Tridentini decreti de iustificatione expositio, et defensio libris 15. distincta, totam doctrinam iustificationis complectentibus. Autore fratre Andrea Vega, ordinis Minorum, ..

241쪽

scationis. Cl. V. N TEque minus certum est,Deum GIum esse causam finalem ultimatam et i nostrs iustificationis. Habent omnia,qus a Deo sunt hanc prs lent . tem, & admirabilem n2turam, ut commendare suum factorem dea siderent,& sicut ab illo fluunt ita & in illum tendant, sc illum suo modo appetant,ipsiusque gloriam Sc manifestare, de illusti are percupiant. Ipse est ab pha & o mega,hoc est, principium & finis Omnium creaturarii.Et ut on nia per eum,ita de omnia sunt propter eum,& ipsius gloris seruiunt,& qtis inuisibilia sunt illius uisibilia de nobis nota iaciunt. Eanque ob causam Ec clesiasticus dicit. Gloria domini plenum est opus eius. Omnia enim opera Dei, de sicut ait Ptamisia,Omnia ossa nostra dicunt. Domine,quis similis tibic Nec solum ex ordine quodam natura Ii rebus omnibus di uinitus indisto,Deus est omnium earum ultimatus finis,est etiam ex ipsa sui ipsius resatione,& ordinatione. Omnia siquidem propter seipsum, teste Ecclesiastico operatus est dominus. Et Dionysius dicit, omnia in se Deum conuertere, utpote omnium causam. At hoc Deus iacit,non quia bonorum hostroarum aut ullius glorificationis nostrae indigeat. Nihil es addi potest, neque minui,nihil accrescere,aut decrescere. Sed hoc iaci ut creaturas suas nobiliret. Magna quippe gloria earum est,ut de ex natura sua, & ex uoluntate, de Dio. atione diuina,in Deum,& in ipsius gloriam ordinentur. Peculiariter ue, o a. m. ipsum,& ipsius gloriam finem este nostrae iustificationis, possumus prohare. Praedestinauit enim electos, sicut Paulus in bit, in adoptioncm filio rum per Iesen Christum in ipsum, uel sicut apertius Graece legimus huτον,hoc est,in stipsum. Quod & statim Paulus exposuit subdens,in laudem gloriae gratis suae,in qua gratificauit nos in dilectoditiosio. Et paulo possi in quo etiam nos sorte uocati sumus praedestinati secundum bropositis, eius, qui operatur omnia secundum consilium uoluntatis suae, ut simus in laudem gloriae rius tos,qui ante sperauimus in Christo. Eret ipsum.

christim multipliciter esse praecipuam reundum Deum caesam no- . diae iustificationis. cap. VI. Vanquam aute selus Deus principalis causi est,& primaria nostrae

iustificationis cum nihil suis creaturis inuideat,sed omnia quorum eas coueniat esse participo,benignissime illis comunicet quo et in hoc opera manuum suarum nobilitaret, & supra se attolleret, & amabiliora nobis faceret, uoluit nonnullas creaturas, ei ad hoc claris imum opus: nostrae in iustificationis suo quoda modo cooperari. Et inprimis in hoc elegit,& hae 3. rthos gratia, &praerogati honorauit humanitatem Christi. Voluitque eam

si esse , sicut Damascenus dicit, organum quoddam coniunctum diuinii

242쪽

LIB. VII. IN VII. c Ap. 93A tis ad opus nostrae redemptionis. Vndestin scripturis nunc brachium

domini,nunc dexter nunc manus absoluta nominatur. Ne uno tantumodo uoluit Deus Christi humanitatem uel Christum potius, quatentia homo est,nostrae iustificationis causam ess d multipliciter de diuersino. Christus ut d Est enim,ut patres hoc capite diffinierun causa ipsius meritoria. Et prae homo quiter hoc etiam causa ipsius iniciens,seu insit umentalis. Praeparatoria item,et que modis ministerialis,ac tandem de exet laris,& finalis. Et m fuerit praeparatoria, est causa iu&ministerialis nullam habet dissicultatem. Fuit nan. sacerdos secundum sis iis ordinem Melchisedech,&nonnullos peccatores sua autoritate,& ministes Heb. 7. crio abso luit multo effcacius,& praecellentius,quam alij sacerdotes. Et uer ha illius,& opera,& passiones,ac dental tota ipsius uita, eximia quaedam,& praecellens fuit praeparatio nostri ad gratiam iustificationis. Queadmodum uero at as,etiam quatuor modis causa ipsius lacrit, non est omnibus

