장음표시 사용
102쪽
s,4 L EST. LXXri . RT VI ET VII. Senti, Vel in praeterito, vel in futuro eSSe 1 . Ex parte Vero actus praeteritio per Se accipi potest etiam in intellectu Sicut in Sensu; quia intelligere animae nostrae est quidam particulari aetus in hoc vel in illo tempore existens, Secundum quod dicitur homo intelligere nunc, Vel heri, Vel cras. Et hoc non repugnat intellectualitati; quia hujusmodi intelligere quamvis sit quoddam particulare, tamen est immaterialis actus, Ut Supra de intellectu dictum est quaeSt. xxv art. 2j. Et ideo, sicut intelligit seipsum intellectus, quamvis ipS Si quidam singularis intellectus ita intelligit suum intelligere, quod eSt Singularis actus, Vel in praeterito, Vel in praeSenti, Vel in su-tur exiStens. Sic igitur salvatur ratio memoriae quantum ad hoc quod est praeteritorum in intellectu, Secundum quod intelligit se prius intellexisse, non autem Secundum qu6d intelligit praeteritum, prout est hie et nunc. Ad tertium dicendum, quod species intelligibiles aliquando sunt in intellectu in potentia tantum, et tunc dicitur intellectus esse in potentia; aliquando autem Secundum Ultimam completionem aetus, et tune intelligit actu aliquando medio modo se habet inter potentiam et actum, et tunc dicitur esse intellectus in habitu 2 . Et secundium hunc modum intellectu conservat specie etiam quando actu non intelligit.
ARTICULUS VII. - ΠTRLM ALIA P0TENTI SIT MEMORIA INTELLECTIVA, ET ALIA
De his etiam Sent. I, dist. 5, quaest. IV, art. I, et coni genti lib. I, cap. 744n et De verit.
Ad septimum sic proceditur. 1. Videtur quod alia potentia sit memoria intellectiva, et alia intellectus Augustinus enim De Trin. lib. x, cap. 10 et 11ymnit in mente memoriam, intelligentiam et Voluntatem Manifestum est autem quod memoria est alia potentia a voluntate. Ergo similiter est alia ab intellectU. 2. Praeterea, eadem rati distinctioni est potentiarum SenSitivae partis, et intellectivae. Sed memoria in parte Sensitiva eSt alia potentia a SenSU, Ut Supra dictum eSi qUdeSt. LXxVIII, art. 4). Ergo memoria partis intellectivae est alia potentia ab intellectu. 3. Praeterea, Secundum Au Stinum loc cit.), memoria, intelligentia et
voluntas sunt Sibi invicem aequalia, et unum eorum ab alio oritur. Hoe amtem eSSe non pOSSet, Si memoria eSSet eadem potentia cum intellectu Non est ergo eadem potentia. Sed contra de ratione memoriae eSt quod sit thesaurus, Vel locus conse
Vativus Specierum. Hoc autem PhiloSophus De anima, lib. , text. 6 attribuit intellectui, ut dictum est sari praeci). Non ergo in parte intellectiva est alia potentia memoria ab intellectu.
CONCLUSIO. - Non est in homine memoria distincta polentia ab intelleelu, Sed ima potentia sunt, cum idem objectum habeant.
