장음표시 사용
221쪽
Ad primum ergo dicendum, quod in luce primae veritatis omnia intelligimus et judicamus, inquantum pSUm lumen intellectu nostri, Sive naturale, Sive gratuitum, nihil aliud Si quam quaedam impressio veritatis primae, ut Supra dictum eSt 1 sqUMSt. Π, art. 2 . Unde cum pSum lumen intellectus nostri non se habeat ad intellectum nostrum sicut quod intelli gitur, sed sicut quo intelligitur, multo minus Deus est id quod primo a nostro intellectu intelligitur. Ad secundum dicendum, quod propter quod unumquodque et illud magis intelligendum est in his quae Sunt Uniu OrdiniS, Ut Supra dictum est smaeSt. xxxvii, art. 2 ad 3). Propter Deum aUtem alia cognOScuntur, non Sicut propter primum cognitum, Sed Sicut propter primam cognoscitivae
Ad tertium dicendum, quod si in anima nostra esset persecta imago Dei, Sicut Filius est perfecta imago Patris, Statim mens noStra intelligeret Deum. Est autem imago imperfecta 2); unde ratio non Sequit .
DE COGNITIONE MIMAE SEPARATAE, IN OCT ARTICULOS DI ISA.
Deinde considerandum est de cognitione animae Separatae; et circa hoc quaeruntur lora i Utrum anima separata a corpore possit intelligere. - 2 Utrum intelligat Sutilantias separatas. I Utrum intelligat omnia naturalia. - 4 Utrum cognoscat singularia. - , Utrum habitus scientiae hic aequisitae remaneat in anima separata. - G Utrum possit uti habitu scientiae hic acquisitae. - Utrum distantia localis impediat cognitionem animae separatae. - 8 Utrum animae separatae a corporibus cognoscant ea quae hic aguntur. ARTICULUS I. UTRUM ANIMA SEPARATA ALIQUID INTELLIGERE POSSIT 3).
De his etiam pari. III, quaest. XI ari 2 ei Seut III, dist. 5s , quaest. II art. 4 et TV dist. M. quaest. I. art. 4 et 2 et De verit quaest. IX, art. 4 et 2 et De anima, art. 5. 46 et T.
Ad primum sic proceditur. 1. Videtur quod anima Separata nihil omnino intelligere possit. Dicit enim Philosophus De anima, lib. I text. 66), quod intelligere corrumpitur quodam interius corrUmo. Sed Omnia interiora hominis corrumpuntur per mortem. Ergo et ipSum intelligere corrumpitUr. 2. Praeterea, anima humana impeditur ab intelligendo per ligamentum SenSuum, et perturbata imaginatione Sicut Supra dictUmaeSi quaeSt. xxxlv, t. Petra). Sed morte totaliter sensus et imaginati corrUmpunt , Ut ex inpra dictis patet quaest. xxvii , art. 8). Ergo anima OS mortem nihil intellistit. 3. Praeterea, si anima separata intelligit, oportet quod per aliqua Species intelligat. Sed non intelligit per species innataS, quia a principio St Sicut tabula in qua nihil est scriptum v neque per SpecieS, DRS UncabStrahit a rebus, quia non habet organa sensus et imaginationiS, quibus mediantibus species intelligibiles abstrahuntur a rebus neque etiam per Specie prius abstractas et in anima OnSematas, quia te anima pueri
nihil intelligeret post mortem neque etiam per species intelligibiles divi-
4 Lbi virtus intelleelualis quoddam lumen in eogitatione peccatorum suorum II. Mach. intelligibile dicitur, quasi a prima luce derivatum est.). Onias post mortem apparens legitur dixisse : 2 Ut ex prosesso dicetur quaest. cIu. Hi est fratrum amator e populi Israel: 5 Fide certum est animam a corpore separatam hie es qui multum orat pro populo et uni- aliquid intelligere. Dicitur Sap. v de impiis eersaraaneta eluitute, Ieremias propheta Dei. mortuisqubd erunt sementes e quod venient
222쪽
nitus in Iluxas; haec enim cogniti non SSetialia rati S deIU DUne agitur, Sed gratiae. Ergo anima Separata a corpore nihil intelligit. Sed contra est quod PhiloSophia dicit me anima, lib. I tedit. 13 , quod si non est aliqua operation Um animae propria, non contingit 9Sam Sep rari s Contingit autem ipsam Separari. Ergo habet aliquam operationem propriam, et maXime eam quae est intelligere. Intelligit ergo Sine corpore
existen S. CONCLUSIO. Cum modus operandi uniuscujusque rei sequatur modum essendi ipSius, neeeSS M animam a corpore Separatam intelligere non per conversionem ad phantas mala, quae sunt in organis corporeis, Sed per conversionem ad ea quae sunt
Respondeo dicendum quod ista quaestio dissicultatem habet ex hoc quod anima, quamdiu est corpori conjuncta, non potest aliquid intelligere non
convertendo Se ad phantaSmata, ut per experimentum patet. Si autem hoc non est ex natura animae, Sed per accidenS hoc OnVenit ei, ex eo quod cor
pori alligatur, sicut platonici 1 posuerunt de lacili quaestio solvi poSset.
