장음표시 사용
71쪽
si, Instit. Theol. L. b. IT. Cay. IX. privali quidam ea aut Diuiis , aut inutiliter grava' vi
IV. Sequitur 2'. Cessante universim sine te is, qui est commune bonum , ipsam etiam cessare legem. Sed si finis cessat iurruum in quihusdam PriVaiis, maneat autem univcrsim Pro lota communitate, vigero adlaue legem , Privatosque ipsos , in quibus finis lcgis cesSare ve detur, sua commoda debere publico bono postpone F . V. Dividitor lex in divinam , et Immo ibam Divina rursus dividitur in aeternam , naturatum , ct positi-Vam alque bacc postr ma rursus in Mosaicam , et Evangelicam. Humatici vero lex dividitur in Ecclesiasticam, et civilem, et cam, quae proprie jus gentium dicitur; quae scilicet , Suadente natura , apud Omnes , Vci sere omnPS geritos uSu , et consuetudine vim legis habetite , cotistituta est. ' Omnis autem Icx v I Praecipiens est, vel prohibens ; inter quae illud interest , quod Praecipiens , seinper quidem obligat , non tamen momentis singulis , scd opportuno trmpore , prohibens vero momentis singulis. Quod Scholastici more suo ita cxplicant : Lex .rmatica , obligat aevi 'er , sed non ud solui'er' negatis a semPer , et ad
semper ') De his singillatim agendum est. CAP. IX.
De lege Dei aeterna, et naturali. Ado. I. J Ex aeterna Dei est summa ratio ab aetemno existe as , et cuncto disponens secundum aeternas Dciideas ad ultimum linem , nempe ad seipsum , qui est omnium rerum , quantum unaquaeque capax cSi:, bomina commune. Non differt a providcialia , quatenus in Ineuic Dci provisoris ab aeterno est ; seu dissori tantum, nostro intelligetidi modo, ab ipsa cxteriori reritin gubertiatione , quae aeter m lcgem supponit, ac juxta illam res omne, ad ultimum finem in tempore dirigit. Quapropyre ille tantum lcgem aetersam
72쪽
. De Actssus humanis eorumq. re la etc. Desse negaverit, qui aut Deum i Psum , aut ejus providentiam cum allieis, aut Epicureis negavcrit. Neque enim , inquit Cicero Lib. I. De lexib. esse meus dioina sine ratione potest, nec ratio diuina non hanc vim in rectis , Pravisque sanciendis habere ΙΙ. Ex hac autem aeternae legis definitione sequitur . ' creaturas omnes etiam irrationa hiles aeternae legi sse subjectas , non vero Deum ipsum , cum ipse sit Icx ; sive summa illa , atque aeterna ratio. Ceterum
quia nemine legis jussionem aliquam intelligimus, quae subditis promulgatione innotescit ; aeterna illa ratio non B ibet proprie legis rationem , nisi in creaturis rationalibus , praecepti cognoscendi , atque exeque udi cap
Iri. Sequitur a.' Ex hac aeterna lege , una , atque immutabili , omncs alias derivari ; Sicut omnis crea a ratio ab aeterna ratione manat ; ideoque Non esse vere legem , quidquid in hominum pracceptis ,i Scitisqνe papulorum . huic aeternae legi adversum est. Egrcgie Cicero Lib. I. De legib. mus igitur. inquit, ideo sviatilissimorum fuisse sentcntiam , legem neque hominum ingeniis excogitatum , neque scitum ali quod esse Pορulorum , sed acternum quiddam , Guod titii resum mundum regeret imi erandi , prohibesidique sui lenita. Ita princ*em legem illam, et ultimant mentem esse dicebant omniata ratione aut CV viis , auto tantis Dei. Eae qua illa lex, quam Dii humano generi dederaui, recte est laudata ; est enim ratio , meusqNe sayiontis ad jubendum, et deterrendum idonea. Et Augustinus Lib. De pera Relig. CV. 3I. Conditor i gum temporalium si Mir bonus est , et sa- iens , illam i sam consulit a I rnam . . . ut secundum ejus incommutabiles regulas . quid sit Pro tem-Pore Iubendum , Oetanduntque discernat. Cum enim Variae , imo et contrarie esse PosSint temporum , et P0-Pulorum circumstantiae ; ipsa ueterna lex quamvis una atque immutabilis, varias Os letidit pro tampore jubeudos leges. Sicut medietnae ars , inquit idein Λugustinus , quamvis una , varia pro Voriis aegroti circum-4tantiis medicamenta parat. Ex quo sit , ut leges hu
73쪽
ro Instit. Theol. Lib. u. cap. II.
