장음표시 사용
391쪽
QILEST. XIII, ART. I ET II. 301Λd primum ergo dicendum, quod per liberum arbitrium potest homo
aliqualiter malum vitare, Sed non ussicienter; quia insit mutur circa asse tum boni propter multiplice animae paSSiones. Similiter etiam universalis cognitio naturali legiS, quae homini naturaliter adest, aliqualiter dirigit hominem ad bonum, Sed non Ussicienter quia in applicando universalia principia juris ad particularia opera contingit hominem multipliciter descere. Unde dicitur Sap. ix, 14 : Cogitationes mortalium timidae, et incertae providentiae nostrae. Et ideo neceSSaria fuit homini custodia angeli. Ad secundum dicendum, quod ad bonum operandum dUO requiruntur. Primo qui dein quod assectus inclinetur ad bonum, quod quidem si in nobis per habitum virtutis moralis. Secundo autem, quod ratio inveniat congruas via ad perficiendum bonum VirtutiS; quod quidem Philosophus Ethic lib. X, cap. 8, et lib. VI, cap. 12 attribuit prudentiae. Quantum ergo ad primum, Deus immediate custodit hominem, infundendo ei gratiam et Virtutes quantum autem ad Secundum DeUS UStodit hominem sicut universalis inStructor, civita instructio ad hominem ei Venit mediantibus angelis, ut supra habitum SP ΘdeSt. XI, Pt 1). Ad tertium dicendum, quod Sicut homines a naturali instinctu boni discedunt propter passionem peccati, ita etiam discedunt ab instigatione bonorum angelorum, quae sit invisibiliter per hoc quod homines illuminant ad bene agendum. Unde quod homine pereunt, non est imputandUm ne gligentiae angelorum, Sed malitia hominum. Quod autem aliquando 2eter legem communem hominibu Vi Sibiliter apparent, ex speciali Dei
gratia eSt, leui etiam praeter Ordinem naturae miracula fiunt.
ARTICULUS II. - TRUM SINGUL B0MINES A SINGULIS ANGELIS CUSTODIANTUR 1).
De his etiam Sent ii, dist. 9, quaest. I OPp
Ad secundum Sic proceditur. 1. Videtur quod non Singuli homine a Singulis angelis custodiantur. Angelu enim est VirtuOSior quam homo. Sed unus homo sussicit ad custodiam multorum hominum. Ergo multo magis unus angelia multoS homines poteSt custodire. 2. 'aeterea, inseriora reducuntur in Deum . Superioribu per media, ut Dionysius dicit Deieci liter cap. 3, in tit de Sacerd pers. in princi). Sed cum omne angeli Sint inaequaleS, Ut Supra dictum eSi quaeSt. Vm, art. 3, arg. 1), Solu UnUS angelu eSt, inter quem et homine non est aliquis mediuS. Ergo Unu angelUS Solii eSt, qui immediate custodit homines. 3. Praeterea majore angeli majoribus Illicii deputantur. Sed non est majus ollicium custodire unum hominem quum ultum cum Omne homi ne natura Sint pareS. Cium ergo Omnium angelorum Sit Unu major alio, Secundum DionySium De coel hier. cap. 5 , Videtur quod diverSi homines non cuStodiantur a diVerSis ungelis. Sed contra Si quod Hieronymus exponens illud Matth. xviii): Angeli eorum in coeliS, te dicit Comment lib. o Magna eSt dignita animarum, Ut unaquaeque habeat ab ortu nativitatis in custodiam sui angelum
darum OlymI, 3οὶ Plotinum et Proclum Luna. Odiantur a singulis angelis sed ab uno un- III, lib. V cap. 4 etc. taxat Attamen sententiai Thomae omninniterli Sensus est quaestionis an singuli homines recepta est. qui ab angelis custodiuntur, a singulis angelis 2 Epistolam magni Basilii quae eamdem semcustodiantur. Hanc quaestionem proponit, ait Syl tentiam proclamat, concilium Florontinum invius quia non desuerunt qui existimarent mul proba ii sess. XXJ. Scriptura quoque loquiturtos homines ita ab uno angelo custodiri, ut non do ungelo Agar Gen. XXIj. de angelo Jacob inguli eorum hominum qui custodiuntur, cus libid. IIII, XXxu et XXXIIIJ, de angulo aliae
392쪽
CO CLUSIO. - Quia circa perpetua principaliter Si Dei providentia, et diversis rerum generibus, quae permanent, diversi angeli Sunt praesecti rationi consen laneum est singul0s etiam homines, Secundum formam incorruptibiles, a singulis angelis custodiri.
