장음표시 사용
341쪽
De Actibus humanis , eorum'. regula ete. 34t Q. V. Quaenam esse debeam elemo nauta conii tiones 3 N. Quinque. I. ' Debet esse Prudens, habita seiIidet ratione tum indigentiac pauperum , ne si plus aequo
iis , qui minus Pgent . largiaris , tui siendi aliis , qui
magis egerit , vena exhauriatur ; tum etiam temporum dissiciliorum , quibus annonae caritas pauperibus est
gravior 2. ' Promta, ux monot Sapiens Proo. LII. M. Ne dicas amico tuo : pade , et repertere , Cras enim
dabo tibi. 3. ' Hilaris : non eae tristisia , inquit Apostolus II . Cor.EIV. aut eae necessitate ; Litorem enim datoresna diligit Deus. Alioquin . inquit Augustinus in Pstic XLII. Si panem dederis tristis , et
Panem , et meritum Perdidisti. 4. φ .uodesta, ne scilicet iuba cauas ante 'te , sicut hypocritae laciunt Mati. VI. a. Quod non ita intelligendum est; ut semper aut occultanda, aut neganda sit coram aliis eIeemosy-ua , Cum saepe inpediat , ut et alii videant operi nostra hona , et glorificent Patrem nostrum , qui in caelis est ; sed ut in eleemosyna non nostram , Sed Dei gloriam . et proximi bonum quaeramus. 5. ' Um bania , ut scilicet ab omni prorsus asperitate , contern- tu , conviciis alic na sit. Qui desiserit Pausterem , e profrat factori ejus Prop. XVII. 5. Iuvat autem maxime , Si cluemosynam salutaria etiarn monita comi
Q. VI. Qui iam sunt eleemosinae fructus, quibus dioiles ad largiendam eleemosynam*incitari possunt pN. I Eleemosyna ab omni Peccato , et morte liberat , et non Patietur avimam ire in tenebras Tob. IV.ZII. 2. ' Vitam aeternam meretur ;'undo Cliristus in extremo judicio dicturus est Electis: Venile . . V .
Possidete ρaratum Oobis regnum . . . esuri i Craim, et
dedistis mihi manductare etc. Matth. XXV. 34. Cibus egeni, inquit Leo M. Sem. m. De colleci. regni saelestis est pretium , et largitor temporiatum heresesicitur aeternorum. 3. Boria ctiam temporalia , quae saluti largiuntis expediant , aliquando eleemosynae merito comparantur : Esurienti dedisti Panem : ille qu .em pastas est , sed ud te redis quod vidistist cum
342쪽
3D Inst. Theol. Lib. u. Cap. XXXIV. 1 iactibia , et usuris , inquit Ambrosius Lib. de nisia
Ado. Nunc quae pertinent ad alterum charitatis os-scium , quod superiori articulo proposuimus , ad D te am scilicet correctionem , breviter expedienda su ut. Qua in re a. expendemuh , utrum fraterna correptio Praecepta sit , . et quinam praecepto illo teneantur. u.' Quaenam ejus Prarcepti materia sit. 3. Quaenam eonditIones , et modus.
Omnibus praeceptum est corrigera Peccantes nonaolum ae ales , Merum etiam Superiores , maxime pero inferiores, ac stibditos. Prob. 143. .Pars. I. ex Scrim. Matth. IVIII. II. Si peco erit in te frater tuus . pade, et corripe eum. Et Eccι. XIX. 13. Corriρe amicum . . . ne iterum radiat facere . . . corriste Proximum . . . . ne siris Ereret. Ergo.
