Tridentini decreti de iustificatione expositio, et defensio libris 15. distincta, totam doctrinam iustificationis complectentibus. Autore fratre Andrea Vega, ordinis Minorum, ..

261쪽

passionis Chrim,quae fuit satisfactoria. ln. q. etiam. ς;.art. i. indirat neces, C Jrium fuisse Christum resurgere propter coimplementum nostrae duris. Et in respon. ad. 3. addit passionem christi operatam esse nostram salutem proprie quantum ad remotionem malorum, resurreetionem uero quantum ad inchoationem, de exemplar bonorum. Et in.q.ςs.arit. resurrectione Christi causam esse ait resurrectionis corporum nostrorum. Et in artic M , causam esse resurrectionis animarum. Et ad. . cum dixisset, de passionem,& resurrectionem Christi causare iustificatioem nostram quo ad remisitonem culpae nouitatem uitae, addit,quo ad exemplaritatem tamen proaprie pinionem,& mortem Christi causare remissionem culpae resurrectionem uero causam esse nouitatis uitae per gratiam. Et tandem in. q. r. art. s.

subdit ascensionem Christi causim esse essicientem siduus nostrae, de ascenasionis nostiae in c os . . .

Probatur opinio fracti Thonis. ω. XVI. IN duetus est autem sanctus Thomas ad tribuendum hanc uirtutem I stificandi nos operationibus, de pasilonibus Christi partim ex testim

nῆs scripturApartim ex uerbis sanctorum doctorum,panim ex pietat qua meditari solitus erat actiones, de passiones Christi, ut utilis imas nos bis,& saluberrimas. Exaltare ille uoluit quantum potuit, quidquid in carone filius Dei pro salute nostra ues egit,uel pertulit. Neque iniuria sic animautus suit. Sic uisum est sapientisiimo omnium artifici , ut quibus plurimum concessit dignitatis, eadem de utilissima de commodissima nobis eis reta: DAtque hinc factum est,ut sicut eximium illud &omnino stupedum incarna tionis dominics miraculum nobis saluberrimum fuit, ita de praecellentia omnia opera &piniones Christi plurimam utilitatem nobis attulerint .

eaque omnia uehementer nos deceat omni amore reuerentia,gratitudine,

pietate, exosculari&complecti. Atque haec quidem omnia consequi uidentur ad ea,quae ex mente ipsius, de aliorum doctorum superius tradidi. mus de Essocia humanitatis Christi in iustificationem nostram. Quam enim humanitas Christi ex coniunctione ad diuinitatem specialem uirtuarem,& effraciam consecuta est ad iustificandum nos, eandem eadem omnino ratione de ipsius actiones de passiones acquisiuisse sibi iure existimari queunt. Nam ea non aliter usurus Dei unigenitus suit ad operandum nostram salutem, quam per ipsius operationes,uel passiones. Debet quipperi io Met instrumentum propriam iiiquam habere operationem, ut destruiat prim. βι cae se est opali agenti in operationem ipsius persectam.Et quidem,passionem Chriliciens iu sti causam fuisse,& esse essicientem iustificationis nostrae, suaderi potest. S

distrariou cramenta enim proprie Lini essicientes causae grati ut supra probauimus. Argum ti Ea uero totam suam effociam habent ex uirtute passionis Christi. Ab on Ret . a. nibus etiam conceduntur proprηssime hae propositiones. Passio Christi reconciliauit nos Deo. Passio Christi iustificauit nos, liberauit a seruitute

peccati,effecit uitatem nostram. Haec autem, & similia ueram & propriam

262쪽

LIB. VII. IN VII. c AP. 1 o A essesentiam requirunt. De sepuli uia item idem probatur. Hieronymus dι- Sipullitradit. Sepultura Christi resurgimus. Et Glossa illa uerba Esaiae, Dabit impios Chridι c. pro sepultura,sic exponit, Dabit gentes, quae sine pietate erant,Deo S paα iud scutistri,quia mortuus de sepultus eos acquisiuit. De resurrectione uero apertum nis. est argumentum eκ illis uerbis Pauli, Traditus est propter delicta nostra,& Hieron. resurrexit propter iustificationem nostram. Et Petrus aperte dicit Deum se. 02.ςxcundum misericordiam suam magnam regenerasse nos in spem uiuam per Resurrea

resurreetionem Iesu Christi ex mortuis,& Ecclesia in prifatione resurrectio ctio chria' nis,canit Christum uitam nostram resurgendo reparaste. Et de resurrectio, sti causa iune&ascensione idem possumus insimul probare, quia hae causales uerae si fearioissent. Quia Christus resurrexit,& nos resurgemus. Quia Christus ascendit Rom. . in cocium, de nos ascendemus. Deinde. Seriindum philosophiim, primum t. Pet. 1 in quolibet genere est causa omnium,quae sunt post ipsum. Et naturalis Ors Arist.x. do rerum diuinitus insiduius lioe haber, ut qbaelibet causa primo Operetur Meta.

