Primi libri fen prima nunc primum per Iacobum Mantimam AsicA ex Hebraico in Latinum translata

발행: 1540년

분량: 110페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

CAPUT PRIMUNI

eius y Imbecillitatem paucitatem sangulati sequi , sed non ita' res se habet rImmo quod attendi,ac cosyderari debet,est:quod:ex eo corpus sumpserit. Sunt di nonulli alii qui censent, quod Iicet hamores crescant vel decrescant in corpore datamen seruetur inter eos ea proportio: quae linmanis corporibus debetur,in sua quantitarer sanitatem quidem seruari,Verum id n5 ita se habet :Quonia oportet cum hoc ipsos lius mores habere adhuc certam quantitatem ac mensuram,non in relatione ad alium humo/rem Sed in seipsis, seruata tamen mensura quae eis debetur in relatione ad alium humo re inter se. Multa praeterea reliqua sunt quaesita de humoribus,quae ad medicum non attinent,sed ad philosolium,ideo ea praetermisi

Caput Secundu de modo quo hus inores gignantur. manducatior aliquam affert in cibisti, C concoctionem,propterea,quod oris suo perficies, superficiei ventriculi annexa

eammo est veluti unica superficies,uinast co

62쪽

DE HUMORIBVS 33

eoquendi adepta est ab eo,&cum os id quod mansum est seu dentibus contritum tetiges rit,ipsum aliquantisper permutati ad quod

etiam sputum concoctione comparatum,cui lor naturalis inest ummopere conducit idcirco triticum mansium maturationi surunculorum vel tuberculorum & abcessuum conφfert,quod non effice et idem cotulam aqua mixtum vel decoctum. Quod autem res mania iam inceperit aliquid concoctionis habere Indicio est ut aiuno quod nec saporem ne odorem priorem retinet, sed cum ventricus tum attigerit perfecte ibi concoquitur nota tantum ventriculi calore , verum etiam calore eorum,quae ipsum amplectuntur inestre a parte dextra iecur,a sinistra lier calefacit enim sple'non sua substantia sed ob multas arterias di venas: quae in eo sunt:In anteriori vero parte,abdomen extat,quod lacile calo rem recipit ob eius pinguedinem, eum Q ad ventriculum defert. In superna autem parte cor per calorem quem in septum transuersutu

mo cocoetus est efficitur in sua substaria, in pluribus animalium &praesertim adminicusio rei epotagdmixta cum ipso, ut plurimum

63쪽

veluti sticcus que Graeci chilon de pthysana vocant qui quidem est substantia liquida fuens:Aquae cremoris ordei crassinon absimilis Proxime vero trahitur quod tenuius est eius, ex ventriculo & in testinis quoq;: impellituro per venas quas Mesaraicas Vocata quae tenta es ac duriusculae sunt, annexae quidem cunoctis intestinis,di cum ad sa impulsus fuerit,advenam,quae in caua parte hepatis sita est, qua portam hepatis Vocant:peruenit heparet pe netrat per qua aea particulas di ramulos haud capillis absimiles,qui dum ingrediuntur, miι norantur,ac ramificantur,in ipsa poria ortisciisq; truncorum partium Venae,quae per gigham partem hepatis ascendit,obviant.Nec is succus per tam angusta loca penetrare posesci,nisi ob excellentem mixtionem aquae epote plusquam pro corporis necessitate conueώ1,it. Qui cum in fibras harum venarum diis seminatur &diuiditur:Tunc totum iecur uniuersum contangit succum hunc. di sic validis HS ac vehementius velociu i in ipsunt agetae

tunc concoquitur. IV

ot in omui concoctione sumiditatis,fecernIφriar aliquid ab ea:quod est veluti spuma, ali uavero Vc LX:nonnunil etiam inest illi quod da