Prob. II. ex PP. Bagilius in Reg. breptor. ad eam quaestionem ; an adrersus pereuntes dissimulatione uti conpeniat, respondet : Sane quod hoc feri non deferat , perspicuum est ex praeceptis Domini , qui in peteri qtiidem Testramento dixit : Correρtione corri Pies Prommum tuum et non acciyies peccatum Propter imum ; in Gangetio autem ; Si peceaperit in te' ter tuus, vade, et corripe eum. Ex quibus vides , rem ad fidem pertinere. ratione. Praecepta est proximi dilectio. Atqui dilectio postulat, ut cum .possumus , aIteri he ne faciamus, non solum quoad corporis necessitates . quod fit per honorum largitionem , verum etiam mul
343쪽
De Actibus humanis , commq. regula etc. 3 ii sto magis quoad necessitates animi , quod aliquando notitiisi per correptionem fieri potest. l.rgo.
Prob aa. yarae scilicet non solum a quales, verum ctiam superiores esse corrigundos Praeceptum traiec-Dac diluetionis non solum nequii liuin, verum etia in superioriam salutem uos optare , et quantum Possum ti
procurare jubet. Unicuique enim manda ou Deus de Proximo suo.Eccl. AVII. 12. Ergo Hora Solum ae quat es , VPrum eliam Superiores corrigendi sunt. Hinc S. Thimius 2a. ais. Q. XX I. a l. 4. Correctio inquit, fisterna , quae est avius charuatis , P r inclad unumquemque respectu cujuslibet Personae , a datiam charitalem debet habere, si in eo aliquid corrigibile moestiatur. Unde Paulus ipsum I'etruiu Cor
rexit, quia rei'rehensibilis erat. Gal. H. II. Ceterum DUn arroganter , . Sed summa cum reverentia super tot corrigeridi , obsecrationibus potius , quam increpationibus . ut idem Paulus Dos admonet. I. Titu. V. I. Seniorem ne increpat eris, sed obSecra ut Patrem. Prob. 3u, Mars. Licet omnes urgeat Correctionissem ternae praeceptum, ii tamen maxime eo te uetitur , quibus speciali hiis proximi cura , BC Sollicitudo Commissa est. Ii cui in non solum ex inaritate , Verum etiam eX munere suo ad. hoc charitatis ollicium obligantur.
bet. Ait enim Christus Matth. VII. 3. Quid oldes δε-
Slucam in oculo fratris tui , ct trabem in oculo tuo non Vides 8 . . . lyocrita, ejice Primum trabem da oculo tuo , elicuuo oidebis ejicere festucam de oculos viris tui. Unde ait Isidorus ap. S. Thomam 2 a. Rae Q. XXX lII. ustr. 5. Non debet .pitia aliorum corrι-gere A qui est pisiis subjectus. Ergo saltem peccatores ab hoc praecepto immunes Surit. Η. Dist. uul. Peccator non debet alios corigcte in re hypocritarum , qui exterius justitia' assectaut ι ideoqne alios corrigiatat, eouc. Non debet alios com- Ure Prius Gorrigetido seipsum , nex. Si cogitantis nosmetiysos, inquit Augustinus Lib.II. De Serm. min. 8 in mont. cap. m. in enerimus in eo erae Mino, mQuo est Alc, queinere 'rehendere Pariabamus , uora re Pre
344쪽
3 4 Inst. Theolog. LI. IX. Cap. XXXIV.
scamus. et non illum ad obtemPerandum uobis , sed ad yariter conaudiam tu iremus. Nunc vero alia duo quac superius proposuimus , explicanda sunt. Q. I. Quaenam Peccata fraternae correctionis molem sint lv. Primo , et Praecipue Peccata mortalia vi I commissa . Vel certe , ac proxime eommittenda. Deinde peccata etiam venialia , quae gravium P Murun occa-εio sunt, ut si quis ex iis in proximum Litiuis pec-Cait periculum conjicitur . si scandalum patiunt ut Nomnulla peccata ii Clericis , vel Beligiosis: denique si totius eommunitatis disciplinam labesaetant. Quae vero peccata Veni alia talium malorum caussa non sunt. ea si quis corrigenda Putet, intinitam suseipiet provinciam , totique homitium. Societatis .in oloeabilis . et Inutilis evadet, nisi sorte agatur de amicis, ne Viris irugi, atque amnii docilioris.