Nam remoto impedimento corporiS, rediret anima ad Suam naturam, ut intelligeret intelligibilia Simpliciter, non con Voetendo Se ad phantasmata, sicut est de aliis substantii separatis. Sed Secundum hoc non esset anima corpori unita propter meliUS animae, quia Secundum hoc pejus intelligeret corpori unita quam Separata Sed hoc SSet Solum propter messu corpOris: quod est irrationabile, cum materia Sit propter formam, et non e con- VerSO. Si autem OnamVS, quod anima ex sua natura habeat ut intelligat convertendo Se ad phantaSmata, Cum natUra animae post mortem corporis non mutetur, Videtur quod anima tunc naturaliter nihil possit intelligere, cum non Sint ei praeStophantaSmata ad quae convertatur.-Et ideo ad hanc dissicultatem tollendam considerandum est quod cum nihil operetur nisi inquantum eSt actu 2 , modii operandi uniuscujUSque rei Sequitur m dum essendi ipsius. Habet autem anima alium modum eSSendi, cum Unitur corpori, et cum fuerit a corpore Separata, manente tamen eadem anin se natura non ita quod Uniri corpori Sit ei accidentale, Sed per rationem suae naturae corpori Unitur SicUt nec levis natura mutatur, cum est in logo proprio, quod eSt ei naturale, et cum mi extra proprium locum, quodeSt ei praeter naturam. Animae igitur Secundum istum modum eSSendi quo corpori S unita, competit modus intefligendi per converSionem ad phantaSmata corporum, qUae in corporei organis 3 sunt. Cum autem uerit a corpore Separata, competit ei modus intelligendi per conversionem ad ea quae sunt intelligibilia Simpliciter, sicut et aliis substantiis a corpore Separatis Unde modus intelligendi per conversionem ad phantaSmata Si animae naturalis, Sicut et corpori uniri; sed esse separatam a Corpore Stpraeter rationem Suae naturae; et similiter intelligere sine converSione ad phantaSmata eSt ei praeter naturam 4). Et ideo ad hoc unitur corpori ut sic operetur Sectandum naturam suam. Sed hoc rursus habet dubitationem.
Advortendum est quod . homas brevitai studens omisit opinionem mediam quae est Avicennae, quia eam Superius reprobaverat, et quia quoad propositum inciden redit eum Platono quo ni stan apud utrumque uni animae ad corpus non est propter melius. Sed anima ex seipsa habilis est ut a substantiis immaterialibus per Iectionem suam suscipiat.
Duuoad physicam saltem operationem de qua modo agitur alioqui et finis antequam sit existens e tu operatur; sed moraliter tantuna vel intentionaliter, quasi ad operandum i
5 io est juxta peripateticos, in ea sed siva parte cerebri ubi vis imaginativa residet per quam ipsa formantur. 4 In aliis locis scilicet infra quaest. XVIII. art. 5. et Coni gent. lib. IV cap. 79 dicit S. I ω mas illud esse eontra naturam quod non improbabiliter a quibusdam explicatur ut idem valeat quod proeιer nasuram.
223쪽
Cho enim res semper Ordinetur ad id quod melius est est autem melior mouis intelligendi per conversionem ad intelligibilia Simpliciter quam percon ersionem ad phantasmata), debuit sic a Deo institui animae natura, ut modis intelligendi nobilior ei esset naturalis, et non indigeret corpori proplar hoc uniri. Con Siderandum Si igitur quod etsi intelligere per conversimem ad superiora sit Simpliciter nobiliu quam intelligere per Con- Versioasem ad phantasmata tamen ille modus intelligendi, prout eratio sibilis mimae, erat impersection Quod Sic patet. In omnibus enim SubStantiis intillectualibus invenitur virtus intellectiva per influentiam divini luminis quod quidem in primo principio eSt unum et Simplex ; et quanto magis creaturae intellectuales distant a primo principio, tanto magis dividitur illa lumen et diversificatur; sicut accidit in linei a centro egredientibus. Et inde est quod Deus per unam Suam eSSentiam omnia intelligit. Superiores autem intellectualium SubStantiarum etsi per plures formas intelligant, tamen intelligunt per pauciores, et magi UniVerSaleS, et Vir-tUOSiores Ed comprehenSionem rerum, propter emcaciam virtutis intellectivae quae est in eis. In inserioribus autem sunt formae plureS, et minus UniVersales, et minus emcace ad comprehenSionem rerum, inquantum deficiunt a virtute intellectiva superiorum. Si ergo inseriores substantiae haberent formas in illa universalitate in qua habent SuperioreS, quia non Sunt tantae essicaciae in intelligendo, non acciperent per eas perlaetam cognitionem de rebus, Sed in quadam communitate et confusione. Quod
aliqualiter apparet in hominibus. Nam qui sunt debilioris intellectus, per
Universale conceptione magis intelligentium non accipiunt persectam cognitionem, nisi eis Singula in speciali eXplicentur ManifeStum est autem inter substantias intellectuales Secundum naturae ordinem insma esse animas humanaS. Haec autem persectio universi exigebat ut diversi gradus in rebus essent. Si igitur animae humanae sic essent institutae a Deo ut intelligerent per modum qui competit substantiis Separatis, non haberent cognitionem persectam, Sed consuSam in communi. Ad hoc ergo quodie sectam et propriam cognitionem de rebus habere OSSent, Sic naturaliter Sunt institutae, ut corporibus uniantur, et sic ab ipsis rebus sensibilibus propriam de eis cognitionem accipiant, sicut homine rudes ad scientiam induci non possunt nisi per sensibilia exempla Sic ergo patet quod propter melius animae est ut corpori uniatur, et intelligat per converSionem ad phantaSmata et tamen eSSe potest Separata, et alium modum intelligendi
Ad primum ergo dicendum, quod si diligenter verba Philosophi discutiantur, Philosophus hoc dixit ex quadam suppositione prius facta lib.