Dianae Priores , mutatis muni circumstantiis , a P sterioribus abrogotitur. IV. Lex aut 'in naturalis est ipsa aeterna Iex qNate Mus Creaturas valicitiales rcspicit, cisque in temporo
impressa est , et veluti promulgala per ipsum rationis umen . ostendetis quid agendum, fugiendumve sit. Dinc merito desinitur a S. 1 homa: Participatio legis
a ternae in or attit a riationali. Quapropter natura lolitrii u Don est ipsa lex Daturae , sed iacultas , qua lux . tua cognoscitur ; sicut oculus nou est ipse lumen, sed iust run, ut tam , quo lumen peret Pitur. . uino consequetis est . ut lex Daturae nec ab ullo
iuvincibiliter ignorari. possit , salicin quoad prima Priu-cipia , ct Proximas conclusiones , ut supra diximus ;nec negari, nisi ah altieis , aut Epicureis , quos Secnti sui ii novissime Bahbesius, Si inoaa, Heloetius ; C Bbiogari , aut mutari , nisi Deus ipse mutabilis sinuatur, quo nihil est absurdius. Sed quia recentiores incri duli liis de rhbus litigare solent, juvat hic paucis ista dotis rivare.
Existit lex naturalis , Per lumen rationis omnibus mPressa. Est dogma fidei. Prob. i. ' Quidquid est a Deo conditum, atque orditiatum est ad ultimum si nom. Existit igitur aeterna ratio huius ordinis , Pt voluntas Dei curidem ordinem Servari jubens, periurbari velans. Ipsa igitur rationalis Creatura hiric ordini, et rationi, et voluntat ei subjecta est. Frustra autem esset haec di tua ratio , et voluntas , nisi ejus notitiam creaturis rationalibus Deus permini ale rationis lumen indidisset. Ergo cin. 2'. Omnium humitium , etiam silvestrium. atque es seruiorum animis quaedam justi, atque injusti generata a principia notissima sunt , et probatissima ; licctea cupiditatibus abrepti non servent, Quae natio , in quit Ciocro Lib. I. De legib. non comitatem , Nora brumuitatem , non gratum animum , et benescii memorem diligit i quae superbos , quae males COS , 'NGO
74쪽
De libus Uiumanis, eorum'. regula et e. 71 crudeles , quae ingratos non asyernatur , non odit rEt Seneca Lib. IV. De beneso. Caρ. i . Placet
Fuayte natura, adeoqus I astiosa inrtus est , ut instia ἔtitiam sit etiam malis probare meliora. Atqui haec com. munis omnium hominum cor Sonsio ' manifeste ostendit naturae legem omnium animis insculptam , quae uom SQrista, sed nata . quam iactu didicimus, a se imus , legimus ; perum ex natura ipsa arriρuimus , hausimuSe ressimus, ut ait idem Cicero orat pro Mil Ergo elo. A testimoniis Patrum reCensendis , Supersedemus , quos increduli stulte contemnunt. Sed quia diximus ,
Propositionem ad dogma fidei pertinero , sufficit id quod ait Apostolus Rom. II. I . de Gentilibus : Otismodi legem non habentes ipsi sibi sunt lex. Qui ostendunt
Opus I ris scriρtum in cordibus suis , t stimonitim reddente illis conscientia iρsorum, et inter se inpicem cogitationibus accusantibus , aut etiam defendentibus. Ergo.