Respondeo dicendum quod singulis hominibu Singuli angeli ad cust
diam deputantur. Cujus rati eSt, quia angelorum UStodia est quaedam eXecutio divi rape Providentiae circa homines Providentia autem Dei aliter se habet ad homines et ad alia corruptibile creaturas, quia aliter Se habent ad incorruptibilitatem. Homine enim non Solum sunt incorruptibiles quantum ad cor munem Speciem Sed etiam quantum ad propria.sormaSSingillorum, qud Sunt animpe rationaleS; quod de aliis rebus corruptil)ilibus dici non potest. Manifestum Si autem, quod Providentia Dei principaliter est circa illa quae perpetu manent Circa Vero ea quod tranSeUnt, Providentia Dei est inquantum ordinat ipsa ad res perpetuas. Sic igitur Providentia Dei comparatur ad Singulos homines, sicut comparatur ad Sin- la genera Vel Species corruptibilium rerum. Sed Secundum Gregorium hΟm xxxi in Evang. ante med. , diversi ordines deputantur divereis rerum generibuS pula Potestates ad arcendo daemoneS, Iirtutes admiracula acienda in rebus corporeis et probabile est quod diversis Speciebus rerum diversi angeli ejusdem ordini praesciantur. Unde etiam rationabile est ut diversis hominibus diversi angeli ad custodiam deputentur 1 . Ad primum ergo dicendum, quod alicui homini adhibetur custos dupliciter. Und modo inquantum est homo Singularis; et Sic uni homini debem Unus cuStos, et interdum plures deputantur ad cuStodiam unius. Alio modo inquantum est pars alicujus collegii et Sic toti collegio unus homo ad VStodiam praeponitur; ad quem pertinet proVidere ea quae pertinent ad unum hominem in ordine ad totum collegium, Sicut Sunt ea quae eXt riu liguntur, de quibus alii aedificantur vel ScandaliZantur. Angelorum aUtem custodia deputatur hominibus etiam quantum ad invisibilia et occulta, quae pertinent ad Singulorum salutem Secundum SeipSOS. Unde Singuli hominibus singuli angeli deputantur ad custodiam. Ad secundum dicendum, quod Sicut die tum Si quaeSt. Praee art. 3 , angeli primae hierarchiae omne quantum ad aliqua illuminantur tam diate a Deo ; sed quaedam Sunt de quibus illuminantur Superiore tantum immediat a Deo, quae inserioribus revelant et idem etiam in inferioribus ordinibus considerandum est. Nam aliquis insimus angelus illuminatur quantum ad quaedam ab aliquo Supremo, et quantum ad aliqua ab eo qui immediato sibi praesertur. Et sic etiam possibile eSt, quod aliqui angeluSimmediate illumine hominem, qui tamen habet aliquo angelo Suhise, quo illuminat. Ad tertium dicendum, quod quamvis homin2 natura Sint PareS, tamen inaequalitas in eis invenitur, secundum quod ex diVina proVidentia quidam Ordinantur ad majus, et quidam ad minus, Secundum illud quod dicitur E I xxxiii 2 In multitudine disciplinae minini Separaci eos ea ipsis benediait, et eaealta pit .... eae ipsis malediait, et humiliavit. Ei Sic majus ossicium est cuStodire unum hominem quam alium G.
III. Leg. IIIJ, de augelo I anielis lina n. xiii , gelis custodiri videtur honi in Ps. XLVIIIJ et de angelo Zachariae I ii, IV V et XIJ de angelo ita sori Chrrsostomus sentit hom. III in EPetri Aet xl l , etc. ad ColOSS. . Iuxta Origeneri plures angeli ad ejus limi a Conser ea quae dicuntur ari. N. in res- hominis custodiam deputantur hi m. XX in Ios.), ponsione ad l . Silou existiuuare ch iblianos duntaxat ab an-
393쪽
De his etiam Sent. II, dist. H, quaest. I art. 2.
Ad teritum sic proceditur. 1. Videtur quod cuStodire homines non portineat solum ad infimum ordinem angelorum. Dicit enim ChrySoStomus hona Lx in Matth. a med.), quod hoc qDod dicitur Matth. xxiis, 10 Angeli eorum in coelis ete , intelligitur non de quibuSCumque angelis, Sed de SupereminentibuS. Ergo supereminente angeli UStodiunt homines 2. Praeterea, poStolus Hebr. i 14 dicit, quod Angeli sunt in ministerium missi propter eos qui haereditatem capiunt salutis et sic videtur quod miSSi angelorum ad custodiam hominum ordinetur. Sed quinque ordines in exterius ministerium mittuntur, ut Upra dictUm Si quaeSt. Praee. art. ). Ergo Omnes angeli quinque ordinum cuStodia hominum deputantur.
3. Praeterea, ad custodiam hominum maxime Videtur eSSe neceSSarium arcere daemones, quod maxime pertinet ad PoteStateS, Secundum Gregorium hom xxxi in Evang. ante med. , et miracula lacere, quod pertinet ad Virtutes. Ergo illi etiam ordines deputantur ad CVStodiam, et non SO-llim insmUS. Sed contra est quod in Sal. xc UStodia hominum attribuitur angelis, quorum ordo est insimus, Secundum DionySium De Coel hier Cas. ).
CONCLUSIO. - Singulorum hominum particularis 'todia ad infimi ordinis angelos Speciat, univerSalis autem ad omnes ordine ext uitur.