satis perspicuum,necv desunt aliqua in ipsis dubia quae explicatione & enodatione indigeant. Et propterea de ipsis singillatim suo ordine deinceps

agemus.. christumfulsecae meritorimn eludificationis Cap. VII. QVod primo de Christo statuerunt patres in hoc capitulo, est nimirum,ipsum esse causam meritoriam nostrae iustificationis. Et hoc :, quidem in cofesso uideo esse apud omnes catholicos, neq; scio ab aliquo haeretico unquam negatum. Causi uero, propter quam ita constanter id asseritur,non obscura est.Preciois ille sanguine suo pro nobis plenisu D sime patri coclesii satis secit,& dum exactisiime madata cmnia ipsius in hac

uita seriiauir,ea omnia uoluit nobis ad iustificationem nostram prodesse. Quo factum est,ut praecellentibus suis operibus,& perpetua torius uiis susgrandium dolorum,& laborum tolerantia, ac beneficentissima sua in nos uoluntate,non soli im pro nostiis debitis cumulatissime satis secerit, sed de nos Deo reconciliauerit,& iustificationem nostram meruerit. Intuitu quiadem Christi reconciliauit nos sibi Deus ut copiose lib. 4. docuimus, non solum quia ob gratiam ipsius nos admist in suam gratiam, sed quia uere ille hoc promeruit. Non enim propter Christum sumus in gratiam cslestis patris admissi sicut intuitu starum aut amicorum nostrorum possunt aliqui in nostram gratiam esse admisisi, tametsi neque fratres, neque amiciboc sint promeriti, sed nostram reconciliationem iuste Christiis suis meriatis obtinuit,&suit illa praecellentiae ipsorum debita. Et cum patres asserue riit, Christum causam esse meritoriam nostrae iustificationis hoc uoluet ut rcunctis fidelibus constare,non iitcunoe intuitu Chrisii nos iustificari sed pis Pter merita ipsius. Vnde S. c. . eos asserueruntduntaxat iustificari, quibus linertia Christi communicantur.Et nisi hoc modo nos Deus iusiificaret M. pter Christum non diceret scriptura, ut supra quam plurimis testimon is Lib ostendimus,Christum nos iustificasse,& sinctificasse Nam uti .l: neci: amia

cus meus Daci dici fecisse,quicquid ego intuitu quidem ipsius,sed praeto

243쪽

ius metitum fecissem. Porro cum dicimus Cliristum non tantum Ccisse pro nostris peccatis,sed de nostram iustificationem meruisse,satis instantiamus potuisse patri coelesti exolui quidquid debcbamus quin ab eo i stificaremur. Potia quippe Dcts de potentia sua absoluta sicut quilibet

. . nostrum remittere offensas in se patratas,neci: tamen ossendentem ad ami- . . citiam,&perpetuam familiaritatem admittere. Ne tamen unum abus altoro fieret,Claristus singularibus suis meritis impetrauit. Ideo uero peculiari. iis nobis ter profitemur,eum meruisse iustificationem nosam,quia suis praecesi ichristus bus operibus,dc seruentissimis orationibus tria impetrauit, & paruulis,&m ruit spe adultis necessaria ad eorum iustificationem. Meruit siquidem primo ipsam ctitia adia iustificationem,qua & in gratiam redimus cum Deo, & peccata nobis re sis lane mittuntur & spiritu renouamur,& in filios Dei, dc h edes uitae prens adoptamur. Meruit secundo duo ipsam iustificationem antecedentia. Nam de lacramentis impetrauit uirtutem iustificandi,&opera,quae requiruntur ad iustificationem adultorum,suffcientia in eam secit. Et meritis ipsius fit trestio ut adulti habeant auxilia necessaria ad ea opera, ut baptizent, uel bauptizari faciant insantes.Et . haec omnia propter Christum fiant Iib. .satis monstrauimus. Nisi autem ob merita Christi haec nobis Ῥntingerent, de . eiusmodi suffcientiam,quam expressimus,liaberent,non omnino iusti iri diceremur ex meritis Christi,sed tantum ex lege,dc gratia Dei, qui O sua immensa misericordia haec nobis remedia salutis,gratis statuerit, cum nos nihil tale potuissemus uiribus,aut meritis nostris acquirere. Sed cum extra Dcontrouersiam sit Christum satisfecisse pro nobis, & nostram iustificationem meruisse,non est tamen apud omnes citra ambiguitatem receptu, an

