장음표시 사용
682쪽
causa desiderium et amorem delectatio enim est ruitio boni, quae quodammodo estinis, sicut et ipSum bonum 1 , Ut SVpra dictum eSt D. I, art. 3 ad 3). Ad primum ergo dicendum, quod hoc modo nominatur aliquid, Secundiam quod nobis innotescit. Voces enim Sunt Signa intellectuum, Secundum Philosophum Perili lib. I, in princi). No autem ut plurimum peresse tum cognoscimu cauSam EssectUSAEUtem amoris, quando quidem habetur ipsum amatum, Si delectatio; quando vero non habetur, est desiderium vel concupiscentia Ut autem Au Stinu dicit De Trin. lib. x, cap. 12, a med.), re amor magiS Sentitur, cum eum prodit indigentia. Unde inter omnes paSSiones concupiscibili magis Si Sensibili concupiscentia; et propter hoc ab ea denominatur potentia.
Ad secundum dicendum, quod duplex est Uni amati ad amantem. Una quidem realis, secundum Scilicet conjunctionem ad rem ipsam et talis Unio pertinet ad gaudium vel delectationem, quae Sequitur desiderium Alia autem est uni assectiva, Secundum scilicet quod aliquid habet aptitudinem Vel proportionem; prout Scilicet ex hoc quod aliquid habet aptitudinem ad alterum et inclinationem am participat aliquid ejus et Sic amor unionem importat; quae quidem Unio praecedit motum desiderii. Ad tertium dicendum, quod delectati caUSat amorem, Secundum quod est prior in intentione.
ARTICULUS III. - TRUM SPES SIT PRIMA INTER PASSIONES IRASCIBILIS.
De his etiam supra, quaest. XXIII, art. 44OPP.
Ad tertium sic proceditur. 1. Videtur quod Spe non Sit prima interpa siones irascibilis Vis enim irascibili ab ira denominatur. Cum ergo denominatio sata potiori videtur quod ira Sit potior et prior quam Spes. 2. Praeterea, arduum est Objectum iraScibiliS. Sed magis videtur esse a duum quod aliqui conetur Superare malum contrarium, quod imminet ut
futurum quod pertinet ad audaciam), Vel quod injacet jam ut praesens quod pertinet ad iram), quam quod conetur acquirere Simpliciter aliquod
bonum; et similiter magis videtur esse arduum qUOdionetur incere In lum praesens quam malum suturum. Ergo ira Videtur esse potior passio quam audacia, et audacia quam SpeS; et Si Spes non Videtur eSSe potior. 3. Praeterea, prius Occurrit in motu ad finem receSSUS a termino, quam
accessus ad terminum. Sed timor et desperatio important recessum ab aliquo; audacia autem et Spe important accessum ad aliquid. Ergo timor et desperatio praecedunt Spem et audaciam. Sed contra, quanto aliquid est propinquiu primo, tanto est prius. Sed Spe eSt propinquior amori, qui St prima paSSionum. Ergo Spe eSt prior inter omnes passiones irascibiliS.
CONCLUSIO. - Spes cum inter omnes irascibilis passiones magis et prius bonum respiciat, prior quoque omnibus DeceSSario eSt.
