Institutiones theologicae ad usum studiosae juventutis auctore Cajetano De Fulgure Aversanae .. Tomus 5. Continens tractatus de actibus humanis, eorumque regula; de vitiis, et peccatis; et de virtutibus theologicis. 5

발행: 1822년

분량: 544페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

281쪽

De Aetibus hamanis, sorum. rexula et .

Spes Theologica recte desinitur : Viritις supernatura lis Theologica , per quam certa Iducia futuram beatitudinon ,. ac media illius adjiscendae ex diuino auxilio expectamus.

Prob. el explie. Dicitur i. ' Hircus i nam virtus est ordo moris , ut supra docuimus ; atqui id postulat Ordinatus amor, ut tu bestitudnem nostram, ad quam facti sumus, teudamus: eanique ex Dei auxilio. expe-Eternus; unde et beati dicuntur in- Scriptum, qui spe Tant in Domino. Psal. II. Meati omnes, νι cou

Dieitur a. supernaturalis ex iis, quae diximus Libis. VII. contra Pelagianos , et Semipelagianos. 3' Theologica, quia, ut supra diximii, 'visHβTheologica est, cujus 'rimarium objectum materies Detis est, ct aliquod ρjus attributum objectuhob Frte. Atqui objectiam materiale primarium spei est Deis ipse , in quo aeωrna beatitudo sitae est ; formale ver est Dei bonitas quoad nos , seu iIIa mi Proprieto qua nos beatos enicere , et ad sui visionem , ac Possessionem adducere et potest, et vult. Ergo. Dicitur 4.' per quam certa Muria ; Spes enim si in SCipsa spectetur , certissimo , ae firmissimo niti Fiundamento , nempe honitate Dei quoad nos , ejus sud omnipotentia, ac misericordia. Unde Apostolas ' HebVI. 19. Confisiamus , inquit, ad proρositam Uem: quam sicut anchoriam habemus animae tutam , ac fuemaΠι . inter turbulentissimas scilicet vitae hujus procellas. Quae quidem, Apostoli verba expendens Augustinus in Psiis. LXIV. Quem modum, inquit , ran Pi, quae in anchoris est , recte dicisur , quod jam

in terra sit ; adhuc tamen fructuru, sed in terra quodammodo educta est contra pentos , et temρestates p se contra tentationes hiajus Peregrinationis nouram

opes nostra fundata Di illa elouate Ierusalem facie

282쪽

nos non abripi in saxa. Et Rom. V. 5. Spes augem non confundit. Et Eccl. I f. I i. Res icite fili na-riones hominum , et scitote , quia ni litis sneruolt in Domino , et confusus est. Licet auit in x hominis infirmitate , qui tibii ita sperat, uti sperati turn est, accidat , ut spe sua si usi rari possit , ideoque crim me-.ru, et tremore suam saltitem operari deni ut Philrri'. II. 2. id tan Cia spei in seipsa spectatae Doti minuit

certitudinem ; sicut nihil decedit de certitudine regulacco , quod dubitet artifex De eam noli recte adhibuerit. Dicitur 5. ' futtiram beatitudinem , quia, ut Paulo ante diximus , objectum spei materia, Primaritim est Deus ipse , formale vero ejus erga nos honitas , quamos potest nil beatam visionem perducere. Dicitur 6.' Et media illitis adipiscendae , quia spei

objectum materiale secundaritim sunt ea oriatii a luna Eupernaturalia , tum etiam naturalia hona , pMr quae nos Deus ad beatam vitam ducere ab aeterno decre- it. Povro utrumque objectum , primarium , et secun

Aarium est botium illud ubseus , arditum , et per Dei. ii potentiam , ac misericordiam possibile , in quod spes ipsa tendit. Dicitur 7.' e eoamus eae Dei auxilio , quia ad, di

.eternam beatitudinem non possumus naturae Viribus ,

Sed Dei dumtaxat adiutorio pervenire , ut alibi dixiamus uberius contra Pelagianos. Atque ideo beatitudia

Mem ipsam expectare potius dicimur, quam Sperare , quin ut acule S. .Thomas advertit in . 2ae. Q. XL. t. a. Quod aliquis speret per Iiropriavi Oirtutem, Non diciIur eapectare, sed syerare tantum i sed Pro Prie dicitur expectare , quod sperat ex iauxilio Miri Fis alienae. Verum quae strictius posuimus , sient ex objectorum solutionem clariora.

