장음표시 사용
341쪽
QU EST. CVI, IIT. III ET IV. 25
Respondeo dicendum quod inferiores angeli nunquam illuminant superiores, sed semperab et illuminantur. Cuju ratio eSt, quia Sicut supra dictum est qudeSt. Praee nrt. ), ordo continetur Sub ordine, Sicut causa continetur sub cauSa unde Sicili ordinatur CauSa ad causam, ita Ordo ad ordinem. Et ideo non est inconvenien S, Si aliquando aliquid sat praeter ordinem inserioris causae, ad ordinandUm in SU periorem causam, sicut in rebus humanis praetermittitur mandatum praeSidi S ut obediatur principi. Et ita contingit, ut praeter Ordinem naturae corporali aliquid Deus miraculoso operetur ad ordinandum homine in Hu cognitionem. Sed praetermissio ordinis qui debetur spiritualibus SubStantiiS, in nullo pertinet ad ordinationem hominum in Deum; cum Operatione angelorum non sint nobis manifestae, sicut operationes Sensibilium corporum. Et ideo ordo qui convenit spiritualibus substantiis, nunquam a Deo praetermittitur l), quin
Semper inseriora moveantur per Superiora, et non e Con VerSo.
Ad primum ergo dicendum, quod ecclesiastica hierarchia imitatur coelestem aliqualiter, sed non perfecte conSequitur ejus similitudinem. In coelesti enim hierarchia tota ratio ordinis est ex propinquitate ad Deum; et ideo illi qui sunt Deo propinquiores, Sunt et gradu Sublimiores, et scientia clariores et propter hoc Superiore nunquam ab inserioribus illuminantur. Sed in ecclesiastica hierarchia interdum qui Sunt Deo per Sanctitatem propinquiores sunt gradu infimi et Scientia non eminenteS; et quidam in uno etiam Secundum Scientiam eminent, et in ali deficiunt; et propter hoc superiores ab inserioribus doceri poSsunt. Ad secundum dicendum, quod non est Similis ratio de hoc quod Deus agat praeter Ordinem naturae corporalis, et Spiritualis, ut dictum est in
Ad tertium dicendum, quod angelia Voluntate convertitur ad alium angelum illuminandum; sed voluntas angeli Semper regulatur lege divina, qude ordinem in angelis instituit.
ARTICULUS IV. - UTRUM ANGELUS SUPERI0 ILLUMINET INFERIOREM DE OMNIBUS
De his etiam Sent. II, dist. 9. art. 2, et dist. 44. quaest. I. art. 4 et De verit quaest. IX, art. s.
Ad quartum Sic proceditur. 1. Videtur quod angelii Superior non illumine inserio rem de omnibus quae ipse novit. Dicit enim Dionysius Dee CleSt. hier. cap. 12, a med. quod si angeli SUperiores habent scientiam magis universalem inseriore vero magis particularem, et Subjectam. Sed plura continentur Sub scientia univerSali quam Sub particulari. Ergo non omnia quae Sciunt Superiore angeli, cognOSeunt inseriore per Superiorum illuminationem. 2. Praeterea MagiSter dicit Sent ii, diSt. 2 quod re superiores angeli cognoverUnt a Saeculis mysterium Incarnationis inferioribus vero ignotum fuit USquequo completum est is Quod videtur per hoc quod quibusdam angeli quaerentibus : Quis est iste Reae gloriae quaSi ignorantibus alii
respondent quasi Scientes : Dominus virtutum ipse est Reae stloriae, ut Dionysiu exponit De coeleSt. hier. cap. 7, a med.). HOC RUtem non SSet, Si
superiore angeli illuminarent inferiores de omnibuSquae 9Si cognOSeunt. Non ergo eo illuminant de omnibus sibi notis.
4 Non docet S. Doctor, ut ex his palet, illud illuminent, . homas respondet art. 4 ad 2
3mnino esse impossibile, sed tantum non esse quod de his quo pertinent ad statum naturis rationem sufficientem cur Deus aliquando ordi et gratio et qloriae in praesenti auteni articulonem subflatiliis si iii tulitibus naturaliter inditum ad 5 addit etiam quod de iis quin pertinent udr elemtilitat. disposiliouem mundi, e proeci rue ad sui. 2 Si quaeias de quibus rebus anguli anges is com electorum.
342쪽
3. Praeterea, si superiore angeli inserioribus annuntiant omnia quae cognoScunt, nihil inferioribus ignotum remanet quod Superiore cognos-Cunt. Non ergo de cieter Superiore poterunt illuminare inferiores; quod Videtur inconveniens. Non ergo Superiores de omnibus inferiores illuminant.