Respondeo dicendum quod, sicut jam dictUmaeSt art. 1 hUj qUaeSt.), omnes pasSiones irascibilis important motum in aliquid. Motu autem ad aliquid in irascibili potest causari ex duobus : Un modo e Sola aptitudine Seu proportione ad finem, quae pertinet ad amorem Vel odium alio modo ex praeSentia ipsius boni vel mali, quae pertinet ad triStitiam Vel gaudium. Et quidem ex praesentia boni non causatur aliqua paSSio in irascibili, ut di-0 Quapropter hic est ordo passionum coneu 2 suga seu abominatio I tristitia; quamvis Piscibilis ouantum ad executionem : lo amor quantum ad ordinem intentionis sit gau-2 desederium; 5 gaudium. Et proportionaliter dium Q desiderium et amor. PaSSiOuuin quae respiciunt malum odium;
683쪽
ctum eSt DdeSt. xxm, art. ), Sed e praeSentia mali caUSatur paSSio irae. Quia igitur in via generationis Seu consecutionis, proportio Vel aptitudo ad sinem praecedit consecutionem sinis, inde est quod ira inter omneSpa siones irascibilis est ultima ordine generationis Inter alia autem paSSi ne iraScibilis, quae important motum consequentem amorem Vel odium boni vel mali oportet quod passiones quarum objectum est bonUm, Scilicet Spes et desperatio, Sint naturaliter priore paSSionibu quarum Objecitum est malum, scilicet audacia et timore cita tamen quod Spes est prior deSperatione, quia spes est motus in bonum secundum rationem boni, quod de Sua ratione est attractivum, et ideo eSt motus in bonum perrae; despcrati aUtem eSi recessus a bono, qui non competit bono, Secundum ModeSt bonum, Sed secundum aliquid aliud unde eSi quaSi per accidens. Et eadem ratione timor, cum Sit recessus a malo, eSt prior quam audacia QVbdautem spes et desperatio sint naturaliter priores quam timor et audacia, ex hoc manifestum est, quod sicut appetitus boni est rati quare vitetur malum, ita etiam Spes et desperatio Sunt ratio timoris et audaciae. Nam amdacia consequitur Spem Victoriae l), et timor consequitur desperationem Vincendi, ira autem consequitur audaciam : multu enim irascitur indictam appetens, nisi audeat vindicare, M secundum quod Avicenna dicit me naturalibus, lib. vi). Si ergo patet quod Spes eSt prima inter Omnes passiones irascibilis. Et si ordinem omnium passionum Secundum iam generationi s2 scire velimus, primo OccUrrunt amor et odium Secundo
desiderium et fuga tertio spes et desperatio quarto timor et audacia; quinto ira; Sexto et ultimo gaudium et tristitia, quae OnSequuntur ad OmneSyaSSiones, ut dicitur Ethic lib., cap. 5 ita tamen quod amor est prior odio, et desiderium suga et Spes desperatione, et timor audacia, et gaUdiUmquam tristitia, ut ex praedictis colligi potest isto art. et art. 1 et 2 praeci . Ad primum ergo dicendum, quod quia ira causatur ex alii pasSionibus sicut essectus a causis praecedentibus, ideo ab ea, tanquam a manifeStiori, denominatur potentia. Ad secundum dicendum, quod arduum non est rati accedendi Vel appetendi, sed potius bonum; et ideo spes, quae directius reSpicit bonum est prior; quamVis audacia aliquando Sit in magis arduum, vel etiam ira. Ad tertium dicendum, quod appetitus primo et per Se moVet rinioniam Sicut in proprium objectum; et ex hoc causatur quod recedat a malo. Pr portionatur enim motu appetitiVae partis, non quidem motui naturali, Sed intentioni naturae, quae per prius intendit finem quam remotionem contrarii, quae non quaeritur niSi propter adeptionem finis.
ARTICULUS IV. - TRLM ISTAE SINT QUATUOR PRINCIPALES PASSIONES, GAUDIUM, TRISTITIA, SPES ET TIMOR 3).
Da his etiam infra, quaest. LXXXIV. art. 4 ad 2 et 2 2, quaest CXXm, art. 4 ad 4, et quaest. XLI. t. 7 ad 5, et De ver quaest. XVI, art. 5.