in id quod est sibi propinquius,& per illud operetur in alia magis remota, Quemadmodum ignis primo calefacit aerem sibi propinquum, & per trulum corpora distantia,& Deus iuxta Dionysium primo illuminat substana Diso. intias sibi propinquas,& per eas illuminat remotas. Quamobrem cum Chri citi. His

stus per resurrectionem suam sit quatenus homo primogenitus ex morae tuis S per ascensionem suam,primus eorum,qui ex nobis in coclum ascenderiit Deus si humanitate Chrisii suscitauit,& deduxit in coelii, per resurren ctione ipsius causa erit nostrae reserreetionis de P ascesione sua causa nostrs ascensionis. Cun. anima Claristisuerit a sua morte extra siatum mercis, &corpus ipsius P se niiqua potuerit mereri,si uulnus Christi lateris,ct mors ipsius.& lepultura, de descetisus ad inferos,& resurremo,&ascensio no suissent cilicienter operatanostra salutem, cum meritoria non fiterint, neque

suissent nobis silutifera aut utilia. Quod cui non uideatur absurdum De rijs modis defendendi sancti Thomae opinionem. cap. XVII. V Arie tamen uideo piam istam.S. Thom.selitentiam ab ipsius sectatoribus explic ri. Didam ideo putant eum dixisse, pasilonem Chri- EYpositio

sit causam esse remissionis nostrorum peccatorum , quia causidis ista uera est quia Christus passus est,nobis remittuntur peccata. de resurrectione Christi causam esse resurrectionis nostrae quia ista causilis uera est, Quia Christus resurrexi .nos resurgemus &ascensione ipsius causam esse ascensionis nostrae in coctos, quia ista causalis uera est, Quia Christus ascendit in coelum. de nos ascendemus. Statuit enim Deus neminem resuscitare aut invictum deducere, nisi quia resurrexit Christus, de ascendit in coelos, neque quempiam resuscitassςt,aut deduxisset in coctum nisi Christus resurrexister,

α ascendisset. Vnde isc ad hoc resuscitabit homines sanctos,&deducet in coctos, ut Christus habeat similes aliquos in resurrectione, de ascensione, qui ei corpore uiuo,& immortali, Seximiis gloriae dotibus ornato in Impetra.

a Sisim .dc ad iunum desiniunt. Sed isti haud quaquam sitis esse ui- tia.

263쪽

dentur pro his, quae retulimus ex angesico doctore. Enimuero ad harum Comnium causalium ueritatem nulla humanitatis Christi uera & propria inficientia ad haec in nobis effetendum necessaria est, satisque prorsus est eum de satisfecisse ad plenum pro nobis, nobis haec omnia sanetissimis suis Sepassionibus & operibus meruisse. Nam & uere dicimus Paulum iustifica.

Ora GSte tum eis stria orauit pro eo Stephanus, neque tamen oratio Stephani alia prini meis habuit efiicientiam respectu ipsius,quam meritoriam. Et verissimum est Peritoria tuae trum tantam perpetuo habiturum gloriam, quantam habet modo, quia alibis tanta habuit merita in hac uita, quanta ea erant gloria condigna, neque t Pauli. men ipsius merita dicuntur causae essicientes suae gloriae aliter, quam per uiam meriti. Et si Deus statuisset iustificare homines propter se eptionem ficramentorum, de non alias, essent quidem sacramenta causae fine quibus non iustificationis nostrae, sed haud quaquam dicerentur proprie causae esficientes ipsius, nisi de aliquo modo in ipsam uel instrumentaliter attingearent. Neque dixisset sanAus Thomas adtiones,& passiones humanitatis Christi habuisse quandam specialem, de spiritalem uirilitem ex diuinitate ,