Respondeo dicendum quod Sicut SVpra dictum est sari praec ad 1),i mini custodia duplicite adhibetur. Uno modo UStodia particulari S Secundum quod hominibus Singulis singuli angeli ad cuStodiam deputantur; et
talis custodia pertinet ad infimum ordinem angeloriam, quoriam, SeeUndum Gregorium loe. Sup. cit.), est minima nuntiare. ΗΟ autem Videtur eSSe minimum in ossiciis angelorum, procurare ea quae ad Uniu hominis salutem pertinent. Alia vero eSt custodia universalis; et haec multiplicatur Secundum diverso ordines. Nam quanto agen fuerit niVel SaliuS, tanto est Superius 2). Sic igitur custodia humanae multitudini pertinet ad ordinem Pri)icipatuum, vel sorte ad Archangelos, qUi dicuntur Principe angelorum. Unde et Micnael, quem Archesistelum dicimuS, Unus de Principibus dicitur Dan. ). Ulterili autem Super OmneS natUra corporeaS habent custodiam Virtutes et ulteritis etiam super daemone habent cuStodiam Potestates; et ulterius super bonos Spiritu habent custodiam Principatus, Vel Dominationes, Secundum Gregorium hom. XXIV in EVang. ante med.).
Ad primum ergo dicendum, quod Verbum ChrySOStomi potest intelligi, ut loquatur de supremis in ordine infimo angelorum; quia, Ut Dionysius dicit De coel hier. cap. 4 a med.), in quolibet ordine Sunt primi, medii et ultimi. Est autem probabile quod majores angeli deputentur ad cristodiam eorum qui Sunt ad majorem gradum gloriae a De electi. Ad secundum dicendum, quod non omne angeli qui mittuntur, haDent particularem custodiam Super Singulo homines Sed quidam ordines h
il Sententia quam hic B ab imas exponit cesse es angeli qui gentis principatum ha- eadem esse videtur quam sententia S. Basilii in beat, esse dignitatem diInitate eorum quibusebiicilio Florentino laudata et sere his verbis in singulorum tutela commissa est. opistola ad Eunomium expressa Ilii ipsorum 2 inde ari 2 ad 5 dixit majus ollidium esse
stentibus proposis sunt, alii vero fidelium e ustodire unum hominem quam alium, secun sinquior eonsequuntur. Quant autem gens dum quod ex divina providentia quidam ad ma- uni uiro praeponenda est turi: ma orem ne jus, et quidam ad minus ordinatur.
394쪽
bent universalem custodiam, magi Vel miniiS, ut dictum est in solui. praee ). Ad tertium dicendum, quod etiam inferiores angeli exercent ossici Superiorum, inquantum aliquid de dono eorum participant, et se habent ad Superiores Sicut eXecutore Virtuti eorum; et per hunc modum etiam omnes angeli insimi ordinis possunt et arcere daemones, et miracula
ARTICULUS IV. - TRLM MMBUS HOMINIBUS ANGELI AD CUSTODIAM
De his etiam Sent. II, dist. . quaeSt. I art. 2.
Ad quartum Sic proceditur. 1. Videtur quod non Omnibus hominibus angeli ad custodiam deputentur. Dicitur enim de Chri Sto Philipp. ii, ), quodeSim similitudinem hominum fastus, et habitu inventus ut homo. Si igitur omnibus hominibus angeli ad custodiam deputantur, etiam Christu angelum custodem habuisset. Sed hoc Videtur inconveniens, cum Christus Sit major omnibu angelis. Non ergo omnibus hominibus angeli ad custodiam
2. Praeterea, omnium hominum primu fuit Adam. Sed Sibi non competebat habere angelum custodem ad minus in Statu innocentiae, quia tune nulli periculis an Stiabatur. Ergo angeli non praesciuntur ad custodiam omnibus hominibuS. 3. Praeterea, hominibus angeli ad custodiam deputantur, ut per eo ma- nuducantur ad vitam aeternam, et incitentur ad bene operandum, et muniantur contra insultu daemonum. Sed homines praescit ad damnationem, nunqUam et Veniunt ad Vitam aeternam infideles etiam, etsi interdum bona opera faciant, non tamen bene aciunt, quia non recta imtentione aciunt siles enim intentionem dirigit, ut Augustinus dicit sinpra, sat in Sal. XXXI, circ. med.); Antichristi etiam adventus erit secundum operationem Satanae, Ut dicitur II. TheSSal n). Non ergo omnibus hominibus angeli ad custodiam deputantur. Sed contra est auctoritas Ilieronymi supra inducta sart. 2 huj quaeSt inarg. Sed coni. qui dicit quod re unaquaeque anima ad sui custodiam habet angelum deputatUm.
CONCLUSIO. - Singulis hominibus in lal viae, propter Varia pericula deputati sunt angeli ad custodiam quando autem ad terminum id perVenerunt, non custodem, Sed Vel ou regnantem angelum, vel punientem daemonem sunt habituri.