Ad quartum sic proceditur. 1. Videtur quod non sint istae quatuor primcipales paSSioneS, gaudium et triStitia, spes et timor AuguStinus enim DeciV. Dei, lib. xiv cap. Petra non ponit spem, sed cupiditatem loco HUS. 2. Praeterea, in paSSionibus animae est duplex ordo, scilicet intentionis, et consecutioniS, Seu generationis. Aut ergo principales paSSiones accipium
Quamvis et aliquando desperati per acci dum ordinem executionis per Oppositum ad odidens generei audaciam juxta Virgilianum illud : dinem intentionis. Una satus victis nulἰam sperare salutem 5 Passiones principales dicuntur illa quae aeneid. lib. Dὶ sunt terminativa per se ei completiva aliarum. 2 Secundum viam seneaeationi aut eluu
684쪽
tur secundum ordinem intentioniS et Sic tantum gaudium et tristitia, quae sunt finales erunt principaleSpaSSiones, aut Secundum Ordinem conseculionis Seu generationis et Sic erit amor prineipalis paSSio. Nullo ergo modo debent dici quatuor paSSiones Stae principales gaudium et triStitia Spes et timor. 3. Prieterea, SicUt audacia eaUSatur e Spe ita timor e desperatione. Aut ergo spes et desperatio debent poni principale paSSiones, tanquam US32 AUt Spe et audacia, tanquam sibi ipsis amnes. Sed contra est illud quod Boetius me conSolat. lib. I, metr Tyenumeran quatuor principales passiones dicit:
Gaudia pelle, Pelle timorem, Spemque sugato, Νe dolor adsit.
CONCLUSIO. - Gaudium, tristilia, spes, et timor qualuo sunt pringipales ani
mae paSSiones, quamVi non Secundum eamdem rationem.
Respondeo dicendum quod hae quatuor passiones communiter principales esse dicuntur. Quarum diade, Scilicet gaudium et tristitia prinoi pales dicuntur, quia Sunt completiVae et finale Simpliciter respectu omnium PaSSionum Unde ad OmneSpaSSione conSequuntur, ut dicitur Ethie. lib. Π, cap. 5 . Timor autem et Spe SUnt principaleS, non quidem quasi completivae simpliciter, Sed quia Unt completivae in genere motus appelitivi ad aliquid. Nam respectu boni incipit motu in amore, et procedit in desiderium et terminatur in Spe l); reSpectu Vero mali incipit in odio, et proce dit ad sugam, et terminatur in timore. Et de Solet harum quatuor paSSionum Umerus aecipi Secundium disserentiam praesentis et futuri motus enim respicit laturum, Sed quieSeSt in aliquo praesenti. De bono igitur pra senti est gaudium, de malo praesenti St tristitia de bono futuro est Spes, de malo futuro est timor. Omnes aUtem aliae pasSiones, quae Sunt de bono vel de malo praesenti Vel futuro, ad has completive reducuntur. Unde etiam a quibusdam dicuntur principale hae praedictae quatuor paSSioneS, quia sunt generale qUOd'Uidem Verum est, Si spes et timor designant motum appetituScommuniter tendentem in aliquid appetendum vel fugiendum.
Ad primum ergo dicendum, quod Augustinus ponit desiderium Vel cupiditatem loco spei, inquantum ad idem pertinere videntur, id est, adbonum
Ad secundum dicendum, quod pasSione istae distuntur principales s cundum ordinem intentionis et complementi. Et quamvis timor et Spes non sint ultimae paSSione Simpliciter, tamen Sunt Ultimae in genere paS-sionum tendentium in aliud 2 quasi in suturum. Nec potest esse instantia nisi de ira, quae tamen non poteSt poni principali paSSio, quia eSi quidam essectu audaciae, quae non poteStaeSSe passio principalis, ut infra dicetur DaeSt. XLV art. 2 ad 3 . Ad tertium dicendum, quod deSperatio importat receSSum a bono, quod est quaSi per accidens et audacia importat accessum ad malum, quod otiam est per accidens Ideo hae passiones non possunt SSe principales; quia quod eSt per accidens, non potest dici principale et Sic etiam nee ira potest dici paSSi principali S, quae con Sequitur audaciam.