eod. text. 12), Scilicet quod intelligere sit quidam motus conjuncti, sicut et sentire. Nondum enim differentiam ostenderat inter intellectum et Sensum.
Vel potest dici quod loquitur de illo modo intelligendi qui Si per conve
sionem ad phantaSmata. De quo etiam procedit secunda ratio.
Ad tertium dicendum, quod anima separata non intelligit per species
innataS, nec per Specie qUa tune abstrahit, nec Solum per Specie Conservata st), Ut Objectio probat; sed per species ex influentia divini luminis
participataS, quarum anima fit particeps, sicut et aliae Substantiae Separatae, quamVi inferiori modo Unde tam cito cessante converSione ad Or-
u Hic nempe acquisitas, quod inpossibile experies sunt cognitionis , cumque muli ibi est eum pueri nullas hie species aequisiverint, cognoscantur quae in hoc mundo nos nesci- nec tamen ipsorum quando sunt defuncti animae mus.
224쪽
pus ad Superiora conVertitUr 1 . Nec tamen propter no cogniti veli tentia non est naturalis 2 quia Deus est auctor non solum infitentiae gratuiti luminis sed etiam natUralis.
AIETICULUS II. - LTRUM ANIMA SEPARATA INTELLIGAT SUBSTANTIUS
De his etiam pari. III, quaest. I art. ad 2 et De anima art. Π eo . sin et ad 30 et ar ad VI.
Ad secundum Si proceditur. 1. Videtur quod anima Separata not intelligat Substantias SeparataS. Persectior enim est anima corpori conjuncta quam a corpore Separata cum anima Sit natUraliter par humanae naturae. Quaelibet autem par persectior Si in Su toto. Sed an Tna conjuncta corpori non intelligit SVbstantia Separatas ut supra limitum eSt quaeSt. xxxv III, art. 1 . Ergo Ulto minit cum fuerit a corpore separata. 2. Praeterea, Omne God cognOScitur, Vel cognoScitur per satiraeSeutiam, vel per Suam Speciem 4 . Sed SUBStantiae Separatae non possunt cognosci ab anima per Suam praesentiam, quia nihil illabitur animae nisi solus MUS; neque etiam per aliqUa Specie qua anima ab angelo a trahere poSSil, quia angelu Simplicior eSi quam anima. Ergo nullo modo anima Separata potest cognoSeere SubStantia SeparataS. 3. Praeterea, quidam philoSOphi OSUerunt in cognitione Separatarum substantiarum consiStere ultimam hominis felicitatem. Si ergo anima S parata poteS intelligere UbStantia SeparataS, ex Sola sua Separatione consequitur elicitatem; quod Stri Onvenien S. Sed contra mi quod animae Separatae cognoScunt alia anima SeparataS, sicut dives in inferno positu vidit Lagarum et Abraham Lue xvi . Vident ergo et daemone et angelo animae Separatae.
CONCLUSIO. - Cum anima separata seipsam per Seipsam intelligat, alia Vero incorporea per modum Sude SubStantiae, qui est utra modum sutalantiae angeIicae, sed est consormis modo aliarum animarum Separatarum sideo de aliis animabus Separatis perfectam cognitionem habet de angelis autem imperfectam.
Respondeo dicendum quod, sicut Augustinu dicit De Trinit. lib. IX, cap.
3 D men nOStra cognitionem rerum incorporearum per SeipSam accipit, . id est, cognoScendo Setinam, Sicut Supra dictum oet quaeSt. LXXXVIII art.