Respondeo dicendum quod homo in statu vitae istius constitutus est quasi in quadam Via, qua debet tendere ad patriam. In qua quidem Via multa pericula homini imminent tum ab interiori, tum ab eXteriori, Secundum illud PSal cxLi, 4): In via hac, qua ambulabam, absconderunt i queum mihi. Et ideo sicut hominibus per viam non tutam ambulantibus dantur cuStodes; ita et cuilibet homini, quamdiu viator eSt, cuSto angelus deputatur. Quando autem jam ad terminum viae pervenerit, jam non ha
li Iline licet Potestates et Virtutes propria
auctoritate hoc faciant, solum tamen, communicata sibi hae virtute ab illis, saetuu hoe et
Certum est quod unusquisque dolis liabeat
augelum sui custodem a Deo deputatuvi, ut patet ex iten. IL III audith, ut; Matili. tali et Act. XIl a cuuini uni qui veteririum'utium,
tum theologoruui sententia est non solam delibus, verum etiam omn bus hominibus angelos quoque deputari , quamvis nonnulli id negent. Et Droliabile est, ut ait Silvius, singuli, sacris sodalitatibus singulis paroclitis, singulis relli
giosorum ordinibus, Singulis uionasteriis Senti uariis, etc. Peculiares Praeesse ange S.
395쪽
bebit angelum custodem Sed habebit in regno angelum conregnantem, in insertio daemonem punientem 10. Ad primum ergo dicendum, qu6d ChriStuS, Secundum quod homo, imme- iate regulabatur a Verbo Dei; unde non indigebat cuStodia angelorum; Ut iterum secundum animam erat comprehenSor, Aed ratione passibilitatis c.rporis erat viator. Et secundum hoc non debebatur ei angelus cuSto tan-qLam Superior, Sed magis miniSter tanquam inferior. Unde dicitur Matth. iv, 11), quod accesserunt angeli, et ministrabant ei. Ad secundum dicendum, quod homo in ratu innocentia non patiebatur aliquod periculum ab interiori, quia interita erant omnia ordinata, ut Smpra dictum est quaest xcv art. 4 ad 3), Sed imminebat ei periculum ab e teri0ri propter insidias daemonum, ut rei probaVit eventUS; et ideo digebat custodia angeloriam. Ad tertium dicendum, quod sicut praescili et infidele et etiam Antiendistus non privantur interiori auxilio naturali rationis; ita etiam non privantur exteriori auxilio toti naturae humanae divinitus conceSSO, Scilicet custodia angelorum per quam etSi non juventur quantiam ad hoc qu6 vitam aeternam bonis operibu mereantur, juvantur tamen quantum ad hoc quod ab aliquibus malis retrahuntur, quibu et Sibi ipSiS, et aliis nocere OS-
Sent. Nam et ipsi daemone arcentur per bono angelOS, ne noceant quantum volunt. Et Similiterrantioliris tu non tantum nocebit quantum vellet.
ARTICULUS V. - TRUM ANGELU DEPUTETUR H0MINI AD CUSTODIAM A
Ad quintum sic proceditur 1. idetur quod angelus non deputetur homini ad custodiam a sua nativitate. Angeli enim mittuntur in mini Sternam propter eos qui haereditatem salutis capiunt, ut ApoStolus Hebr. i 14 dicit. Sed homines incipiunt haereditatem capere Salutis quando baptigantur. Ergo angelus deputatur homini ad custodiam a tempore baptiSmi, et non tempore
2. Praeterea, homine ab angelis cuStodiuntur, inquantum ab eis illuminantur per modum doctrinae. Sed pueri mox nati non Sunt capace doctrinae, quia non habent USum rationis. Ergo pueri mox nali non deputantur angeli UStodeS. 3. Praeterea, pueri in materno utero existentes habent animam rationalem aliquo tempore Sicut et post nativitatem ex utero. Sed cum sunt in materia utero, non deputantur ei angeli ad custodiam, Ut videtur quia neque etiam ministri Eeclesiae eo Sacramenti imbuunt. Non ergo Statim a
nativitate hominibus angeli ad cUStodiam deputantur. Sed contra est quod IIieronymus dicit loe cit art. 2'Uj. MaeSt in g. Sed coni.), quod Unaquaeque anima ab ortu nativitatis habet in custodiam sui anzelum deputatum 2).
CONCLUSIO. Tum custodia angelorum beneficium commune Sit, non a baptismo, sed a nativitate, angelus homini ad custodiam deputatur.
Respondeo dicendum quod Sicut Origenes dici Super Matth. hOm vi, adsin. , Super hoc eSt duplex opinio. Quidam unim dixerunt quod angelus ad
i Sunt qui putant singulos laeuiones singulis ment sup Matth. Gennadius lib. Deo des- hominibus ad exercitium deputari et qui volunt tinat. , I ertullian. De anima, cap. 57ὶ Pascas. B. I homam id quoquo seinsisse. Hanc eamdem Radbert. Comment in Matth. . in hac pi- sententiam recitat in Sent. l. d. in art. 5, sed Dione non multum dissentiebant Graeci cum Deos
eam non approbat holatiuum uativitati praeesse SSererent.
