장음표시 사용
191쪽
DE PRAE P. ADULT. AD IVITIF. spellare uIder hoc ad prouidentia diuina ut seruantes lege naturau ptrahat Cad fide Christi. Et quide taclara et ta illusiris pdicatio Euag. p totu hunc no: . strii orbe lacta est,ut nullos,ri nome Christi audierintwbabile fit fide Chri. inuincibiliter ignorare. Verisimili munΦ est danari danarosq: fuisse ori qui mortui sunt sine illa,& multo magis,s cu ipsius dissensu.Et uel hac rone c5tare pol merito danai1 esse illoru hs esim quos optime reprobat Cardina c. Iis Turrecremata i summa de Ecc.quia asseruertit uniique posse saluari in
sua secta.Nulla sane est sedi q no aliquid tum S secter cotra lege naturale. Et si hoe no ita e&,q eximia Dei misericordia est,& studiu patris coclestis M pagadi gloria sui filij breui traherent,u illa sequunt,ad niam fide. Et hoc nothis Deus ondit,cu de Come.& pis o p alios qui Guauerat lege naturaladduxit ad fide Chri. Atet hoc modo pie interpretari possumus autores,aninariit,posse saluari holes sine fideChri explicita.Dicemus siquide id illos asseruisse,no quia legi alicui id obviaret si fieret sed quia uerisimila est,ntinuid cotingere. At hsc de fidei necessitate ad iustificatione, disseritisse suffcia
M. Videamus quae patres de timore in cap. 6.subneetiint.
confirmant uis duo diffutita a patribus de timore. cap. X XIII. SEcuda dispositio ad iustitia cuius patres meminere in. s.ca. imor est diuins iustitis. Et de illo duo statuunt. Alterii e lusic timore inde in nobis Oficisci, in nos itelligimus esse peiores. Alterii est eo timore utiliter nos cocuti. Et si, causa timedi diuina iustitia sit,intelligere nos este petores,manifestu est,ne 3 id quispia negauerit. Nihil esset uti , cur dci iustitia timeremus o siquide innocetes essemus,& id nobis certo costaret. Innocetes Deus no pusior. 3 nit,ne s affigit nisi ad eoru meritu,& pse . siquid pdes iussii csi impios dixit Abraha duo. Absit a te ut re lictc sacias,& occidas iustu cum impio,siati iustus sicut impius. Non est hoc tuu qui iudicas oem terra. equaquasacies iudiciti hoc. Merito alit timeda e Dei iustitia peccatoribus. Nullu malum Deus impunitu relinquit. Vicistis in hostes suos et irascis mimicis suis, ct illius irae nemo resistere pol,Nihil illii latere ualet. Nequit ullis pcibus uel muneribus a iusto deflecti. Nullo impediente,& aiam & corpus gehennalibus pol flammis addicere. Qiiod uero diuitis iustitis timore utilitcr coculi1
tur peccatores id nobis cotrouersum est cu Luthero.Isnanin adeo no credidit Gehennae metu utiliter concuti peccatores,ut & peccatum eum esse asseruerit,& peccatores peiores facere. Et hic est articulus. 6. de quo damna, tus est a Leoncito. ut patet in bulla condemnationis ipsius. Cui errori ut expressius aduersamur Encta haec Synodus,anathema indixit can . S. cui cunctet eum asserenti. Probatiir autem utilitas huius timoris hoc loco apa
Eoli. x tribus,ex uerbis Ecclesiastici. Timcu domini expellit peccatum. Et si picto nimirum testimonium hoc inducitur in approbatione timoris,quo dispoαnimur ad iustitiam. Subnectit enim statim.Nam qui fine timore est,no γη terit iustificari.Quia licet timor ut diximus,no fit necessaria dispositio ad iustitia, tame qui contrariam ei di*ositione habet,& iustitiam, & ira Dei co
192쪽
LIB. VI. IN V. ET VI. CAP. Aunii miliqua poterit iustificari. Timor uero diuinae iustius uorar hic timor
gehenns uel iam poenarii quas Deus iustissime irrogat peccatoribus pse . DUE MEO ueracibus in peccatis suis. Et hic timore coiter uocat Scholastici seruilheom umerissis disii i utit a filiali,scii casto timore,q, seruilis est fuga poenaru,q sitiat i scrip uilis a filia peccatibus,sicut filialis seu castus fuga est ostensionis Dei,quatenus pater si . noster est,&sponsus aiam nostrarii. Cauemus quide P utrun p, ct uitamus peccata, Lutriusis essedius in deuitatio peccatoi Per seruilem iii,sicut serui Antista eramus peccata horrore ducavit poenarii & uerberii quas selet timere sci, distinctoui u filiale uero, seu castu declinamus pista, ut liberi,& fideles,de obsequetes tu diris in filii, horrore uideliceto assDei,que ut patre reueremur,&colimus. cci: filiaim et noua e haec distinctio.Atig a Io.ita distinguit hos duos timoris,& Glos alem. si in illa uerba Apostoli, Non accepistis spiritu serintutis, utrunt dicit fieri Aricis Spiritu sancto. Verum enimuero timorem diuinae iustitiae esse utilem,er pro do illa nos possunt docere u idem Ecclesiasticus paulo ante citata uerba P it na patrum tit Initium lapientiae est timordit. Nam quavis haec de timore filiali uel ca a. i. q. o. sio possint secondum .RThomam utcunque intelligi, quia primus est, art. 6ctus sapientiae est timor Dei filialis,maxime tamen uidentur ad timore ser* Ecclauuilem pertinere.Subdit nano Ecd. Radix sapientis est timere Deum. Erali f.Tho. i. ahi ait Timor Dei initium dilectionis. Non est autem radix, necu origo dilectionis timor filialis sed a sapientia procedit ' cosiimmatio est,re periorio io.
