Tusculanarum quaestionum Ciceronis ad M. Brutum libri 5. Cum scholijs Pauli Manutij

41쪽

modo ipse Enhmion vero, si fabulas avdPevolum in scio quando in Latmo obdormiuit, qui est mons Cariae, nondum opinor experrectus . num latur eum curare censes , cum Luna labor ς ὰ qua con opitus putatur,.ut eum dor . mentem qscularetur quid curet quiem,quid ne sentit qui dem e habes somnum imaginem mortis; eams quotidie in .duus: ct dubitari qt sensua in morte nullus sit, cu in eiusserulacro Nideas esse nullum sensem e pellantur ergo ista ineptia penὰ aniles ante tempM mori stru esse. q2od tam , dem tempus e naturae ne eat ea quidem dedit usuram vitae, tanquam pecuuia,nusta praei tuta die. quid est igitur quod quaeram, si repetit cum*ult'ea enim conditione acceperari,idem, si puer paruus occidit quo animo ferendu putant: s xero in cum ne quaerendam qui de atqui ab hoc acerbius.

exegit natura, quod dederat. nondum gustaverat inqDaunt, . urtae ctuat itatem: hic autem iam Jerabat magna, quibus frui coeperat. at id quidem sum in caeteris rebus melius putatura,aliquam partem,quam myam attingere: cur tu vi-ra secus quan non male ait Cassimachus multo sepius uic masse Tyriamum, q Troilum. eorum autem, qui exactabatate morsutur, fortuna laudatur: curἰ nam,reqr mu illis,

s rita longior daretur, poset esse iucundior: nihl l est.m pro' fecto homini prudentia dulcius: quam tcste 4 auferat, Uert certe senectus. qua vero atra longa est' aut quid omnino homini longum e non ne modo pueros 'do adolcfcctes in cursu a tergo insequens, nec opinanteis assecuta essene ctus 'sed quia ultra nihil habemu hoc longum dicimus omnia icta, perinde ut cuique datasMnt, pro rata parte aut μnga,aut breuia dicuntur, apud Hypanin fluvium,qui ab G epapartem Pontu o fuit, Astotelis est bestiola quU Lau

42쪽

dam iis , quae unum diem siuant. ex his ur hora in ua qua mortua est, prouecta aetare mortua est; quae vero occulente Dis,decrepita; eo magis si etiam solstitialidie. cou- :fer nostram longismam aetatem cum aeternit ter in ea dempropemodum breuitate quartabo ola,reperiemur. contεnamus igitur omnesioeptio; quod n. leuius baic leuitati no. 1nen imponam totami vim bene vivendi in animi robore, ar magiritudine, in omnium rerum humanarum contena . 'inciae despicientia, in omni virtute ponamus. nume

em cogitatiorubusmol gimis σα mamur, ut, si rate mors aduentet, quam chaldaeorum promissa consecuti sumus, 'Olisti m iis q*ibosdam bonis, istas, destitutis τλdeamur, ' sexpectando, desiderando. pedemus animis, cruciamur, angimur: proh dij immortales,quam optabiliter illud inter ineundum e fle debet,quo consecto,nulla resi a cura, nulla fossicitudo futura seu quam me delectae Theramenes, quanni elato animo eri e sin. flemus, cuml mus: tamen non miserabiliter vir clarus emoritur. quicum coniectus in carcerem triginta iussu Urannorum venenum τt sitiens obbibisset,reliquum μὰ poculo eiecit,ut id

chro cruris,qui meum fuerat teterrimus. oraeci enim incos iis solent nominare,cui poculum trassituri sint. lusit vir egregin extremo jiritu, cum iam praecord s conceptam mortem contineret, vere , et,qui νenenum praebuerat,mortem est eam auguratus, qua breui conbecuta est . quis hanc animi maximi aequitatem ipsa morte laudaret, si mortem malom iudicarees uadet in eundem carcerem,atq; in euna paucis post a missopbum Socrates , eodem scelere iudi- cum,quo Uranoru Theramenes. qua es ei ur exu oratio,