64쪽

vstione e decliue,si concoctio excellens mersequadoq; vero quid sere crudum si imbecilliu fuerit decoctio. Spuma igitur est ipsa flava bistis,fex vero atra, di viretet eae sunt naturalese perusti vero pars tenuior est ipsa bilis seu cho Iera vitiosarilliuis crassum est atra bilis vitioφsa non naturalis. Crudum quoq; est ipsa pituita .Quod vero ex hac summa percolatum ac concoctuersanguis quidem est. Verum dum in hepate persistit, tenuior iusto redditur ob 'excessivam aquositatis portionem,quae necessaria est ob causam quae superius tacta fuit. At sanguis ipse cum ab hepate separatur, excernitur ab eo portio aquea illa superfluens,qua indigebat ob causam quae iam ablata est. Idocirco trahitur ab eo per venam descendente super renes: quae tantum quantitatis 5e qualitatis secum fert de sanguine:quod pro alimero renum idoneum sit. Aluntur igitur renes ea portice pingui ac saguinea quae illi aqueae inera breliquum vero eius ad vessica di colemeXpellitur.Sanguis aut optimae substantia: ecpellitur sua dispositione, per vena magna aucendente ex giba hepatis parte & transit p ve

nutas ab ea ramificatas iriox privulos Venaye

rursus per canaliculos riuulorum proxime P

65쪽

DE HUMORIBVS u

Materialis autem est id quod inret alimenta valde crassium di parum humidum existit.Sed quae calida sunt id validius agunti Formalis vero cst vel grauitas residensealteroe duorum modorum videlicet, ut non sit fluxi talis vel dissolubilis. Finalis demti est illa utilitas & necessitas, quata iam superius citatae sunt. Multiplicatur praeterea atrabilis,ob hepatis calorem,aut lienis invhecillitatem,aut ob frigus vehemens conge θ lans,aut ob assiduam astrictione, aut propteCPlii res bc diuturniores morbos , ob quos humor in cinerem redactus est. Cumq; melano cholia multiplicatur, di interi ventriculum de iecur permanserit raro tunc generabitur sanguis,di boni succi,immo sanguis minorabitur Ad haec sciendum est,quod calidum di frigi dum sunt duae causae inter caeteras alias quae humores pariunti Verum aequalis calor san guinem: Imbecillis pituitanae Excedens verosa uam bilem: Sed maxime superans atram bi lem gignit ob excessivam ustionem. At frigidum pituitam sed si excessivum, me Iancholiam gignit, ob cogelationis excessum Verum tamen animaduertere debes virtutes Passiuas, activis correspondere debere. Nec

66쪽

pro firmissima sententia haberi debet: quos, quaelibet temperarura gignat sibi similem, aenon contrariam per accides, Ne si non per se. Quoniam saepissime cotingit temperauram aliquam: suum contrarium generareper accidensmam frigidum & siccum temperamen' tumbalienam ct aduentitiam humiditatem gignit,non ob similitudinem,sed ob concoctionis imbecillitatem,& si alicui ita coligerit macilentus quidem erit,& artus laxos habebit, pilosi tenues:eritq; pusilli animi, atq; frigidus

tactus lenis venasq; angustas obtinebit: Cusius rei non absimiIe est quod senecta de pituista gignir,quamuis vera temperatura senectae frigida disicca sit: Nec te latere debet sans guinem de quicquid cum eo per venas mear, tertiam habere concoctionem :& cum per cacta membra distribuitur,ut unu quod eora suum habear alimentum, tunc quartam obtinebit concoctionem. Porro primae concoctionis quae in ventricu lo fit,excrementum quidem per intestina exspellitur.Secundae vero quae in hepate fit maior eius pars per urinam, reliquum vero per lienem di sellis vesiculam. Excrementum austem reliquarum duarum concoctionum per.

67쪽

a insensibilem p halitum) dissolutionem exsr pellitur,necnon per sudorem de sordidum exti crementum quod partim per meatus sensua apparentes,Vt est nasus di aures, partim pera eos qui sensum fugiunt, ut sunt meatus cutis is exigui poros vocant) excernitur, quando i vero per ea quae sunt praeter naturam, ut pera abscessus diruptos,atit per id quod sponte exi corporiS additamento oritur, ut sunt pili&1l ungues. Scias praeterea quod qui tenues hus mores obtinet debilitatur ex eorum euacuaθ tione aedituri eius vis de robur cx meatuu exilium dilatatione si lati fuerint: tum ob imbet cillitatem insequentem dissolutionem ipsam et tum etiam quia humores praetenues faciles ac promptae sunt evacuarioni,ac dissolutionitId autem quod facile euacuatur,& dissoluituri facile quo associatur spiritui in sua distatus i tione,cum eos etiadi luitur . Scias quo quod quemadmodum hi humores habet cautis fas ,quae eos generent,sic habent te quae eosis moueant et nam motus de res calidae sanguine ii di flauam bilem mouent immo quandol atras hilem mouent ac roboranti verum quies pisis tuitam dc aliqua genera atrae bilis roborat. Imr mo οὐ ipsae cogitationes di curae humores mo