Sed contra est quod Gregorius dicit simplic. Om. xxxi in Vang. a med. Sed expreS. Magister in di Stinet. 9, lib. Ii Sent.), quod in illa coe-ldsti patria licet quaedam data sint excellenter nihil tamen possidetur singulariter is et DionySius dicit De Coele,s hierat Ch. lib. XV, Circa med.), quod Unaqu-que coeleSti essentia intelligentiam sibi a superiori datamili seriori communicat ut patet ex auctoritate supra inducta art. 1 hujus
quaeSt.). CONCLUSIO. - Cum de ratione boni sit, ut se aliis communicei oportet angelOS Superiores, qui Sunt in plenissima participalione divinae bonitalis, illuminare in Ieriores de omnibus quae noverunt ita lamen, ut persectiorem seientiam habentes ina tori ordine permaneant.
Respondeo dicendum γ6d omnes creaturae ex divina bonitate participant ut bonum quod habent, in alia diffundant; nam de ratione boni est qu6d se aliis communicet. Et inde est etiam quod agentia corporalia Similitudinem suam aliis tradunt quantum possibile est. Quant igitur aliqua agentia magis in participatione divinae bonitatis constituuntur, tanto magis persectiones Sua nituntur in alio transfundere, quantum possibile est. Unde B Petrus monet eos qui divinam bonitatem per gratiam participant, dicen I. et iv, 10 : Unusquisque sicut accepit gratiam in alterv rum illam administrantes, sicut boni dispensatores multiformis gratiae
Dei. Multo igitur magis sancti angeli, qui sunt in plenissima participatione divinae bonitatis, quidquid a Deo percipiunt subjeetis impartiuntiar. Non te recipitur ab inferioribus ita excellenter sicut est in superioribus; et ideo superiores semper remanent in altiori ordine, et persectiorem scientiam habent Sicut unam et eamdem rem plenius intelligit magisterquam diScipuluS, qui ab eo addiscit. Ad primum ergo dicendum quod superiorum ang0lorum scientia dicitur eSS Universalior quantum ad eminentiorem modum intelligendi 1 . Ad secundum dicendum . quod verbum Magistri non est si intelligendum quod inferior 3 angeli penitus ignoraverint mysterium Incarnationis; s, quia non ita plene cognoverunt Sicut SVperioreS; et in ejus cogniti ne postmodum profecerunt, dum illud mysterium impleretur. Ad tertium dilendum quod usque ad diem judicii Semper nova aliquas a premi aligetis reVelantur 2 divinitus de his quae pertinent ad dispositionem mundi, et praecipue ad Salutem electoriam Unde Semper remanet unde Superiore angeli inseriores illuminent.
Deinde considerandum est de locutionibus angelorum; et circa hoc quaeruntur quinque 1 Utrum unus angelus loquatur alii. - Utrum inserior superiori. -
Unde ait D. I honias, inferior angelus non nem Suam quodammodo dividat et distingiuat est proportionatus ad accipiendi m cognitione in De verit quaest. IX, art. 5 .su ueriori augelo, nisi superior angelus cogniti Siquidem nesciunt sutura contingentia, ut dieium suit quaest L II. art. 5 .
343쪽
5 Utrum angolus D o. - Utrum in locutione angeli aliquid distantia localis operetur. - Utium locutionem uniu angeli ad alterum omnes cogno Scant.
De his etiam Sent. II, quae St. II, di St. H, uri. 3, et De Verit quae St. IX, uri. 4, b eis et PCor ieet. 13
Ad primum Sic proceditur. l. Videtur qub unu angelu Malleri non loquatur. Dicit enim Gregori US MOr. lib. XVIII, cap. 27, inter prine et med.), qud xv in Statu re Surrectioni Unius cUju Sque mentem ab alterius oculis membrorum corpulentia non ab Scondit . , Mult igitur minus mens unius angeli absconditur ab altero. Sed locuti e S ad manifestandum alteriqu0d latet in mente. Non igitur Oportet uddinu angelu alteri loquatur. 2. Praeterea, duplex e S locuti interior, perquam aliquis sibi ipsi l0quitur; et eXterior, per quam aliqui S loquitur alteri. Exterior autem locutio sit per aliquod Sensibile Signum puta voce, Vel nutu se aliquo corporis membro, puta lingua, Vel digito, quae angeli competere non OSSunt. Ergo unu angelu alteri non loquitur. Praeterea, loquen excitat audientem ut attendat suae locutioni. Sed n0n videtur ubdin US angelu excitet alium ad altendendum; ho enim sit apud n0s aliquo Sen Sibili Signo. Ergo unus angelus non loquitur alteri. Sed contra est quod dicitur I. Cor. XIII, 1 : Si instu's 0minum l0quar,
et angelorum. CONCLUSIO. - Cum unus angelus alteri conceptum mentis Suae patefaciat, per hoc quod ille cujus est conceptu S, Sua voluntate ordinat ipsum ad manifestandum aliquid alteri, unum angelum alteri loqui constat.
