장음표시 사용
301쪽
QUEST. I, ART. I. 219 opinando quod patet ex ipso modo loquendi, cum dicit u Videtur quod
Ad tertium dicendum, quod ratio Sta non est essicaX; quamVi per eam Anselmus motu fuiSSe videatur, ut ex ejus verbis apparet stoe in arg. 2cit.). Non enim sic per peccatum primi parenti dia posteri necessitatem peccandi incurrunt, ut ad juStitiam redire non possint quod est tantum in damnatis. Unde nec ita neceSSitatem non peccandi transmisiSSet ad POSterOS, quod omnino peccare non poSSent; qUOd est tantum in beatis. Ad quartum dicendum, quod non St Simile de homine et angelo. Nam homo habet liberum arbitrium vertibile et ante electionem, et post non nutem angelus Sicut Supra dictum Si quaeSt. XIV, art. πι, cum de angelis ageretur.
DE CONDITI0NE PR0LIS GENERANDAE QUANTUM AD SCIENTIAM, IN DUOS
1RTICULOS DIVISA. Deinde considerandum est de conditi me proli generandae quantum ad Scientiam; et circa hoc quaeruntur duo Q Utrum pueri nascerentur in Scientia persecti. 2 Uirum statim post nativitatem habuissent perfectum usum rationis. ARTICULUS I. UTRUM IN STATU INN0CENTIAE PUERI NATI FUISSENT IN SCIENTIA
PERFECTI.De his etiam Sent. II, dist. 20, quaest. II art. 4 ad 5 et ari 2 per totum, et De verit quaest. XIX.
Ad primum sic proceditur. 1. Videtur quod in Statu innocentiae pueri nati fuissent in solentia persecti Qualis enim fuit Adam, tales filios genu rasset. Sed Adam fuit in Scientia persectuS, Ut Supra dictum Si quaest. xciv art. 3). Ergo filii naScerentur ab eo in Scientia persecti. 2. Praeterea, ignorantia X peccato causatur, ut Beda dicit Super illud Rom. Propter quod inearcuSabilis es). Sed ignorantia est privatio Scientiae. Ergo ante peccatum pueri mox nati omnem cientiam ha
3. Praeterea, pueri mo nati justitiam habuiSSent. Sed ad justitiamu quiritur scientia, quae dirigit in agendiS. Ergo Scientiam habuissent.
Sed confra est, quod anima nostra per natiaram S u Sicut tabula rasa, in qua nihil est Scriptum M Ut dicitur De anima, lib. m text. 14 . Sed eadem animae natura St Od quae tune fuiSSet. Ergo animae puerorum in principio Scientia CariatSSent.
CONCLUSIO. - Naturale homini est ut scientiam per sensus acquirat: pueri igitur in statu innocentiae nati, non fuissent in Scientia perfecti, licet eam progressu temporis facile acquiSivissent.
Respondeo dicendum quod Sicut Supra dictum Si quaeSt. cIx art. 1)de iis quae Sunt Supra naturam, Soli auctoritati creditur. Unde ubi auctoritas desidit 1 , sequi debemu naturae conditionem. Si autem naturale homini ut scientiam per Sensu aeqUirat, Sicut Supra die tum Si quaest. LV art. 2 et waeSt. LXXXlV, art. 6); et ideo anima nitur corpori, quia indiget eo ad Suam propriam operationem quod non esset, Si Statim a principio scientiam haberet non acquisitam per SenSitivas virtutes. Et ideo dicendum est, quod pueri in Statu innocentiae non nascerentur persecti in Scientia, Sed eam in proceSS temporis absque dissicultate acquisivissent inveniendo, vel addiScendo.
4 D. Ilioniae sententias repugnant neque . Scripturae, neque . Patres ac proinde uiuino libera est.
302쪽
Ad primum ergo dicendUm Dod esse persectum in scientia suit individuale accidens primi parentis inquantum Scilicet ipse instituebatur uapater et instructor totiu humani generis; et ideo quantii ad hoc non generasset filios Similos Sibi, Sed Solum quantum ad accidentia naturalia, vel gratuita totiUS naturae. Ad secundum dicendum quod ignorantia Si priVatio scientiae, quae debet haberi pro tempore illo quod in pueri mo natis non fuisset. Hiluissent enim Scientiam quae ei competebat Secundum tempus illud. Unde ignorantia in eis non suiSSet, Sed neScientia respectu aliquorum; quam etiam Dionysius ponit in angeli Sanctis Coelestis hierarch. cap. 7
Ad tertium dicendum, quod pueri habuissent Suuneientem scientiam ad dirigendum eos in operibu justitiae, in quibus homines diriguntur per universalia principia juri si); quam multo plenitas tunc habuissent
quam nunc naturaliter habemUM; et Similiter aliorum universalium principiorUm.