Q. it. Quando prac Ptiam iraternae corrcctionis
timeat su. Tria debent conciarrere: exPloratum. certum tu Me tum , spes emendationis, temporis oportunitas .
rinio quidem Deccatum debet esse certi an , alioquin Iniuriam Sila illatam queri posset is , qui corripitur . t so te P catum reveru non admisit ; cum praesertimis rebus dubiis heiae do utero sentire debeamus. Inquirere autem proximi vitia nemo tenetur . nisi sorte
Sit superior, Ed quem id ex osticio pertinet. Sed pri-Valus quisque ea tantum corriget ς quae veluti sponte. Cocuoiani. J einde emendationis spes aliqua esse debet:
Leel. I II. 6. Non est undas sermonem, tibi nora est atid tus. Quod quidem eo sensu est intelligendum ,
ut correctio omittatur, ubi eam esse inutilem moraliter cer tim est ; non Vero cum non est certum , eam
esse pri suturam. Ceterum cum aeque dubitatur, utrum Pro .utura , an nocitura Sit , quod plerumque accidit m Hs quorum itigenium , ac mores ignoramus. Certuebi Omittenda , nun Secus ac medieametitum , quod V trum aegroto nodeat, an prosit, aeque ambigatur. Sed
I peccandi quidem inutilis correetio videatur , sed pereuar profutura eius Stantibus , qui ex peecat
345쪽
Di Actibus humauis. eorumg. reola ete. 34sse ud tum passi , pravo Possunt memplo depravari ;oinitietida non est, nisi tarte ex correctione maiora caudata prudenter timeantur. Denique tempoeis etiam opportuni ins spectanda est , si scilicet in uliud telnpus dilata correctio utilior sutura videatur , quae Praema ture adhibita , dum adhuc peccantis animus ira ' inio. aliave passione perturbatus est, aut minus utilis, 'aut
Q. III. uinam sit correctioni adhibeaedus modus 'I.' Si quidem peccatum sit publicum ς publice
. redarguendum est. Peccatrues, inquit Apostolus I.
Tim. V. 2o. coram omnibus argiae , ut et cet ri timorem habeant. Λο et tantum enim , inquit S. Thomas ua. stae. Q. XXXIII. ' art. I. adhibendum est remedium ei, qui peccauit , sed etiam aliis , in quorum notitiam de nil , ut non Scaudalizentur. H. a.' Si vero fuerit occultum, clarissimum est
in te frater tuus , Dade . et corrim eum inter te , ea ψSum Solum . . . Quod si te non audieris ; ndhibe tecum adhuc unum Pol duos , . . Quodysi non audierit eos , dic Ecclesiae. Iis enim , qui o ouile ρο cantes publice redarguuntur , non solum fama iniuste
minuitur, verum etiam nocet correctio. Ceterum hiecorrectionis ordo tribris in caussis mulari potest, ut Praetermissa secreta com Ctioye, statim crimen. ad su-Periorem deferatur, 1. ' quidem si secreta correctio evidenter mutilis appareat. 2. ' cum agitur ita peco
tis , quoe in publicum damnum, atque perniciem ver gunt , ut est ex gr. patriae proditio . occulta errorum doctrina contra fidem , aut bonos mores, sollicitatio ad turpia. Ttine enim periculum eSt. ne peccans non quidem ex secreta admonitione corrigatur , sed cautius, ideoque periculosius tu publicum detrimentnmPeccet. 3. ' Quinisperlitur, Ionge utiliorem scire correctionem . si fiat a superiorc viro Prudente , non qui
dem ut lyraelato, aut judice, 'ed ut patre, et sine Periculo famae peccantis. Si ego scio, inquit S. Ehomas Qtio Ilib. . I. Q. t O art. 11. quod frater Per mς corrigetur , tunc non debas hoc denuntiare Praelato: si autem pidetur. quod hoc melius sat per Prael