283쪽

Diluuntur objecta. Objio. I. Si spei objectum formale esset Deus ,

qtini tuis bonus nobis . Sequeretur , nos Per spem re

ferre Deum ad nos ipq q , tamquam ad suem. Atqui hoc non virtutis est, sed vitii ; omnia enim is atquc

adeo nosmetipsos ad Deum tamquam ad finem referre dei emus. Ergo aut non est hoc objectum spei , aut spes ipsi, virtus Non est. ni. Dist. maj. Sequeretur , Dos Per Spem referre Deum ad nos tamquam ad finem , cui lautum bonum optamus, Conc. Tamquam ad finem, cujus gratiailhid optamus , nex. Pari ratione Pist. min. Non Virtutis est , sed vilii resorro Deum ad nos , tamquam ad stae in , cujus urat in Deum optamias, conc. Tam' quam Dd snem . crat illum optamus , nex. Finis igitur ,'ctii aliquid optamus est porsona , cua hetae LMevolumus , et optamus : sinis nutem , cujus gratia vo- Iunius , efit bonum illud cxcellentius, quod nos ad id

optandum movet. . Sic cum ProXimo Vitam aeternam ex

charitate optamus ; proximus utique est sola cui bonum volumus , sed sinis cujus gratia volumus, est ipse Deus, cuius amore ad tantum horium Proximo optandum moventur. Porro reserre Deum rad nos , tamquam ad sucin , cujus gratia volumus , D ique in vilio esti; hoc est enim illi velle Deo . et nobismetipsis frui . in quo omnis humana perversio est, ut

inquit Augustinus Lib. LXXXIII. quaest. Q. XAX.

sed vitiosum non est, imo a Deo ipso rcceptum optare nobis visionem , ac possessionem Dei ad majorcm

ipsius gloriam. Sicut enim jubemur , proximo cistare beatitudinem ad gloriam Dei , ita mullo magis eamnohismetipsis optare jub mur. Inst. I. Qui sibi beatitudinem appetit ob Dei amo

. rem , et gloriam, ex alia vir uic in ovetur, sui licet charitate , quia seipsum, suaque omnia ad Drum rosert ; sed si spei objectum est IJen3. qualetiuς vst nobis bonus, jam per spem in nobism tipsis Sis limus, nec ulterius.nosmetipsos, nostramque beatitudinem ad

284쪽

28I Instit. Theolog. Lib. IX Ca'. sex Dei gloriam reserimus. Ergo nosmetipsi sumus sinis ,

cujus gratia speramus. H. Dist. ant. Per spem in nobismetipsis sistimus , excludendo cliaritatem, qua nos inci ipsos reseramus assi Deum , Π a. Non excludundo charitatem , couc. Hoc igitur solum ex argumento sequitur, amorem spei mimis .esse .PMrseCtum , quam amori in charitatis, quod

ultro salemur; sed non inde essicitur, ut pex spem ita Deum mente apprehendamus no his utilem, ut non sit ipSe pcr se amabilis , sed tantum Di nobis bonus , quod quidem magna pDrxersio m set. Imo potius a minus pei lecto ad id , quod pDrsi clitis est progredientes, a spe ad claaritarem induci inur. Unde iii luit S. ThO- Inus 2a. 2ae. Q. XVII. art. 8. Spes introducit ad