eκ condigno,& de iustitia satisfecerit pro nobis, & nostram iustificatione meruerit. Quare ad id explicandum progrediemur. Quod christus recon nostris fecerit pro nobis,erno' ia lificationem meruerit. Op. VIII. chridis a Vbitent uero de hoc qui uolen mihi certe indubitatum est,eritque meruit seniper quod docent in. .sciitentiarum communiter scholastici do iussitia tu ctores contra Durandum,satisfecisse Christum pro nobis ad condis lificatio' gnum,dc meruisse iustificationem nostrati ex condigno,& ex rigore iustisne ersistiae. Dedit enim plus quam debebamus pro peccatis nostris, quia melior fecit .p tio fuit uita ipsius,& maius multo bonum,quam mala suerunt pectata nostra. bis ad codi Nam uita ipsius uita Dei erat, de hominis infinite grati Deo. Et petiuit ille

gno. iustificationem nostram,& omnia ad eum necessaria, dum reuerentissime, Arg. x de seruentissime postulauit remissionem peccatorum nostrorum,sanctifica Ioami .c tionem*,d consummationem,&beatitudinem nostram,&ut unum essemus per amorem cum ipso,& cum patre coelesti. Et dignissimus ipse erat. HA τ qui a patre exaudiretur,quia innocens,impollutus,segregatus a peccatori b us excelsior coelis,& unice ab eo dilectus. Dignissima etiam erant his pet.f. miis obsequia,quae ipse patri pro eis impetrandis exhibuit. Vnde de riua

244쪽

LIB. VII. IN VII. c AP. 94 A lus exauditum eum dicit pro sua pietate,et reuerensia,cum in diebus carnis

suae preces,& supplicationes pro nobis patri osse et,& autorem eum apa pellat salutis nostrae,& sanetificare nos asserit,& per passionem consummatum,constanter affrmat sactum esse obtemperantibus sibi causam salutis aeternae,& per proprium sanguinem aeternam redemptionem inuenisse,atque una sui corporis oblatione cosummasse in sempiternum sanctificatos .i per uelamenet carnis suae initiasse nobis uiam nouam & uiuetem in ipsum

sum, in quod praecursor pro nobis introivit. Et Esaias hoc futurum uti n esse praemium meritorum moletis,orationis,& laborum ipsius olim praeudixerat his uerbis.Si posuerit pro peccato animam suam, uidebit semen Iob gaeuum,& uoluntas domini in manu cius dirigetur. Pro eo quod labora uit animarius uidebit,& saturabitur. In scientia sua iustificabit ipse iustus seruos meos multos,& iniquitates eorum ipse portabit. Ideo di ipartia es plurimos & sortium diuidet spolia pro eo Q tradidit in mortem animam sua, & cum sceleratis reputatus est. Et ipse peccata multorum tulit,& pro transe metaribus rogauit. Equidem aut nullus potest ruis lacere pro culpa alte- rius ex condigno uel quidpiam mereri apud alium de condigno,aut Chri stus sua morte si issecit pro nobis,isc iustificationem nostram meruit de codigno. Nullum enim obsequium tam iuste potest mereri aliquod praemii

quam iuste merebatur mors illius nostram iustificationem. Et nulla potest

satisfactio magis condigna est e, & aequivalens alicui debito, quam passio H Christi fuit Nuiualens omnibus debitis nostris. Quippe uita illius multo M maioris uirtutis,& ualoris,& maiori praemio digna sui siquam suerit libe ratio a psnis,quas debebamus pro peccatis,& quam sit nostra omnium iut sitfitatio. Et magis placuit Deo oblatio qua se Christus ei obtulit in cruce, t quam displicuerant peccata nostra. Nam seipsum Deus obtulit pro nobis. Per incarnationem enim inuenta est uia,qua homo posset osset re filium ipu, sum Dei, patri collesti. Hac autem oblatione, id esse, aut dici, aut cogitari potest uel maius,uel augustius,int ipsi patri conesti carius, aut magis accespium'Profecto propter hoc psalmista copiosam dicit suisse apud Deu nou Arg. 3stram redemptionem. Quod si tantum ex congruo meruisset Christus no Psil. 1 stram iustificationem de satisfecisset pro nobis,non sane copiosa illa fuisset,

sed pauper & imperseela,aim in multis diminuta. Et quid necesse suit Dei Aet. filium incarnari, de pro nobis pati,si neq; ipse pro nobis satisfecit ad condignum An non fuisset satis ad satisfaeti onem,& redemptionem nostram eae congruo pura creatura Possent etiam haec confirmari omnibus argumen Aristis,quibus in nostro opusculo de iustificatione probauimus, iustos mererit . q. s.'