346쪽
346 Inu. Theol. Lib. IX. Gy. XXXIV.
tiam ,.el Praelattis sit nihilominus pias, et discretus et spiritualis , non habens rancor m , Scia odium a moersus illum subditum . tunc licite potest hoc dentiu clari ipsi ; et tunt non dicitur. Ecclesiae , quia Noudicitur ei sicut Praelato , sed sicut Perannae Prosi cienti mi correctionem proximi, et emendam. Sed qtita Propter dioersas conditiones Pria latnriam , ct subditoriam , Non potest in hoc duri generale iudicium quia tiliquando bel Praelatus mooetur ad Odium a Mersus subditum , . oel stibilitias non bene ferret Derba Praelati ideo tenendum est hoc pro regula. , quod in omnibus istis semper seroanda est charisas, et quod melius, et 1gagis exρedire tride ur. Addetidum , quod recedere a regula Christi Domini semper periculosum est, nisi evidens ratio suae luat, peculiarem aliquam caussam suisse a Christo ex illa regula exceptam. U. 3. ' Debet correctio esse sortis et mnusucta, hoc est validis quidem ad perfundendum rationibus comitata . scd lamen lenis , et inausu la. Hinc Apostolus I. Tim IV. . I. Iucreμα in omui Patientia, et doctrina. Et Gul. VL. 1. Si praeocpia 'alus fuerit homo in aliquo uelleto , oos, qui sρiiatuales estis , hujus modi instruite in spiritu lenilacis, considerans teiρSum,
Q. IV Utrum grape peccatiam sit fralia ae corre
U. sese quidem ex genere suo peccatum grave, εatis a Pparet tum ex verbis Apostoli Rom. q. 32. Digni suut morte non solum qui ea faciunt , sed. etium
qui Couseritiunt facientibus ; hoc est qui cum Possit timpedire . connivent , et corrigere negligunt ' Cousen itru viaim qnodammodo videntur tum ex ipsa male
riae gravitate , scilicet spirituali hominis ruina , quae Per Correctionem impedienda est. Verum levis lineo omissio fieri potest vel ob materiae levitatem , vel ob ad ertentiae desectum , vel ob timorem , qui ita aut mum perturbet, ut nec inveniat quo pacto militer
ῆorrigat, nee putet , utilem fore correcti Otiem. Uude , Thomas 2a. 2ae. u. XXXIII. ari 2.'uit , Venia lam esste porrectionis omissionem , qtiando timor , et
347쪽
De Actibias humanis eorumq. retula ete. 3έ delicta fratris. Non inmeri ita , quod si ei constardi , quod fratrem posset ρeccato retrahere, Propter ii morem , pel cu 'iditatem omitteret, quibus in απιυια sua ymae 'Onit charilatem fraternam. Et hoc modis quandoque piri sancti uewgunt corrigere desit quentes. Quapropter locet Augustinus Lib. I. De Cloiacat'. 9. Devin aliquando publicis cηlamitatibus iustos simul , ac peccatores a tui: cre : propterea quod justi aliorum peccata corrigere neglexerunt, ac Proinde jure eum eis temporali aerumna castigantur , quamvis non puniantur in aeternum.
