Tridentini decreti de iustificatione expositio, et defensio libris 15. distincta, totam doctrinam iustificationis complectentibus. Autore fratre Andrea Vega, ordinis Minorum, ..

111쪽

LIB. IIII. IN c A P. II. A Christum, ideo hure se conseruntur generatio ex Adam & regeneratio per Christum. Ato haec quidem hactenus pro literati expositione huius capitis. Videamus quae in his potisimum maiori animaduersione sine digma

De stilus inlisis punctis, De postunt ex sententia putrinc . I I. 4 ma occurrunt praecipua in hac patrum sententia notanda, quae exapositione non indigent,scit confirmatione,& corroboratione. Pri mnm est,neminem iustificari nisi propter Christum. Et hoc iterum . .. insta dissitatur,eum & meritoria cause nostrae iustificationis Christi 'a ' 'ertur,& neminem posse esse iustum,expresse dicitur,nisi cui merita passionis ipsius communicantur Sc anathema indicitur,ei qui dixerit, homines sine Christi iustitia iustificari. Et in hac patrum dinmitione confirmanda,&illufiranda totum pene hunc librum eκpendemus. Secundum in hoc capite Quo i linotandum est,propter Christum dici iustificari omnes iussos,quia merita fiamur ipsius illis communicantur. Non enim alia uia est,qua per principem dica- n. io tur Petrus reconciliatus regi nist quia gratiam,& merita principis communicat rex Petro. Et communicare dicitur rex merita sui principis Petro, quia communia illa ipsi iacit, de ut eum sibi reconciliet, perinde uult eii Prodeste,de amplius,quam si propria Petri essent. Qua de re commodis 'M de sutas circa cap.τ. Sc.is. disputabimus. Tertium quod ex capite potest colligi, est huiusmodi. Peccatum originale no est selum piscatum Adae filiis eius imputatum, sicut quidam alioqui pii,dc doctissimi autores hoc tenore uoluerunt defendere, sed est propria omnium filiorum ipsius iniusti spectia ex ipsius peccato consequens, dc contracta. Et hoc quidem iam in hae M synodo in decreto de peccato originali dissinitum fuerat. Quia uero no ex pro b patres de isto hic egeriit,satis erit id firmare hoc argumero. Quod Alb. Pixi. reus quidem potest quis esse duntaxat, ob delictum alterius, tamen pecca ' ersi flor inequitesse aliquis ,nisi a propria culpa. Nos uero Adaed licto mora Am. tui suimus spiritualiter, de constituti peccatores , sicut diserte docti hin Patalus ad Romanos . Et alias non direntur paruuli baptizari in re- Rom.f. missionem peccatorum , sed tantum, ut non imputetur sibi peccatum Adae.Quod manifeste est contra iussinita can. 4.quinis sessionis huius concilia,& contra cano.1. concilii Mileuitani. Ostendamus igitur his intermis. sis,Christo ex astrido selide debere acceptam restiti omnem nostram iusti usicationem Sc hanc Christi gloria lucidissimis testimoniis comprobemus. Nam hoc unum proprium est huius Ioci. Disseremusin ad septimum librucacam explicare modum, quo omnium bonorum sit cauta

112쪽

Est Deus nimius,ut sic dixerim, suorum omnium amator, & cum Comnia iustissimis suis ponderibus libret, & stituat, tamen quo

nos ad sui amore prouocet, multis argumentis amare sese nos ondit quodam modo si ne modo. Praesertim uero & maxime filium suum uni genitum ,non tantum ut Deum,sed etiam ut hominem amat. Et huc amorem nobis ostendit, . non solum in coparabilibus gratiarum donis eum exornauit,uerum ob ipsius gratiam,&iustitiam innumerabilia generi humano fingulis pene momentis impartitur beneficia, & post lapsum Adae neminem nostrum ad suam gratiam nisi propter illius iustitiam admittit. ridi tuis Porro pro eodem in proposito accipio iustitiam, de merita Christi.Nemmia clia enim de iustitia illa Christi modo agimus, quae immensa est plenitudo gratiarum de donorum, quae ipsius animam, sicut quidam perseelissimi de fidgentisnimi habitus a sua conceptione perpetuo exornarunt. Sed iustitiam Christi nunc dicimus,singularia illa,& omnino eximia ipsius merita, quia bus dum totam legem, & uniuersa patris mandata tota uita sita mortali,et praesertim suae pastionis tempore, exactissime impleuit,&nos patri suo persecte reconciliavit,iti gratiam,& gloriam,& qus ad haec necessiria sunt, omnibus abundanter meruit,& pro nostris omnibus debitis, de peccatis