t Non velut in termino quietis, citi non potest appetitus est spes habendi bonum qui id dum sit possessum objectum, sed Velut tu ter appetitur, nec ultra ferri potest. mino desiderii, quia ulli inum in quo compleri es prosequerulum ut spes vel iugiendum
685쪽
DE PASSIONIBUS ANIMAE IN SPECIALI, ET PRIMO DE AM E IN UATUOI: ARTICULOS DIVISA. ConSequenter considerandum est de passionibus animae in speciali et mino.de passionibus concupiscibilis secundo de passionibus irascibilis. Prima con-Fiderati erit ripartita : nam primo considerabimus de amore et odio Secundo de concupiscentia et fuga tertio de delectatione et tristitia Circa amorem consideranda sunt tria : 1 De ipso amore. - 2 De causa amoris. - ' De essectibus ejus Circa primum quaeruntur quatuor 1 Utrum amor sit in concupiscibili. 2 Utrum amor si passio. - 3 Utrum amor si idem quod dilectio. - 4 Ulmim amor conVenienter dividatur in amorem amicitiae, et in amorem concupiScentiae. ARTICULUS I. - LTRLM AMOR SIT IN 0ΝCCPISCIBILI 1).
De his etiam infra ari 2 ad 2 et Sent. In dist. 26. quaest. I, rL 2 Orp. n. et dist. 27 qumi Lari 2 et De malo, quaest VlII, art. 5 ad 6, et De anima, lib. III leel. 4.
Ad primum sic proceditur. 1. Videtur quod amor non it in concupiScibili. Dicitur enim Sap. viii 2 : Hanc scilicet Sapientiam, ama Di, et ea qui-εivi a juventute mea. Sed concupiscibilis, cum Sit par appetitus en Sitivi, non poteSt tendere in Sapientiam, quae non comprehenditur SenSu. Ergo Bmor non est in concupiscibili. 2. Praeterea, amor Videtur eSSe idem cuilibet passionici dicit enim Au- StinUS De ci V. Dei, lib. xiv cap. 7, a med. Amor inhians habere quod amatur, cupiditas est id autem habens, eoque ruenS, laeytitia; et fugiens quod ei adversatur, timor St idque, si acciderit, Sentiens, triStitia eSt. Sed non omnis passio est in concupiscibili Sed timor etiam hic enumeratus est in irascibili. Ergo non est simpliciter dicendum quod amor Sit in concupiscibili. 3. Praeterea DionySius De diV. nom. cap. 4 pari 2 leci. yponit Uemdam amorem naturalem. Sed amor naturali magi Videtur pertinere ad Vire natUraleS, quae Sunt animae vegetabili S. Ergo amor non Simpliciter est in concupiscibili. Sed contra est quod Philosophus dicit Topic lib. Π, cap. 3, in loco 25)quod amor est in concupiscibili.
CONCLUSIO. - Amor sensitivus est in appetitu sensitivo, Sicut amor intellectivus in appetitu intellectivo.
Respondeo dicendum quod amor est aliquid ad appetitum pertinenS c mutriusque objectum sit bonum; unde secundum disserentiam appetitus est disserentia amoriS ESLenirn quidam appetitia non conSeqUen apprehenSimnem ipSius appetentis, Sed alteriuS; et hujusmodi dicitur appetitu naturalis. Res enim naturale appetunt quod ei convenit SecUndum Suam naturam, non Per apprehenSionem propriam, Sed per apprehenSionem instituentis naturam, ut in primo dictum Si pari. I, UdeSt. III, Rrt. 1, 2
et 3). Mius autem est appetitus conSequens apprehenSionem pSiUS appetentis, Sed ex neceSSitate, non ex judici libero et talis eSt appetitu sensitivus in brutis, qui tamen in hominibus aliquid libertatis participat, inquantum obedit rationi. AtiGs autem S appetitu eonSequen apprehensionem appetentis secundum liberum judicium; et talis est appetitus rationalis, Sive intellectivus, qui dicitur voluntas. In unoqUODe autem horum appetituum amor dicitur illud quod est principium motus tendentis in
u Hic agitur ani R de amoae seusitivo nam alius amor non estis Sio prUPrie loquendo, ut patet ex art. Seg.
