장음표시 사용
31쪽
28 Inst. Theol. Lib. IX. CV. IV.
- Prob. II. Auctoritate S. Thomae , , qui . ubicumqrae loquitur de libertate Dei, Angelorum , et hominis , mper eam repetit ex potentia agendi, vel non ap. di. Sio de libertate Dei in II. Dist. XXV. λ. t. are a. ad a. Ad libertatem, inquit, arbitrii pertineι , Meoetionem aliquam fucere Possit , Mel non facere , ee hoc Deo conoenit ; bova enim, quae facit , potesε non facere. Idem docet I. P. Q. XIX. art. o. D malo art. 5. et P. XXIV. De perit. 3. De libertate
vero Angelorum ait Lib. II. coni. Gent. cap. et 48. non esse iis deuegandam , Co quod in eorum voluntate sil ngere, et non agere. Tandem de libertate huma, a loquetis I. P. Q. LAXXIII. art. I. ait , ideo hominem pollcre arbitrio , quia judicium rationis od dioersa se habet, et non est determinatum adtinum. Et ari. 3. Liberi arbitrii esse dicimur quia possumus tintim reciyere , altero recusato. Et Q. XXIV. De perit. αrt. I. In hominis Potestate est Iacere , et non sacere, et ita est liberi arburii. Ergo.
Solountur Objecta. 'OVisu I. Thomassinus muIta Auostine, prosperi , Bernardi , et Tuomae, testimoni , quibus videntur libertatem in ipsa voluntatis syontanea motiorae Constituere : quae loca Lib. VII. Cap. VIII. expli-
obteit II. Christum fuisse liberum iti mandato Patris exequendo , et tamen illud violare non potuisse. Quod nos in Lib. PI. dissolvimus. Sed quamvis eamdi sticuli atrui expedire non Possumus, dicendum tamen esset eum Augustino Lib. de dono Perseo. Cast. 14. Numquid ideo negandum est quod ayertum est , quim myrehendi non μοtest quod occultum est y Aiamquid, inquam , pro 'terea dicturi sumus , quod ita esse Pe syicimus non ita esse, quoniam cur iία Sit , non Pos εumtis inoenire robic. III. Quoties voluntas, praeeunter rationiΕjudicio, se movet , longe corporibus inertibus , brutisque animatitibus antecellit, et libere agit. Atqui sem-Per ita seipsam movut, etiam cum necςssario agit. Er
32쪽
De Actibus humanis, eorum'. regula etc. 29Η. Couc. maj. quoad. 1 m. pari. scilicet VoIanta tem , quoties Scipsam movet, praeeunte rationis iussi Cio,. longe antecellere brutis animantibus: Dist. maj. quoad um. Part. Quoties voluntas seipsam moUet,
praeeunte judicio rationis indisserenti , Iibere agit, concis Praeeunte iudicio rationis neeessario , libere agit , nego Badix enim , et origo libertatis indisserentia judicii est ,
Cum scilicet intellectus ita objectum tamquam honum Particulare, sive finitum spectat, ut possit in eo aliquam mali speciem veram , aut salsam considerare. Cum autem intellectus necessario judicat, objectum esse bonum infinitum , in quo ipsa hominis sita est beatitudo, ad quam necessario tendit, nullos voluntati relinquit indisserentiae , et libertatis Iocus. autem accidit in beata Dei visione. Inst. Absurdum est, beatam Dei visionem , quae est ultima hominis persectio , voluntatem Praecipua Persectione Spoliare , qualis est' arbitrii libertas. Ergα etiam amor beatorum, quamvis necessarius , liber cli Cendus est, non solum libertate naturae , ut omnes satentur ; sed etiam libertate arbitrii. U. Neg. cons. Libertas enim arbitrii non est respe eiu finis ultimi , scilicet beatitudinis, sed respectu eo rum, quae ad finem ducunt, ut supra diximus. Dum autem in hae vita sumus, imperfectio intellectus est , ut possit Deum cogitare non ut finem ultimum , sed ut medium ad beatitudinem perducens : atque ita a summo bolio deficiat : quae quidem imperfectio per v
sionem beatam aufertur. At respectu eorum, quae uora necessario cum ultimo sine coniuncta sunt, Visio beata nota
destruit, sed perficit libertatem arbitrii , illustrans intellectum , ut recte judicet, ac destruens cupiditatem , ne judicium perturbet, ac voluntatem impediat. Sicullergo persectio Dei est , ut se ipsum necessario diligat . cetera vero libere ; ita persectio est Matorum, ut De
33쪽
De ultimo hominis , et humanorum actuum fae.