chraritalem, in quanitim oliquis sperans remunerari a Deo , accenditur ad amandum i et .m , et se audum Praccepta ejus. St. 2. ' Ex concessis perdam croni spei in nobismetipsis sis limus lieci amor iste cliaritatem Positis e non excludati Atqui ut actus sit olotii cx parte boum, non suis cit , ut noti excludat relationem , atque ordi tactu ad Deum , seu non sussicit, ut possit rescrri ad Deum , Sed necesse insuper est, ut revera ad Deum intcntione saltem piritiali reseratur , ut supra DStendimus i alioquin actus peccatum crit vel oitio OPeris, vel pitio operaretis. Ergo si per spem in nobis Sisti mus , hinc ciscitur , spem eiae malam saltem Misi

operantis.. Disc. min. Necesse est, ut actris reseratur ad

Dcum ex charitate Theologica , n g. Ex quantacu Inque dilectione justitiae , ac summi boni , licet'adhuc impcrsecta, qualis est in spe Theologica, Conc.

ASI. 3. v Amor mercetiarius uota laude, sed vituperatione dignus est, unde Christus Dan. X. I a. p Slorem improbum describens, eum mercenario Com-

Parat. Diuc Bertiardus Tract. De dilig. Deo ca'. 12. I st, inquit, qui Utetur Domino , quoniam potens est ; et est qui constetur Domino , quoniam sibi ho Hus est ; et item qui constetur , quoniam si liciter

bonus est. Primus serous est, et timet sibi. Secundus

mercenarius , et cupis sibi. Tertius stius , et defert

285쪽

De Actibus humaς', eorumg. reola etc. 283 patri. Itaque et qui timet, et qui cupit, utrique pro

u. Dist.'ant. Vituperatione dignus est amor mercetiarius proprie , ac stricta significatione dictus , sive qui pro mercede temporalia houa concupiscit . atque expectat , qualis est amor Pastoris , de quo Christus loquitur, qui scilicet sola turpis lucri cupidi late ducitur , conc. Amor mer narius latiori significalioue , qui scilicet non aliam mercedem , nisi Deum ipsum , propositum habet, neg. Hujus enim mercedis promis sione Christus ipse nos incitat , ut liae in rebus advorsis roborat. Macch. V. 12. Gaudete, et exultate, quo niam merces vestra VPiosa est in coetis. Ino. 4.' Amor mercenarius, quacumquc tandem Hgnificatione intelligatur , est amor concuPiscentiae. Atqui amor concupiscentiae semper in vitio est. Ergo. N. Disi. min. In vitio est amor concupiscentiae rerum temporalium , qui Simpliciter concupiscentia , et eupiditas dicitur , cotic. Amor concupis utiac summi

boni, neg. Est igitur concupiseentia laudabilis vel ipsius beatitudinis , vel rerum spiritalium , quae nos ad vitam beatam ducunt: unde dicitur Ecel. AAI 26. Transite ad me omnes, qui enncuylacitis me. Et Eccli. VI. 37. Cogitatum habe in yraeceptis Altis-st ui . . . et concuPiscentia sapientiae dabitur tib , et alia eiusdem gctieris. Quare S. Thornas 2 a. 22 C. Q. XXVI. an. 3. spem vocat alnorem ConCupi SCEn tiae. Fatemur quidem , concupiscentiae , et cupiditatis nomen , si dicatur simpliciter , nec addatur cujus Tei concupiscentia sit, sempi r intelligi deteriori sensu de concupiscentia prava ; sed non eo spnsu SPem Vo

Camus amorem concupiscentiae.

Objic. II. Contra spei certitudinem. Non potest dici certa virtus illa , quae timorem parit. Atqui spes timorem parit; euin enim ejus objectum sit honum Seuε , atque arduum , non potest hinc non oriri timor , ne bonum illud amittatur ; qui quidem timoe aut O major erit , qυanto majus est bonum. Ergo. U. Dist. maj. Si virtus illa timorem pariat per Se, et ratione principii infirmioris , Et incerti , cui multitur , conc. Si timorem pariat ex infirmitate hominis.