2, ita pariter seniluui heophilaci in Com-
396쪽
306 QUEST. XIII, ART. V ET VI.
custodiam hominis deputatur a tempore baptismi alii vero, quod a te pore nativitatis. Et hanc opinionem HieronymUS loe mox citato approbat, et rationabiliter. Beneflcia enim quae dantur homini divinitus, ex eo quod est christianus, incipiunt a tempore baptiSmi, Sicut perceptio Eucharistiae. et alia hujusmodi Sed ea quae providentur homini a Deo, inquantum habet
naturam 1 Mionalem, ex tunc ei exhibentur, ex quo naScendo talem nat
ram accipit; et tale beneficium est cuStodia angelorum, Ut ex praemissis patet art. 1 et 4 hujus quaesta). Unde statim a nativitate habet homo anginium ad sui custodiam deputatUm. Ad primum ergo dicendum, quod angeli mittuntur in ministerium, ef caciter quidem propter eos solos qui haereditatem capiunt salutis, Si colas,deretur ultimus essectus cuStodiae, qui est perceptio haereditatis nihil ominia tamen et aliis miniSterium angelorum non Subtrahitur: quamvis enim in eis hanc emeaciam non habeat quod perducantur ad Salutem, emcax tamen Si circa eos angelorum ministerium, inquantum a malis multis retr9h ntUr. Ad secun reum dicendum, quod metum custodiae ordinatur quidem ad illuminationem doctrinae, sicut ad ultimum et principalem effectum nihilominiis tamen multos alios effectu habet, qui pueri competunt, Scilicet arcere daemoneS, et alia nocumenta tam corporalia, quam Spiritualia prohibere. Ad tertium dicendum, quod puero amdiu Si in materno utero, non totaliter est a matre separatUS, Sed per Damdam colligationem eSt quodammodo adhuc aliquid ejus, Sicut et fructu pendens in arbore est aliquid arboris. Et ideo probabiliter dici potest quod angelus qui est in custodia matris, custodiat prolem in matri utero existentem. Sed in nativitate, quando separatur a matre angelia ei ad cuStodiam deputatur, ut Hieronymus didit loe in argum Sed contra Citat .
De his etiam Sent 1 dist. M, quaest. I. art. 4.
Ad sextum Sic proceditur. I. Videtur quod angelUS USt0 quando θdeserat hominem cujus custodiae deputatur. Dicitur enim Jerem. I, 9
experSOna angelorum : Curavimus Babylonem, et non est Sanata derelinquamus ergo eam et ISa. , 5): Auferam sepem ejus et erit in concubcationem, Glossa interlinearis, id eSt, angelorum UStodiam. 2. Praeterea, principaliti cUStodit Deu quam angelus. Sed Deus aliquando hominum derelinquit Secundum illud PSalm XXI, Deus, Deus meus, respice in me, quare me dereliquisti argo multo magis angelus custos hominem derelinquit. 3. Praeterea sicut dicit DamaScenus De Orth. ld. lib. , cap. 3 cire. med. : Angeli, clam Sunt hie nobiSeum, non Sunt in coelo. Sed aliquando Sunt in coelo. Ergo aliquando nos derelinquunt. Sed contra daemones no semper impugnant, Secundum illud I. Petri v 8 : Adversarius vester diabolus, tanquam leo rugiens, circuit quaerens quem devoret. Ergo multo magis boni angeli Semper nos cuStodiunt.
CONCLUSIO. Cum custodia angelorum sit quaedam executio divinae ovidentiae, quae nunquam ex toto hominem derelinquit; nec angelus cuSto unu uam ex
In hoc articulo docet D. Thomas quod angelus custos nunquam in hac vita totaliter di- milia hominem suae curae commiMuma quod Scriptura si insinuat Ex xxiii : Ecce ego miι-sam Gnoelum meum qui pro cedat in vi r ει introducat in locum quem proeparari obserda eum, audi Ocem eius Nec eo , quia non dimit ει
397쪽
10lo hominem deserit, licet permilla quandoque secundum ordinationem duinorum Ridici0rum, Vel poenae vel culpae desectum pati.
Respondeo dicendum quod UStodia angeli, ut ex Supra dictis patet ori 2 hujus quaest.), est quaedam executi divinae Providentiae circa homines acta Manifestum est autem quod nec homo, nec re aliqua totaliter divinae Providentiae subtrahitur. In quantum enim aliquid participat de eSSe in tantum subditur universali Providentis entium. Sed intantum Ded secundum ordinem suae Providentiae dicitur hominem derelinquere, inquantum permittit hominem pati aliquem desectum Vel conde, vel cui sae. Similiter etiam dicendum est quod angelus custos nunquam totaliter
dimittit hominem; sed ad aliquid interdum eum dimittit, prout scilicet
non impedit quin subdatur alicui tribulationi vel etiam quin cadat in peccatum, Secundum ordinem divinorum judiciorum. Et Suciandum hoc Babylon et domus Israel ab angelis derelictae dicuntur, quia angeli earum cuStodes non impediverunt quin tribulationibus subderentur. Et per hoc patet solutio ad primum et Secundum. Ad tertium dicendum, quod angelus, etsi interdum derelinquat hominem loco, non tamen derelinquit eum quantum ad effectum custodiae l), quia etiam tim est in coelo, cognoScit, quid circa hominem agatur; nec indiget mora temporis ad motum localem Sed Statim poteSPadeSSe.