. . Pec iis Charitati contrariis. Quamvis omnia peccata tum mortalia , tum Venἰalia charitati suo modo adversentur , cum Omlaia Prodeant ex radice cupiditatis, quae cum cliaritate eX adverso pugnat; Sunt tomen quaedam , quae praecipue charitati opponuntur , quia scilicet pugnant contra proprios cliaritatis actus. Ia decem numerantur a S. Thoma ua. rae. Q. XXXIV . et seqq. scilicet
odium Dei , ac proximi , Ocedis , sive tristitia de rebus ad Dei gloritim pertinentibus'. invidia, discordia, contentio, schisma, iniustum bellum, rixa, seditio, scandalum. Novem priora perstringemus breviter; de
De novem Prioribus peccatis charitati
I. Odium Dei est voluntatis aversio a Deo ipso , quatenus mente . apprehenditur ut malorum vindex. Est utique omnium peccatorum gravissimum. Vide S.Th mam 2a. uae. Q. XXXIV. art. I. II. Ddium proximi est voluntatis motus , qua Pro Timo malum istatur. Est ex genere suo mortale Pec
eatum , quod leve feri potest ox levitate mali , quod optatur. Ceterum si quis proximo malum aliquod velit temporale , ut a peccando resipiscas , non hoc Ra odium
348쪽
3 I 'Insiit. Theolog. Lib. IX Cap. XXXIV.
odium, sed ad chorii diciti rori inui. Potest Gliquis, sal, a Charitate , οPtiare malia inti ni Poriale alicui. et xaudere , si conting ut , non in qtianiram est malunt illius, sed . . . secraudum quod Per maliam Pseuae impeditur frequenter malum culpae, ut inquit S. Thomas in III. Dist. A Γx art. I. Saope tamen in ejuS modi desidictio non eburtias , scd livor latet. optare autem proximi mortem aliudve grave Paullian , vel ea de re gaudere Propter holium . quod inde vel coti seculi sumus, vel nos consccuturos CSse Speramus, grave siue dubio Peccatum est. Qiaa in refrae oculis liabendae sunt propositiones illae duae ab miocentio XI. damnatae. la. SI cum debita moder rione facias, potes absque peccato moriati de Mita alicujus tristari, et de illius msrte naturali gaudere , illam in scaei assectu Pelere , et desiderare, usu quidem eae displicentia personae, sed ob aliquod tem-Porale emolumentiam. Σa. Licitum est absoluto des derio cui ere mortem patris non quidem ut malum
patris , sed ni bonum cupientis. Quid de his propositionibus Cιcero , quid Dictetus , quid alii Etlutici Philosophi dixissent rSed utrum sibimet ipsi mortem optare lic at quaesitum erit. Sane si id uat ex religionis aeto , ut fecit Elias III. Ret. XIJ. qui pelicit animae suae , t emoreretiar racenon Malathias , et Iudas I. Machab. LI. et III. pecCatum non est. Si vero ex ira , aut impa ticulia , nemo negat esse lathale. Denique si fiat adunanda quaedam gravissima mala , quac morte vidcu tur amariora juxta illud Eccl. A T. V. Melior est mors, quam vita amara aut etiam ad vitatidas tentationes quasdam adeo vel ementes , ut timeat quis ne tandein Prae iusirmitalc si a vincatur , non videtur esse , sal teis lethale , peccatum a, Venialc en in deesse non potest. Ceterum si quis ea conditiove mortem optet , si ad Dei gloriam atque adosua in ipsius salutem Cou- ducat , nullo modo peuoaluin est. ' Hii Q.
349쪽
De Aelisus humanis, eorumq. regula elo. 349 Hinc sequitur, graviter peccare eos , qui in pro Ximum maledicta congerunt, sive malum impre latur, si id ex animo exoptent, et malum , quod eXo Piaut , grave sit. Quod quidem sacpisti me accidit, licet postquam ira deserbuit . dicere nonniaudi soleant , se Donrx a Dimo ea mala fuisse'pioxiino improcatos. Quod si quis verbo tenus sine animi voluti ture malum prO- Timo imprecetur , est quidem veniale peccatum , sed seri aliquando poterit lethale , vel propter Contume liam personae venerabilis, vel propter scandalum coram illiis. celerum maledicere creaturisiirrationalibus, brattisque animantibus , si illa considerentur ut opera Dei, grave peccarum est ad blasphemiam pertineris , si vero consideremur ii, seipsis, Varium est et Otiosum, ideoque leve, ut inquit S. Thomas Ia. 2ae. Q. LXXVI.