ipsius,& ut. s. Tho. et communis opinio cotra Durandii tuetur, rescit ae iob. a. d. n ritate, ac de illo proprie dicit. Ecce timor domini,ipsa est sapientia. γ' Et alibi.Omnis sapientia timor Dei. Apud Esiletia iuxta translatione. o. legimus. A timore tuo domine, concepimus, de parturivimus,&peperimus spiritum salutis.Quis autem alius timor is,aquo concipiamus & parturiamus spiritum salutis,quam timor diuinae iussi Nec longe ab hoe sensu abest translatio comunis,qus ueritati Hebraics per ori re tondet. Na Esaeis a lacte domini concipit,& parturit suam iustificationem,qui illa a timore dititias iustitiae auspicatur.Vnde et diuus Hiero. in idem recidere dicit utran Fexpositionem. Et uerba quae precediit sitis indicant bene redditum sensum rem. Ela. a. o. P sceduim. hsc.Diae in angustia requisieriit te,&in tribulationemur 'imuris do, trina tua eis.Sicut qconcepi in appropinquauerit ad partiridolan s clamat in doloribus suis,sic fulti sumus.Ex quibus uident sequetia sta tim. A sacie tua dire cocepimus &cide coceptione P timore a facie,et proma tia dissi acceptum esse intellum. Vnde de Hiero. ibidem. Sicut ad part ummulier appropinquas dolore cogi rexclamare,sic nos angustia requirimusi te,& a ficiesortitudinis tus cocepimus,& parturivimus, ct peperimus nocamis liberos,sed spiritus.Hscille.Et si dolores parturietis quaiuncunsvea disci urizi,inali non censen quia uia ededo foetui aperiunt,nem terrores si Me ximores iustitis diuitis,qui uia poenitentie pstruunt damnari debent,sba Fb rh&laudari,Sctato magis,quato eoru maior in iactus. Et hoc ips im Aronia leto firmari pol e la &autoritate Christi V ossido cosuetudine.
193쪽
DE PRAE P. ADULT. AD IVsTIF. totius Eccl. Enimuero prsdicitio Euagesii a poeniteria et incusiione metus C
gehennae coepi .Vtiliter cocutiebat,&nterresiciebat peccatores ad pillam Mart. IoLBap. cu Pharisiis et Saducsis uenientibus ad Baptismi, si Idicinat Pro genies viperarii,quis demostrauit uobis fugere a uetura iras sirite ergo se dignit poenitetis&c. Et flatim. IS. n.securis ad radice arboris posita est Ois ergo arbor, q non lacu senetii bonii excidetur,& in igne mittetur. Ita Christus fictitauit,cum dixit quibusda peccatoribus. Nisipniam habueri tis,oes similiter peribitis,sicut illi decem et odio supra quos cecidit turris Siloq& occidit eos. Et rursus discipulis suis. Ostenes uobis,que timeatis. Tixi. a. mete eu,qui poss* occiderit,habet potestate mittere in Ghenam.Et alibi. natis Esto c5senuis aduersario tuo cito dum es in eo in uia,ne sorte tradat te aduersarius iudici,& iudex tradat te ministro et in carcere mittaris. Ame dico LMe. ii tibi n6 exies inde,donec reddas nouissimu quadrantem Et sub lege ueteri, Natha propheta ingentiu afflictionii cominatione Davide regem ad pomitentiam homicidii,& adulterii cohortatus est. Et adeo no displicuit Deo ps nitetia in earu timore subsecuta,ut dicente ipso, Peccaui, fiatim sibi uxerit propheta. Diis quoq; trastulit peccatu tuu a te. Et ipse regius propheta hoc PD. ' timore pruderer extimulabat pectatores ad poenitetia dicens , Nisi couerasueritis, adiu suum vibravit,arcum situm tetedit,& parauit illii. Et in eo parauit uasa mortis. Et uicinos Iudaes,et eos a loge erat ab illa eade uia ad poenitentia inducere nitebat Esa. cu dicebat.Q iis poterit habitare de uobis cuigne deuorante,aut . habitabit ex uobis O ardoribus sempiternis Et qua plurimis ueteris testameti histor is costat, hostili incusso pauore et poenarucominationibus,siiset sagellis Deli cohibuisse popula Israeliticu duru de incomitia a ii as sitis malis 6e in sita ob lentia euocasse. Qd de David exu
06 - plicuit dices. Cu occideret eos, irebant eum,& reuertebantur Et item. ClaIoni 3 mauerunt ad Gi cum tribularet,ir. Nem alia ob causam Nihiuitis terribile subuersionis iudiciu expcepto diuino Ionas a pheta denunciauit,quam ut terrore illo eos disponeret ad psnitentussit hos prscellentes prophetas, uel Deu potius in illis imitatus mirificus ille Eua. prsco,fideles oes a peccaa. io tis deterre et ad piliam accedit sormidabili illa admonitioci Volutarie pecacitibus uobis post accepta notitia ueritatis,ia non relinquiis peccatis hostia sed terribilis uda expellatio iudicii & ignis sinulatio, i co sumptura est
