장음표시 사용
111쪽
adversus hos morbo S, neque muliercularum clamores exaudiendi, sed curandum unice , ut errores in Victu Vitentur, nam quod reliquum eSt, temporis ProgreSSu natura perficiet. Sunt pueri , quibuS Per aureS Serum putridum graVeolens determinatis temporibus excernitur. Hoc remediis sistere aegrum
jugulare est, Via enim ad epilepsiam lethalem facile sternitur.
IV. Salutare est menstruis non cohiberi , nam inde Uentant epi-lepsiae , quibusdam autem profluvia longa ventris , nonnullis etiam haemorroides a). Quemadmodum advenientibus menstruis puellae ab innumeris morbis liberantur ; ita iisdem deficientibus in graves noxas incidunt. Sed ut in pubertate agitantur foeminae antequam sanguis erumpat, circa quadrageSimum annum varias experiuntur aerumnas Ob mutationem in utero factam ut
menstrua deficiant. AdVeniunt ergo quibusdam epilc pSiae, aliis ventris fluor , dolores pςr corpus, capitis Vertigines, milleque modis jactantur. Sub eo Statu pauca agere, Venae sectionibus ex interVallis uterum deplere, diaeta sobria plenitudinem vitare , modice SeSe eXercere , pro salute habenda sunt, qui enim remediorum farragine foeminarum quaerelas Pacare intendunt, eas de medio tollunt.
Qui statis temporibus sanguinem profundunt siticu sy, si loco non profuderint, epileptici moriuntur b). Periodicae sanguinis excretiones per uterum, haemorroides , nares , si qua Vis de cauSa Supprimantur praeter naturae institutum, plurimos morbos creant ἱ sed si simul siti vexantur aegri, ut plurimum in epilepticaS transeunt convulsiones. Sub eo statu calidis medicamentis specioso diureticorum &aperientium titulo curationem in Stituere, epilepsiam advocare est, tam longe abest, ut ea methodo ipsam praecavere quis a Hipp. Conc. praenot. Duret. I. l b) Hippocrat. Coac. praeno
112쪽
quis possit a). Ergo moderatis venae sectionibus, & aquae
simplicis nitro puro alteratae u Su res eSt agenda, at lue prae cipua operis pars naturae , & tempori committenda. Profec-
, , to , inquit Hos anus, in hujusmodi capitis ino bis pecu- , lare quid habet aquae frigidae simplicis fontanae, & plu-
, , viatilis potus paulo largior, qui PPz quae praeter vim tem 1, perantem , humorumque acrimoniam diluentem , partibus , etiam relaxatis robur atque tonum restitiaendi insigni pollet di, facultate b) . . . praestantiSSimum remedium eSt convuni dis,ma orbis aqua simplex naturali frigiditate largius hausta, qua 33SOla atrocissimas conVulsiones profligatas vidi c)V1V. Hydropicis superveniens epilepsia funesta d). Hydrope , cach exta, leacophlegmatia tentati, tum lipo- thimiis, cuin spirandi difficultate Vitam finire consuevere; at si sanguinis suppressio fomitem morbo dederit, etiam aphonia & convulsionibus intereunt. Plures hydropicos Vita functos per aphoniam tradit Hippocrates in Epidemicis e VII.
Epit licis urinae praeter morem tenues ct crudae , si re pletio nulla adsit, de instante casu adm9nent , idque praesertim si ad acromium , cer Uicem , aut dorsum d9lor tensio urget , vel corporis obrepit stupor , vel perturbata insomnia obserelantur f Quod Hippocrates de agnoscendis epilepticis ex urina tenui & cruda asserit, in hystericis foeminis & viris hypocon-driacis observavit Syden hamius, cum Videret, instante malo, urinam eos reddere limpidam adinstar aquae & satis copio
113쪽
se a , quod monendum duximuS, quoniam morbi isti, saepe similes confunduntur. Sunt qui urinae cruditate delusi has affectiones medicamentis calidis abigere aggrediuntur. Sed affectiones spasmodicae Vagae respuunt Valida remedia , ac , , exacerbantur ab omnibus ut leVisSimis Spirituosis , com- , , moventibus, ac calidioribus, beZOar dicis, alexi pharmacis,
Volatilibus, essentiis, oleis distillatis, &c. b). VIII.