. ii. cui erat unita, si nihil maius praetendisset quam ueritatem praedictarum causilium. Poterant quidem illae causales esse uerae etiam fi Christi humanitas caruisset tali uirtute. Neque aliam efiicientiam habuisset passio Christi relata ad diuinitatem, quam resata ad ipsius, uel uoluntatem, uel carnem. Cuius . contrarium ex articulo.6. q. . . partis supra allegauimus. Ideoque alii pe- φ π nitius intelligentes,& penetrantes sensum diui Thomae asserunt,eum uera,& propriam effraciam ad iustificandum nos, aetionibus & passionibus . Christi tribuisse. Quomodo autem illae essiciant iustificationem nostradu ξπηφαρ pliciter potest explicari primo quidem, quia uere illam attingunt, secundo Thq uero,quia per eas humanitas ipsius constituta est inicaX,& idoneum instrucr ω bis mentum nostrae iustificationis. Et si hoc secundo modo eum exponamus' ex consequenti dicemus,propterea eum pastioni Christi attribuisse essicientiam remisitonis peccatorum, & resurrectioni Christi efiicientiam resurre Gonis nostrae, & astensioni ipsius essicientiam ascensionis nostrae, quia cithumanitas Christi ex coniunctione sua ad diuinitatem fit uniuersiue quoddam Dei filii instrumentum ad miracula omnia sicienda, quae ad nostram iustificationem,&glorificationem spe&int, determinatur ad hoc, vel illud miraculum iaciendum per hanc,uel illam operationem,seu passionem, aut conditionem ipsius. Unde & per passionem appropriata sibi uidetur uiristus seu inicacia ad remissionem nostrorum peccatorum, per resurrecti nem uirtus ad cooperandum resurrectioni nostrae,dc per alcensionem ess S. Ttam, cacia ad cooperandum ascensioni nostrae, in coelum. Et hanc fuisse, suam . tam . mentem. S.Thom.indicaui cum resurrectionem Christi probauit esse cauq. sim resurrectionis nostrae quia Dei uerbumprimo tribuit ustam immortari O. s.b lem corpori sibi naturaliter unito,dc per ipsum operatur resurrectionem in

omnibus aliis Ex alibi cum dixisset,mortem Chut etiam in licio esset ope

264쪽

LIB. VII. IN VII. c AP. to A tatam fuisse nostram salutem, declarat hoc ideo sitisse, quia corpus Christi

etiam mortuum fuit instrumentum diuinitatis sibi unitae ad operandum nostram salutem. Ex quibus uidetur non alia ratione Escientiam aliquam

tribuisse humanis Christi operationibus , uel passionibus respectu nostrae iustificationis,nisi quia per humanitatem suam Dei filius nos iustificat pro pter actiones, uel passiones, quae in ipsa suerunt. Sed lim satis pro pietate . quam in Angelicum hunc doctorem & a primis nostrorum studiorum annis gerimus. Videamus quid de nos pro nostra exiguitate probabilius de his esse sentiamus. De uirtute humidia iunctassioperta in ad iustiferis . cap. XVIII. o

Porror quidquid Christus ues egit, uel passiis est a conceptione sua usai

ad ascensionem fuisse nobis salutiferum,& multis nominibus utile, rtum de extra controuersiam est. Non enim fine magno commodo nostro inter nos manebat,& reditum ad patrem suum procrastinabat. Fuerunt omnia ipsius opera adeo sancta, persecta, & omni ex parte ab luta, atque oraculis prophetarum ita mirifice responderunt, ut in illis exemplar habeamus sin are omnium uirtutum, certissima argumenta nostrs fidei, expositionem utriusque testamenti mirificam, denique uberrimam ac pleanissimam doci inam omnium pene, quae necesse est nos scire. Et de ginis quidem Christi ante mortem passim occurrunt,& in scriptura de in sinctorum monumentis. testimonia, quae nos hoc luculenter docent, sed δc den illis,quae a morte usque ad ascensionem uel gessit, uel pertulit magno cono sensu idem nobis tradiit sincii doctores. Augustinus in sermone quodam paschali. Pascha Christi fratres carissimi, regnum est coelorum, salus munis

di,occasus inferni, oria supernorum,uita credentium resurrecito mortuorum, testimonium miserationis diuinae, precium redemptionis humanae , contritio mortis abolitae. Et paulo post. Dies resurrectionis Christi,delunctis uita peccatoribus uenia, sanctis est gloria. Et in sermone alio de ascenasione dominica. Resurrectio domini spes nostra est. Ascensio domini glori rficatio nostra est. Et alibi generaliter. Omnis Christi actio nostra fuit instructio. Et in epi. ios. refert coactum suisse Pelagium in quodam Concilio anathematizare inter alia perueria dogmata & hoc quoque, ν nel per restirrectionem Christi omne genus humanum resurgat. Et Cyp.lib. .epis8.asse- p.rit. ideo octauo die fuisse pueros sub lege ueteri circuncisos, quia primus post sabbatum suturus erat dies, quo dominus resurgeret, & nos uiuifica reta Leo in sermone quodam de a ensione domini. Non ergo hi dies dilo Leo.