plenisi me satisfecit. Et per hanc Christi iustitiam dicimus iustificatos esse. Wi ' qui in post peccatum Adae iustificantur. Et hoc standamentum eoin, 'quae de Christi iustitia postea tradlabim scintellectum apertissime do- σέη cet utriust testamenti pagina. Et illud uelut certam. de indubitatam fidri, Dimmo,ut totius nostrae fides de religionis basim Ecclesia toto orbe dispera christi is semper tradidit,& tradit sitis fidelibus.& summorum pontificum distini

dimonia. tiones,& sanetorum patrum concordes ubio sententiae firmarunt. Ipse

1 M. O.b quippe Christus de se testatur. Venit filius hominis quaerere, & saluum fis Io. io.a. b cere,quod perierat. Ego sum ostium.Per me siquis truroierit, saluabitur. ima Ego ueni, ut uitam habeant . Nemo uenit ad patrem nisi per me. rLy. in Eπ quibus uerbis sic colligit Cyrillus. Cum nemo ueniat ad patrem nisi Io. e. , Christum,ut ipse aii, ianua de uia reconciliationis hominum ad patra fici filius lactus est, & gratiam una cum patre ipse distribust. Et in illa uerba . Qui non intrat per ostium dec. Ostendit,inquit,q, ne. sapientia, necto uatio legis,nem bona usta quicquam ualet nisi per eum,per quem solum Apostolo. datur adstus, caccessas in salutem. Hisque accinit Paulus clarissimis nimiarum se L Christi iustitiae & gratiae assertor. Fidelis sermo, Se omni acceptio. moniae ne dignus , quia Christus Iesus uenii in hunc mundum peccatores e . Et alibi. Omnes peccauerunt,& egent gloria Dei hoc est be . i. 4 nignitate Dei in Christo, uel gratia, & beneficiis Christi . Vt enim ipse gloria est patris,ita& beneficia eius in nos, gloria sunt Des, qiria eximie-Gloria des nobi boni te commendant,& in eis,& per ea eximie ille glorificatur, de magnificatur. Et ut nomine gloriae Des, gratiam Dei de Chim in nos intelligeremus, starim adiecit Paulus. Iustificati gratis per gratiam ipsius Propter m

113쪽

LIB. IIII .IN c A P. III. 1τAllus per redemptionem quae est in Christo Iesia. Et qtio apertius &confirmatius hoc esse continenter addidit, quan proposuit Deus propitiatore per fidem in sanguine ipsius ad ostensionem iustitiae suae,& ne propitiationem illius ad sola peccata praesentia uel sutura pertingere quis exisiimarer, mox subiunxi propter remissionem praecedentitim delictorum. Quod ct Ioannes aliquanto in nisestius secit his uerbis . Ipse est propitiatio prO: Ioan.1.a

peccatis nostri non pro nostris aut em tantum,sed etiam pro totius mundi.Et alibi ideo agnum,qui abstulit peccata mundi, occisum dixit ab origi I manemudi,quia ex tunc ius mors multis figuris adubrata fuit, de fandiis pii Apo. ii.ehus declarata,& in tantum accepta,& grata patri cGlesti, ut ob ipsius exi. christus mili meritum sibi praesentissimum condonauerit peccata protoparentibus oeci us a nostris et postea temporis successu omnibus,qui ante ipsius aduentum sue originerunt iustitati. Clariss me etiam hanc ueritatem docuit idem Ap lus mundi. Paulus,cum iustificatos nos dicit in sanguine Christi, cum peccatores est, RO.simus,& per mortem ipsius rec6ciliatos Deo, cum inimici ipsius essemus,l ' a ct reconciliatos quidem, non a solo peccato, quod ex Adam contrahi mus,sed & ab omnibus aliis delictis. Ideocli radem ibi fissididit quod apertissimum est .lgitur sicut per unius debriam in omnes homines in condemnationem, ita&pti unius iustitiam in omnes homines in iustificationem uitae. Et alias. Omnia ex Deo,qui nos reconciliauit sibi per Chrisium. Et cons. 4 subdit. Deus erat in Christo mundum reconcilians sibi, & non reputans illis delicta ipsbrum. Et mox.Eum qui non nouerat peccatum, pro nobis

