , sive malum , cuiune in Doti quide in hujusmodi libertas sit. Quod autem sese naturali, ac divitia prohibetur, malum est; a Proinde cum dubitatur , an lex aliquid prohibuat, etiam utrum illud mulum sit, an botiuua ,sdubitatur ; ideo 'rue dubia possessio libertatis est. Ipsi saniores Proba
ilistae hanc impietatem exhorrueruiat, qua asSeritur , Iibertatem homitiis contra legem Dei, hoc est contris