Gissimi qui inter resurrectionem domini ascensonenque fluxerunsi ocio. so transiere discursu sed magna in eis confirmata sacramenta, magna reuelata mysteria. Cyrillus. Ad omnem naturam humanam resurrectionis Chri r. lasti mysterium peruenire credimus, de in ipso primo totum humanum geαIονι λα- rius liberatum didicimus. Omnes enim restirgent propter eum, qui prius

resurrexit, de omnes ut homo in se continebat. Et sicut in primo homine

265쪽

omnes mortus stimus, ste rursus in eo, qui primogenitus propter nos, & Cmortuus est, omnes reuiuiscent. Gregorius. Ad hoc dominus apparuit in carne,ut humanam uitam admonendo excitare exempla prsbendo accenderet, moriendo redimeret resurgendo repararet. Vulnus etia lateris,quod .

Christo iam mortuo illatum est, usque adeo nobis suisse utile credunt do. res,ut inde comuniter credantur fluxisse sacramenta Ecclesiae. Et de ba . cum Mar ptismo et de Eucharistia hoc distinete asserit Innocen. .Et Augustinus inde istae. de re, alia de Gen. contra Manich.c. .&alias non semel, aedificatam Ecclesiam,

lib. miis sicut Euasormata est de latere Adae dormientis. Latissimum tamen iit M. Prop. i. scrimen inter opera,& passiones Christi usque ad mortem,& opera seu passiones a morte usque ad resurrectionem, & a resurreetione usque ad ascenissionem.Vsque ad mortem omnia ea fuerunt nobis meritorie, & satissa stoerie causa nostrae iustificationis. Erat enim in statu merendi,& fatisfaciendi,et quidquid agebat,uel patiebatur,liberum in eo erat, & uoluntarium, ac ex maximo Dei amore procedebat, ct in nostra commoda ab eo ordinabaritur.Proindeque non tantum gratiam, & omnia ad ipsam necessaria, sed de August. Oriam & resurrectionem,& ascensionem nostram pro fine tamen muria de trini. nobis promeruit. Vnde Augustinus. Mors Christi,utrique nostrae morti cor. is. scilicet de corporis,prosuit. Et Pauliis. Per hominem mors de per hominem resurrecto mortuorum. Et sicut in Adam omnes moriuntur ,

ita de in Christo omnes uiuificabuntur. Quod idcirco dictu putat ibi Ambrosius,quia Christus omnibus,qui flant ex esus corpore acqitisiuit uitam, oldest resurrectionem,sicut Adam per suum peccatu invenit morte. Quod Rdesiictum Adae utrique nos morti subiecit,& a paradiso exclusit,multo magis oboedientia Christi quae infinite .aut saltem summe grata fuit patri liberi

rationem V utraque morte, de ascensionem in coelum, atque omnia quae cadere potuerunt sici merito, nobis commeruit. Quae uero a passione usque ad resurre monem ab eo gesta uel perpessa sint, meritoria quidem Nom. 3. non suerunt, ut sanimis Thomas& alii Theologi communiter docent. par, q-s7. Nam iam extra statum merendi erat anima ,& corpus morsuum capax in T. meriti esse nequit. Fuerunt tamen satisiactoria. Quia suerunt uoluntaria

omnia illa a uoluntate qua Christi anima, de prius & tum illa uolebat pro silute nostra perpeti de sicere, de status satisfaciendi, sicut patet in animabus purgatorii, non tantum protenditur usque ad mortem, stiletiari iisque ad beatitudinem, sc quoad aliquid usque ad resurrectionem sitam uoluit ei se Christus propter nos uiator. Quoniam autem post resurrectio in neque in statu merendi, neque in statu satisfaciendi amplius suit , nihil post eam gestum meritorie aut satisfactorie suit causa iustificationis nostrae. Veinruntamen non tantum exemplaris causa nostrae resurrectionis suis restirroctio Christi. de ascensio ipsius ascensionis nostrae,quod in proximo capite explicabimus, sed Se habuerunt illae nonnullam elucientiam, tametsi meis diatam,reseectu iustificationis,resurrectionis,de ascensionis nostrae. Resuro. rexit

266쪽

LIB. I vir. IN VII. c Ap. xor Araxi mulus propter iustificationern nostram. Et hoc ideo dicit, quia si Christin no resurrexisse nulli uescine paucissimi recepissent ipsius fidem.