Respondeo dicendum qu bd in angelis est aliqua locutio. Sed, sicut dicit Gregorium Moral. lib. II cap. 4 a prino. Dignum S ut men nostra qualitatem corporeae locutioni excedens ', ad sublimes atque incognitos mod0 locutioni intimae Suspendatur , Ad intelligendum igitur qualiter unus angelu alii loquatur, ConSiderandum est, quod Sicut Supra diximus quae St. LXXXII, art. 4 , cum de actibu et potentii animae ageretur, Volutitas movet intellectum ad Suam operationem. Intelligibile autem est in intellectu tripliciter. Primo quidem habitualiter Vel Secundum memoriam, Ut Augustinus dicit De Trin. lib. X, cap. Secund autem Ut in actu con Sideratum vel conceptum tertibit ad aliud relatum Manifestum e Si autem,qubd de prim gradu in secundum transfertur intelligibile per imperium voluntatis unde in desinitione habitus dicitur seu quis utitur, climvoluerit , Similiter autem de Secundo gradu transfertur in tertium per voluntatem iam per voluntatem conceptu menti ordinatur ad alterum, puta vel ad agendum aliquid, vel ad manifestandum alteri. Quando autem men conVertit S ad actu considerandum quod habet in habitu loquitur aliquis sibi ipsi; nam ipse conceptus mentis interius Verbum Vocatur EX hoc Verbinub conceptus mentis angelicae ordinatur ad manifestandum alteri per Voluntatem ipsius angeli, conceptus menti Uniu angeli inno- te Scit alleri; et Sic loquitur unus angelus alteri. Nihil est enim aliud loquiadalterUm, qUam conceptum mentis alteri mani se Stare 3 .
1 Scriptura saera saepe testatur angelos sibi blisim fals supposuerunt TheodoruS MOPSuestii ivicem loqui; ut IS VI Seraphim clamabant ot omnes alii auctores qui exi Stimarunt angelos alter ad alterum et dicebant e Sanctus sane- non esse substantia mere intellectuales. tus, te. Dan. Vm Unus angelus alteri di 3 Hanc eamdem de angelorum ad inVicem cit Gabriel. De intelligere istam visionem locutionibus doctrinam tradunt DionysiuS Dei Apoc. H Vidi alterum instelum ... clamavit coelest liter cap. 7 Greg. Mor. lib. II cap. ;voce magna quatuor Mnstelis. Sed inae modo Damasc. De fid. ortii lib. Π, cap. Albertus hujus locutionis magna est ambiguitas et omnes Sch0la Stiei. 2 Hanc locuti0nem esse corpoream et Sen Si-
344쪽
Ad minium ergo dicendum, quod iri nobi interior mentis conceptus quasi duplici obstaculo clauditur. Primo quidem ipS Voluntate quae conceptum intellectu poteSt retinere interiuS, Vel ad eXtra Ordinare; el quantum ad hoc mentem unius nullus altu poleSt Videre nisi Solus Deus secundum illud I. Cor. D, 1 Ouae sunt hominis nemo novit, nisi spiritus hominis, qui in ipso est. Secundo autem clauditur mens hominis ab alio homine per grOSSitiem corpori Unde cum etiam Voliinta ordinat Onceptum mentis ad manifestandum alteri non statim cognoscitur ab alio; sed oportet aliquod signum SenSibile adhibere. Et hoc est quod Gregorius dicit Mor. lib. u. cap. 4 a prine. Alieni Oculi intra secretum mentis quasi post parietem corpori StamUS; Sed cum manifeStare nosmetipSOS cupimuS, quaSi per lin de anuam egredimur, Ut quales Sumus intrinSe-CUS , StendamUS. M O autem ObStaeUlum non habet angelus et ideo quam cito vult manifestare Suum conceptum, Statim alius CognOScit. Ad secundum dicendum, si iod locutio exterior, quae sit per Oeem, est nobis necessaria propter ObStaculum Corpori S Unde non convenit angelo; sed sola locutio interior ad quam pertinet non Olum quod loquatur Sibi interius concipiendo, sed etiam quod ordine per Voluntatem ad alterius manifestationem. Et Sic lingua angelorum metaphorice dicitur ipsa virtus angeli, qua conceptum SUUm manifestat.
Ad tertium dicendum, quod quantum ad angelos bonos, qui Semper Se invicem vident in Verbo, non Sset neeeSSarium ponere aliquid excitati- m quia Sicut ianias Semper videt alium ita semper videt in eo quidquid est ad Se ordinatum. Sed quia etiam in Statu naturae conditae sibi invicsem loqui poterant, et mali etiam angeli nunc sibi invicem loquuntur, dicendum St, quod Sicut Sensu movetur a Sensibili, ita intellectus movetur ab intelligibili. Sicut ergo per signum Sensibile Xeitatur en SUS, ita per
aliquam virtutem intelligibilem potest excitari mens angeli ad attendendum l).
De his etiam in s. quaest CXVII, art. 2 torp. et De Verit quaest. IX, ari. 5, et I Cor. XIII.