Quartana correpti non admodum conUulsionibus tentantur,
quod si prius tentati fuerint, superUeniente quartana liberantur c). Ouod hic Hippocrates de convulsionibus significanter. alibi de epilepsia pro nuntiat d). Salubritatem quartanarum
febrium in epide micis monStra Vit, Ut multarum Obser Vationum fide ea nobis innotescit. Celebris Mathematicus de la Hire palpitatione cordis per SuperVenientem quartanam Omnino liberatus e . Sed Galenus in hujus aphorismi expositione recte monuit, ea S tantum conVul SioneS SOlVere quartanam, quae a repletione fiunt. 'ObserVavi in praxi mea inquit, , Gorterus) levissimas conVulsiones hystericas frequentius sie- ,,ri in iis, quae quartana febre laborant, quam in perfecte, sanis f). Quae cum Vera Sint, docemur utique, quarta nam superVenientem homini repleto , & convulsionibus ob noxio relinquendam eSSe usque quo diuturnitate Sua tum concoquendo , cum expellendo humores praVOS , Sua Sponte evanescar. Cephalaeam inquit Vans*ietentus quae per an-.,, nos aflixerat per periodOS recurrens, cessaSSe to O illo tem 11pore , quo quartana tenebatur aeger, obser VaVi. Dolorem,rinveteratum humeri dextri in homine vidi evanuisse, dum , quartana febris illum corripiebat, cujuS per sex menses jam
d) Hippocr. lib. 6. Epidem. Sech.
f Gorter. Comm. in sphor. Hipp. lib. I. Sent. TO.
114쪽
1 o ' LA I. De Morbis capitis.
D durant Is pertaeSsus, corticem peruVianum sumpsit talI cum effectu, ut quartana abesset quidem, sed rediret hia neri, dolor. Post mensem rediit quartana, quam ferens patienter donec sensim sponte decesserat, 1 molesto illo dolore poss=tea immunis vixit a . IX. Illud tamen non oportet ignorare sanari hoc υitium epi lepsiam. in cum cognitum est , aliquibus viros facilius mulieribus remediari, pueros vel virgines liberari post complexum devirginationem b).
Veneris usum ex se nulli morbo tollendo prod sse tenendum , at vi aliena , seu ut in Scholis dicitur, per accidens, convuls onibus & epilepsiae remedium qua doque attuasse, communi multorum observatione constat. Galenus non omnino sequendus, dum semini & sanguini retentis convulsionum , quae ex utero na Scuntur , fomitem tribuere tentat c , sed nec prorsus ejus doctrina abjicienda est , quippe multa tradit, ea de re, lectu digna, quae debite excepta, epi-lepsiae medendae conferre possunt. Omnium optime Hippocrate S enarranS , quae mulieribuS ex concubitus defectu proveniunt mala, inquit: UMulieres Si cum Viris coeant m abis I Sanae Sunt: Si non, minus. Nam & uteri simul humidi, fiunt in commixtione , qui enim Sicci Sunt magis qua 11 con- 16enit, fortiter contrahuntur , ubi Vero fortiter contrahun Dtur, dolorem corpori afferunt, & Simul coitus sanguinem .r, calefaciens ac humectans Viam faciliorem mensibus D , , cit d .V Sed in his cauti sint Tirones, neque quid quam unquam consulant, nisi B eligionis Christianae placitis consonum sit Pathologia nam. 44. .
Timonadiis puero quasi duorum mensium exanthemata in cruribus, in coxis, ct lumbis , pogastrio , ct tumores Oalde rubicundi. Sedatis autem his, conoulsiones ct epileplica
db Hippocr. de G itur . num. T.
115쪽
siebant, sine febribus multis diebus , ct mortuus est a).