ARTICULUS II. - TREM PUERI 0 NATI ABUISSENT PERFECTU US
RATIONIS. De his etiam Sent. II dist. 23, quaest. II, ari 2 eo . et De verit. erit. XVIII, Wt. 8.
Ad secundum sic proceditur. 1. Vide itur quod pueri in statu innocentiae mox nati habuissent persectum USUm rationis. Nunc enim pueri persectum usum rationis non habent propter hoc quod anima per corpia aggravatur. Hoc autem Unc non erat; quia Ut dicitur Sapient. I x, 15): Corpus quod corrumpitur aggravat animam. Ergo ante peCCarum et corruptionem a peccat S Secutam, pueri mo nati persectiam sum rationis habuissent. 2. Praeterea, quaedam alia animalia o nata habent naturalis indust laeusum sicut agnu Statim sugit lupum. Multo ergo magis homines in statu innocsentiae mox nati habiliSSent USU persectum rationis.
Sed contra est, quod natura procedit ab impersecto ad persectim in omnibus generalis. Ergo pueri non statim a principio habuissent perfectum Sum rationi S.
CONCLUSIO. - Pueri in si pili in nostentiae mox nati non habuissent perlaetum rationis usum sed ad opera meritia id0neum, ex nimia cerebri illorum humiditate.
Respondeo dicendum gubd Sicut ex supra dictis patet quae St. LXXXIV, ari. T), USus rationi dependet quodammodo ex usu Virium sensilivarum; unde ligat Sen Su, et impeditis inferioribus viribus Sensitivis, homo perfectum usum rationis non habet ut patet in dormi sentibus et phreneticis. Vires autem en SitiVae Sunt virtutes quaedam corporalium organorum Petideo, impediti earum organis, necesse est ubd earum actus impediantur, et per On Sequen rationis Sus. In pueris autem Si impedimentum harum virium propter nimiam humiditatem cerebri, et ideo in eis non est perfectu USUS rationis, Sicut nec aliorum membrorum. Et ideo pueri in statu innocentiae non habuissent persectum usum rationis, sicut habituri erant in persecta aetate. Habuissent tamen persectiorem qUlim nunc, qUautum ad ea quae ad eos pertinebant quantum ad Stalum illum, Sicut et deus membrorum Superi u est dictum quae St. XLIX, art. l . Ad primum ergo dicendum qu bd aggravati accidit ex c0rruptione eo
I Ita cod. Alcan cuni edit. Rom. theologi a m quibus cmines diristuntur, ut superaddidere naturatis sunt poste tua sed ea retinuerunt editiones quas ill-riores editiones. Iidem theologi sustulerunt ver mus, omnes.
303쪽
poris in hoc quod usus rationi impeditur quantum ad ea etiam quae e tinent ad hominem secundUm Dam UnqUe aetatem. Ad secundum dicendum, quod etiam alia animalia non habent itale sectum usum industriae naturalis Statim a principio, Sicut postea quod ex hoc patet, quod aves docent Olare pullo suos, et similia in aliis genoribus animalium inveniuntur. Et tamen in homine est speciale impedimentum propter abundantiam humiditati cerebri, ut supra dictum est quaeSt. cIX, art. 1).
DE LOCO 0MINIS QUI EST PARADISUS, IN QUATUOR ARTICULOS DIVISA. Deinde considerandum est de loco hominis qui est paradisus et circa hoc quaeruntur quatuor 1 Utrum paradiSus Sit locus corporeuS. - 2 Utrum sit conveniens locus habitalioni humanae. - 3 Ad quid homo in paradis positus suit. - 4 Utrum in paradiso debuit fieri. ARTICULUS I. - TRUM PARADISUS SIT LOCUS CORPOREUS 1).