Ad secundum sic proceditur. 1. Videtur quod inserior angelus Superiori non loquatur. Quia super illud I. Cor. m): Si lingitis hominetran loquar, et angelomum, dicit Glossa ordin Nie de Lyr. quod re locutione angelorum Sunt illuminationes, quibus superiores illuminant in seriores Sed inseriores nunquam illuminant SuperioreS, Ut Supra dictum SP quaeSt praee. art. 3). Ergo nec inseriore superioribUS loquuntur. 2. Praeterea, Supra dictum St quaest praee art. 1J qud illuminare
nihil est aliud quam illud quod est alicui manifestum alteri manifeStare: et hoc idem est loqui. Ergo idem est loqui et illuminare et sic idem quod
3. Praeterea, Gregorius dieit Mor. lib. Π, cap. 6 a princi), quod Seu ad angelo loquitur eo ipso quod eorum cordibus occulta sua invisibilia ostendit. Sed hoc ipsum est illuminare. Ergo omnis Dei locutio est illuminatio. Pari ergo ratione omnis angeli locutio est illuminatio. Nullo ergo modo angelus inserior superiori loqui poteSt.
s Cum Caleiano et aliis non paucis existi sectionem pertinet, ut Deus qui eum loquentemamus. ait S lvius ipsam conceptus ordina operatur ossociive excite eum eui ipse lotuituritionem ad alte iuni exe inre eum angelum ad ad audiendum et attendentium.
quem fit locutio . ut audiat ac percipia id quod si Bespondet a stirinali vera motior, et hane
trillo ei loquitur. Quid tanto exe inti non est conclusionem ex disserentia inter illuminatio-Por at litii ni Psiicientiam realeni, sed per lora nem et locutionein probat. letii Ad naturalem enim angelicae naturae
345쪽
Sed contra est quod sicut DionySita exponit, De Coel hierarct cap. 7, a med.), in seriores angeli SuperioribuS dixerunt: Quis est iste Reae Vloriae'ONCLUSIO. Tum angelus inserior ea quae mente concopii, Superiori patefaciat, Plout ex sua voluntate, non autem a prima veritate dependent illi quidem loquitur, Sed eum non illuminat.
Respondeo dicendum qu6d angeli inferiores Superioribus loqui possunt. Ad cujus evidentiam considerandum est quod omnis illuminatio est i cutio in angelis, sed non omnis locutio est illuminatio; quia, sicut dictum est ari praeci), angelum loqui angelo nihil aliud eSt 1 quam conceptum Suum ordinare ad hoc ut ei innotescat per propriam Voluntatem. Ea vero qUM mente concipiuntur, ad duplex principium referri p0SSunt; scilicet adipSumistum, qui est prima Veritas, et ad Voluntatem intelligentis, per quom aliquid actu consideramus. Quia vero Veritas eSt lumen intellectus, et regula omnis veritatis est ipse Deus manifestatio ejus quod mente concipitur Secundum quod dependet a prima Veritate, et locutio est, et illuminatio puta si unus homo dicat alii Coelum est o Deo creatum Vel: Homo est animal. Sed manifeStatio eorum quae dependent ex voluntate intelligentis, non potest dici illuminatio, Sed locutio tantum; puta, Si aliquis alteri dicat Volo hoc addiscere Volo hoc vel illud facere Cuju ratio eSt, quia Volunta creata non Silux, nec regula VeritatiS, Sed participans lucem 2 . Unde communicare ea quae Sunt a Voluntate creata, inquantum hujusmodi, non est illuminare. Non enim pertinet ad persectionem intellectus mei, quid tu velis, Vel quid tu intelligas, cognoscere Sed solum quid rei Veritas habeat Manifestum est autem, quod angeli dicuntur SuperioreS, Vel inseriores per comparationem ad hoc principium quod est Deus; et ideo illuminatio quae dependet a principio quod Si DeUS, Solum per Superiores angelos ad inferiores deducitur. Sed in ordine ad principium quod est V luntaS, ipse Volens est primu S, et supremuS; et ideo manifeStatio eorum qud ad Voluntatem pertinent, per ipsum volentem deducitur ad alios quoScumque Et quantum ad hoc et superiores inferioribus, et inferiores superioribus loquuntUr. Et per hoc patet solutio ad primum et ad secundum. Ad tertium dicendum, quod omnis Dei locutio ad angelos est illuminatio quia cum voluntas Dei sit regula veritatis, etiam Scire quid Deus velit pertinet ad persectionem, et illuminationem menti creatae. Sed non est eadem ratio de voluntate angeli, ut dictum est in Orp. art.).
Ad tertium sic proceditur. 1. Videtur quod angelu Deo non to atur. Locutio enim est ad manifestandum aliquid alteri. Sed angelus nihil potest manifeStare Deo, qui omnia novit. Ergo angelus non loquitur Deo. q. Praeterea, loqui est ordinare conceptum intellectus ad alterum, ut dictum est sarti c. 1 hujus quaest. . Sed angelus Semper concepti m NpΡmentis ordinat in Deum. Si ergo aliquando Deo loquitur, Semper Deo loquitur; quod potest videri aliquibus inconveniens cum aliqUando angelus angelo loquatur. Videtur ergo quod angelus nunquam loqUatur Deo.