Deut.1 .b aduersarios. Inita quis iacies lege Moysi,sine ulla miseratioe duobus uel tri.b bus testibus mori quato magis putatis deteriora mereri supplicia qui filiux G. ix a Des coculcauerit & sanguine testameti possum duxerit in quo sanctificatiis Detu. 3,. E est.& spiritui gratis columelia secerit Scimus. n. qui dixit mihi uindicta, &Ro. u. 4 Wo retribua. Et iterii. Quia iudicabit diis populit laua Iorredii in incidere H b. s in manus Dei uiuetis. Et alibi idem Apo. terribiliter inclamat.Terra die uen lente supra se bibes imbre,& germinans herba opportuna illis, a sibi is coli accipit benedictione a Deo, proseres alit spinas ac tribulos reproba est,
ct maledicto riuina, cuius cosummatio in cobustione.Et cum paulo ante
194쪽
LIB. VI. IN V. ET VI. c AP. 6sAilli admonuit, eos qui ad pscetione serrent,non oportere insis lacere sun.
damentu a timore iudi sterni satis indicauit,sicut de ante nos pclari autores adnotarii eo timore excitatos fuisse catechumenos i primitiua Eccl.
couerterent in Deo. Et ide Paulus hac uia Felice ad fide trahere nitebat: in Assis. ecora illo de iustitia,cinitate,et iudicio suturo disputabat.Et ab eo,& csteris
Apost. de prophetis ait in primis ab ipso Chro didicit Eces. hoc qd ubi
uidemus a doctoribus ipsius saetitari,ut quoscunq: peccatores sue fideles, siue infideles,nsscspermisibi ν pinio*,nuc imminentiu supplicioW timoribus ad gratia Dei atrahere satagat. Adde m natura insitu est oibus homini. Arg.
bus,immohoibus aialibus horrere,& sugere poenas et earum metu auesti
ab illis, q male placebat. Naturales uero inclinatide. bons sunt,eo sisertim, i et naturs integrs uenissent. Cuergo danas o Luthere omne Gelitasti. imore,et priores nos P eu fieri cotenclis,iptan natura profecto nostra, o autore illius cit Manili eo condenas. Na si mali sunt hindi timores mala est natura, i naturaliter ea timet,& timeta esse docet,& malus erit,u eiusmodi praua & perueram natura nobis est largitus. Conlisi ei diuiniinet omni ii sa Arg. s. Diu legis lato*,ues no aduertere uel negligere,& danare uiden qui timore Gehenns & aliarii poenam codemnat.Vt. n. sine te mus apud Chry.&csteros patres,no eo potissimu supplicia inferni Deus parauit,ut pditos ho tar Applimines & Lemones cruciaret,stis eo potius fine, ut inferni timore a delictis, in or inoo arcere et in peccata lapsos ad poenitentia reuocaret. Eadenq; intelione coddiluta. . ciuiles poetas a prudelibus leti statoribus csistituis sunt. si mali sunt hu- iusmodi timores mala est poenitentia eo timore sescepta, malae oes eiusmodi poenam commationes,mals ota promissiones liberationis,uel euasionis a malis poenalibus,necp minus ora castigatioes maloiv eo fine facts,ut timore earum poenarii, uel spe ea euadendi corrigans. Mala nant sent oia, qus alios induciit ad peccatu. Hoc aut si cocedar,quid aliud eri qua prophetas apostolos,& si pictes legis latores,immo Christi et Deu ipsum iniquitatis accusire Na his artibus et uiis utilissimis sepe usi sunt,ut peccatores ad poenitentia latraherent.Et in sicris literis,et in aliis sanctis libris,ut eisde utamur risi semel admonem .Et quo iure obsecro est prohibitus timor Getiens Atro Qua habet repugnatiam ad recta ronem None gehenna de se se eda & ti menda est Si igit obiectu est proportionatu timori,et nulla extrinseca circumtia uitia cur timor esus odi cens tar malus Estin optimii ad haec ora co confri firmanda argum&u,quo usi sunt patres ad indicendii anathema dicetibus, gehennsmetsi peccatu es aut peccatores priores sacere.Experiatia siquide indemias,hoc timore pi oscii peccatores ad pniam trahi,& illos &iustos eode timore se a multis peccatis cohiberessit i litic sensum debet exponi illa cano. s.