1 ad 1). Per hoc ergo quod anima Separata cognoscit SeipSam, accipere pOSSUmu qualiter cognOScit alia re Separat . Dictum eSi autem art. praeo. quod quamdiu anima corpori est unita intelligit convertendo se ad phantaSmata. Et ideo nec seipsam potest intelligere, nisi inquantum tactu intelligens per Speciem a phantasmatibu abstractam Sic enim perae tum suum intelligit Seipsam, ut supra dictum eSi quaeS LXXXVII, art. 1). Sed cum suerit a corpore Separata, intelliget non convertendo Se ad phantasmata, Sed ad ea quae sunt Secundum se intelligibilia inde Seipsam per seipsam intelliget. Si autem commune omni UbStan Liae Separatae quod intelligat id quod est supra se, et id quod est infra Se per modum Suae Substantiae. Sic enim intelligitur aliquid secundum quod mi in intelligente; est autem aliquid in alter per modum ejus in quo eSt. Odu autem SuhS
3 Ita Rom. edit eum Patavinis Nicolaici de
quum eiι eessat conversio ad Orpus, adauperiora onDertitur. 2 Modus ille nihilonianus est naturalis. Nam, ut ait ipse D. Thomas, non 'st Daturale animae ut per species influxas intelligat cum est corpori unita, sed solum postquam est separata uuaest. Disput de anima quaest XV ad 45 ., Docet in hoe articulo D. Thomas animain separatam habere vi aliis aut in abus per ietam cognitionem naturalem, de angelis vero imperinlaetam et descientem. Id est vel per substantialem sui conjunctionem cum intellectu secundum esse intelligibile. sicut fit in beatis vel per accidentalem tantum similitudinem ex objecto abstractam et immis sana in inteluctum, ut substantiam rei quantumcumque absentem intelligat.
225쪽
0 EST. LXXXIX, ART. II ET III. 147
tanti animae separatae QSt infra modum UbStantiae angelicae Sed est Consormii modo aliarum animarum Separatarum 1 ; et ideo de aliis animabus Separatis persectam cognitionem habet, de angeli autem imperfectam et deficie tem loquendo de cognitione naturali animae Separatae. De cognitione autem gloriae est alia ratio
Ad primum ergo dicendum, quod anima Separata Si quidem impersectior, si onsideretur natura corporiS; Sed tamen quodammodo est liberior ad inteligendum, inqua itum per gravedinem et occupationem corporis a puritate intelligentiae impeditur. Ad secendum dicendum, quod anima Separata intelligit angelos per similitudines divinitus impressas quae tamen deliciunt a Persecta repraesentatione eorum propter hoc quod animae natura Si inferior quam angeli. Ad tertium dicendum, quod in cognitione UbStantiarum SeparatarumqUal Umcumque non consistit ultima hominis felicitas, sed solius Dei 2 , qui non potest videri nisi per gratiam. In cognitione Vero aliartim SubStantiarum separatarum est magna felicitas, etSi non Ultima, Si tamen persecte intelligantur. Sed anima separata naturali cognitione non perfecte eas intelligit, ut dictum est in cor9. Rrt.).
ARTICULUS III. - ΠTRΠ ANIMA EPARATA OMNIA NATURALIA COGNOSCAT M.
De his etiam De anima art. o orp.ran et ad 49, et art. 8, et ari 2 eor an.
Ad tertium sic proceditur. 1. Videtur quod anima Separata Omnia naturalia cognoscat. In substantiis enim Separati Sunt ratione Omnium rerum naturalium. Sed animae Separatae cognoscunt SubStantia SeparataS. Ergo cognOSeunt Omnia naturalia.
2. Praeterea, qui intelligit magis intelligibile, multo magis potest intelligere minus intelligibile. Sed anima separata intelligit SubStantia SeparataS, quae Sunt maxima intelligibilium μ). Ergo multo magi potest intelligere omnia naturalia, quae sunt intelligibilia minus. 3. Sed contra, in daemonibus magis viget naturalis cognitio quam in
anima Separata. Sed daemones non omnia natUralia cognoScunt, Sed multa addiscunt per longi temporis experientiam, ut Isidoria dicit De Sum bon. lib. I, cap. 12, 3 17 . Ergo neque animae Sepaeratae omnia naturalia cognoScunt.
4. Praeterea, Si anima statim cum est Separata Omnia natUralia cognosceret, frustra homines studerent ad rerum scientiam capeSSendam. Hoc autem Si inconveniens. Non ergo anima Separata omnia nat alia cognoScit. CONCLUSIO. Animae separalae de omnibus naturalibus cognitionem habent non
certam et propriam, sed communem et confusam.
Respondeo dicendum quod, sicut supra dictum est sart livi quaeSt ad 3), anima Separata intelligit per species quas recipit ex insueritia divini luminiS, sicut et angeli. Sed tamen quia natura animae est infra naturam angeli, cui iste modus cognoscendi est naturalis b); anima Separata per hujusmodi Species non aecipit perfectam rerum cognitionem, Sed quasi in communi et confusam Sicut igitur se habent angeli ad persectam cogni-
l Ita eod. Alean. edit. Om. et latav. Onsusa nimirum motitia, sed non omnia in 698 Cod Camer . . et ex eo theologi Lovis et particulari certo ei distincte nota habere. Duaceni, Nicolai et edit Patav. 46lT: Separa i4 Ita eod. et edit cit. l. et Nicolaicitarum substantiarum maxime intelligibiles. 2 Ita cod. Alcan. et edit Bom. Al. in solius 5 Quia cum sit corporis prorsus eapers et B ον Dei. pore alienus non potest accipere species ab objectis 5ὶ radit S. Doctor animam separatam in per sensus, ut anima quando orsori unita eSt. universali quidem omnia naturalia cogn0Scere.