Etsi hic Hippocrates singularem obser Vationem afferat, tamen ea univeSalem canonem continet , quo docemur , nunquam in morbis culaneis, cujuscumque indolis ii fuerint, me dicamenta exterius applicanda qub evanescant , nam facile Succedunt epilepsiae. 'Nihil periculosius est, inquit Homa- 'nus , quam in linea capitis improvide exterius unguenta vel cla Vamenta applicare : repulsa enim materia corrupta acri ad D cerebrum ejusque membranas ac nervorum principia, epi s lepsiae praesertim in infantibus, aliisque, graVeS capitis mor- Dbi accidunt b). V Nec de tinea tantum , sed & scabie, caeterisque exanthematibus Auctor hic loquitur. Consulendus Tulpius , qui hac de re, sicut pluribus aliis, observationes fidelissimas maxime commendandas tradit c). Sed hic monendi Tirones , non raro convulsiones epilePticas anteVertere e Xanthematum eruptionem, quod Syden hamius in variolis boni moris observavit d), ipseque non penitus perniciosas esse Vidi eas variolas , quarum prodromus esSet epilepsi, XI. Epilepsia , ct apoplexia interdum mercurialium usum trisiatissimo eoentu subsequitur e). Mercurius Seu argentum v lvum metallum est in infinitasser me particulas divisibile, nostrae naturae nulla Vi adaptandas. Seu interius, seu exterius applicetur, ut est corpus humanae naturae alienissimum , si quietum Sit neque Vires nostras Superet, non gravia cito producit mala; quaVis autem agitatione inducta , illico naturam ad expellendam rem sibi moleStam eXcitata , mercurium moVet, tantaeque tunc ab eo turbae excitantur , ut tremores, paralyses , epilepsiae , alia
que gravissima mala inde exurgant Pathol. 3.). Qui ergo
unctionibus mercurialibus susceptis curari deSiderant, monendi sunt, ut caute & religiose vivant dum se sanos esse iu-
Therap. fundanient. sect. I. cap. 8.
seci. S. cap. 2. pag. 21. e Hossim. Med. rat. systemat. Pathol. generat. pari. 2. cap. 6. IO. in Schol. pag. 22Ο.
116쪽
a o 6 Lib. I. De Morbis capitis.
dicant, nisi enim mercurius e corpore penitus ejectus Sit, repentinis morbis , sed praesertim epilepsiae subjacent. VI modi1 constitit ait Vans Kietentus argentum vivum humoribus, circulantibus mixtum miram mutationem corpori inducere, freques ter elabi ex vasis, colligi, & stagnari in ossium 1 cellulosis recessibus, ibique pondere suo membranas Sensi 1 les premendo , & distrahendo , dolores molestiSsimos tota Vita pertinaciterimanentes producere . . . . Cum autem epi-rdepsia satis frequenter observata fuerit sequi imprudentem 11 applicationem argenti vi Vi .... patet dc hanc morbi causam
Non temet sed saepius observatum est , morbos capitis ut ilepsiam, vertiginem, insaniam , motus artuum concivisivosa secta vena, ac celeriori , paulo largiore sanguinis emissione incrementum coepisse , ct paroxismos sequentes gradiores redditos Contra vero eductionem sanguinis per cucurbitulasqnam optime ferre potuerunt, ct cum levamine malorum b). Recte quidem Hos anus hoc remedii genus commendat, quod tunc potissimum congruit, dum epilepsia a parte determinata originem trahit, ex ea enim Sanguinem per cucurbitulam educere magnum praesidium est. Videndi Edimburgenses Medici, qui mirabilem epilepsiae a tibia nascentis curatonem ope scalpelli sunt consequuti c . XIII. Ex his Vanitas apparet omnium spectinorum ct methodorum, quae inanis jactantia contra hoc malum laudat d). Ex veteribus Medicis Scribonius Largus, Quintus Serenus Sammonicus, Marcellus Empiricus, aliiqite bene multi plura
tradunt adversus epilepsiam medicamenta , sed omnia fere inania. Circa nostra tempora alii cinnabarim nati Vana, aut an
117쪽
timon II: alii aquam cerasorum, liliorum convallium : alii ungulam alcis : & , quod crudele remedium est, humanum sanguinem pro tollendo hoc malo commendant. Nec desunt, qui
specifica jactant, & , quod mireris, homines alioquin erudiit his aliisque nugis fidem praestant, iisque delectantur, ut