uerba canonis. Siquis dixeris Gebeii emetu, p saeiam tbicordiadridem sis dole expositio. do cofugimus,ues a se cado iub onus peccatu ege,aut pecca res priores facere,vivi stem LClaudis nanci: in relativo st quem,sicut & si equetissime alias apud Qxcos dc latinos autores,causa,pst qua merito damnensiqui eum timore
195쪽
DE PRAE P. ADULT. AD IVsTI P. danant. Et ide est dicere,p que ad misericordia Dei &c. ac si apertius dicera CO p ipsum et doleamus de peccatis,&ab eis abstineanius.Possunt alii uerba ista,Per que ad misericordia Dei & sic thiterpretari,ut st que sit limitatio co denationis sedi a Synodo. Quasi noluerit Synodus damnare ora diates gehens meisi peccatu es sed eos diitaxa qui metu illii damnarei,st que admisericordia Dei cosugimus doletes de pecratis,aut ab his abstinentes. Sed ego simplicius arbitror exponere ista in sensu priore. Interio. n.Synodi suit damnare errore Lut.& uerbis illius ex directo aduersari. Nect in limoi dis linitionibus spectisi solet,quid p accides cotingere possit. Postunt quippe sinctissima opa ab extrinseco uitiari.Sed ea simpliciter assertabus esse peccata,simpliciter et esset indicendii anathema. Vtcunci: in de his sit, patet ita ex dieii s,uerissimu esse,ix dodisinae Christi,& Apostolorii,& prophetarit,et ipsi lumini naturali cosonu,utile esse,ne uitiastabile timore diuins iustitis. coeno doctem Drmatur usiritus timoris cap. XXIII
VT firmii sit de indubita si, hanc doct ina metuo tenuisse uniuersim Eccl.adiunga aliquot sanctoru testimoniais timore diuins iustitis,dc
gehene,q peccatoribus est parata bonii,&utile ad assequedii iustitia docuerunt. Cyp . Ad ola te sicere paratu timor Des & fides debet. Et lib. 1. - Πρ άd Qtiri. cim.io. sundametu,& firmamentsi spes et fidei,timore esse probat' ex his testimon as,initiu sapietis timor tacitatu sapietis metuere Gai Beati tus est ho,qin uereroia st metu. Et seper que altu respici nisi super humile ,
'' & quiem,et tremente sermones meos Amb.ser. is,sr. Psiis.ut Pmaneat spio ritus Dei in nobis carnes alae.i carnales cogitationes docet oportere cruci
assigere, clauis timoris dies,& iudicio si estis. Et subdit. Ille Chio dignin est, s habet Christi timore,ut crucifigat carnale peccatii huc timore sequit caritas. Haec ille. In Ous pala indicat timore iudicioru Des in peccatore,esse bonii timore,& p eu induci caritate de expelli peccatu. Et in principio ossoruciare dicit timore initiu esse sapienti & essectore beatitudinis. Atintraci'. in prima Ioa.cii doceret uerba illa Ioa.Timor no est in caritate,nsi esse intelligenda de inchoata caritatς sed de ea,de qua statim si abdit ide Ioa. Persei lacaritas soras mittit timore, sic indem sub icit. Ergo incipiat timor, qa initius ientiae timor Diaimor qsi locu pparat caritati,cu aut perit caritas liabitare pellistimor,ses I parauit locii. Quatu. n. illa crescit latu ille decrescit.& quatu illa fit interior timor pellit foras. Maior caritas,minor timor,mi nor caritas maior timor. Si aut nullus est timor,n5 est,qua intret caritas. Sicut videmus p seta introduci linum qii aliquid seir,seta prius intrat, sed nisi