68쪽

uent,ut si quis res rubicundas inspexcrit, sin suis illi commouebitur,ob idq; qui sanguinis Darium fluxu paritur praecipitur, ne quod ruheum splendorem 5e radium habet spectet. Id igitur satis fit de humoribus, de eorumq; generatione. Rationes Vero eorum qui deesse eorum disceptant ad Philolosophos non ad Medicos attinent,

Caput singulare auintae doctrinae de Membri essentia,de eiust par ε

Embra sunt corpora orta ex principa: M Ii mixtura humorum, quemadmoda humores sunt corpora orta ex primaria mixtura alimentorum e Sicut alimeta sunt corpora orta ex primaria mixtura elemcntoo

Membrorum autem alia Simpliciar Alia composita. Simplicia sunt illa quorum pars quaesuis sensibilis communicat nomine di diffinitioone ipsi toto, ut est caro di os, di nerui, cum suis partibus,tialia id genus,idcirco similaria nuncupantur. Composita vero sunt illa quorum quac sparte accUta non communia

69쪽

DE MEMBRI s

s eabit nomine& diirinitione ipsi toto, Vimas et, nus & facies, pars enim facieio non est facida es , neq; pars manus est manus 5 haec instruieti mentaria seu organica membra Vocantus, quia sunt instrumeta animae ad perficiendasamones di monoes. Primum autem membron a rum similiarium est os, quod quide ideo praedurum creatu fur, Vt esset corporis fundametum di motionum sustentaculum e post ipsume est cartilla go,quae mollior est osse,ut flecti possit,est tamen caeteris aliis durior,cuius vissest ne mollia duris sine medio nectantur, ut offa mollibus membris e laederentur enim, mollia 'a a durioribus praesertim ex ictu & percussione ias aliqua seu oppressio essed ut adhaesio seu comaa positio sit debite Ordinata,vt i scapulis & praeini cordiis ac in posterioribus costis,&in curaliis cartilla gine, quam pomum granatum Vocat, perspicuum*st. Adde etiam ne membra vel , axius quae attritu quodam haerent sua duritie' labefactentur, et dilacerentur. Necnon si ali ,si qui musculi a a aliquod membrum ossium exos Per ,se extenderint,vi possint cartillagini inssia haerere,in ea fulciri, ut sunt palpebrarii mii sio mihibidemq; sulciantur eorum chordae. Ads haec saepissune est necessarium sulcimentum,

70쪽

seu sustencalum pro re valida, quae tamen n5 est extreme dura,vt fit in ipsa ligula qua epi gloridam vocant, proxime succedunt nerui, qui siue a cerebro,sive a medulla spinali ortu habent. qui albi, lenes, molle'; flexu sunt,du ri tamen ut difficile rumpi possitit, qui ut mehra sensum & motum exacte exerceant creati sunt.His Chordae succedunt,quae ex musculorum extremitatibus ortae sunt, neruis no absimiles, quae membris mobilibus obuiant, de ea qua do contrahunt, cum ipsae con trahuntur ex conuulsione musculi,eiusq; constricti5e ac retrocessione. Quandoq; vero ea resoluunt

c seu reIaxano cum de ipsae resoluntur cu musculis extenditur seu dilatatur,& ad suum Ioeadi situm reuertitur,vel additur eius longitudo plusu decear,& plu' pro suo naturali posita sonuenia Ut in quibusdam musculis perspiclcuum est Sunt praeterea ut plurimu compossrae ex neruis qui in musculum pertranseunt,a quo per aliam egrediuntur partem. et ex listgamenus de quibus statim cum chordis fiet mendo,quae quidem tum colore tutactu neruea sunt, quae ab ossibus versus musculos feartus proficiscuntur. Diuiduntur autem ipsa

chordae fibrososidi quod simul ex eis in mus

SEARCH

MENU NAVIGATION