286쪽

qui formidat , ite noti hetie partos expilant Mins. sticia que quod ab eo exigitur , neg. sic e rtissimae surasturtis ro puta 'ti lam n timet artifex. De Noti licue ea, scruci, initioque magis timet, quanto materia, qua

tractati, pretio,ior est. Qia id tiliqni inquit S. Thomas 2 a. 2ae. u. XVlII. a l. 4. habent s spem deo clavi a consectiliave bcia Ditidinis, contingit eae defectu liberi arbitrii Ponentis objici uti in hecctili , non autem eae defectu uicinae potentiue , hi misericordiae , cui syes inuititur. Lndes hoc non Prauti dicut ccrti radini vel . . . de Omnryot ntia autem Di i , ct misericordia certus est quictimque hiabci I dem. Irtio ex mein Prohri infirmitatis magis erigitur animus ad staticiam suam in Deo collocandam , ut ait Apostolus: ciam MLFrmor unc νομns Fum I. Cor. XII. io. qui arsicut queviribus suis fidit, ac supi ubit . a Deo descritur, Siciqui de se magis , ac)viribus suis dissidit , eo magis in Dco v ljuvatur , qui stipertus vesis sit , humilibus au iciu duL si aliam. Corollaria. I. Quoniam spei objectum est sutura beatitudoe, atque adjunariata , quibus illam adipiscnmur se iiii tyria' spem non esse ita damnatis , qvibus Dola est ne ierna Lea itudo expedianda , nec auxilia ulla , quibus eam consequatitur. Nulla proinde in ipsis spes , sed ueterna desperutio. a.' Nec in heatis, qui jam sunt beatitudinem illam adcpti, nec ullo ipsis amplius opus

cst adiumento , quo eam aut adipisCautur , aut scrvent , cum deficere utilia modo possit. ΙIine . Aposto

itis Rom y III. 24. Si es , quac Vidi tiar , iactu est Syes , num quod Videt qtiis, quid syeriat ' Expectaut quidem beati suturam corporum resurrPelioncm , at non cx virtute spei , sed potius cliaritatis . qua Deum diligunt ; ideoque ejus gloriam desiderant , et cxpectaut , quae CX Corporum v surrectione , atque persecta piorum beatitudine splendescet. 8. Nec in haereticis , ct iusidi libus , qui , ut ait Apostolus, spem nouhiabe ni ; cum cnim sperandi ratio sit Dei erga Dos bose Diias , ejusque pote utia , ac misericordia luimus filii Sulla ; ubi sides uoti est, nec spes eMe ullo mode

287쪽

De Aetibias hvnianis , eortimq. regula et . 285πιυ est. 4 ' Spem rem auere Πι peccatoribus , modo ipsi illam speciali desperationis peccato non abjiciant ;eum enim per spem ex divino auxilio DXpectemus Salutis adjumonia is inter Sululis nul in adiumenta sit etiam remissio peccatorum; hinc fit, ut nori omne Pe utram spem extinguat. Sρes, inquit S. Thoinas

et misericordiae, Per quam etιam psi ς aliam nora habet, eam consequi potesti, iat sic ad Ditiam aeternam Peroeniat'; de omvUotentia quiem Dei , et misericordia ceritis est quicumque habet fidem. II. Rursus quoniaιiι obiectu in spui est Deus , ut bonus nobis . vitic essicitur , Spem a fide , et charitate in specie, dissei re , a fide quidem , ut contra Luthera

vos , et Calvinistas qui fidem ojunt esse fiduciam ici Dci pr amissionibus J Catholici docent , quia iidei objectram est Dei is , ut verax , ideoque fides virtus ostilitellectus; objectum vero spei est Deus , ut Nobis bonus vi quo ideo spes virtus est Voluntatis : a charitale vero, quia charitatis Objectum ost Dcus , qua tutius in seipso honus est, ui suo loco dicemus. II itio Apostolus tresistas virtutes a porte distinguit , dicetis I. Cor. AIIL 3. Muc autem munerat sides , sy s , charitas, tria haec , major utilem horum est charitas.