III. Acedia est rerum spiritualium fastidium , aetri stilia, quae si est de re graviter praecepta, quam quis ex sustidio omittit, alit sc secisse poeultet , vel scire quidem non praecepta , sed quae conjuncta sit
niole. IV. Invidia est tristitia de bono alterius, quatenus propriam invidentis excellentium minuit. Est quideme .genere suo lethale peccatum , quod etiam venialefieri potest , vel ex ratione imper oti actus , vel ex levi late materiae. V. Discordia est oppositio volutitatum iis in rebus, in quibus debemus proximo consentire. Unde Per sedis ordat aliqtiis a Proximo, quando Scieuter, et- ex intentione dissentit a bono dioino , et a proximi bo-Π0 , tu quo debet consentire , inquit S. Tlioma aa. unc. Q. IXXVII. art. i. Nam in rebus, in quihus costsentire non debet, discordia non est. Item discordia non est opinionum diversi ias , Vel oppositio Voluntatum , ex contrariis orta Opini otii bus , cum scilicet consentientibus animis circa finem ullimum, unus existimat aliquid honum esse , et ad eum 1inent utile; Mius vero conir rium. Quae quidem opinionum opi Silio in i r Potitiam , et Barnabam extitit Act. XV. 36. imo inter ipsos Ang los Dare. X. 13.
graVe Peccatum est 3 alioquin v
350쪽
35o Inst. Theolog. Lib. IX. Cap. XXXIV. VI. contentio , quam Apostolus Gri V. 2o. inter
Pyrra carnis enumerat, graviterque reprehendit Ronet. I. 29. est pi Lua Hrborum Cum immoderata aerimo-
Ilia. De ea inquit S. Thomasiva. 2ae. Q. XXXVIII. art. I. Si contentio dicatur is tignatio falsitatis eia u. debito mo Io acrimoniae , sic contensio est laudabilis. ω autem reccipiatiar secun m quod importat impu-gnotionem peracatis scilicet fidei , aut morum, quam quis Cognoscit, aut debet co noscere ) et inordinarum Odiam, sic est Peccatum mortale. Si autem acomi Tur contentio secundum quod imρortat imρtignationem fulsitatis ciam inordisiato modo , Sic Potest essδ peccatum Dentale, nisi forte tanta inordinatio fiat in Contend nilo , quod ex hoc generetur scandaltim alio rum. Unde et Mostolus etim dixisset IL Tim. II. Noli contendere perbis , subda: ad uihil enim utile aes . nisi ad subpersionem audientiam. VII. Schisma est separatio ab Ecclesiae unitate, qua scilicet quis non solum Ecclesiae praecepta contemni l. et infringit non enim omnis , qui non obedit, schismalicus est verum etiam rehel Iis est, et Contumax, nolens subesse vel generali Concilio , velli. Pontifici , vel suo Episcopo. Patet autem , id esse Peccatum. Porro Schismatici , ut Lib. II. dixi mus , alii nullam profitentur haeresim , alii haeresim Ctiam schismati adjungunt. 2lera aulem Schismatici in
CXcommunicatiouem S. Pontifici reservatam incidunt; olque ad heneficia ecclesiastica adipiscenda sunt traha-Liles. Qui autem non meri schismhtiei, sed et haerotici sunt, in alias etiam haereticorum incidunt poenas, it cuique perspicuum est. Eorum autem lautores , re Platores , si meri schismatici fuerint , excommuni- atione Pleviunttir uou reservata ex eonstitutione Pauli IV. l. tim stolatus. Si vero non meri schismatici , sed et haeretici fuerint , eorum lautores, desen-ε orcs, receptatores , credentes Iti excommunicationem
incidunt S. Pontifici reservatam , ut ceteri haeretico rum fautores. Ill. IIellum omne esse illicitum docuerunt Mani vhaei, Waldenses , aliique. Sed ex utriusque Testa