Respondeo dicendum quod Sicut Supra dictum eSi quaeSt. LXXVII, art. 3), potentiae animae diStinguuntur Secundum diversas ratione Objectorum, eo
quod ratio cujuslibet potentiae consistit in ordine ad id ad quod dicitur, quod est ejus objectum Dictum est etiam supra ibid. qu6d si aliqua potentia Secundum propriam rationem ordinetur ad aliquod objectum Secundum communem rationem objecti, non diversificabitur illa potentia Secum
H Sive per accidens est ut in praeterito uerit. 5 In hoe articulo docet memoriam intelleo vel sit nunc in prasenti, vel esse sit halii iurus livam non esse aliam potentiam quam Intelleetus in suturo possibilis.l2 nil scilicet labet unde actum intelli
103쪽
QIL EST. LXXIX, ART. VII ET VIII. 65
dum diversitates particularium disserentiarum; sicut potentia visiva quae respicit suum objectum Secundum rationem colorati, non diversificatur Secundiam rationem albi et nigri. Intellectu autem respicit suum objectum Secundum communem rationem enti S eo quod intellectus possibilis est Go est omnia fieri. Unde secundum nullam disserentiam entium diversi si-catur 1 potentia intellectus possibilis Diversis catur tamen potentia intellectus agentis et intellectus possibilis; quia respectu ejusdem objecti aliud principium oportet esse potentiam acti Vam, quae facit objectum esse in actu et aliud potentiam passivam, quae movetUr ab Objecto in actu existente. Et Sic potentia activa comparatur ad Suum objectum Pens in actu ad ens in potentia; potentia autem pasSiva comparatur ad Suum objectume OnVerSO, ut ens in potentia ad ens in actu. Sic igitur nulla alia disserentia potentiarum in intellectu esse potest ni Si possibilis et agentis M. Unde patet quod memoria non est alia potentia ab intellectu Ad rationem enim potentiae passivae pertinet conservare, Sicut et recipere. Ad primum ergo dioendum quod quamvi in tertia distinctione lib. 1 Sententiarum dicatur quod memoria, intelligentia et Voluntas sint tre viros, tamen hoc non est Secundum intentionem Augustini, qui expresse dicit De Trin. lib. IV cap. 7, in med.), quod si Si accipiantur memoria, intelligentia et voluntas, Secundum quod semper praeSt Sunt animae, SiVe cogi tentur, Si Ve non cogitentur, ad Solam memoriam pertinere videntur. Intelligentiam autem nunc dico qua intelligimu cogitanteS; et eam OlUntatem, SiVe amorem, Vel dilectionem, quae Stam prolem parentemque conjungit. MEx quo patet quod ista tria non accipit Augustinus pro illis tribus potentiis; sed memoriam accipit pro habituali animae relentione intelligentiam
autem pro actu intellectus, Voluntatem autem pro actu Voluntatis.
Ad secundum dicendum, quod praeteritum et praeSenSJOSSunt e SSe propriae disserentiae potentiarum Sensitivarum secundum diversitatem Objectorum, non autem potentiarum intellectiVarum ratione Supra dicta sart. praeci). Ad tertium dicendum, quod intelligentia oritur ex memoria, Sicut aetus ex habitu, et hoc modo etiam aequatur ei; non autem Sicut potentia po
ARTICULUS VIII. - ΠTRUM 1TI SIT ALIA P0TENTIA AB INTELLECTU I).
De his etiam De verit quaest XV art. 4 et quaest. VI, ari Leorp. sn. et De anima, lib. I leci. 24 sn.
Ad octavum sic proceditur. 1. Videtur quod ratio sit alia potentia ab intellectu In libro enim De Spiritu et anima cap. 11 ante med. dicitur: Cum ab inferioribus ad superiora aScendere Ollamus, prili Occurrit nObis sensus, deinde imaginatio, deinde ratio, deinde inteflectus. AES ergo alia potentia ratio ab intellectu, sicut imaginati a ratione. 2. Praeterea Boetius dicit De con Sol. lib. v prosa 4 et Ult.), quod cintellectus comparatur ad rationem, stetit aeternitas ad tempus. Sed non est ejusdem Virtutis esse in aeternitate, et esse in tempore. Ergo non est in eadem potentia ratio et intellectus.
s Ita leolai Garcia et editiones atavinae. Boni edit. Diversificatur disserentia Cod. Alcan. : Diversificatur disserentia intelleetur patibilis. 2 duxi mentem ristotelis et B. Τhomae
inLallectus agens et intellectus possibilis realiter ab invicem disserunt. Hanc distinctionem in-Venit S. Doctor art. 40, et quaeSt. LIV art. 4 ad 4, et Coni gent. lib. I, cap. 78 Sent. lib. II. II,
dist. 47, quaest. II art. , et lib. III, dist. 4.art. l. quaestiuncula 2 ad 2 et in Compendio theologia , inter opuscula, cap. 85, 87 et 88. 5 Ita cod. Alcan. cum editis omnibus quos vidimus Cod. arrac., non sicut potentiae
4 In hoc arti eulo docet intellectum et rationem in homine non esse diversas potentias, sed eamdem sub duplici respectu consideratam.