De his etiam 2 2, quaest. LXXXIV, art. 5 ad 5, et Sent. I. dist. 47, quaest. III, art. 2, et Sent. lib. III, dist. 9, quaest. I art. 5, quaest. III ad 5.
Ad primum sic proceditur. 1. Videtur quod paradisus non sit locus co poreus. Dicit enim Beda Super illud II Cor. Im: Raptus est in paradisum , quod paradisus pertingit Sqlae ad lunarem circulum. Sed nullus locus terrenus talis esse poteSt; tum quia contra natUram terrae eSset quod tantum elevaretur tum etiam quia Sub globo lunari eSt regio ignis, qui terram consumeret. Non eSi ergo paradiSUS OCUS corporeus. 2. Praeterea, Scriptura commemorat quatuor numina in paradiso oriri, ut patot Genes. Π). Illa autem lumina quae ibi nominantur 2) alibi habent manifestas origines, Ut patet etiam per Philosophum Meteor. lib. I, duob. Ult. cap.). Ergo paradiSu non StHOCUS CorporeuS. 3. Praeterea, aliqui diligentissime inquisierunt omnia loca terrae habit Ditis, qui tamen nullam mentionem laciunt de loco paradisi. Ergo Iron videtur esse locUS CorporeUS. 4. Praeterea, in paradiso deScribitur lignum vitae esse. Sed lignum vitae est aliquid spirituale dicitur enim Prov. ui 18 de Sapientia, qu0d est lignum vitae his qui apprehendunt eam. Ergo et paradisus non est locus corporeus, Sed Spiritualis. 5. Praeterea, Si paradiSUS est om corporalis oportet quod et ligna paradisi sint corporalia. Sed hoc non Videtur, cum corporalia ligna Sint producta tertio die de plantatione autem lignorum paradisi legitur GeneS. N), post opera Sex dierum. Ergo paradiSUS non St locus corporeUS. Sed contra est, quod Augustinus dicit Super Genes ad liti lib. um in prine.): Ire Sunt de paradi S generales Sententiae Duna eorum qui tantummodo corporaliter paradisum intelligi volunt alia eorum qui spiritualiter tantum tertia eorum qui utroque modo paradisum accipiunt; quam mihi lateor placere sententiam.
CONCLUSIO. - Paradisus est locus in parte Orientis convenienter a Deo insti
Respondeo dicendum quod, sicut Augustinus dicit De civ. Dei lib. Xm,
J Fido ertum est paradisum esse locum cor arboribus angelos , pro snminibus virtutes se poreum Hieronymus Epist. LXXI inter alios testos intelligens, totainque paradisi continen- Origenis crrores hune ponit quod sic paradisum iam tropologica interpretatione subvertat. allegoriget ut historiae auferat veritatem pro 2 Nimirum Phison, Geon Τigris udhrates
304쪽
cap. 21, iniun.) α Quae commode dici possunt de intelligendo spiritualiter paradiSO, nemine prohibente dicantur dum tamen et illius historis sid
lissima veritas rerum geStarum narratione commendata credatur. v aenim quae de paradiS in Scriptura dicuntur, per modum narrationis historica proponuntur. In omnibUS autem quae Si Scriptura tradit, est profundamento tenenda Veritas historiae, et deSuper Spirituales expositiones labricandae. Est ergo paradisuS, UUISidoru dicit ElymOl. lib. XIV, cap. 3, in princ. I eus in Orientis partibus OnStitutuS, cujus Oeabulum X graeco in latinum vertitur, ortuS 1). M ConVenienter autem in parte orientali dicitur situs; quia credendum est quod in nobilissimo loco totius terrae Sit conStitutus. Cum autem Orien Sit dextera coeli, Ut patet per Philosophum De coelo, lib. II, tegi. 15 dextera autem Si nobilio quam siniStra conveniens fuit ut in Orientali parte paradiSus terrenus inStitueretur a Deo 2 . Ad primum ergo dicendum, quod Bedae Verbum non eSt Verum Si S Undum situm manifestum intelligatur PoteSt tamen Xponi, quod USque ad loeum lunaris globi ascendit, non Secundum situ eminentiam, Sed Secundum similitudinem, quia est ibi perpetua aeris temperies, ut