ARTICULUS VII. - TRUM ANGELI 0LEANT DE MALIS EORUM QU0S CUST0DIUNT.
De his etiam Sent. II, dist. H, quaeSt. I, Brt. 5.
Ad Septimum sic proceditur. 1. Videtur quod angeli doleant de malis eorum quo custodiunt. Dicitur enim IS. xxxm, ID Angeli pacis amar/gebunt. Sed lotus est signum doloris et tristitiae. Ergo angeli tristantur de malis hominum quo custodiunt. 2. Praeterea tristitia est, ut AuguStinus dicit De ciVit. Dei, lib. XIV, cap. 15 a med.) u de hi quae nobis nolentibus accidunt. Sed perditio homini custoditi est contra voluntatem angeli custodis. Ergo tristantur angelide perditione hominiam. 3. Praeterea, sicut gaudio contrariatur tristitia, ita poenitentiae contrariatur peccatum. Sed angeli gaudent de peccatore poenitentiam agente, Ut habetur Luc. xv). Ergo tristantur de justo in peccatum cadente. 4. Praeterea, Supra illud Num xviii): Quidquid oli erunt primitiarum, ete , dicit Glossa ord Origenis QTrahuntur angeli in judicium, Utrum X pSO rum negligentia, an hominum ignavia lapsi sint. is Sud quilibet rationabiliter dolet de malis propter liue in judicium tractus est. Ergo angeli dolent de peccati homilRUm. Sed contra, ubi est tristitia et dolor, non est persecta felicitas; unde dicitur Apocalypsis xxi, ): Mors ultra non erit, neque luctuS, neque clamor, neque ullus dolor 2 . Sed angeli Sunt persecto beati. Ergo de nullo
dolent. CONCLUSIO. - Cum nihil in mundo angelis simpliciter involuntarium sal, de
hominum, quos custodiunt, malis minime dolent.
Respondeo dicendum quod angeli non dolent neque de peccatis, neque de poenis hominum. Tristitia enim et dolor, Secundum Augustinum stoe. cit in arg. 2), non eSi niSi de hi quae contrariantur voluntati. Nihil autem accidit in mundo, quod Sit contrarium voluntati angelorum et aliorum beatorum; quia Voluntas eorum totaliter inhaeret ordini divinae juStitiae.
s Sicut mater non dicitur relinquere insan 2 De beatis quoque dicitur Apoc. VII : Nontem, quando ita proprie juxta eum Vigilans c esuriunt, neque sitiunt amplius, neque cadet eupatur quo stati tu putast illi in omnibus adesse. iuver illos sol, neque ullus P. Iul.
398쪽
308 U EST. XIII, ART. VII ET VIII. Nihil autemst in mundo nisi quod per divinam uStitiam sit aut permitti tur. Et ideo, simpliciter loquendo, nihil sit in mundo contra voluntatem beatorum. Ut enim PhilOSOphu dicit minie lib. , cap. 1 ad sin. , illuldicitur simpliciter Voluntarium, quod aliqui mi in particulari, secundum
quod agitur, onSiderati Scilicet milibUS quae circumstant, quamvis in universali considerarum non SSet Voluntarium Sicut nauta non vestprojectionem mercium in mare abSolute et niVerSaliter considerando, sed imminente periculo Salutis, hoc Vult Unde magi est hoc voluntarium quam involuntarium, ut ibidem dicitur. Si igitur angeli peccata et poenas hominum, universaliter et abSolute loquendo, non Volunt volunt tamen quod circa hoc ordo divinae juStitiae SerVetur, Secundum quam quidam poeni subduntur, et peccare permittUntUr.
Ad primum ergo dicendum, quod Verbum illud Isaiae potest intelligi de angelis, id est, nuntii Ezechiae, qui neverunt propter Verba Rapsacis, de
quibus habetur Isa. xxxvii) et hoc Secundum litteralem SenSUm. Secundum vero allegoricum angeli pacis Sunt apostoli et praedicatores, qui stent pro peccatichominum. Si ero Secundum SenSum anagogicum eX nat de angelis bonis, tunc metaphorica erit locutio 1 ad designandum quod angeli volunt in universali hominum Salutem. Si enim Deo et angelis hujusmodi passiones attribuuntur. Ad secundum patet solutio per ea quae dicta Sunt eOI p. am).Αdurtium dicendum, qu6d tam in paenitentia hominum, quam in peccato manet una ratio gaudii angelis, scilicet impletio Ordinis divinae providentiae. Ad quartum dicendum, quod angeli ducuntur in judicium pro peccatis hominum, non quaSi rei Sed quasi testeS, ad convincendum homine de eorum ignaVia 2).