Horiam ex condigno. Dignior enim fuit Christus, in digniora multo ipasius opera omnibus praemiis,quae nobis meruit quam iussi sint digni glo. ria. Et ita ea Deus erat Christo pollicitus , & ex lege saltem ei debebantur,nem poterant negari ac gloria debetur iustis ex promissione diuin et mul Arg. 6to magis. Sed Sc Paulus a nobis sta cum est. Sicut, per unius Gictum in Rom. ς

245쪽

DE c Avs Is IUSTI P. omnes homines in condemnationem in & per unius iustitiam,nepe Chri Cm,in omnes homines in iustificationem uitae. Sicut enim per inobedientia unius hominis peccatores constituti sunt multi ita & per unius obaeditio- lnem iusti constituentur multi.Si peccatum Adae,ut in costilio est apud omines catholicos,in iustitia iacit omnes sitos posteros peccatores,& condem nationis perpetuae reos,obtinuerit nobis iustitia & obaedientia Christi: ex iustitia,& ex condigno nostram iustificationem. Alioqui nulla similiti ido, D necpproportio Ditis inter desictum Adae&iustitiam Christi,&incommode illa inter se Paulus c5tulisset.Sed apertius&ualidius est,quod statim in eodem subneehitur. Sed non sicut delictum,ita de donum. Si enim unius, delicto multi mortui sunt,multo magis gratia Dei,& donii in gratia unius hominis Iesu Christi in plures abundauit. Et no sicut per unum peccatum , ita de donum.Nam iudicium quidem ex uno in condemnationem, gratia autem eκ multis delires in iustificationem. Si enim unius delicto mors re gnavit per unum,mulco magis abundantiam gratiae,donationis &iustitiaei accipientes,in uita regnabiit per unum Iesun Christum. Et paulo post. Vbi abundauit delictum,super abundauit & gratia, ut sicut regnauit peccatum in mortem,ita de gratia regnet per iustitiJ in uitam aeternam per Iesen Christum dominum nostrum. Quid his potest clarius,aut inicacius pro nobis requiri. Diserte nimirum his uerbis asseritur potentior multo fuisse iustitia

Christi ad iustificandum cp peccatum Adae ad condemnandum,et plenius Christus satisfeci se pro nobis quam nos res eramus obno per pecca otum Adae. Non enim alias abundasset gratia stipra delietiim ipsius Adae, net ad plures, neq ad plurium desictorum remissionem se gratia Christi extendi illa,nel aragis ad uitam,& regnum Christi perduceret,quam desiactum A ad mortem,& condemnationem. Si ergo Ada ex iniustitia su hiecit nos morti de peccato,& Gliristus multo magis ex iustitia nos iustificauit. Et si pleniorem ille exhibuit pro nobis sitisfactionem, Q nostra e ci gebant delicta,non tantum ad condignum,sed de supra condignit pro nout bis ille stitassedit. . Missu argumentu e trusrufaction crimetit cis

condigno. IX. J Voniam tamen non infirmis neque prorsus contemnendis argu

J mentis conatur quidam suadere,Christum non satisfecisse pro deo lietis nostris ad condignum,nem proprie ex condigno iustificatio

ii nem nostram meruisse,commodum erit,ea prius diluere,quam ad ulterio

DAN procedamus. Ac primo quidem sic pro se argumentatur Durandus . iDur. Non potuit Christus ut homo reddere aequi ualens beneficiis sibi a Deo collatis. Deo. n. parentibus,&magistris aequivalens reddi non potest secundu Philosephu. Et beneficia diuin ipsa gratiarum actione,&r lationem a scunt,de maiora fiunt,quia ab eo accipimus,ut es gratias agamus,& pro ui. rili nostrii reseramus. custario aut ad condignum est redditio aequius iis lus