104쪽
3. Prieterea, homo communicat Um angeli in intellectu, cum brutis ver in sensu. Sed ratio, Vae eSt propria nominiS, Ua animal rationaledicitur, est alia potentia, a SenSU. Ergo pari ratione Si alia potentia abntellectu qui proprie convenit angeli S, Unde et intellectuales dicuntur. Sed contra est quod iam Stinus dicit Super Genes ad liti lib. m. cap. 20 in princi), qudd illud quo homo irrationabilibus animalibus antecellit vel est ratio, Vel mens, Vel intelligentia, Vel Si quo alio vocabulo commodius appellatur ii Ratio ergo, et intellectUS et men Sunt una potentia. CONCLUSIO. Eadem in homine polentia est ratio et intelleclusa licet intelligere sit simpliciter veritatem intelligibilem apprehendere ratiocinari autem procedere de uno intellecto ad aliud hoc enim impersecti, illud persecti est.
Respondeo dicendum quod ratio et intellectus in homine non possunt esse diversae potentiae. Quod manifeSte cognOScitur, Si UtriuSque actu consideretur. Intelligere enim Si Simpliciter veritatem intelligibilem apprehendere 1 pratiocinari autem est procedere de uno intellecto ad aliud, ad veritatem intelligibilem cognoScendam. Et ideo angeli, qui persecte possident, Secundum modum Uad naturae, cognitionem intelligibilis veritatis, non habent neceSSe procedere de uno ad aliud Sed simpliciter et absque discursu veritatem rerum apprehendunt, ut Dionysius dicit De div. nom. cap. 7, a prine lect 2) ΗOmine autem ad intelligibilem veritatem cognoscendam emeniunt procedendo de uno ad aliud ut ibidem dicitur; et ideo rationales dicuntur. Patet ergo quod ratiocinari comparatur ad intelligere, Sicut moveri ad quieSCere Vel acquirere ad habere; quorum Unum eSt persecti, aliud autem imperfecti. Et quia motus semper ab immobili procedit, et ad aliquid quietum terminatur, inde est quod ratiocinatio Umana Secundum viam inquisitionis 2 vel inventionis procedit a quibusdam simpliciter intellectis, quae Sunt prima principia et rursus in via judicii resolvendo redit ad prima principia, ad quae inventa examinat. ManifeStiam est autem quod quiescere et moveri non reducuntur ad diverSa potentias, Sed ad unam et eamdem etiam in naturalibus rebus; quia per eamdem natu ram aliquid movetur ad locum, et quiescit in loco. Multo ergo magi per eamdem potentiam intelligimus et ratiocinamur. Et sic patet quod in homine eadem potentia est ratio et intellectus. Ad primum ergo dicendum, quod illa enumeratio fit secundum ordinem aetUUm, non Secundum distinctionem potentiae; quamvis liber ille non sit magnae auctoritatis, ut jam dictum est quaest in , art. 8). Ad secundum patet responsio ex dictis in corp. art.). Eternita enim comparatur ad tempus, Sicut immobile ad mobile et ideo Boetius comparavit intellectum aeternitati, rationem Vero tempori. Ad tertium dicendum, quod alia animalia sunt ita infra hominem, quod non OSSunt attingere ad cognoscendam veritatem , quam ratio inquirit. Homo ei attingit ad cognoscendam intelligibilem Veritatem, quam angeli cogn0Scunt, sed imperfecte; et ideo vi cognoscitiva angelorum non eSt alteriti generi a vi cognoscitiva rationis, sed comparatur ad ipSam ut persectum ad imperfectUm.
J Sic intuitive prima principia cognoscimus. 2 Ita eod. Alean eum aliis et Nicolai. Editi
105쪽
De bis etiam 4 2, quaest. LXXIV. ari 2 ei Seni H disi. 24, quaest. II art. 2 et De verit.