De his etiam Sent. II, dist is, quaeSt. I, Brt. O.
Ad octavum Sic proceditur. 1. Videtur quod inter angelos non OSSit eSSe pugna Seu discordia. Dicitur enim Iob, xxv Qui facit concordiam in sublimibus. Sed pugna opponitur concordiae. Ergo in Sublimibus angelis
2. Praeterea, ubi Si perlaeta charitaS, et u Sta praelatio, non poteSDeSSi' pugna Sed hoc totum Si in angelis. Ergo in angelis non eSt ligna. 3. Praeterea, Si angeli dicuntur pugnare pro ei quo euStodiunt, neceSSe Si quod unus angelus foveat unam partem et alius aliam. Sed Si una pars habet justitiam, constat quod alia pars habeat injuS itiam. Ergo Sequitur quod angelus bonus Sit autor injustitiae, quod Si inconvenienS. Ergo inter bono angelo non St Pugna. Sed contra est quod dicitur Dan. x, 13 e persona Gabrielis Princeps regni Persarum restitit mihi viginti et uno diebus Ilic autem princep Pe Sarum 4 erat angelus regno Persarum in custodiam deputatuS. Ergo unus angelus resistit alii et Sic inter eos eSt pugna.
' Ita similiter intelligeniti sunt omnes hujus diebus, et ecce Michae tinus de principibus
modi locutiones quae reperiuntur sive in sermo primis venit in adjutcrium meum . quae Pu namnibus. Sive in quibusdam perihus asceticis intor angelos custodes implicare identur.
2. Ius ex addi potes uo esse Labendam Nonnulli auctores existimant Lu:ὶ Persa- rationem Origenis ita loquentis; quia tu ea, ut rura principem malum esse angelii in I ia Ori- et in multis aliis turpiter erravit senes boni. I in Gen. , Cassianus lib. m. 5 In hoc articulo S. Doctor interpretatur e lin bardus a S. Victore lib. I De Em- hae verba Danielis X, Mi Princet a uuin au cap. li
399쪽
CONCLUSIO. In angeli pugna qui deni esse pol est, non discordia voluntatum, sed meritorum contrarietate, pro quibus pugnare dicuntur.
Respondeo dicendum quod Sta quaestio moVetur OceaSion horum Verborum Danielis. Quae quidem Hieronymus Xponit in illa verba relata inarg. Sed coni.), dicen principem regni PerSarum esse angelum qui se opposuit liberationi populi Israelitici, pro quo Daniel orabat, Gabriele proece ejus Deo praesentante. Haec autem reSistentia potuit fieri, quia princeps aliquis daemonum Iudaeo in Persidem ductos ad peccatum induxerat, per quod impedimentum praestabatur rationi Danieli pro eodem populo deprecantis. Sed secundum Gregorium Moral. lib. XVII, cap. 8, ante med. :WPrinceps regni Persarum bonu angelus fuit custodiae regni illius deputatus 1). Ad videndum igitur qualiter unus angelus alteri resistere dicitur, considerandum est quod divina judicia circa diverSa regna et dive SO homines per angelo exercentur. In Sui autem actionibus angeli per divinam sententiam 2 regulantur. Contingit autem quandoque quod in diversis regnis, vel in diversis hominibus contraria merita vel demerita inVeniuntur, ut unus alteri subdatur aut praeSit. Quid autem super hoc ordo divinae sapientis habeat, cognΟScere non poSSunt, niSi De reVelante; unde necesse habent Super hi Sapientia Dei conSulere. Sic igitur, inquantum de contrariis meritis et sibi repugnantibus divinam consulunt Voluntatem, resistere sibi invicem dicuntur; non quia Sint eorum contrariae Voluntates cum in hoc omnes concordent quod Dei sententia impleaturi Sed quia ea de quibu conSulunt, Sunt repugnantia 3). Et per hoc patet solutio ad Objeetu.
DE DAEM0NUM IMPUGNATIONE IN QUINQUE ARTICULOS DIVISA.
Deinde considerandum est de impugnatione daemonum; et circa hoc quaeruntur quinque 1 Utrum h0mines a daemonibus impugnentur. - Utrum tentare sit proprium diaboli. - Utrum omnia peccata hominum e impugnatione, Ivetentatione darimo num proveniant. - Utrum 1 Miu vera miracula lacere ad seducendum. 4 Utrum daemones qui ab hominibus superantur, ab impugnatione
ARTICULUS I. - UTRUM 110MI ES IMPUGNENTUR A DAEMON IBUS 4).
De his etiam De malo, siluest. II art. 5 et 4.