246쪽

LIB. VII. IN VII. ICAP. ysAtIs alias indebiti. Qui non potest reddere aeqitiualens iis,quae accepit, mulato minus poterit ad condignum satisfacere pro alqs. Nam satisfactio ad codignum redditio est squiustiis alias indebiti. Quid etiam potuit Christuso e patri coclesii pro nobis,quod non esset summo iure ipsius, quodcpnon es arctissime deberet Dominus omnium est pater coelestis et Christus ut homo seipsum uitancti suam strietissime ei debina tantoca: siri mus,quato maiora multo,& plura beneficia a Deo acceperat,quam reliqui omnes. Multa uero intersunt inter sitissectionem pro culpa, & satisfactionem pro Respon. a beneficiis acceptis,seu gratiarum aditone,ues relationem. Et hoc ante nos Latii distri prudenter admonerui sinebis. Tho. in. 3.d. ao. q. Lar. a.& Capreolus ibide. me intersa Satisfacere quidem posset regi pro Petro Andreas, quanuis nequeat ei res tus Eoiadere gratias pares beneficiis acceptis. Quoniam potest multo minus esse pro eulpa Petri debitum,quam sint beneficia,quae Andreas acceperit a rege. Arm ea σ probedem ratione,quia multo minora erant,quae nos Deo pro peccatis nostris nescijs. debebamus quam quae Christus in se humanitate a Deo accepit,quanuis reddere ille non potuerit paria beneficiis a se acceptis potuerit quidem pro nobis etiam ad aequalitatem satisfacere. Adhaec. Salislaeti o pro culpa, ipsa redditione uel perpessione eius,quod debetur resoluitur, uerum debitum gratias agendi,uel reserendi Deo pro beneficiis acceptis, ipsa gratiaris aetione,& relatione evirescit,quia ipsa gratiarum adtio, seu relatio, beneficium . nouum est. Deiri. Potest esse creatura, quae nihil debeat pro culpa, non autequae nihil Deo debeat pro beneficiis ab eo acceptis. Quanto enim innoceora tior praecellentior aut maioribus Dei donis insignita, tanto ei plus obaerata est de deuinet loci: quanuis Christus,nel agere potuerit patri suo,neo referre pares gratias beneficiis a se acceptis,nem nos quidem possimus satis sacere beneficijs nobis collatis,poterat tamen de ipse, & nos postumus ipsius sistisfactioni innixi pro nostris delictis Deo satisfacere ad condignum. Neci: ut Christus satisfecisse censeatur ad condignum pro nobis, opus est, Rocton,

ut nos perduxerit ad statum,in quo nihil deberemus Deo sed satis est,ut reparauerit nos ad aequalem statum ei a quo excideramus lato melius, de

copiosus pro nobis sitisseceri quanto nos plurium beneficiorum debiutores constituerit. Et ad condignam pro nostris delietis satisfactionemnia hil opus erat,ut osserret Chrisus Deo,qus non erant ipsius Des. Fieri enim hoc non poterat.Nam absolutum ille plenissimum habet rerum omnisi dominium. Suffciebat autem,ut toleraret mortem, quam n5 debebat prossis peccatis, ut uitam illis laboribus,& doloribus afflictam quorum laeminime erat debitor . Ostaret patri pro nobis,quatenus Rus erant ipsius peruniuersale omnium dominium essent etiam ipsius per uolutariam oblationem laetium ei pro nostris peccatis. Posternus etiam adiicere, ut plenius Rim, 3 huic a mento satisfaciamus, de pucellentia sitisLimonis Christi magis innotesca non selum ad condignum satisfecisse pro nostris peccatis Chrisium,dum se obtuli uitano suam patri in cruce, sed & squividens reddidis

247쪽

se beneficiis omnibus,&-nobis a Deo collatis. Fuit etenim oblatio sua in cruce infiniis sufficientis,non solum ad satisfaciendum pro peccatis sed etiam ad gratias agendum,& reserendum Iaeo pro se , ct pro nobis .i

Quod nan tuc obtulit Deo,infiniti ualoris suit.Obtulit quippe se ipsi uitano quidquid ipse erat,dc quidquid in ipso erat, quod osscrri posset a Christo secundum humanitatem suam.Et ubi non nisi uitam humana obtulisset quia illa erat uita Des , & uita hominis infinite quodam modo a. i Deo dileeti infiniti prem,& ualoris erat. Et quod Aristoteles dicit Deo parentibus,& magistris reddi non posse aequivalens,intestigendum est de per senis finitis.Non enim meruit ille agnoscere,aliquam personam humanam posse esse,quae ualeret & Deo tantu reddere,quantii ab ipso acceperat,qurisque in ipti relatione gratiae,uel nullum beneficium acciperet, uti certe ipsi obiect. 1. relatione etiam pro ipso,& pro aliis omnibus plenissime satisfaceret. Sinido potest aliquis contendere,Christum non satisfecisse pro nobis patri suo