Iiurn nccessariam iudidisse propensionem , ac pondus iri summum bonurn, seu beatitudinem generatim , quae est ultimus finis , propter quem odi piscendum movetur voluntas , ad ea libere eligenda , quae ad illlam perdu ςere videntur. Igitur ultimus finis prima omitium aetuum humanorum Causa est. Sicut ei, ni in Solentiis prima principia omnium conclusi num causa sunt, ita ultimus sinis causa est omnium actu iam humanorum , ut
advertit S. I laonias L P. Q. LXXX L. Sed 3 sicut duabus rationibus erratur in sciesiliis , vel salsa princi-Pia ponendo, vel ex veris principiis non recte ratiocinando ; ita etiam in humanis actionibus errari potest vel in fine ultimo constituendo, qui non sit verum iu
Iud bonum ad quod homo tactus est a) ; vel posito
vero fine ultimo, salsa eligere media, seu actiones, quae ad euim finem non perducunt, sed potius ab illo removent. Quoniam igitur maximum iste locus momen tum habet , unde saepe ait Cicero, tithil esse umquam in philosophia quaesitum majus , quam de finibus ut Tecla 'iacedamus via , primum getieratim ipsius sinis desinitio tradenda est, atque divisio. rIR Est itaque sinis bonum illud vel verum , Vel arParens , cujus amore aliquid sit , ac proinde in omnibus actionibus magis amatur finis, quam id , quod propter finem agittar ; sicut aeger magis amat sanitatem . quam Pharmacum , quod propter sanitatem sumit: Quod enim ramatur Propter aliud , non illud amatur , sed aliud , P Pter quod amatur, ut saepe docet Augustinus. III. Dividitur autem sitiis I.' in internum, et ex
Hine licet de ipso fine ultimo non possit esse delibeato , nemo enim deliberat, an beatus esse velit, pCristrumen essc disputatio, quanam tu te bcatitudo sita lit Diuiij so by Corale
34쪽
De Actibus hesmrimis , eorum'. re Ia Ple. 3Iter rum , SiVe ut alii loquuntur, ita finem operis, et fi-mem operantis. Finis operis est, ad quem opus natura sua tendit , ut CleemOUna ad sublevandum pauperem' sinis operantis est, ad quem agens opus suum dirigit , xu poenilentia est, finis ejus , qui eleemosynam Iar- Silur, ut pro peccatis satisfaciat. IV. Dividitur 2.' in finem proximum. et remotum. Proximus est prior ille sinis, qui animo immediate Oh
erantur, eumque moveti remotus est, nil quem ulterius resertur actio. Si e sanitus est sinis Proximus aegroti. dum medicamento utitur λ remotus cst bonum ex. gr.
Rei publicae , cui adlaborare proponit dum sanus erit. V. Divitur 3. ' in liuein intermedium . et litiem vi. timui n. Finis in tormedius ille est , qui ita diligitur, et in quo ita delectatur voluntas, ut tamen ipsa ad alium snem reseratur; sic medicus multa parat, et agit , ut I harmacum coniiciat; ipsum tamen pharmacum ad a-ium finem , id est ad aegroti sanitatem rescri. Finis tittimus' est . qui ad alium finem non refertur , sed ita est appetitus quiescit , eoque lauitur . ideoque appellatur beatitudo. Frui enim est amore alicui rei inhaere re propter sei 'sam , ut inquit Aufustinus Lib. I. De doct. Christ. Porro sinis intermedius, si certo ad ii Nom ultimiam ducit, habet quidem aliquam beatitudinem , sed inchoatam. et imperfectam cum in eo noci omnino quiescat animus. Finis Vero ultimus plena in
Linci , ac perfectam beatitudinem , in qua voluntas
Oioam, et formalem. Objectiva beatitudo est objectiam ipsum , quo beatur animus , ac fruitur: formalis vero est actio illa, qua beatitudo objectiva apprehenditur, ac possidi tur. Sic in avaro qui ultimuin finem in pecunia constituit, aurum est beatitudo objectiva, posscssio vero auri est beatitudo formalis. n. His explicatis, quaerendum est Utrum ul- timus sinis sit omitium actuum humauorum causa. d. v Quomodo finis ultimus voluntatem ad ag ndum moveat. 3.' Utrum plures sibi sinos ultimos posqit aliquΝ proponere. Quis sit Verus suis ultimus , seu hcalitudo hominis objectipa. 5. ' Quaeuaui sit beatitudo
35쪽
3a Instit. Theol. Lib. IX. Car. IV.
formalis. 6 Utrum omnes actus suos debeat homo ad Deum , tamquam ad finem ultimum dirigere. Quod sequentibus propositionibus expediemus.