peccatum fecit,ut nos essiceremur iustitia Dei in ipse Et alio in loco . Fa- L dctus est nobis sapientia,& iustitia,& sinctificatio, & redemptio,ut, quemadmoduscriptu est Qui gloriatur in domino glorietur. Hoc est.n.in dno 1 iis s. gis io gloriari,nostra ei tribuere iustitia,sinctificatione, & redeptione,& ipissius meritis cognoscere,nos esse iustificatos. Pro Oibus quide mortuus est l. coris .e Christus,sicut idem alias dici ut & qui uiuunt,iam non sibi uiuant, sed es, qui pro ipsis mortuus est,& resurrexit. Et ad Colosieses scribit.In ipso nos his me redemtonsi,& remissione peccatorii,& in ipso coplacuisse patri coeum omne plenitudine inhabitare de per eu recociliari omnia in ipsum,& nsanguine crucis esus pacificasse siue quae in terris,sive quae in coclis sunt. Et

in ea cocione,qua ad Amioclienos de salutis summa habuit. Notit,inquit, i, esis uobis uiri seatres,cν per huc uobis remisio peccatoruannuciaturabo i

hu . a quibus no potuisiis in lege Moysi iustificari. Et ad Corinthios scriis uehit, hunc unu esse fundamentia totius structurs nostrae spiritalis, quae certe a iustificitione incipit. Et ad Hebraeos lucidissime, et grauissime ostendit His, sistam ueritatem adumbratam fuisse, ac uelut delineatam in uniuerse Deioris illius tabernaculi ministerio.Ideo omnia in saerguine secundum legimmundata esse ditat,quoniam sanguis Christi emundaturus erat costientia i Inostram, de sine ipsius etasione, nullius delicti sutura erat remissio, nurula diluenda macula, nullum auferendum peccatum, neque aliquis eri a

114쪽

ι3 piendus erat a raptiuitate diaboli. Propter ea necessirium fuisse ostendisi, Cocerdotes easdem sise ossinent hostis, quia impossibila erat singuine

taurorum,& hircorum auferri peccata,& necesse erat alicui Dei cultui inmmd dere,ut mitigaretur ira Dei,donec ueniret sanctus sinctorum,qui fiduare in perpetuum potest accedentes per ipsum ad Deum, et una sui ipsius obla.. m. tione multorum exhauritat peccata,&dini tutis peccatis, sanctifi auit manus humanum nostrorumq: omnium sacrificioru factus est consummatio

lati. i. e & persectio . Et his concinit Ioannes dicens.Sanguis Iesu Christi filii eius emundat uos ab omni peccato.Sed disertissime,& constantissime istam ueritatem statim post aduentum Spiritussancti annunclauit uertex ille, & cuumen Apostolorum Petrus.Hic est lapis,dicebat Iu s de Christo , qui reab probatus est a uobis aedificantibus,& lactus est in caput anguli, de non estiiri in aliquo alio situs. Necti enim aliud nomen est sub coelo datum hominiis hus,inx oportea nos saluos fieri.Et quoniam ad omnes spectabathse lib. .cis ueriri tatim post lapsum Ada eam nouerunt protoparentes nostri, sirpradocuimus. Eamm ab eis receptam ipsius posteri continua successione, Testis, uelut per manus,aliis tradiderunt. Et postea Iob Gentiles eandem docuit. propias, cum dixit Scio P redemptor meus uiuit. Et prophetae omnes mirificorum. consensu illam in populo Israelitico propagarunt . Vnde Esris, uelut Iotaiy. Euangelista quidam. Vere languores nostros ipse tulit, ct dolores nou visi. b. stros ipse potetauir. Vulneratus est propter iniquitates nostras, attri tus est propter scelera nostra. Distiplina pacis nostrae super eum &liuo, re eius sania sumus . Omnes nos quasi oves errauimus , ct unusquisaque in uiam suam declinauit,& posuit dominus in eo iniquitatem omnii O nostrum . Et statura eadem replicat nomine Patris coclesiis.Et alibi ipsum datum nobis asibit ut aperiret oculos caecorum,& educeret de conclusio--., ne uinctum,& de domo carceris sedente. in tenebris. Et apud Zachariam Deus Pater. Exulta Filia Sion,iubila filia Hierusilem, Ecce rex tuus uenit tibi iustus de saluator. Et conuersias mox adeundem, ditiTu quo in sanguine testamenti tui emissii uinctos de Iacu.Et cum frequentissime scriptura eum appellet saluatorem mundi,& Pro nobis omnibus ubio asserat eGse mortuum,& mediatorem inter nos,& Deum constitutum,qui seipsum dederit in precium,& redemptionem pro libertate,& Elute nostra, neque uerisimile sit ipsum pro nobis moriturum,nisi mors illius necessiria fuisset, . nobis,argumentum apertum est mortem illius suisse uitam nostram, & neminem potuisse nisi meritis illius insitificari.Et sicut optime Paulus argumεx.d intur,si ex lege uel natura esset haeredita non estis ex promissione. Et sileκ uel natura potuisset iustificare ex illis esset iustitia, & Christus gratis moris tuus e neci: a gratia excideret,qui in eis iustificaretur. Merito igit patres M.f.b loco asserunt,sicut per Adae uereris delictum Omnes morimur,ita per no cos eo ut,&coelestis Adae meritum, dc iustitiam iustificari quicunque redimus inde. conta gratiam cum Deo Et hoc ipsum iam olim uelut certum Ecclesia dissinius