III. Spes sive sit in homine iusto, quae syes fr- ωαta dicitur , sive sit in peccatorc , quae dicitur in-frmis , uuius , cjusdemque Speciei e t i cum unum , idem ille habeat objectiam materiale , ac formale : ita

ut disserentia omnis inter spem formatam , atque in formem in denominatione extrinsecus aduritiente sita sit, sicut etiam supra de fide diximus. Ceterum spessormata, quae propria Christianorum est , viva dici tur , quia ex Charitate , quae virtutes omnes vivificat.1cdditque actuosas , sit spes ipsa Vividior , propter

Vehementius rerum caelestium desiderium . studiumque ardentius aeteruae vitae. possendae Per orditionem iδo reliqua bona opera, ct firmiorem fiduciam tu Deu in. I. Dan. III. at Si cor nostriam non reprehenderit

nos, fiduciam habemus ad Deum. Hinc S. Thomas Ra. 2ae. Q. XVII. art. 8. adu tit, quod licet ordi-

288쪽

De generationis spes charitatem antecedat, tamen ord ne persecti omis charitas praecedit spem . Secundum ordinem Perque tionis , inquit, charitas prior est naturaliter. Et ideo a Ioeniente charitate, spes perfectior redditur , quia de amicis maxime syeramus. Corutravero spes informis plerumque otiosa est , pri pleridis sideritiam , quae ex prava conscientia gignitur, Digusque cupiditatis , qua a rebus caelestibus avocatur atiimus , et terrenis desideriis implicatur. IV. Cum spes sit Virtus, qua beatitudinem nostram, et illius nssequendae adjumenta expectamus , hinc sequitur , unumquemque per spem Theologicam sibi- ruetipsi dumtaxat beatitudinem Suam expectare possc , Non aut in alteri, nisi ille ita sit speranti charitate Conjunctus , ut unum quodammodo cum eo fiat. Hinc Augustinus Enchiri cap. 8. Fides , inquit , et sua

rum rerum est, et alienarum . . . SPes autem. NON-

nisi bonarum rerum est : nec nisi futurarum, et ad eum Pertiuentium, qui earum spe vere perhibetur V. Quoniam sperandi ratio est insanita Dei potentia 4 ac misericordia, patet, nonnisi in Deo spem reponi posse , tamquam in auctore , et Caussa principe nostrae s lutis ; minime vero in hominibus , aut An

gelis. Hinc per Ieremiam ait Dei is Ierem. XVII. S. Maledictus homo , qui consedit in homine, et multo magis si fidit in semetipso. Sed quia Deus creaturis

suis uti potest, sicut saepenumero utitur , ex. gr. Precibus sanctorum , aut aliorum hominum consilio , et auxilio, ut nobis ea largiatur adjumenta, quibus ad beatam vitam assequendam indigemus '. hinc non est absurdum collocare in homine spem aliquam, tamquam in instrumento , quo Deus ad salutem no stram utatur; ita tameu parati , ut si ab illoidestituamur , non concidamus animis ; quin eo magis no stram in Deo Patre amantissimo fiduciam roboremus ,

et augeamus. Qua in re peccatur a nonnullis , qui ita suis adhaerent cousiliariis, adjutoribus, Directoribus, ut si ab illis quocumque modo deserantur. jam de sua Saluto actum pulcnt , ideoque in hominum virtute , Potentia, doctrina, et non in Domino sperare Vi

de iatur.