226쪽
M QIJ EST. LXXXIX, M. III ET IV.
tionem rerum naturalium per Ujusmodi species, ita animae Separacae ad imperfectam et confusam Angeli autem per hujusmodi Species cognoSeunt cognitione perseeta omnia naturalia; quia omnia quae Deus fecit in propriis naturis fecit in intelligentia angeliea, ut dicit Augustinus Super fen ad
liti lib. ii cap. 8). Unde et animae Separatae de omnibus naturalibus cognitionem habent non certam et propriam sed comm Unem et Conm Sam. Adirinium ergo dicendum, quod nec ipse angelia per Suam substantiam cogno Scit Omnia naturalia, Sed per Specie qUaSdam, ut Supra didium est quaeSt. xxxv ut art. 1). Et ideo non propter hoc Sequitur quod anima cognoScat Omnia naturalia quia cognOSCit Substantiam separatam. Ad secundum dicendum quod Sicut anima Separata non perfecte intelligit substantias separatas, ita nec omnia naturalia persecte cognoscit, Edsub quadam confusione, Ut dictiam Si in cor9. Rrt.). Ad tertium dicendum quod ISidoria loquitur de cognitione suturorum, quae nec angeli, nee daemoneS, nee animae Separatae cognoscunt, nisi vel in suis causis, Vel per revelationem diVinam. NOS autem loquimur de cognitione naturali.
Ad quartum dicendum, quod cogniti quae acquiritur hie per Studium est propria et perfecta alia autem Si consuSa. Unde non equitur quod studium addiscendi Sit frustra.
ARTICULUS IU.-LTRUM ANIMA SEPARATA C0GNOSCAT SINGULARIA 1).
De his etiam Sent. IF dist. 50 quaest V art. 3, et De Verit quaest. XIX, art. 2, et De anima, art. 5et 20.
Ad quartum sic proceditur. 1. Videtur qUOd anima Separata non cognoscat singularia. Nulla enim potentia cognoSCitiVa remanet in anima Separata, nisi intellectus, Ut e SUpra dicti patet quaeSt. LXXVII, art. 8 . Sed intellectus non est cognoscitiuu SingulariUm Ut Supra habitum est quaest. LXXXVI, art. 1 . Ergo anima Separata Singularia non cognoscit. 2. Praeterea, magis eSt determinata cognitio qua cognoseitur aliquid in Singulari, quam illa qua cognoScitur aliquid in Universali. Sed anima separata 2 non habet aliquam determinatam cognitionem de Speciebus rerum naturalium Multo igitur minus cognoscit Singularia. 3. Prpeterea, Si cognoScit Singillaria, et non per SenSUm, pari ratione omnia singularia cognoscit. Sed non cognoScit omnia Singularia. Ergo nulla
Ssed contra est quod dives in inferno poSi tu dixit Habeo quinque fra tres 3 , ut habetUr LUe. XVI, 28).
CONCLUSIO. - Anima separata cognoscit quaedam Singularia, Sed non omnia, verum ea tantum ad quae determinatur, vel per praecedentem cognitionem, vel aliquam asseclionem, vel naturalem habitudinem, vel divinam ordinationem.
Respondeo dicendum quod animae Separatae aliquu in laria cognos-CUnt, Sed non omnia, etiam quae sunt praeSentia. Ad c USeVidentiam considerandum est quod duplex est modus intelligendi unu per abstracti nem a PhantaSmatibus; et Secundum istum modum Singularia per intellectum cognoSci non OSSunt directe, sed indirecte, Sicut Supra dictum est quaeSt. LXXXVI, art. 1). Mius modus intelligendi est per influentiam specie-
l Sin stularia, seu sensibilia de his enim admodum sentire identur Iren. Cont haeres. eSi quaestio lib. u. cap. 62 , Clemens Alexandrinus Paedagog. 2 sic vel simpliciter ac praecise eonside lib. I, cap. 304, ertuli. De mima lib. VIIJ, rata, eum alioquin si beata sit, hane notitiam Chrysostomus hom V in epist. I ad Cor. , -- habeat, ut dictum est quaest. H. art. 8 ad 4 . bros in cap. 36 Luc. Augustinus l)e Gen. ad 5 Observandum est id quod do divite pu lit t. lib. VlII, cap. 5 et Cont FauStum, lib. XXXIII. lanie et Lazaro ibi narratur non esse nudam a cap. 5 et Greg0r. in Vang. Om. XL , et post ab Ulain, sed veram rei gestae historiam, quem- eo S. 1hOmaS.