115쪽

LIB. IIII. IN c A P. II. xa A eum In Nicaen. Symbolo,quod ubit selenniter in Ecclesia cantaria pro. Ni .eo. pter nos homines,& propter nostram salutem filium Dei de coclis descenadisi de hominem is m, & crucifixum, & mortusi suisse constantissime praedicat. Si enim propter nostram tautem haec ille fuit perpessus, denos ergo saluamur, de iustificamur merito pastionis illius.Et eandem ueritatem , manifeste dissimust Innocentius huius nominis primus in resaipto ad quoddam concilium Carthaginense suo tempore celebratum, de in episto ' 'la quadam ad Mileuitanum concilium. Et approbauit&consemauit ipsius utranque dissinitionem Celestinus huius nominis primus in cap. & ωest v. suae primae epistolae deaetatis. Eorumque uerba potest quis legere, uel hi primo tomo Conciliorum, ues certe paulo post principium. 6. quaea istiGis nostri opusculi de iustificatione. Et admirabili consensit omnes d .ctores.Ecclesilaici hanc doctrinam tradiderunt, & ita passim suis inscriptis ea occurrit, ut superuacaneum prorsiis existimarim aliqua eorum uerha hie subscribere. Neque crediderim,ullum fuisse scholasticum doctorem . mintholicum,quia erit, sic bona opera propter suam bonitatem esse ac 'cepta Deo,& mereri remissionem peccatorum,& esse propitiationem, de praecium propter quod Deus nobis reconciliatur, & uincere terrores peccati . de mortis,& pacare conscientia ut non egeant misericordia,& propitiatore Christo. mouere omnes e. solicos doctores existimo sem Per tenuisse quidquid eiusmodi habent opera nostra , siue ante iustificati riem , siue post habere ex miQqcordia diuina , & quatenus innituntur me Calumnis

B litis Christi . Et salso Philippus Mesancthon in Apologia consessionis Meucino Augustanae saepe imponit huius oppositum suiolasticis doctoribus. nis ingamus igitur ad alia. βοι Qu rusti Ggmen hπperseuera beatitanumaleonigat, nisi propter mea iarita christi. Gp. IIII. Non Blum oportet pro certo, de indubitato totius nostrae fides, Semigionis tandamento tenere,neminem unquam post Adae peccarum potuisse de lege iustificari, nisi ob merita Christi, uerum de ii lud necesse est omnes fideses pro constanti, minimeque dubio sibi peris deant,nullum unquam moriatum potuisse proficere in iustitia accepta aut in ea per Hierare,& beatitudinem obtinere, nisi ob eadem menta Christi. Pro ertiam non solium primam iustificationem exasse,& solide illi post Deum tri. christa debuere, de imputare debemus,uerum de iustificationem secundam, hoc est Dunt ad augmentum in iustitia,&ipsam perseuerantiam,&consecutionem beatitu nos benefidinis , dc breuiter quscunque inoeementa gratiarum,us donorum ex Dei mota stibenignitate summus assecuti.Ob illius enim gratiam,& merita apud patre riturivisium, ea omita a Deo in nos defluunt, de eorum simus ab eo participo.