Ad nonum sic proceditur. 1. Videtur quod ratio superior et inferior sint diversae potentiae. Dicit enim AuguStinu. De Trin. lib. xii, cap. 4, in fine), quod imago Trinitatis eS in superiori parte rationi S, non autem in inseriori s Sed partes animae Sunt ipSae Hu Potentiae. Ergo duae potentiae sunt ratio superior et inserior. 2. Praeterea, nihil oritur a SeipSO. Sed ratio inferior Oritura Superiori et ab ea regulatur et dirigitur. Ergo ratio Superior eSt alia potentia ab inferiori. 3. Praeterea, Philosophus dicit Ethic lib. VI, cap. 1, a med.),AEUOd, scientificum animae, quo anima cognoscit neceSSaria, Si aliud principium ei alia pars animae ab opinativo et ratiocinatiVO quo cognoSei contingentia, et probat per hoc, quia ad . ea quae Sunt genere altera, altera genere particula animae ordinatur. δε Contingens autem et neceSSarium Sunt altera genere, Sicut corruptibile et incorruptibile. Cum autem idem Sit necessarium quod aeternum, et temporale idem quod contingens Videtur quod idem sit quod hilosophus vocat scientificum, et Superior par rationis, quae, SecUndum ΑUgUStinum De Trin. lib. xii, cap. 8, in sine), si intendit aeterni conspiciendis et e sulendis et quod idem sit quod Philosophus Vocat ratiocinativum et opinativum, et inferior ratio, quae Secundum ΑΠ-gustinum ibid. v intendit temporalibus disponendis. ω Si ergo alias tentia animae ratio Superior, et ratio inferior.
4. Praeterea, DamaScenu dicit De orthod fid. lib. , cap. 22, 0Stprinci), quod ex imaginatione fit opinio deinde mens dijudicans opinionem, SiV Vera Sit, Sive falsa dijudicat veritatem; μ unde et mens dicitura metiendo De quibus igitur judicatum Si jam et determinatum, Vere dicitur intellectus. Sic igitur opinativum quod est ratio inserior est aliud a mente et intellectu, per quod potest intelligi ratio Superior. Sed contra est quod Augustinus dicit De Trin. lib. xii, cap. 4, in princi), quod si ratio superior et inserior non niSi per ossicia di Stinguuntur. M Non
CONCLUSIO. - Una et eadem potentia sunt in homine ratio superior et inferior, distincta tamen actibus et habitibus diversis dum superior ratio ipso sapientiae habitu aeternis conspiciendis et consulendis intendit, inferior vero a temporalibus per scientiam ad aeterna disponitur.
Respondeo dicendum quod ratio superior et inserior, secundum quod ab Augustino accipiuntur, nullo modo duae potentiae animae eSSe OSSunt. Dicit enim De Trin. lib. Π, cap. I), quod ii rati superior est quae intendit aeterni conspiciendiS, aut conSulendis PM conspiciendis quidem, Secundum quod ea in Seipsi Speculatur ConSulendi Vero, Secundum quod ex eis accipit regulas agendorum Ratio ero inserior ab ipso dicitur u quae intendit temporalibus rebus viae autem duo, Scilicet temporalia et aeterna, comparantur ad cognitionem nOStram hoc modo, quod Unum eorum Stmedium ad cognoscendum alterum. Nam Secundum iam inventionis, erres temporaleS in cognitionem devenimus aeternorum, Secundum illud Apostoli Rom. , 20 Invisibilia Dei per ea quae facta sunt, intellecta conspiciuntur. In Via Vero judicii, per aeterna jam cognita de temporalibus judicamus et Secundum rationes aeternorum temporalia disponimus. Potest
i Ratio superior est ipsa potentia intellectus ientia secundum quod teniporalibus et caducis
secundum quod intendit aeternis conspiciendis se applicat. Qui conSntenuis et ratio inferior eSt eadem po-
106쪽