227쪽
rum a Deo Det per istum modum intellectu potest Singularia cognoscere 1). Sicut enim ipse Deus per Suam eSSentiam, inquantum eS CaUS Uni Vel Salium, et individualium principiorum, cognOScit Omnia, et uni VerSalia, et Singularia, ut Supra dictum eSi quaeSt. XIV, art. 2), ita SubStantiae Separatae per Species, quae Sunt quaedam participatae Similitudines illius divinae os- Sentiae, OSSunt Singularia cognOScere. In hoc tamen est disserentia inter angelos et anima SeparataS, quia angeli per hujuSmodi species habent persectam et propriam cognitionem de rebUS animae ero Separatae, confusam. Unde angeli propter emcaciam Sui intellectuS, per hujusmodi Specie non solum natura rerum in Speciali cognoScere OSSunt, Sed etiam singularia sub speciebus contenta animae ero Separatae non OSSUnt Ognoscere per hujuSmodi Species niSi solum Singularia illa ad quae quodammodo determinantur vel per praeeedentem cognitionem, Vel per aliquam assectionem, vel per naturalem habitudinem, vel per divinam ordinationem; quia omne quod recipitur in aliquo recipitur in eo per modum recipienti S. Ad primum ergo dicendum, quod intellectu per iam abStractionis non est cognoscitivus Singularium 2). Sic autem anima Separata non intelligit ea, sed Sicut dictum eSt in Orp. art.).
Ad secundum dicendum, quod ad illarum rerum species vel individua cognitio animae Separatae determinatur, ad quae anima Separata habet aliquam determinatam habitudinem Sicut dictum eSt in corp. . Ad tertium dicendum, quod anima Separata non se habet aequaliter ad omnia singularia, Sed ad quaedam habet aliquam habitudinem quam non habet ad alia. Et ideo non est aequali ratio Ut omnia Singularia cognos- eat 3 .
ARTICULUS V. AETRLII HABITUS SCIENTIAE HIC ACQUISIT E REMANEAT IN ANIMA
De his etiam 4 2, quaest. LXVII. ari 2 ei Sent m dist. l5, quaest. II art. . et IV. dist. 50 quaest. II, art. 2, o Coni gerat. lib. II eas. 79 sin et quodi ut, quaeSt. VI, art. , et quoia XII, art. 5 et 45.
Ad quintum si proceditur. 1. Videtur quod habitus scientiae hic aequusitae non remaneat in anima Separata. Dicit enim Apostolus I. Cor. xiii 8): Scientia destruetur. 2. Praeterea, quidam minus boni in hoc mundo scientia pollent, aliis magis bonis carentibus Scientia. Si ergo habitus scientiae permaneret etiam post mortem in anima, Sequeretur quod aliqui minus boni etiam in futuro statu essent potiores aliquibu magis bonis quod videtur inconveniens. 3. Praeterea, animae Separatae habebunt Scientiam per influentiam divini luminis. Si igitur scientia hic acquiSita in anima Separata remaneat, Sequetur quod duae erunt formae uniUS Speciei in eodem Subjecto, quod est im-p0SSibile. 4. Praeterea, Philosophus dicit in lib. Praeditam. in praedicam qualitatis), quod ii habitus est qualitas dissicile mobilis is Sed ab aegritudine vel ab aliquo hujusmodi quandoque corrumpitur Scientia. Sed nulla est ita fortis
immutatio in hac Vita, sicut immutatio quae Si per mortem. Ergo videtur qu0d habitu Scientiae per mortem CorrUmpatUr. Sed contra est quod Hieronymus dicit in Epist ad Paulinum D Discamus in terris, quorum cientia nobis perSeVeret in caelo.
Non solun indirecte , sed directe ut ex ad uem ostendas recte dictum Sap. Vi Clara est junctis concludere fas est quae nunquam mareesei sapientia. dem 2 Nisi indirecte et per quamdam reflexionem enim juvicium est de aequisita scientia et de id Hinc etiam beati plura vel pauciora vident sapientia quoad hoc, id est, quoad in anima se- pro diversa conditione sui status. Parat remEnere. 4 Ex hoc articulo habes quom0d per ratis-
228쪽
CONCLUSIO. - Habitus scientiae hic acquisitae Secundum quod est in intilleclu,
remanet tu anima Separata nec enim per accidenS, nec per Se corrumpi potest.