686쪽
finem amatum in appetitu autem naturali principium hujusmodi motus est con naturalitas appetenti ad id in quod tendit, quae dici potest amor naturalis; sicut ipSa connaturalita corporis graVis ad locum medium est per gravitatem, et poteSt dici amor naturaliS; et Similiter coaptatio appetitus sensitivi vel voluntati ad aliquod bonum, id eSt, ipsa complacentia boni, dicitur amor sensitivus, Vel intellectinus, Seu rationalis Amor igitur sensitivus est in appetitu SonSitivo, Sicut amor intellectivus in intellectivo appetitu et perlinet ad concupiScibilem, quia dicitur per respectum ad bonum absolute, non per reSpectum ad arduum; quod est objectum irascibiliS. Ad primum ergo dicendum, quod auctoritas illa loquitur de amore inte, Iectivo vel rationali 1j. Ad secundum dicendum, quod amor dicitur eSSe timor, gaudium, cupiditas et tristitia, non quidem essentialiter, Sed causaliter. Ad tertium dicendum, quod amor naturalis non solum est in Viribus
animae egetatiVae, Sed in omnibus potentiis animae, et etiam in omnibus partibus corporis, et universaliter in omnibu rebUM: quia, ut Dionysius dieit De div. nom. cap. 4 loe cit in arg.), imuibUSAESt pulchrum et bonum amabile M Cum Unaquaeque res habeat connaturalitatem ad id quod
est sibi conveniens Seeundum Silam nuturam. ARTICULUS II. - UTRUM AMOR SIT PASSIO.
De his etiam infra art. 5 ad 3 et , et quaest. XXVIII. art. 6 ad i.
Ad secundum Sic proceditur. 1. Videtur quod amor non Sit passio. Nulla enim virtus passi eSt. Sed omni amor e3t Virtu quaedam , ut dicit Di nysius De diV. nom. 9p. 4, pari 2 lecti ). Ergo amor non eSt paSSio. 2. Praeterea, amor eSD Uni Gaedam Vel neXUS, O Secundum Augustinum De Trin. lib. um, cap. 10 . Sed Uni Vel neXUS non QS paSSio, Sed magis relatio. fg amor non eSt paSSio.
3. Praeterea Damascenu dicit Orth sid. lib. , cap. 22 qu6d passio est motu Tuidam n Amor autem non importat motum appetitus, qui est desiderium, Sed principium hujuSmodi motuS. Ergo amor non Si paSSio. Sed contra est quod Philosophia dicit Ethic lib. VII, cap. 5 circa med.),
quod amor est paSSio. CONCLUSIO. - Αmor secundum quod est in concupiscibili, cum sit quaedam appetitus ab appetibili immulatio, passio proprie est, communiter aulem ut est in vo
Respondeo dicendum quod passio eSt essectus agenti in patiente Agens autem naturale duplicem essectum inducit in patiens nam primo quidem dat sormam, Secundo dat motum conSequentem sormam Sicut generans dat corpori graVitatem, et motum conSeqUentem ipSam; et ipSa gravitas, quae est principium motu ad locum connaturalem, propter connaturalit
tem potest 2 quodammodo dici amor naturalis. Sic etiam ipSum appetibile dat appetitui prim quidem quamdam coaptationem ad ipSum, quae est quaedam complacentia appetibilis, ex qua Sequitur motu ad appetibile. Nam appetitio motus circulo agitur, , ut dicitur De anima, lib. III text. 5 3). Appetibile enim movet appetitum, faciens quodammodo in eo ejus intentionem 3 , et appetitu tendit in appetibile realiter conSequendum, ut
4 Li ex objecto ipso patet quod ibi exprimi tav. . at c id Alcan. et edit non . ius est fur amatum sensus enim vel appetitus corpo principium motus ad locum connaturalem ratis ad ipsam rationem sapientiae nou Pertingit, proyterii alitatem, OleSι, etc. ut apprehendat illam vel appetat. 5 Ila cum cod. Camer edit Ilom et Nicolai.