Vnde dc idem.Si Christus non resurrexit,inanis est praedicatio nostra, ina. r. coriis nis est & fides uestra. Et statim. Si Christus non resurrexis uana est fides uestra. Adhuc enita estis in peccatis. Et ascensionem Lam nobis necessii iam christus explicuit illis uerbis. Expedit uobis, ut ego vadam. Si enim hori Iovii. igabioo,para lectis non ueniet ad vos,si autem abiero, mittam eum ad vos. Saner absque aduentu SpiritusEnimn invius conuersus non suisset ad Christum. Sunt etiam resurrectio de ascensio Christi cause, qua patrem eos stem mouenta tresuscitandum sim S esserendum in talitrii. vult enim

pater e estis; ut unigenitus suus consortes habeat frae oriae etiam in corpore, qui ipsti ite sistant. Qua e Paulus in unctanto disit. Si Christus resurrexit is nos resurges , do hos possimi eum imitantes addo. re. Si Christus ascench e & ius; urendemus. Quod si Chivius neque reasimexisset, neque ascendist, ilicosum, quae spes esse nobis potuit nostrae resurrectionis uves ascensionis Nunquid Deus eam gratiam nobis iacearet, quam negasset proprio filios Ne e ista satis sunt ut ues passio Prip. . Christi, ues muraoues aliae Ostia actiones ues pasuoties credantur suisse in

strumenta, per quae Deus nos iustificet aliter quam tanquam per merita Mes sitis fietiones pro peccatis nostris, quae adhuc uigent, & retinent suum Malorem, Sc precium in conspectu ipsius .. Neque restirrectio Christi eam . . A saerit instrumentalis immediate attingens reserrectionem nostram, neque ' ascensio Christi nostrae ascensionis. Estque huius opinionis diuus Botui uentura in. 3. d. iv. q.a. Quam de his possemus argumentis suadere. Quod Aroisi cnon est in rerum natura, neque potest uere dc proprie instrumennim esse alicuiusactionis, neque principali agenti deseruire. Ilis autem operatione uespiniones Christi iam transierunt, neque utiquam amplius erunt. Vt aliquae operationes nostrae per uiam meriti sint e stilae alicuius beneficii no his collati a rege, sitis est, licet iam non sint, earum meritum uiuumeri, ει permanere in conspeeta regis . Vt sint autem instrumenta , per quae rebe' conferat illud beneficium, necesse est ut aetii existant. Et huius signum es rum est, quord cum per notast instrumenti: non dicitur rex nobis conse re aliquod beneficium per nostras operatiora, sed propter nosiras quidem operationes, per se tamen manus ues distributionem, ues syngrapham , aut Millum. Deinde: Eodem modo iustificamur per passionem Christi, quisbectamus ad nouum testamentum, ac iustificati sunt sancti ueteris rea stamenti . Sed respectu iustificationis eorum non fuit passio Christi instruis meritum, neque aliam issicientiam habuit, quam meriti ues satisfactionis. Quippe in benignitate diuina acceptata est ab origine mundi, ut meritum γ

α satisfactio, & quod nondum est , sed certissime suturum est, potest hac

ratione habere uim aliquam,quatenus meritum uel satisfactio iam aliquomodo ut praesciis acceptatur,non potest autem habere propriam dc ueram

267쪽

λτ-.3. sim iam ad agendum. Nam agere praesupponit esse. In per . Non a Qtur Christus iniustiscationem nostram omnibus amoribus, ix passionia. - hus suis. Nam in una & eandem actionem nunquam utitur agens principite pluribus instrumentis, quorum quodlibet sit suffciens in eam monem.iIgitur curauaelibet aevo, uel passio Christi, immo de ipsius humanitati sine illis sis ciens fuerit . & idoneum insinurientiam alti dum nos. Neque uWtur aliqua sua actione uel passione Christus, ut instrumento no- ---, MMiumoxionis. Qua ratione enim una uteretur, uteretur Se resimis o aeterea. Nihil est necesse ut uera sint testimonia scripturae, & sanctorum,

aliam esscienti na Ouus nostrae tribuere amoribus Christa passionibustusque ad resurreetio in suam, quam meritoriam , uel satisfactoriam . Siae

quidem rasatis est uel sela, ut&illae,&ip praesertim mor&Christi, causiadi tur silutis strae. libertatiν nostr Stau G.S liberasi nos. Quemadmodum Sc Petrus si suis precibus. uel obsequη1 aliud regem, uel certe suis expensis redemisset Ioannem captiuum,dc damnatum ad mortem,ue tre profecto ab omnibus dicet mus 3 liberiatis, & silatis illius. & siluasse, hi S liberasse illuim,euam si nullam aliani efficientiam alespecti illius habuistis.