116쪽

t DE DEPENDEN. IVsTIFI. A cHRISTO Et lim tum ipse sacrae liters manifeste nos docent.tum ipsa mater nostra Ee Cclesia et uniuersi saneti doctores ab ipsis usin apostolis .Et uider l,sc esse fides

quam pene cum lacte ipso a matribus nostrissuggimus . Et de consensu quidem doctorem nemo, qui legerit eorum monumenta, dubitare pote, cur etiuis fit. Vbimineis aperta occurrunt pro hac ueritate testimonia.Traditio autatur ora tem Ecclesiis ues illo argumento poterit nobis constare,cI, ipsi omnes petioes eoae ne orationes quibus aliqua dona spiritalia a Deo peti claudit ac uelut obauerbo illo signat illis uerbis,Per dominum nostrum Iesuri Christum. Quod & quiat insipiet . dena facit Ecclesia admonita, & secta illis uerbis Christi, Si quid petieritis

Io.is. e Patre in nomine meo,dabit vobis. Et ex Paulo idem ipsum po tuit edisce Heb. ii , qui per Christum admonet nos hostiam laudis offferre Deo,& pro Im

brps Deum precatur ut aptentur in omni bono, &laciant ipsius uolunt tem per Iesua Christum. Verum enim uero consuetudinibus Ecclesiastis cis ad confirmatione huius ueritatis nihil indigemus. Ues unus Paulus

Epb.,.d ritate hac stabilire sussicit.In ep. ad Eph. ubi ondisset nos eonuiuificatos,decoresuscitatos, sceo prouectos a pia n Christu ut consedeamus in coelestibus,rie ignoraremus omnE prosectum spiritaIE,& omnia gratiarum in crementa et tile proprie tribuenda subdidit. Ergo iam non estis hospites. et aduenae,sed estis ciues ictorum, de domestici Dei ; stiper aedificari sta prasiandamentum Apostolorum,& prophetarum ipso simmo angulari lapide Christo Iesu. In quo Ois aedificatio costructa crescitis templum sanei ctum in domino: . In quo & uos eoaedificamini in habitaculum Uri in oc se Spiritusancto. Et aliquanto post addit generaliter. Vnicuim aute nostrum data est gratia secundum mensuram donationis Christi. Propter quod diacit. Ascendens in altum captiuam duxit captiuitatem, dedit dona homiranibus. Quibus uerbis ostendit Christum causam esse meritoriam, & essis cientem omnium donorum,quae nos participamus a Deo. Dicens, Dein Ast .4 Sidona hominibus indicauit eum, essicientem eorum causam . Vnde&paucis diebus post ascensionem suam misit super discipulos Spiritum sanactum sub specie Iinguarum ignearum,& eodem uiuifico dono, de aliis no aucis nunquam cessat irrorare,&enutrire, communire suam Ecclis fiam. Dicens uero,illa nobis donari secundum mesuram donationis Christi,monstrauit eum esse causam meritoriam ipsorum,&eatenus nobis illa applicari , quatenus ille meruit, &uoluit a nobis participari. Idem est etenim dari nobis illa secundum mensuram donationis ipsius, quod comm a muniori ea nobis,iuxta merit de uoluntatem ipsius, & sicut ille meruit de uoluit applicari nobis. Et ne ista quispiam reserret ad solas gratias gratisi, datas,de quibus statim subdit, Et ipse dedit quosdam quidem Apostolos,

quosdam autem prophetas, alios uero Euangelistas &c. quanquam inai dem prorsus ratio erat de gratia gratum faciente ,& de illis, tamen ne de illis tantum locutus uideretur, subdidit statim. Vt iam non simus paruuli fluctuates,& circunseramur omni uento doctrinae,in nequitia homia