4 Non est sensus labi non sit locutio nisi 5 Ex hoc articulo labes quomodo per ratiosi ordinatio concepius ad hoc ut manifestetur uom ostendas merito a Scriptura SSe insinuavi ieri conceptus prius ignotus sed quod nillil tum qiiiii angeli loquantur Deo tum locutione ali ita requiratur ad locutionem laudis et admiratione contemplationis, tum locu -
2 liinc de Ioanne ipso praeeursore dieitur lion consultationis : Ingeli eorum in eoelia a Uan. Non era ille lux semper vident suetem Patris mei Matth. xl xj.
346쪽
Sed contra est Piod dicitur Zachar. 1, 12 Respondit angelus Deo et disit Domine eaeercituum, usquequo non misereberis IeruSalem Loquitur ergo angelus Deo 1).
CONCLUSIO. - Angeli non loquuntur Deo ut illi quidpiam mani Iesient, sed illi loqui dicuntur vel consultando illius voluntatem de agendis, vel illius excellentiam
Respondeo dicendum quod, sicut dictum Si sartio 1 hujus quaest. .locutio angeli eSt per hoc quod concepti menti ordinatur ad alterum. Sed aliquid ordinatur ad alterum dupliciter. Uno modo ad hoc quod communicet aliquid alteri, sicut in rebus naturalibu agens ordinatur ad patiens, et in locutione humana doctor ordinatur ad diScipulum et quantum ad hoc nullo modo angelus loquitur Deo neque de hi quae ad rerum veritatem pertinent neque de his quae dependent a Voluntate creata; quia Deus est Omnis veritatis et omnis Voluntati principium et conditor Alio modo Ordinatur aliquid ad alterum, ut ab eo aliquid accipiat, sicut in rebus naturalibus passivum ad agens, et in locutione humana discipulus ad magistrum Det hoc modo angelus loquitur Deo, Vel consulendo divinam voluntatem de agendis, vel ejus excellentiam, qUam Unquam comprehendit, admirando, sicut Gregorius dicit Moral. lib. II, cap. 4, ante med. , quod angeli loquuntur Deo, cum per hoc qUOd Super SemetipSo respiciunt, in motum admirationis Urgunt. Ad primum ergo dicendum, quod locutio non Semper eSt ad manifestandum alteri sed quandoque ad hoc ordinatur finaliter, ut loquenti aliquid manifestetur, sicut cum discipulus quaerit aliquid a magistro. Ad secundum dicendum quod locutione qua angeli loquuntur Deo, laudante ipsum, et admirantes, Semper angeli Deo loquuntur, Sed locutione qua ejus sapientiam OnSUllant Super agendiS, tunc ei loquuntur, qUando aliquod novum per eos agendum Occurrit, Super quo deSiderant illuminari.
ARTICULUS IV. - TRUM LockLI DISTANTIA OPERETUR ALIQUID IN LOCUTIONE
ANGELICA. De his etiam Sent. II, dist. s. art. 2 ad 6, et dist. 4 . quaest. II. art. 4 ad 5, et De verit quaest. IX, ari . .
Ad quartum sic proceditur. 1. Videtur quod localis distantia operetur aliquid in locutione angelica Sicut enim dicit Damascenus Orth. id. lib. II, cap. 3, et lib. I, cap. 17 AngeluS, Ubi eSt ibi Operatur. LOCutio autem Si quaedam operatio angeli. Cum ergo angelus sit in determinato loco, videtur quod usque ad determinatam loci distantiam angelus i qui poSSit. 2. Praeterea clamor loquentis fit propter distantiam audientis. Sed ns. vi)dicitur de seraphim quod clamat alter ad alterum. Ergo videtur quod in locutione angelorum aliquid operetur localis distantia. Sed contra St, quod, sicut dicitur Luc. xvi) dives in inferno positus I quebatur Abrahae, non impediente locali distantia. Mult6 igitur minus localis distantia potest impedire locutionem unius angeli ad alterUm.
CONCLUSIO. In locutione angelorum, cum in intellectuali operatione consistat nullum impedimentum praestat localis distantia.
ReSpondeo dicendum quod locutio angeli in intellectuali operatione
conSi Stit, ut ex dicti patet art. 1, 2 et xliiij quaest.). Intellectuali autem operati angeli omnino abstracta est a loco et tempore. Nam etiam OStra intellectualis operatio est per abstractionem ab hic et nunc, niSi Per acci-
Praeterquam quod introducitur Satan multipliciter Deum alloquens Job. I et Hl.