autem ι ontingere quod medium, et id ad quod per medium pervenitur, ad diversos habitus pertineant Sicut principia in demon Strabilia perlinent ad habitum intellectus, concluSione Ver echi deductae, ad habitum scientiae. Et ideo ex principii geometriae contingit altu id concludere in alia scientia puta in perSpeeti Va. Sed eadem Si potentia rationis, ad quam pertinet et medium et ultimiam. Si enim actUS rationi quaSi quidam motus de uno in aliud perVenien S. Idem aUtem Si mobile, qUOd pertransiens me dium pertingit ad terminum. Unde Una et eadem potentia rationis est ratio superior et inferior', Sed di StinguiantUr, Secundum Augustinum De Trin. lib. xu, cap. 4, in prine ), Per mei actUUm, et SecUndum diversos habitus. Nam superiori rationi attribuitur Sapientia, in seriori vero scientia l). Ad primum ergo dicendum, quod Secundum qUamelamqUe rationem partitionis 2 potest pars dici inquantum Vero ratio dividitur secundum diversa meta ratio Superior et inserior parte. 3 dicuntur, et non quia Sunt
Ad secundum dicendum, quod rati inferior dicitur a superiori deduci, vel ab ea regulari, inquantum principia quibus utitur in serior ratio ded cuntur et diriguntur a principii Superiori rationis. Ad tertium dicendum, quod scientisicum, de quo Philosophus loquitur,
non est idem quod ratio Sta perior. Nam necesSaria scibilia inveniuntur etiam in rebus temporalibUS de quibu est scientia naturalis 4 et math matica opinativum autem et ratiocinativum in minus est quam ratio inferior, quia est contingentium tantum. Nec tamen est Simpliciter dicendum quod sit alia potentia qua intellectu cognOScit neceSSaria, et alia qU CO-gnoScit contingentia; quia Utraque cognOScit Secundum eamdem rationem objecti, scilicet Secundium rationem enti et Veri. Unde et neceSSaria, quae habent persectum eSSe in veritate, perfecte cognoScit utpote ad eorum quid litatem pertingenS, per quam propria accidentia de his demonStrat. Contingentia ero imperfecte cognoScit, Sicut et habent impersectum eSse et Veritatem Persectum autem et Imperfectum in actu non diversificant potentiam, sed diVersificant actu quantum ad modum agendi, et per con Sequen principia actuum, et ipsos habitus. Et ideo Philosophus posuit duas particula animae, scientificum et ratiocinativum, non quia Sunt duae potentiae, Sed quia diStinguuntur Secundum diversam aptitudinem ad recipiendum diversos habitus, quorum diversitatem ibi inquirere intendit. Contingentia enim et necesSaria, etSi disserant secundum propria genera, Conveniunt tamen in communi ratione entis, quam respicit intellectu : ad quam diversimode se habent secundum persectum et imperfectum. Ad quartum dicendum, quod illa distinctio Damasceni est Secundum d VerSi talem actuum, non Secundium diversi talem potentiarum opinio enim Significat actum intellectus qui sertur in unam partem contradictioni cum sormidine alterius 5 . Dijudicare vero, vel mensurare, Si actu intellectus
3 Quippe cum ad sapientiam pertineat aeternarunt rerum cognitio intillectualis ad scientiam vero te inporalium rerum cognitio rationalis,
ut ait Alieni lilius Dearin lib. XI prope finem . 2 Ita eod. Alean cum aliis et edit Patav. Edit. Roni ei Nicolai, participationis. io cod. cit cuni edit. Rotu parιitiones. 4 Per scientiam naturalem hic intelligit S. I homas non eam quae solo inmine naturali acquiri potest, prout a supernaturali distinguitur, sed imae naturae principia et causas, vel essectus, motus proprietates investigat, prout 0- iaphysicae condividitur. . Similiter docet 2 2, quaest. I, art. 4 incorp. et art. 5 ad M, ubi ait quod de ratione opinioriis es quod id quod est opina ιum existimatur possibile aliter se habere, ac rumus uaeSt. II, art. , De Verit quaerat. XIV, art. ad 6. Hi ne seribit lect ult in lib. I Port. quod non contingit omnino simul idem scire et opinari quia simul homo haberet existimationem quod posset aliter se habere et quod non potest aliter se haberct.