Isidorus dicit loe. Up. cit.), et in hoc SSimilatur corporibu coelestibus, quae Sunt abSque contrarietate. Magis tamen fit mentio de lunari globo quam de aliis Sphaeris quia lunaris globus est terminUS Coelestium Corporum VerSuS DOS, et luna etiam est magis terrae amnis inter omnia corpora caeleSlia unde et quasdam tenebras nebulosas habet quasi accedens ad opacitatem. Quidam autem dicunt, quod paradiSu pertingebat US 'ad lunarem globum, id est, usque ad medium aeris interstitium, in quo generantur pluviae, et venti, et hujusmodi, quia dominiUm Super ejuSmodi eVaporationes maXime attribuitur lunae. Sed secundum hoc locias ille non esSet conveniens habitationi humanae tum quia ibi est maxima intemperies, tum quia non est temperatu compleXioni humanae, Sicut aer inferior magis terrae
Ad secundum dicendum, quod Sicut Augistinia dicit Super Genes ad liti lib. vii , cap. 7 ad sin. credendum est quod locu paradisi a cognitione hominum est remotissimus numina autem, quorum sonte noti esse dicuntur alicubi isse Sub terras, et poSt tractu proliXarum regionum locis alii erupiSSe. Nam hoc solere nonnulla aqua facere quis ignorat is Ad tertium dicendum, quod loeus ille seclusus est a nostra habitatione aliquibus impedimentis vel montium, Vel marium, Vel alicuju 3PS tuosae regioniS, quae pertranSiri non poteSt 3 . Et ideo Scriptores locorum de hoc
Ad quartum dicendum, quod lignum vitae est quaedam materiali arbor, sic dicta, quia ejus fructu habebat virtutem conservandi Vitam, ut Supra
Suillitur ista vox interdum pro Sta: et loco verae beatitudinis, ut si Luc. XXIΠ Hodie me- eum tris in Paradiso. Apoc. Vincenti dabo edere de igno vita quod est in paradiso Dei mei. Interdum ero et magi propria pro horto insigni et amoeno. Nune communiter admittitur paradisum
terrestrem itum Me in Armenia unde Scalu
riunt sontes Euphratis,'igris Phasi et Araxi Postremus ille suvius idem S a Gelion Puta tur I id. Dissertatio fur e paradis er
G, ausellius, Pererius et alii recentiores paradisum terresti m suPeresse non exiStimant. sed prarier B Thomam tum irae, tum art. Tado, et Part. III. Duaret. XLII. art. 5 ad 2 Basilius in
Hexameron. Iustiti in quaest de orthod. quint. LXXXV, num lib. V coni haeres GP o Athan.
Epist. De decret synodi Nicam se . Theodoret. quaest XX lx in Gen. Hieron. Pist. LX l. cap. 30j, Aug t. lib. De peccat origin eap. 28, Bona- Ventura, Bellarm. De grat. lib. I, cap. 6 muntur de paradiso tanquam de aliquo loco qui adhue SuperSit.
305쪽
dictum est quaest xcvii, art. 4), et tamen aliquid Significabat spiritualiter; sicut et petra 1 in deserto fuit aliquid materiale, et tamen significavit Christum. Similiter etiam lignum scientiae boni et mali materialis arbor fuit, sic nominata propter Ventum futurum; quia post ejuS Sum homo per experimentum poenae didicit quid interesset inter obedientiae bonum, ut inobedientiae malum; et tamen Spiritualiter potuit significare liberum arbitrium, ut quidam dicunt. Ad quintum dicendum, quod , Secundum AuguStinum Super Genes ad liti lib. , cap. 5, et lib. VIII, cap. 3), tertio die productae Sunt plantae non in actu, Sed Secundum quasdam ratione Seminales Sed post Opera ex dierum productae Sunt plantae tam paradisi, quam aliae in actu. Secundum alios vero Sanctos oportet dicere quod omnes plantae productae Sunt in actu tertio die, et etiam ligna paradisi. Sed quod dicitur de plantatione lignorum paradisi post opera sex dierum, intelligitur per recapitulationem esse dictum. Unde littera nostra 2 habet Plantaverat Dominus Deus paradisum voluptatis o principio.