347쪽
QU EST. CVII, ART. IV ΕΤ V. 263
dens ea parte PhantaSmatum, qUae in angeli nulla Sunt. In e autem quod est omnino abstractum a loco et tempore, nihil operatur neque temporis diversitas, neque loci diStantia. Unde in locutione anguli nullum impudimentum facit distantia locis lin. Ad primum ergo dicendum, quod locutio angeli sicut dictum est art. 1 huj quaeSt. , eSt locutio interior, qUae tamen ab alio percipitur; et ideo est in angelo loquente et per con Sequen ubi eSt angelu loquens. Sed sicut distantia localis non impedit qui Unus angelu alium videre possit ita etiam non impedit quin percipiat quod in eo ad Se ordinatur quod est ejus locutionem percipere. Ad secundum dicendum, quod clamor ille non eSt Voci corporeae, quae sit propter distantiam loci sed signi sica magnitudinem rei quae dicebatur, Vel magnitudinem assectuS, Secundum quod dicit Gregorius Moral. lib. II, cap. 4 circ. med.): Ianto quiSque minus clamat, quanto minus
deinderat. ARTICULUS V. - TRLM LOCUTIONEM UNIUS ANGELI AD ALTERUM OMNES
Ad quintum sic proceditur. 1. Videtur quod locutionem unius angeli ad alterum omnes cognoScant. Quod enim UniuS hominiS loculionem non omnes audiant, lacit inaequalis loci distantia. Sed in locutione angeli nihil operatur localis distantia, ut dictum Si art. praeci). Ergo uno angelo I quente ad alterum, Omne percipiUnt. 2. Praeterea, Omne angeli communicant in Virtute intelligendi. Si ergo conceptus menti Unius Ordinatu ad alterum cognoscitur ab uno pari r tione cognoscitur ab aliis. 3. Praeterea illuminatio est quaedam species locutionis. Sed illuminatio unius angeli ab altero pervenit ad omnes angeloS; quia, ut Dionysius dicit De cael hier. cap. 15, ante med. unaqUaeque coelestis essentia intelligentiam sibi traditam aliis communicat. argo et locutio unius angeli ad alterum ad omne perdiacitur. Sed contra est quod unus homo potest alteri soli loqui. Multo igitur magis hoc in angelis eSSe poteSt.
CONCLUSIO. - Cum unus angelus proprium conceptum mentis Ordinare possit ex aliqua causa ad unum, et non ad alterum, loculionem unius angeli potest percipere unuS, abSque aliis.
Respondeo dicendum quod, sicut Supra dictum eSt ut 1 iri quaeSt.), Conceptu mentis unius angeli percipi potest ab altero per hoc quod illo cujus Si conceptus, Sua Voluntate ordinat ipSUm ad alterum. Potest autem ex aliqua causa ordinari aliquid ad unum, et non ad alterum. Et ideo poteSt conceptus unius ab aliquo uno cognosci, et non ab aliis et Sicci cutionem unius angeli ad alterum potest percipere Ianu abSque aliis, non quidem impediente distantia locali, sed hoc saciente Voluntaria ordinati e ut dictum eSt sart. Praeci). Unde patet responSi ad primum et Secundum. Ad tertium dicendum, quod illuminatio est de his quae emanant a prima regula VeritatiS, quae est principium commune Omnium angelorum; et ideo illuminationes sunt omnibus communes. Sed locutio potest SSe de his quae ordinantur ad principium voluntatis creatae, quod Si proprium
Sunt theologi qui sententiam sontrariam gelus alius 'rediebatur in ecursum ejus. tenent ex his verbis Zaeh. XI : Et ecce angelus E diaei ad eum : Curre, loquere ad puerum qui loquebatur in me egrediebatur, e an talum.
348쪽
unicuique angelo et ideo non oportet quod hiajuSmodi locutiones sint om
DE ORDINATIONE ANGELORUM SECUNDUM IERARCHIAS ET ORDINES, IN OCTO ARTICULOS DIVISA.
Deinde considerandum est de ordinatione angelorum secundum ierarchias et ordines dictum est enim quaest. CVI, art. 3), quod Superiores illumina ut inferiores, et non e converso Circa hoc quaeruntur octo : 1 Utrum omnes angeli sint unius hie rarchiae. - 2 Utrum in una hierarchia Sit unus tantum ordo. - 3 Utrum in uno Ordine sint plures angeli. - 4 Utrum distincti hierarchiarum et ordinum sit a natura. I De nominibus et proprietatibus Singulorum ordinum. - ' De comparatione ordinum ad invicem. - 7 Utrum ordines durent post diem judicii. - 8'Utrum homines assumantur ad Ordine angelorum. ARTICULUS I. - TRUM OMNES ANGELI SINT UNIUS IERARCIIIA2 2 .
De his etiana Sent. II, dist. 9 art. l.
Ad primum sic proceditur. 1. Videtur quod omnes angeli sint unius hi rarchiae. Cum enim angeli sint Supremi inter Creaturas, porto dicere quod sint optime dispositi. Sed optima diSpOSiti est multitudinis, Secundum quod continetur Sub uno principatu Ut patet per Philosophum Metaph. lib. xii, in fine, et Polit. lib. iii, cap. 11 et 12 . Clim ergo hierarchia nihil sit aliud quam sacer principatus, Videtur quod omnes angeli Sint unius hierarchiae 2. Praeterea Dionysius dicit De cael hier. cap. 3, in prine. quod hierarchia est ordo, scientia, et actio. Sed omne angeli conveniunt in uno Ordine ad Deum, quem cognoScunt, et a quo in Sui actionibUS regulantur. Ergo Omne angeli sunt unius hierarchiae. 3. Praeterea Sacer PrincipatuS 3 , qui dicitur hierarchia, invenitur in hominibuSet angelis. Sed omnes homines Sunt unius hierarchide. Ergo etiam omne angeli sunt unius hierarchiae. Sed contra est quod Dionysius De coel hier. cap. 6 distinguit tres hie
rarchia angelorum. CONCLUSIO. - ΕΣ parte principis unius, scilicet Dei omnes angeli et rationale
creaturae, unius Sunt hierarchiae ex parte vero multitudinis ordinatae sub principe angeli nec cum hominibus nec inter se, sunt unius hierarchide, Sed ipsi inter se an geli tres constituunt hierarchias.