nihil frequentius in libris Practicorum occurrat, quam horum aut Similium medicamentorum inutilis farrago. Sed ex vero Uratistavienses Medici inquiunt: Therapia hujus affectus 'NUaxime ardua, ac qui Vel parum hic promittere audent, ' Vix ac ne vix fidem adimplent. Felices qui methodo prae-DServatoria a sontico hoc malo industria periti Medici prae- 1 muniuntur, ablatis epilepsiae causis a . V Vans*ietenius post quam plura tradidit de epilepsia scitu dignissima, tum demum circa specifica inquit 'Interim tamen plurima hic jac- D tantur specifica , & quidem tantuS illorum numerus est, ut 3 singula ex innumeris Auctoribus colligere laboriosum foret,' taediique plenum opus , nec magnae utilitatiS , cum effec- 'tus in hoc morbo sanando minime respondeant tantiS pro- , missis b).V Interea minime tacendum, hunc Scriptorem tes tari se vidisse Ulongo labore ex cupro Praeparatum reme Ddium, quod assumptum nullam faciebat nauseam , sed miram 'quamdam formicationem quasi per totum corpus ad extre-
ramos digitorum apices usque ; & illud quibusdam profuisse ν movit c).V Sed quale illud sit, & qua arte praeparetur, non
manifestat, forte id ei erat incognitum. Casalius noster Vircandore & peritia medica , si quis alius, egregius, postquam longa praxi pluribus & accuratis observationibus in Venit, ni hil in epilepsiis Asturum sanandis conferre ViScum quercinum& corallinum , Oxyachantam , pulVeres Marchionis , Imperiales , de Valeriana, serpentaria Virginiae , floribus tiliae, &peoniae , tum demum bona fide pronuntiat, tres aut quatuor epilepticos curasςe pulvere ex Visceribus Erinacei terrestris, Vulgo Herieto , conflato, & siccato, quem drachmae semissis pondere in jusculo, aut aqua florum tiliae matutinis horis O a pro
118쪽
io 8 Lib. I De Asorbis capitis.
propinabat, Ita tamen , ut ante hujus remedii usum debit lae Vacuationibus corpus praepararet, ejusque pulveris usuS POS tea per plures dies continuaretur a . Hanc Casalii observationem eo magis aestimandam censeo, quod apud Lemeriam confirmatam reperiam b .
VEtustIssImum, omniumque saeculorum calculo comprobatum dogma est, ex capite fluere humores cum spiri tibiis in subjecta membra , itemque partes corpori S COS mittere alias in alias juxta praescriptas naturae legeS. Sunt tamen nostris temporibus homines , qui defluxum humorum a capite in partes inferiores negare auSi sint , ea Sola ratione ducti , quod viae non pateant Anatomicis per quas effluxus fleri debet. Sed cum multiplex sit humorum motus in cri- Sibus , meta StaSi, successionibus morborum , imo & in sanitate diversis modis humores moVeantur , quin adhuc apertae nobis viae sint per quas fluunt, naturaque ex instituto Crea toris eas inveniat, facile patet nullius roboris habenda esse paucorum hominum argumenta , quae nedum parum Vaticla, sed & adversus constantes omnium temporum Observationes bene constitutas pugnant. Haec sufficiat innuisse Tironibus. ne forte novitatum specie allecti fallantur, cum facile sit Sen-nertum, & Carolum Pisonem adire , qui rem expro SSo trac tant , nosque in Physiologia dum de partium consensu egimus , itemque in Illustrationibus ad Hippocratis Prognostica satis humorum ex capite in partes inferiores, itemque unius partis in aliam transmissionem ex ipsis naturae operibus , Saniorumque Auctorum doctrina monstravimus c . Id unum adjiciam , Gorteriam, non ignobilem inter Neotericos Scripto
119쪽
rem , etsi per anatomes inquisitiones & no Vae theoriae sun damenta non invenerit, qui fieri possit ut humores a capite in pectus , aliasque inferioreS partes ruant, tamen cum faciatis constantissimis id constet, destillationeS admittere , modumque fluendi invenisse sibi Visus est a . Igitur veteres Graeci quemcumque humoris ex capite fiuXum , Catarrhum, Latini destillationem : humoris quoVis modo ex una in aliam partem emuxum seu dolorem inducendo, aut sine dolore rhetima appellavere. Posterioribus temporibus usus obtinuit, ut catarrhi nomine fluxus ille tantum intelligeretur , qui ex