Respondeo dicendum quod quidam poSuerunt habitum scientiae non esse in ipso intellectu, Sed in viribus Sensitivis scilicet imaginativa cogitativa et memorativa; et quod Species intelligibiles non conservantur in intellectu possibili. Et Si haec opinio Vera Set, Sequeretur quod deStruet eorPore, totaliter habitus scientis hic acquisita destrueretur. Sed quia Seientia retin intellectu qui est locus specierum, Ut dicitur De anima lib. III, teXt 6 , oportet quod habitus scientiae hic aequisitae partim sit in praedictis viribus sensitivis et partim in ipso intellectu. Et hoc potest considerari ex ipsis actibus ex quibus habitus scientiae aequiritur. Nam re habitus sunt Similes actibus ex quibus acquiruntur. M Ut dicitur Ethie. lib. , cap. 1). etUS autem intellectus ex quibus in praesenti vita scientia aequiritur, Sunt per conversiolae intellectus ad phantasmata, quae sunt in praedictis viribus Sensitivis. Unde per tales actus et ipsi intellectui possibili aequiritur sa- ita quaedam ad considerandum per Speetes susceptas et in praedictis inserioribus viribus acquiritur quaedam habilitas, ut faciliu per OnVersionem ad ipsas intellectus possit intelligibilia speculari. Sed sicut actus intellectus principaliter quidem et formaliter est in ipso intellectu mat rialiter autem et dispositive in inferioribus viribus ita etiam dicendum est de habitu. Quantum ergo ad id quod aliquis praesentis scientia habet in inferioribus viribus, non remanebit in anima Separata; sed quantum ad id quod habet in ipso intellectu nec se mi Ut remaneat. Quia, ut dicitur lib. De longitudine et brevitate Vitae, cap. 2), duDliciter corrumpitur aliqua
forma : Uno modo per Se quando Corrumpitur a SUO Ontrario, ut calidum
a frigido alio modo per accidens, scilicet per Corruptionem Subjecti Manifestum est autem quod per corruptionem subjecti Scientiauetis est in intellectu humano, corrumpi non potest cum intellectus sit incorruptibilis ut supra ostensum est quaeSt. LxxIx art. 2 ad ri. Similiter etiam nec per Contrarium corrumpi possunt species intelligibile quae Sunt in intellectu possibili quia intentioni intelligibilium nihil est contrarium, et praecipue quantum ad Simplicem intelligentiam, qua intelligitur quod quid est. Sed quantum ad operationem qua intellectus componit et dividit vel etiam
ratiocinatur. Sic invenitur contrarietas in intellectu, Secundum quod salsum in propositione vel in argumentatione est contrarium ero. Et hoc modo interdum scientia corrumpitur per contrarium, dum Scilicet aliquis per salsam argumentationem abducitur a scientia veritatis. Et ideo Philosophus in libro praedicto loco cit. ponit duos modo quibuS Scientia per Se Corrumpitur Scilicet per obliVionem e parte memorativae, et per deceptionem ex parte argumentationis salsae. Sed hoc non habet locum in anima separata. Unde dicendum est quod habitus scientiae secundum quod est in intellectu, manet in anima separata D.
Ad primum ergo dicendum quod Apostolus non loquitur ibi de scientia
quantum ad habitum, sed quantum ad cognitionis actum. Unde ad hujus probationem inducit Nuri cognosco eae parte 2 . Ad secundum dicendum, quod sicut Secundiam Staturam corpori aliquis minus bonus erit major aliquo magis bono ita nihil prohibet aliquem miniis honum habere aliquem scientis habitum in futuro, quem nod
F x his patet quod non erit inutile elen quam hic de Deo imperseetam habemus ex contiam hic aeqiiiqivi Ke templatione rerum sera bilium , siquidem illa 2 Scientia quae destruetur est illa scienti cum visione divina simul esse non Potest.
229쪽
IJ EST. I XXXIX, ART. V ET VI. 151 habet aliquis magis bonus. Sed tamen hoc quaSi nulliu momenti est in
comparatione ad alia praerogati Va quas meliore habebunt. Ad tertium dicendum, quod utraque Scientia non eSt unius rationis. Unde nullum inconvenien SeqUitur. Ad quartum dicendum, quod ratio illa Procedit de corruptione scientiae quantiun ad id quod est ex parte SeriSitiVarum Virium.
De his etiam 4 2, quaest. LX II. art. 2, et Sent. III, di St. . quaest. II art. 4 cory sin et IV. dist. 50,
Ad Sextum sic proceditur. I. Videtur quod etia Selentiae hic acquisitae non maneat in anima Separata. Dicit enim PhilOSophUS De anima, lib. i, teXt. 66 . quod re corrupto corpore, anima neqUe reminiScitur, neque amat. Sed conSiderare ea quae priu novit, Si reminiSei. Ergo anima Separata non poteSi habere actum Scientiae quam hie acquisivit. 2. Praeterea specie intelligibiles non erunt potentiores in anima separata, quam Sint in anima corpori unita. Sed per Specie intelligibiles non poSSumus modo intelligere, nisi conVertendo no Super phantaSmata, Sicut Supra habitum est quaeSt. xxxiv art. 7). Ergo nec anima Separata hoc poterit; et ita nullo modo per species intelligibiles hie aequiSitas anima separata intelligere poterit. 3. Praeterea, Philosophus dicit Ethic. lib. , cap. 1), quod re habitus Similes actus reddunt actibus per quos aequiruntur 2). v Sed habitus selen se hic aequiritur per actus intelleetu conVertenti Se Upra hantasmata. Ergo non poteSt alio aetUS reddere. Sed tale actus non competunt animae separatae. Ergo anima Separata non habebit aliquem actum scientis hie aequisitae. Sed contra est quod Luc. xvi 25 dicitur ad divitem in inferno positum :Recordare quia recepisti bona in vita tua.
CONCLUSIO. - Cum species intelligibiles maneant in an a Separata, Status autem animae separatae non sit idem sicut modo est dicendus quidem est manere in anima separata actu scientiae hic aequisitae, sed non Secundum eumdem modum.