Finis ultimus implicite specta tis sub ratione beatitudinis
Se Omnium actuum humanorum causa.
Prob. I. ex Augustino, qui Lib. XIII de Trin. ev 5. Verum est , inquit, quod omnes homines beati esse oesint , idque ardentissimo amore a 'Petant, et Proyter hoc caefera qMaecumque apyriant Et Lib. XIX. De Cio . ea . i . Illud estsnis speris nostri, propter quod αρρetenda sunt caetera , illud autem Pro 'ter selamin. Ergo. Prob. I l. Auctoritate, et ratione S. Tliomae I a. uae. Q. I. a l. 6. Necesse est quod Omuis quae homo a peiit,aypetat prομιer ultimum friem et hoc apnares taplici ratione. Primo quidem, quia quidquid homo πρetit, appetit stib ratione boni, quυὰ qt idem si non appetiatur, ut botivm Perfectum , qυ d est ultimus suis, necesse est, ut a 'pelatur, ui tetidens tu bonum p rfectum, quia seu Per inchoatio ali jus ordinatur ad consumma tionem ii sitis , ut Patet tam in his , quae sunt a noturo, quam: in his, ae fiant ab arte. et ita omnis inchoatio perfectio'is ordinatur in Frfectionem consummatam . quae est Per ultimum sinem. Securauiam . . . quia se-cianda apse tibilia non moverit, nisi in ordiue ad Ar mum αρρε sibile, quod est ultimras is. Ergo etc. Dices. Qui iocose aut loquitur, aut agit, imo multo magis qui peccat, non PLOPter siuem ultimum operatur.
N. Nw. ant. Qui enim jocose agit, propter animi delectionem agit.; quam delectationem vel appetit ut sinem ultimum , sicut facit etia in ille , qui peccat, vclut conducentem ad sinem ultimum. Unde inquit Augustinus Con. c. I. in Psal. CX III. Bi aliam . . . USse cum magnum est bonum, ut hoc est boni polint, et mali. beo mirum est , quod boni proρterea sunt 'oni a sed: illud est mirum, quod mali Propteroa suot mali, ut
36쪽
De Aetibus , humauis , eorum q. regula etc. I,
Tinis tillimus Doluntatem moret per amorem, ex quo oriuntur sex' alii ejectus . donec Perseeutatur ad
octaWum , qui est lysa inis possessio , ac fruitio. Prob. I a. Pars. Ex iis, quae diximus Lib VII. Cay.
B. Oarinis volaritalis motus oritur amore , sive delectatione, qua objectum Voluntati complacet. Unde inquit S. Thomas i a. et ae. Q. XYs I. a t. a. Prima immutatio a Petitus ab a' 'etibili pocatur'amor, qui nihil est aliud, quam comPlacentia aPpetibilis, et ex hac com Placentia sequitur motus in αρρetibile, qui est desiderium, et ultimo quies , quae est gaudium. Si ergo sinisnb intellectu propositus voluntatem movet, utique movere non potest , nisi per delectationem , et amorem. Prob. Σa. Pars. Ex amore, seu delectatione sinio, si tali sit , ut contrarii obiecti delectationem viticat, se
quitur efficax voluntatis pxopositum obtinendi sinem ;quod a S. Thorna dicitur intentio. Sed quia finis sinς adjumen1is, sive mediis obtineri non potest, ex ossiua-Ci proposito , sive intentione sinis , sequitur consilium, seu inquisitio mediorum in intellectu , qui lamquam
voluntatis stimulus facem pracfert, ut monstret viam , qua voluntas eo perveniat , quo pervenire Proposuit , alque i utendit animum. Ex hac mediorum inquisitione Sequitur Consensus , seu approbatio eorum, quae ad finem apta sunt, post consensum electio ; uisi enim eς multis propositis viis eligatur una , nullus erit motus. Post clectionem imperium , seu practicum intellectus jα-dicium , quo statuit, non differeiadum , sed statim adhibendum esse ni dium illud , quod electum est. Ex hoc iti teli cius iudicio sequi vir usus. quo in dium ele-Clum re ipsa assumitur, atque adhibetur: quod medium si intellectus in consilio non err vit, re ipsa ducit adfinis possessionem , quo voluntas fruitur , et quiescit. I rgo x amore , qui cst primus essectus finis , in vo Iutitate oriuntur sex alii effectus, nempe intentio, consilium , consensus, electio , Myerium, et mus, ex quo
37쪽
M R isti . Theolog. Lib. Ix can. m.