quam meritoriam, uel sis factoriam. Et proteis remmoniis quibus uideatur tribui inicientia aliqua resurrinionis no e re siectioni Christi,&Munsioriis nostrae ascensioni Christi, satis nimirum est, Deum ita dispoin, in se in nullum sustiraret, aut deducis et in coeliina, nisi Christus reser rexinet, de alcendisset in coelum . Si enim rex statuisset milli aliquorum no- Dbilium dare equum, de arma, nequesermitteret quenquam egredi ad praeo princeps ipsius filius egrederetur in proelium, Sc ipso exeunte

multis eam potestatem , d eis omnibus.equum, de arma tribueret,

uere dicetur erassius principis in proelium causa esse en esitonis nobilium , dc solutionis equorum, sic armorum . quaeris essent a rege disi ibuta, ne que xamen id satu esset, ut in ista censeretur egressus principis ad praeliinuunt, habere aliam caussitatem,uel efiicientia quam causae sine qua nori, uel avitiuae potius uoluntatis regis. Et si rex siatueret uinctos omnes It a re a carceribus,de magnis onerare muneribus regredi late ad se principe, δοnon alias, regressiis principis ad regem, caesa proprie diceretur liberationis uinctorum, de collationis eorum muneriam, non esset tamen aliter caua eorum,nisi quia motiua uoluntatis tegis ex pacto. Mettatuto ipsius. Atq; his argumentis 6e exemplis, po iis ostendere, ne te illa etiam ratione tribuendam esse operationibus ues passionibus Christi essicientiam instrii. mentalem respeetu iustificationis,resbrrectioni &ascen nis nosti, quia' per eas operationes uel passiones humanitas ipsius suerit ladi idoneum,etiessicax instrumentum ad ita. Siquidem ne hoc quidem satis est,ut illae cenaseantur instrumenta proprie. Non enim instrumenta nostra dicuntur oporationes,quibus liber senarius aptauit nobis gladium, quo teperamus c

limum icet illis sinus sit gladium idoneum nobis inis emunivieinde i

268쪽

LIB. i VII. . IN i VII. c Ap. ros A Ante illas operationes habuit Christi hunianitas uirtutem ad fiscsicienda Habuit quippe muteria.S.Tho.latetur,m coniunmone ipsius,ad diuinitate, qus suis saeta in incarnatio Et ubi pinio christi potviat impetrare meritorie hae uirtute suae humanitati, de hac ratione si item potuerit dici secisse passionem Christi suam humanitatem,effrax instrumentum in ista,qua triamen ratione idem possit dio de resurreetione & ascensione ipsius, profectono uideo.Non enim fuerunt istae operationes inerstoriae. Et quod efficitur per humanitatem Christi glorificatam, potuisset Uici per eam non glorim catam,nemaliquid potuerunt in eam Acene,aut dereliUuere, ratione cuius Hicax sit nunc instrumentum in istos praecellentes enectus. Neque satis Dirui ista est,ut Deus neminem statuerit resuscitare,aut in coelum deserre ante resurrea cita ob etionem de ascensionem Christi,ut istae operationes dicantur secisse huma. Elio. nitatem Christu efficacem ad similia in nobis inicienda. Alioqui de peccatu