ARTICULUS II. - TRΠM PARADISU FUERIT LOCUS CONVENIENS ABITATIONI
De his etiam Sent. II, dist. 20 art. 5 corp. et OpUSc. II, 3P. 92.
Ad Secundum sic proceditur. 1. Videtur quod paradisu non uerit locus conveniens habitationi humanae. Homo enim et angelus similiter ad beatitudinem ordinantur. Sed angelus statim a principio factus est habitator loci beatorum, Scilicet coeli empyrei. Ergo etiam ibi debuit institui habitatio hominiS. 2. Praeterea, si locus aliqui debetur homini, aut debetur ei ratione animae, aut ratione corporiS. Si ratione animae debetur ei pro loco coelum, qui Videtur esse locu naturalis animae, cum Omnibus insitus Sit appetitus coeli Batione autem corporis non debetur ei alius locus quam liis animalibus. Ergo paradisus nullo modo fuit locus conveniens habitationi hu
3. Praeterea, frustra eSt locu in quo nullum locatum continetur. Sed pDSi peccatum paradisu non St locus habitationis humanae. Ergo si est locus habitationi humanae congruus, in vanum videtur a De institutu SsutSSe. 4. Praeterea, homini, Cum Sit temperatae compleXionis, congrUUS Stloeus temperatus. Sed locus paradisi non est locus temperatus dicitur enim esse Sub aequinoctiali circulo, qui locus videtur esse calidissimus cum bis in anno Sol tranSeat super summitatem capitum eorum qui ibi habitant. Ergo paradisu non est locu congruis habitationi humanae. Sed eontra est, quod Damascenus dicit de paradiso De Orth sid. lib. ii, cap. 11, circa princi quod Si diVina regio, et digna ejus qui secundum imaginem Dei erat, OnVerSatio.
CONCLUSIO. - Paradisus est locus conveniens humanae habitationi secundum primae immortalitatis statum.
Respondeo dicendum quod, sicut SVpra dictum est quaest. XCVII, art. ), homo Sic erat incorruptibilis et immortalis, non quia corpus ejus diSp0M-
thia nimirum ex qua popul sitienti ad test, cum non persecuim solum, sed et plusquam virgae Mosis percussionem abundanter fluxerant persectum praeteritum indesnite significet. aquae tumax. XVII, 6, tum expressius Num xx, 5 Certum est paradisum uisse locum habita- 44. Quod et I Cor. x 4 de Christo Apostolus tioni humanae convenientem, siquidem in Scrip- explicat turis vocatur deliciarum locus, et haebraice 2 Hoc est vulgata editio cui it graecum Eden, idem sonat ac latine voluptas. ἐρώτευσε inraoristo Primo conSentaneum Me -
306쪽
224 U EST. H. RT. H. tionem incorruptibilitatis haberet, Sed quia inerat animae vi quaedam ad
praeSemandum corpUS a correptione Corrumpi aUtem potest corpus humanum et ab interiori, et ab exteriori. Ab interiori quidem corra1mpitur per consumptionem humidi et per Senectutem, Ut Supra dictum est loe.cit.), cui corruptioni occurrere poterat primu homo per Sum ciborum. Inter ea vero quae exteri u corrumpunt. PraecipUUm Videtur eSSe distemperatus aer; unde huic corruptioni maXime Occurritur per temperiem aeris in paradiS autem utrumque inVenitUr quia, ut Damascenus dicit loc. SUp. it.),AES locu u temperat et tenUiSSimo et purisSim aere circumfulgens plantis Semper noridi comatUS 1 . Unde manifestum est quod parasit sus eSt locus convenien habitationi humanae Secundum primae immortalitati Sint . Ad primum ergo dicendum, quod coelum empyreUmiSi Supremum corporalium locorum, et eSPeXtra Omnem mutabilitatem. Et quantum ad primum horum est locu congrUUS naturae angelieae; quia Sicut Augustinus dieit De Trinit. lib. m, cap. 4 Deu regit creaturam corporalem Perspiritualem. Unde conveniens est quod Spirituali natura Sit Supra Omnem corporalem con Stituta. Sicut ei praeSiden S. Quantum alitem ad Secundum convenit Statui beatitudiniS, qui est firmatus in summa stabilitate. Sic igitur locus beatitudinis congruit angelo Secundum natUram Uam, unde ibi creatus est. Non autem congruit homini Secundum Suam natUram, eum non praeSideat toti corporali creati se per modum gubernationis; sed competit ei solum ratione beatitudinis. Unde non est positu a principio in caelo empyreo Sed illuc transferendus erat in statu finalis beatitudinis 2. Ad secundum dicendum quod ridiculum est dicere, quod animae aut plicui spirituali substantiae Sit aliquis locus naturalis; sed per congruentiam quamdam aliquis Specialis locus creaturae Spirituali 3 attribuitur Paradisus enim terreStri erat locu congruens homini et quantum ad animam et quantum ad corpus, inquantum Scilicet in anima erat Vi praese andi CONUS humanum a Corruptione quod non competebat alii animalibus. Et ideo, ut DamaScenus dieit lac cit in arg. Sed coni.): In paradiso nullum
irrationalium habitabat licet ex quadam dispensatione animalia suerint illuc divinitus adducta ad Adam 4 , et serpen illuc acceSSerit per Operationem diaboli. Ad tertium dicendum qu6d non propter hoc loeu eS DUStra, quia non est ibi hominum habitatio post peccatum; sicut etiam non frustra fuit
homini attributa immortalitas quaedam, quam conSerVaturia non erat.