Pervenitur ad octavum , qui est fruitio. Ex quibus es&Ctibus tres, nempe amor, intentio, et sinitio circa finem Versantur, reliqui circa media , quae ad finem ducunt. Haec autem fuse , et lucidenter pertractat S. Thomas I a. aae a Quaest. IX. ad Q. AIU.
Heri non yotest , ut quis plures sibi ines ultimos
Proponat . utque animo intendat. Prob. Finis ultimus test, qui ita animum perficit , ut Volutitatis appetitum expleat, in eoque voluntas ipsa conquiescat. λtqui non esset ejusmodi, si voluntas als- quid aliud praeter ipsum nppeteret, ut Patet. Ergo CtC. Dices i. ' Plures Philosophi , ut advertit Augustinus Lib. XIX. do Cio. cai'. i. in pluribus simul rebus linem ultimum Posuerunt, puta in voluptate simul, et virtute. Ergo et c. N. Neg. cons. . Qui enim pluribus in rebus finem ultimum putarunt situm . omnia illa spectabant, ut uitum bonum , atque suem ex pluribus Compositum ; quod et de iis dicendum est . qui plures colebant Deos .aut qui plura diversi generis peccata lethalia committit. Dices. et ' Qui ultimum finem in bono aliquo sibi Proposuit , non amittit arbitrium Iiberum , ut alium etiam finem ultimum possit eligere. Ergo. r. Dist. . ni. Diverso tempore , Conc. Eodem tem Dore , Neg. Potest ergo , quilibet postquam unum sibi . tinem ultimum proposuit , eo rejecto , in alium inclinari ; sed emcere non potest , ut duo sint simul ultimi voluntatis fines , hoc enim contradictionem involvit.
38쪽
oe Actibus humanis , eorumg. rvula ele. 3S
x erus Diis titiimus creaturae rationatis , seia pera ejus beatisado obiectioa , nonnisi solus Deus esse
Potest. Est dogma Mel. Nulla maior apud veteres Philosophos agitata quae
alio est, quam haec de sine hominis, et beati iudule , quam Stoici in virtute., et sapientia, Epicurei In Vο-Iuptate , Platonici in contemplatione veritatis, alii ira. aliis honis si iam esse voluerunt, ita ut ducentis octingitita duas ea de re opiniones numerat Hrro apud Augus linum Lib. XIX. De Cio. ca'. I. quae voexcogitatae sunt a Philosophis , vel excogitari poterant. Quapropter de re omnium maxima perpetuo disputantes , nihil certi , ac solidi attulerunt. Unde ait Se
1aeca sata beata ' male pioere omnes relle ,
sed M peroidendum quod sit, quod beatam Mitam in μιat , CGigare. Prob. Prop. I ex Scripturis . in quibus nihil sere
est irequentius inculcatam . quam beatituduiem nostrivia tu Deo esse. Psal. XC. Tia es , Domi ete , Syra me . Psalm. LXXII. Quid enim mihi est in caelo , et ale quid potui super terram ' Defecit caro mea , et cor me m ; Deus cordis mei, et pars mi a Deus in aser num. Reliqua praetermittimus, ut in re apertissima. Ergo. Prob. II Illud solum potest esse ultimus creaturaexationalis sinis ae beatitudo , quod ita animum explere queat, ut nihil ipsi ulterius optandum supersit , ne ullo modo amitti possit. Nam clesiderium majoris ho-Di absentis, aut metus amittendi praesentis boni. cum beatitudine stare non potest, quae a Cicerone definitur Lib. DL Tuscul. Bonorum ommium , secretis omnibus malis , cumulata comvlexio ; qu.im definitionem ceteri etiam Philosophi tradiderunt. Atqui solus Deus ita animum rationalis creaturae explere, potest. Norieulm satiari, atque expleri potest animus , nisi u raque ejus facultas , intellectus scilicet, et voluntas persecte satietur, et quidem tali bono , quod deficere nou possit.