2 iis theologi Garcia, Nicola et edit. a cod. Alcan. faciens quodammodo in Gua
687쪽
sit ibi finis motus ubi sinit principium. Prima ergo immutatio appetitu ab appetibili vocatur amor, qui nihil est aliud quam complacentia appetibilis et ex hac complacentia Sequitur motus in appetibile, qui est desiderium; et ultimo quies, quae est gaudium. Sic ergo cum amor conSiStat in quadam immutatione appetitus ab appetibili, manifestum est quod amor est passio, proprie quidem Secundum quod est in concupiscibili communiter autem, et eX tenSo nomine, secundum quod est in Voluntate. Ad primum ergo dicendum, quod quia virtu Significat principium motus Vel actionis; ideo amor, inquantum est principium appetitivi motus, a Di
Ad secundum dicendum 'ubd uni pertinet ad amorem, inquantum per complacentiam appetitus amans se habet ad id quod amat, Sicut ad seipsum Vel ad aliquid sui. Et sic putet quod amor non est ipsa relatio unioniS, Sed Uni eSt consequens amorem. Unde et DionySiuidicit De diV. nom. cap. 4, Pari 2 leci. ), quod rumor est virtus unitiva, is et Philosophus dicit Poli
Ad tertium dicendum, quod amor, etSi non nominet motum appetitus tendentem in appetibile nominat tamen motum appetitus, quo immutatur ab appetibili, ut ei appetibile complaceat.
ARTICULUS III. - ΠTRUM AM0 SIT IDEM QUOD DILECTI0.
De his etiam Seni. II, dist. 40 in Exp. iiii et III, dist. 27, quaest XI ari. 4 ei Ps. XVII, et Ioan XII, leet. 5.
Ad tertium sic proceditur l. Videtur quod amor sit idem quod dilectio. DionySius enim De divin. nom. cap. 4 leci. 9 dicit quod si hoc modo se habent amor et dilectio, sicut quatuor et bis duo; rectilineum et recta habens lineas is Sed ista Signiscant idem Ergo amor et dilectio significantidem.
2. Praeterea, appetitiVi motus secundium object dissorunt. Sed idem est objectum dilectionis et amoris. Ergo Sunt idem. 3. Praeterea, Si dilectio et amor in aliquo disserunt, maxime in hoc differro videntur quod dilectio sit in bono accipienda, amor autem in malo, Ut quidam dixerunt, Secundum quod AuguStinu narrat De ciV. Dei, lib. Iv, cap. 7). Sed hoc modo non disserunt; quia, ut ibidem Augustinus dicit, in Sacris Scripturis utrumque accipitur in bono et in malo. Ergo amor et dilectio non disserunt; sicut ipse Augustinus ibidem concludit quod non est aliud amorem dicere, et aliud dilectionem dicere. Sed contra est quod Dionysius dicit De div. nom. cap. 4 Iect 9 quod
quibusdam Sanctorum visum est divinita eSSe nomen a mori qUam n men dilectioniS. CONCLUSIO. - Tametsi amor et dilectio ut in appetitu intelleclivo sunt, idem significent disserunt lamen in hoc, quod dilectio addit ad amorem electionem prae-
Respondeo dicendum quod quatuor nomina inveniuntur ad idem quodammodo pertinentia, Scilicet amor, dilectio, charitas et amicitia. Disserunt tamen in hoc quod amicitia, secundum Philosophum Ethie. lib. VIII, cap. 5, parum a med.) eSi quaSi habitus; amor autem et dilectio signisscantur per
modum actu vel paSSionis; charita autem utroque Od accipi potest. Disserenter tamen Significatur actu per ista tria. Nam amor communius
intentione Theologi faciens quodammodo in pensionem seu complacentiam, secundum quam ejus inclinationem Edit Patav. faciens se appetitus quodamm0do inelluatur seu afficitur quodammodo in ejus in ιentione Per inten ad appetibile. ilouem ait Silvius, intellige aiiectionem et pro-
688쪽
inter ea est; omnis enim dilectio Vel charitas Si amor. Sed non e converso addit enim dilectio Supra amorem electionem praecedentem, Ut ipsum nomen sonat unde dilecti non Si in concupiScibili, Sed in voluntate tantiam, et est in Ola rationali natura Charita autem addit Supra amorem persectionem quamdam amori S inquantum id quod amatur, magni pretii aeStimatur, ut ipSum nomen deSignat.