exeat io silccedit linu:sic timor primo occupat mente,no aut ibi remanet timor . a ideo intrauit,utintroduceret caritatem. Haec Aug. Et cu hse non
positiit intclligi de timore casto seu filiali,qui crescit crescente caritate,necesse erit literi de timore diuinae iustitiae ea intellixisse acrinde eu timorem bonii cesitisse. No.n. uia esset ad caritate,n caritatem introduceret, si pecca-
196쪽
LIB. VI. IN V. ET VI. c A P. os A vit instinguine peccatoris,sic exponit .i. inuder ab opibus malis p timore Des Ouidet supplicia pctorii. Basi.in Ps. u.copiose docet, timore horredi Basi. iiiiiij saluatoris deducere ad sanctitate,& quoda fisi sieno a prauis cocupiscetiis alam cohibere,& de eo dixisse Dauid Venite fit 3,audite me,timorecti docebo vos. Greg. hom. 3 .in Euan.Praua mens si non prius p timore G ret. euertit, ab Ubetis uitius non mundat. Euersa ergo domo inuenit drama , quia dii perturbat conisentia hominis, reparat in homine militudo conu oris. El. 28. MO.c.to. primam soliditatis causim post fidem timorem suturi iudicii Uirmat,et eum diuinitus peccatori iam credenti infundi, ut bonae
uitae surgat aedificium Beria. lib. de praecep. 6c dispen. sic se ibit Bonus quia Bera.dem obaedientiae gradus est, si iuxta magistri nostri sententiam propter metum gehennae, siue propter professionem sandiam, quam professio
est,quispiam obae,erit. Melior tamen cum ex Des amore obaeditur. Ricar Gar. dus de sancto Victore in Beniamin minore. c. s. timorem poenae staturae pro peccatis dicit esse initium sapientiae,& primam ulmitum prolem,&sine ea coeteras haberi non posse. Et utilitatem timoris explicat, quia quanto quis uehementius metuit poena,qua meruit, tanto acerbius plangit culpam qua fecit. Et illii cor contritum,& humiliam Deus non despicies,exponit de corde humiliato per timorem,& contrito per dolorem. Magister d. . aperte dicit. Poenitentiae uirtus timore concipitur. Et ei per omnia consenistiunt uniuersi scholastici quos mihi contigit legere exceptis Gregorio Ari- D minensi in.:. d. in.&Hadriano quodlibet. q. z.sine argumctis,Qui tametsi alia ratione quam Lutherus,tamen in hoc quoque grauiter,ut ille hallucinati sunt,in bentes,ea opera esse culpabilia,quae quis ob solum metum pomarum saceret. Danda uero eis uenia est, quia absque pertinacia id asseruerunt,
gnorantes,aut certe parum aduertentes,consentire mirifice in contraria doctrina & s,ipturas,ae sacros doctores. Quod quidem & ante nos doctissime probarunt sanctus episcopus Rossensis in art. 6.contra Lutherum,Iacobus Latomus in opere,quod pro assertione uniuersitatis Lovaniensis conti a eundem scripsit, ct reuerendus pater ac magister incus uater Alpho sus de Castro in summa aduersus omnes haereses in uerbo contritio, ct in 'Merbo Timor. Et ante hos. m. annis paulo plus ues minus sater Stephanus Buriiser tractatum de timore Duili scripsit contra quendam,qui eo tempore eadem docuit,quae de hoc timore Lutherus.
donis iustitiae ore peccatores uti, concuti. cap. XXIIII.