117쪽

A num, in astutia ad circunuentionem erroris. Veritatem autem Aesentes crescamus ilia illo per omni, qui est caput Christus, ex quo totum corpus c pactum, de connexum per omnem tu,sturam subminisseationis secundum operationem n mensuram uniuscuius 3 membri augmentum corporis saest in aedificationem sit in caritate. Quibus uerbis n6 uideo, quid apertius dici potuerit,ut indicaretur,& in illo crescere,& proficere omnes,qui in aliqua gratia in Ecclesia proficerent,&ab illo uelut a radice dimanare de originem trahere omnia nostra augmenta,seu incrementa Miritalia. Et non ista de quouis prosediu spiritali,uerum de de perseuerantia in gratia, sc de con secutione beatitudinis hoc temtinimum fecit his uerbis. Si unius delicto Rom. s. emors regnaust per unum ulto magis abundantiam gratiae, de donatio nis,isc iustitiae in uita regnabiit per unum Iesan Christum. Iniquum enim. ut plus possit iniquitas,quam gratia plus Adam terrenus, qua Adam coealastis. Et si Adam terrenus uno deliusto suo, eoi non grauistimo, mortis inducere potuit regnum,& filios silos etiam paenis aeternis, & condemnationi aeternae subhcere.triulio magis profecto Adam coelestis plurimis, de eximiis meritis suis re um uitae comparauerit Κηs suis praesertim cum ille unus fuerit crescis, nulla sinctitatis praecellentia quod sciamus,tum,cum omnes perdidit,insignis hic uero unus sit Iesus Christus,saluator uti v omnium,&omniimi gratiariimoleo a patre unimis, insignitus 3 prae omnia

hus panticipibus sitis.Et si qualis chiadis delicti Adae participatio damnatio; ni aeternae figis est, multo magis abundantia gratiae donationis,& iustitiae per Christum aceepta,ad uitam, debeatitudinem eternam sussiciet. Unde Ec constanter satiniaddidit Paulus. Iautem abundauit delictum, superabundauit,& g ratia,ut sicut regnauis peccatum in mortem,ita & gratia regnet per iustiti am in uitam aeternam per unum sesen Christum. Quibus uerbis aperte regnum gratiae per iustitiam usqi ad perducendum nos ad ui iram aeterhamattributum est Christo. Sed de ii quanto luculentius haece

demin epistola ad Hebrae .Et idem est,cum esset filius Des didicit ex his quςpassukest oboedientiam.&eonsiminiatus fultus est obtemperanti licis 3 ςhus sibi causa salutis aeternae. Et iterum. Eiebat enim eum propter quemon ima, dc per quem omnia,qui inultos filios in gloriam adduxerat, auto- rem salutis eorum per passionem consummari. Et rursus.Saluare in perpestuum posvi accedentes per ipsim ad Deum.Et alias.Noui testamenti mea T. . diator est,ut morte intercedentein redemptionem earum praeuaricationia, s quae hiat sub priori testamento e romissionem accipiant, qui uocati sunt aeterris ham editatis.Et rursus. Una oblatione consummauit in s inpiternsi sinctificatos. Et paulo post. Habentes itam fratres fiduciam in introitu san. M . ctorum in sanguine Christi quam initiauit nobis uiam nouam,& uiuerem . . per u lamen iacarnem suam, dc sacerdotem magnum super domum Dei, accedamus cum uero corde in plenitudine fides, Possumus etiam,& haec ,2 qus in Proximo capite tradidimus, confirmare ex testimoniis Dauidis

118쪽

in Psalmo. i. quem necesse est secundum comunem do, horum exposlito, Qnem ad literam de Christo exponem am primo quidem ei iussificatione

nostram attribuit his uerbis. Et adorabunx eum omnes. reges,omnes gemtes is utent ei. Quia liberabit pauperem a potense,d: pauperem cui no erat adiutor. Parcet pauperi,&inopi. & animas pauperum saluas iaciet. Ex usuris de iniquitate redimet animas eorum,dc honorabile nomen eorum c

illo. Quia iussi: & amici,&filii Dei csperunt per ipsius redemptionem

dici,qui antea peccatores, inimici, &abominabiles Deo erant.Deinde ut

ostenderet & ipsi quo adscribendam perseuerantiam iustitiae,& beatitu dinem,& incrementa omnia sanctorum spiritalia adiunxit. Erit firmamentum in terra in summis montium &super extollatur si per Libanum simctus eius,& florebunt de ciuitate sicut sanum terrae. In uerbis illis, Erit fir mamentum in terra in summis montium induauit, ipsi esse adscribendam perseuerantiam,& fimitatem,non istum imbecillium, & eorum qui paruin uirtute prosecerunt,sed & illorum,qui uitae sanctitate,& praeclaris bonorum operum meritis sic caeteris praestant, ut iditissimi montes humilibus

uallibus. Si enim horum sanctitas ct firmitas,qui sibi magis videri posibit susticere es tribuenda est,quid de aliorum sanctitate, & firmitate est Geden dum In illis uero. Florebunt de ciuitate ostendit meritis de auxilio Christi. iustificatos, ipsius opere dc gratia in uinutibus proli Minos ac donis spiritalibus,& ab illo oportere agnostere, se habere,quod proficiant, ac floreant