Per hujusmodi enim ostenditur benignitas Dei ad hominem, et quid homo peccando uini Serit quamvis ut dicitur iuncanoch et Elias in illo paradiso habitent 5 . Ad quartum dicendum, quod illi qui dicunt paradisum eSSe Sub circulo
aequinoctiali, opinantur Sub circulo illo esse locum temperatissimum
metaplioratu a capillis quibus Ornatur caput, significatur paradisus ornatus planti quae en rennem virorem et vigorem indesinentem retinerent.
2 Seu beatitudinis quae finem imponerora
hebat e iis convenationi terroinae vi beatitudinis ad quam velut ait sinem Spirabat. ita idola cui edit Patav. I dit Boiu. anui 'υ in torporali. Cod. Mean cum Gil.
Rom. anni lo70, Orporali et ad marginem codicis seribitur spiriιualis, quae optima est lectio. 4 Ut illis nomina imponeret. Non negat tamen S. Doctor quin ibi aliquando essent suturae aliqua beStiae, ad imperium videlicet hominis. o Id opinati sunt Iustinus Irenaeus et multi alii veteres. Cf. quae habet S. Doctor 2 2, quaest.
307쪽
0 EST. II, ΛΩΤ. II, III ET IV. 223
propter aequalitatem dierum et noctium omni tempore et quia sol nunquam mullium ab eis elongatur, Ut Si apud eos superabundantia rigoris nec iterum est apud eOS, Ut dicunt, Superabundantia caloris; quia etsi sol pertranSeat Super eorum capita non tamen diu moratur ibi in hac dispo- Sitione Aristotelemtamen Meteor. lib. , clip. 5 expresse dicit, quod regio
illa est inhabitabilis propter aestum quod videtur probabilius 1); quia
terrae, per qua nunquam Sol pertranSit in directum capitis, sunt intemperatae in calore propter Solam Vicinitatem Solis. Quidquid autem de hoc sit, credendum eSt paradiSum in loco temperatiSSimo con Stitutum esse, vel Sub aequinoctiali, vel alibi.
Αd tertium sic proceditur. l. Videtur quod homo non it OSitus in paradiSO, Ut operaretur, et custodiret illum. Quod enim introductum est in poenam peccati, non fuisset in paradiso in Statu innocentiae. Sed agri stultura introducta est in poenam peccati, ut dicitur GeneS. ). Ergo homo non
suit positus in paradi SO, Ut operaretUr. 2. Praeterea, custodia non Si neceSsaria ubi non timetur Violentus invasor. Sed in paradiso nullia timebatur violentu inVaSor. Ergo non erati ceSSarium ut paradisum cuStodiret. 3. Praeterea, Si homo OSitus est in paradiso, Ut operaretur et custodiret ipsum videtur Sequi quod homo factus Sit propter paradiSUm, et non e con- vel SO; quod videtur esse salsum. Ergo homo non eS P0Si tu in paradiso, Ut operaretur et custodiret illum. Sed contra est quod dicitur Gen. ὶ Tulit Dominus Deus hominem, et posuit illum in paradiso voluptatis, ut operaretur et custodiret illum.