Respondeo dicendum quod hierarchia eS Sacer principatuS, Ut dictum est in arg. 3). In nomine autem principatus duo intelliguntur, Scilicet ipso princepS, et multitudo ordinata sub principe. Quia igitur unus est Deus princep non Ollim Omnium angelorum, sed etiam hominum et totius
creaturae; ideo non Solum omnium angelorum, Sed etiam totius rationalis Creaturae, quae Sacrorum particeps SSe poteSt, Una eS hierarchia, Secundurn quod Augustinus dicit De civit. Dei, lib. XII, Cap. 1, ii C. Tinc.)
D Quod si sorte angeli ad invicem loquantur chiis et ordinibus angulorum ducti inani essi re- per nutus ut signa; dici potest, ait Sylvius jiciendam velut inutilena et curiosam, sicut sa-ctim B. I honia si verit quaest art. Pud 2 ciunt hae tetici siquidem B. Dionysius eli. Gr quod in generali est unus mitiis, quo unus u giarius et alii Patres il liis disseruisse reperimi gelus ad uiues loquitur, sed in si elati sunt iur. tot nullis quot sunt conversiones ad diversos 5 Ex notione gra cae vocis iec Vc t, . init unde unusquisque cognincit Secundum mutuiti rum ab iiρος quod Significat Sa uti et ab γογκοι se : i uni quod signi ea principulum. V. Proluitandum ilicuon ori uenaduuierar
349쪽
duas eSSe ciVltates, hoc eSt, Societates, unam in angelis bonis, et hominibus, alteram in mali S. - Sed Si consideretur principatu ex parte multitudinis ordinatae sub principe, Sic unus principatus dicitur Secundum quod multitudo uno et eodem modo potest gubernationem principi re- Cipere. Qua Vero non OSSunt Secundum eumdem modum gubernari a principe, ad di Vel So principatu pertinent; Sicut Sub uno rege sunt diversae civitateS, quae diverSi reguntur legibus et ministris Manifestum est autem quod homines alio modo divinas illuminationes percipiunt quam angeli nam angeli percipiunt eas in intolligibili puritate, homines vero percipiunt eas sub sensibilium similitudinibus, ut Dionysius dicit De cael hier cap. 1 . Et ideo oportet distingui humanam hierarchiam ab angeliea. Et
per eumdem modum in angelis tres hierarchia diStinguuntur 1). Dictum eSi enim Supra quaest. v art. 3 , dum de cognitione angeloriam ageretur. quod Superiores angeli habent universaliorem cognitionem Veritati quam in seriores. Hujusmodi autem universalis accepti cognitioni Secundum tres gradus in angelis distingui potest. Possunt enim ratione rerum, de quibus angeli illuminantur, considerari triplieiter. Primo quidem Seeundum quod procedunt a primo principio universali, quod est Deus; et ille modus convenit prima hierarchise, quae immediato ad Deum extenditur, et quasi in vestibulis Dei collocatur, ut Dionysius dic De coel hier. cap. 7, ante med. . Seeundo ver prout hujusmodi rationes dependent ab univer. Salibu causi creatis, quae jam aliquo modo multiplicantur; et hic modus convenit Secundae hierarchiae Tertio autem modo Secundiam quod hujusmodi rationes applicantur Singulis rebuS, prout dependent a propriis causis et hic modus convenit infimae hierarchiae. Quod plenius patebit cum de singulis ordinibus agetur sart. 6 hujus quaest.). Sic igitur distinguuntur hierarchize ex parte multitudinis Subjectae. Unde manifestum est eo errare, et contra intentionem Dionysii loqui, qui ponunt in divinis personis hierarchiam, quam Vocant SuperexteStem. In diVinis enim Personis est quidam ordo naturae, Sed non hierarchiae 2); nam, Ut Dionysius dicit De caeleSi hier. cap. 3 circ. med.), Ordo hierarchiae Si alio quidem purgari, et illuminari, et perfici alios autem purgare, et illi minare, et perficere: quod absit ut in divinis per Soni ponamUS.
Ad primum ergo dicendum, quod ratio illa procedit de principatu ex parte principis quia optimum est quod multitudo regatur ab Uno principe ut Philosophus in pluribus locis intendit stoe in art. 1 cit.). Ad secundum dicendum, quod quantum ad cognitionem ipSiu Dei, quem
omnes uno modo scilicet per essentiam vident, non diStinguuntur in angelis hierarchiae; Sed quantum ad rationem rerum creatarum I , Ut dictum est in corp. art. . Ad tertium dicendum, quod omnes homine Sunt Unm Speciei, et Unus modus intelligendi est eis connaturalis; non sic autem Si in angelis; unde non est Similis ratio.