gradientes de uirtute in uirtutem.Sed ipsam beatitudinem quam adepti,su Pra Omnes montes terrae attolluntur dein collis collocantur, Christo dea beri expressit,cu dixit. Super extolletur stiper Libanum Ductus es . id est enim aliud extolli super Libanum,qui estissimus mons est,quam attolli

in Gesum,& ad sedes sinetorum sditissimas deserti. Idem etiam sinufiotu ab eodem propheta intellexit Augustinus in illis uerbis.Fiat manus tua sua per filium dexterae tuae.& super Dum hominis quemconfiimini tibi, de non discedimus a te. Iste certe,ait,no est Adam primus, in quo discessimus abeo sed Adam nouisiimus sepeli quem fit manus eius, ut no discedamus ab eo. Et m a Christo omnis iustitia nostra proficiscitur,tum prima, tum secunda, Sc consummatio totius iustitia hoc est beatitudo, Paulus dicitctum esse nobis a Deo iustitiam,sanctificiuionem,& redemptionem, Sitilius suisse figuram Meschisti ecli,qui interpretatur rex iustiti Et Hieremias

non contentus appellare eum iustum,appellat eum iustitiam nostram . EOchinquit dies uenient, dicit dominus, dc siiscitabo David germen iustum, de regnabit rex,& sapiens erit.Et hoc est nomen quod uocabunt eum. Dominus iustus noster. Vltima haec uerba septuaginta transtuleriit. Dominus iustitia nostra. Et sic etiam apertissime habet Hebraica litera. Quiauero ad beatitudinem usq meritum Christi habebat pertingere. Daniel non conteius dicere consummandam esse praeuaricationem Christi tempore,&λε

accepturum peccatum,& delendam esse iniquitate addidit etiam ad do

119쪽

LIB. IIII. IN c A P. III. 3 A cendam iustitiam inpiternam.Vnde Huron. tranctans illa turba Christi, inero. α non pro eis autem rogo tantum, sed & pro eis qui aedituri sunt per uera con. lori. m eorum in me &c. pondera quae statim subduntur,&dilexisti eos si Iori. st cut&me dilexim,sic se ibit. Vides ergo, quod in conlartium substantiae eius assu mur,non naturae esse,sed gratiae,& ideo nos diligit, quia filium dilexit pater,& membra diliguncis,islicet in corpore. Quotquot enim re Io Loceperunt Christum dedit eis potestatem filios dei fieri, his qui credunt in

nomine inis.Haec Hiero.

SVnt & praeter haecalia praecellentia Dei in nos beneficia, quae nobIs

propter Christum benignissime ille impartitur,de quibus, ne,si tam

rimus,ingrati uideamur bonorum omnium nostrorum autori,&coasiammator commodum erit seorsum aliqua disserere. Nam de auxilia spocialia impartitur ad opera saltem praecellentia,per quae, & histitiam acquirimus,& insigniter in ea proficimus,& graues uincimus ictationes,& in gratia perseueramus usti: ad mortem. Quod luculenter probauimus in quae monibus finalibus opus ii de iustificatione.Condonat etiam nobis Deus Peccata uenialia quaerem,anente in nobis iustitia de gratia sua, passim ad

mittimus. Adhsc sphretum prophetiae,& gratiam miraculoru persaepe sin suis communicat,secreta scripturarum,& recondita sapientiae suae arcanoria masericorditer nobis plaerunm nota facit. Item opera nostra , ct pasito nes,quae alias exigui,ac pene nullius valoris essent,sufficientes lacit ad conssequendum ipsius gratiam,& gloriam. Verum haec, & alia quaecunque, &qualiacunc ν Dei dona, ne nos pateticipamus,nem participauit unqnam post lapsum Adae quispiam mortalium,nisi ob merita,& iustitiam saluatoris nostri. Quare Gnar.mare quoddam dicit esse Christum, quod origo