Eque mirari quis debet si patres hoc in loco dicentes timore diui
iussitiae utiliter concivi peccatores eo modo locuti fuerint, quo dc protestantes in consessione Augusiana. No ut eos imitarentu hoc
sectum est.Sed ea potius ratione hac forma loquedi usi sunt quia sincti doctores inuenti sunt,longe ante illos sic locuti. Augustinus de catechiza. ruu Mus. c. s. sic loquitur cathecumenis. De ipsa etiam stiteritate Dei, qua cora
197쪽
da mortaliuna saluberrimo terrore quatiuntur, caritas aedificanda est. ut ab Ceo, quem timet amari se gaudens, eum redamare audeat eiusque in se dilectioni, etiam si impune possin tamen displicere uereatur. Rarinime quippe accidit immo uero nunquam,ut quisquam ueniat uolens fieri Christianus r. set pia qui non sit aliquo Dei umore perculsus. Gregorius. Admonendi sunt, quisio. armo. nagella metirunt,ut si malis ueraciter carere desiderant,aeterna supplicia i . horrescant, neque in hoc suppliciorum umore permaneant, sed in amoris
Bem. wtiam nutrimento caritatis excrescant.Bern. epist. io . Sicad ortum solis
iustitiae sacramentum absconditum a taculis de praedestinam ct beatificanadis emergere quodammodo incipit ex abysta aeternitatis dum quisque uocatus per timorem, iustificatus per amorem praesumit se quoque esse de numero beatorum,sciens nimirum, quia quos iustificauit illos&magnifica. uit. Quid enim Audit se uocari,cum timore concutitur,sentit de iustificari, cum amore persunditur, de de magnificatione dissidet initiatur, prouehia
Eeai de sola consummatione desperabit s Nempe si initium sapientiae clamor est domini in quo dicta est esse nostra uocatio, quid nisi prouectus in sapientia est amor Des,is duntaxat, qui interim ex fide est ex quo & nostra est iustificatios Quid item nisi consummatio in sapientia est ipsa quam in mpsi . i. nem speramus de diuina illa de deifica uisione glorificatio sic abyssus abys
sum inuocat in uoce cataractarum suarum cum in terrore iudiciorum suo rum immensa illa aeternitas,& aeterna immensitas, cuiuis sapientiae non est numerus, cor hominis prauum & insolitabile mira sua bonitate Se poten- Dtia educit in admirabile lumen suum. Hactenus B ardus. D Vmmtur obiectior aes haereticora contra utilitatem σε om alem timoris pretia . cap. XXV.
obi A. i. QEd si haec ita se habent, cur Ioannes ablalute asseuerat, Timor non est cibo. in caritate sSi utiliter timore diuinae iustitiae peccatores concutiuntur
ad poenitentiam,cur non etiam utiliter concutientur illo itissi,ne extendant manus suas ad iniquitatem Si utilis est. & non malus huiuia odi si-A . ubi ino cur non eum admittat secum caritas ' Respondet Aunist. non de omni caritate hoc dici, sed duntaxat de persecta. Et ut hoc explicaret, adiecisse Rupis . Putat statim Ioannem. Sed persecta caritas soras mittit timorem. Et hane positionem comuniter sequuntur Scholastici doctores, qui & pro eo dem accipiunt persectam caritatem & caritatem persectorum. Nessab re. Sequitur enim statim. Qui autem timet non est perfectus in caritate. Sed dum aliquanto attentius haec uerba Ioannis expendo, & ad alia loca eius idem epistolae consero non possiim in totum probare hanc expositionem. Ioannes enim absque ulla ris ictione absolute, & generaliter dicit. Timor non est in caritate. Et qualicunque caritatem, quae in nullo uiolat dite. Eoa LI rami nem Deo & statribus debitam persectam uocat.Si diligamus inuicE Deus, De timore inquit in nobis manet,& caritas esus in nobis persecta est. Et rursus.Qui scrmada a B uat uerbum eius, uere in hoc caritas Dei persecta est. Dicerem ergo libena
198쪽
LIB. VI. IN CAP. V. ET VI. τοA fus Ioannis uerba ei te intelligenda de timore mundano,hoc est de umore, Pitur Io. quo umemus laboriosa & grauia, quae pro Christo oporteret contemne- cum eἄρα rcflic est enim timor qui in caritate non est, sed ab ea procul abiicitur. Hic pirat a raditimor qui poenam habet & non solum anxietate plenus est, sed a Deo ristare. Diere punietur. Huncdecebat Ioa. a cordibus fidelium eκpellere satagere, quippe qui ad caritate exhortabatur,qus omnia dura, de immania propter Christium leuia facit.De hoc timore exposuit haec uerba Ioannis Tertulli, i nus non longe a fine libri de fuga in pMecutione. Et pro illis uerbis.Quo- Tortia . niam timor poenam haber, ita legit. Quia timor supplicamentum habet, utique ignem stagni. Et subdit. Qui autem timet no est perfectus in dilectio ne Des stilicet. Porror quis fugiet persecutionem nisi qui timebit Quis ti- minit,nisi qui non amauit Haec ille. Ambrosius etiam huic timori uerba Ioannis sic aptat. Maior caritas,quia fidem, spemque complectitur. Hanc Ambro. caritatem habens nihil timet, quia caritas timorem excludit foras. Et ideo infra es. ablegato, & exuto timore omnia susseri, omnia sustinet. Qui ergo per ca ritatem omnia sustinet, non potest timere martyrium. Et ipse Augustinus I in illa uerba Ioannis, Et uos testimonium perhibebitis,de hoc timore muta Augu. 9x