capite in fauces & pHlmones delabitur b . Jam Vero cum fluia
xio humorum a capite in oculOS , nareS, aures, etsi ad catar rlatim veteri stilo pertineat, parVae Sit considerationis , proinde dedita opera cura VimuS, ut de eo catarrho Verba fataciamus , qui partes thoracis magno SaePe discrimine infesta re solet, eumque Sub capitiS morbis comprehendimus , quo niam caput est omnium catarrhorum solas & Origo. Innum e rae pene sunt catarrhorum differentiae , Si SaporeS acidos, sal-SOs , amaros cra SSitiem , tenuitatem, molem , impetum ma teriae fluentis: simulque partes tum externaS cum internas ab eo infectas contemplemur ; cum multiS modis corrupta materia varias subinde inducat colorum, Saporum, & substan tiae modificationes, nullaque fere Pars , nulluSque motb ussit, qui aut a catarrho nasci, aut MVeri non possit. Ergo in his omnibus susticiat Tironibus pro praXeOS usu attente in quovis morbo inspicere , num aliqua destillatio ex cerebro eum producat aut foVeat, quoniam ita melius aegrotis sub venire poterunt. Duo igitur Sunt differentiae notabiles catara rhi, aut enim est benignuS , aut malignuS: aut recens, seu
in habitum versus. Benignus eSse solet, qui ad nares fluit a Graecis coriza, a LatimS gravedu appellatus , sicut qui ad os palatum , oculos , fauces , & aures sine graVi damno profluit' leve enim est has partes ex destillatione affici, dummodo nec longa , nec acris sit, nec ullo quo ViS modo ea S ulceran do
120쪽
11 o Lib. L De A rbiis capitis.
do aut corrumpendo inficiat. Quod si easdem pari Iculas urendo, instam mando, aut putredines inducendo laedat, malignus tunc est , dc ferinus a Medicis dicitur ob similitudinem
cum feris omnia cito devastantibu S. Ad hanc classem per tinet catarrhus praefocans , Seu ut c mmuniter dicitur , sus c. catious, qui modo celeriter , interdum morborum acutorum
termino, difficili respiratione aegrum in Summum discrimen adducit. Quid sit catarrhus recens nemo neScit, cum nullus mortalium sub variis temporum injuriis huic malo aliquando non subjaceat: at catarrhus in habitu tunc adesse dicitur, cum nullo negotio quis in hunc morbum delabitur , cerebrumque ei producendo ita pronum est, ut leVi quacumque causa destillationem patiatur. Homines hac mali specie affectos non incongrue catarrbosos licet appellare. Catarrhus symp- toma est in excrementorum retentione. Pars in eo praecipue affecta est caput; quae Secundario Seu Per consensum pati possunt, sunt omnes fere corporis particulae, ita ut
pleuritis, peripneumonia, angina , PhthiSis, emptema , diarrhea , dysenteria , morbi articulorum arthritiS , podagra, lumbago, aliique similes a destillatione interdum oriantur.
Certe solet caput vitium catarrhOSum Suscipere a Ventriculo,
pulmonibus, hepate, utero , aliisque PartibuS Vitiatis aut corruptis, quod probe notandum , ut in quibusvis destillationibus primum earum fontem inVestigem US. Neque internae tantum capitis partes catarrhum procreant, Sed & externae. Hinc optime advertit Fernelius , faciei aliarum Ue partium e teriorum dolores & affectiones saepe ex destillatione hu Do 4rum ab externis capitis partibus orta procedere Q. Morbus hujus symptomatis generator saepe est intemperies , mo do organi Vitium. Calor agitando , frigus constringendo , humiditas replendo, siccitas trahendo, catarrhum frequentissime inducunt. Nimia humorum in cerebro quantitas sicut alios morbos pro subjectorum varietate, ita catarrhum in ferre solet. Ipsa cerebri substantia debibis: a taxia spirituum: nutritio imperfecta crudos creant in capite humoreS, quos natura valida excernere Solet: laxa item cerebri, totiusque