sit omnium sontium omnium privulorum&fluminum . Et eleganter de iipientissime dodet in de esse carnis continentiam,cordis industriam,volun- ch illis ratis rectitudinem,thesauros de seritiones sipientiae de scientiae,eloquii nitorem,morum uenustatem,deniq; omnia dona,quae ex des benignitate para ticipamus. Quanquam autem haec ex testimonηs praecitatis colligi haud dis scite post int ramen&nouisal astestimoniis,&argumentis non graua ζ 'himurnspicua lacere. Benedictus Deus,ait Paulus,& pater domini nostri Iesu Christi,qui benedixit nos in omni benedi Mone biritali in ecclesiibus in Christo,sicut elegit nos in ipso ante mundi constitutionem, ut etanus immaculati in conspeetis eius in caritate. Qui praedestinauit nos in adoptionem filiorum per Iesun Christum in ipsum, secundum propositutioluntatis suae in laudcin gloriae gratiae suae,in qua gratificauit nos in dileocto filio sito.In quo habemus redemptionem per sanguinem esus remi in nem omnium peccatorum secundum diuitias gratiae estis, quae superabundauit in nobis in omni sapientia, de prudentia, ut notum saceret nobis

120쪽

DE DEPENDE M. IUST IEI. A CHRISTO.cramenturii uoluntatis suae secundum beneplacitum eius, quod proposuit Qin eo in chspetiatione plenitudinis temporum , instaurare omnia in Chriasio quae in coelis AEquae in terra sent in ipB.In quo etiam. nos sorte voca ti sumus secundum propositum eius qui operatur omnia secundum consilium uoluntatis sex,ut simus in laudesae gloriae eius nos , qui ante speraui mus in Christo. quo & uos cum audissetis uerbum ueritatis, Euangeliuolutis uesirae,in quo & credentes signati estis spiritu promisiurnis sancto . qui est pignus haereditatis uestrae in redemptionem acquisitionis, in lauia gloriae ipsius.Et utitur hoc testimonio Aug. us4 ad illa uerba, Mi opera nosse.ατ' omnia. Et eπeo probat Per Christum nos habere rinc gratiam, ut & ad Deu accidamus,ct a Deo no reced n ius. Et pro eo quod nos legimus, In quo de nos sorte uocati sumus,ipse legit in quo de nos seriem confecit inmus. Et hane gratiam tartem eam intelligit . Sed aliquanto accuratius eae pendamus lisc Pauli uerba.Nam si bene de pro dignitate ponderentur, a hude omnia,quae uolumus.& mani seste comprobabunt. Primo quidem in his Paulus omni benedictione Oiritali,quae ad coelestia conducat, asserit Deum nos benedixisse,& eam omnem attribuit Christo. Tantundem est

' ipse Cr in ipso ac per ipsum iuxta phrasim Hsbraicam,simile est de in qu ,et per p ip π quem.Cum igitur omnia dona spiritari,a patre luminum ad nos per benei diutionem ipsius descendant,vel hinc contare poterit omnia ea ad Hiberi, da esse Chrisio.Quod de nobis uter princeps apostolorum, Paulus uidelicet de Petrus,manifeste exposuerunt,cum Chriitum esse semen illud prae clarum,dc benedictum manifestarunt,in quo Deus Abrahae,lsaac,& Iacob pollicitus sui cunctas se tribus terrae benedicturum. Necti enim h uerba ad unam benedictionem,qua iustificamur coarctanda sunt, sed ex tedenda potius ad omnem benedictionem, qua Deus nobis consert beneficium aliquod spiritale. Sed de illud in citatis uerbis Pauli diligenter animaduerten dum est,ut non dubitemus Christum esse rationem omnium beneficioruspiritalium,quae homini post lapsum Adae sunt exhibita. Adscribit quide Paulus in cis ipsi Christo electionem de prsdesinationem sanctorum,grastificationem,& redemptionem nostram, de remisitonem omnium peccantorum nostrorum instaurationem eorum,qus in coelo & in terra sunt,uocationem,& adscriptionem eorum,qui ante sperauerunt in Christo, audi,

tionem Euangelii,& tandem aedelitim signationem per spiritum promisasionis sirustum. Nullum igitur in beneficium spiritale Dei in nos, quod n5 ct meritis Christi adsignare,isc imputare debeamus. His enim uel omnia

aliquo modo complectuntur,uel certe de aliis maior ratio non est, quam de istis. Contra hanc tam per imam inuietissims ueritatis tubam,quis homo sobris uigilantisin fidei uoces iillas admittat humanas sDe tribus bonoris ad iustificationem eo alis nobis propter chrissia. cap. VI.

ron contentus ero in genere ista probasse,nisi de peculiariter ea con firmem de tribus ex commemoratis beneficus, qiis magis ad no-

sitam Gati. 3

i. v.