dano exponit haec uerba. Timor non est in caritate, sed persecta caritas tractatu. foras mittit timorem. Hunc timorem seruilem appellat,& per eum dicit Pe Iovii. is. btrum ascemina seruitutis compulsum esse Christum negare. Vt quid tameAug.dicit & inter regulas iuris recipitur. Qui timore iacit praeceptum, ali- Obie. MD ter quam debet, facit s Si bonus est timor hic, non uitiabit impletionem prxcepti,neque qui timebit aliter quam debet,siciet.Timore dicitur imple re,qui alias non impleret,nisi sibi immineret poena, quam timet. Et qui sic Rest. 1 i Praeceptum exequitur,alite quam debet,sicit. Vitios & praecepti praeuat ricatrix est haec uoluntas Nollem implere nisi immineret poena. Nunquid uero de uitiosus erit tum timor poenarum s Multi sine catholici doctores
tradiderunt. tunc quidem uitiosum esse timorem tauilem.Sed ego eorum ii sententiae subscribere non possistra. Nam ex obiecto bonus est,ut diximus. Et nulla apparet circunstantia ex qua uitietur.Non enim huius male uolun Timorpoetatis causa est,sed facit potius, ut tandem impleatur praeceptum. Et implea narum Mai tio ipsa tunc posti esse non mala, quia non uitiatur, neque a timore,neqtie que in eo,
ab assectu non implendi alias praeceptum.Non ergo qui timore implet ris q alius traf ceptum aliter quam debet, ficit, neque in timore Gehennae, neque in ipsi ne retur
praecepti impletione,sed in eo duntaxat assectu quo nollet alias implere. Et praeceptu, hic duntaxat culpandus est,& ad eum reserenda sunt,qus doctores dicunt, malus est. cum aiunt in sic assectis Sc seruiliter timentibus libertatem spiritus non esse. Vnde&diuus Gregorius cum dixisset. Ignorat mens gratiam libertatis, quam ligat seruitus timoris,ut explicaret,qui sunt ea se uitute compediti,et Greg. propter quem assectum libertate spiritus careant, subiecit. Qui propterea 3. pari pati bonum facit, quia tormentorum mala metuit, uult non esse quod metuat, sto. admo.
ut audacter illicita committat. Vnde luce clarius constat, quod coram Dco is
199쪽
innocentia amittitur , ante cuius oculos desiderio peccatur. Haec Greg. Et C summo quidem iure hos solos ligatos seruitute timoris asseruit. Nam qui etiam cellantibus poenis ab illicitis se continere non omnino s ruit poenis. Possemus etiam dicere, aliter sacere, quam debet quicunque timore implet praeceptum, quia licet non peccet neque in timore,neci: in executione prsacepti,neque in aliquo alio asseetu tamen non implet sicut deberet. Ex amoare siquidem de non ex timore debemus omnes praecepta nobis imposita perficere. Bona propter semetipsa amandas ant,ait Gregor. &non poenis compellentibus exequenda. Neque uerbum des et semper requirit prae plum. Debemus enimuero semper laudare Deum, & omnia quae facimus in ipsius gloriam referre, neque tamen ad haec ita stricte sumus obligati, ut omnis horum eiusnodi intermissio nobis imputetur in peccatum. Et b
nos filios solemus dicere multa debere sponte sita in obsequium suorum parentum sacere. Verum instat Hadrianus ex eo quod philosophus Eth. t. inter quinque modos apparentis sortitudinis, & non uerae secundum a rit esse eorum,qui metu poenarum subeunt pericula. Quod si honor, diuiseriae,& uoluptas non sint apti, neque decentes fines uirtutum, neque erit, at uitatio poenae . Atque hac ratione putat confici, non quidem esse mala omnia opera, quae spe uel timore indueti: facimus, sta ea, quae ob vitandas poenas operamur, & in quibus ipsa poenarum euitatio ex parte obiecti se tenet, sc non tantum ex parte cause efficientis. Quodque Aug. ait. Qui mrimore facit praeceptum,aliter quam debet facit, ad facientem sic ex timore Diimitat,ut timor non sit tantum causa essiciens impletionis praecepti,sed etiafinalis. Eadenque causa timorem hunc poenarum damnauit Greg. Arimi nen. quia putauit ad bonitatem actus requiri, quod fit propter Deu. Aliud tamen est quod ad perseetionem actuum nostrorum necessarium est, de ut
illi sint laudabiles,aliud quod ad eorum bonitatem sussicit. Fortis non est.
neque perfectus,addo etiam neque dignus laude,qui metu duntaxat poenarum pericula subit, aut praecepta implet. Verum tamen sicut ex omnium consensu bonum est. quae necesscula tint uitae tuendae, operis,ut comedore,& bibere,cum opus est,ita bonum est mortem, ritudinem,& incomamoda alia riaturalia sugere, horrere, imere,de pro uirili deuitare. Et quae saucimus,ut ea mala deuitemus,hona sunt,dc finem habent bonum, quantum satis est ad bonitatem moralem. Neque relatio in Deum ad bonitatem moralem requisita est, sed sussicit virtualis. Eanque habent omnia opera quia bus,aut prosequimur bona, ut fugimus mala nobis proportionata. Wansesimus igitur ad ea,quae de spe subnectuntur.