CONCLUSIO. - Congruit ut Deus cum secisset hominem, poneret in paradiso illum, ut ibi operaretur, et custodiret illum.
Respondeo dicendum quod, sicut Augustinia dicit Super Genes ad liti. lib. viii, cap. 10 Verbum istud Genesis dupliciter potest intelligi , Uno
modo sic, quod Deus posuit hominem in paradiSO, Ut pSeleia Operaretur, et custodiret hominem; operaretur, inquam. JUSti fleando ipSUm cujus operatio si ab homine cesset, continuo obtenebratur, Si CUt ne obtenebratur, si cesset influentia luminis ut custodiret vero ab omni corruptione et malo. Alio modo potest intelligi, ut homo operaretur 3), et cUStodiret paradisum. Nec tamen illa operatio esset laboriosa sicut OSi peccatum, Sed suisset j lacunda propter experientiam virtutis naturae. CuStodia etiam illa non esset contra invasorem; sed esset ad hoc quod homo Sibi paradisum custodiret, ne ipsum peccando amitteret. Et hoc totum in bonum homini cedebat. Et sic paradisus ordinabatur ad bonum hominiS, et non e ConVerSo. Et per hoc patet responSi ad objecta.
Ad quartum si proceditur. 1. Vidotur quod homo lactus fuerit in paradiSo. Angelus enim in loco suae habitationis creatus suit, scilicet in coeIo
l Anima ivertere non necessarium est hanc sus, ut operari paradisum dicatur eo modo quo opinionem nune propugnari non posse; nam in sup vers. o ibidem praemissum est Non erat multis locis regio aequinoxialis temperatum homo qui operaretur terram, id est, qui eanteerem praebi t. excoler t.
2 Ex hoc articulo lisbes quomodo per ratio- 4 Ex hoc articulo habes quomodo per alionem Scriptura Genes vestitam destruas errorem ne ostendas recte dicium suisse Gen. II : Antiasislarum dicentium lierationem manuum. Plantaverat autem Dominus Deus paradiuti mali nam esse rejiciendam sum oluptatis, in quo posuit hominem quem
5 Qui verus est utique ac legitimus loci sen formaverat.
308쪽
G. se trahet . Gia uti Sed vir dignior est Uliere. Ερα mulio magis in linhil noui hominem, τι posuit
L 'aim Surpatur 2 Ex hoe articulo babes quomodo Per rati
309쪽
0U EST. III, ART. I. 22ζα Praeterea eorum S proprie gubernari, quae ad aliquid moventur Sed
3. Pr terea, id quod in Se habet neceSSitatem qua determinatur ad unum
non indiget Xteriori gubernante. Sed principaliopo zudi υ ii neceSSltate determinantur ad unum in suis uelibugit m ζb πα
du gubernatione non indigot. ISU UnSed contra est quod dicitur Sap. iv, 3 : Tu autem, Pater ubernn
Omnia providentia et Boetius dicit Do consolat. lib., indis Perpeti a Undum ratione gubornas. 'IVin Bespondeo dicendum quod quidam antiqui philosophi in gubornati mmundo Subtraxerunt, dicentes omnia fortuito agi. Sed a 'potis ori'
apSi rebus. Videmus enim in rebus naturalibus prov0nir quod molius Q aut Semper, aut in pluribuS; quod non contingeret, nisi per alim iam Drovi'
apSe ordo certia rerum manifesto demonstrat gubornatronom mi nil uiri.
natoris rationem perpenderet, ut ab Aristotele dictum Tullius trocliti tmenaura deor lib. , vel potius ut a Cleant se), aliquanta Drnis AH t- 'men quid Smile habsit Ilotant, isti se ri . t Py/R'JΡ
persectio UniuScujusque est in consocutions suis imoad -
Sunt ad sinem' ano modo aliquid dicitur operari, vel moveri DroDtor fit m
motu Sagittae ad determinatum nem demonstrat apori uod sa hi Ad ecundum dicendum, quod in omnibus rebus creatis est aliuni n
310쪽
a Deo recipiunt, eSt earum natura; Uod autem ab homine rebus naturalibus imprimitur praeter earum naturam ad Violentiam pertinet. Unde sicut necessitas violentia in motu Sagittae demonstrat Sagittantis directionem; ita necessitas naturalis creaturarum demon Strat diVinde providentiae g.
bernationem. RTICULUS II. - UTRUM FIXIS GUBERNATIONIS MUNDI SI ALIQUID EXTRA
De his etiam ira, quaest. I. art. 8 et Coni gent. lib. III, eap. 47, 2 et 2 sin.