Respondeo dicendum quod in actu eSi duo considerare Milicet speciem actus, et modum pSius. Et Specie quidem actu conSideratur ex Objecto, in quod aetus cognoscitius virtutis dirigitur per Speciem, quae est objecti Similitudo, Sed modus actus pensatur ex virtute agentiS; Sicut quod aliqui videat lapidem, contingit ex specie lapidis, quae est in oculo; sed quod acute ideat, contingit ex virtute Visiva culi. Cum igitur species intelligibiles maneant in anima Separata, Sicut dictiam S sart. Praee ), Status autem animae Separatae non Sit idem Sicut modo est; Sequitur quod secundum species intelligibiles hic aequisitas anima separata intelligere possit quae prius intellexit non tamen eodem modo, Scilicet per conVersionem ad phantaSmata, Sed per modum conVenientem nimae Separatae. Et ita manet quidem in anima separata actus Scientiae hic acquisitae, Sed
Ad primum ergo dicendum, quod Philosophus loquitur de reminiscentia secundum quod memoria pertinet ad partem SenSitiVam, non autem Secundum quod memoria est quodammodo in intellectu, ut dictum ests deSt. LXXIX, art. 6). Ad secundum dicendum, quod diversus modus intelligendi non pro
4 Iuxta S. Thomam in aninia separata manet 2 2Equivalenter, quamvis non sub his verbisuctus scientiae acquisitae , sed non eodem modo. eXPreMe.
230쪽
152 L EST. LXXXIX. ART. VI ET VII. venit ex diversitate specierum, Sed e diVera Statu animae intelligentis. Ad tertium dicendum quod actu per quo acquiritur habitus, sunt similes actibus quos habitu caUSant, Uantum ad Speciem aetUS non autem quantum ad modum agendi. Nam operari jUSta, Sed non juste id est delectabiliter, causat habitum UStitiae politicae, per quem delectabiliter
operamuP. ARTICULUS VII. - UTRUM DISTANTIA SOCALIS IMPEDIAT COGNITIONEM ANIMAE
De his etiam Sent. Iv, dist. 50 quaest. I. art. 4 et De anima, art. 20 ad 3 et .
Ad soptimum sic proceditur. 1. Videtur quod distantia localis impediat cognitionem animae Separatae. Dicit enim AuguStinus in libro De cura pro mort agenda, cap. 13 , quod si animae mortuorum ibi Sunt ubi ea quae hic sunt, Scire non poSSunt. M Sciunt autem ea quae apud eos aguntur. Ergo distantia localis impedit cognitionem animae Separatae. 2. Praeterea, Augustinus dicit De diVinatione daemonum, cap. 4 et 5), quod daemones propter celeritatem motu aliqua nobis ignota denuntiant , Sed agilitas motus ad hoc nihil faceret, si distantia localis cognitionem daemonum non impediret Multo igitur magis distantia localis impedit cognitionem animae Separatae, quae eSt inferior Secundum naturam, quam daemon. 3. Praeterea, sicut distat aliquid Secundum locum, ita Secundum tempus. Sed distantia temporis impedit cognitionem animae Separatae non enim cognoscit futura. Ergo videtur quod etiam distantia Secundum locum animae Separatae cognitionem impediat. Sed contra est quod dicitur Luc. VI, 23). quod dives, cum esset in tormentis, elevans oculos uos, vidit Abraham a longe. Ergo distantia localis non impedit animae Separatae cognitionem.
CONCLUSIO. - Cum anima separata intelligat singularia per influxum specierum ex divino lumine, quod aequaliter se habet ad propinquum et distans sit, ut distantia localis nullo modo impediat animae separatae cognitionem.
Respondeo dicendum quod quidam poSuerunt quod anima Separata e gnosceret singularia abStrahendo a SenSibilibuS. Quod Si esset verum, posset dici quod distantia localis impediret animae Separatae cognitionem. Requireretur enim quod vel sensibilia agerent in animam Separatam, vel anima separata in Sensibilia; et quantum ad Utrumque requireretur distantia determinata. Sed praedicta positio est impoSSibilis; quia abstractio specierum a sensibilibus sit mediantibu SenSibus, et aliis potentiis sensitiviS, quae in anima separata actu non manent 2). Intelligit autem anima Separata singularia per insu Xum specierum ex divino lumine; quod quidem lumen aequaliter se habet ad propinquum et diStans. Unde distantia localis nullo modo impedit animae separatae cognitionem. Ad primum ergo dicendum, quod Augustinus non dicit quod propter hoc quod ibi Sunt animae mortuorum, ea quae hic fiunt, Videre non possunt, ut Ocalis distantia hujus ignorantiae causa eSSe credatur Sed hoc potest propter aliquid aliud contingere, ut infra dicetur art. Seq. . Ad secundum dicendum, quod Augustinus ibi loquitur Secundum opi-ili x hoe articulo habes quomodo per ratio nent laetu , sicut jam supra quaesi. LXXVII nem ostendas recte dictum a Scripturis, quod art. I ex professo dictum est et probatum: distantia localis non impedit eognitionem animae quamvis radicaliter tanquam in irincipio suo separatae per hoc quod dicitur Luc. XVIJ. remanere dicantur. 2 Vel transposita constructione, non a