Ad primum ergo dicendum, quod DionySius loquitur de amore et dilectione secundum quod Sunt in appetitu intellectivo; sic enim amor idem est quod dilectio. Ad secundum dicendum, quod objectum amoris Si Communius quam objectum dilectionis quia ad plura Se extendit amor quam dilectio, sicut
dictum eSt in Orp. art. . Ad tertium dicendum quod non disserunt amor et dilectio secundum disserentiam boni et mali, Sed Sicut dictum est in corp. art.). In parte inmeu intellectiva idem est amor et dilectio; et sic loquitur ibi Augustinus de amore unde parUm 90S Subdit loc. Cit in arg. , quod recta Voluntas
men amor, qui Si PaSSi concupiScibilis, plurimos inclinat ad malum, inde habuerunt occasionem qui praedictam disterentiam aSSignaVerunt. Ad quartum dicendum quod ideo aliqui poSuerunt etiam in ipsa V luntate nomen amoris eSSe divinius nomine dilectionis, quia amor impo tat Uamdam pasSionem praecipue Secundum quod Si in appetitu Sensitivo dilectio autem praesupponit judicium rationis Magis autem in Deum homo poteSt tendere per amorem passive quodammodo ab pSoleo attrae-tUS, quam ad hoc eum propria ratio posSit ducere; quod pertinet ad rationem dilectionis, ut dictum est in corp. art.), et propter hoc diViniu es
De his etiam part. I, quaest. LX art. 5 corp. et art. 4 ad . et De Iauato , quaeSt. I art. 5 to . et De Ver quaest. IV, art. 5, et Dion IV l. 9 et l0, et Iotin XV leci. 4.
Ad quartum Sic proceditur. 1. Videtur quod amor inconVenienter diridatur in amorem amicitiae et concupiscentiae Amor enim StiaSSio amicitia vero est habitus ut dicit Philosophus Ethic lib. m. cap. 5, a med.). Sed habitus non potest esse pars divisiva passionis. Ergo amor incon Vinnienter dividitur per amorem concupiscentiae et amorem amicitiae. 2. Praeterea, nihil dividitur per id quod ei connumeratur; non enim homo connumeratur animali. Sed concupiscentia connumeratur amori Sicut alia paSSi ab amore. Ergo amor non potest dividi per concupi
3. Praeterea secundum Philosophum Ethie. lib. Vm, cap. 3 , triplex est amicitia, utilis, delectabilis et honesta. Sed amicitia utilis et delectabilis habet concupi Scentiam. Ergo concupiscentia non debet dividi contra amicitiam. Sed contra, quaedam dicimur amare, quia ea concupi Selmus Sicut dieitur aliqui amare Vinum propter dulce, quod in eo concupiscit, Ut dic tUr Top. lib. Hi Cap. 2 ad loe. 8 . Sed ad vinum et ad hujusmodi non habemus amicitiam, ut dicitur Ethic. lib. viii, cap. 2, in princi). Ergo aliUseSt amor concupiScentiae, et alius est amor amieitiae.
CONCLUSIO. - Diversus est amor concupiscentiae ab amore amicitIae, quod amore
lli seletur equidem nomen amoris evidentilis exprimere vehementiam quamdam et attentionem
689쪽
eoncupiscentiae quis in bonum magis quod alicui vult, sertur, quam in illum cui vult: sed amore amicitiae magis in illum, cui bonum volumuS, inclinamur.