ad condignum,quia non tenebatur pater coelestis acceptare satisfactionem ni filii pro nobis,immo poterat eam non acceptare. Nihil enim ad extra necessitio amat,scia acceptat, sed omnia contingenter iuxta beneplacitum

a ponsio uoluntatis suae. Sed hoc argumentum tofirmo nititur indamento. Non satiscito requiritur ad satistiissionem condignam pro aliquo debito, uel ossensi, ut e digna. eam teneatur acceptare,cui illa exhibetur,sed stiis prorsus est, si illa aequalis fit debito,& maiorem satisfactionem iure exigere non posiit is, cui ea de

betur.Si Petrus debeat centum aureos ducales Ioanni,& Petrus eos es res dat satisfaciet prose 'o ipsi ad condignum siue Ioannes eam teneatur, aut Pusit Elissactionem acceptare, siuenon. Suffcit enim Petrum reddere,qua tum debet,& Ioannem non posse plus ab eo exigere. At ideo,cum Christus.dum exhibuit patri coelesti uitam suam pro nobis,tantum,immo cerote plus es reddideri quam nos debebamus,sitissecerit nimirum pro nobis ad condignum. Et impertinens omnino est,necp ad propositum nostrum quic4 reseri,an obligatus fuerit pater coelestis,sitissationem ipsius acceptare,& an potuerit illam non acceptare,nec ne. Quidquid circa haec dicatur,

stabit firmum,&immobile,Christum satisfecisse pro nobis ad condignu, hoe est ad iustum,& ads qualitatem,ita ut iure a nobis nihil valeat amplius obsessio. 3 eximSed dices.Non potuit Christus pro nobis sitisiacere, nisi silpposita aliqua liberalitate, de Geficentia diuina, nempe humanitas ipsius Deo

esses grata.Requiritur enim,ut quis ad condignum suifficiat Deo,ut sitaeceptus es secundum eam naturam secundu quam debri sitissicere. Et siue humanitas Christi fuerit grata per gratiam gratum facientem, siueoab illa,potuerit ei esse grata propto unionem hypostaticam ad uerbum,eguit illa abs dubio gratia aliqua,6 benignitate diuina, ut sisti grata. Nam Deus nullam creaturam necessirio amat non poterat nisi ex heniagnitate diuina fieri, ut ues infunderetur ei gratia, uel uniretur ea hi pomi

uerbo,ut a Deo amaretur. Cum Our nemini siusfieri positi ad condis

248쪽

LIB. VII. IN VII. CAP. 96 A gnum pro ris, quae ipsi quomodocunque debentur, nili possit ei satisfieri citatio seciusa omni liberalitate ipsius,nem potuerit Christus patri ad condignum satisfacere. Quandoquidem satisficere ei non potuit, nisi supposita liberalitate ipsius .Et alias etiam oratura pura potuisset patri satisfacere pro nobis ad c gnum.Potuisset siquidem talalacere ubi gratiam ei Deus descisset summam,& legem benigne ianxisse secundum quam ipsius mors esis pro redemptione humani generis accepta sibi ad idem praemium,ad qua in acceptata mors Christi. Non minuit tamen de condignitate ruissimo Rom. inis liberalitas,quae nihil minuit de debito,sed eum qui debet, potentem laurit ad exoluendum totum debitum. Vere gener Petri satisicere dicetur ad condignum Petro si es soluat mille scuta quaeri debebat, tametsi eos non

habuisti,nisi benigne Petrus tradidisset in uxorem, sitam filiam,& pro dote ei assignasset bis mille unde ille potuistis resoluere debitum mille lanoM.

Quare licet homo non potuerit Deo reddere,quatum es debebat pro pecocatis, nisi Deus suum filium benignissime nobis dedisset, de naturς nostrae coniunxisset,non inde consequitur,ut non es potuerit ad condignum satis licere. Ea enim gratia diuina supposita,homo potuit etiam amplius reddere,quam deberet,ac uere reddidit. D inde. Esto magna gratia seerit sacta hu Re θοι, manitati Christi per hoc, ν Deus eam summe amauerit, & sibi in. unitate suppositi eam uniuerit tame filio Dei,qui uerius,& magis proprie pro nobis sfecit, qlia sua humanitas, sicut nulla gratia faeta est per hoc,Φ uni-n ras ei fuerit nostra human tas, ita nulla etiam gratia facti est per hoc, quod eius humanitas Deo accepta suerit. Debebatur nan hoc ipsi, de debetur, ut quscunt natura ei fuerit coniuncta, eo ipso Deo sit grata. Potuit igitur Christus,uere pro nobis satisfacere ad condignum absin ulla in se fulta liberalitate. Et in hoc satissaetio illius eximie superauit omnem satisfactionem, exhiberi potuisset a pura creatura supposita aliqua gratia et largitate di ina.Tandem obiicietur.Si Christi humanitas peccasset, non potuisset ad O Mi. 4