39쪽
6 In fit. Theolor. Lib. IV. Cap. IV. At id i on potcst , Disi solus Deus es objectum enim
intellccius . st Dei versale vernna , si 'ut objecitim voluntatis ost liniversole bonum Solus autem Inus est uni-VPrs Ble V rum , dique universale l onum , conlincias sCilicet in scipso quidquid vi ri , ac boni nomen habci , nec ullo pacto potest desierre ; rcliqua v ro omia in ubiPSO Dco singuIarem veri init in , et boni inlcm recipiunt, 'et quamVis adepta , d sic re', aut amitti possulat. Ι Θgo ct C. Prob. III. Si non si solus. Deiis . sed tiliquid Crea tum vcra litisinis b. alitudo . id ossci vel bonum tinimi , Vel corporis, viri sol lutine. Atqui Duluum ex iis se Potest. Sohanoti enim , in quo cuticia illa bona cumulavcrat lJ iis , in libro I cc sinste Por singula illa discurrens , di omnibus protinnitat : I cmitas VcHitastim , et Omnia Cianitas I ccl. I. u. Er o Cic. Isti CPhilosophortim omnium deliramenta reiicietis , ait Propheta Pscl. LXXII. Mihi autem adhaerero Deo bo iam est. Et Augustinus Lib. I Cori 's. cap. I. V cisti H OS , Domine , seu te , er inqtiletum est cor nostriam , donec reqtii scal in te. Et Lib. XIX. De Cio. cap. 26. Ostra carnis anima est , ilia besata pila hominis Deus est. Dices. Inici lectus, ac voluntas rationalis Cimaturae sunt facultatis linitae. Non ergo ad cas explendas Objectum requiritur infitiatum. V. Dist. ant. Sutit facultates finitae quoad carum naturam , COLC. ONO ad Oh eo iam rem. Objectum ruina intellectus , ac voluntatis est verum , ne bolui ui universale ; quod licet ab intellectu , et voluntate possideri non possit modo ita finito, seu comprehendi ; siil sicit lamen. iii. o modo POSsideatur, qui, linime facultati conveniat . ide.haec susius opud b. I homam I a. 2ae.
40쪽
De Acribus humanis, eorumg. regula et . D. Corollariuώ - . ,
Ι. Ergo citam ita corum hypothesi., qui statum p rae naturae Putant essu PD,Sibilem , nonnisi solus Deus,isaltem ut Daturae nuctor , cssu potest uaturalis finis
II. Ergo virtus ipsa noti est uItimus sinis per se expetendus , ut Stoici. nisirmabant, sed ii uis intermedius , qui nisi ad Deum roturatur , tu vitio est. Scilicet . ita, delectari virtute liςet, ut medio, quo ad Deum perveniri possit quo unice siue udum est.. Hinc Augustinus ih. XIV De Ciu. cap. ab Licet a , quibusdam luna
. .. l' B. OPOS IO U. . . Beatitudo formatis , 3eu Possessio objecti , quod beatos efficit , nemρο De , sita est in beata Dei uisione t
Hac quoque de re disputatum est acerrime inter Scho Iasti cos , qui in quatuor praecipue divisi sunt partes. Thom istae enitu volunt, fiarmalem beatiindinem in visiouo Dei esse silam : Scoliditae m amore summi boni: S, Bonaoeutura . iv vjsioue simul, at suo amore: alii δdenique io summo gaudio, quo beatos Deus in patria peristidit. Sed quoniam satius est , ut ad beatam Vitam, in qua huec. Omnia revera sunt, toto animi nisitCnd. mus , quam . ut do ejus aessentia contentiose dispa-temus i Mevi' nostram propia itionem probabimus. Si autem plura dusiderat, apud ipsum S. Thomam , Syrui Viuna , Gonciumli aliosque TLOmisias rem uberius pertractatam ira nutet. .
Prob. prost. I.' Beatitudo sermaIis est ipsa obiecti , quod beatos effluit , nempe Dei possessio. Atqui eis posscssio esse non potest in actibus corporis, ut patet, quia Deus eorpore attingi nequit. Ergo et tu elique,