Objecta refutantur. O M. I. Non eadem fuit apud omnes gentes justi , atquc injusti ratio. Nam apud Lacedaemonios lieitum
erat Drari apud Scytha' trucidare hospiti's . apud Mes.sagetas occidere parentes senio coniectos. Praeterea quosdam populos repertos esse a jant , apud quos nullum hora , malive moralis discrim n esset imo, virtutes haberentur , quae apud alios vitia iudieantur. Ergo etc. H. Λου. ant. Quod enim ad Lucedaemonios ut tinet, Cum ipsa Lox ad acuendam civium diligentiam transferret dominium earum rerum , quas aliquis negligenter custodisset, in eos qui scile , et arti liciose surripiebant , eaque lex communi omnium civium voluntate probata essot: jam veri Domitiis surtum non erat. Quod Vero ad Scythas, et Message las , errabant illi quidem in consectariis legis naturae , dum putabant , o mucs ho-wites esse hostium. eAploratores ; aut melius esse occidi , quam senectutis incommoda perserri' ; Sed non ignorabant , iIIicitum esse homicidium. Quod vero deesseratis quibusdam populis reserunt, id salsae vi lorum auetoritati ni itur a et quamvis concederctur , tu
75쪽
aliud uade conseiaui posSut, nisi legem naturae Inais vituti monstris , longa peccandi consuetudine , m
sua ex parte obliteratam esse.
objω. II. Quae ex lege naturali iusta , aut iniustae
Putantur, ea a legislatoribus sancita sunt ad societalein seruaudam , et consuetudine ipsa, atque utilitate apud omnes Populos invaluerunt. Ergo si in statu naturali Ponatur immo , sibi ipsi Vivens extra liminum Socle- latem , Dulla erit tiaturae Iex. v. Dist. arat. Sancita sunt a legislatoribus, ne homines In Socaetate , ad quam eos Datura ipsa condidit , Legem naturaE Violare .conc. Suncita sunt ut aliqui 3m se indisseretis, ad solam utilitatem conducchs, ne is Itaque cum Mnao ex peccato originali vitia ius , atque an mulum protius facile Violaret Daturae legem quaelio tem ipsum ad societalcm destinavit, necesse fuit, ut legislatores, addito poenarum temporalium metu , ad servandam naturae legem cives adigerent. Noti,ilaque ex utilitate Iustitia orta est , sed ex justitia utilitas Quod autem Hoblumus Roussolus, aliique incre-culi post veterei Epicureos fingunt, hominem non ad
societatem , scd ad Silvcstrem , et solitariam vitam a Natura institulum , longe esse absurdissimum, Patet non solum ex imgetii in hominum inclinatione ad sociaialem Vitam , verum etiam ex ipsa hominis natura quae talis. est , ut ViX tiuius statim moriatur , nec ad aetatem , qua sibi victum Parare queat, pervcnire ut lo modo possit, nisi in aliqua societate , saltem eius lamiliae , in qua natus est. Ucterum quamvis silvestris , ac solitarius homo sisngcretur, adhuc ei essent legis naturalis servanda Ossicia erga Deum , ac seipsum.
76쪽
De Aocibus , humanis, eorumq. regula et . 73
Lex naturae nullo pacto Potest a Deo ipso mutari, aut dispemari.
Prob. Non potest Deus ea sacere, quae contradicti nem involviant. Atqui mutari qLOeumque modo naturaelegeim contradictionem involvit; quae enim lege naturae jubentur , aut Vetantur , tulit ipsa per se bona, aut mala , secundam aetervas ,ri necessarias Dei ideas , ideoque cum Deus immutabili: sit, si mataretur nat Tae lux , essetit eadem simul lana, et mala, idest shmia essetit, et non essent. Eqq etc. - Diluuntur Oseela.