107쪽
applicantis principia certa ad Xaminationem propositorum. Et ex hoc immitur nomen mentis. Intelligere autem Si cum quadam approbatione dijudicatis inhaerere.
ARTICULUS X. - TRUM INTELLIGENTIA SIT ALIA POTENTIA AB INTELLECTU 1).
Ad decimum sic proceditur. 1. Videtur quod intelligentia sit alia potentia ab intellectu Dicitur enim lib. De Spiritu et anima, cap. 41 quod cum ab inserioribus ad Superiora volumuMaScendere, priUS OCCUrrit Sen Sus, deinde imaginatio, deinde ratio, postea intellectu S, et poStea intelligentia. M Sed imaginatio et sensus sunt diversae potentiae. Ergo intellectus et intelligentia. 2. Praeterea Boetius dicit De con Sol. lib. V pr. 4 quod pSum hominem aliter sensus, aliter imaginatio, aliter ratio, aliter intelligentia intuetur q) Sed intellectus est eadem potentia cum ratione. Ergo videtur quod intelligentia sit alia potentia quam intellectus, Sicut ratio St alia potentia quam imaginati et SenSUS. 3. Praeterea, actus Sunt praevii potentiis, Ut dicitur De anima, lib. , text. 33). Sed intelligentia est quidam actus, ab alii actibus qui attribuuntur intellectui, diversus Dicit enim DamascenUS De Orth. 1d. lib. II cap. 22,p0St princi), quod primus motus intelligentia dicitur; quae vero circa aliquid est intelligentia, intentio vocatur; quae permanen S, et figuran Sanimam ad id quod intelligitur, excogitatio dicitur excogitatio vero in eodem manen et Seipsam examinans, et dijudicanS, ροουησὰ dieitur id est, Sapientia); ρρο-:σi autem dilatata facit cognitionem, id est, interius dispo-
Sitiam Sermonem his quo ait u proVenire Sermonem per linguam enarratum v Ergo videtur quod intelligentia sit quaedam Speciali potentia. Sed contra est quod Philosophus dieit De anima, lib. , text. 21), quddu intelligentia indivisibilium est in quibus non est salSum is Sed hujusmodi cognoscere pertinet ad intellectum. Ergo intelligentia non est alia potentia praeter intellectum.
CONCLUSIO. Intelligeritia et intellectus non distinguuntur ut duae polentiae, Sed
Respondeo dicendum quod hoc nomen intelligentia proprie Significat γSUm etiam intellectus, qui est intelligere. In quibusdam tamen libris 3 de arabie translatiS, SubStantiae Separatae, qua no angelo diei mUS, intelligentiae Vocantur forte propter hoc quod hujusmodi substantiae Semperactu intelligunt. In libris tamen de graeco translatis dicuntur intellectus Seu mentes. Sic ergo intelligentia ab intellectu non distinguitur Sicut O-tentia a potentia, Sed sicut actus a potontia innuitur enim talis divisio etiam a philosophis. Quandoque enim ponunt quatuor intellectus, Scilicet intellectum agentem, possibilem, et in habitu, et adeptum; quorum quatuor intellectus agens et posSibilis Sunt diversae potentiae, Sicut et in omnibus est alia potentia activa et alia passiva alia vero tria diStinguuntur
Secundum tres statu intellectus possibilis; qui quandoque est in potentia tantum, et Sic dicitur possibilis quandoque autem in actu primo 4 , qui est Scientia, et Sic dicitur intellectus in habitu quandoque autem in actu Secundo qui est considerare et Sic dicitur intellectus in actu, Sive intellectus adeptus 5 .
3 Hic intelligentia proprie significat aetum species intelligibiles sed eis actualiter non uti- intellectus qui est intelligere tur . ut doctor qui scientiam quam possidet 2 Boetius contuetur non applicat. 5 Iia designantur Aristotelis opera. 5 Intellectus adeptus actum scilicet ad quemf4 Dieitur intellectus in habitu, quia habet ordinatur.