causa proprie suerit attingens incarnatione,si teneamus,si ut tenet. S.Tho

mas,filium Dei incarnandum non siisse, si Adam non peccasset. Quid igitur Nό nne per aliquas operationes suas humanitas Christi nostram fidu- te operata est Sm per nullas suas operationes hoc fecit,quomodo stat,quodsipra conflanter defendimus, efficacem causam instrumentalem eam fuisse nostrae iustificationis s Operata quidem illa est salutem nostra in medio terrae meritorie & satisfactorie per omnia quae gessit & pertulit usque ad resurrectionem ed eiscienterseu instrumentatuer proprie tatum per illas acti B nes quissius significauit, se condonare peccata hominibus, Se quibus ipses iustificandos realiter attigi icut. n.dedit sanitatem infirmis,illis solis opera tionibus,quibus represiit se uelle eos sanare,& quibus tactu carnis suae salutiferae eos attigit,ita illis Blis peccatores iustificauit, quibus expressii se eos iustificare et quibus uel per baptisinu uel per aliquod aliud sacramentumaeos attigit. Et quia morte sua illos uidetur attigisse,qui ad uoce illam Chrissii, Pater in manus tuas commendo spiritum meum, & ad miracula, quae eum facta sunt, conuersi sunt, sorte & illos per ipsam Escienter iustificauit, de eadem ianuas coeli nobis aperuit,& non tantum meritorie Sc satisfacto. kie sed etiam uere essicienter uidetur reconciliasse humanum genus csi Deo. Quod si nunc omnis iustificatio fieret a Deo per operationes Christi quaatenus homo est,humanitas ipsius concurreret ad collationem sacrament

rum,& largiretur dispositiones,quibus iustificamur,& istis solis operatio nibus de applicationi suae humanitatis ad nos in susceptione Eucharistiae coueniret lise tanta Se tam eximia uirtus. Ad eundenque modum si per Chrisum,ut homo est, resurrectio omnium fiet, erit humanitas ipsius causa rosurrectionis nostrae, per coniunctionem, qua ut instrumentum diuinitatis, .connectet animas hominum cum propriis corporibus . Nam aliae operationes sex humanitatis, quae iam transierunt, & desierunt esse, quomodo propriam rationem instrumenti habere possint in iustificatione,aut resurreisione nostra,non intestigo. nque sacta resurrectione, gloriosa corpora

269쪽

si lictorum habitura sint propriam inmatori, ut possint mescendere in cae clum,nihil opus est dicere,humanitatem Christi causam inre ascensionis eo

xum, uel sua aliqua operatione eos sesum relaturam esse in in lum. Ch inussiam humanuam caesa ex plaris indificiuiom. cap. X l . t

Poterunt quae iam diximus, sitis esMutintelligamus,quam inici etiam habuerit humanitas Christi respectu nostrs iunificotiolus. Verum qui

iis i eam sepra omnes creaturas exaltauit , & admirabilibus praerogatiuis insignivit,non contentus scir. si merstoria, ct instrumentalis causa esset noustrae iustiωtionis. Hanc siquidem praerogatiuam etiam aliis creaturis, licet 1. nQncum tanta gloria, impartitus est. Voluit itaque, ut humanitas Chrisu causa esset exemplaris iustificationis omnium hominu. Et huius laudisnes. ηo p in lannaliam creaturam participem fecit. Vocamus autem causam exemplum U alicuius esse a causam illam, ad cuius exemplar, de similitudinem fit ille essectus. Et generaliter omne illud quod agens principale uelut prototypum suarum operationum spectat,uel cui usimilare intendit quod facit, dicitur causa exemplaris earu operationum. Et hac ratione imagines, quas subinde respiciunt pie res, ut inde alias extrahant, dc delineent, causae diacuntur exemplares earum, quas denuo depingimi. Et essentia diuina causa , dicitur exemplaris, siue idea omnium creaturarum, quia in eam, quae onM

nium ipsarum distinetissima,&perseditsi ima similitudo est, Deus respicies. I μ indum de omnia, quae in ipso, sunt creat, & creauit. Et quia Deus teste G Paulo quos praestiuit.&praedestinauit conformes fieri imaginis fit 3 sui, uripse primogenitus in multis fratri is, uel locutio argumeto possimus GH i isti ader Christum secundum suam humanitatem sinctas am dc urilae apis is inlli Deo dilectam causam fuisse exemplarem nosirae iustificationis. Et enimassimaris is, milare uult Deus omnes,quos iustificat.Et ipse est omnium praedestinatos