289쪽

De Aetibus humanis, eorumg. regula etc. 287

Soholion. I. Diximus objectum formale spei esse Deum, qua-teinis nobis bonum, Seu quatenus a nobis possidendus ipsius Dei omnipotentia, et misericordia est, ut vitaremus controversiam in Scholis Agitatam de fomninti objecto spei , quod nonnulli volunt esse unam Desi erga nos bonitatem , alii omnipotentiam ejus , et misericordiam. Nos utrumque eoiij in xitu as , nempe bonitalem Dci erga nos , ejusque Potentiam , Et misericordiam. Nam cum spes seratur in bonum arduum. et postii bile ', hinc sequitur ricque solam Dei potentiam, et misericordiam esse ejus o ectum formato, quia potentia , et misericordia non sunt bonum illud, quod Concupiscimus , neque solam Dei hontialem , quia sine omnipotentia , et misericordia Dei tion esset possibilis. Quapropter Dei in nos bonitas per potentiam eius , et mist ricordiam possibilis , sormale spei obj Ctum est. Nomine autem misericordiae , etiam Dei promissiones intelligimus, quibus nos in spem erigit hcat ac vitae adipiscendae. II. Rursus diximus, ex spe oriri timorem Sed si vertendum est , timorem esse duplicem , vempe timorem mundi , et timorem Dei. Timor autem mundi illo est , qno quis ad violandas Dei leges inducitur timore hominum. Qui quidem timor tantum abest , ut a spQ oriatur, qritu potius ab illa comprimatur, imo et cffligetur. Quanto enim inagis quis Deo sidit, tanto magis mitias hominum contemnit. Rom. III. 31. Si Deus pro nobis, quis contra nos ' Psal. XXVI. Dominus Protector Pitae meια , α quo treρidabo ' Hinc contra hunc limorem saepe Deus nos roborat in Scripturis. Isaiae LI. ia. Quis tu , ut timeres ab homia

ne mortali , et a flis hominis , qui quasi faenuria

ita arescet ' Matth. X.'26. Nolite timere eos qui occidunt corpus, etC.

III. Timor autem Dei triplex est , serotiis , qno timetur poena ; iussis, quo timetur culpa, initialis . quo eulpa simul , et poena timetur. De quibus quo viam plura diximus Lib. VIII. Part. V. ea hic re . Pe

290쪽

am Inst. Theolog. Lib. IX. Cap. XXX.

Polere Dori oportet; sed ali ingenda breviter . quae sunt' propria hujus loci. Tiuior igitiar servilis bonus est , quo timore Christus ipse nos concutit dicens Mailh. X. 28. Timete eum, qui Potest et animam , et cor 'us Perdere in geheuniam , quod non sa- Cerct, si linior ipse malus esset. Uude Atigustinus Serni, CLXI. al. XVIl1. De verb. APOSt. Modo . inquit dicis mihi , gehennam lim o, ardere timeo , in aetcrnum puniri times , quid dicturus sum rmale times P . . . Non dicam. Plane time, nihil metitis times , nihil est, quod magis timere debeat. 1 tquidem licet ipsa sero ilitas , qua qui, peccare virilet , uisi timore cocrceretur , mala sit , et vitium timentis, tamen timor ipse bonus est , et utilis , cum saliena externum prohibeat peccati actum , atque peccandi Consu tudinem minuens , paret locum dilectioni justitiae. Iline merito Tridentinuin Sess. I L ciau 8. con- rariam Lialiteranorum doctrinam damnavit. Sed a sortiori bonus est initialis timor , quo toti solum poena timetur, verum etium culpa. Omnibus a talem praestat,dialis timor , qui et liuior cassus appellatur , de quo dicitur Psiu. β. VIII. Timor Domini sanctus , Permanem in saeculum saeculi. Est enirn liuior iste sun-Clus , quia ἐa charitate Simul , ac spe Procedit in via-tcribus , et quanto eSt etiarit is major tanto etiam timor ipse augi tur , unde inquit S. Tu mi is ua. a te. Q. XIX. atri. Io. Timor iliatis necesse est , quod aerescat , crescente charitate , sicut cinc us crescente Mausa ; quanto enim nugis aliquis diligit aliquem , tanto mogis timet eum osseud re , et ab eo se arari. Est et inna permanens in saecialiam saeculi, quia ira Patria, etiarn cc ante Spe, uia uel charitas, ex qua

manat filialis timor i tioli ut suga mali possibilis. sed ut aversio , ae detestatio peccati , quod summo bono adVersatur , unde etiam ita Christo summum suturum esse timorem filialem praedicit lsaias L. AI. Reple-hit eum spirιtus timoris Domini. se

SEARCH

MENU NAVIGATION