110쪽
70 U EST. LXXIX, RT. X ET XI. Ad primum ergo dicendum, quod Si recipi debet illa auctoritas, inteli, gentia ponitur pro actu intellectUS; et Sic dividitur contra intellectum sicut
Ad secundum dicendum, quod Boetiu accipit intelligentiam pro actu intellectus, qui transcendit actum rationis; unde ibidem dicit quod ratio tantum uinani generis St, Sicut intelligentia Sola Deila proprium enim Dei est quod absque omni inveStigatione 1 omnia intelligat. Ad tertium dicendum, quod Omnes illi actu quo DamaSeenUS enum rat, Sunt Uniu potentiae, Scilicet intellectivae quae primo quidem Simpliciter aliquid apprehendit, et hic actus dicitur intelligentia Seeundo vero id quod apprehendit ordinat ad aliquid aliud cognOScendum vel Operandum, et hic Oeatur intentio dum ero perSistit in inquisitione illius quod intendit, vocatur cogitatio; dum Vero id quod Si cogitatum, examinat ad aliqua certa, dicitur scire, Vel sapere qUod St ρολκοι Vel sapientia nam sapientis est judicare, Ut dicitur Metaph. lib. I, cap. 2, a princi). EX quo autem habet aliquid pro certo quaSi examinatum, cogitat quomodo posSit
illud aliis anilestare , et haec est dispositio interioris Sermonis, e qua procedit exterior locutio. Non enim omnis disserentia actuum polentias diversificat; sed Sola illa quae non potest reduci in idem principium, Ut Sinpra dictum eSt in cor9. art. .
ARTICULUS I. - TRUM INTELLECTUS SPECULATIVUS ET RACTICUS SINT
DIVERSAE POTENTI E. De his etiam Sent. III dist. 25, quaest xl art. 5. quaest. II. et De Verit quaest. I, et De anima. lib. IlI, lect. 5.
Ad undecimum sic proceditur. 1. Videtur quod intellectus Speculati nuet praeticus sint diversae potentiae. ApprehenSiVUm enim et motivum sunt diversa genera potentiariam, Ut patet De anima, lib. Im, teXt. 2T . Sed intellectus speculatiVUS S apprehenSivUS tantum intellectu autem praciticus est motivUS. Ergo Sunt diVersae potentiae. 2. Praeterea, diversa ratio objecti diversifieat potentiam. Sed objectum speculativi intellectu est verum, practici autem bonum; quae disserunt ra-i one. Ergo intellectuSSpeculativus et practicus Sunt diVel Sae potentiae. 3. Praeterea, in parte intellectiva intellectus practicu comparatur ad Speculativum, Sicut aestimativa ad imaginativam in parte Sensitiva. Sed aestimativa differt ab imaginativa, Sicut potentia a potentia : ut Supra dic tum Si quaeSt. LXXVII, art. Ergo et intellectu praeticia a Speculativo. Sed contra eSt quod dicitur De anima, lib. ii teXt. 49 , quod intellectus speculativit per extenSionem sit practicUS. M Una autem potentia non mutatur in aliam. Ergo intellectus speculativus et practicu non Sunt diversae
potentiae. CONCLUSIO. - Accidit rei per intellectum apprehensae, ut ad opus ordinetur, vel non ordinetur unde constat intellectum peculativum, et praelicum, qui per hoc
disserunt, diversa polentia non eSSe.
Respondeo dicendum quod intellectus practicu et peculativus non Sunt diver e potenti ad Cujus ratio est, quia, ut supra die lum,St quaeStLxxvii, art. ), id quod accidentaliter se habet ad objecti rationem quam respicit aliqua potentia, non diversificat potentiam. Accidit enim colorato quod Sit homo, Ut magnum, aut parvum. Unde omnia hujusmodi eadem Visiva potentia apprehenduntur. Accidit autem alicui apprehenS per in tellectum quod Ordinetur ad Opus vel non ordinetur. Secundum hoc au-