Respondeo dicendum quod, Sicut PhiloSophus dicit Rhetor lib. ti, cap. 4, in princi), α amare est Velle alicui bonum ii Sic ergo motu amoris in duo tendit, scilicet in honum quod qui vult alicui, vel sibi, vel alii, et in illud cui vult bonum. Ad illud ergo bonum quod quis Vult alteri, habetur amor concupiscentiae ad illud autem cui aliqui Vult bonum, habetur amor
amicitiae. Haec autem diviSio est Secundum priu et pOSterius. Nam id quod amatur amore amicitiae, Simplieiter et per Se amatur; quod autem amatur amore concupiScentiae, non Simpliciter et SecUndum Se amatur, Sed amatur alteri Sicut enim eris per Se Simpliciter est quod habet eSSe en autem secundum quid quod est in alio ita bonum quod ConVertitur cum ente, Si pliciter quidem est quod ipsam habet bonitatem; quod autem est bonum alterius, Si bonum Secundiam quid et per conSeqUen amor quo amatur aliquid, ut ei sit bonum est amor Simpliciter amor Utem quo amatur aliquid, ut sit bonum alterius, eSt amor Secundum qUid. Ad primum ergo dicendum, quod amor non dividitur per amicitiam et concupiSCentiam, Sed per amorem amicitiae et concupiscentia, nam ille proprie dicitur amicus cui aliquod bonum volumus illud autem dicimur concupiscere quod volumia nobiS. Et per hoc patet soluti ad secunctum.
Ad tertium dicendum, quod in amicitia utili et delectabili vult quidem aliqui aliquod bonum amico; et quantum ad hoc salvatur ibi ratio amicitiae. Sed quia illi id bonum resert ulterius ad suam delectationem et utilitatem, inde est quod amicitia utilis et delectabilis, inquantum trahitur ad
amorem concupiscentiae, deficit a ratione Verde amicitiae.
DE CΛUS AMORIS, IN QUATUOR ARTICUL0S DIVISA.
Deinde considerandum est de cauSa amoris; et circa hoc quaeruntur qualuor: 1 Utrum h0num sit sola causa amoris. - 2 Utrum cognitio Sit causa am0riS. 3 Utrum similitudo. - 4 Utrum aliqua alia animae paSSionum. ARI ICULUS I. - UTRUM B0NUM SIT SOLA CAUSA M0RIS 1).
De his etiam pari. I, quaest XX art. 3, et Dion IV leel. 2.
Ad primum Sic proceditur. 1. Videtur quod non Solum bonum sit causa amoriS. Bonum enim non Stia Sa amoriS, niSi quia amatur. Sed contingit etiam malum amari, Secundum illud PSal. x, 6 Qui diligit iniquitatem, odit animam suam; alioquin omnis amor SSet OnUS. Ergo non solum bonum eStia Sa amol S. 2. Praeterea, PhilOSophus dicit Rhet. lib. u, cap. 4 a med.), AUod eos qui mala Sua dicunt, amamus. Margo videtur quod malUm Sit caUS amoris. 3. Praeterea DionySius dicit De div. nom. cap. 4 leci. ), quod non solum bonum, Sed etiam pulchrum est omnibus amabile. Sed contra est quod Augustinus dicit De Trinit. cap. 3, in prine. γα Onamatur certe niSi bonum Solum ., Ergo bonum eSt eauSa amoriS. CONCLUSIO. - Cum cuique bonum sit id qu0d sibi conualurale et proportionatum
est, amoris causam necesse est ipSum bonum eSSe.
Responde, dicendum quod sicut Supra dictum Si quaeSt. XXVI,
4 m agitur non tantum de bono quod est vera ale est, vel quod apprehenditur angi amrevera bonum, Sed indistincte de eo quod vel re bonum, ut patet ex respons ad i.
690쪽
Responde dicendum qudd, sicut dictum est ari praM. , bonum est