condignum pro se satisfacere.Ergo nem nunc potuit pro nobis sic sarissa cere. Verum consecutio ista nihil valet. Potest iustus plus alijs prodesse,qua peccator sibi. Et quan* humanitas Christi quandiu fuerit unita uerbo,peccare nullo modo potest, ut antiquiores&grauiores Theologi post Au gustinum defendunt, si tamen extitissis in rerum natura antequam uerbo

Uniretur,& ex infirmitate aliqua peccasse qui potuit satisfacere,& uere sitis fecit pro aliis ad condignum, potuisset urim & id ipsum multo magis pro sua ipsius humanitate,si sibi eam dignatus suisset coniungere. Nulla itaque causa relinquitur,ut dubitare quispia debeat, quin Christus satisfecerit pro

nobis ad condignum.& iustificationem nostram meruerit ex condigno.

De rijsscholasticorum opinionibus circa iussificatiuin Christii virtutem. cap. X.

CVm eκtra controuersiam sit,Christum secundum suam humanitas tenueaustin esse noctu iustificationis,quia et plenisiime fuisse in pro

249쪽

DE c A V s I s I V g TI P. peccatis nostris,& iustissime illam meruit,disquiri tamen merito potest,an Cetiam secundum eandem humanitatem fuerit, de sit causa esliciens eiusdem iustificationis alia aliqua ratione, ita uidelicet, ut etiam seclusis suis eximiis meritis uere ei conuenerit,eiscere nostram iustilicationem,& cum patre ad effemue concurrere. Quod quidem si uerum sit, multis ille de magnis interuallis,dc quod Graeci dictit,ctis διάπισσων antecelluerit eos qui cauta sunt iustificationis aliorum,quia illam merentur eκ congruo. Non enim tatum illos ipse uicerit quia ex se & ex condigno ille meruit, quod illi tanta ex congruo dc ex gratia ipsius,sed de in hoc superabit,quod cum patre coelesti essediive operatus fuerit nostra iustificationem. Et quidem apud om nes certum est,humanitate Christi neq; fuisse,neq; esse potuisse causam principalem efficientem nostrae iustificationi immo nec respectu ipsius ualuisse habere aliquam esscientiam nisi ex dono & concesilone Dri. Idi supra. diffuse monstrauimus cap. . Illud tamen ambiguum est inter doctores , an eκ Des concessione subleuata fuerit Christi humanitas, & supra suam naturam ad hoc exaltat ut instrumentaliter saltem coeffecerit cum Deo nostra. iustificatione.Qua de re dias sunt celebres opiniones inter dodiores Schola PQ sticos. Quiduliumanitate Christi seu Christu ut hominem asserunt nullam προ i illam habuisse resperi nostrae iii ficationis,nili quia illam mem impetrauit. Et hanc opinionem omnes illi iudicio nostro, tuerens,q si assci unt gratiam a solo Deo creari, neq ullam creaturam posse aliquomodo concurrere cum Deo ad ipsius creationem, cuius opinionis aperte D- - --Henrricus Gidensis quodli. ς q. ii. Sc doctor noster subtilis in. .d. 3 ri &i in . d. i. q. t. Alii uero magnificentius aliquid cogitantes de huma nitate,quam Deus sic dilexit,& eκaltauit, ut eam sibi in unitatem suppositi uniuerit,dicunt eam fuisse causam instrumentesm nostrae iustificationis . non tantum meritoriam. Et huius opinionis aperte sunt sanctus Thomas.