De tribus in imalis a patribus de spe . cap. XXVI. ' Ertia disjositio commemorata hoc loco a serusta Synodo Mes est. Et
sapienter illa timori subiecta est. Concussos enim suppliciorum timore peccatores,spe conuenit,ne animum despondeant,confortare. Vnde de Ecclesiasticus. Metuentes dominu sistincte misi icordiam eius, ct ne
200쪽
LIB. VI. IN V. ET VI. CAP. τι A deflectatis ab illo ne cadatis. Q ii timetis dominum credite illi, & non etia
cuabitur merces uestra. Qiii timetis dominum, sperate in illum,is: in oblectationem ueniet uobis misericordia. Et regius psaltes utrunque conivns Psal s. dati cum dixit.Ecce oculi domini super metuentes eum,& in eis qui sperant si per misericordia eius. Cum autem sancta Synodus peccatores,ait a diuia inae iustitiae timore ad considerandum Dei misericordiam se conuertendo
in spem erigi fidentes Deum sibi propter Christum propitium sore,tria mihi uidere uideor nobis esse non omnino obscure insinuata. Primum est. causam spei nostrae esse considerationem diuinae misericordiae. Secundum est,non utcunque ab ea consideratione causari spem, sed erigendo animos nostros.Tertium in ea consideratione sic erigi animos nostros,in spem,ut fidamus eum nobis sore propitium propter Christum. Considerationem Dero diuinae misericordiae causam esse nostrae faei, manifestum est. Unde
Dan aliunde speret homo qui filius irae natus,tam multis postea deliquisict iram in se Dei,& indignationem promeruit s Certe spei remisitonis pec- Eoc, catorum nostrorum haec potissima ,&fortassis una causi est, quod illum Epb., ct ex scriptura,ct ex lumine naturali pium scimus esse,ac benignum, S diuitem in misericordia ac praestabilim super malicia. Vnde & Baslius de huα Basil. in
mili Dei scruo sic is ibit. Cum reputauerit secum sua opera praua,timet quidem supplicium,& formidat poenas. Vt autem ne absorbeatur prs moerore,bona spe praeditus est ad mistiationes, & benignitatem Dei respicicns. Hac uero diuinae misericordiae considcratione erigi animos nostros in spem, quo modo Augustinus loquitur in de catechizandis rudibus, ex eo possumus approbare,quord ut ira, terrores, comminationes, timores ani reum deiiciunt,sic cismentia misericordia,et promissio beneficiorum eum attollunt,& subleuant. Et qucmadmodum timor deprimit,humiliat,prC-siernit.& tristitiae causa ess,lia spes alacritas desectos animos in altum subuehit,roborat,confortat,6 exhilarat. Spe,inquit Paulus, gaudentes. Et rura Rom u. οsus. Quae uere uidua est, ct dcsolata speret in Dcum. Atque hinc fiducia pro 3. Tim,s a Pitiationis diuinae proficiscitur. Quantiis enim saepe inter se confundantur, Sco. d. 6.α una pro altera ponatur,nonnihil tamen inter sedistinguutur. Spes, sicut 3. Cese. iuriari autores tradunt,desiderium est honi,quod credimus,nos assecuturos. Gm. .pFiducia spem consequitur, & uicinior est consecutioni boni sperati, atque 38.ar Ut sanctus Thomas crudite tradit, motus quidam est appetitus consequens Tho. .peae persuasione de illo consequendo. Vnde dc Paulus domos nos dicit esse Christi si fiduciam, de gloriam spei usque ad finem firmam retineamus. Et ad . omnibus iustis dicitiir. Cum te consumptum putaueris, orieris, ut lucifer, Ηcb-3 bct habebis fiduciam proposita tibi spe. Iob.in dDe utilitate, ex necessitates , ad obtinendam remi senem peccatorum. cap. XXVII. Spes dum C Hrisius seruator noster luculenter nos edocuit, spem esse disposi- sitio a rationem ad iustificationem. Nam ut paralyticum idoneum saceres, tiam .