43쪽

qua facit eum Tlato Uim apud iudices iam morte mulctE- tum L,Magna meisqui 'es tenet tu es bene inbi euera 're, quod mittar ad mortem. necesse est en- sit altera, de

duo,us,ut auissessus omnino mors omnes auferat,aut in a Bum quedam locum ex his locis morte elutriquamob- ,

rem, siue fessus extinguitur, mores , etfymno si lis est, qui nonnunquam,etiam me visis fombiorum, placatissima 'quietem asser dis boni, id lucri est emori ut quam muM ri dies repereri possunt,qui tali nocti aut orantur,cui simi alis sutura est perpetuitas omnis consequentis teporisquis me beatior em vera sunt quae dicuntur, migrationem esse 'mortem in eas oro quas, qui e rita excesserunt,incolant:

id multo iam beati- est,te, cum ab iis ,qui se iudicum numero haberi volun euaseris ad eos venire,qui vere iudices pellantur, Minoem, Madamantum, Aeac , Triptol mum e conuenire , eos,qui iuste o cum fide vixerint. hac perininatio mediocris vobis videri potesse ut vero cost qui eam Orpheo, Io o,Homero, Hesiodo liceat, quanti tandem,nsimans'equidem saepe mori, si fieri posset,vel

lem,νt e quae dico ibi liceret inuenire. quanta delectatione autem ascerer,cum P amedem,cum Aiacem,cu asios iudicio iniquorum circunuentos conue reme tentarem etia 'summi fle, qui maximata copias duxit ad Troiam,s Vbxis, Si phis prudentiammec ob eam rem,cu hic exqui- rer scut hic faciebam capite damnatremne vos quidem iudice inqui me absolui is,moru timueritis: nec ratam cuia quam bono mali quidqua euenirepotest nec rivo,nec momtuo , nec unquam riua res a diis immortalibus negluentur. nec hi ipse hoc accissit fortuito.nec vero iis, a quibus accu usatus sum, aut a quibus condemnatus, babeo quod succem Dama

44쪽

seanhmgi quὸd mihi nocere se crediderunt,o hoc auidem hoc modo: nihilauim melius aestimo.sed tempus ea inquit,

iam hinc abire me, mi moriar, vos ut vitam agatis. virum

autem si melius, di immortales sciunt: hominem quidem scire arbitror neminem: ego haud paulo huc animum malis,quam eorum omnium fortuna qui de hoc iudicauerunt.es,quod praeter deos negat scire quenquam,idsciti se; νtrum melius sit: nam dixit ante sed suum illa nihil ueas et, tenet ad extremum nos autem tenea us, ut nihil censea us ese malum, quod sit a natura datum omnibus ;mtesti muff, si mors malum set, esse s piternum maia:

nam vitae miserae mors sinis esse videtur; mors si est misera , finis esse notas potest . sed quid ego Socratem, aut Theri menem, praestratris viros virtutis, O sapientia gloria,

memoro, cum Lacedaemonius quid , cuius ne nomen qui dem proditum est,mortem tantopere contempserit,νt,cum

ad eam duceretur damnatus ab Ephorisin est xultu bilari,atque laeto, seres ei quidam inimicus,conte nis ne i ges Licum e respondit, Ego vero illi maxima sam habeo, qui me ea poena mulctaueri quam fine mutuatione,ct mne essura, postem dissoloere. δ virum Sparta dignum: Minibi quidem,qui tam magno animo fuerit unocens damn tus esse videatur. tales innumerabiles nostra rinit, tulit . sed quid duces O principes nominem, cum te ones scribat cato saepe alacres in eum locum presectra, unde redituras fenon arbitrarentu puri animo Lacedaemonij in Therm psis occiderunt,in quos smonides, Dic bo*es Spartae, nos te hic ridisse iacentes, Dum findlis patriae legibus obsequi ur.

45쪽

monii fodie apud inferos fortasse coenabisu fuit haec gemis, fortis,dum Lycurgilaxes vigebant.ὸ quibra: πvus u Perses bollisis colloquio dixisset glorios,sol prae iaculorum multitusne ct sagitta mn non videbitis: in umbra igitur,

inquit,pugnabimus.viros commemoro.qualis tandem La

ma' qua cum sinum in praesium misisset, ct interfectum auisset, iccirco, inquit, genueram, ut esset qui pro patria

mortem non dubitaret occumbere.esto f)rtes,ct duri Spartiatae: mamm habet vim Re .discipum. quid Drenaeum Theodorum philosophum non ignobilem, ii ne miramur e . eui cum D machus Rex crucem Gnaretur,inis quaso, Lu- , quit,im horribilia minitare purpuratis tuis:Theodori quidem nihil interes, humi ne,an subi e putrefiat.cuius hoc dicto admoneor,ut aliquid etiam de humatione, sepultura dicendum existimem rem non discitem,lys praesertim cognitis, quae de nihil sentiendo paulo ante dicta sunt. de qua Socrates quidem quid 'ferit, apparet in eo libro, in quo

moritur : de quo iam tam multa diximu . cum enim de immortalsitate a nimorum di utauisset, ct iam moriens templis N eret, rogatus a Critone queadmota sepeliri vellet, is Multam vero,inqui operam amici Irustra consumpsit: critoni enim nostro non persuas, me hinc auo turum, neque quidquam mei relicturum.veruntamen Crito,si me asesequi potueris,aut sicubi nactuου eris; ut tibi videbitur,s pectiosed mihi crede, nemo me vestrum, cum hinc exces ro,consequetur .P clare id quide,qui ct a co permse rit, β ostenderit de hoc toto genere nihil laborare.durior Niogenes,ct id quidem sentiens,secvt Cynicua, asperius, proiici se iist inhumatum. tum amici, volucribus ne σferisἰ n e'ero iniquitimi bacillam propὰ me,quo abi -