LMq.1α.ariat.& Cardinalis Caietanus,com. . partis. q. l .ar. r.et alii uiri doctissimi,sectatores doctoris angelici. Varie tamen, dc non uno dutaxat moia do haec opinio a suis autoribus defenditur. Quidam sic eam tuentur,ut discant humanitatem Christi non concurrere ad productionem gratiae grautum facientis,sed ideo dici eam concurrere instrumenialiter ad iustificatio. nem nostram,quoniam Deus hominibus,quos iustificat, insundit gratiam quia Christus passus est pro illis. Alii uero,ut Caietanus ubi supra,vere, Se proprie defendunt Christum secundum suam humanitate instrumentaliter concurrere ad nostram iustificationem, & attingere ipsam productionem gratiae. Videamus quae opinionum istarum probabilior fit, & certa ab incertis.& probabiliora a minus probabilibus distinguamus.

cirrum secundum suam biminutilem esse erfuisse curam efficientem instrument

Iem nostrae iustificationis, aut certe ministerialim. cap. XI.

AC primo quidem illud ab omnibus catholicis recipi uideo,& certuesse nihil ambigo,Christum secundum suam humanitatem potuisse iustificare

250쪽

LIB. VII. IN VII. CAp. 9 A iussificare quincunm homine uoluistis,& iustificasse Paralyticum, Magdas

lenam et latronem,eo modo saltem,quo sacerdotes nouae legis absolutita peccatis poenitentes,&uereministerialiter iustificare pollunt immecbatesicramenta. Fuit enim Christus sacerdos secundum ordinem Melchisedech&pleniorem habuit sc multo augustiorem potestatem absoluendi a peccaetis,qua omnes sacerdotes notiae legis. Dedit nimirum ei pater coclesiis sin. gulari praerogatiua clauem David, at cui ipse aperiret nemo posset claude,

re,dc cui clauderet,nemo posset aperire. Et sacerdotes nouae legis ab eo par Ap . bticipant suam potestatem. Et quam illi habent limitatam potetaem ipse iulimitatam,& in omni plenitudine habuit. Et haec est potestas excellentiae, Potestifex quam communiter docent Theologi in eo fuisse. Ac ratione huius pote. tarentia statis,in multis exuperauit omnes sacerdotes nouae legis. Potuit ipse sine si chridi. cramentis,& cum lacramentis,sine dispositionibus debitis, de cum illis iustificare perseete,& abGluere ab omni culpa, de ab omni poena quos uoluisset,isc ad qualicunm distantiam. Sed sacerdotes gratiam conserre sine sacramenus non possunt,dc per selum baptismum condonare ualent totam

poenam pro peccatis debitam. Nel frustra habuit Christus hac tantam & cone si tam admirandam potestatem.Vsus est de illa,cum iustificauit sine ullo sacra circius mento Paralyticum Magdalenam,dc latronem suae comitem passionis,at aliquibusque eos ab omni culpa & poena plenissime ab luit.Et quod eis prxstitit, plenissima potuit abso dubio &quibusculi uoluisset praestare. e. impediri pote' indulgetian rat ulla terrarum distantia. Omnia nuda sunt de aperta oculis eius, etia st- Heb. dcundum humanitatem ad omnes se illius extendebat potestas,dc omnia ei tradiderat coelestis pater in manus.Ital si sacerdotes nouae legis stini uere Iovii. a. acausae instrumctales gratiae,& eorum character potestas est,ex qua ipsi possunt iustificare multo magis hoc habuerit Christus secundum suam hum rutarem. Sed parum hoc est,si praerogatiuas spectes,quibus Deus sinctissimam suam humanitatem exornauit. Adriciam ergo his probabilius etiam propo. , esse, Christum,quatenus homo est,habuisse uim dc potestatem instrumens taliter iustificandi omnes homines . Et hoc nobis ille ostendit, cum dixit iparalytico cuidam,C6fide fili,Remittuntur tibi peccata tua. Nam cu quia clam de scribis Iudaeorum dirissent intra se ut resert Matthaeus, Hic blasphe tuuidens Iesus cogitationes eorum,dixit. Vt quid cogitatis mala in cordibus uestris Et ut ostenderet,non se usurpasse potestatem, quam non haumbat sed potius illis uerbis lanctum se suisse autoritate sibi concessa si ibieacit. Quid in facilius dicere Dimittuntur tibi peccata tua,an dicere,surge, deambulas in autem sciatis quia filios hominis habet potestatem in terra dimittendi peccata ait paralytico. Surge, tolle lectum tuum, de uade in doamum tuam.Et ut testatissima esset haec potestas,dc uirtus Christi consesiim sicut rem t Lucas,surgens ille coram omnibus tulit lectum,in quo iacebat,

Ee abiit in domum suam magnificans Deum. Si Christus ut homo non halavisset PQtestatem remittendi pecora,&ex consequenti etiam iustificandi,