teri uni sunt lepe naturali provinia. Atqui Deus ea jussit, aut conccssit, sicut cum a epit Ahrahae ocei dere 1ilium Gen. XIlI. 2. Ichraeis surripere vasa Epyptiorum Exod. XIl. 35. :t mutuurn dare alioni-gotiis Cum usura Denter. XXlI. 2o. Oseae ducere uxorem fornicaviam Oie. I, itraelitis dare libellum repudii. Ergo etc. N. Reg. min. Non enim limicidium , furtum , se Dicalioncm , adulterium Praecoit , aut concessit Deus s d Wanslato rerum dominio , ,ive mutata linis mat ria , essecit , ut nec homicidim , nec furtum , lnec fornicatio nec adulterium esset idcoque nec lege naturae prohiberetur, quod Siucea mutatione vetitum fuisset. Sic cum Deus vitae, et necis dominus sit, tamquam ministrum sui domin: constituit Abraham ;cum ei sacrificium silii sui Isar praecipere videbatur. Idem cum omnium a gyptii divitrum , sicut et omniuio rerum sit dominus; Egyptii aem injuste usi essent nebraeorum opera, potuit Proua potestate transferre dominium ab 1 pyptiis in Hebnos. Pari rasone cum alienigenae, qui in terra Chan.n habitabant, hostes nebraeorum essent ; non iure tutari, sed jure belli Ab iis exigere poterant Murius. teuique Oseas in Ve-
77쪽
4 Astit. Theot. Lib. IX. Cap. IX.
ram , et legitimam accepit uxorem , quae antea sornicatrix erat. Quid inimicum fidei Christianae , inquit Augustinus Lib. coni Secundian. CV. at si mer triae , relicta forulcatiuue, in Castam conjugium commutemry II itic Theologi docent, Deum in praeceptis naturalibus aliquando dispensasse improprie , mutando scilicet materiam , ut Mon amplius esset logis objectum atqne ita interpretatitur quod ait Bernardus Lib. I. De praecepto , et disserusui, CV. 3. Dominus horum scilicet praeceptorum Decii Gi quod potuit et i Iaudo potuit soluit. Quod et id repudii libellum aptari potest ; de quo tamen tot μοι instituenda esset disputatio , quae non est hujus loci ide Estium, Calmet , Mad- donatum in Cay. XIX Matthaei. su)Obie. II. Ecclesia Ptestatem habet dispensandi itivolis. Atqui Vola SerVaE lex est naturalis. Ergo eiu
Di. t. maj. Ex peestate divinitus tradito , et legitima existente causa , quae enicit, ut res promissa majus bonum impediat condonando jus , quod habet Deus exigendi promissa, Cori . SP s, nex Condouato autem exigendi jue, nou solvitur obli Satio Pr missa implendi, sed cfSat ipsa per Se .
seirentiae. Prima tenet, ind . Den permittetite , licuisse; ut dissoluto pri ri m Irim op aliptum iniri. posset. Secunda locet , id non i euisse qdem , sed Posita Dei permissi ne , licet ob cordis duri in , cui se m fuisse venialem. Ter. tia verisimilior . id δ Dd permissum , ut minus malum, ne graviora peccara fierent, i uxores a Viris occiderentur, st. eas dimittere rirem possur: Ceterum prioris matrimonii viri.
78쪽
De Aotibus humanis , eo vul. regula etc. Seholion. Illa lanium legis naturalis praecepta impropriam di-
spetistitionem patiuntur , quorum materia ita sub domi- 1
Ilio cst Uci , vel hominis ; ut vel a Deo ipso, vel ab homine immutari possit. Quoram vero matcria talisCst , ut mutari nequeat, ea ne improprie quidem dispensari possutit qualia sunt praecepta , quibus prohibetur idololatria . perjurium , mendacium , eliquae Sunt eiusdem getieris. Sed de lege Dei aeterna , ct naturali satis , quantum ad instituti nostri rationem pertiuet, nuuc de positiva disputaudum.