Ad Secundum Sic proceditur. 1. Videtur quod sinis gubernationis mundi non sit aliquid extra mundum exi Stens Illud enim Stinis gubernationis rei, ad quod res gubernata perducitur. Sed illud ad quod res aliqua perducitur, est aliquod bonum in ipsa re 2); Sicut infirmus perducitur ad Sanitatem quae est aliquod bonum in pSO. Ergo ni gubernationis rerum non est aliquod bonum extrinsecum, Sed aliquod bonum in pSi rebus exiStens. 2. Praeterea, PhiloSophia dicit Eth. lib. i, cap. 1), quod ii sinium quidam SVnt operationeS, quidam opera, i, id eSt, Operata 3 . Sed nihil extrinsecum
a toto universo poteStaeSSemperatum operati autem eS in ipsi operantibus. Ergo nihil extrinsecum potest eSSe fini gubernationi rerum. 3. Praeterea, bonum multitudinis videtur SS Ordo et pax, quae Sttranquillitas ordinis, ut AuguStinu dicit De civ. Dei, lib. xlx, cap. 13, in princi . Sed mundus in quadam rerum multitudine consistit. Ergo finis gubernationis mundi Si pacificii ordo, qui eSt in pSi rebus. Non ergo
finis gubernationis rerum eSt quoddam bonUm eXtrin Secum. Sed contra est quod dicitur Proverb. XVI, 4): Univei Sa propter elyera tus est Dominus I9Se autem eSt extra totum ordinem univerSi. Ergo snia rerum est quoddam bonum intriti Secum.
CONCLUSIO. - Cum principium rerum sit externum , oportet et sine gubernationis mundi esse aliquid extra mundum.
Respondeo dicendum quod cum finis respondeat principio, non poteSt fieri ut principio cognito, quis sit rerum sinis ignoretur. Cum igitur principium rerum Sit aliquid extrin Secum a toto universo M, Scilicet DeUS, ut ex
quod etiam finis rerum sit quoddam bonum extrin Secum. Et hoc ratione apparet Mani seStum est enim quod honum habet rationem finis; unde finis particulari alicujus rei est quoddam bonum particulare sinis autem UniverSali rerum omnium est quoddam bonum uni VerSale. Bonum autem univerSale eSt quod est per se et per suam esSentiam bonum, qU0diSt ipsa essentia bonitatis bonum autem particulare est, quod eSi participati Veionum ManifeStum eSi autem quod in tota univerSitate creaturarum nullum est bonum quod non sit participative bonum. Unde illud bonum quod est finis totiuS Universi, Oportet quod sit extrinsecum a toto Uni VerSO. Ad primum ergo dicendum, qu6d bonum aliquod consequimur multipliciter : Uno modo Sicut larinam in nobis existentem, Ut Sanitatem, aut Scien-
In hoc articulo . Thomas docet finem ad compositionem ingreditur nec ullo universiquem tendunt omnes res quae gubernantur esse spatio quantoci utique includi potest. Alio Ilitualiquid extra munduin, scilicet Deum nihil est intinuus vel magis intrinsecum qu ida 2 Hoc est aliquod bonum quod intrinsece Deus ipse universo, velut per essentiam rebus inexistet in illa eum ad ejus adeptionem per omnibus nexiste: Is, ut superius quaesi viii, venerit sicut Sanitas in existit sano et intrinsece art. 5 ex prosesso dictum est. Unde AuguStinus illum asticit. Sup. Gen. ad lit t. lib. VIII, cap. 2 inti insecus 5 Exarare, ογα quasi operationis esseeius vel creatas etiam extrinsecus natura admini Strat ....iermini. interior omni rei quia in ipso Sunt tinnia, et 4 Quia non est pars universi, nec universi exierior omni rei, quia ipse est SVPer omnia eie.