Rom- 8, primus,& caput ac tielut initium omnium eorum . Et uel hoc nomia AN ne possemus eum,ut homo est,primogenitum omnis creaturae dicere Naito x . de eo Paulus interpretatur uerba illa inalmistae . In capite libri scriptum est me. Quae ad librum praedestinationis, dc prescientis diuitas non immeria L . to comuniter reseruntur. Et de eode quatei ius homo est alibi ait.Et ipse est Aro . . caput corporis Ecclesis qui est principiu43rimogenicus ex mortuis. Qua obrem sicut essetfius oes participatio quoam fiant suarum causarum exemplariti sic tota nostra iustitia participatio, qu est plenitudinis iustius Chri Io sti.De pleni udine. n. eius ore accipimus,gratia pro gratia. Et ipse unimas est Phl M. Φ a patre coelesti oleo initi .& Omltationis p c5sortibus.& participibus suis. Hcb. sicut Paulus,& Daiiid testantur. Filiatio etiam naturalis eκemplar si filiario AG M. 3. nis adoptius Cum igitur φstificatio nostra adoptatio chisdam sit in Dei si Argum. q. lios causa illius exemplaris Christus erit qui solus est filius patris naturalis. LT . s. p Item resurrectio Christi causa dicitur esse exemplaris nostrs resurre Nonis.

q. s.f. a. .Pacilus enim aperte dicit. Saluatorem expectamus dominum nostrum I

Phili p. 3. .sun Christum, qui resermabit corpus humilitatis nosus configuratum I corpori

270쪽

LIB. VII. IN VII. c A P. ro A corpori claritatis suae. Et alibi. Si enim complantati laeti sumus similitudini Rom. 6. mortis esus, simul de resurrectionis erimus. Beatitudo etiam Christi causa s. amin. est exemplaris nostrae beatitudinis. Idem enim Paulus dicit. Ipse spiritus to Rom.ε.

Emonium reddit spiritui nostro quod simus filii Dei. Si autem filii,& haeredes. Haeredes quidem Dei, cohaeredes autem Christi si tamen compatimur ut & coglorificemur. insterea secundum principia Philosophica,pria 6. orgiam mum in uno quoque genere, metrum est de mensura omnium quae contianentur in eo genere, beatitudo animae Christi,& gloria corporis sui sine dubio primae sunt, Sc prolantissims omnium gratiarum,& beatitudinum. Erunt igitur de causae exemplares nosti ae gratiae, de nostrae gloriae animae, ct corporis,dc earum metrum, sc mensura,& tato aliquis gratior erit Deo,& beatior, quanto ipsius gratiae, de beatitudini fuerit uicinior, de similior. Verum obiiciet aliquis, Deum Glummodo speetare suam es aliam, ut lia obsessiciat quidquid siue ad intra, siue ad extra operatur, ait ideo solam eam esse posse respectu Des causam exemplarem, etiam respectu nostrae gratiae, de gloriae. Si causa exemplaris, illa sola est, quam respicit agens principale in Re φοα operando, equidem nulla alia potest Deo esse causa exemplaris quam sua essentia. Ideo tamen gratiam Christi dicimus causam esse exemplarem no strae gratiae, quia Deus dum nos iustificat pertendit assimilare nos Christo in gratia. Dod quidem satis esse uidetur ad causam exemplarem. Namque eflectus perinde assimilatur sormae, cui ex intentione fit similis ac soroms quam re icit agens in agendo. Quod si tandem dicatur hoc non satis esse, ut sit iustitia Christi respectu Des causa exemplaris ad iustificandum , erit saltem exemplaris respectu ipsius gratiae.

ritus edi m esse finiam, non utiniam tmenno brae iustificationis. Cup. XX. NAbet insuper humanitas Christi aliam proogatiuam ad hoc spectantem propositum, de dignissimam illam quidem, quae silentio non

praetereatur. Ea autem est,ut ipsius gloria, de exaltatio, causa sit finalis nostrae iustificationis. Causa enim finalis alicuius operationis ea dicitur, cuius gratia riusmodi operatio fit. Siue, in quam ea operatio, uel naturam, uel ab agente principali ordinatur. Cum igitur in gloriam, siue exes, Gloriatationem huminitatis Christi nostra iustificatio a Deo ordinetur,ut statim christic monstrabimus,erit illa proculdubio causa finalis nostrae iustificationis. Sic fatamen hoc est intestigendum, ut Deus quidem,sive ipsius gloria,ut iam di. sis mimus,causa fit finalis ultimata, & potissima nostrae iustificationis. Christi tionis.

autem humanitas, siue glotia ipsius causa sit finalis extrinseca, dc non Diti. rnat sed subordinata ei. Cum enim ipse sit finis ultimatus omnium,in hoc Doluit pro sua singulari bonitate exaltare humanitatem, quam secum Uni Dit, & iliae gloriae magnificentissime consertem secit, ut &ipsi quoque fianis esset non ultimatus nostrae iustificationis. Itaque sicut per Christum se

cundu diuinitasem sent omnia iuxta illud Pauli, Dec Gat enim eum, proa Ho.a