C A P. X. Detege dioina positiψα , et Primum de oeteri,
Ado. I. Duplex est lex divina positiva , sive legi
nriturali superaddita pro hominum, ac temporum Va ria necessitate , scilicet lex vetus , quae ct lex Mosai-Ca , et Vctus Testamentum, et aliquando absolute lex dicitur in scripturis : caque quoad praecepta CCrem
Dialia solis Israelitis imposita atque iis , qui accepta circumcisione se illi populo voluissent adjungere S et
Ic X Evangelica universo hominum generi data. De priori hic explicandum est: de altera inserius. II. Marcioni stac , Manichaei, Priscillianistac Iegem veterem malam fuisse , dictitabant , et a Principio , seu Deo malo Iudaeis impositam , contra quos Tertulli nus in Libris contra Marcionem , et Augustinus in Pluribus contra Manichacos operibus scripserunt. Be- Centiores autem lucreduli Mosaicam Iegem non a Deo latam , sod 'copitatam a Moyse stulte deblaterant. III. Iudaei contendunt, legem Mosaicam immutabilem , atque aeternam esse , nec per Messiam , quem
79쪽
6 Instis. Theol. L b. X. cit'. X. Cerinthus , aliique haeretici apud Epiphanium meres XXVIII. IV. Inter catholicos disputatum est quando lex illa
ita mutata fuerit, ut non soli in inutilis evaserit, verum etiam illicita , Atigustinus enim , cujus sententiam. Omnes secuti sunt Theologi , docet , in morte quidem Christi legem Mosaicam antiquatam csse , 5ed licuisse. aliquando eam servare ; non ut Dccessariam , sed ut ista malam : contra HieronVmus enm in morte Christi et inutilem , et illicitam evasisse opinatur ; ideoque R Postolos simulatione usos esse , si quando aliquos legis Mosaicac ritus scrvaverunt. Hinc gravis extitit inter Augustinum , et Hieronymum controvorsi a. V. Lex aut in Mosaica triplicis g neris praecepta cotiti uet , moralia , ocrei nonalia , ac judicialia. Moralia ad legcm naturalcm periinciat, suntque Decalosus ipse duabus tabulis insculptus , quarum Prima Dexitu , altera Prota imum respicit. SCrit tum enim es ira tabulis , quod in corde . . . . degere nolebant ,
ut inquit Augustinus in Psal. LVII. Ceremonialia cx- tertium religi ouis cultum praescribunt : Iudicialia lcgesI Oliticas. Quaestio igitur nota est de moratilius illinsegis praeceptis , quae ut ad naturae legem pertinentia , ne ab ipso quidem Deo mutari possunt , sed de ceremonialibus , et Judicialibus.
80쪽
Legem peterem a Deo lyso conditam, et bonam esse,
Prob. I a. pars. Iu ipso EVangelio, seu lege nova, quam a Deo conditam Marcionitae satebantur , laudatur lex vetus , ac Deo auctori tribuitur. Dicitur enim Luc. I. o Siorat locutus est Deus ) per os Sanctorum, qui a saeculo sunt Proyhetarum ejus. Et Luc. ΙΙ. 23. Sictit scriptum est in lege Domini. Et Neb. I. i. Multifariam . multisque modis olim Deus loquens Pa-sribus in Prophetis. Quod et Symbolo profitemus iis verbis: Otii locutus est per PrOPhetas. Ipse etiam Christus saepe legem a Deo talam testatur. SIO Matth.
gistis quod dictum est a Deo dicente oobis Exod III G. Ego sunt Deus Abraham , et Deus Isaac, et Dens Iacob. Et Matth. XV. 6. Irn uiam fecistis mandarum Dei pros ter traditionem pestram. Hinc merito Coniacilium Toleianum I. definivit: Si quis dixerit, esse
alterum auctorem priscae legis, alterum Asiangeliorum, anathema sit. Prob. ua. Pars. I. Rom. VII. II. Lex quidem sancta , et mandatum Sauctum , et justum et bonum. Et I. Τom. l. 3. Somus autem quia bona oel leae , si quis ea iagitime utatur. Prob. II. ratione I'. Ipse Christus legem Mosaicam servavit in circumcisione , in Celebratione Paschae etc. 2'. Lex ipsa iii praeceptis moralibus non aliud, nisi naturae legeni sanxit quae utique bona est i in ceremoniis vero figura erat eorum , quae in novo Testamento gerenda eraut Rom. X. 4. Finis legis Chris/ux Galat. li I. a i. Leae 'aedagogus noster fuit in Christo , ut ex ide justiscemur. Ui de ipse Christus Luc. XXIV. 44. Necesse est , inquit, imPleri omnia , quae scripta. sunt in lege Morsi, et Prophetis , et Psalmis de me. 3Q. Denique Ies Mosaica a Deo lata cst. At qui quod est a Deo, honum .est. Ergo. Vide haec ει-εius vad Augustiuam tu libris eoutra Faustum: et