46쪽

ram, ponitote. qui potem,isti' non enim senties. ud igitur bi ferarum laniatus oberit nihil sentienti/praeclare s naxagorasqui cum Lampsaci moreretur, quaerentibus ami 'eis vellet ne Clazymenad in patriam,si quid accidisset,asserri,nihil nece se est,inquit: undique enta ad inferos totundie ae s.lotas de ratione humationis um tenendum es ad corpus istam pertinere, me occiderit animus ,sue ν eat. in corpore autem per picuum est, vel extincto animo,Nel lapso, nullum residere sessumseia plena errori sunt omnia.trahit Hectorem ad currum religatum Achilles: lac arari eum, s sentare credo putat.ergo bis scitur,vGPDdem sibi videtur.at illa sint ac bi ara rem nurret.. Vidi,videre quod me pa Verrime, curru Hectorem quadrifus raptarismquem Hectore Haut quandiu ille erit Hector e mellas . Gus,masiquando sapiens Achillis. ., Immo enim vero corpus Priamo reddidi, Hectorem ab li,,. non Utvr H ctoratraxit, sed corpus quod fuerat Hectoris. ecce alius exoritur ρterra,quimatrem dormire non sinat. Mater te Nesto, uatura somno suspens leuas, que te meim rei surge, sepelinatum.

haec cum prae flebil=bus modis; qui totis theatris moris sitiam inferant, concinumiuir, ae cile esinoneos qui mismati sunt, feros iudicare:

uolucresque: - .

metui ne laceratis membrismissbene utatume e bii Puon extimescit.

47쪽

M Ius C. QUAEST. non intelligo, quid metuat, cum tam bonos septena s fundat ad libita .renendum es igitur, nihil curandum esse post mortem,cum multi mimicos etiam mortuos puniant execratur luculentis so8 versibus apud Ennium T ses, primu ut na fiagio pereat AtreMs. durum hoc san/: Itatis eram interitus non es sine grauisensu: linis in , Ipse Dremissatas fixus asperis, Euisceratus lutere pexdenos aspretem tabo , Soeni'σsanguine atro. non ipsa saxa magis sensu omni vacabunt, Mile latere pendens, cui se hic cruciatum censet optare. quam esent dura,

s sentiret ' nusta me sensuastud vero perquam inane: que 'ulcrum Og iripiat habeat portu corporis,

Vbi re Ga hujana vita corpus requiescata malis. Vides,quanto haec in errore Nersentur .portum se corporis,o requiescerem sepulcro putat mortuum. m pa Felopis, qui non erudierit sium, nec docuerit quatenus esset dέ curandum sed quid singulorum opiniones annmaduertam,rassionum varios errores peficere cksiceat econsum Aegypti, mortuos,oe eos domi seruant: Persae setiam cara circunsitos condian ut quam maximeperm ueant summa corpora. ε agorum mos obnon humare

corpora suom m illi a feris sint antea laniata. in 'rcantia plebs publicos alit canes: optimates domesticos. nobile auia genus canum illud D us esse.sed pro sua quisque ficust te parat, a quibus lanieturi eams optimam illi esse crasent sepulturam permulta alia colligit Chrsippus,ut est in omni historia curiosus.sed ita tetra sunt quaedam,ri ea fumi, roomedet oratio . totus igitur hic locus est coaetemne duim bis, nedigendus cina tamen rumortuo

48쪽

irum tarpora nihil sentire sentiamus quantum autem

suetudini,simas dandum sit. id curent v ,sed ita tolligant rubilad mortuos pertinere. sed profecto nas tu 'i.aequissimo animo oppetitur, cum suis se lavssibus vita ore , dens consolari potH. nemo parum diu vixit, qui virtutis . perfectae perfecto functus est munere. multa mibi ipsi ad mortem tempestiua fuerunt: quae utinam potuissem obirer