Ad primum sic proceditur. 1. Videtur quod homines non impugnentur daemonitius angeli enim deputantur ad hominum custodiam missi a Deo. Sed daemone non mittuntur a Deo, cum daemonum intentio sit pedidere animaS, Dei autem Salvare. Ergo Cemones non deputantur ad hominum impugnationem. 2. Praeterea, non St aequa conditi pugnae, Ut infirmus contra sortem, ignarus contra astutum exponatur ad bellum. Sed homines sunt infirmi et ignari daemones autem potentes et aStuti. Non est ergo permittendum a Deo, qui est omnis justitiae auctor, Ut homines Ddpemonibus impugnentur. 3. Praeterea, ad eXercitium hominum Suffcit impugnatio carnis et
3 Eae sententia quam S. Ihomas tenet 5 Vel, ut ait ipse D. homas Seni lib. I, sui suoque Theodoreti Comment ad Dan. , dist. l0. art. 5J, voluntates eorum diSSentiunt S Basilii coni. Eunom. lib. I . S. Asidor materian r, sed non sorinaliter. Pelus librii. p. 85 . Opinio S. Hieronrmi a 4 De fide est daemones existere et ab H h de re non lare liquet. mines impugnari siqvidem 1llud dogma saepe
2 ita plures eodd. cum alean . et editi sere superius Scriptura saero ei omnes Ecclesias Momnes Al. 3 cientium a tem νυ Piuontium tres et doctaves aperte proclaruaui.
400쪽
mundi. Sed Deus permittit electo Suo impugnari propter eorum Xerei-tium. Ergo non videtur neceSSarium quod a daemonibus impugnentur. Sed contra est quod ApoStolus dicit Eph. vi 12 , quod non est nobis colluctatio adversus carnem et Sariguinem, sed adversus principes et potestates, adversus mundi rectores tenebrarum harum, contra spiritualia nequitiae in coelestibus 1).CO LUSIO. - Impugnantur homines a daemonibus ex ipsa illorum malitia ordo autem impugnationis ab ipso Deo est.
Respondeo dicendum quod circa impugnationem daemonum duo est considerare, Scilicet ipsam impugnationem, et impugnationis Ordinem. Impugnatio quidem ipsa ex daemonum malitia procedit; qui propter invidiam prosectum hominum impedire nituntur, et propter Superbiam divinae potestatis similitudinem usurpant, deputando ibi ministros determinatos ad hominum impugnationem, Sicut et angeli Deo ministrant in determinatis ossiciis ad hominum salutem. Sed ordo impugnationis ipsius eSt a Deo 2), qui ordinate novit malis uti, ad bonum ea ordinando. Sed ex parte angelorum tam pSa custodia quam ordo cuStodiae reducitur ad Deum, sicut ad primum alaetorem. Ad primum ergo dicendum, qud mali angeli impugnant homines dupliciter. Uno modo, instigando ad peccatum et Sic non mittuntur a Deo ad impugnandum, Sed aliquando permittuntur Secundum Dei justa judicia. Aliquando autem impugnant homines puniendo et sic mittuntur a Deo, Sicut missu est Spiritus mendax ad puniendum Achab regem Israel, ut dicitur III. Reg. ult.). Poena enim resertur in Deum sicut in primum auctorem; et tamen daemone ad puniendum missi alia intentione puniunt quam mittuntur. Nam ipsi puniunt ex odio vel invidia mittuntur autem a Deo propter ejus juStitiam. Ad secundum dicendum, quod ad hoc quod non it inaequalis pugnae conditio sit ex parte hominis recompensatio principaliter quidem per auxilium divinae gratiae, Secundari autem per custodiam angelorum. Unde IV. Reg. vi 16 Elisaeus dixit ad ministrum suum: Noli timere plures
enim nobiscum Sunt quam cum illis.
Ad tertium dicendum, quod infirmituti humanae sum rei ad exercitium impugnatio quae est a carne et mundo; Sed malitiae daemonum non Sus- scit, quae utroque utitur ad hominum impugnationem; Sed tamen ex divina ordinatione hoc provenit in gloriam electorum.
Ad secundum sic proceditur. 1. Videtur quod tentare non Sit proprium diaboli. Dicitur enim Deus tentare, Secundum illud CeneS. XII, 1ὶ Tent vit Deus Abraham tentat etiam caro et mundus, et etiam homo dicitur tentare Deum et hominem. Ergo non est proprium daemoni tentare. 2. Praeterea, tentare est ignorantis. Sed daemones sciunt quid circa homine agatur. Ergo daemone non tentant. 3. Prieterea, tentati est via in peccatum. Peccatum autem in voluntato
3 Quae doctrina confrmari potest ex eo quod diabolus tentaverit et seduxerit vam Gon mei I. Tim. E eae eo quod sit adversar usnosse qui unquam leo rugiens circui quoerens quem devoret I Pet. j. 2 Quod non sic accipiendum est quasi Deus positive ordine qui di bin0nes, et quo ordine lio-nniuem impugnent ad hoc aut ad illud viti uni Deus enim intentator malorum est, ipι autem leminem tentat D. IJ, sed quia impugna tionem daemonum Deus ordinat in aliquod bo
5 Tentare est proprium diaboli ut insinuat Seripturas cra raecedens tentator Matth. Iv); adversarius vester diabolus circui quaerent quem devore II. Pet. l.