In concilio Lateranensi sub Leone X, sess. xu. palum ad totidem angelorum choros dis-oictum est quoque literarchias angelorum esse tinxit.
tro : Concilii oriqinum 4 Domino initium 2 Quae juxta vim nominis nullibi ost, nisiet 0rmam sumpsisse satis constaι. Nam cum ubi alii subsunt, alii principantur quod in di-
in principio odium et terram creasset, coe Vini non OnVenit
tum ipsum in res principatus quos hierar . 5 Scilicet quantum ad cognitionem ium naehias oeunt instiιuit, a quemlibet princi turalem, tum supernaturalem ejus quae est extra
350쪽
De his etiam sent .m dist. 9 art. 5, et Cout gent. lib. III , cap. 60 et adaph. I leci. 7.
Ad secundum si proceditur. 1. Videtur quod in una hierarchia non sint plures ordines Multiplicata enim definitione multiplicatur et definitum. Sed hierarchia, Ut Dion usius dicit De CoeleSt. hieraret, cap. 3, in princi), est ordo. Si ergo Sunt multi ordin , non erit una merarchia, Sed
2. Praeterea, diversi ordines Sunt diversi gradus et gradus in spiritualibus constituuntur secundum diversa dona Spiritualia Sed in angelis omnia dona spirituali sunt communia, quia nihil ibi Singulariter possidetur. Ergo non sunt diversi Ordine angelorum. 3. Praeterea in ecclesiastica hierarchia distinguuntur ordines secundum purgare, illuminare et perficere. Nam ordo dia norum S purgativus, Sacerdotum illuminativus, episcoporum perfectivus 2 , ut Dionysius dicit De eccleS. hierarch. cap. 5, pari. I, in tit de Sacerd Persectionib. . Sed quilibet angelus purgat, illuminat et persicit. Non ergo est diStinctio ordinum in angeliS.
Sed contra est quod Apostolus dicit Eph. I, 20 , quod Deus constituit
Christum hominem supra omnem principatum et potestatem, et virtutem
et dominationem; qui Sunt diverSi ordine angelorum, et quidam O-rum ad unam hierarchiam pertinent, Ut infra patebit sart. 6 hujus
medius, et tulimus, Secundum varia angelorum ossicia et actus.
Respondeo dicendum quod Sicut dictiam eSt ari praee.), Una hierarehia est unus principatus, id est, una multitudo ordinata uno modo Sub principis gubernatione. Non autem esset multitudo ordinata, Sed conium si in multitudine diversi ordines non essent. Ipin ergo ratio hierarchiae requirit ordinum diversitatem. Quae quidem diversitas ordinum secundiam di Versa ossicia et actu consideratur, sicut patet quod in una civitate sunt diversi ordines Secundiam diversos actus; nam alius est Ordo judicantium, et alius pugnantium, et alius laborantium in agris, et Si de aliis. Sed quamvis multi sint unius Civitati ordines, omne tamen ad tres OSSunt
reduci, secundum quod quaelibet multitudo persecta habet principium, medium et finem. Unde et in civitatibus triplex ordo hominum invenitur; quidam enim sunt Supremi, ut optimates quidam autem Sunt infimi, ut vilis populus; quidam autem sunt medii, ut populia honorabilis. Sic igitur et in malibet hierarchia angelica ordine distinguuntur Secundum diversos actus et ossicia et omnis ista diversitas ad tria reducitur, Scilicet ad SUmmum, medium et insimum et propter hoc in qualibet hierarchia Dionysius De cael hier. cap. 7, 8 et 2 ponit tres OrdineS, nempe Seraphim, Cherubim et Thronorum in prima Dominationum, Virtutum et Potestatum in Secunda Principatuum, Archangelorum et Angelorum in tertia 3). Ad primum ergo dicendum, quod ordo dupliciter dicitur. Uno modo ipsa ordinati comprehendens Sub se diversos gradus; et hoc modo hierarchia
Doeet in 10 articulo D. Thomas in qua gitur. Nam de Seraphim habetur Is. VI da libet hierarchia Me tres ordines, quod dictum Cherubim G n. III et Zech. in de Thronis, sui in concilio Lateranensi ut patet ex verbis Dominationibus. Principatibus et lotestalibus ullatis art. Praec. i. . Coloss. l . de Virtutibus Ephes l), de archan- 2, it larius pateat sensus Dionysii in verbis gelis Ι. Ihess. TVJ. de angelis Rom. viii. istis consulatur doctrina concilii I ridentini de Matth. IV m. Joan etαὶ Ecclesia singulos ve-bie archia ecclesiastica sess. XXHI'. ut distinctos simul commemorat iu antis honai , Qui numerus ex sacris litteris passim olli ad primas vesperas est Omnium Sanctorum.