nihil enita iam acquirebatur cumulata: erant lata vitae r

cum fortuna bella restabantiquare si a ratio minus per Icte Zt mortem ne diere possimus: ct vita acta perficiat, ut satis super , rixisse rideamur. quamquam enissensus alterit, tameu summis, propriis bonis O laudis, ergloriae,quamulis non seni ni sor non mremi etsi enimnabir in se habeat gloria, cur expetatur: tamen virtutem tanquam bra sequituriverum multitudinis iusirium de bonis,s quando es,magis laudandum est qudin ita ob eam in beati. non possum autem dsicere quoquo modo hoc accipi tur, curgum, Colanem legum o publicae discipsinae cur -re gloria The stoclem Epaminonda bessica inuti ante enim Satin am ipsam Neptunus obruet,quam Salami xij troph memoriam:prius , Toeotia Leuctra tollentur, quam pugnae Leuctrica gloria. multo etiam tarsus fit a meret Curis Fabricia,Calatinum, os Scipiones, duos

m mnumeralites alios. quorum simisit nem aliquamis; curi arripueris,non a populara, sed verabonorum laude metiens,fidenti animo ,si ita res feret, gradietur ad mora ita qua aut summum bonum,aut nullium malumfse covouimus: fecundis vero Dis rebus volet etiam morir Am eZ- ta cimulus nominisci dus esse potes ,rim

49쪽

molsa decessio.handi significare videtur L is nis ita vox,qu cum Rhodius Di goris, Ol ympionicesn , bilis, uno die duos suos filios victores Olympiae vidisset, est adsenem, gratulatus,morere Diagora,mquis: non enim in coelum asce urus es. ma is hisc, ct nimium fortisse se graeci putant, vel tum potius putabant: isque , qui hoc. Diagora dixit, permagnum existimanstreis Olympionicas . una ex domo prodire, cunctari illam diutius in vita fortuna obiectum, mutille putabat ipsi. ego autem tibi quidem quod satis esset, paucis verbis, ut mibi debar, re onde τε conceseras resim nullo in malo mortuos esse sed ob causam contendi, ut plura ducere- , modis siderio, luctu haec est consolatio maxima': nostrum enim ct nostra causa susceptum dolorem modice ferre debemus,ne nosmetipsos aeriare videamur. illa susticis intolerabili dolore cruciat, s opina mur eos, quibus orbati sumus, espe cum H quo sensu in Vst malis, quibus vulgo opimaritur e, hanc excutere epi onem mihimet radicitus volui, eos sui fortasseio or. A. Tu lon ore non mihi quidem.prior enim pars

orationis tuae faciebat, ut mori cuperem;posterior, Ni m donon nostem , modo non laborarem: omni autem ratione iliud certe persentim est,ut mortem non ducerem in malin M. um litur etiam rhethorum epilogum desideramus,

an iam han artem plan/ relinquimus' A. Tu vero amne reliqueris i qm semper ornasti: ct quidpiure: illa enim res Hrelopii volun u ornaverat.sed quinam est iste epilogus' eo enim audire quidquid est. 11. 1 Dorum immo talium indicia solent in scholis proferre de morte,nec vero ea fingere ipsi ,sed Herodoto auctore,alibi pluribus.Tr

mum Argia sacerdotis Cleobis O bison siiij prascamturi

nota

50쪽

nota fibula est.cum enim illam ad fMemne , O statum fa,cri cium curru vehi iud esset, satis longe ab oppido ad se

num,morarentvrs iumenta e tunc inuenes ly, quos modo nominaui,veste posita , corpora oleo perunxerunt, ad iugum accesserunt. ita sacerdos adiecta in Mium, cum currud effet ductus a filiis,precata acta dicitur Iut illis pr) ium. daret pro pietate,quod maximum homini dariposiet actor post epulatos cum matre adinsecentes,somno se des cim ne inuentos esse mortuos . Simile precatione Trophonius est Agamedes Vi escuntur: qui,cum Apollini Delphis templum exaedificasent, venerantes Deum petierunt mercedem non parum quidem operis, ct laboris sui, mi certi; sed quod riget optimum homini: quibus Apollo e id daturum Gendit post eius diei diem tertium: qui utilluxit,mor. tui sunt reperti. iudicauisse Deum dicunt, ct eum quidem Deum,cui reliqui es' concessissent, ut praeter caeteros diui, naret, morid esse optisum ho m. fertur etiann de Sileno

sebella quaedam: qui cum a Mida captus esse hoc ei munneris pro sua missone dedi scribitur: doc se Regem , non nasci homini longe optimum esse; proximum autem , quamprimum mori,qua essententia ia se bontersus Euripides. Pesm nos decebat coelus celebrantes domum ci 'C.

Lugere,ubi Getasiqnis is lucem editus,

Humanae vita Naria reputantes mala: . - u.

qui labores morte sinisset graueis. Omnes amicos laude , laetitia equi. iis quiddam es in consolatione Crantoris: ait enim Terinaeum quendam Eliseum cumgrauiser sitas mortem maererent,venissein P comantium quarentem,quae fuisse ωnta